KITS
Geweld
op het
voetbalveld
'Vandalisme
leidt toch
nergens toe'
Si
Scheid-geweld
MODERN WOONCOMFORT IN HARTJE LEIDEN
C
een rubriek voor jongeren
Video-clip
in de ban
of eruit?
Uitstervend verschijnsel?
Video als
therapie?
Bezit Ballets
Russes geveild
^laxSedelaar
WOENSDAG 25 APRIL 1984
Geweld is, lijkt het wel, steeds
vaker onderwerp van zorg en
gesprek. Geweld op de televi
sie, geweld op de voetbalvel
den en geweld op straat. De
jeugd wordt vaak in verband
gebracht met geweld en dan
in het bijzonder het vandalis
me. Toch is het aantal jonge
ren dat zich aan vandalisme
te buiten gaat beperkt tot een
klein clubje, zeggen sommi
gen.
In elk geval is geweld een be
langrijk gegeven in de huidi
ge samenleving. Vandaar deze
KITS over geweld.
Varia
Redactie:
Annemiek Ruygrok
telefoon 071-144941, toestel 243
Lichamelijk geweld, zomaar op straat iemand in elkaar
slaan, komt steeds vaker voor. Toch wil de Leidse
politie liever over (jeugd)vandalisme praten, want
daar heeft zij bijna dagelijks mee te maken. Maar ze
wil ook een vooroordeel uit de weg ruimen: dat bijna
de hele jeugd zich schuldig zou maken aan vandalis
me. Want dat is helemaal niet het geval. Er is een hele
kleine kern, maar het overgrote deel van de (Leidse)
jeugd houdt de boel heel.
x A
Veel mensen roepen er schande
van. Waarvan? Van alle geweld
en sex die ze op de buis zien wan
neer weer zo'n flitsende video
clip van een popgroep of muzi
kant wordt vertoond.
'Beat it' van Michael Jackson,
'When the lady smiles' van de
Golden Earring. Filmpjes die
volgens die zeurkousen absoluut
niet deugen en eigenlijk alleen in
de bioscoop voor publiek ouder
dan zestien jaar vertoond mogen
worden.
Het wordt tijd dat deze zedenmees
ters en meesteressen eens hun
oorschelpen open pellen of een
cursus Engels gaan volgen. Im
mers, de teksten van veel pop
songs handelen over geweld en
sex. Jacksons 'Beat it' gaat over
knokken. En 'When the lady smi
les' gaat over een sexmaniak. De
vertoonde beelden passen dus
perfect bij de teksten van de be
treffende songs.
Dus wie de banvloek uitroept over
video-clips, omdat ze bol staan
van geweld en sex, steekt z'n kop
in het zand gelijk een struisvo
gel.
Nee, het gevaar van de video-clips
zit 'm niet in de gewaagde beel
den, maar in het feit dat die beel
den de muziek naar de achter
grond dreigen te verdringen. De
clips worden zo belangrijk dat je
tegenwoordig nauwelijks meer
een hit kunt scoren zonder er een
boeiende (speel)film bij te leve
ren.
En dat kan op een ramp voor de
popmuziek uitdraaien. Immers,
alleen bekende (rijke) groepen
kunnen tienduizenden guldens uit
trekken voor het maken van een
video-film. Voor jonge, begin
nende groepen wordt het op deze
manier steeds moeilijker om aan
de bak te komen.
Het gevolg daarvan kan zijn dat de
popmuziek aan bloedarmoede
gaat lijden omdat er te weinig
vers bloed doorstroomt.
En daarom, en nergens anders om,
is het te hopen dat die video-rage
op de klippen loopt.
JAAP VISSER
Bestrijding van vandalisme is
geen simpele zaak. Want de
oorzaken zijn nogal ingewik
keld en bovendien: er is niet
één oorzaak aan te wijzen, er
zijn er veel meer. Iemand kan
een steen door een ruit gooien,
simpelweg omdat hij of zij daar
zin in heeft, maar het kan ook
zijn uit opgekropte woede: die
steen wordt door de ruit van
een school gegooid, omdat de
jeugdige vandaal ruzie met een
leraar heeft gehad. Werkloos
heid is ook een oorzaak. Als je
geen uitzicht hebt op werk, wil
je dat afreageren. De een gaat
iets 'nuttigs' doen, een ander
raakt zijn agressie kwijt door
een telefooncel kapot te slaan.
Ruzie thuis of een nare situatie
in het gezin kunnen ook oorza
ken zijn. En zo zijn er nog wel
meer op te noemen.
Nu de vakantietijd aanbreekt,
probeert de overheid iets te
doen aan de opvang van jonge
ren. Maar, vindt de Leidse poli
tie, het is jammer dat in de
vakantietijd de club- en buurt
huizen op een laag pitje draai
en. Juist dan zou er in die gele
genheden meer te doen moe
ten zijn dan anders.
In Rotterdam is op dit ogenblik
een experiment met jeugdvan
dalen aan de gang. 'Halt' heet
het en geprobeerd wordt de
jongeren zelf te laten ondervin
den wat zij hebben aangericht.
Om een voorbeeld te noemen:
een 'leukerd' heeft het bordje
waarop de vertrektijden van de
bus staan, ondergekladderd.
Hij of zij krijgt nu opdracht uit
te vinden hoe laat de bus ver
trekt. Lastig als je zo'n bordje
niet kunt lezen door de klod
ders verf. "Je moet de jeugd er
van overtuigen dat vandalisme
tot niets leidt", aldus een
woordvoerder van de Leidse
politie. "Als je steelt valt dat
ook niet goed te praten, maar
het levert tenminste nog iets
op. Vandalisme is alleen maar
de kick van het moment en
verder niets".
De Vereniging van Nederlandse
Gemeenten heeft om het van
dalisme tegen te gaan een pro
ject opgezet, waaraan 25 ge
meenten meedoen. Leiden
coördineert dat project. Per
week worden alle gevallen van
vandalisme opgetekend en dat
wordt weer doorgestuurd naar
de Vereniging van Nederland
se Gemeenten. Zo kan er een
beetje een beeld worden ver
kregen van waar het meest
wordt vernield, op welke ob
jecten de vernielzucht is ge
richt enzovoorts. Zo probeert
men oorzaken op te sporen en
zo mogelijk het vandalisme te
rug te dringen. De politie
treedt tegenwoordig tamelijk
hard op tegen vandalen. 'Re
pressief optreden' wordt dat in
vaktermen genoemd. Het
komt erop neer dat de 'boos
doener' wordt meegenomen
naar het bureau, waar proces
verbaal wordt opgemaakt.
Daarna mag hij of zij naar huis.
Maar de ouders worden aan
sprakelijk gesteld voor de ver
nielingen. Zij moeten de ka
potte telefooncel of de verniel
de bushalte betalen. Dat kan
aardig in de papieren lopen en
het helpt, aldus de politie, een
beetje ter voorkoming van van
dalisme. Maar echt verdwijnen
doet het nog niet.
Heerlijk is dat soms. Een lekker partijtje schelden. Vooral op veilige
afstand. Je kunt natuurlijk heel ongenuanceerd schelden in drie
letterwoorden. Reken maar dat dat aankomt. Maar veel mooier is
het om zelf scheldwoorden te bedenken. Er zijn mensen die dat tot
in de perfectie beheersen; die de meest originele scheldwoorden
weten te vinden. Niet van die hele platvloerse dus, die iedereen met
een beetje beperkte geest van tijd tot tijd gebruikt, nee, van die
scheldwoorden waar je zelfs als je het onderwerp van de scheldpar
tij bent, nog een beetje om kunt lachen. Al is het dan als een boer
met kiespijn.
De mooiste scheldwoorden zijn de scheldwoorden die iemand tref
fend kenschetsen zonder ordinair te zijn.
De schrijver Gerrit Komrij is zonder twijfel Nederlands meester-
schelder. Hij beheerst het scheidvak tot in de finesses. En dat is een
voorwaarde om in dat vak te slagen. Komrij heeft een aantal jaren
geleden tv-kritieken geschreven. Die zijn gebundeld in zijn boek
'Horen, Zien en Zwijgen'. Achterin dat boek is een lijst opgenomen
waarin Komrij de Nederlandse 'tv-persoonlijkheden' in enkele
woorden omschrijft. Zo noemt hij Jos Brink bijvoorbeeld een gere
viseerde paringssimulator en Lous Haasdijk een winkeldochter.
Hans van Willigenburg wordt aangeduid als klonterige kwijlebab-
bel en reutelende rammelzak.
Wie zo kan schelden mag blijven. Maar vergis je niet, ook schelden is
een vorm van geweld. Schelden doet geen pijn zeggen ze wel eens.
Maar dat is onzin. Ook al neemt iemand die voortdurend het mik
punt is alle scheldwoorden glimlachend in ontvangst, het treft hem
toch. Op den duur wordt het een geestelijke kwelling. Tot er iets
knapt...
Vandalisme rond de voetbalvel
den - er is in de loop der jaren
veel over gezegd en geschre
ven zonder dat we over het
waarom en waardoor veel wij
zer zijn geworden
Lange tijd is gedacht dat het van
dalisme een uiting van frustra
tie was van "kansarme jonge
ren" - een mooie term uitge
vonden in de jaren zeventig.
Nu zullen die daar zeker onder
te vinden zijn, maar intussen is
komen vast te staan dat het
lang niet altijd dét soort jon
gens (en een enkel meisje) was
dat zich misdroeg.
Weer andere deskundigen (want
het wemelt altijd van deskun
digen in Nederland als er iets
misgaat) meenden dat het hier
in wezen ging om een protest
van jongeren tegen de georga
niseerde maatschappij. Het
voetballen verdreef de verve
ling en bracht tenminste enig
avontuur. Dat zal ook wel een
rol hebben gespeeld, maar
evenmin een doorslaggevende.
De deskundigen hoorde je nooit
over het tuig dat er helemaal
geen protestgedachte op na
hield, maar gewoon genoot van
het maken van een zo groot
mogelijke troep.
De ergste vandalen zaten bij FC
Utrecht, de z.g. Bunnikside. Je
hoort er nog maar weinig van
sinds Utrecht een modern sta
dion heeft. Toegegeven, dat
stadion is uiterst solide ge
bouwd en heel doordacht inge
deeld. Maar goed, daarmee kan
toch hun "maatschappelijke
frustratie" (als die tenminste
een belangrijke oorzaak was)
met weg zijn en evenmin hun
protest tegen de overgeorgani-
seerdheid van de maatschap
pij?
Er gebeurt natuurlijk nog ge
noeg rond de voetbalvelden
dat niet deugt en een hoop din
gen vinden we gewoon die we
vroeger absoluut niet gewoon
vonden. Maar er lijkt wat aan
het veranderen te zijn. De wed
strijden Utrecht-Ajax (2x),
Ajax-Feyenoord (2x) en
Utrecht-Feyenoord (2x), die tot
voor kort goed waren voor
enorme vechtpartijen en een
spoor van vernielingen, heb
ben dit seizoen betrekkelijk
weinig problemen opgeleverd.
Mag je daaruit opmaken dat het
vandalisme in de voetbalsport
op zijn retour is? Ho.ho, niet te
vroeg gejuicht Morgen kan de
vlam weer in de pan slaan.
Toch, als de schijn niet be
driegt, lijkt het allemaal iets
minder te worden.
De voetbalbond, die het euvel
lang op zijn beloop liet, heeft
eindelijk een veiligheidsfunc
tionaris aangesteld. De politie
krijgt ook wat meer greep op
de zaak en de rechter wordt in
dit soort kwesties steeds onge
makkelijker. En de rellenma-f
kers worden ouder. Misschien
heeft een nieuwe generatie an
dere prikkels nodig dan tribu
nes op stelten te zetten.
Wie weet zeggen we over een jaar
of wat wel: over vandalisme
rond de voetbalvelden hebben
geleerden vele diepzinnige stu
dies geschreven, maar ten slot
te bleek het niet meer te zyn
dan een modeverschijnsel.
Het is héél optimistisch gedacht.
'The A-team': een serie vol geweld, maar de jeugd
Je bouwt een namaakbushalte
en grijpt een enorme mokerha
mer. Je makker pakt een came
ra en filmt erop los terwijl jij de
hele boel kort en klein slaat.
Een draaiboek voor een maffe
film?
Nee, het is een heuse therapie.
Jongeren die zo'n film maken,
hebben minder zin om dingen
te vernielen, heet het. In Den
Haag hebben jongens en meis
jes die de jeugdgevangenis 'De
Sprang' wel eens van binnen
hebben gezien, heel wat van
die films gemaakt in het verle
den.
Méénden waren ze bezig. In die
tijd sloopten ze voor honder
den guldens en praatten uren
lang met jeugdrechters en
jeugdwerkers. Maar het was
niet voor niks. "Ze realiseren
zich hoeveel last de gemeen
schap van ze heeft als ze de
plank goed raken", zegt Mieke
Breunesse.
Mieke is lid van de Voorschoten-
se Partij van de Arbeid (PvdA)
en zou graag in haar gemeente
films willen maken met jonge
ren die weieens wat hebben ge
sloopt. Volgens de gemeente
lopen in Voorschoten heel wat
jongens en meisjes rond die
wel eens dingen onder handen
hebben genomen. In elk geval
werd vorig jaar voor 50.000 gul
den vernield. De gemeente
moet voor de schade opdraai
en, omdat de zogeheten 'van
dalen' meestal 's nachts aan
het vernielen slaan en de da
ders moeilijk te vinden zijn.
Wanneer de gemeente geld geeft
en de buurthuizen het video-
project willen begeleiden lukt
het prima, zei Mieke vorig jaar.
De buurthuizen en het jonge-'
rencentrum 'De Lindehoeve'
voelen echter niet zoveel voor
het idee. "Dit soort initiatieven
moet vanuit de jongeren ko
men", zegt Thijs Witteman van
het Jongeren Overleg Voor
schoten, een organisatie waar
in zowel de buurthuizen zitten
als het jongerencentrum. "Ik
ga die jongens niet dwingen".
En de gemeente? Ach, die vindt
dat het plan nog niet officieel
genoeg is ingediend. Mieke
vindt het allemaal een beetje
raar. "De paar video's hoeven
de gemeente helemaal niet
veel geld te kosten", vindt ze.
"En je kunt er een heleboel
geld door besparen".
LAUSANNE (Rtr) In Londen
wordt binnenkort bezit van de
Ballets Russes van Serge Diaghi-
lev geveild, omdat de stad Lau
sanne en musea in Londen, New
York, Monaco en Parijs er geen
belangstelling voor hebben ge
toond.
De danser Serge Lifar, de huidige
eigenaar, vertelde dat hij de ver
zameling, waarvan de waarde
wordt geschat op ruim 4 miljoen
gulden, aan de gemeente Lau
sanne had aangeboden om in een
museum te worden onderge
bracht, maar dat dit plan geen
doorgang had gevonden.
De schetsen, partituren, brieven en
dodenmaskers van Diaghilev en
Anna Pavlova waren vervolgens
aangeboden aan musea in Lon
den, New York, Monaco en Pa
rijs, waar Lifar de reputatie van
de Ballets Russes vestigde, maar
er was niet genoeg belangstel
ling. Zij worden nu op 9 mei pu
bliekelijk gevpild bij Sotheby's
in Londen.
Serge Lifar is 79 jaar. Hij was aan
de Ballets Russes verbonden van
1923 tot 1929, het jaar waarin
Diaghilev, volgens hem in zijn
armen, stierf.
NOG ENKELE
APPARTEMENTEN TE KOOP
Aan de Nieuwe Mare, op het voormalige
terrein van de Leidse Broodfabriek, wordt
een uniek bouwproject gerealiseerd op
eigen grond. Hierin zijn nog 18 hoofd
zakelijk maisonette-appartementen
beschikbaar. De oplevering is begin
zomer '84.
Alle appartementen hebben een ruime
living, lopen) keuken, twee slaapkamers
en een badkamer met douche, wastafel
en wasmachineaansluiting.
C.V. is individueel.
Indeling en cfmetingen variëren per
appartement: door de speelse bouw is er
vrijwel geen hetzelfde.
Bijzondere aandacht wordt besteed aan
afwerking en isolatie. De centrale ligging
OPEN HUIS 26 APRIL VAN
18.00-20.30 UUR
Bezichtig onze modelwoning.
Vrijblijvend, maar deskundig beant
woorden we al uw vragen en rekenen
uw kosten exact voor.
is vooral aantrekkelijk
voor hen die op loop-
afstond van station
en binnenstad willen
wonen. Maar ook de
prijzen zijn gunstig:
van f 138.950,- tot
f 142.950,-
Vrij Op Naam, dus geen erfpacht.
Bovendien kunt u nu nog profiteren van
de oude premie-A regeling. Bij een be
lastbaar inkomen van f 29.800,- ontvangt
u de maximale premie If 8.400,-11 waar
door uw netto maandlasten in aanvang
op nog geen f 400,- komen.
Er is één beperking: om in aanmerking te
komen voor dit project moet u in Leiden
wonen of werken. Tot ziens op het Open
Huis.
Nadere inlichtingen en/of brochure kunt
u aanvragen bij:
Makelaars b.v.
Parallelboulevard 214,
2202 HT Noordwijk, tel. 01719 -19316.
