«ONGEKEND^
kamsteeg voorschoten
C
Wij komen ruimte te kort
NU
Keus uit 200 occasions'
YS en olielanden stuwen
kredietverlening omhoog
Geen dwang bij kerkwake
Bank voor Internationale Betalingen:
Verdachten Heineken-zaak
nog niet uitgeleverd
DE TIJD
ELSEVIERS
m
|ccas»ow«ST^
I OCCASIONSvomoe LAAGSTE PRIJZEN GROOTSTE ZEKERHEID!
\ï2SS&Sfy~*
DONDERDAG 19 APRIL 1984
Varia
BAZEL (DPA) - De internationale
kredietverlening is in het vierde
kwartaal van het afgelopen jaar
krachtig opgeleefd. Vooral de
Amerikaanse banken en de lan
den van de Organisatie van Olie-
Exporterende Landen (OPEC)
hadden daarin een belangrijk
aandeel. Van de toeneming van
de kredietverlening profiteerden
ook de ontwikkelingslanden, zij
het die in Latijns-Amerika in
mindere mate, zo blijkt uit het
jongste kwartaalverslag van de
Bank voor Internationale Beta
lingen (BIB) in Bazel.
De bruto vorderingen van de ban
ken in het buitenland namen in
het vierde kwartaal van 1983 toe
met 56,5 miljard dollar tot 1,75
biljoen dollar. De groei in het
derde kwartaal was met 28,4 mil
jard dollar slechts half zo groot.
Doordat de kredietverlening in
de eerste helft van 1983 slechts
weinig toenam kwam de groei
van het netto kredietvolume
over het gehele jaar ondanks de
opleving in het vierde kwartaal
uit op slechts 8,5 procent, minder
dan ooit tevoren. In 1982 was er
een toeneming met tien procent
en in 1981 met ruim twintig pro
cent.
B>.e BIB, een overkoepelende in
stantie van de centrale banken
van de westerse landen, noemt
het in haar kwartaalverslag op
vallend dat de banken in de Ver
enigde Staten steeds meer geld
in het buitenland opnemen. De
bruto verplichtingen van de
Amerikaanse banken in het bui
tenland stegen in het vierde
kwartaal met 29,1 miljard dollar,
terwijl hun netto tegoeden van
het buitenland afnamen van on
geveer 116 miljard dollar tot 99
miljard dollar. Deze ontwikke
ling valt volgens de BIB te ver
klaren uit de grote vraag naar
krediet vanuit het Amerikaanse
bedrijfsleven en de aanhouden
de liquiditeit van de Euro-kre-
Van de kredietverlening aan lan
den buiten de westerse wereld
ging in het vierde kwartaal van
1983 het grootste deel naar de
OPEC-staten. Deze landen na
men 7,2 miljard dollar op tegen
1,3 miljard dollar in het derde
kwartaal. Naar de ontwikke
lingslanden zonder olie ging 4,7
miljard dollar. In het derde kwar
taal was dat slechts 0,9 miljard,
dollar.
De kredietverlening aan de La
tijns-Amerikaanse landen nam
minder sterk toe, namelijk van
1,6 miljard dollar tot 2,7 miljard
dollar. De BIB wijst erop dat het
hierbij evenals in voorgaande
kwartalen ging om „niet spon
taan" verstrekte kredieten. Daar
mee worden leningen bedoeld
die zijn gekoppeld aan kredieten
van het Internationale Monetaire
Fonds (IMF). De vorderingen
van de banken op Mexico stegen
met 1,4 miljard dollar en die op
Argentinië met 0,4 miljard dollar.
Brazilië kwam 0,3 miljard dollar
dieper in het krijt te staan en Chi
li 0,2 miljard.
Oost-Europa
De vorderingen van het internatio
nale bankwezen op de Oosteuro-
pese landen namen in het vierde
kwartaal toe met 1,2 miljard dol
lar nadat er sinds begin 1982
sprake is geweest van een voort
durende vermindering. De
schuld van de Sowjet-Unie werd
1,2 miljard dollar groter en die
van Hongarije 0,5 miljard. Daar
staat tegenover dat de vorderin
gen van de banken op Polen aan
zienlijk zijn verminderd, aldus
zijn verminderd, aldus de BIB.
PARIJS/DEN HAAG (ANP) - De behandeling van het Nederlandse ver
zoek tot uitlevering van de twee Nederlandse verdachten van de ont
voering van biermagnaat Freddy Heineken is door een rechtbank in
Parijs uitgesteld tot 2 mei. De rechter besloot hiertoe omdat de verdedi
ging van de 27-jarige C. van H. en de 26-jarige W.H. niet de gelegenheid
heeft gehad nieuwe stukken te bestuderen die aan de dossiers waren
toegevoegd, aldus een woordvoerder van het ministerie van justitie.
In die nieuwe stukken doet Nederland een beroep op de mogelijkheid uit
het uitleveringsverdrag van 1895 om tot uitlevering over te gaan in
bijzondere gevallen. De tenlaste gelegde misdrijven ontvoering en af
persing komen niet voor op de lijst van het uitleveringsverdrag. Alleen
de misdrijven van bedreiging en het gebruik maken van geweld, waar
de twee Amsterdammers ook van worden verdacht, staan op die lijst.
Maar in dat geval mogen de verdachten na uitlevering aan Nederland
alleen voor bedreiging en geweld terecht staan.
Een van de twee Amsterdamse rechercheurs, die maandag werden aan
gehouden op verdenking van het doorspelen van geheime gegevens
over de ontvoering van Heineken en Doderer naar het weekblad Pano
rama, is gisteren vrijgelaten. Dit heeft de Amsterdamse officier van
justitie, H.P. Wooldrik, meegedeeld.
De tweede politieman, B.S. (31), blijft in arrest. Wooldrik zei dat de ver
denkingen tegen hem gedurende het onderzoek steeds sterker gewor
den zijn.
HP wijdt zijn nummer van deze
week (een 'paasspecial') geheel
aan de vraag: '1964-1984, wat ge
beurde er met het linkse levens
gevoel'? Het Nieuw Links van
toen, tegen de opkomende
Nieuw Rechts filosofie in de
PvdA van nu. Waar zijn de docto
randussen gebleven? Hoe staat
het met de bezetters en studen
tenleiders? Tot slot een weer
woord van Joop den Uyl.
Het is een gedegen werkstuk waar
in 'links' van toen soms een wel
verdiend démasqué te beurt valt.
Emma Brunt: 'Nederland is niet
rechtser geworden, het is armer.
Dat is jammer, maar daar staat
tegenover dat ik meer vertrou
wen heb in de mensen die zich
nu links noemen dan in de
praatjesmakers van vijftien jaar
geleden, toen socialisme nog gra
tis was'.
Arie Van der Zwan: Al binnen
twee jaar na '66 was de inhoud
van Nieuw Links geheel veran
derd, zonder dat de mensen die
erbij betrokken waren daar erg
in hadden. Dat kon natuurlijk ge
beuren omdat het zo'n los geheel
was'.
Centraal in het themanummer
staat een sfeerverslag rond een
reünie van leden van het studen-
tenverzet in Tilburg. Het 'wij'
blijkt geheel in de lijn van de mo
de veranderd in het 'ik'. Henk
Hofland voelt zich dan ook aller
minst bedreigd: Deze crisis
daagt niet uit en dwingt niet tot
een gemeenschappelijke actie.
Ze verdooft en versnippert...Ik
lees niets, ik hoor niets, ik merk
niet dat de montere jeugd aan de
poten van mijn stoel zit te zagen'.
PvdA-leider Den Uyl: 'Er zijn grote
fouten gemaakt in de besturing
van de verzorgingsstaat, maar
dat is geen reden de sociale
rechtsstaat te laten vallen... gelet
op de desintegratie en vergrui
zing die zich aftekent: wat een
kansen voor links'.
Oud-premier De Jong vertelt in De
Tijd van deze week over de open
brief die hij met andere oud-mi
nisters aan de CDA-fractie stuur
de: 'Het zou rampzalig zijn als er
een beslissing zou vallen geen
kruisraketten te plaatsen. Daar
om heb ik de Staatsalmanak er
bij genomen, ben de kabinetten
van na de oorlog nagelopen en
heb alle levende christendemo
cratische bewindslieden aange
schreven. We vonden dat we een
beetje tegenwicht moesten bie
den tegen alle argumenten vóór
plaatsing".
Ook een verhaal over de mensen
die bij de omroep moeten zorgen
voor hoge kijkcijfers. Hoe maak
je succes? John van de Rest van
de TROS: "Het gezin van onze
hulp hier in het dorp: Henk, Tine
en de twee kinderen. Die zijn het
volk: die moeten het begrijpen
en tevreden zijn. Dat kan door er
spanning, emoties, een familie
conflict, beetje humor, beetje er
otiek in te doen".
Ted de Braak is de bestseller van
de NCRV: "Ik hou vol dat ik een
soort pop-art breng. Wat is er te
gen iedereen nu maar eens lek
ker zijn gang te laten gaan op tv?
Als het uit Amerika kwam, en
het werd gepresenteerd door ie
mand met drs voor zijn naam,
zou de VPRO het uitzenden en
zouden we het allemaal een artis
tiek programma vinden".
In 'De arts en dë grenzen van het
declaratieformulier' doet De Tijd
een boekje open over de artsen
die zich weieens 'verschrijven',
een deftig woord voor ordinaire
fraude. Het komt niet veel voor,
schrijft De Tijd, maar wat te den
ken van huidartsen die verwij s-
kaarten vervalsten om zo meer
geld van het ziekenfonds te ont
vangen dan waarop ze recht had
den.
Verder in De Tijd feministische fo
to's uit Nicaragua van Bertien
van Manen, 'De CDA-kiezers zijn
rechtser dan de fractie' en Morris
West over de paus en het stille
schisma.
Elseviers Magazine staat deze
week in het teken van het chris
tendom. Het omslagartikel 'Het
nieuwe gezicht van God' geeft de
theologische discussie weer over
het nut van God sinds Ausch
witz. Ook in de theologie bleek
de gedachte onverteerbaar, dat
God had toegelaten dat miljoe-
nert onschuldigen een afschuwe
lijke dood werden ingejaagd. Het
oude gezicht van God werd on
herstelbaar verminkt, aldus EM,
dat onder anderen de Leidse pro
fessor Heering aan het woord
laat.
René de Bok en Frank Lafort mop
peren in EM op de kerken die
met hun standpunt over kernwa
pens, "de kwetsbaarheid van het
CDA als doelwit voor hun pre
ken hanteren. Het is een fun
damentalistische aanpak die
vooral minister-president Lub
bers altijd met klem heeft ontra
den". De schrijvers concluderen
dat de intern hevig verdeelde
kerken eerder verlammend dan
stimulerend werken op het CDA.
Ook Ferry Hoogendijk neemt pre
mier Lubbers in bescherming. In
een analyse van de meest recente
ontwikkelingen in de kruisraket
tenkwestie verwijt Hoogendijk
zowel D'66 als onze zuiderburen
gekozen te hebben voor een 'laf
fe uitweg': uitstel van de beslis
sing. Hij ziet nog mogelijkheden
om een kabinetscrisis over dit
heikele onderwerp te voorko
men: minister De Ruiter moet af
treden, maar beseft tegelijk dat
het CDA dan onder nog zwaarde
re druk komt te staan en conclu
deert mèt Lubbers dat de kans
op een kabinetscrisis groot is.
Verder in EM Kommer Damen, de
scheepsbouwer die Wilton Feij-
enoord wilde redden door dui
zend man op straat te zetten. Hij
mag in EM vertellen dat hij groot
gelijk had en nog zal krijgen.
Over zijn eigen succes-business
vertelt hij: "Leiding en staf ver
dienen geen hoge salarissen, dat
is heel middelmatig. Het zou ho
ger moeten zijn. Dat zou óók
goed zijn voor de werkgelegen
heid. Die categorie kan dan weer
mensen in dienst nemen: een
huishoudster of een tuinman en
vaker gebruik maken van vak
mensen zoals schilders en be
hangers".
Voor de kerkdiensten
rond Goede Vrijdag
zie pagina 13
Vanzelfsprekend kan een plaat
selijke kerkeraad niet worden
voorgeschreven, een kerk open
te stellen voor een 'kerkwake' in
de actieweek tegen de kruisra
ketten (6 tot 12 mei). Dat schrijft
het algemeen bestuur van de her
vormde synode in een brief aan
alle hervormde kerkeraden.
"Waar men het houden van een
kerkwake een onjuist gebruik
van het kerkgebouw vindt, moet
men het niet doen. Waar men
meent, dat dit juist een kans is
om als gemeente biddend en zich
bezinnend samen te zijn, is het
wellicht een welkome vorm".
Het synodebestuur constateert, dat
de samenleving zelden zo ver
deeld is geweest over een punt
van praktische politiek als op dit
ogenblik. "Voorstanders en te
genstanders maken beiden deel
uit van de gemeente. Mogen wij
elkaar vinden in gesprek en stil
te, in gezamenlijk schuldbelijden
en gebed voor vrede". Het syno
debestuur hoopt, dat de kerkera
den de wijsheid zullen hebben
om in deze kritische periode
geestelijke leiding aan hun ge
meenten te geven.
Beroepen. Hervormde Kerk:
aangenomen naar streekgemeen-
te Zuid-Limburg-centrum
(Hoensbroek-Nuth) voor pasto
raat en toerusting van vrijwilli
gers mevrouw C. J. Menken-Be-
kius Brunssum; beroepen te
Wouterswoude (Fr.) S. de Jong
Katwijk aan Zee, te Goor T. Wol-
tinge Parrega-Hieslum, te Haar
lem-Schoten T. Zevenbergen
Den Haag; bedankt voor Hoog-
kerk-Oostwold W. G. Gerritsen
Alblasserdam.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men de benoeming tot geestelijk
verzorger van de stichting Pasto
raat Werkers Overzee (bagger- en
constructiebedrijven) J. Koop-
mans Metslawier.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Zuidwolde
(Dr.) P. de Jong Sneek-Koudum.
M. Golverdingen 's Gravenzan-
de.
Amsterdam
Omdat hervormd Amsterdam
ruim een half miljoen op de be
groting tekort komt, moet er be
zuinigd worden. Maatregelen
zijn: samengaan met de gerefor
meerden, sluiting van kerken en
het terugbrengen van het aantal
plaatsen voor een predikant van
gereformeerde-bondskleur tot
één (nu twee). De centrale kerke
raad wil ook de 17de-eeuwse
Noorderkerk afstoten en die ge
meente, waar de gereformeerde-
bonder C. Blenk predikant is,
voegen bij de Jeruzalemkerk.
Daar werkt de 'bonder' ds. W. G.
J. van der Sluys, maar die zou an
der werk krijgen.
De Gereformeerde Bond heeft er
financieel wel wat voor over om
de Noorderkerk open te houden,
maar dat wil de Amsterdamse
centrale kerkeraad niet omdat
dit niet eerlijk zou zijn tegenover
andere wijkgemeenten.
Ds. Blenk noemt in De Waarheids
vriend, het blad van de Bond, sa
menvoeging van beide wijkge
meenten absurd. Gezien het le
dental zou dat een veel te zware
belasting voor één predikant
worden. Ook zou dat een verlies
aan kerkgangers tot gevolg heb
ben. Opheffing van de kerkeraad
van de Noorderkerk acht hij 'in
flagrante strijd met de betekenis
van de ambten en het gebrek aan
ambtsdragers in de grote stad'.
Werkloosheid. Zolang de sociale
wetten niet van toepassing zijn
op mensen met overwegend
geestelijk werk, zullen de kerken
passende voorzieningen moeten
treffen voor gevallen van onvrij
willige werldoosheid. De alge
mene ledenvergadering van de
Bond van Nederlandse Predi
kanten zal dit bestuursvoorstel
op 7 mei in Utrecht behandelen.
Geschorst. Kardinaal-aartsbis-
schop Sales van Rio de Janeiro
(Brazilië) heeft twee docenten
van de pauselijke universiteit in
die stad geschorst, omdat zij,
naar hij zegt, 'marxistische denk-
categorieèn' in hun onderwijs ge
bruikten. Het zijn de priesters
Clodovis Boff en Antonio Moser.
Sales geldt als 'behoudend'.
Zowel de studenten van de theolo
gische faculteit als de Braziliaan
se bisschoppenconferentie heb
ben tegen dit besluit protest aan
getekend. Het bestuur van de
bisschoppenconferentie pro
beert te bemiddelen, maar dat is
moeilijk omdat het sympathiek
staat tegenover de geschorsten.
Sales had vorige maand al vier
progressieve theologische do
centen aan de kant gezet.
Hoe duister zijn de wegen van El-
sevier-NDU, uitgever van onder
meer het Algemeen Dagblad,
Rijn en Gouwe, het Vrije Volk en
NRC-Handelblad? Zeer duister,
luidt het antwoord van de onder
nemingsraad van die laatste
krant, die vecht tegen de pogin
gen van de concernleiding om
via een op te richten Zwitserse
vennootschap de Nederlandse
belastingdruk te ontwijken.
Jeroen Terlingen legde zijn hand
op de brief van een woedende
werknemer, die de knuppel in
het hoenderhok heeft gegooid
door aan te dringen op het aftre
den van topman J.P. Vinken die
hij van witte-boordencriminali-
teit beschuldigt.
In 'hoe wordt Nederland gere
geerd' ditmaal de schijnwerper
op Eelco Brinkman, jeugdig mi
nister van WVC. "Ik ben een be
stuurder. Dus ik denk dan:
boeiend besluit. Maar als je dat
dicteert, wat gebeurt er dan daar
na? Je hebt wel een hele serie
voetvolk nodig om dat besluit uit
te voeren". Een minister die ge
zag wil uitstralen. "Dan zeg ik:
Jan de burgemeester vond dit,
Piet het Kamerlid dacht er zo
over, maar tenslotte heb ik, Eel
co Brinkman, de minister, zo be
schikt".
Rudie van Meurs trekt in VN lijnen
tussen de Grontmij, verklaard te
genstander van een grondpoli-
tiek, en de vroegere KVP. Het
geen de macht van deze onderne
ming moet verklaren, die on
danks lokale protesten voor de
derde keer munt slaat uit de Ne
derlandse bodem: door de gaten,
die ooit klei en later zand en
grind opleverden nu weer te
dempen met giftig havenslib.
Vrouwen die tippelen zijn in feite
vogelvrij. Enerzijds lopen ze
voortdurend het risico van ver
krachting, geslachtsziekten en
beroving; anderzijds staat de po
litie klaar om ze op te pakken op
willekeurige wijze en momenten.
Hanneke Acker stelt in VN de
'vicieuze cirkel' van de straat-
prostitutie aan de kaak.
Verder ging Doeschka Meijsing op
zoek naar de formule van Pen-
quin-uitgever Peter Mayer,
schrijft filosoof Frits Staal over
zijn 'brandende kwestie' en be-
schijft de Belg Simon Leys
'doemdenker' George Orwell als
miskend socialist. De bijlage is
gewijd aan boeken.
Van 19/4 t/m 21/4 Grandioze Tuinmeubelshow op onze galerij
Merk type
Kenteken
Bouwjaar
Nieuwprijs
Norm. prijs
Festival prijs
Talbot Horizon LS
23-US-48
mrt. '78
14815,
6950,—
5500,-
Peugeot 104 GL
DD-48-SG
mrt. '79
15250,
6950,—
5950,-
VW Golf C
36-XS-82
sept. '78
18296,
7950,—
6750,-
Opel Kadett 1.2 N
23-VR-73
juni '78
14673,—
7950,—
6950,-
Ford Fiësta 1.1 L
DK-07-BS
mrt. '79
16903,—
7950,—
6950,-
Ford Taunus 1.6 L Kombi
DJ-56-VJ
jan. '79
24542,—
7800,—
7250,-
Renault 4 GTL
GK-92-JT
okt. '80
14500,—
8750,—
7950,-
Mitsubishi Colt GLX
DK-78-NP
feb. '79
18695,—
8950,—
8250,-
Renault 5 TL
FT-10-RS
feb. '80
16780,—
9500,—
8750,-
Citroen Visa Club
GF-79-RY
aug. '80
14540,—
9500,—
8750.-
Renault 14 TL
FH-96-KR
jan. '80
18750,—
10250,—
8950,-
Volvo 343 GL Automaat
DS-27-VL
mrt. '79
22210,—
10950,—
9800,-
Audi 80 L
FT-81-LH
feb. '80
22310,—
11500,
9950,-
Opel Kadett 1.3 S
FP-86-VB
jan. '80
18234,—
11750,
10750,-
VW Golf C
GY-10-LB
mei '81
18296,
11950,
10950,-
Honda Civic
KS-30-GP
aug, '81
16995,-
11950,—
11250,-
Peugeot 305 GLS
GF-92-LS
juli '80
22065,—
12950,—
11500,-
Volvo 345 GL
GB-13-KG
mei '80
21650,—
13500,—
12500,-
Datsun Bluebird 1.8 GL
GT-75-SG
apr. '81
22695,—
14750,
13750,-
VW Golf SC
GY-01-ZK
mei '81
20899,—
14950,
13950,-
Opel Kadett Diesel
HS-79-LK
apr. '82
22224,—
16950,—
15950,-
Opel Rekord 2.0 N Stationcar
GT-86-DP
mrt. '81
27200,—
18950,—
16950,-
VW Passat CL Diesel
JS-96-HV
feb. '83
29300,—
26500,—
24950,-
VW Santana GX5
JZ-11-YP
mei '83
37198,—
29500,—
27500,-
Audi 100 CC
JD-78-VT
okt. '82
45482,—
37500,—
35950,-
Audi Coupé GT
JB:70-LK
okt. '82
50661,—
37500,—
36500,-
l 5 Kamsteeg ,,eS m.b.t.
I B P..W9 al „.mMwa
Kamsteeg occasions-Dan weet je wat je hebt.
II I lUf
OipeOQQB
Het Occasioncentrum, Hofweg 39, Voorschoten,
Zilverfabriek), tel. 071-769307. Geopend: dagelijks van 9.00 tot 18.00,
zaterdag van 10.00 tot 17.00 en vrijdagavond tot 21.00.
U vindt in de regio nergens zo'n uitgebreid assortiment.
Het bespaart u tijd en energie door bij ons de juiste keus te maken.