Ook Tsjernenko
snel president
CIA staakt leggen van mijnen
'Europa moet zelf
veiligheid bezien'
12.50
Opvolging Andropov volledig voltooid
-C
Wereldomroep dupe
van Surinaamse tijd
Felle strijd
Oost-Timor
'VS misbruiken volkenrecht'
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
DONDERDAG 12 APRIL 1984
MOSKOU (AFP/RTR//DPA) - Konstantin Tsjernenko is gisteren tijdens de voltallige
zitting van de Opperste Sowjet (parlement) gekozen tot staatshoofd van de Sowjet-
Unie. Mikhail Gorbatsjov werd benoemd tot voorzitter van de belangrijke commissie
voor buitenlandse zaken en bevestigde daarmee zijn positie als tweede man in het
Kremlin.
Buitenland
BONN - De als 'Sprayer van
Zurich* bekend staande
spuitbus-artiest Harald Mae-
geli (44), zal op de dinsdag na
Pasen door West-Duitsland
aan zijn vaderland Zwitser
land uitgeleverd. Dat heeft de
minister van justitie van de
deelstaat Sleeswijk-Holstein
gisteren besloten. In Zwitser
land wacht de kunstenaar,
die talrijke spitsvondige figu
ren en symbolen op allerlei
muren in Zürich heeft gespo
ten, negen maanden gevan
genis wegens beschadiging
van publiek eigendom.
door
Hans Amesz
Maegeli heeft drie jaar in bal
lingschap in de Bondsrepu
bliek gewoond. Zeven maan
den geleden werd hij in de
grensplaats Puttgarden met
Denemarken gearresteerd en
later tegen een borgsom van
40.000 mark vrijgelaten. Mi
nister van justitie Schwarz
(CDU) van Sleeswijk-Hol-
Cel in vanwege
omstreden kunst
stein is, ondanks protesten
van talloze museumdirecteu
ren, kunstenaars en politici,
onder wie Willy Brandt,
Heinrich Böll, Gunther Grass
en Joseph Beuys, ingegaan
op het verzoek van de Zwit
serse autoriteiten om de
'Sprayer' uit te leveren.
In feite kon hij ook niet anders
handelen. Want nadat ge
rechtelijke instanties in Zwit
serland en de Bondsrepu
bliek hadden vastgesteld dat
Harald Maegeli inderdaad za
ken beschadigd had, zou een
afwijkende mening van het
ministerie in Kiel een juridi
sche sensatie zijn geweest. Te
meer daar het federale consti
tutionele hof in Karlsruhe, de
hoogste rechtbank in West-
Duitsland, had geweigerd om
zich met de affaire bezig te
houden. De over de uitleg
van de grondwet wakende
rechters meenden dat een be
handeling van de klacht van
de 'Sprayer', of met uitleve
ring bijvoorbeeld de vrijheid
van de kunst zou worden
aangetast, niet tot een resul
taat zou leiden.
Harald Maegeli moet dus zijn
straf in Zwitserland onder
gaan, tenzij de zaak alsnog
geseponeerd Wordt. De kun
stenaar zelf verklaarde dat hij
„vanwege de algemene be
krompenheid en beperkte
geesten van de autoriteiten"
wel gedacht had dat hij zou
worden uitgeleverd. „Ik voel
mij geenszins als martelaar,
mar veeleer als een vechter
voor de autonomie van de
kunst", aldus Harald Maege
li.
Volgens de 'Sprayer van Zu
rich' straft Zwitserland zich
zelf als hij wordt opgesloten.
Daar zit wat in, als bedacht
wordt dat Maegeli in de
Bondsrepubliek Duitsland
het stadsbeeld van bijvoor
beeld Keulen en Dusseldorf
vaak heeft verlevendigd met
zijn grote, elastische, dansen
de, vrolijke 'Strichfiguren' en
daarvoor nooit is veroor
deeld.
Gorbatsjov: tweede man.
Premier Nikolai Tichonov werd
kort daarop door het parlement
herkozen als regeringsleider. De
opperste Sojwet vergadert ook
vandaag nog, maar nieuwe be
noemingen worden niet ver
wacht.
Tsjernenko (72) werd bij acclama
tie gekozen tot voorzitter van het
Presidium door de 1500 leden
van de Opperste Sovjet, waar
mee hij in feite staatshoofd van
de Sowjet-Unie is geworden. Zo
combineert hij, evenals zijn voor
gangers Leonid Brezjnev en Joe-
ri Andropov, de drie topfuncties
van staatshoofd, secretaris-gene
raal van de communistische par
tij en voorzitter van de defensie
raad. Alle functies die sinds de
dood van Andropov open ston-
STRAATSBURG (ANP) - Het Eu
ropees Parlement wil dat de tien
lidstaten van de EG in de toe
komst een „gezamelijk veilig
heidsconcept" voor Europa for
muleren. De ministers van bui
tenlandse zaken van de tien moe
ten daartoe in het kader van de
Europese politieke samenwer
king (EPS) komen tot een diep
gravende analyse van de gedeel
de belangen, risico's en behoef
ten op het gebied van veiligheid.
Daarnaast dient er nu al voor te
worden gezorgd dat in bestaande
organen zoals de NAVO Europa
zoveel mogelijk met één stem
spreekt.
Deze aanbeveling gaf het Europees
Parlement gisteren op initiatief
van de Duitse christen-demo
craat Egon Klepsch. Dit omdat
steeds duidelijker wordt dat de
Europese belangen op veilig
heidsgebied niet altijd identiek
zijn aan die van de Verenigde
Staten. De meerderheid van het
parlement maakte hiermee dui
delijk vastbesloten te zijn zijn ac
tiviteit inzake de politieke en
economische aspecten van de
Europese veiligheid voort te zet
ten en te intensiveren. Het parle
ment wil zelfs een permanente
subcommissie van zijn politieke
commissie die uitsluitend over
veiligheid praat. Al eerder pleitte
het parlement voor bijvoorbeeld
meer Europese .samenwerking
op het terrein van wapenproduk-
tie.
Eén en ander zonder dat het ver
drag waarbij de EG werd opge
richt een aanknopingspunt biedt
voor het praten over defensie
problemen. Sinds de ministers
van buitenlandse zaken van de
EG echter in 1981 besloten over
veiligheidsproblemen te gaan
praten besloot het parlement ook
het taboe op te heffen dat sinds
- het mislukken van de Europese
defensiegemeenschap in het be
gin van de vijftiger jaren in de
EG op veiligheidsproblemen had
gerust.
Het Nederlandse christendemocra
tische lid van het Europees Par
lement, Joep Mommersteeg, stel
de gisteren dat dit debat ook in
de publieke opinie plaatsheeft.
Echter op verwarde wijze. „Van
geheel uiteenlopende zijde van
het politieke spectrum - van
links en rechts - wordt gepleit
voor een meer zelfstandig, res
pectievelijk geheel autonoom
veiligheidsbeleid, een grotere rol
van Europa in de NAVO, respec
tievelijk het in zijn geheel losma
ken van West- en Oost-Europa
van de machtsblokken. Dit grote
debat, sterk beïnvloedt door de
vredesbewegingen en hun neu-
tralistische ondertonen, wordt
echter gekenmerkt door vaag
heid en onduidelijkheid met be
trekking tot de inhoud van een
Europees veiligheidsbeleid en
van het concept dat aan zo'n be
leid ten grondslag moet liggen".
Daarom vindt Mommersteeg het
initiatief van zijn geestverwant
Gletsch belangrijk. Het stelt het
parlement in staat een verhelde
rende bijdrage te leveren. Ook
Nederlandse socialisten sloten
zich bij het voorstel van Gletsch
aan. Slechts Griekse, Ierse en
Deense socialisten waren tegen,
evenals communisten die het
voorstel zagen als een oproep tot
het hernieuwen van de Koude
Oorlog. Ierse leden van het parle
ment hadden het op zich moei
lijk met het praten in Europees
kader over veiligheidsproble
men omdat het land als enige
EG-lidstaat geen lid is van de
NAVO. De resolutie werd echter
met een ruime meerderheid aan
genomen.
den, zijn nu vervuld.
Hoewel Tsjernenko nu formeel
de invloedrijkste man in het
Sowjet-Unie is betekent dit niet
dat hij bevoegd is alle beslissin
gen te nemen, zo oordelen wes
terse diplomatieke deskundigen
in Moskou. De functie van staats
hoofd in de Sowjet-Unie is voor
namelijk een protocolaire func
tie en in werkelijkheid ligt de
macht in de handen van een klei
ne groep die gevormd wordt
door leden van het Politburo en
het secretariaat van de commu
nistische partij.
Na zijn benoeming hield Tsjernen
ko een korte rede. De eisen voor
het buitenlands beleid zijn „con
stante activiteit, vastberaden
heid en consistencie in het zoe
ken naar wegen om tot verstan
dige akkoorden te komen", zo zei
hij. Zo'n beleid „heeft tot doel de
internationale spanning te over
winnen, de veiligheid en de be
langen van onze staat in de we
reldarena te verzekeren en de
vrede op de aarde te garande-
Vanmorgen kwam de Opperste
Sovjet weer in voltallige zitting
bijeen. Op de agenda staat onder
meer de herbenoeming van de
Raad van ministers. Er zijn geen
aanwijzingen dat er aan de top
van de regering belangrijke per
sonele verschuivingen zullen
plaats hebben. Premier Nikolai
Tichonov nam een prominente
plaats in de voorste rij leiders die
zich hadden verzameld voor de
openingsbijeenkomst van de
Sowjet van de Nationaliteiten.
Westerse diplomaten leidden
daaruit af dat de 78-premier niet
van plan is op te stappen ten
gunste van een jongere leider.
Tijdens de zitting van vandaag zul
len ook de in het afgelopen half
jaar genomen regeringsbeslui
ten, decreten en wetswijzigingen
ter goedkeuring worden voorge
legd. Het belangrijkst wetsont
werp dat ter tafel komt is een wet
ter hervorming van het onder
wijs.
MOSKOU India's eerste astro
naut. Rakesh Sharma (Links op
de foto) is gisteren samen met
twee Sowvjet-kosmonauten vei
lig teruggekeerd na een verblijf
van een week in het om de aarde
draaiende ruimtestation Saljoet-
7. Het toestel waarin het drietal
zich bevond. Sojoez T-10, maakte
een parachute-landing bij de
stad Arkalik in Centraal-Azië. In
mededelingen van het controle
centrum werd gezegd dat de
ruimtevaarders in goede condi
tie waren.
De 35-jarige Sharma en zijn colle
ga's Joeri Malisjev en Gennadi
Strekalov vertrokken op 3 april
in een Sojoez T-ll van het ruim-
tevaartcentrum Baikonoer in
Kazachstan en koppelden een
dag later aan de Saljoet-7. Zij
voegden zich daar bij de kosmo
nauten Leonid Kizim, Wladimir
Solovjov en Oleg Atkov, die sinds
februari de bemanning van het
ruimtestation vormen en daar
vermoedelijk nog enkele maan
den zullen blijven. (foto tassi
ADVERTENTIE
Plu ook op zondag lekker eten bij
Ploordzee voor een
vriendenprijsje.
Kinderen eten gratis mee bij Ploordzee!
Op zondag krijgen kinderen t/m 10jaar
onder begeleiding gratis n heerlijk
kindermenu.
U bent welkom op zondag van 12.00 tot
19.00 uur
NOORDZEE 0<
De gezellige stek voor de lekkerbek L
Donkersteeg 9. Leiden
ZondagJVfenuj
tomatensoep
scholfilet 'Amsterdam'
klPfilet'Hawaii'
'^coupènaar keuze
AMSTERDAM (GPD) - De in Su
riname ingevoerde nieuwe offi
ciële tijd blijkt gevolgen te heb
ben voor de luisterdichtheid van
het ochtendprogramma van Ra
dio Nederland Wereldomroep.
Vanaf 1 april is Suriname overge
schakeld op dezelfde tijd als die
in de buurlanden Guyana, Frans-
Guyana en Noord-Brazilië, waar
door het een half uur later werd.
Met de invoering van de nieuwe of
ficiële tijd is het tijdsverschil tus
sen Suriname en Nederland in
de zomer teruggebracht van 5,5
tot 5 uur en in de winter van 4,5
tot 4 uur. Tot 1 april kon in Suri
name het ochtendprogramma
van de Wereldomroep om zes
uur 's ochtends plaatselijke tijd
worden beluisterd. Omdat de
meeste bedrijven, kantoren en
scholen om zeven uur beginnen,
is het voor de Surinamers nu bij
na onmogelijk geworden 's och
tends naar de Wereldomroep te
luisteren: op het moment van de
uitzending zijn ze onderweg naar
hun werk.
Na de staatsgreep van 25 februari
1980 zijn de uitzendingen van de
Wereldomroep de best beluister
de programma's in Suriname ge
worden. De luisterdichtheid nam
nog verder toe toen legerleider
Bouterse de onafhankelijke me
dia in Suriname uitschakelde en
de enige Surinaamse krant, De
Ware Tijd, en de Surinaamse Ra
dio en Televisie onder strenge
censuur plaatste.
Victor Hafkamp van de Wereldom
roep verklaarde desgevraagd
ook uit Suriname reacties te heb
ben ontvangen, waarin wordt
verzocht de uitzendtijd van het
Surinaamse programma van de
Wereldomroep aan te passen.
"Natuurlijk zijn wij blij met deze
reacties. Zij bevestigen hoe on
gelooflijk belangrijk onze uitzen
dingen naar Suriname zijn. Voor
alsnog is het echter technisch
moeilijk om een half uur eerder
te beginnen. Maar als over enige
maanden de zender Flevoland in
bedrijf komt, zullen wij zeker het
zendschema aanpassen aan de
nieuwe Surinaamse tijd".
In het verleden is de Wereldom
roep vaak heftig aangevallen
door de Surinaamse autoriteiten.
Zowel legerleider Bouterse als
ambassadeur Herrenberg, heb
ben de Wereldomroep beschul
digd van opruiingen en verdraai
ingen en verantwoordelijk ge
steld voor onrust in Suriname.
JAKARTA (AFP) - Ongeveer 200
Indonesische militairen zijn de
afgelopen maanden gedood tij
dens acties tegen guerrillastrij
ders van het Fretilin in het door
Indonesië bezette Oost-Timor.
Dit is bevestigd in kerkelijke en
diplomatieke kringen in Jakarta.
Het Fretilin leed in dezelfde pe
riode ongeveer evenveel verlie
zen.
Naar in deze kringen verluidde zal
de activiteit van het Indonsesi-
sche leger in de vroegere Portu
gese kolonie waarschijnlijk eind
april afnemen wegens een voor
genomen diplomatiek offensief
van Indonsesië, met name in de
Verenigde Naties.
Na het vertrek van de Portugezen
in 1975 annexeerde Indonesië
Oost-Timor. De Portugese rege
ring verbrak vervolgens de di
plomatieke betrekkingen met
Jakarta. De Verenigde Naties
hebben de annexatie van Oost-
Timor, dat ongeveer 550.000 in
woners telt, nooit erkend. In het
gebied opereren ongeveer 800
guerrillastrijders van het Freti
lin, het revolutionaire front voor
de onafhankelijkheid van Oost-
Timor.
Geen effect
van avondklok
in Sri Lanka
COLOMBO (Rtr.) - In Jaffna, een
havenstad in Sri Lanka, is giste
ren opnieuw een avondklok in
gesteld nadat aanslagen waren
gepleegd op veiligheidstroepen.
Dit heeft de Srilankaanse minis
ter van nationale veiligheid ver
klaard. De avondklok was dins
dag voor het eerst ingesteld na
aanslagen door guerrillastrijders,
die streven naar een eigen staat
voor de Tamils. Deze bevolkings
groep maakt een zesde deel uit
van de 15 miljoen inwoners tel
lende eilandrepubliek.
Minister Athulathmudali verklaar
de dat de guerrillastrijders zich
niets van de eerste avondklok
aantrokken en dat 22 guerrilla
strijders zijn doodgeschoten en
een soldaat gewond is geraakt bij
drie botsingen, die zich sinds
dinsdag hebben voorgedaan. De
moord op van dertien Singalese
soldaten leidde vorig jaar tot et
nisch geweld op grote schaal, als
gevolg waarvan bijna 400 men
sen, meest Tamils, de dood von
den.
Zelfmoord België
BRUSSEL (ANP) - In België bene
men per dag gemiddeld zes men
sen zich het leven. Per jaar zijn er
dat (in 1980) 2.178. Vooral onder
jongeren is het aantal zelfdodin
gen sinds enkele jaren verontrus
tend gestegen. Het is bij die jon
geren de tweede belangrijkste
doodsoorzaak geworden. Dat is
gisteren in Brussel meegedeeld
tijdens een persconferentie van
de Belgische Vereniging voor
Zelfmoordpreventie.
Algemeen wordt aangenomen dat
aan elke voltooide zelfmoord
minstens tien mislukte pogingen
voorafgaan. Per jaar onderne
men mensen in België dus min
stens 21.000 zelfmoordpogingen.
ADVERTENTIE
Geboortehuis
Hitier blijft
'onherkenbaar'
WENEN - Er heerst algemene
opluchting in het Oostenrijk
se Braunau am Inn, de ge
boorteplaats van Hitier, nu
een rechtbank beslist heeft
dat er geen herdenkingste
ken tegen het fascisme op de
muur van het geboortehuis
wordt aangebracht.
De rechterlijke uitspraak is de
laatste actie van een drama in
een klein provinciestadje, dat
afgelopen herfst begon. Het
huis is eigendom van een ze
kere mevrouw Gerlinde
Pommer (28), die het geërfd
heeft. Ze woont zelf in Portu
gal en heeft, het huis ver
huurd aan de gemeente Brau
nau am Inn, die besloot er
een plaquette aan te brengen
met daarop de tekst „Nooit
Meer Fascisme. Miljoenen
doden manen ons tot Vrede,
Vrijheid, Democratie". De ei
genaresse was tegen, de be
volking steunde het verzet.
„Wij willen er niet steeds aan
herinnerd worden", zeggen
ze over hun beroemdste en
beruchtste burger.
Het aanbrengen van de pla
quette is nu definitief van de
baan. De provinciale recht
bank heeft het recht van de
eigenaresse erkend dat zij
bang is voor bomaanslagen
op het huis als de plaquette
er komt.
WASHINGTON (AFP/Rtr./UPI) -
De Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA is opgehouden met
het leggen van mijnen in Nicara
guaanse havens als gevolg van
de kritiek die loskwam na het be
kend worden van de CIA-activi-
teiten. Dat bericht het Franse
persbureau AFP, dat zich ba
seert op anonieme "hoge rege
ringsfunctionarissen", en het te
levisiestation CBS.
CBS zei verder dat de maatregel
definitief wordt als het Huis van
Afgevaardigden het voorstel van
president Reagan om de anti-
Sandinisten met nog eens 21 mil
joen dollar te steunen, afwijst.
De Senaat heeft al wel zijn goed
keuring gehecht aan dit voorstel.
Diezelfde Senaat veroordeelde
dinsdag met zeer grote meerder
heid het leggen van mijnen. In
navolging van de Senaat heeft
gisteren ook de commissie voor
buitenlandse zaken van het Huis
van Afgevaardigden bijna una
niem de CIA-actie veroordeeld.
Het persbureau UPI wist beslag te
leggen op een brief van senator
Barry Goldwater, voorzitter van
de Senaatscommissie voor de in
lichtingendiensten, aan CIA-di-
recteur William Casey. In de felle
brief beklaagt Goldwater zich er
over dat hij niet op de hoogte
werd gesteld van het feit dat de
president zijn goedkeuring had
gegeven aan de actie.
"Ik ben kwaad" (pissed off), aldus
Goldwater. De vooraanstaande
conservatieve politicus schreef
dat hij had begrepen dat Casey
leden van zijn senaatscommissie
in de arm had genomen, maar
niet hem, haar voorzitter.
"Bill, zo doe je geen zaken. Ik zit in
een rotparket (hell of a quanda
ry). Ik moet me verontschuldi
gen tegenover commissieleden
omdat ik niet op de hoogte ben
van de feiten in deze zaak. De
president heeft ons gevraagd zijn
buitenlandse beleid te steunen.
Bill, hoe kunnen we dat nou
doen wanneer we niet weten wat
hij verdorie (what the heil) uit
voert?"
"Libanon, ja, iedereen van ons
weet dat hij daar troepen naartoe
stuurde. Maar mijnen leggen in
Nicaragua? Dit is een schending
van het internationaal recht. Het
is een oorlogshandeling. Ik zie
werkelijk niet hoe we dit kunnen
rechtpraten", aldus Goldwater.
Het besluit is volgens de Ameri
kaanse pers genomen op aanra
den van veiligheidsadviseur Ro
bert McFarlane en van het Penta
gon. Minister Shultz van buiten
landse zaken zou zich ertegen
hebben verzet.
Sergio Ramirez, een Nicaraguaan
se leider, heeft zijn voorgenomen
bezoek aan de VS afgezegd, om
dat hem door de Amerikanen
"onacceptabele beperkingen"
werden opgelegd.
Ramirez was uitgenodigd om een
twaalftal lezingen te geven aan
universiteiten in New York, Bos
ton, Washington, Los Angeles,
San Francisco en Kansas. De
Sandinistische leider zou alleen
voor 'Kansas een visum hebben
gekregen.
DEN HAAG (ANP) - "De Verenig
de Staten misbruiken het inter
nationaal recht door te verklaren
dat zij de uitspraken van het In
ternationaal Gerechtshof in Den
Haag inzake Midden-Amerika
niet aanvaarden". Dat is de con
clusie van drs. C. de Cooker, we
tenschappelijk medewerker vol
kenrecht aan de Leidse Universi
teit.
De Cooker is bezig met een uitge
breide studie naar misbruik in
het internationaal recht. Hij acht
de kans groot dat het Internatio
naal Gerechtshof zich, ondanks
de Amerikaanse verklaring over
de jurisdictie, toch bevoeed zal
verklaren een uitspraak te doen
in de zaak die door Nicaragua
aanhangig is gemaakt.
De Verenigde Staten aanvaardden
op 14 augustus 1946 de bevoegd
heden van het Hof. Zij maakten
een uitzondering voor zaken die
onder de nationale rechtsspraak
vallen, wat van geval tot geval
door de VS zelf wordt vastge
steld.
Drs. de Cooker: "Amerika heeft in
principe het recht zijn verklaring
van 1946 eenzijdig te wijzigen,
maar in het huidige geval is er
duidelijk sprake van kwade
trouw. Wel, als dat het geval dan
is er sprake van misbruik van het
recht. Als je weet dat een staat
een zaak aanhangig gaat maken
tegen je land, dan mag je de ver
klaring over de jurisdictie van
het Hof niet plotseling gaan ver
anderen. Wel, Washington moet
voorkennis hebben gehad van
het voornemen van Nicaragua
een zaak tegen de VS aanhangig
te maken. Wanneer je ziet dat de
maatregel van de VS komt éen
dag voor de bekendmaking van
Nicaragua, en daarbij nog voegt
dat de maatregel alleen geldt
voor Midden-Amerika, dan moet
je tot die conclusie komen". Hij
noemt de maatregel van de VS
"het domste, wat zij konden
doen".
Wéér een stukje dichter bij een prijs
in het Grote Wat Waar Lentespel.
Knip uit en plak het op uw wedstrijd
formulier en we' op de Wat Waar-spaarkaart
met hetzelfde weeknummer.
Bent u het wedstrijdformulier kwijt?
Haal een nieuwe op ons kantoor.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. 0\T.R WT.REIJ). STAD EN LAM).
