Libië eist einde
van omsingeling
c
Nederland zet gesprek
Iran-VS 'onder druk'
'Positief gesprek
Gemayel en Assad
Gaddafi ldest harde lijn tegen Londen
3-
VS weigeren
ambassadeur
Nicaragua
Vietnam klaar voor
offensief Cambodja
Oppositie in
Chili eist
democratie
Betogers blokkeren
VS-ambassade Bonn
Unifil blijft
Meeltekort
in Suriname
VRIJDAG 20 APRIL 1984
LONDEN - Het uitzicht op een vroegtijdige oplossing van het geschil tussen Engeland
en Libië rond de Libische ambassade in I.onden, die sinds dinsdag door de Britse
politie omsingeld wordt gehouden, lijkt van de baan na een aantal harde uitspraken van
de Libische leider kolonel Gaddafi.
Buitenland
WASHINGTON (AFP) - De Ameri
kaanse regering heeft een voor
stel van Nicaragua verworpen
om mevrouw Nora Astorga te be
noemen tot ambassadrice van
Nicaragua in de Verenigde Sta
ten. Dit is uit officiële bron ver
nomen. „Bijna ieder ander zou
aanvaardbaar zijn geweest", al
dus een hoge functionaris die
niet met name genoemd wilde
worden.
Mevrouw Astorga was zes jaar ge
leden betrokken bij de moord op
generaal Reynaldo Perez Vega,
destijds plaatsvervangend com
mandant van de nationale garde
van dictator Somoza. De gene
raal had een afspraak met haar
gemaakt, zo vertelde mevrouw
Astorga na omverwerping van
het bewind van Somoza. De dag
dat hij bij haar thuiskwam, had
den enkele Sandinisten zich in
haar slaapkamer verborgen die
de generaal wilden ontvoeren en
vervolgens uitwisselen tegen ge
vangen Sandinisten. De generaal
verzette zich zo heftig dat de
Sandinisten gedwongen waren
hem te doden, aldus mevrouw
Astorga.
Volgens sommige berichten werk
te generaal Vega ook voor de
Amerikaanse inlichtingendienst
CIA. Mevrouw Astorga is nu on
derminister van buitenlandse za
ken van Nicaragua.
In een reactie heeft het Nicara
guaanse ministerie van buiten
landse zaken verklaard dat de
weigering van de Verenigde Sta
ten een nieuw bewijs vormt voor
de Amerikaanse weigering „tot
een rechtstreekse dialoog met de
sandinistische regering te ko
men".
Met haar weigering bevestigt de
Amerikaanse regering „de on
aantastbare lijn van haar politiek
van confrontatie en agressivi
teit", tegenover Managua, aldus
het ministerie dat er op wijst dat
dat beleid onlangs nog werd on
derstreept door het uiten van de
Amerikaanse'wil „het staatster-
rorisme tegen Nicaragua te insti
tutionaliseren".
De beslissing mevrouw Astorga tot
ambassadeur in Washington te
benoemen is gebaseerd op „de
professionele kwaliteit en de uit
gebreide ervaring die zij heeft
opgedaan als onderminister van
buitenlandse zaken". Verder ge
tuigt deze benoeming van „de
ernst en het belang" dat Mana
gua hecht aan zijn betrekkingen
met de Verenigde Staten, alsook
van de wil „een opbouwende dia
loog in stand te houden" met de
Verenigde Staten, aldus het Ni
caraguaanse ministerie van bui
tenlandse zaken.
Gaddafi heeft gisteren geëist dat
de zwaarbewapende Britse poli
tiemensen, die zich in groten ge
tale rond de ambassade bevin
den, worden teruggetrokken, en
door
Henk Dam
dat het ambassadepersoneel niet
verder lastig wordt gevallen.
„Als onze mensen zouden wor
den aangevallen, hebben zij het
recht zich te verdedigen", zo
voegde hij daaraan toe.
De Libische leider heeft verder de
schuld van de schietpartij van
dinsdag, waarbij de 25-jarige
agente Yvonne Fletcher om het
leven kwam en tien demonstre
rende Libiërs gewond raakten,
vierkant bij de Britse politie ge
legd. „Zij hebben zelf die agente
doodgeschoten", zei hij in een in
terview voor de Amerikaanse tv.
Een ander teken dat Libië toch de
harde lijn wil volgen (nadat
woensdag in Britse kringen de
hoop op een compromis werd
aangewakkerd toen Gaddafi een
einde maakte aan de omsinge
ling van de Britse ambassade in
Tripoli) is de inhoud van een
brief van Libische revolutionaire
studenten die op de Britse am
bassade is bezorgd.
BANGKOK (UPI/AFP/RTR) - Vietnamese troepen hebben gisteren voor
bereidingen getroffen voor een grote aanval op twee bases van Kampu-
cheaanse opstandelingen in de buurt van de grens met Thailand. Uit
Thailandse militaire bronnen is vernomen dat de Vietnamezen, die al
strijd leveren met guerrilleros in het vluchtelingenkamp van Ampil,
zich opmaken voor aanvallen op de nabijgelegen kampen bij Nong
Samet en Nong Chan.
Gezegd werd dat de Vietnamezen ongeveer drieduizend militairen heb
ben samengetrokken bij Nong Samet en Nong Chan. De Vietnamese
strijdkrachten beschikken over tanks van Russische makelij. „Zij kun
nen aanvallen zodra zij willen", zo verklaarde een diplomaat.
De drie kampen, die langs de grens ten oosten van Bangkok liggen, kwa
men woensdagavond en donderdagmorgen af en toe onder Vietnamees
artillerievuur te liggen. De opstandelingen in Ampil, guerrillastrijders
van het nationale front voor de bevrijding van het Khmer-volk, zeggen
woensdag enkele Vietnamese aanvallen te hebben afgeslagen. Daarbij
zouden meer dan honderd Vietnamezen zijn gedood.
In de Thailandse provincie Surin zijn Thailandse militairen in de buurt
van de grens met Kampuchea gestuit op een Vietnamese legereenheid.
Volgens een militaire woordvoerder in Bangkok is een aantal schoten
gewisseld maar zijn bij het incident geen slachtoffers gevallen. Het is
niet bekend om hoeveel Vietnamezen het ging.
SANTIAGO (AFP) - Acht Chileen
se partijen en politieke bewegin
gen, die banden hebben met de
regering van generaal Pinochet,
hebben woensdag voorgesteld in
1985 een volksstemming te hou
den en een jaar later parlements
verkiezingen. Hiermee willen zij
„het overgangsproces naar volle
dige democratie versnellen".
De groep van acht wil dat er dit
jaar wetten worden uitgevaar
digd waarin het functioneren
van partijen en het toekomstige
kiessysteem geregeld worden
„opdat de burgers zich in 1985 in
een volksstemming kunnen uit-
spreken" over hervorming van
de door Pinochet uitgevaardigde
grondwet. Op grond van de dan
aangebrachte wijzigingen kun
nen dan in 1986 parlementsver
kiezingen worden gehouden.
De acht zeggen niets over een
In de brief staat, dat de naar schat
ting 9.000 Britten die in Libië
voornamelijk in de olie-industrie
werken, zich als gegijzelden kun
nen beschouwen zolang de Brit
se politie het beleg van de am
bassade in Londen niet opgeeft.
De Britse regering houdt evenwel
vast aan het sinds dinsdag inge
nomen standpunt, dat niemand
de ambassade zal mogen verla
ten zonder door de Britse politie
gehoord te zijn over de schietpar
tij. De Britten willen verder toe
stemming om in aanwezigheid
van Libische diplomaten de am
bassade te doorzoeken, in de
hoop het moordwapen te vinden.
Volgens Libische bronnen in Lon
den zijn de belangrijkste man
nen die de belegerde ambassade
besturen militanten die actief
waren bij zuiveringen in de Libi
sche universiteiten in het mid
den van de jaren zeventig. Daar
bij werden verscheidene tegen
standers van Gaddafi opgehan
gen. Een comité van vier Libiërs
leidde de overneming van de am
bassade in februari door revolu
tionaire "studenten", klaarblij
kelijk met de instemming van
Gaddafi. Minstens twee van de
vier zitten volgens het dagblad
The Times in de belegerde am
bassade en geen van beiden
heeft de status van diplomaat.
Het is inmiddels duidelijk gewor
den, dat de honderden politie
mensen die bij het beleg van de
Libische ambassade betrokken
zijn, voorbereid zijn op een lang
verblijf. De afgezette omgeving
rond het St. James plein, waar
het Libische „Volksbureau"
staat, is intussen zoiets als een
toeristische attractie geworden.
Honderden mensen staan met ca
mera's bij de afzettingen in de
hoop op actie, en toeristenbus
sen hebben hun routes verlegd
zodat zij langs de met blauw
plastic afgezette straten die naar
het St. James plein leiden, ko-
eventuele verkorting van het
mandaat van president Pinochet,
dat volgens de huidige grondwet
in 1989 afloopt. De oppositiebe
weging „Democratische allian
tie" heeft vorige week geëist dat
de presidentstermijn in 1985
moet aflopen.
De groep van acht bestaat uit de
nationale actiebeweging, de na
tionale partij, de nationaal demo
cratische partij, de nationale
unie, de sociaal-christelijke be
weging, de democratische onaf
hankelijke unie, de radicale de
mocratie en de sociaaldemocrati
sche arbeiders.
Behalve de Amerikaanse ambassade in Bonn, werd gisteren ook de NAVO-basis i
chen door vredesdemonstranten geblokkeerd.
Mondale wint
in Missouri
WASHINGTON (UPI) - De eer
ste uitslagen van de Demo
cratische voorverkiezingen
in de Amerikaanse staat Mis
souri wijzen op een overwin
ning voor Walter Mondale.
Nadat ongeveer een derde
deel van de stemmen was ge
teld leidde Mondale met 62
procent. Senator Gary Hart
verzamelde 27 procent van de
stemmen en de zwarte domi
nee Jesse Jackson 7 procent.
Kiezersonderzoeken hebben
uitgewezen dat Mondale
vooral steun kreeg van vak
bondsleden uit de grote ste
den. Met name in St. Louis en
Kansas City wist de voorma
lige vice-president veel stem
men te verzamelen.
In Missouri werd gestemd met
het caucus-systeem, plaatse
lijke partij vergaderingen
waar Democratische kiezers
afgevaardigden kiezen naar
een regionale voorverkiezing.
Op die laatste bijeenkomst,
in juni, worden de gedele
geerden gekozen naar de in
juli te houden landelijke con
ventie in San Francisco.
geen arrestaties verricht. De poli
tie verklaarde dat de helft van de
demonstranten in de loop van de
dag al bij de basis was wegge
gaan.
Deze twee demonstratieve acties
vormen een voorproefje van de
inmiddels traditionele betogin
gen, die rond en tijdens de Paas
dagen in West-Duitsland worden
gehouden.
DEN HAAG (ANP) - Het Tribu
naal dat probeert de financiële
geschillen tussen Iran en de
Verenigde Staten te beslech
ten is officieel niet op de hoog
te van het Iraanse dreigement
het in Den Haag gevestigde
Tribunaal te verlaten. Dit heeft
de secretaris-generaal van het
Claims-tribunaal, de Srilan-
kaanse diplomaat Christopher
Pinto, gisteren tegenover het
ANP verklaard.
Eind vorige maand stelde de
Iraanse president Nederland
een ultimatum: als het Neder
landse parlement een wet aan
neemt „die de Amerikaanse
belangen begunstigt", zal Iran
het tribunaal verlaten. De isla
mitische republiek zal dan niet
langer de competentie van het
onder auspiciën van de VN
staande tribunaal erkennen, al
dus Hodjatolislam Ali Chame-
Het gaat om een wetsontwerp
dat het kabinet bij het parle
ment heeft ingediend. Op 23 fe
bruari heeft de Tweede Kamer
zonder hoofdelijke stemming
haar goedkeuring gehecht aan
de wet, die de regering-Lub-
bers had ingediend om te voor
zien in een lacune. Iran heeft
zich namelijk tot de Neder
landse rechter gewend omdat
het ontevreden is met tien uit
spraken van het tribunaal.
Hierbij beroept Teheran zich
op het Nederlandse wetboek
van Strafvordering dat regels
stelt waaraan arbitragezaken
onderworpen zijn. Omdat de
rechter - bij afwezigheid van
jurisprudentie - hierover geen
uitspraak kon doen, was een
„aanvullende wet" noodzake
lijk, die antwoord geeft op de
vraag in hoeverre een bij het
Tribunaal betrokken partij
zich tot de Nederlandse rech
ter kan wenden als ze klachten
heeft over de rechtsgang.
Naar van Amerikaanse zijde ver
luidt gaat het bij de tien klach-
BONN (UPI) - Ongeveer vijftig de
monstranten, die betoogden te
gen de rol van de VS in Midden
Amerika, hebben gisteren gedu
rende korte tijd de Amerikaanse
ambassade in Bonn geblok
keerd. Tegelijkertijd hielden
geveer vierhonderd personen
een zitactie voor een NAVO-
luchthaven in Geilenkirchen.
De politie verspreidde de demon
stranten bij de Amerikaanse
bassade en hield er dertig aar
dat zij auto's beletten het ambas
sadeterrein op te rijden. De beto
ging richtte zich met name tegen
de rol van de CIA bij leggen van
mijnen voor de havens van Nica
ragua.
Betogers probeerden tevens de
toegangen tot de NAVO-basis in
Geilenkirchen af te sluiten, maar
de politie wist minstens eéri
doorgang open te houden. Vol
gens een woordvoerder van de
politie deden zich hier geen em- DAMASCUS (AFP) - De bespre-
stige incidenten voor. Er zijn kingen tussen president Assad
van Syrië en president Gemayel
van Libanon hebben tot gister
avond laat geduurd. Zij zyn ver
lopen in een „positieve, broeder
lijke en optimistische sfeer", zo
is uit officiële Syrische bron ver-
NEW YORK (UPI/DPA/Rtr.) - De
Veiligheidsraad heeft gister
avond het mandaat van de Unifil
in zuid-Libanon met zes maan
den verlengd. De verlenging
werd aangenomen met 13 stem
men voor en geen enkele tegen.
De Sowjet-Unie en de Oekraïne
onthielden zich van stemming.
Het huidige mandaat liep van
morgen.
In de Veiligheidsraad bestond aan
vankelijk onenigheid over de
tekst van de resolutie waarin tot
de verlenging werd besloten.
Maar na beraad achter gesloten
deuren werd overeenstemming
bereikt.
De Verenigde Staten wilden in de
resolutie alleen maar het besluit
tot verlenging van het mandaat
opnemen. Libanon wilde ook an
dere elementen in de tekst opge
nomen zien. Achter gesloten
deuren werd donderdag een
compromis bereikt.
In de resolutie betuigt de Veilig
heidsraad steun aan de territoria
le integriteit, de soevereiniteit en
de onafhankelijkheid van Liba
non binnen de internationaal er
kende grenzen. Ook wordt nog
eens gewezen op de taak van de
Unifil, die onder meer inhoudt
hulp te bieden bij het herstellen
van het gezag van de Libanese
regering in heel zuidelijk Liba-
Unifil telt ongeveer 5.700 man, af
komstig uit tien landen. Hij is
sinds 1978 gestationeerd in het
zuiden van Libanon.
PARAMARIBO/DEN HAAG
(ANP) - In Paramaribo is deze
week een tekort aan brood ont
staan, omdat de de bakkerijen
slechts in beperkte mate meel
hebben gekregen. Dat hebben
zegslieden in de Surinaamse
hoofdstad bevestigd.
Een zegsman in Paramaribo ver
klaarde hoe hij veertien winkels
bezocht en in nog slechts één
brood aantrof. Het brood- en
meeltekort is een gevolg van de
deviezenmaatregelen van de Su
rinaamse overheid. Banken mo
gen geen kredieten meer ver
strekken voor importtransacties.
Het Surinaamse dagblad De Ware
Tijd erkende gisteren dat er wat
problemen zijn met de meel voor
ziening. Deze moeten volgens
het blad worden gezien in het
licht van de bezuining op devie
zen. Volgens de Ware Tijd is er
nog een voorraad van 2000 ton
meel in het land. Het blad sprak
overigens tegen dat er proble
men zijn rond de olievoorzie
ning. Een schip met olie is deze
week gearriveerd en volgens
schema gelost, aldus De Ware
Tijd. Zegslieden in Paramaribo
bevestigen dat er op dit ogenblik
geen sprake is van olie- of benzi
netekort.
Een Surinaamse delegatie onder
leiding van minister van finan
ciën M. Chehin is op het ogen
blik in Washington voor bespre
kingen met het Internationale
Monentaire Fonds (IMF). Surina
me wil van fonds 100 miljoen
dollar lenen.
ten om een totaalbedrag van
4.482.000 dollar (13.446.000 gul
den). De Eerste Kamer neemt
het wetsontwerp begin mei in
bespreking.
Kort nadat de Tweede Kamer
had ingestemd met het wets
voorstel, stuurde Mohammad
Karin Eshrag, de Iraanse
„agent" (hoogste vertegen
woordiger) bij het Tribunaal,
alle 225 Nederlandse Kamerle
den een brief. Hierin bood hij
hun aan, dat Iran zijn klachten
bij de Nederlandse rechter zou
intrekken op voorwaarde dat
zij er voor zouden zorgen dat
het wetsontwerp het Staats
blad niet haalt.
Pinto is vanaf het begin secreta
ris-generaal van het Tribunaal,
dat opgericht is krachtens de
Akkoorden van Algiers. Met
dit in januari 1981 door de Ver
enigde Staten en Iran geteken
de document kwam een eind
aan de gijzeling van 52 Ameri
kanen, die ruim één jaar opge
sloten hadden gezeten in de
ambassade in Teheran.
Wat ter beslechting overbleef
was een groot aantal vorderin
gen die Amerikaanse particu
lieren en bedrijven bij Ameri
kaanse rechtbanken hadden
ingesteld. Via Algerijnse be
middeling besloten de Ver
enigde Staten en Iran deze za
ken voor te leggen aan een spe
ciaal „Claims-tribunaal" dat op
1 juli 1981 in het Vredespaleis,
de zetel van het Internationale
Hof van Justitie, van start ging.
Het Tribunaal bestaat uit negen
rechters, drie uit Iran, drie uit
de Verenigde Staten en drie uit
„derde" landen. De laatstge
noemden zijn twee Zweden en
één Nederlander. In drie si
multaan werkende kamers be
handelen zij de meer dan 4.000
ingediende eisen tot schade
vergoeding, waarvan het leeu-
wedeel is ingediend door Ame
rikaanse particulieren of on
dernemingen. Van Iraanse zij
de is onder meer een zeer om
vangrijke claim ingediend in
verband met het niet leveren
van militaire onderdelen waar
voor Iran (nog onder het be
wind van de Sjah) wel heeft be
taald, maar die nooit zijn gele
verd. Het alleen bij deze claim
in het geding zijnde bedrag be
loopt de somma van 11,8 mil
jard (miljard) dollar, ruim 35
miljard (miljard) gulden. Naar
van Amerikaanse zijde is ver
nomen zal het waarschijnlijk
nog wel jaren duren, voordat
deze „reuzeclaim" is afgehan
deld.
Tot dusver heelt het Tribunaal
schadevergoeding toegewezen
in 113 zaken, waarmee een be
drag gemoeid was van ruim
182 miljoen dollar (ca. 540 mil
joen gulden). Deze schadever
goedingen worden betaald uit
een fonds dat staat op een spe
ciale rekening van de Neder-
landsche Bank. Het startkapi
taal van dit fonds was één mil
jard dollar, afkomstig uit
Iraanse tegoeden in de Ver
enigde Staten die toenmalig
president Carter liet „bevrie
zen" als reactie op de bezetting
van de ambassade in Teheran.
De Akkoorden van Algiers
schrijven voor dat Iran moet
„bijstorten" als het saldo op
deze rekening onder het ni
veau van 500 miljoen dollar
dreigt te zakken.
De secretaris-generaal van het
Tribunaal zei niets te kunnen
zeggen over de opvolging van
de Zweedse rechter Gunnar
Lagergren, die heeft aangekon
digd op korte termijn als voor
zitter van het Tribunaal te wil
len opstappen. Eerder is ge
meld dat mogelijk een topju
rist uit een Derde-Wereldland
(India of Algerije zijn ge
noemd) zijn plaats zal inne
men. Hierover zegt Pinto, dat
Iran bij voortduring heeft aan
gedrongen op aanstelling van
rechters uit de Derde Wereld,
als voorzitter van het Tribu
naal of als leider van een ka
mer. Tot dusver zijn de Ver
enigde Staten en Iran het niet
eens kunnen worden over zo'n
niet-Éuropese rechter. De
plaatsvervangend-„agent" van
de Verenigde Staten deelde
desgevraagd mee, dat niet de
nationaliteit, maar de persoon
van een kandidaat beslissend
is voor de Amerikaanse partij
in het tribunaal.
Pinto, die per januari 1984 be
gonnen is aan een tweede, en
naar zijn zeggen laatste, ter
mijn van twee jaar als secreta
ris-generaal van het Tribunaal,
verwacht dat het Tribunaal
waarschijnlijk tien jaar nodig
zal hebben om het zeer inge
wikkelde karwei te klaren. Dit
zou betekenen dat de financië
le geschillen tussen de Ver
enigde Staten en Iran, die het
gevolg zijn van de islamitische
revolutie in het land van Aya
tollah Chomeini in 1979, niet
vóór 1991 definitief uit de we
reld zijn.
Beide presidenten waren het eens
over de beginselen die een einde
moeten maken aan de strijd in
Libanon en een sfeer van natio
nale ontspanning moeten creë
ren, aldus dezelfde bron. Zij heb
ben de nadruk gelegd op het be
lang van een snelle vorming van
een nationale regering in Liba
non, die een einde moet maken
aan het conflict in dat land en die
de samenwerking tussen alle Li-
banesen moet vergemakkelij
ken. Gemayel verliet Syrië gis
teravond tegen twaalf uur.
De Libanese president werd 's
morgens met veel ceremonieel
ontvangen. Behalve Assad wa
ren de Syrische vice-premiers
Abdelhalim Khaddam, Rifaat el
Assad en Zouheir Macharka ter
begroeting aanwezig. Het teken
de het belang dat Damascus
hecht aan de besprekingen.
Bijna 200 Libanese waarnemers
van het bestand in Beiroet heb
ben gisteren hun posten aan de
„Groene lijn" tussen het christe
lijke Oost- en het islamitische
West-Beiroet betrokken. Het is
het eerste onderdeel van een
overeenkomst voor scheiding
van de rivaliserende Libanese
facties in Beiroet.
De waarnemers, voor het meren
deel gepensioneerde legerofficie
ren en reservisten, vertrokken
Assad.
van Beiroets niet meer gebruikte
renbaan in witte voertuigen en
gingen op weg naar de 50 waar
nemingsposten tussen de haven
van Beiroet in het noorden en
het Aley-gebergte, 15 km
zuidelijker. Tot de troepenschei
ding werd twee weken geleden
besloten door de militie van de
„Amal"-beweging en de Druzen-
militie aan de ene en het geregel
de leger en de christelijke „Liba
nese strijdkrachten" aan de an
dere kant. Maar uitvoering ervan
werd opgehouden door techni
sche en politieke problemen.
In het tweede stadium van het plan
gaan ongeveer 1.000 Libanese
politiemannen vrijdag aan de
„groene lijn" een buffermacht
vormen tussen de strijdende par
tijen.
ADVERTENTIE
Frans... met 'n vleugjej-omantiek
In de Wassenaarse duinen, richting strand. Doen
sfeervol a la carte restaurant
representatieve zalen voor recepties,
parties, vergaderingen, etc
(haal ol bel even voor mapie Menu-Suggesties
Hotel-Restaurant DUINOORD"
WASSENAARSE SLAG 26 2242 PJ WASSENAAR
