c
'Kruistocht' bij
basis Woensdrecht
'Veiligheid toeristen
op hotelboot in gevaar'
Politiewinkel in A'dam
valt slecht bij korpsen
Familiedrama in Zeeland
ZATERDAG 21 APRIL 1984
OSSENDRECHT (GPD) Ongeveer 600 gelovigen hebben gistermiddag een alternatie
ve kruisweg afgelegd van de Volksabdij in Ossendrecht naar de vliegbasis Woens
drecht. Daar werden ze opgewacht door een twintigtal met spandoeken uitgeruste de
monstranten van het Oud-Strijders-Legioen, Constructief Jong Nederland en het ICTO.
Bewoners van het vredeskamp bij de vliegbasis, waar eventueel kruisraketten zullen
worden geplaatst, gingen met de tegendemonstranten in discussie.
Binnenland
De alternatieve kruisweg was een
initiatief van Pax Christi, een de
ken in Bergen op Zoom en een
predikante uit Groningen. De ac
tie is een vervolg op de grote ge
bedsdienst, die vorig jaar okto
ber (vlak voor de vredesbetoging
in Den Haag) in Roosendaal is
RILLAND (GPD) - De rijkspolitie heeft nog geen zekerheid over de
toedracht van het familiedrama dat zich donderdagavond in een wo
ning in Rilland heeft afgespeeld en aan twee mensen het leven heeft
gekost. Gisteren is een begin gemaakt met het verhoren van de ver
dachte, de 21-jarige C. uit Rilland. Dat verliep tamelijk moeizaam om
dat hij de Turkse nationaliteit heeft. De twee slachtoffers van het drama
zijn de 23-jarige Zeynep Dogan en haar 47-jarige vader Miktat Dogan.
Op hun stoffelijke overschotten is sectie verricht.
Zeynep Dogan en de verdachte waren getrouwd. Vader Dogan kwam uit
Amsterdam. In Rilland wordt beweerd dat vader en dochter ruzie had
den. Volgens inwoners van Rilland zou de ruzie uit de hand gelopen
zijn, waarna Miktat Dogan zijn dochter zou hebben gewurgd. Daarop
zou C. de hand aan zijn schoonvader hebben geslagen. De rijkspolitie is
nog bezig met het verhoor en een buurtonderzoek.
ALKMAAR - In Alkmaar is gisteren voor het eerst dit seizoen weer de
wekelijkse kaasmarkt gehouden. Op de foto een doorkijkje vanuit de
Waag op het plein waar de dragers met hun berries vol kazen op een
sukkeldrafje heen en weer plegen te lopen. (foto anpi.
gehouden. Toen tekenden bijna
4000 mensen een petitie tegen
verdere atoombewapening. Die
mensen werden door de organi
satie aangeschreven om deel te
nemen aan de kruisweg. Vanuit
het hele land hadden gisteren
mensen aan deze oproep gehoor
gegeven.
Om drie uur werd een viering ge
houden in een tent op het terrein
van de Volksabdij in Oosen-
drecht. De viering werd zo dicht
mogelijk bij Woensdrecht gehou
den, „een plaats die in het verzet
tegen de voortgaande bewape
ningswedloop symbolisch is ge
worden".
Vanuit Ossendrecht trokken de ge
lovigen vervolgens langs een ze
vental staties naar de vliegbasis
Woensdrecht.
Banken tot
krediet aan
Leidsche Wol
verplicht
AMSTERDAM (ANP) - Recht
bankpresident B. Asscher in
Amsterdam heeft de Amro-bank
en de Algemene Bank Nederland
gisteren na een kort geding ver
plicht de Leidsche Wolspinnerij
(400 werknemers) voorlopig kre
dieten te verschaffen tot maxi
maal tien miljoen gulden. De
wolspinnerij is daarmee voorlo
pig van de ondergang gered, zo
bleek tijdens het geding. De on
derneming kan door die tien mil
joen nog meer kredieten krijgen
ter waarde van vier miljoen gul
den (onder andere van Credit
Lyonnais en van het eigen pen
sioenfonds).
Amro en ABN wilden ondanks dit
vooruitzicht aanvankelijk niet
verder gaan dan acht miljoen
gulden en stuurden, ook naar ei
gen zeggen, aan op surséance
van betaling. Leidsche Wol met
fabrieken in Veenendaal en het
Belgische Lookeren spande toen
het kort geding aan. Het is op
merkelijk dat banken op deze
wijze door klanten worden ge
dagvaard.
Mr. Asscher verbindt aan zijn von
nis wel de voorwaarde dat beide
partijen een nieuwe taxateur zoe
ken die de waarde moet bepalen
van het fabrieksterrein van de
Leidsche Wolspinnerij in Vee
nendaal. De onderneming pro
duceerde vrijdag namelijk een
makelaarsrapport dat drie mil
joen gulden hoger uitvalt dan de
uitkomsten van een ander make
laarskantoor dat deze week in
opdracht van de banken in Vee
nendaal ging kijken.
GRONINGEN (GPD) - Als het
aan dr. Anne Wadman uit Sneek
ligt, gaat de Groninger uitgever
Stabo volgend jaar de brieven
uitgeven die de vader van schrijf
ster Xaviera Hollander (Vera de
Vries) tussen 1927 en 1961 aan Si
mon Vestdijk schreef. Deze brie
ven zijn zowel volgens Wadman
als volgens mevrouw De Vries
„erotisch en absurdistisch" van
toon. Ze zijn verluchtigd met af
beeldingen van uitbundig gete
kende naakte dames.
Mieke Vestdijk-Van der Hoeven,
de weduwe van Simon Vestdijk,
staakte onlangs op geruchtma
kende wijze haar medewerking
aan de biografie die Anne Wad
man en diens collega ir. Hans
Visser over Vestdijk aan het ma
ken zijn. Ze vond het duo onbe
kwaam en te zeer belust op Vest-
dijks liefdesleven.
De uitlatingen van de weduwe
Vestdijk zijn verkeerd gevallen
bij Vera de Vries (zelf wereldbe
roemd vanwege erotische boe
ken als The Happy Hooker), om
dat het contact tussen Vestdijk
en haar vader Mick de Vries door
Brieven aan
S. Vestdijk
uitgegeven?
Mieke Vestdijk zou worden ge
bagatelliseerd.
Mick de Vries was een van Vest-
dijks beste vrienden. Volgens
dochter Vera ging de familie De
Vries - na de oorlog terugge
keerd uit Indonesië om de
week bij Vestdijk in Doorn op
bezoek en onderhielden de De
Vriezen ook goede contacten
met Vestdijks huishoudster Ans
Koster en Henriëtte van Eijk, de,
Amsterdamse „relatie" van de
schrijver.
Vestdijk en De Vries studeerden
samen medicijnen en voerden 25
jaar achtereen een intensieve
correspondentie. De arts De
Vries schreef ook zelf boeken.
„Vestdijk en De Vries gaven vrij
moedig kritiek op eikaars werk",
aldus dochter Vera.
Vestdijk droeg gedichten aan De
Vries op en Vera's vader stond
ook model voor enkele van Vest
dijks romanfiguren. In 1961 werd
de correspondentie plotseling af
gebroken. Volgens Vera de Vries
gebeurde dit als gevolg van de
komst van Mfeke van der Hoe
ven, de latere mevrouw Vestdijk.
De Vries overleed in 1974.
Interessanter nog dan de brieven
van De Vries aan Vestdijk zijn
vermoedelijk de brieven van
Vestdijk aan De Vries. Waar
schijnlijk sloeg de beroemde
schrijver in deze brieven onge
veer dezelfde intieme toon aan
als De Vries in zijn brieven. Dat
wordt bevestigd door de enkele
Vestdijkbrief die Wadman heeft
kunnen achterhalen.
De rest van het Vestdijk-aandeel in
de correspondentie is volgens
Vera de Vries vernietigd door
haar moeder. Mevrouw De Vries
sr. zou de correspondentie tus
sen de twee mannen maar be
denkelijk hebben gevonden. „Zij
heeft ook het belang ervan nooit
zo ingezien en verder is er door
verhuizingen en door de oorlog
veel verdwenen".
DE ZILK Kinderen in De Zilk boden gisteren Duitse toeristen die in auto's langs de bollenvelden trokken
bloemslingers te koop aan. (foto anpi
'Rechter moet
dierproeven
beoordelen'
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse Bond tot Bestrijding van
de Vivisectie (NBBV) wil de
rechter laten uitmaken welke
dierproeven wel en welke niet
door de beugel kunnen. Aanlei
ding tot dit plan is Wereld Proef
dierendag op dinsdag 24 april.
Per jaar worden ongeveer 1,5
miljoen dieren in laboratoria aan
allerlei proeven onderworpen.
Verreweg de meeste gaan dood,
hetzij door de proeven, hetzij
door de hand van de onderzoe
ker.
De in het dierenrecht gespeciali
seerde jurist mr D. Boon onder
zoekt op het ogenblik hoe de
bond het beste te werk kan gaan.
Voorlopig richten de bestrijders
van vivisectie zich op de zoge
naamde LD 50-proef, volgens
hen het meest omstreden experi
ment.
Producenten van cosmetica, medi
cijnen, verf en huishoudelijke
middelen geven laboratoria op
dracht om via deze proef te on
derzoeken welke dosis van een
schadelijke chemische stof, ver
werkt in hun produkten, groot
genoeg is om de helft van een
groep proefdieren te doden. LD
50 betekent dan ook Lethale
dodelijke) Dosis 50 procent.
De wet op de dierproeven kent vol
gens Boon slechts enkele beper
kingen waaraan onderzoekers
zich hebben te houden. In feite
zijn ze vrij om zelf uit te maken
welke experimenten ze willen
uitvoeren.
BEDRIJFSONGEVAL - Een 41-
jarige vrouw uit Stekene (België)
is gisteren in het Zeeuwsvlaamse
St. Jansteen in een kousenfa-
briek om het leven gekomen.
Volgens de politie was de vrouw
bezig met werkzaamheden in de
fabriek toen haar rok door het
aandrijfwiel van de sokkenma-
chine werd gegrepen. Ze over
leed ter plaatse.
Een onderzoek van de technische
recherche en de Arbeidsinspec
tie heeft uitgewezen dat in de fa
briek niet aan de veiligheidsei
sen werd voldaan. Tegen de eige
naar van het bedrijf, W.N.L. uit
Hulst, is proces-verbaal opge
maakt.
'Ciske' mocht
prijzen niet
overhandigen
EDE (ANP) - De arbeidsinspec
tie heeft verhinderd dat de
14-jarige Danny de Munck,
hoofdrolspeler in de film
'Ciske de Rat', gisteren in
Ede de prijzen uitreikte na af
loop van een zogenoemde
play-backwedstrijd, waarin
Danny door kinderen werd
geïmiteerd.
Danny mocht na afloop wel op
het podium komen om de
winnaar, een 13-jarig jon
getje, te feliciteren.
UTRECHT (ANP) - De politiekorp
sen in Rotterdam Den Haag en
Utrecht keuren het opzetten van
een politiewinkel in Amsterdam,
waar politiemensen tegen forse
kortingen allerlei goederen kun
nen kopen af. In Amsterdam
hoopt men op die manier het
geheten „dalven" te kunnen be
strijden, waarbij individuele po
litiemensen bij winkeliers en an
dere neringdoenden forse kortin
gen bedingen in ruil voor een
soepeler politieoptreden.
AMSTERDAM - „Levensgevaar
lijk. Ik heb er geen andere woor
den voor". De Amsterdamse
brandweer heeft vlak voor het
paasweekeinde een groot aantal
drijvende hotels geinspecteerd
op brandveiligheid. De uitslag
van dat onderzoek is in brand
weertermen vertaald 'schrikba
rend'. En op initiatief van diezelf
de brandweer besloot het college
van Burgemeester en Wethou
ders in de hoofdstad dat zeker
tien van dergelijke logiessche-
pen maar beter hun ankers kun
nen lichten omdat er tegen ze op
getreden zal worden als ze toch
zouden proberen hotelgasten te
werven. Tumult in het wereldje
van de rijnvaartschepen, die
dachten in de nog wat slappe
aanloopperiode naar het zomer
seizoen wat extra inkomsten te
kunnen vangen.
door
Huub Klompenhouwer
De Amsterdamse VW verwacht
met de paasdagen een topdrukte.
Alleen al het aantal reserverin
gen voor de hoofdstad met Pasen
bedraagt ruim 15 procent meer
dan het vorig jaar. Dat betekent
het beeld van overvolle hotels en
pensions en het uitwijken naar
particuliere adressen. Van die si
tuatie proberen ook dit jaar en
kele tientallen bootbezitters en
rederijen een graantje mee te
pikken. Soms met opgebouwde
dekschepen, verbouwde binnen
schepen of met Rijncruisesche
pen doen ze een poging de toeris
ten te lokken. In de meeste ge
vallen zonder geldige vestigings
papieren als hotel. Begin deze
week greep de gemeentelijke
brandweer in. Zeker 270 vooral
low-budgettoeristen zullen dan
ook met Pasen elders onderdak
moeten zien te vinden.
Commandant Steenbergen van de
Amsterdamse brandweer heeft
het onderzoek naar de brandvei
ligheid op die schepen geleid.
„Van de 23 schepen hebben we
er nu inderdaad al tien de wacht
aangezegd. En dat betekent dan
niet dat er aan die andere 13 niets
mankeert. Maar we hebben ons,
met het oog op die verwachte
paasdrukte beperkt tot de meest
brandgevaarlijke gevallen. Bo
ten waar geen enkele vluchtweg
is bij brand, of die louter uit
brandgevoelige materialen als
hout zijn opgebouwd, waardoor
er van een eventuele vluchtweg
bij brand niets meer over is".
De commandant is onder de in
druk geraakt van de onzorgvul
digheid waarmee in enkele ge
vallen werd gepoogd een slaatje
te slaan uit de behoefte met Pa
sen naar logies in de hoofdstad.
„We gunnen iedereen een dub
beltje extra met die paasdrukte,
maar zodra de veiligheid van de
toerist in het gevaar komt, dan
moet dat worden voorkomen.
Dat is ook bij deze actie het eer
ste criterium geweest. Na de Pa
sen zullen we die controle nog
wat aanscherpen en ook op ande
re details letten. Want het is na
tuurlijk niet te verkopen dat we
bij hotels en pensions scherpe ei-
sen stellen aan de veiligheids
maatregelen, en dat niet doen bij
die boten. Dan zou het meten
met twee maten zijn".
Dat laatste wordt nog eens bena
drukt door de ontruiming van
hotel De Schreierstoren, een
low-budgethotel, waar de toerist
voor 15 gulden per nacht met zijn
slaapzak kon slapen. Brandge
vaarlijk en daarom zijn juist de
gemeentemensen onder toezicht
van politie met de platte pet
doende met de ontruiming van
het krakkemikkige pand aan de
Gelderse Kade.
De paniek aan boord van de door
de maatregel getroffen schepen
is groot. Zoals op de Alida, een
passagiersschip met accommo
datie voor 80 passagiers. Drie
jaar lang al is Frans Baumgart ei
genaar van het schip. Dacht alles
in orde te hebben, voor de ko
mende paasdrukte. Zijn certifi
caat van onderzoek voor het
schip was vorig jaar verlopen.
Hij is met de boot de helling op
geweest en op een paar details na
was de zaak geklaard. Omdat hij
toch in Amsterdam voor de wal
lag, heeft hij daar niet zoveel
haast mee gemaakt. Zijn hotel-
kaart en alle andere papieren lig
gen op de bar in de salon. Verba
zing en woede.
„Ik wil geen matennaaier zijn,
maar waarom worden wij aange
pakt? Om als passagiersschip te
mogen varen, moeten we aan de
strengste eisen voldoen. Goed,
de hutten zijn van hout. Maar ie
dere hut heeft een centraal
alarm. Er zijn waterdichte en
brandvrije tussendeuren, overal,
van voor tot achter zijn vluchtlui-
ken. Er zijn brandblussers, het
schip kan per waterdicht seg
ment leeggepompt worden. Er
liggen hier aan de De Ruyterka-
de schepen, die tien keer zo ge
vaarlijk zijn, maar die worden
niet aangepakt".
Naast zijn schip ligt de Jan van
Scorel. Even kleiner, maar wel
een hoger geklasseerd schip.
Veertig passagiers. Een woeden
de Ruud Odijk. „Ik lig al jaren
met de Pasen in Amsterdam. Al
les geregeld. Van de Amster-
damnse VW komen ze nog aan
boord kijken om te zien of alles
aan de regels voldoet. En dat is in
orde. Ik mag overal varen, Bel
gië, zelfs Duitsland, waar ze toch
ontzettend streng zijn. Als ik
straks de trossen losgooi en ik ga
varen, is er ineens niets meer aan
de hand. Wat is dat dan toch voor
een beleid hier in Amsterdam?".
Commandant Steenbergen van de
Amsterdamse brandweer: „We
hebben hier sinds een brand in
een pension voor buitenlandse
werknemers in 1972 (waarbij ne
gen mensen omkwamen - red.) in
Amsterdam gewerkt aan een
veel krachtiger beleid om derge
lijke rampen te voorkomen.
Daarom is er de verordening op
de verblijfsinrichting gekomen.
Een Amsterdamse verordening,
die hard nodig was. Waar de eige
naren van schepen zich op beroe
pen, is de scheepvaartinspectie.
En die werkt met sterk verouder
de verordeningen, die overigens
ook zo nu en dan wel bij Konink
lijk Besluit worden aangepast.
Daar lees je dan in dat zo'n veror
dening pas geldt vanaf 30 passa
giers. Alleen al dat criterium
vind ik gevaarlijk. De verorde
ning op de verblijfsvergunning
in Amsterdam geldt vanaf drie
logies".
In Amsterdam wordt die verorde
ning streng gehanteerd, juist ter
voorkoming van rampen als in
1967. Steenbergen: „Als je alleen
al neemt die mensonterende toe
standen in de pensions voor bui
tenlanders, dan is dat een vinger
wijzing naar de noodzaak om
adekwaat te kunnen optreden.
Dat het in andere plaatsen an
ders is, of minder streng wordt
geregeld, is voor ons natuurlijk
geen maatstaf'.
crisiscentrum van ambtenaren
gevormd, omdat de maatregel tot
reeksen protesten hebben geleid.
Belangrijkste argument van de
tegenstanders wordt is dat de
schepen wel voldoen aan de ei
sen van de scheepvaartinspectie,
dus ook aan de wal voldoende
veilig zouden moeten zijn.
„Maar", zo zegt men op het stad
huis, „het is heel iets anders of je
gasten aan boord hebt als je een
reis maakt, dan wanneer je als
hotel functioneert. Eenmaal in
de vaart- leert een passagier het
schip kennen. Weet ook wat een
eventueel brandgevaar kan in
houden. Maar dat gaat niet op
voor hotelgasten, die vlak voor
middernacht nog even door een
zogeheten 'runner' van de straat
worden gepikt en aan boord ge
haald".
Brandweercommandant Steenber
gen tenslotte: „Men beseft aan
boord van zo'n schip gewoon
niet hoe gevaarlijk het is als er
brand uitbreekt. Hele kleine
houten cabines, en dan de
vluchtweg via luiken. Alle hitte
gaat al naar boven. Dus het is de
vraag of je zo'n gloeiend luik nog
wel open kunt krijgen. Nee, wij
hebben de zaak omschreven als
'levensgevaarlijk' en daar hou
den we het bij. En het verwijt,
waarom zo vlak voor de Pasen...
Je zou ook kunnen zeggen: juist
nu. Omdat de kans op een ramp,
met zoveel toeristen nog veel
ernstiger is".
De politie in de drie andere grote
steden voelt er weinig voor om
het Amsterdamse voorbeeld te
volgen. Men is daar zeer huiverig
voor dit soort oplossingen omdat
men er in zekere zin ongeoorloof
de praktijken, zo luidden kort sa
mengevat de reacties van de poli
tiewoordvoerders in Utrecht,
Den Haag en Rotterdam.
De Utrechtse politiewoordvoerder
liet weten dat het dalven in
Utrecht een zaak is die „mis
schien incidenteel wel eens ge
beurt" maar niet vaak voor komt.
Maar ook als dat wel zo was dan
nog is een „politiewinkel' 'geen
goede oplossing. Bij het dalven
is de status, het aanzien van de
politieman rechtstreeks in het
geding. Het is een bijzonder kwa
lijk verschijnsel dat via strafver
volging van de betrokken politie
man by de wortel moet worden
aangepakt, aldus de Utrechtse
politiezegsman.
Hij vindt het „een oneigenlijke
zaak" als een politiewinkel mede
wordt opgezet om het dalven de
kop in te drukken. „In feite wor
den onoirbare praktijken op die
manier beloond.", aldus de
utrechtse politiewoordvoerder.
De Haagse politiewoordvoerder
laat soortgelijke afkeurende ge
luiden horen als zijn Utrechtse
collega. Hij deelde ook mee dat
het niet ongebruikelijk is dat bij
voorbeeld politiesportverenigin-
gen - net als andere sportvereni
gingen - wel eens shirts of andere
spullen tegen korting krijgen.
Maar dan gaat het om een sport
vereniging waar toevallig politie
mensen inzitten.
Ook de politie in de Maasstad rea
geerde in eerste instantie afwij
zend. Het is in feite een legitime
ren van ontoelaatbare praktij
ken. Alleen als je er het dalven -
ook in Rotterrdam geen onbe
kend verschijnsel - werkelijk
mee kan tegen gaan is zo'n poli
tiewinkel wellicht het overwe
gen waard, aldus de Rotterdam
se politie.
De hoofdbesturen van de beide po
litiebonden ACP en NPB heb
ben grote moeite met het feit dat
de politiewinkel in de hoofdstad
mede is bedoeld om het dalven
(bedelen en schooien, aldus Van
Dale) van Amsterdamse agenten
tegen te gaan.
Hoofdbestuurder G. Koffeman van
de Algemene Christelijke Poli
tiebond (ACP) vindt het „een
blunder" van de Amsterdamse
korpsleiding. „Een hoogst onge
lukkige en ongelootwaardige
presentatie. Het pubhek krijgt
nu de indruk dat malversaties
worden beloond met een spe
ciaal voordeel".
Ook hoofdbestuurder H. van Duijn
van de Nederlandse Poütiebond
(NPB) vindt het „van de gekke"
dat er in Amsterdam een speciale
winkel zou moet komen om ge
rommel van agenten met winke
liers tegen te gaan.
Volgens de NPB is het overigens
maar zeer de vraag of een voor
deelwinkel in de praktijk iets zal
helpen in de bestrijding van de
kleine corruptie. Daar zijn ook
naar de mening van Van Duijn
andere maatregelen voor nodig.
De landelijke korpsleiding van de
rijkspolitie is zeer verbolgen
over het Amsterdamse initiatief.
De rijkspolitie vindt het „vol
strekt onoirbaar" dat de gemeen
tepolitie van de hoofdstad het
dalven zo med$ wil verhelpen.
„Het is gewoon corruptie. Dat kan
niet bij de politie. Een agent die
zich aan dergelijke praktijken
schuldig maakt moet worden
ontslagen, anders maakt de poli
tie zich gewoon ongeloofwaar
dig", aldus rijkspolitiewoord
voerder A. Geelof.
Burgemeester Van Thijn van Am
sterdam gaat niet akkoord met
de zgn. politiewinkel. „Als poli
tiemensen dingen doen die niet
kloppen, kan je om die reden
geen winkel gaan beginnen die
de verleiding voor de politie min
der groot maakt, zodat er dan
niet meer 'gerommeld' wordt",
aldus Van Thijn. „Van iedere Ne
derlander wordt verwacht dat hij
of zij de wet kent, dus dan mag je
dat zeker van de politie verwach
ten".
Gelijke winst
voor Grolsch
ENSCHEDE (ANP) - De Grolsche
Bierbrouwerij verwacht dit jaar
een winst die ongeveer even
hoog zal zijn als in 1983, toen het
bedrijf een nettowinst boekte
van f 17,6 miljoen. Dat staat in
het jaarverslag over 1983, het eer
ste van de Enschedese brouwerij
dat openbaar is. Die openheid is
het gevolg van het aanvragen
van een notering op de officiële
parallelmarkt op de Amsterdam
se effectenbeurs.
Volgens het jaarverslag is Grolsch
erin geslaagd haar aandeel op de
binnenlandse markt te handha
ven ondanks de felle concurren
tie van met name eigen merken
en witte merken.
