Kamer boos over
'truc' Brinkman
Trekt
Voorbehoud strijdgassen blijft
Bezuinigingen op bibliotheken
-C
Ziüd-Afrïka reageert
hard op visumplicht
CDA akkoord
met voorstel
over pabo's
Oranjegift
explosief
ontvangen
Brandbom uit wraak
gegooid: drie doden
Snelheid in
mist leidde
tot ramp
Van den Broek tegen eenzijdige Nederlandse stap
Isoleren?
Dat bespaart gfls,en geld! Uw Gasbedrijf adviseert.
uw auto naar één kant?
DONDERDAG 12 APRIL 1984
DEN HAAG (ANP) - Minister Brinkman (welzijn, volksgezondheid en cultuur) heeft
woensdag van de Tweede Kamer scherpe kritiek te slikken gekregen over zijn 'gegoo
chel' met de bezuinigingen op het bibliotheekwerk. Tegen de uitdrukkelijke wens van
de Kamer heeft de minister 9 miljoen gulden te veel op deze post bezuinigd.
Binnenland
Tijdens het begrotingsdebat
dwong de Kamer de minister om
niet de beoogde 55 miljoen gul
den op het bibliotheekwerk te
bezuinigen, maar 46 miljoen. In
middels is gebleken dat de mi
nister al 6,8 miljoen had toege
zegd voor de huisvesting van een
paar bibliotheken en ten behoe
ve van de groeikernen, een be
drag dat op last van de minister
moest worden opgebracht door
de andere bibliotheken. Als ge
volg van deze manoeuvre steeg
het te bezuinigen bedrag van 55
mihoen naar 61,8 miljoen.
De 9 miljoen echter die de Kamer
in mindering gebracht wilde
zien, blijkt te worden gekort op
die 61,8 miljoen en niet op 55 mil
joen, zo stelden de woordvoer
ders van PvdA, CDA, VVD, PPR
en CPN vast.
De Kamer is zodoende ronduit
misleid, aldus PvdA-woordvoer-
der Niessen. Zijn collega Lank-
horst (PPR) meende dat Brink
man het begrotingsrecht van de
Tweede Kamer ernstig aantast.
Ook Dijkstal (WD) had ernstige
kritiek.„Dit gegoochel met cij
fers ben ik beu. Er zal nu duide
lijkheid moeten komen, anders
komen we er niet uit". De com
munist Ernsting nam het op voor
de gemeenten „die nu niet weten
waar ze aan toe zijn". Het gaat
volgens hem niet aan op deze
wijze met de lagere overheid om
te springen. Scholten, van de
groep Scholten-Dijkman, zag in
het optreden van de minister een
zekere nonchalance tentoonge
spreid ten opzichte van de Ka
mer. „De Kamer moet bepalen of
ze dit optreden accepteert. Ik wil
daar geen aandeel in leveren".
De woordvoerster van het CDA,
mevrouw Kraayeveld-Wouters,
hield de minister voor dat zijn
handelwijze 'zeer onbevredi
gend' was. Zij stond op een be
lofte van Brinkman dat hij bij de
opstelling van de begroting voor
volgend jaar, en bij het beramen
van nieuwe bezuinigingen, hier
mee terdege rekening zou hou
den.
Groeikernen
In antwoord op alle kritiek wees de
minister er op dat de gewraakte
6,8 miljoen gulden in ieder geval
terugvloeien naar de gemeenten,
maar dan wel naar een ander
DEN HAAG (GPD) - Zuid-Afrika
heeft als vergeldingsmaatregel
voor het door Nederland instel
len van een visumplicht een har
dere houding ingenomen bij het
verlenen van visa aan Neder
landse diplomaten en ambtena
ren. Vooral ontwikkelingswer
kers in de zwarte buurlanden
van Zuid-Afrika zijn daarvan de
dupe. Zij zijn voor medische ver
zorging en bevoorrading voor
een deel op Zuid-Afrika aange
wezen, maar krijgen of geen toe
stemming om het land in te ko
men of krijgen die pas geruime
tijd nadat de visumaanvraag is
ingediend.
Minister Van den Broek (buiten
landse zaken) schrijft dit in een
gisteren aan de Tweede Kamer
gezonden notitie over de eind
1982 ingestelde visumplicht. In
1983 hebben in totaal 21.804
Zuidafrikanen een visum voor
een bezoek aan Nederland aan
gevraagd. In overgrote meerder
heid ging het daarbij om familie-
of toeristische bezoeken. In 129
gevallen hebben de Nederlandse
consulaire vertegenwoordigin
gen om een advies van het minis
terie gevraagd, omdat die aan
vragen als „politiek gevoelig"
werden beschouwd. Aan 18 van
die 129 is een visum geweigerd.
Zeven van hen waren sportlie
den.
Nederland voert een zogenaamd
restrictief toelatingsbeleid ten
opzichte van Zuid-Afrika om
daarmee de afwijzing van de
apartheidspolitiek te onderstre
pen. Volgens Van den Broek valt
de kracht die van dit „politieke
signaal" aan Pretoria moet uit
gaan moeilijk vast te stellen.
Maar, zo schrijft hij, wel kan „in
algemene termen worden vastge
steld dat de visummaatregel er
toe heeft bijgedragen dat in bre
de kring in Zuid-Afrika het vol
strekt afwijzende Nederlandse
standpunt ten aanzien van het
apartheidssysteem grotere be
kendheid heeft verkregen".
Zonder visummaatregel zou het
aantal Zuidafrikanen dat Neder
land wil bezoeken groter zijn ge
weest, zo blijkt uit de notitie. In
een aantal gevallen is vastgesteld
dat Zuidafrikanen van een aan
vraag hebben afgezien nadat zij
zich op de hoogte hadden gesteld
van de voorwaarden die Neder
land stelt. Ook zijn bezoeken af
gezegd omdat de Nederlandse
overheid niet bemiddelend wilde
optreden. Als voorbeeld noemt
Van den Broek een twintigtal
studenten van de universiteit
van Stellenbosch, die in Neder
land bebossingsprojecten wilde
bestuderen.
Ondanks de visumplicht komt het
toch voor dat Zuidafrikanen in
Nederland hun land officieel ver
tegenwoordigen, bijvoorbeeld
sportlieden of mensen in dienst
van de overheid. Genoemd
wordt de Zuidafrikaanse delega
tie die hier de sprinter-treinen
van de Nederlandse Spoorwegen
kwam bekijken. Toen bekend
werd dat het hier een deels amb
telijke delegatie betrof werd het
bezoek afgebroken. In dit en an
dere gevallen hadden de betrok
kenen onjuiste gegevens inge
vuld om het visum te verkrijgen.
ADVERTENTIE
Leiden: Zoeterwoudseweg 7 (bij Bouwmarkt Bouwvaria).
Tel. 071-769302. Open 8-17.30, za. 9-12 uur.
Alphen a/d Rijn: Prinses MargrietJaan 12 (bij Rijnhaven Oost).
Tel. 01720-45041. Open 8-17.30, za. 9-12 uur.
ZAANSTAD (GPD) - De Zaanse
wethouder W. Nieuwenhuijse
(CPN) heeft het aannemingsbe
drijf Volker Stevin NV niet laten
meedingen naar een groot asfal-
teringswerk in Zaanstad. De re
den is dat het bedrijf wordt ge
noemd in verband met werk
zaamheden die in Woensdrecht
moeten worden uitgevoerd als
de regering besluit tot plaatsing
van kruisraketten. Het bedrijf
heeft verbaasd en boos gerea
geerd op het besluit van Nieu
wenhuijse, dat inmiddels is be
krachtigd door het college van B
en W.
Volgens wethouders van CDA en
PvdA is ook afgesproken dat er
een discussie moet volgen over
de vraag of dit beleid ook in de
Wethouder sluit
aannemer buiten
wegens bouw op
Woensdrecht
toekomst moet worden gevoerd.
Het besluit van de Zaanse wethou
der maakt onderdeel uit van de
strijd tegen de eventuele plaat
sing van kruisraketten in Neder
land. „Volker Stevin is een van
de weinige bedrijven waarvan
bekend is dat ze in Woensdrecht
wel aan de gang zouden willen",
zegt Nieuwenhuijse. „We hopen
dat hiervan een signaalwerking
uitgaat, en dat andere gemeenten
ons voorbeeld zullen volgen".
Directeur F. Luyendijk van de Ko
ninklijke Volker Stevin is ver
baasd over de actie. „De gemeen
te heeft ons zelfs niet in kennis
gesteld van het besluit", zegt hij,
„maar het komt ons voor dat de
beslissing op geheel oneigenlijke
gronden is genomen. Er is geen
enkele afspraak dat wij. als de
mocratisch wordt besloten tot
plaatsing, daar aan het werk
gaan. Die geruchten zijn niet
juist, en zelfs in de Tweede Ka
mer door minister De Ruiter
weersproken. De wethouder zou
dus alle grote aannemers moeten
uitsluiten, want die zijn net zo
verdacht als wij".
Pas als een besluit over plaatsing is
genomen, gaat Volker Stevin be
slissen of men op aanlegwerk-
zaamheden zal inschrijven.
soort gemeenten dan hem voor
ogen stond. Op aandringen van
de Kamer gaat dit geld nu naar
groeikernen en naar gebieden in
het Noorden en naar Limburg.
De minister beloofde ook beter
schap:"^ heb de boodschap van
de Kamer heel goed begrepen. Ik
zal bij de opstelling van de be
groting voor 1985 letten op de
structurele (blijvende red.) door
werking van hetgeen het parle
ment verlangt". Brinkman wilde
zich nu echter nog niet vastleg
gen op een bepaald bedrag.
DEN HAAG (ANP) - De CDA-
fractie in de Tweede Kamer is te
vreden met de wijzigingen die
PvdA en WD hebben aange
bracht in hun voorstel over het
vereiste minimum-aantal stu
denten aan de pedagogische aca
demies voor het Basisonderwijs
(pabo's).
PvdA en WD willen dat pabo's
met minder dan 250 leerlingen
worden opgeheven. Omdat dit
op grote bezwaren van het CDA
en minister Deetman (Onder
wijs) stuitte hebben zij voorge
steld de mogelijkheden tot ont
heffing van deze norm te vergro
ten.
In een gisteren uitgegeven verkla
ring zegt de CDA-fractie dat aan
zienlijk aan haar bezwaren is te
gemoetgekomen. Pabo's die on
der de norm zakken kunnen na
1988 nog twee maal voor een pe
riode van vier jaar ontheffing
krijgen. Hierdoor is hun voortbe
staan verzekerd tot 1996. Omdat
verwacht wordt dat daarna het
aantal aanmeldingen weer zal
toenemen, kan het CDA zich met
deze oplossing verenigen.
Rechter ontbindt
arbeidscontract
CP-bestuursbd
met stichting
ROERMOND (GPD) De kanton-
rechter in Roermond heeft de ar
beidsovereenkomst tussen de
Limburgse Immigratie Stichting
(LIS) en haar medewerker Harry
van der Heijden met ingang van
1 mei ontbonden. De LIS had bij
de rechter een verzoek tot ont
binding ingediend, nadat begin
dit jaar bekend was geworden
dat Van der Heijden hoofdbe
stuurslid is van de Centrumpar
tij. De Roermondse kantonrech
ter Drijkoningen is de eerste
rechter die een arbeidscontract
ontbindt omdat een werknemer
lid is van de Centrumpartij.
De LIS is een stichting die de be
langen van het welzijn behartigt
van de buitenlanders en Surina-
mers in de provincie Limburg.
Volgens de LIS is een baan bij de
stichting onverenigbaar met een
lidmaatschap van de Centrum
partij. „In het algemeen gezegd
worden de programmapunten en
de uitspraken van de Centrum
partij als discriminerend voor de
buitenlanders ervaren", zeggen
stellen de medewerkers van de
Limburgse Immigratie Stich
ting.
In zijn vonnis volgt de kanton
rechter de opvatting van de LIS.
Hij stelt dat de arbeidsrelatie tus
sen de LIS en Van der Heiden
zodanig is verstoord dat dit leidt
tot een vertrouwenscrisis van
blijvende aard. De verstoring
van de arbeidsrelatie vindt vol
gens de rechter zijn grond in „de
wijze waarop de Centrumpartij
programmatisch naar buiten
treedt".
De rechter stelt dat iedereen vrij is
lid te zijn van de Centrumpartij,
omdat het een legale politieke
partij betreft. Het lidmaatschap
op zichzelf is volgens de rechter
echter in deze zaak niet van be
lang. De rechter heeft alleen ge
keken naar de door het lidmaat
schap van de Centrumpartij ont
stane arbeidsrelatie.
Mr. Drijkoningen vindt dat de ont
stane vertrouwenscrisis te wijten
is aan Van der Heijden zelf. „Als
redelijk handelend en redelijk
denkend mens", had hij volgens
de rechter moeten begrijpen dat
een lidmaatschap van de Cen
trumpartij niet te combineren
valt met een baan bij de LIS.
VLISSINGEN (GPD) - De ma
rechaussee heeft gisteravond
een deel van de Vlissingse
buitenhaven afgezet nadat
aan boord van het daar afge
meerde Amerikaanse oor
logsschip USS Austin een
verdacht pakket was afgele
verd. Een onbekende man
stopte het pakje in handen
van de officier van de wacht
onder het mompelen van het
Engelse woord .present'.
Daarna maakte hij zich schie
lijk uit de voeten en ver
dween in een taxi.
Uit vrees dat het pakket wei
eens explosieven zou kunnen
bevatten werd de marechaus
see ingeschakeld die het pak
ket voorzichtig op de kade
liet leggen afgeschermd door
balen wol. Omdat het explo-
sieven-verkenningsteam van
de marechaussee twijfels had
over de inhoud, werd de Ex
plosieven Opruimingsdienst
uit Culemborg opgetrom
meld omdat alleen deze
dienst in dergelijke gevallen
de bevoegdheid heeft om
handelend op te treden.
Na de lange rit hadden deze
mensen aan een kwartiertje
genoeg om de verrassing van
het cadeau aan het licht te
brengen: een exemplaar van
het boek .Juliana 75 jaar'.
Arnhems café brandt geheel uit
ONTSNAPT (ANP) - Een 22-jarige
man uit Barneveld is gisteren
spoorloos verdwenen uit het cel
lenblok van het hoofdbureau van
politie in Amsterdam. Zijn
vlucht stelt ons vooralsnog voor
een raadsel, aldus een politie
woordvoerder. De Barnevelder
was aangehouden wegens han
del in verdovende middelen. H.
G. ontsnapte toen hij op weg was
naar een verhoor.
ARNHEM (ANP) Bij een door
een brandbom veroorzaakte ca
fébrand in de Arnhemse binnen
stad zijn gisteren drie mensen
om het leven gekomen en twee
gewond geraakt. De bom, die be
stond uit een volgens de politie
zeer brandbaar mengsel van ben
zine en olie en die het café in en
kele minuten in een vuurzee ver
anderde, werd naar binnen ge
gooid door de 33-jarige Arnhem
mer S.S. Hij werd korte tijd na
het uitbreken van de brand thuis
door de politie gearresteerd en
heeft inmiddels bekend. Volgens
de politie heeft de man uit wraak
gehandeld, omdat hij dinsdag
avond in het café door een aantal
bezoekers ernstig is mishandeld.
De brand brak rond 11.00 uur uit
en zette vrijwel onmiddellijk het
hele pand in lichterlaaie. Pogin
gen van de brandweer om met
persluchtmaskers en onder dek
king van waterstralen op zoek te
gaan naar slachtoffers mislukten
door de verzengende hitte. Het
café en de twee daarboven gele
gen verdiepingen brandden vol
ledig uit. Twee ertegenover gele
gen panden, een woonhuis en
een meubelzaak, liepen ernstige
brand-, rook- en waterschade op.
De totale schade wordt door de
brandweer geschat op zeker
700.000 gulden.
Op het moment dat de brandbom
naar binnen werd gegooid, wa
ren in het café negen bezoekers
aanwezig. Op een verdieping lag
een 41-jarige vrouw te slapen. Zy
zag kans uit een raam te springen
en moest met gebroken enkels in
het ziekenhuis worden opgeno
men.
Van de negen bezoekers van het
café, de .Lexibar' in de Arnhem
se Wielakkerstraat, wisten er vijf
zich op tijd in veiligheid te bren
gen. De zesde bezoeker, een 40-
jarige Arnhemmer, raakte bij zijn
vluchtpoging zwaar gewond. Hij
werd met brandwonden over het
hele lichaam in een ziekenhuis
opgenomen. De drie dodelijke
slachtoffers zijn volgens de poli
tie door verstikking om het leven
gekomen. Omdat de vuurzee de
twee uitgangen van het café
blokkeerde, zochten zij aan de
achterzijde van het etablisse
ment naar een vluchtweg. De ra
men waren daar met traliewerk
afgesloten.
De omgekomen slachtoffers zijn
de 42-jarige eigenaar van het café
Rein Baart, zijn 16-jarige zoon
Gerard en een 31-jarige Arnhem
se vrouw, van wie de politie de
identiteit gistermiddag nog niet
kon vrijgeven omdat de familie
op dat moment nog niet op de
hoogte was.
De politie begon direct na de brand
aan een uitgebreid onderzoek en
legde aan de hand van diverse
getuigenverklaringen al snel ver
band tussen de brandstichting
en een ruzie, die zich in de nacht
van dinsdag op woensdag in de
.Lexibar' heeft afgespeeld. Vol
gens getuigen ging het daarbij
om handel in drugs, maar de po
litie wilde dat gistermiddag be
vestigen noch ontkennen.
DEN HAAG (GPD) - Verspreid
over het het land hebben zich
gistermorgen in een tijdsbestek
van twintig minuten negen ket
tingbotsingen voorgedaan waar
bij negen doden en 38 gewonden
zijn gevallen. Rond 425 voertui
gen werden beschadigd, geheel
vernield of brandden uit. Oor
zaak was steeds dat de wegge
bruikers met onverminderde
snelheden mistbanken binnenre
den. Het KNMI had sinds dins
dagmorgen vroeg voor mistban
ken gewaarschuwd.
„Om tien voor half negen ontvin
gen we de eerste melding en nog
geen twintig minuten later wa
ren we ook van alle andere ket
tingbotsingen op de hoogte", al
dus de rijkspolitie in Driebergen
gisteren. In zijn soort is het de
ernstigste reeks ongelukken tot
dusver in Nederland. Drie keer
eerder zijn grote kettingbotsin
gen ontstaan, maar nog niet eer
der waren daarbij op zoveel
plaatsen tegelijk zoveel mensen
en voertuigen betrokken.
De ongelukken gebeurden behalve
bij Leiderdorp (120 voertuigen),
bij Moordrecht-Reeuwijk (60),
Amstelveen (30), Ewijk (40), Deil-
Zaltbommel (36), Apeldoorn (5),
Uitgeest-Akersloot (35), Velp (20)
en Breda met 40 voertuigen. By
Oudenrijn was er ook nog een
ongeluk, maar hier was de mist
niet de oorzaak. Op twee plaat
sen zijn de wegen urenlang voor
alle verkeer afgesloten geweest,
terwijl in de omgeving enorme fi
les ontstonden.
Evenals by Leiderdorp vielen er
slachtoffers bij Moordrecht (drie
doden en vijftien gewonden),
Apeldoorn (een dode en vier ge
wonden), Breda (vier gewonden)
en Uitgeest (een gewonde). Het
kostte soms uren voordat red-
dingsgroepen de slachtoffers uit
hun wrakstukken konden bevrij
den.
Op andere plaatsen was er alleen
sprake van materiële schade, dat
wil zeggen dat voertuigen soms
alleen lichte tot ernstige schade
opliepen of geheel werden ver
nield. In totaal konden 425 voer
tuigen niet meer wegrijden of
worden weggesleept voordat er
politie aan te pas was gekomen.
De rijkspolitie leidt hier uit af dat
het werkelijke aantal voertuigen
dat bij de botsingen was betrok
ken ongeveer een kwart hoger
uitkomt. In al die gevallen zullen
de bestuurders zelf zijn weggere
den omdat hun schade betrekke
lijk gering was.
In bijna alle nieuwsuitzendingen
van dinsdag en gisterenmorgen
is, op de radio en in het jour-
naaal, gewaarschuwd voor mis
tbanken. Meteoroloog F. X. van
Lindert van het KNMI verklaar
de gistermiddag dat hij in zijn
rapporten dinsdagmorgen om
vijf uur voor het eerst de kans op
mistbanken had vermeld. De
mededeling is zoals gebruikelijk
doorgegeven aan de media.
Neus aangenaaid
HELMOND (ANP) - Artsen in
het Sint Lambertuszieken-
huis in Helmond hebben gis
teren bij een 43-jarige inwo
ner van Munstergeleen de
neus aangehecht. De man
was zijn reukorgaan bij een
bedrijfsongeval kwijtgeraakt.
Bij werkzaamheden ter verste
viging van de walkant van
het riviertje de Aa, was een
betonnen plaat van twee ton
uit een grijper van een kraan
gevallen. Die plaat raakte het
slachtoffer dat daardoor niet
alleen zijn neus kwijtraakte
maar ook een verbrijzeld on
derbeen opliep.
DEN HAAG (ANP) - Minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
meent dat het nu niet het ge
schikte moment is om het Neder
landse voorbehoud op het ge
bruik van chemische wapens in
te trekken.
Bij de ratificatie van het Protocol
van Genève uit 1925 heeft ons
land de mogelijkheid opengela
ten chemische wapens te gebrui
ken tegen landen die zelf het ver
bod hierop overtreden alsmede
tegen de bondgenoten van die
staten. In beginsel is minister
Van den Broek er een voorstan
der van om dit voorbehoud in te
trekken, maar het is volgens hem
niet verstandig dat nu te doen.
Op de ontwapeningsconferentie
die nu in Genève wordt gehou
den, proberen de deelnemers een
algeheel verdrag over chemische
wapens tot stand te brengen.
Tijdens een debat in de Tweede
Kamer zei minister Van den
Broek dat pogingen van de Ne
derlandse regering om samen
met de NAVO-bondgenoten tot
intrekking van het voorbehoud
te komen, op niets zijn uitgelo
pen. De NAVO-partners menen
dat een eenzijdige stap van het
bondgenootschap de onderhan
delingen op de ontwapenings
conferentie zou doorkruisen. Bij
de Sovjet-Unie zou de indruk
kunnen worden gewekt, dat de
NAVO zich geen zorgen maakt
over het grote overwicht van de
Russen op het gebied van chemi
sche wapens.
Het heeft in deze omstandigheden
weinig zin, aldus Van den Broek,
als Nederland, dat zelf geen che
mische wapens op zyn grondge
bied heeft opgeslagen, als enige
het voorbehoud zou intrekken.
Het politieke signaal van een
dergelijk besluit is volgens de
minister groter als andere landen
zich daarbij aansluiten. Hij wees
daarom de moties van PvdA en
PSP van de hand waarin om een
zijdige Nederlandse stappen
werd gevraagd.
De Kamer toonde veel waarde
ring voor de initiatieven van de
Nederlandse regering in het ka
der van de Verenigde Naties en
de Europese gemeenschap, om
produktie, bezit en gebruik van
chemische wapens tegen te gaan.
CDA en WD twijfelden echter aan
de mogelijkheid in Genève op
korte termijn een verdrag tot
stand te brengen, dit gezien de
harde opstelling van vooral de
Sowjet-Unie.
Het CDA vroeg minister Van den
Broek er op aan te dringen dat de
onderhandelingen in Genève
niet zullen uitdraaien op een
kwestie van 'slikken of stikken'.
De minister onderstreepte de
noodzaak om in EG-verband zo
snel mogelijk een vergunningen
stelsel te maken voor de export
van chemische stoffen die ge
bruikt zouden kunnen worden
voor de aanmaak van chemische
wapens. Binnen de Gemeen
schap bestaat er een absolute
overeenstemming om tot een
dergelijke controle te komen, al
dus de minister.
ADVERTENTIE
Dit is een publikatie van de in VEGIN samenwerkende Gasbedrijven.
Dan bent u duidelijk op het
verkeerde pad! Het is onveilig en
vermoeiend. Wees verstandig,
doe er wat aan. Laat uw auto
door ons uitlijnen (voor 't geld
hoeft u het niet te
laten) en u zult
"Él'',:
c*"! opvallend prettiger
rijden!
"STER***
BANDENSERVICE
Een van de slachtoffers van de brand in het Arnhemse café wordt uit het pand gedragen.
(foto GPD)
