Auto's hinderpaal
in Pancras-Oost
'Bezuinigingen zijn
in tegenspraak met
doel van onderwijs'
Sen r ie t
btadbkeeld
Bewoners
en bedrijven
gevraagd
naar mening
over stads
vernieuwing
DEN HAAG/LEIDEN In de wijk Pancras-Oost, het ge
bied tussen Herengracht en Hooigracht, zijn wat de
grootscheepse stadsvernieuwingsoperatie betreft de
grootste problemen nu opgelost. Alleen is er nog een aan
tal kleine uitvoeringsproblemen. Onder andere het ver-
keers- en parkeerprobleem, de toekomstige functie van
het Mosterdcomplex, de plaats van een buurtvoorziening
en de definitieve invulling van het ir. Driessenplein. Dat
zeggen gemeentelijke woordvoerders tegen onderzoe
kers die in opdracht van de provincie Zuid-Holland met
name het samengaan van bedrijvigheid en wonen in de
buurt onder de loep hebben gehouden.
De verkeers- en parkeerproblemen
worden ook gesignaleerd door
geïnterviewde buurtbewoners
en ondernemers. Vertegenwoor
digers van beide groepen noe
men het grote aantal personen
auto's in de buurt als de grote
boosdoener. Daardoor ontstaan
aan de ene kant door stoepparke-
ren voor kinderen gevaarlijke si
tuaties en aan de andere kant
door dubbel parkeren proble
men voor bedrijven omdat toele
verende vrachtauto's deze niet
goed meer kunnen bereiken.
Vervuiling
Als gevolg van al het geparkeerde
blik kan de gemeentelijke veeg-
auto ook niet meer goed bij de
stoepranden komen waardoor
vervuiling ontstaat, zeggen de
bewoners. Daarbij vinden ze het
jammer dat straten geregeld
moeten worden opgebroken en
daarna maar matig weer worden
herbestraat.
Over de kwaliteit van de bebou
wing zeggen de Pancras-Oostbe-
woners dat ze in het bijzonder
die panden die voor opslag wor
den gebruikt vaak slecht vinden
onderhouden. Ook het onder
houd van gehuurde bedrijfspan
den laat volgens hen veel te wen
sen over. Bovendien hebben ze
over de kwaliteit van de nieuw-
bouwplannen in het algemeen
veel klachten, zo blijkt uit het in
terview.
Vrees bestaat er onder de bewo
ners dat de voorgenomen ver
plaatsing van een aantal bedrij
ven vanwege de hoge kosten nog
wel even op zich zal laten wach
ten. Uit het vraaggesprek blijkt
voorts dat de bewoners vinden
dat er in de buurt in het geheel
geen of te weinig voorzieningen
zijn zoals scholen, winkels,
groen, speelvoorzieningen en so
ciaal-culturele instellingen.
Over het gemeentelijk beleid in
zijn algemeenheid wat de buurt
betreft zijn de ondervraagde be
woners niet geheel en al negatief.
Zo vinden ze dat sinds het aan
treden van een meerderheidscol
lege (1978) het beleid slagvaardig
is, er wordt veel gerealiseerd, al
gebeurt het in een aantal geval
len zonder overleg met of tegen
het advies van de bewoners.
Als gevolg van het verlagen van de
Wethouder kritiseert regering
LEIDEN -"De bezuinigingsdrang
van de overheid met betrekking
tot het onderwijs is in tegen
spraak met de doelstellingen van
dat onderwijs: het investeren in
jonge mensen, de noodzaak van
vernieuwingen, het beantwoor
den aan in de maatschappij le
vende behoeften". Deze kritiek
spuide gisteren de Leidse wet
houder van onderwijs, Jit Peters,
op de onderwijsdag voor alle
leerkrachten van kleuter- en ba
sisonderwijs in Leiden.
Op deze manier, aldus Peters,
dreigt het onderwijs een vergaar
bak van gefrusteerden te wor
den, van onderwijsgevenden en
onderwijsnemenden. "Er wordt
in het onderwijs onzorgvuldig
met mensen omgesprongen. Eén
leerling te weinig kan een baan
kosten".
De onderwijsdag behandelde the
ma's als 'ongelijke behandeling
op school', 'computergebruik in
het gewoon en buitengewoon la
ger onderwijs' en 'intercultureel
onderwijs'.
Erkennen
Met betrekking tot laatstgenoemd
thema voerde de pedagoog Henri
Dors het woord. Hij achtte het
van belang dat de overheid nu
eindelijk eens erkent dat er in
Nederland van een veelkleurige
(multi-etnische) samenleving
sprake is. "Er wonen hier één
miljoen mensen met een duide
lijk andere etnische afkomst dan
de Nederlandse bevolking. En
dan spreek ik nog niet eens over
de duizenden Britten, Duitsers
en Belgen. De overheid heeft
steeds vooropgelopen in de te-
rugkeerideologie: het beleid was
er steeds op gericht dat die tien
duizenden Surinamers, Marok
kanen en Turken ooit naar hun
eigen land zouden terugkeren.
Daarom is er door niemand aan
een oplossing gedacht".
Het interculturele onderwijs, aldus
Dors, is verworden tot het uit
voeren van eep aantal folkloristi
sche projecten. "Wanneer die in
terculturele projecten doorgaan,
zijn we op een doodlopende weg
beland". Volgens hem moet het
interculturele onderwijs gericht
zijn op het ontwikkelen van posi
tieve verhoudingen tussen kin
deren van verschillende komaf.
"Op de juiste manier gebruikt
kan deze vorm van onderwijs
een anti-racistische werking heb
ben". Om dit te bereiken, aldus
Dors, moeten leerkrachten kri
tisch staan tegenover schoolboe
ken, waarin de blanke nog al te
vaak de rol van de overheerser
speelt. Ook moeten leerkrachten
zich de sociaal-culturele achter
gronden van hun leerlingen ei
gen maken. "Want zij moeten
kinderen leren soepeler tegen
over andere culturen te staan. En
zij moeten weten hoe vooroorde
len ontstaan, want dan kunnen
zij die vooroordelen wegnemen".
Voorlichtings
avonden voor
woongroepen
LEIDEN - Het Woongroepencafé
organiseert in de maand mei
twee thema-avonden. Op 2 mei
zal worden gesproken over de
mogelijkheden om een stichting
op te richten die bestaande pan
den koopt en deze voor gemeen
schappelijke bewoning geschikt
maakt. In andere steden is dit
een goede manier gebleken om
iets aan de woningnood onder
woongroepen te doen. De erva
ringen van elders zullen op deze
avond aan bod komen.
De avond van 30 mei heeft als on
derwerp 'inkomens van woon
groepleden'. Een aantal financië
le gevolgen van het gemeen
schappelijk wonen zullen hierbij
aan de orde komen, zoals de Wet
op de Tweeverdieners, mogelijke
gevolgen voor mensen met een
uitkering en problemen bij het
verkrijgen van huursubisidie.
Beide avonden beginnen om acht
uur en zijn toegankelijk voor alle
belangstellenden uit Leiden en
omstreken.
Het Woongroepencafé is een initia
tief van de Vereniging Centraal
Wonen Leiden en Omstreken.
Behalve op de twee thema
avonden is het café aan Rapen
burg 100 elke woensdagavond
van acht tot tien uur geopend.
individuele huursubsidie spre
ken de bewoners er hun vrees
over uit dat woningen met hoge
huren leeg zullen komen te staan
of zullen worden bewoond door
groepen waarvoor ze niet zijn ge
bouwd. Het een en ander is vol
gens hen het gevolg van in het
verleden gerealiseerde woningen
waarvan de huurprijs door de ge
meente bij de bouwplannen niet
in de afwegingen betrokken zou
zijn. Dat heeft overigens wel ge
leid tot fraai uitgevoerde wonin
gen, zeggen ze.
De gemeente vergeet volgens de
Pancras-Oostbewoners ook wel
eens dat er in de buurt ook nu
moet worden gewoond en ge
werkt. Het stadsvernieuwingsbe
leid is momenteel teveel gericht
op investeren in (civiel)techni-
sche werken; walkanten, brug
gen, sloop-nieuwbouw, riolering,
renovatie en onderhoud. "Maar
geld voor voorzieningen wordt
nauwelijks uitgegeven".
Verbetering
Op de directe vraag of ze vinden of
de buurt er op voor- dan wel
achteruit gaat, luidt het ant
woord dat de stadsvernieuwings-
Huilclub
Piet Eradus van de ruilclub Ko-
ningskerk zit met zijn handen
in het haar. Een paar weken ge
leden kreeg hij van hogerhand
te horen dat hij met zijn club
niet meer welkom is in de
Prins Willem de Zwijger-
school. Twee keer per maand,
op vrijdagavond, komt de Ko-
ningskerk daar bijeen. Soms
zijn er wel tachtig, negentig
mensen. Maar de kleuter
school van de Prins Bernhard-
school komt nu in dat lokaal.
En die kleuters willen er hun
speelgoed laten staan. Dus dan
is er geen mogelijkheid om
twee keer per maand al die
schragen op te stellen.
Piet Eradus is al bij de gemeente
geweest om raad. Maar daar
zeiden ze: "Jammer mijnheer
Eradus, maar we kunnen op
dit moment niets voor u doen.
Komt u na de paasvakantie
nog eens terug".
Eradus had afgelopen vrijdag
avond zijn laatste ruilavond
waarop hij zijn mensen alvast
wat van de plannen voor het
komende seizoen had willen
vertellen. Maar wat had hij
moeten zeggen? Dat er geen
ruimte meer is voor de Ko-
ningskerk? En dat, als er even
tueel met veel moeite een lo
kaal wordt gevonden, dat dat
veel duurder is dan ze nu beta
len? Zo duur, dat de subsidie
niet meer toereikend is?
Trouwens, die subsidie daar is
ook wat mee aan de hand.
Want die wordt ingetrokken.
Duizend gulden per jaar krijgt
de Koningskerk van gemeen
tewege. Maar dat gaat dus ook
mooi niet meer door. Dat was
de tweede klap die Eradus te
verduren kreeg.
Hij voelt zich danig gepakt door
de gemeente. "Ik vind het laak
baar dat ze zo laat met dit som
bere bericht komen. De ge
meente springt slecht om met
haar vrijwilligers".
Ruim twintig jaar bestaat de ruil
club Koningskerk nu. Er zijn
honderdvijftig leden. "Ik dacht
dat we ons bestaansrecht toch
wel bewezen hadden", is Era-
dus van mening. Eigenlijk is
het meer een sociëteit. Veel
mensen komen er alleen voor
een babbel. En verder wordt er
geruild. Postzegels, munten,
prentbriefkaarten. "En de con
tributie vloeit weer terug in de
portemonnee van de leden.
plannen in elk geval de verpau
pering een halt hebben toegeroe
pen waardoor het leefklimaat
zichtbaar is verbeterd. Maar
nieuwbouw is er nu wel voldoen
de, menen ze en de resterende
bebouwing zou nu dienen te
worden opgeknapt. De bewoners
constateren echter dat alleen ei
genaar-bewoners bereid zulen
zijn om hierin geld te steken nu
ze zien dat de gehele buurt is op
geknapt, verhuurders zullen
hiertoe minder zijn genegen, is
de mening.
Het verplaatsen van de grote be
drijven noemen ze mede oorzaak
van de verbetering van de buurt.
De aanwezigheid van kleinere,
milieuvriendelijke en weinig ver
keer aantrekkende bedrijven
wordt door de bewoners positief
ervaren. Nog beter echter zou het
zijn als ook de ondernemers zelf
in de buurt zouden wonen, den
ken ze.
Dat laatste zou ook volgens de
geïnterviewde ondernemers be
ter zijn. Zij menen dat onderne
mers die bij hun bedrijf of in elk
geval in de buurt wonen meer
begrip voor de andere bewoners
hebben en beter letten op het
Piet Eradus en
zijn ruilclub
afgelopen vrijdag
voor het laatst in
de Willem de
Zwijgerschool.
Waar nu naar
toe? (foto Holvast!
Want die krijgen af en toe een
aardigheidje. Met Sinterklaas
een chocoladeletter, met Pasen
Ze hadden ook gespaard. Om
nieuwe schragen te kopen voor
hun ruilbeurs. Als Piet Eradus
dit van te voren had geweten,
was hij er niet aan begonnen.
"Want waar moet ik nu naar
toe met m'n spulletjes?".
Wat hij zoekt is een (goedkoop)
lokaaltje met een opslagruimte
voor die nieuwe spullen. "Mis
schien is er wel een bedrijf, dat
ons twee avonden per maand
kan hebben", zegt hij hoopvol.
Want zoals het er nu voor staat
is ruilclub de Koningskerk
meer een huilclub.
ANNEMIEK RUYGROK
Tram-blues (4)
De (blauwe) tramfanaten willen
het Pesthuys bezetten. In een
brief aan het college van bur
gemeester en wethouders vra
gen zij een museum te mogen
inrichten in de onlangs vrijge
komen ruimte bij het Piet
Paaltjenspad.
De Tram Stichting Werkgroep
NZH zoekt onderdak voor een
stadsmotorwagen, een autobus
en twee tramstellen. Leden
van de werkgroep hebben dit
wagenpark zelf opgeknapt en
willen ze nu dolgraag in een
'vitrine' zetten.
netjes houden van de omgeving
van hun bedrijf.
De ondernemers in Pancras-Oost
hebben gemerkt dat vooral nieu
we bewoners anders tegen de be
drijven aankijken dan de oor
spronkelijke. "Zij ondervinden
er meer last van en vinden dan
dat de bedrijven maar weg moe
ten", zeggen ze. Wat de uitbrei
dingsmogelijkheden van hun be
drijven aangaat wordt door de
ondernemers veel last ondervon
den van het huidige bestem
mingsplan. "Want wanneer be
lendende percelen, indien ze al
zijn te krijgen, woningen zijn,
mogen ze niet meer voor be
drijfsdoeleinden worden ge
bruikt".
Bovendien zeggen ze dat de al in
gebruik zijnde panden veelal
weinig efficiënt zijn omdat het
draagvermogen van de vloeren
ervan te gering is, de vrije opper
vlakte vaak te klein en de ruim
ten te laag.
In de ogen van de bewoners gaat
echter de gehele buurt achteruit.
Ze zijn met name slecht te spre
ken over de door de gemeente
toegezegde maar nog niet gerea-
Maar waar vind je er één die
groot genoeg is om een tram op
te slokken? "Aan de Pesthuis
laan", dacht Frits van Dam van
de werkgroep, toen hij hoorde
dat het Legermuseum werd
ontruimd. Bij zijn volleybal-
maat Rien Logtenberg 'zette
hij een balletje op'. Logten
berg, een hele hoge ambtenaar
in gemeentedienst, toonde zich
enthousiast en beloofde voor
de goede zaak een goed woord
je te zullen doen bij de stadsbe
stuurders.
Frits van Dam heeft vliegensvlug
een brief geschreven aan het
college en die vorige week nog
in de bus van het stadhuis ge
deponeerd. "Want die Waal
gaat weg hè en die schijnt nog
al enthousiast te zijn over de
blauwe tram. Daarom is haast
geboden. Misschien dat die
Waal nog wat kan regelen".
Van Dam heeft in eerste instan
tie heel bescheiden om een
museum-ruimte van ongeveer
250 vierkante meter gevraagd.
Maar als geen ander weet hij
dat de die ruimte eigenlijk al te
lu-ap is. "Want in de loop der
jaren hebben wij heel wat rot
zooi bij elkaar weten te sparen.
Dat varieert van stukken rails,
halteborden en conducteur
strommels tot complete rijtui
gen".
Geld vraagt Van Dam niet. De
liseerde laad- en losmogelijkhe-
den. "In het bijzonder ten behoe
ve van bedrijven die zich met in
stemming van de gemeente in
het gebied hebben gevestigd".
Kleinschalig
Naar hun mening wordt er door de
bedrijven weinig geïnvesteerd in
onderhoud omdat er onzeker
heid bestaat over de toekomst
van de vestiging als gevolg van
het beleid van de gemeente, de
beperkingen van de hinderwet
en het gedrag van de bewoners.
Daarom biedt de buurt nauwe
lijks voordelen voor onderne
mers, voor winkeliers is er wei
nig draagkracht, voor bedrijven
is het investerings- en vesti
gingsklimaat niet erg aantrekke
lijk. Het moet de bewoners als
muziek in de oren klinken dat de
geïnterviewde ondernemers al
leen mogelijkheden zien voor
kleinschalige, milieuvriendelijke
en weinig verkeer aantrekkende
bedrijven. Maar dan moeten de
huisvestingslasten wel laag zijn
en moet de ondernemer ook bo
ven zijn bedrijf of elders in de
buurt kunnen wonen, menen ze
bovendien.
Als ze even op de stoel van de wet
houder zouden mogen zitten
zouden de ondernemers met na
me streven naar een minder gro
te bebouwingsdichtheid want
door het huidige beleid vrezen ze
dat er in de toekomst problemen
zullen ontstaan. "Door de grote
bebouwingsdichtheid en het re
latief snelle proces van terugkeer
van de woonfunctie wordt een
zware wissel getrokken op het
leefklimaat in het gebied. Daar
om verdient het sociale klimaat
grote aandacht".
verkoop van posters en foto's
heeft de werkgroep inmiddels
redelijk vermogend gemaakt.
Die spaarcentjes, plus een sub
sidiebedrag van de NZH moet
het inrichten van een trammu
seum mogelijk maken.
Rien Logtenberg geeft de
tramfanaten een goede kans
dat zij in het jubileumjaar (de
ze maand is het zestig jaar gele
den dat de baluwe tram voor
het eerst naar Den Haag rolde)
van de gemeente de toezegging
krijgen dat zij hun museum
stukken naar het Pesthuys
kunnen rijden. "De mensen
van die werkgroep verdienen
een vast stekje. Het zijn hart
stikke gestoorde lui, maar te
gelijk fantastische mensen".
Die fantastische gestoorde men
sen duiken nu elke zaterdag de
fabriekshal van Starlift in
Voorburg in om te sleutelen,
lassen, schuren en poetsen aan
hun vlaggeschip: een echte
Boedapester. Van liftenbaas
Dé Stoop mogen Van Dam en
zijn trammaatjes ongestoord
hun gang gaan.
De Boedapester schijnt ziende
rogen op te knappen. De werk
groepleden hopen dat hij op
korte termijn met feestvertoon
naar Leiden kan rollen.
Alleen de rails moet nog worden
gelegd.
J.V.
Bouw brug
nabij Olga-
complex mag
doorgaan
DEN HAAG/LEIDEN - De Raad
van State heeft een verzoek om
de bouw tegen te houden van
een ophaalbrug over de Nieuwe
Rijn, ter hoogte van het Olga-
complex op het industrieterrein
'De Waard', afgewezen.
Volgens een Utrechtse Jaagpadbe
woner zal de fiets- en voetgan
gersbrug op die plek veel over
last teweeg brengen voor de be
woners van de straten aan de
kant van de Hoge Rijndijk. De si
tuatie ter plekke zou nu al zeer
gevaarlijk zijn. De bewoner wil
de dat de Raad van State het be
sluit van de gemeente Leiden om
een vergunning te verlenen voor
de bouw van de brug, zou schor
sen zodat de bouw voorlopig niet
kan doorgaan.
De gemeente meent dat een brug
over de Nieuwe Rijn, richting
Hoge Rijndijk, noodzakelijk is
voor de verkeersveiligheid en be
strijdt dat de overlast voor de
buurtbewoners te groot wordt.
Als de werkzaamheden niet per 1
mei beginnen zou de gemeente
Leiden bovendien een subsidie
bedrag van 240.000 gulden mislo
pen. Staatsraad Van der Does
heeft geoordeeld dat de belangen
van de gemeente zwaarder we
gen en het schorsingsverzoek
gisteren afgewezen.
Vrouw fietst
tegen autodeur
LEIDEN Een 28-jarige vrouw
moest gistermiddag omstreeks
één uur naar het AZL worden ge
bracht nadat zij op de Nieuw-
steeg met haar fiets tegen een
openstaand portier van een auto
was gereden. De vrouw liep
scheuren in haar lip op; boven
dien was een van haar tanden ka
pot.
Vierde congres
'Kankerpatiënt
en verpleging'
LEIDEN - In de Gorleuslaborato-
ria van de Leidse universiteit
wordt morgen het vierde congres
'Kankerpatiënt en Verpleging'
gehouden. Het onderwerp van
dit vierde congres is leukemie in
al zijn facetten, waaronder be
handeling en beenmergtrans
plantatie. De dag is op de eerste
plaats bedoeld voor verpleeg
kundigen, omdat de leukemiepa-
tiënt een speciale behandeling
nodig heeft. Maar onder de deel
nemers zijn ook veel andere
werkers in de gezondheidszorg.
Het congres, dat wordt georgani
seerd door de Stichting tot
bevordering van de Kankerver-
pleging in samenwerking met
het AZL, wordt om kwart voor
tien geopend door mevrouw L.J.
Reinhoud, directeur verpleging
van het Academisch Ziekenhuis.
Diabetici
LEIDEN - De Diabetes Vereni
ging Nederland afdeling Leiden
e.o. houdt zaterdag een informa
tiemarkt in de Waag aan de Aal
markt (naast V&D). Er is infor
matie te verkrijgen over dieet en
dieetartikelen, spuiten en hulp
middelen voor zelfcontrole. Ver
der heeft de vereniging er een
stand met informatiemateriaal
als boeken, brochures e.d. De na-
zorgzuster van het academisch
ziekenhuis is aanwezig om infor
matie te geven over de insuline-
pomp.
LEIDEN De chef van de justitië
le dienst van de Leidse politie, de
38-jarige hoofdinspecteur R.M.
Koolwijk, wordt korpschef van
de gemeentepolitie te Hooge
zand-Sappemeer. Koolwijk trad
in '81 in dienst van de Leidse po
litie.
Redactie: Bart Jungmam Jaap Visser
WOENSDAG 25 APRIL 1984
Na de jaren van slopen, zoals op
de foto links bij de Vestestraat, en
nieuwbouw, wordt het tijd aan
dacht te besteden aan de bestaande
bebouwing in Pancras-Oost, vin
den de bewoners. Een van de nog
op te lossen vraagpunten is de toe
komstige indeling van het Ir. Dries
senplein, op de foto rechts.
(archieffoto's)
Leiden j
