VerwariTiig en
chaos na ramp
bij Leiderdorp
Fikse brand in
Zoeterwoudse hal
9Ik heb veel gezienmaar zoiets
als dit heb ik nooit meegemaakt
Botsing in
Oegstgeest
door mist
Insluiper
betrapt in
Oegstgeest
DONDERDAG 12 APRIL 1984
LEIDERDORP - Geen mens kon gisteren aanvankelijk vermoeden hoe ernstig de
situatie op rijksweg 4, ter hoogte van Leiderdorp, was. De reeks kettingbotsingen
speelden zich in zoveel bedrijven af dat hulpverleners net zo verrast werden als de
automobilisten op de weg zelf door de plotselinge mist. Een poging tot reconstructie
van een drama, dat zich amper tot reconstructie leent. Niettemin een poging.
De mist is opgetrokken. Brandweerlieden, politie-
op rijksweg 4 bij Leiderdorp afspeelde.
Woensdag, 8.20 - Leiderdorper
Hans Brussee laat zijn hond uit.
Hij hoort auto's remmen en toe
teren. Belt even voor half negen
de Leiderdorpse politie.
8.35 Anja Jonkman rijdt vanuit
haar woonplaats Roelofarends-
veen in haar autootje richting
Voorburg. In een flits ziet ze een
politieagent met een doek zwaai
en. Ze remt en hoort tegelijker
tijd klappen. Ze staat klem. Ach
ter haar ziet ze auto's in brand
vliegen. Niemand heeft een
brandblusser. Overal om zich
heen ziet ze gewonden en wrak
stukken. Anja Jonkman weet
niet hoe gauw ze naar de kant
moet komen. Ze weet uiteinde
lijk Alberts Corner te bereiken,
waar ze trillend haar zusje op
belt.
8.38 Bij de Leidse brandweer
komt het alarm binnen: ketting
botsing met brand en slachtof
fers op rijksweg 4, tussen de Ho
ge Rijndijk en de afslag Hoogma-
de, op beide rijbanen.
8.39 De EHD rukt uit. De be
stuurders van de ambulance rij
den op een nog zonnige Persant
Snoepweg. Zodra ze bij de afslag
Hoogmade zijn aangekomen is
het zicht plotseling beperkt tot
30 meter.
8.40 - Politie-voorlichter Van der
Vlist is op weg naar zijn werk bij
het district rijkspolitie in Leidei-
dorp. Hij heeft de hele route
langzaam gereden. Als politie
man schat hij de gevaren van
plaatselijke mist in en hij houdt
het bij 75 kilometer. Vlak bij de
afrit Leiderdorp staat ineens het
hele zaakje stil. Van der Vlist
weet tijdig te remmen. Hij hoort
achter zich ongeveer 15 auto's op
elkaar klappen. Hij blijft minu
tenlang in zijn auto zitten, uit
angst van de sokken te worden
gereden. Als het weer stil is stapt
hij uit.
Later zal hij zeggen: "Het is heel
gek. Je wacht op de klap. Die
komt niet. Dan denk je: ik ben er
goed van afgekomen. Ik wist
toen nog niet dat het aan de an
dere kant vele, vele malen erger
8.45 - Er worden extra ambulan
ces aangevraagd.
8.55 - De brandweer komt aanstor
men. De GGD zal volgen. Meteen
wordt groot alarm gegeven. De
brandweer ziet alleen maar au
to's om zich heen, ook op de
vluchtstrook. Het is praktisch
door
Miep Hoenson en
Paul van der Kooy
onmogelijk om er met de brand
weerauto door te komen. Men
kan hooguit stapvoets rijden.
Sommige auto's zijn op slot,
chauffeurs zijn onvindbaar. Een
extra handicap wordt het via
duct bij Leiderdorp, dat geen
vluchtstroken heeft.
9.00 - Het Elisabeth-ziekenhuis,
AZL en Diaconessehuis worden
gewaarschuwd dat er mogelijk
een groot aantal slachtoffers kan
worden aangevoerd. Later op de
dag zal het AZL tien slachtoffers
binnenkrijgen, waarvan drie ern
stig gewonden. Vijf gaai
het Elisabeth, twee naar het Dia
conessehuis. Negen betrokke
nen kunnen de rijksweg zelf
oversteken om zo in het Leider-
dorpse ziekenhuis te belanden.
9.01 - De brandweer van Alkema
de rukt uit. Vijf ambulances
den via de alarmcentrale opge
roepen. Nog weet niemand hoe
ernstig de situatie feitelijk is.
Hoe kan het anders? Door de
mist en de rook van brandende
auto's is het zicht uiterst beperkt.
Ook GGD-er Charles Mentink
kan nog niet ten volle beseffen
wat er aan de hand is. "Je hebt
zo'n klein overzicht. Je komt i
achteren aanrijden, en achter
de botsing valt het dan nog mee.
Schaafwonden, blikschade. Hoe
verder je naar voren komt des te
vreselijker dingen je ziet".
9.20 - Langzaam wordt duidelijk
dat zich negen botsingen hebben
voorgedaan op vijf concentra
ties. Drie kettingbotsingen in de
richting Amsterdam, zes in te
genovergestelde richting. Dat er
120 auto's en twee motoren bij
betrokken zijn. Dat 18 auto's to
taal afbranden.
9.25 - De politie van Hazerswoude,
Alkemade, Sassenheim, Voor
schoten, Leiden en Leiderdorp
zwoegen met EHD en brandweer
voort. In totaal zijn er 50 man
rijkspolitie, 46 brandweerlieden,
9 brandweerauto's en 8 ambulan
ces met de hulpverlening bezig.
9.30 - Hans Brussee, de man van
het hondje, is toevallig ook lid
van de Leiderdorpse EHBO. Hij
tracht waar mogelijk hulp te ver
lenen. maar beseft weinig of
Een overzichtstekening van de plaats van de ramp.
niets te kunnen doen. Het beeld
van slachtoffers, klemgedrukt in
hun auto's, zal hem voorlopig bij
blijven.
Het verbaast hem op dat moment
nog dat er geen paniek uitbreekt.
Automobilisten die er goed zijn
afgekomen verlaten hun auto
rustig. Eén man zit in zijn be
klemde Jaguar rustig een krantje
te lezen. Ook hier speelt de mist
een lugubere rol: de lugubere
aanblik van doden en zwaarge
wonden wordt betrokkenen be
spaard.
9.35 - Burgemeester Van der Have
van Leiderdorp vraagt zich af of
hij een rampverklaring moet af
leggen. zodat er van diverse kan
ten groot materieel komt om de
slachtoffers eerste hulp te verle
nen. Hij besluit om daarvan af te
zien. Achteraf zeggen de betrok
kenen ook met zo'n rampverkla
ring niet meer te hebben kunnen
doen.
9.50 - Waar moet een hulpverle
ner beginnen? Ambulancever
voerder Charles Mentink zal la
ter die dag zeggen dat hij bezig
was op 50 meter afstand stond
van de plaats waar zestien auto's
in brand stonden. "Dat zag je
niet, dat hoorde je niet en dat
merkte je niet, zo dicht was de
mist".
Voorlopige telling: vijf doden, zes
zwaargewonden. Twee mensen
in direct levensgevaar.
10.00 - Bij het benzinestation, vlak
voor een hoeveelheid fel bran
dende auto's, is een trekker met
oplegger bezig met het lossen
van een lading gasflessen. De
brand slaat daar niet naar over.
10.30 Brandweerlieden staan
rond een uitgebrande wagen
waar binnenin een wit laken ligt.
De resten van de bestuurder zijn
daarmee afgedekt.
10.40 - Op een heuvel achter het
Elisabeth-ziekenhuis staan tien
tallen mensen te kijken naar 'het
gebeuren'. Ook op het grasveld
je, achter het ziekenhuis, staat
publiek. Men durft niet dichter
bij te komen: voor hen ligt een
slootje en aan de andere kant
loopt een leger agenten, wegen
wachten en brandweermannen.
10.45 "Het was lïier een ver
schrikkelijke vuurzee", zegt een
agent op de rijstrook richting
Amsterdam, zo'n 150 meter voor
het benzinestation waar tenmin
ste 15 auto's op elkaar zijn ge
klapt en in brand zijn gevlogen.
De agent schopt zachtjes tegen een
stukje uitlaat.
10.55 Een agent waagt zich aan
een verklaring voor de reeks on
gelukken. "Weliswaar is de weg
hier mooi recht, maar je komt
hier altijd opeens in de mist. Als
het ergens mistig is, dan is het
hier".
11.00 - Men is nog druk bezig
slachtoffers te bevrijden en te
identiciferen.
12.00 - Rijksweg 4 ligt nog altijd
bezaaid met verlaten auto's en
wrakken, vooral bij de brug over
de Oude Rijn. De stapel bij het
benzinestation is grotendeels
i bij de stille getuigen i
weggehaald. Even voor de afslag
Leiderdorp hangt een vrachtauto
in de berm, vlak daarbij staat een
Peugeot op de achterkant tegen
andere wrakken. Nog net daar
onder is een motorfiets te zien.
De mist is intussen wat opgetrok
ken. Hulpverleners zijn veront
waardigd als ze steeds meer au
to's schots en scheef zien staan -
met gedoofde lichten. Men
neemt niet aan dat automobilis
ten die bij een dergelijk ongeluk
betrokken raken eerst hun lich
ten uitdoen. Conclusie: heel wat
automobilisten hebben zonder
licht gereden in die dikke mist.
12.30 - Jeugdige nieuwsgierigen
trachten via een opening in de
onlangs aangebrachte geluid-
schermen op de rijksweg te ko
men. De politie spijkert de gaten
(waar nog nooddeuren moeten
worden aangebracht) zo lang
dicht.
13.00 - De ravage is en blijft nog
groot. Betrokken automobilisten
die met de schrik vrijkomen en
toegestroomde mensen stromen
de rijksweg op. Ze willen helpen.
GGD-ambulanceman Charles
Mentink vindt het goedbedoelde
pogingen, maar in de meegte ge
vallen kunnen mensen niets
doen. Ook hier niet.
17.25 - Het verkeer richting Rot
terdam rijdt stapvoets. Achter
het Elisabeth-ziekenhuis staat
nog een verminkte auto. De es
culaap op de zijgevel doet cy
nisch aan. Een kraanbedrijf tilt
de auto op de laadbak van een
grote truck. Twee jongens bekij
ken de actie. Als de agenten weg
rijden blijkt dat hun interesse
niet uitging naar de auto, maar
naar enkele dozen noten die van
kapotgeklapte wagens zijn afge
vlogen. "Mmm, noten!", roepen
ze verrukt, als ze het karton in
hun handen voelen. Snel maken
ze zich uit de voeten.
17.45 - De radio-nieuwsdienst
meldt files op rijksweg 4, ter
hoogte van Leiderdorp. De weg
is weer zo goed en zo kwaad als
het kan schoongeveegd. Op de
vluchtstroken ligt het nog be
zaaid met wrakken. Langsrijden
de automobilisten nemen gas te
rug om een blik op de stille getui
gen te werpen. Gevolg: files, ge
lukkig geen ongelukken. De we-
.gert in en rond Leiderdorp, met
name de Hoge Rijndijk, zijn
overvol.
20.00 - Burgemeester Van der Ha
ve zit de persconferentie in het
Leiderdorpse gemeentehuis
voor. Hij benadrukt dat het ge
wraakte stuk autoweg vaak in
een nevel hangt. Het lijkt hem
dan ook allesbehalve onmogelijk
dat de mist als een deken over
(te) hard rijdende automobilisten
is neergekomen. Van der Have
vraagt zich af of Rijkswaterstaat
geen borden 'pas op voor mist' of
iets dergelijks kan neerplanten.
Tegelijk beseft hij dat geen hond
die borden ziet als het erop aan
komt. Knipperlichten dan, of an
dere rijstrook-signaleringen?
Maar de 'bottleneck' bij het via
duct is een blijvend probleem.
Ontbrekende vluchtstroken la
ten zich er niet zo even aanplak
ken.
Van der Have weet het allemaal
nog niet precies. Evenmin kan
hij zeggen of de ene botsing een
direct gevolg van de andere was.
Hij vermoedt wel dat de ketting
botsingen in zuidelijke richting
zijn ontstaan doordat de automo
bilisten er langzamer gingen rij
den om het gebeuren aan de an
dere kant van de vangrail te vol
gen.
21.00 - Hans Brussee is een beetje
over de schrik heen. Napratend
in het gemeentehuis van Leider
dorp zegt hij te hopen dat er nu
snel een rampenplan komt. 't Is
dat hij die ochtend zijn hondje
uitliet, anders had hij als EHBO-
er van niets geweten. Uiteinde
lijk zegt hij: "Ik heb veel gezien,
maar zoiets als dit heb ik nooit
meegemaakt".
Donderdag, 7.00 - Vandaag zullen
er weer 20.000 auto's over rijks
weg 4 rijden. Het is één van de
drukstbereden routes Rotter
dam-Amsterdam. De op- en afrit
ten zijn verrassend kort en op
sommige punten (zoals bij het
viaduct Leiderdorp) ontbreekt
een vluchtstrook. Desondanks
springt dit stuk snelweg volgens
politie en Rijkswaterstaat er niet
uit als extra gevaarlijk. Maar als
er wat gebeurt is het knap raak
ook, zegt een woordvoerder van
het districtsbureau Leiderdorp
na het ongeluk dat er in maart dit
jaar door een vrachtauto wordt
veroorzaakt.
OEGSTGEEST - Bij een botsing in
dikke mist heeft gistermorgen
een 19-jarige bromfietser uit
Voorhout op de Haarlemmer-
trekvaartweg een gebroken
schouder en een hersenschud
ding opgelopen.
Het ongeluk werd veroorzaakt
doordat de bromfietser pas op
het i loment dat hij twee fietsers
inhaalde die in de richting van
Warmond reden, in de gaten had
dat uit tegengestelde richting
een brommer naderde.
De twee motorfietsers konden el
kaar niet meer ontwijken. Bij de
botsing viel de Voorhouter van
zijn voertuig af. Zijn brommer
schoof verder en raakte de twee
fietsers. Zij mankeerden niets.
De twee bromfietsers moesten
daarentegen worden overge
bracht naar het ziekenhuis. Daar
bleek dat bromfietser nummer
twee, een 38-jarige Leiderdorper,
niets mankeerde.
ROMMELMARKT - Het Rode
Kruis Voorschoten organiseert
morgen en zaterdag een rommel
markt. Liefhebbers kunnen
snuffelen tussen kleding, huis
raad, boeken en aanverwante ar
tikelen. De rommelmarkt vindt
plaats in het Rode Kruis-ge-
bouw, Leidseweg 33, beide da
gen van tien tot drie uur.
ZOETERWOUDE - Een felle brand heeft gisteravond voor tienduizenden
guldens schade aangericht aan een loods van het Zoeterwoudse bedrijf
Motoren Lager Service-revisie aan de Keerweer
De brand werd om ongeveer kwart voor elf ontdekt op een tussenverdie-
ping van de fabriekshal. Snel uitrukken van de brandweer kon voorko
men dat de brand zich uitbreidde. De schade bleef beperkt tot wat
aangetast materiaal en een verschroeide dakbedekking.
De machines in de loods bleven gespaard. De aangrenzende kantoor
ruimte eveneens. Wel was de rook- en waterschade daar groot. Op de
foto (Holvast) is te zien hoe brandweerlieden gasflessen nat houden om
te voorkomen dat zij exploderen.
OEGSTGEEST - Een ongeveer 19-
jarige inbreker met een slank
postuur, lange blonde haren, een
bril en een blauw-rood sportjack
bewaart weinig plezierige herin
neringen aan een bezoek aan
Oegstgeest, gisteravond.
Om kwart over zeven werd hij op
heterdaad betrapt toen hij een
woning aan de Charlotte de
Bourbonlaan wilde binnendrin
gen. Om acht uur wachtte hem
hetzelfde lot toen hij trachtte via
een balkon een woning aan de
Emmalaan binnen te dringen.
Beide keren wist hij op het nip
pertje te ontkomen. Overigens
zonder iets te ontvreemden.
Bewoner (in
pyjama) jaagt
inbrekers weg
VOORSCHOTEN - Een bewo
ner van de Voorschotense
Prins Bernhardlaan heeft gis
teravond in zijn pyjama twee
insluipers verjaagd.
Het tweetal probeerde om half
elf via de achterdeur de wo
ning binnen te dringen. Zij
maakten hierbij de slapende
bewoner wakker. Deze
sprong direct uit zijn slaap
stede en wist niet alleen het
tweetal te verjagen, maar zag
bovendien kans een goed sig
nalement van één van de
twee te geven. Het betrof
"een ranke jongen met lang,
blond haar, een spijkerbroek
en bodywarmer". De politie
verwacht "heel veel" met dit
signalement te kunnen doen.
DONDERDAG
Leiden
Schouwburg - folkmuziek door Ian
Mackintosh en Shegui, 20.15 uur.
Lak-theater - 'Macht' door Lak-drama,
20.30 uur.
Kapelzaal K&O - lezing en vertoning
van dia's 'Sport en preventie van bles
sures' door Th. Rijpstra en A. van
Hout, 20.15 uur.
Kykhuis - film 'L'Argent' van Bresson,
20 en 22.15 uur.
Filmhuis LVC - film 'Aan een onbeken
de God' van Jaime Chavarri, 20 en
22.15 uur.
Leidse Werkgroep Homoseksualiteit -
Caeciliastraat 18, soos, 21-1 uur.
Gezondheidswinkel - Topaaslaan 19,
spreekuur 20-21 uur.
Stats jongerencentrum - Haarlemmer
straat 79, soos met films en informa
tieprogramma's, 15-17 uur.
Clubhuis Matilo - Zaanstraat, thema
ochtend voor vrouwen met als onder
werp 'brandbeveiliging in en om het
huis', 9.30-11 uur.
BTS C. Sweris - Vondellaan 35, regiona
le voorwedstrijd Zilveren Metseltrof-
fel, 14.30-16.30 uur.
Leiderdorp
Sjelter - Heemraadlaan 67, vergadering
over acties tegen apartheid, 20 uur.
WIJKVERPLEGING
Leiden
Interkruis, Middelweg 38, tel. 121753 en
134604, na 17 uur en in het weekend te
bereiken via dokterstelefoon: 122222.
Leiderdorp, Zoeterwoude Rd.
Kruisgebouw, Berkenkade 7, tel.
410131, spreekuur ma t/m do van 13-
14 uur.
Gezondheidscentrum, Florijn 10, tel.
896193, spreekuur ma, woe, vr van 13-
13.30 uur.
Oegstgeest
Interkruis, Lijtweg 7, tel. 177444.
Voorschoten
gezondheidscentrum, v.d. Waalslaan.
tel. 4641.
Wsissenaar
Horst en Vliet - Hofcampweg 65, tel.
16275, ma t/m vr 9-10 uur en op af
spraak.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van
de apotheken in de regio Leiden,
wordt waargenomen van: vr 6 tot 13
april door:
Zuider Apotheek, Lammenschansweg
7, Leiden, tel. 123553;
Apotheek Beker, Lijtweg 4,
tel. 155482.
LEI DSC H DAGBLAD
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
?rschri|vmg Kwartaalabonnement 63,10 Commenta
Post uitsluitend aan
Postbus 54.
2300 AB LEIDEN
2311 BG LEIDEN
Telefoon: 071-144941
Geen Krant ontvangen
tel 071-123143
tussen 18 00-19 30 uur
(nabezorging na 19 30 uur)
Abonnementsgelden bij
vooruitbetaling te voldoen
Restitutie is niet toegestaan.
incassokosten
Abonnementen kunnen
dageli|ks ingaan
Indien een maand voor het
verstrijken van de
abonnementsperiode geen
opzegging is ontvangen, volgt
automatische verlenging
Betalng van
abonnementsgelden op giro
Per post 85.50
Maandabonnement 21,21
R U Paauw
Alg redactiechef
Plv Alg redactiechef
Rubriekchefs
J Kroon (stad)
B W T Jungman (plv)
J. Ruygrok-Hoogeveen
(plv)
P.J de Tombe (sporl)
A van Kaam (plv)
W C H Schrama
(feature)
M. Hoenson-de Graatf
(randgem.)
P C. Rosier
(radio, televisie, kunst)
,S J. de Groot
(geestelijk leven)
Redactie stad en
randgemeenten
tel. 071-144941.1st. 219
Aangesloten bij de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
irrespondenten o a in:
