'In een bejaarden
centrum moet je
praten, veel praten'
BAANVAK
DE NATUUR ALS BUUR
Directeur Kurpershoek met pensioen
LEIDEN - "Ik sta nou niet bepaald te tandakken om weg te gaan. Zo is het helemaal niet
hoor. Want eigenlijk is het toch jammer, die ervaring neem je mee, je kan er eigenlijk
niks meer mee doen".
Directeur Kurpershoek van Huize
Groenhoven is vandaag met pen
sioen gegaan. Hy is nu 87 jaar,
werkt 12% jaar als (financieel) di
recteur van dit bejaardenhuis en
heeft de hele renovatie-operatie
meegemaakt.
Vorig jaar juni trokken de bewo
ners van Huize Groenhoven in
hun verbouwde appartementen.
Anderhalf jaar hadden ze er toen
opzitten in wisselwoningen aan
de Schubertlaan. Maar het was
de moeite waard. Al waren die
twee verhuizingen in zo korte
tyd een hele klus, de meeste be
ren blij met hun rui-
door
Annemiek Ruygrok
mere kamers en vooral hun eigen
douche en toilet. Want vóór de
renovatie moesten vier bewoners
één toilet delen. Dat gaf nog al
eens 'opstoppingen'.
Kurpershoek is met die renovatie
nog net de bezuinigingsdans ont
sprongen. De kamers zijn dan
ook ruim, boven de van rijkswe
ge bepaalde minimale afmetin
gen. Dat was vroeger wel anders.
In 1948, toen Kurpershoek be-
Wanneer men in het voorjaar een
bezoek brengt aan Oud Poel
geest, de Leidse Hout of het
Heempark, zal het ongetwij
feld opvallen hoe groen en
kleurig de ondergroei in deze
gebieden dan is. Speenkruid,
helmbloem, gevlekte arons
kelk, sleutelbloem, wilde hya
cinth, bosanemoon en vele an
dere soorten staan in volle
bloei. Over enkele weken, wan
neer de bomen volledig in blad
door
J.P.H.M. Adema en
H.A.J. in den Bosch
staan is hier vrijwel niets van
terug te vinden. Dit is niet
moeilijk te verklaren. De plan-
tenhebben voor hun stofwisse
lingsprocessen licht nodig. De
kruiden in de ondergroei van
het bos maken daarom gebruik
van de relatief korte periode in
het vooijaar dat het zonlicht
onbelemmerd de bosbodem
kan bereiken. Als de bladeren
van de bomen volledig uitge
vouwen zijn wordt het te don
ker op de bodem. De groei en
de bloei van de vooijaarsplan-
ten is dan afgelopen. In de zo
mer zijn de bovengrondse de
len van deze soorten volledig
afgestorven.
Plotseling
In bovengenoemde gebieden is
de bosanemoon, Anemone ne-
morosa één van de opvallend
ste vertegenwoordigers van
deze vooijaarsflora. Grote
plekken van de ondergroei
worden door deze plant met
honderden bloemen wit ge
kleurd. In Oud Poelgeest en
het Leidse Hout staan ze er
met duizenden; ze zijn reeds
van grote afstand waar te ne
men. Als de zon schijnt staan
ze geheel open, met de binnen
zijde van de bloem naar de zon
gekeerd. Bij somber weer en in
de schemering sluiten de bloe
men zich en is de paarsrood
aangelopen buitenzijde zicht
baar. De bloemen zijn er plot
seling. De ene week is er nog
niets te zien, de week daarop
blijkt een groot deel van de
bosbodem wit gekleurd.
Als de bloemen net boven de
grond komen is de stengel ge
knikt. Met deze stevige stengel
worden de dorre bladeren op
de bodem opgetild. De strooi-
sellaag is voor vele planten een
lastig obstakel. De bosane
moon heeft dit probleem op
deze manier opgelost, andere
planten komen met stijf opge
rolde of opgevouwen bladeren
boven de grond. Op de wortel
stok van de bosanemoon kunt
u met een beetje geluk in deze
tijd van het jaar een klein bruin
bekerzwammetje vinden. Het
is de anemoonbekerzwam,
Sclerotinia tuberosa, die op de
bosanemoon parasiteert. Erg
veel last van de paddestoel
heeft de anemoon waarschijn
lijk niet. Hoewel we er vorig
jaar uitgebreid naar hebben lo
pen zoeken zijn we er niet in
geslaagd om in het Leidse
Hout ook maar één zwammetje
te vinden. Het is vanwege de
bruine kleur vrij moeilijk te
ontdekken tussen de dorre bla
deren onder de anemoonplan
tjes. Maar waar hij staat zou hij
er met vele exemplaren moe
ten staan, zodat hij vroeg of
laat gevonden moet worden.
Misschien hebben we dit jaar
meer geluk. Het bekerzwam
metje is in Nederland niet zeld
zaam; het is bekend van bui
tenplaatsen in het westen van
het land, zoals de Keukenhof.
Ingevoerd
In het Noorden en Westen van
ons land zijn er geen bossen
meer. De bosflora is hier alleen
aanwezig in oude buitenplaat
sen. Naar de Friese naam voor
buitenplaats, Stins of Stinze
worden deze planten stinze-
planten genoemd. Het begrip
stinzeplant heeft betrekking
op alle kruidachtige planten
die in dergelijke gebieden
groeien. Vele hiervan zijn niet
inheems, maar in vroeger eeu
wen door de bewoners van de
buitenplaatsen ingevoerd. Een
aantal soorten werd aange
plant omdat men ze decoratief
vond, andere omdat men er ge
neesmiddelen uit kon berei
den. De bosanemoon en het
speenkruid zijn waarschijnlijk
niet bewust in deze gebieden
uitgeplant, maar komen hier
van nature voor. Dit geldt niet
voor de helmbloem, de arons
kelk, de daslook, de sleutel
bloemen, de wilde hyacinthjes
en vele andere soorten die in
het vooijaar de fraaie buiten
plaatsen in het dichtbevolkte
westen van het land kleur ge-
stuurslid was van een rusthuis
aan de Hooigracht, stonden
slechts schotjes tussen de bed
den. Het woord 'privacy' kende
men toen nog niet. "In het vroe
gere oudeliedenhuis aan de
Kaarsenmakersstraat had je zelfs
niet eens schotjes. Daar sliepen
de mensen op grote zalen. Maar
ja, toen waren de tijden ook an
ders".
En de prijzen ook. Werd er kort na
de oorlog 270 gulden per maand
voor een verzorgingshuis be
taald, nu ligt die prijs rond de
3600 gulden. De meeste mensen
kunnen dat niet zelf betalen en
de sociale dienst springt dan bij.
"Ik gun het ze ook van harte
hoor, deze mensen. Die hebben
een heel leven van hard werken
achter de rug. Ze hebben die goe
de verzorging echt verdiend", al
dus Kurpershoek.
Hij is ervan overtuigd dat het voor
de oudere mens het beste is zo
lang mogelijk zelfstandig te blij
ven. "Als je niet echt hoeft, moet
je niet in een verzorgingshuis
gaan. Pas als je echt niet meer
voor jezelf kunt zorgen, moet je
die stap zetten. Ik heb zelf men
sen meegemaakt die te vroeg
kwamen en er achteraf spijt van
kregen".
Het project Nieuw Groenhoven,
onder supervisie van Huize
Groenhoven, past geheel in het
kader van dat zo lang mogelijk
zelfstandig blijven. Honderd-
veertig zogenaamde beschutte
woningen, 'achter' de meelfa
briek, bieden huisvesting aan be
jaarden. Ze zijn via een alarmin
stallatie aangesloten op Huize
Groenhoven. Negen vrijwilligers
staan om toerbeurt klaar om - in
geval van nood - de helpende
hand te bieden. De controle be
rust in Huize Groenhoven, waar
men kan zien of de betreffende
vrijwilliger inderdaad naar de
WOENSDAG 25 APRIL 1984 Vt
bejaarde op pad gaat. Het project
loopt nu alweer bijna drie jaar.
"Een leuk, maar zorgelijk pro
ject", noemt directeur Kurpers
hoek het. Dat zorgelijke zit hem
in de financiële kant: de subsidie
kwam pas veertien dagen gele
den rond.
Toch is het fenomeen 'beschutte
woning' ook goedkoop, voor de
gemeenschap wel te verstaan.
Want zo'n woning doet aan huur
slechts vierhonderd gulden per
maand. Tel daarbij de vergoe
ding van de vrijwilliger en de
alarmdienst op, dan kom je bij
lange na niet aan de 3600 gulden
die er voor een verzorgingshuis
moet worden neergeteld.
In deze tijd van bezuinigingen
wordt het voor bejaardenhuizen
steeds moeilijker de vereiste ser
vice te blijven verlenen. Sommi
ge directeuren hebben al voorge
steld om 's winters de verwar
ming dan maar wat lager te zet
ten. Dat spaart energiekosten.
"Kruimelwerk" noemt Kurpers
hoek dat. "Dat zijn de kosten
toch niet. Net zo min als dat stuk
je vlees elke dag. Nee rente en
personeel vormen de hoge on
kostenposten". Maar de rente
gaat nauwelijks omlaag en het
personeelsaantal is al minimaal.
Eigenlijk zouden er in Huize
Groenhoven nog drie mensen bij
moeten, maar in Den Haag wil
len ze er liever mensen afhebben
dan dat er bijkomen. Ook Kur
pershoek heeft al ettelijke malen
brandbrieven die richting opge
stuurd, maar tot nog toe is er
geen bevredigend antwoord ge
komen.
Het werk in een bejaardenhuis is
helemaal tot op de minuut inge
deeld. Iemand in bad doen, daar
staan zoveel minuten voor, ie
mands bed opmaken ook. "Weet
je hoeveel ervoor staat om een
kamer schoon te maken? Vijfen
vijftig minuten. Dat is veel te
weinig", zegt Kurpershoek bo
zig. Maar het is niet anders.
Misschien is het wel prettig om
weg te gaan op een moment, dat
het allemaal minder en moeilij
ker dreigt te worden in de bejaar
denzorg. Wellicht denken ande
ren er zo over, zo niet Kurpers
hoek. Hij vertrekt, omdat het zijn
tijd is, niet omdat hij staat te
springen. "Ik had de keuze om
op m'n 64ste weg te gaan, vóór de
renovatie. Maar die had ik al he
lemaal voorbereid. Ik vohd het
beter om dan ook die hele opera
tie te begeleiden. En ik vind het
jammer dat je bij zoiets ervaring
opdoet, die je maar één keer kunt
gebruiken".
Zijn ervaringen heeft hij overigens
wel uitgewisseld met de directie
van 'Roomburg', dat op het ogen
blik in de wisselwoningen aan de
Schubertlaan zit en dezer dagen
in het gerenoveerde pand zal te
rugkeren. Aan zijn opvolger
Dijkstra heeft hij de goede raad
meegegeven "te praten, heel veel
te praten". Met het bestuur, met
het personeel van Huize Groen
hoven en vooral met de bewo
ners. "Als iemand van de bewo
ners bij je komt met de medede
ling dat zijn portemonnee zoek
is, dan kun je niet zeggen: ik heb
nu geen tijd, kom volgende week
maar terug. Dan moet je op dat
moment met hem praten, hem
helpen zoeken. Zoiets kun je niet
uitstellen. Je moet altijd klaar
staan voor een praatje".
Hij zal zijn werk missen. Zijn af
scheid zal feestelijk zijn, maar
weemoedig. Hoe hij zijn tijd zal
vullen? Er moeten nog 3000 dia's
worden ingeraamd en met mooi
weer zal hij een hengeltje in het
water gooien. En als het zover is,
dat hij zelf beter in een verzor
gingshuis kan gaan wonen, komt
Huize Groenhoven dan in aan
merking? "Zeker wel. Maar al
leen als het niet anders kan, als
ik er echt aan toe ben. Wanneer
hier dan nog dezelfde mensen
werken als nu, zeker. Dan.kan ik
nog eens lachen". "Het komt uit
de grond van zijn hart.
Rock
In The Jam aan de 2e Binnen
vestgracht treedt vanavond
de rockformatie 'Thanks' op.
Aanvang tien uur.
Volksdansen
Clubhuis Matilo organiseert
vrijdagmiddag een volks-
dansinstuif voor ouderen
C55+j, van twee tot rond half
vijf in het gebouw aan dbe
Zaanstraat 126. De instuif
staat onder leiding van Ger
Elsenaar.
Duivensport (1)
LPC hield een wedvlucht uit
Haasdonk met 204 duiven.
Uitslag: 1 J.H. Pen en zn.; 2
W.L. Onstenk; 3, 6 L. v.d.
Meer; 4, 8,10 J. Staffelen; 5 J.
v.d. Meyden; 7 A. Siera; 9
Schouten-Verhagen.
Duivensport (2)
De Rijnklievers vloog met 410
duiven uit Haasdonk. Uit
slag: 1 W. Pielanen; 2,4 J. Ze
venhoven; 3 J. Kok; 5 S. v.d.
Heyden; 6 H. Sladek; 7 P. v.d.
Wal; 8 J. v.d. Wal; 9 comb.
Koak; 10 P. Veelenturf.
Duivensport (3)
P.V. Leiderdorp vloog met 352
duiven uit Haasdonk. Uit
slag: 1,4, 7 comb. Reijka2, 6,
'9 F. van Heusden; 5 B. van
Vliet; 8 Th. Habraken; 10 D.
van Seggelen.
Go
Het Leids paastoernooi go, dat
in Huis de Bijlen werd gehou
den, is gewonnen door Erik
Puyt uit Amsterdam. De ove
rige drie prijzen in de hoofd
groep werden door Leide-
naars behaald: Job Korving,
Mare Groenhuis en Ernst
Kloos.
Verzamelbeurs
De afdeling Den Haag van 'De
Verzamelaar' houdt zaterdag
in het Antoniusclubhuis aan
de Lange Mare 43 de half
jaarlijkse verzamel- en ruil
beurs met oude prentbrief
kaarten, munten, oude bank
biljetten, jokers, curiosa, sou
venirs van het koninklijk
huis enz. Van tien tot vier
uur. Inlichtingen: tel. 070-
895465.
Vakopleiding
zoekt werklozen
"Het is in deze tijd helemaal geen
luxe om een paar weken bij
scholing te volgen. Soms kun
je niemand vinden, terwijl er
zoveel goede vakkrachten in
de bak bij het arbeidsbureau
zitten". Het hoofd bijzondere
arbeidsvoorzieningen van het
Gewestelijk Arbeidsbureau
Leiden (GAB) wijst er op dat er
nog enkele plaatsen vrij zijn by
het Centrum Vakopleiding
voor Volwassenen, kortweg
CW genaamd, aan de Leidse
Rooseveltstraat. Hoofd Keur
voegt eraan toe dat het voor
werklozen best heel zinvol is
die vrye plaatsen in te nemen,
De ontwikkelingen in bijvoor
beeld de bouw gaan snel. Soms
worden bouwvakkers die
slechts een paar maanden
werkloos zijn geweest al met
nieuwe technieken geconfron
teerd. De ontwikkelingen vol
gen elkaar ook in de staalsec
tor snel op. Juist op het gebied
van metaal, bouw en ook elek
trotechniek wordt onderricht
gegeven op het Centrum Vak
opleiding voor Volwassenen.
Een kleine tien instructeurs ge
ven aan maximaal 94 werklo
zen les. De werklozen behou
den tijdens de cursus hun uit
kering en krijgen een reiskos
tenvergoeding. De duur van de
cursussen is verschillend.
Moet een vakdiploma worden
behaaald (en dan gaat het vaak
om omscholing, het leren van
een nieuw vak), dan duurt het
gemiddeld acht tot tien maan
den. Bijscholing duurt veelal
veel korter.
Om de kennis van de vaklui weer
op peil te brengen, is een cur
sus van een paar weken niet
voldoende. Keur: "Wij moeten
van de werkgevers ook ruim
op tijd weten dat ze bepaalde
mensen nodig hebben. Want
ook het opleidingscentrum zelf
moet tijd krijgen om de nieuwe
technieken te leren kennen".
Het is opvallend dat er onder
werklozen zo weinigen bereid
zijn aan een cursus deel te ne
men. Maar volgens Keur is dat
zeker niet onbegrijpelijk: "Het
uitzichtloze van de situatie
zorgt er voor dat de mensen
denken: wat heeft zo'n cursus
nu voor zin? Ik vind toch geen
werk. Ze zien het nut er niet
van in".
Directeur Schouten van het CW
beaamt Keurs verhaal: "Men
heeft vaak het gevoel dat het
toch niet helpt. Dat het weinig
zin heeft, omdat men toch niet
aan de bak komt. Maar dat
hangt helemaal af van de ach
tergrond van de mensen. Een
opperman die jarèn in de bouw
heeft gewerkt zonder vakdi
ploma en dat bij ons haalt,
vindt zeker een baan. Mensen
met een HAVO-diploma en
zonder werkervaring hebben
veel minder kansen".
Schouten vertelt dat 55 procent
de
die
heeft gevolgd bij het CW, bin
nen drie maanden werk vindt.
Een cursus garandeert overi
gens geen baan. Schouten:
"Garanties kunnen we niet ge
ven, maar het arbeidsbureau
spant zich wel in voor het vin
den van een baan".
Bij de arbeidsbureaus is infor
matie verkrijgbaar over bij- en
omscholing.
Grafisch bureau
in Olgacomplex
Zo snel mogelijk op eigen benen
staan. Dat is het streven van
Puck Gescher uit Leiden en
Carla Vinken uit Voorschoten.
Zij hebben onder de naam Ge
scher &t Vinken een bureau
voor grafische vormgeving in
een barak nabij het voormalige
Olgacomplex aan de Evertsen-
straat in Leiden (tel. 221584).
De beide dames, die de Konink
lijke Academie voor Beelden
de Kunsten in Den Haag heb
ben doorlopen, pakken al het
werk op het terrein van de gra
fisch vormgeving aan. Of het
nu gaat om het maken van
briefpapier, folders of illustra
ties of andere fotografisch of
typografische werkzaamhe
den. Tot nog toe draait het bu
reau redelijk, al kunnen Puck
en Carla er nog niet van eten.
Alleen Puck werkt met behoud
van uitkering. Zij verwacht dat
op korte termijn haar uitkering
kan worden teruggebracht.
Want zoals de zaken er thans
voor staan, blijft er geld over
om ze een deel van de boter
ham mee te kunnen betalen.
Ook op langere termijn hebben
de beide vrouwen er vertrou-
Puck Gescher en Carla Vinken: "Zo snel mogelijk op eigen benen staan"
wen in dat hun onderneming
zal slagen.
In tegenstelling tot tal van ande
re bedrijfjes in het Olgacom
plex, hebben Carla en Puck
zich niet in de schulden hoe
ven te steken. Carla kreeg geld
los via familie en Puck had ge
spaard met het doel dat geld
ooit eens uit te geven aan de
inrichting van een bureau voor
grafische vormgeving. Zy hoe
ven dus geen zware schulden
last te torsen.
Op de vraag of hun werk andere
bedrijven die op het gebied
van de grafische vormgeving
in Leiden en omgeving concur
rentie aandoet, antwoorden zij:
"Alvorens we hebben gekozen
voor een bepaalde plaats, heb
ben we nauwkeurig de markt
verkend. We hebben ons terde
ge voorbereid. In Leiden is
best ruimte voor een bureau
als het onze. In tegenstelling
bijvoorbeeld tot Amsterdam
en Den Haag waar tal van der
gelijke bureaus werkzaam
zijn".
Overigens is het Olgacomplex
voor de beide vrouwen meer
een opstapje, een begin naar
het grotere en zelfstandige
werk. "De drempel had zonder
het gebruik van het Olgacom
plex beslist groter geweest.
Maar dat had ons er toch niet
van weerhouden een bureau te
beginnen. Het had allemaal
wel moeilijker geweest. Nu zit
ten we voor betrekkelijk lage
lasten. De huur in het complex
is afhankelijk van de inkom
sten", licht Carla Vinken toe.
De beide dames waren niet
werkloos toen ze in januari met
het bureau begonen. Carla had
een vaste baan, maar heeft ont
slag genomen. Haar werk
wordt nu door een ander ge
daan. Puck had een tijdelijke
baan en kon daarna met be
houd van uitkering aan de slag
bij hun eigen bureau voor'gra-
fische vormgeving.
Een van de belangrijkste proble
men voor het bureau is de
voortgang in het aantal op
drachten. Zij hebben welis
waar een aantal grote opdrach
ten uitgevoerd, maar nu is het
wat rustiger. Zij willen een gro
tere kring van vaste klanten
opbouwen.
Gezelligheid
in de huiskamer
Onder het motto 'Het valt niet al
tijd mee om de week zinvol en
prettig door te komen als je
geen baan hebt' startten Peter
van der Kant en Ton Versluis
een maand geleden een mid
dag voor werklozen in Nieuw
koop. Tot nu toe is de opkomst
gering. Per week komen er
rond de 12 werklozen naar
boerderij 'De Zon' aan de Elle
boogvaart.
In een grote gezellige huiskamer
worden allerlei spelletjes ge
daan. "We biljarten en klaver
jassen. De werklozen mogen
ook zelf met ideeën komen. Bij
voldoende belangstelling kun
nen we bijvoorbeeld een vis-
(foto Holvast).
wedstrijd of een puzzelrit orga
niseren. Maar wat er ook gaat
gebeuren, het wordt allemaal
in onderling overleg gere
geld.", zegt Peter, die zelf ook
werkloos is.
De beide initiatiefnemers stel
den vast dat veel werklozen in
hun omgeving zich verveel
den. Omdat er in Nieuwkoop
niets te doen is voor werklo
zen, stapten zij naar de stich
ting 'Open Huis', die in Nieuw
koop een activiteitencentrum
beheert. Aan medewerkers en
bestuur van deze stichting ont
vouwden zij hun plannen. Na
dat was vergaderd over de
ideeën van Ton en Peter, kre
gen zy te horen dat ze op maan
dagmiddagen kunnen beschik
ken over drie ruimten in boer
derij 'De Zon'. Als het aantal
bezoekers groeit, mogen zij
straks ook de stal en de eerste
verdieping gebruiken. Maar
zover is het nog niet.
Bij de start kwamen de mensen
nog schuchter binnen om even
een kijkje te nemen. Nu is er
een kern van ongeveer tien
mensen die iedere week komt.
Het gaat in de eerste plaats om
de gezelligheid.
"Behalve werklozen zyn ook
werkenden en andere belang
stellenden welkom. Maar het
project is in de eerste plaats
opgezet voor werklozen", al
dus Peter. Hij zou graag zien
dat alle werklozen van Nieuw
koop eens een kijkje komen
nemen in de boerderij. Voor in
formatie: Peter van der Kant
tel. 01725-2518.
