Blik in de weekbladen
Molenstichting verkoopt
om aan geld te komen
Wel recht, maar geen kans
op meer geld randweg Lisse
HP
Overheid doof voor dringende verzoeken om geld
Winkelbedrijven eisen
snel belastingdaling
Vrijgesproken van moord
K1SEVIERS
i/n
PAGINA 23
DONDERDAG 12 APRIL 1984
Streek
KUST- EN BOLLEN
STREEK De gemeente
Lisse heeft er in zekere zin
recht op dat de provincie
de volledige bijdrage be
taalt van 75 procent van
de kosten van de westelij
ke randweg in Lisse. Dat
zegt dagelijks provincie
bestuurder T. Jansen. De
omleidingsweg, die mor
gen door Jansen wordt ge
opend, heeft ruim 15. mil
joen gulden gekost.
De provincie heeft al een gedeelte
van haar bijdrage betaald. De ko
mende tien jaar heeft zij echter
niet voldoende geld beschikbaar
om de volledige vergoeding op
tafel te leggen. Lisse heeft nog
recht op een bijdrage van ruim
vijf miljoen gulden.
De Zuidhollandse gedeputeerde
legt uit dat de provincie aan han
den en voeten is gebonden als zij
geld beschikbaar wil stellen voor
wegenbouw. Reeds nu staat al
vast hoeveel de provincie aan de
aanleg van wegen mag besteden.
Het provinciebestuur heeft niet
het recht om geld weg te halen
uit andere begrotingsposten.
Jansen kan nu nog niet zeggen
wanneer de provincie wel aan
haar 'verplichting' kan voldoen.
"We zullen voortdurend de keu
ze moeten maken of we geld be
steden voor de aanleg van nieu
we wegen of voor de randweg
om Lisse", aldus de gedeputeer
de. "Maar dat is de tragiek van
het wegenbeleid. We moeten met
een minimum aan geld een maxi
mum aan verkeersveiligheid zien
te bewerkstelligen", meent hij.
Jansen legt uit dat de gemeente
Lisse juridisch gezien geen recht
heeft op een volledige bijdrage.
Dit omdat Lisse al met de aanleg
van de weg is begonnen voordat
bekend was wat de bijdrage van
de provincie zou zijn. De ge
meente heeft zelf een groot deel
van de kosten voorgefinancierd.
De Zilk
De kans is groot dat volgend jaar
wordt begonnen met de aanleg O0St-W6St
van de omleidingsweg rond De
Zilk. Deze weg moet de dorps
kern van De Zilk ontlasten van
het doorgaande verkeer. Volgens
gedeputeerde Jansen kan de weg
begin 1986 klaar zijn.
De aanleg ervan is geruime tijd op
gehouden doordat de provincie
niet de benodigde grond kon ver
werven. Jansen zegt echter dat
nu met één van twee eigenaren
die grond voor de weg moeten af
staan, een overeenkomst is ge
sloten. Hij verwacht dat deze
week de andere eigenaar ook zijn
grond verkoopt.
Mocht volgens Jansen met de laat
ste grondeigenaar geen overeen
komst kunnen worden gesloten,
dan zal de provincie de grond
moeten onteigenen. Dat zou de
aanleg van de omleidingsweg
met ongeveer een jaar vertragen.
Overigens kan ook het Kroonbe-
roep dat een aantal bewoners
van de Zilkerduinweg tegen het
bestemmingsplan Landelijk Ge
bied van de gemeente Noordwij-
kerhout heeft ingesteld voor ver
traging zorgen. De omleidings
weg rond De Zilk kost bijna vijf
miljoen gulden.
Volgens gedeputeerde Jansen
werkt de provincie Zuid-Holland
hard om de verbindingen van
oost naar west door de bollen
streek te verbeteren. In het regio
naal-economisch structuur on
derzoek in de duin- en bollen
streek is hier al op aangedron
gen. Uit de woorden van Jansen
blijkt dat de kans groot is dat die
verbindingen voor het eind van
de jaren tachtig zijn verbeterd.
Eén van de wegen die het verkeer
van oost naar west moet verge
makkelijken is de S2/S20. Deze
nog aan te leggen weg is gepland
van de Rijksstraatweg ten zuiden
van Hillegom naar Nieuw-Ven-
nep. De S2/S20 voert zowel door
Zuid-Holland en Noord-Holland
en is voornamelijk bedoeld om
de slechte oost-west verbindin
gen via Hillegom, Lisse en
Nieuw-Vennep te ontlasten. Bo
vendien zou de weg een verbete
ring betekenen van het woon- en
leefmilieu in die plaatsen en zou
den hierdoor tevens de polder
wegen in de Haarlemmermeer
veiliger worden.
Volgens Jansen zal het dagelijks
bestuur van de provincie eind dit
jaar de betrokken gemeenten
vragen de weg in hun bestem
mingsplan op te nemen. In die
plannen is vastgelegd wat in een
De Kagermolen op Kaageiland zal o
i de Rijnlandse Molenstichting worden toegevoegd.
stellend is geen steun te kunnen
verkrijgen voor de aankoop van
molens, gelegen in een bij uit
stek recreatiegebied nabij de
Randstad Holland, terwijl voor
het treffen van voorzieningen
'openluchtrecreatie' in Zuid-Hol
land in 1968 een bedrag van vijf
miljoen ter beschikking werd ge
steld".
Molenmakers
Nu de nood andermaal en in hefti
ger proporties aan de man is, is
ook het voortbestaan van de eni
ge twee molenmakers in dit ge
bied in het geding. "Geen restau-
ratiegeld betekent geen klussen
meer voor de molenmakers",
concludeert hij. "Je moet in Ne
derland eerst failliet gaan, dan
pas krijg je steun", vervolgt hij
zijn klaagzang.
Overigens is de molenstichting
niet geheel afhankelijk het rijk.
Ze doet ook een beroep op parti
culieren, het bedrijfsleven en di
verse fondsen (vooral het Prins
Bernhardfonds is een gulle ge
ver). Molens en het werk dat er
aan vastzit is vooral een zaak van
'enthousiastelingen', meent Van
den Hoek. Hij vertelt over het gil
de van vrijwillige molenaars en
de 'geroutineerde molenaar', B.
A. Kraan van de Hazerswoudse
Groenendijkse molen die mole
naars opleidt. "Daar fietste ie
mand op een zaterdag langs,
meldde zich en gaf te kennen tot
molenaar te willen worden opge
leid. Die iemand was Van Beek,
de huidige directeur van het be
drijf Van Beek Molenmakers".
bepaald gebied wel en niet mag.
De gedeputeerde verwacht dat in
1987 kan worden begonnen met
de aanleg van de weg die dan in
1988 gereed kan zijn.
Valkenburg
Ook met de aanleg van de S4, de
weg van Katwijk langs Valken
burg naar Leiden, hoopt de pro
vincie de verbindingen van oost
naar west in de bollenstreek te
verbeteren. Jansen verwacht dat
begin 1987 kan worden begon
nen met de aanleg van de weg.
Eind 1988 kan de S4 dan klaar
zijn. Hij houdt echter een slag
om de arm. Dit omdat er moei
lijkheden kunnen rijzen bij het
aankopen van de nodige grond.
Als de provincie de grond moet
onteigenen, kan de aanleg van de
weg een jaar worden vertraagd.
Jansen merkt overigens op dat
hij er zelf de voorkeur aan geeft
dat de S4 in Leiden aansluit op
de Plesmanlaan.
Als de provinciale weg Katwijk-
Leiden gereed is, wil de provin
cie nog eens bekijken of de Laan
van Nieuw-Zuid al dan niet moet
worden aangelegd, aldus Jansen.
Burgemeester en wethouders
van Katwijk zijn fervente voor
standers van de aanleg van deze
weg omdat dan de Zeeweg woi^dt
ontlast. Volgens het Katwijkse
college is het vooral tijdens het
zomerseizoen en gedurende de
avond- en ochtendspits bijzon
der druk op deze weg. Het dage
lijks bestuur van de provincie
hecht vooralsnog weinig belang
aan de Laan van Nieuw-Zuid.
Maar als de S4 is aangelegd, wil
het zich volgens Jansen "op
nieuw oriënteren".
'Kabinet alleen goed voor exporteurs'
DEN HAAG (ANP) - Het regerings
beleid is alleen gunstig geweest
voor de op export gerichte kapi
taal-intensieve industriële onder
nemingen. Bedrijven gericht op
de binnenlandse markt hebben
wel geprofiteerd van de loonma
tiging en andere lastenverlichtin
gen, maar dit woog niet op tegen
de nadelen van diezelfde loon
matiging: door koopkrachtda
ling gingen de bestedingen van
de burgers aanzienlijk omlaag.
Om weer een zekere ruimte in de
binnenlandse bestedingen te la
ten ontstaan, zou de loon- en in
komstenbelasting met één tot
twee procent moeten dalen.
Dit staat in het jaarverslag 1983 van
de raad voor het filiaal en groot
winkelbedrijf, dat vandaag in
Den Haag is gepresenteerd door
voorzitter A. Heijn. Het aandeel
van de detailhandelsverkopen in
het totaal van de consumptieve
bestedingen, dat in 1960 nog 70
procent bedroeg, daalt in het hui
dige 'snijdende' klimaat met re
gelmatige snelheid en nadert
thans de 40 procent. In 1976 werd
de 50 procents-grens gepasseerd.
Het zijn met name de snel in prijs
gestegen vaste lasten zoals hu
ren, energie, PTT en vervoer die
de consumptieve bestedingen op
peil houden. In de sector „duur
zame goederen" werd in 1983
hetzelfde bestedingsniveau be
reikt dat er in 1973 was. Voor de
voedings- cn genotmiddelen zijn
de bestedingen teruggevallen tot
het peil van 1976 Bij een inflatie
percentage van 2.8 procent daal
den de totale geldomzetten tot
onder het niveau van 1982.
Bij de levensmiddelenbranche was
er voor het eerst sinds de Tweede
Wereldoorlog sprake van een da
ling - met 1.5 procent - van de
geldomzetten. De grootwinkel
bedrijven in alcoholhoudende en
alcoholvrije dranken signaleer
den een daling van de omzetten
met ongeveer twee procent. De
kleding- en textielzaken zien hun
omzetten dalen als gevolg van de
toenemende belangstelling voor
zelfmaakmode.
De warenhuizen hebben in het
moeilijke jaar toch goed stand
gehouden, aldus het verslag. Een
aantal binnenstadvestigingen
heeft duidelijk nadeel ondervon
den van de ambtenarenacties in
november.
AMSTERDAM (ANP) - De recht
bank in Amsterdam heeft van
daag een 40-jarige Amsterdam
mer vrijgesproken van moord op
de 72-jarige mevrouw B.C.M.
Wijlinck.Moord of doodslag was
volgens de rechtbank niet bewe
zen. Wel werd de man tot twee
jaar gevangenisstraf veroordeeld
omdat hij de vrouw uit eigen be
lang in een hulpeloze toestand
had gebracht en had nagelaten
medische hulp in te roepen.
De rechtbank wees erop dat de ver
dachte de vrouw soep had opge
diend met een grote hoeveelheid
rum (negentig procent alcohol).
De officier van justitie had vijf
tien jaar cel geëist wegens
moord.
De Amsterdammer, aanvankelijk
verpleger van de bejaarde
vrouw, was vijf weken voor haar
dood met de vermogende dame
getrouwd. Volgens de officier
met het doel zo snel mogelijk de
erfenis van 1,8 miljoen gulden in
de wacht te slepen. De man, die
zei homofiel te zijn, heeft opzet
aan de dood van de vrouw aldoor
ontkend. Volgens zijn advocaat
heeft de vrouw vooral zelf schuld
aan haar overlijden, doordat zij
te veel dronk en pillen slikte.
Ook de artsen, die haar rijkelijk
pillen lieten slikken en niet altijd
kwamen wanneer dat nodig was,
trof volgens de raadsman blaam.
Maar de verdachte had de schijn
tegen zich. Een jonge homo die
met een rijke oudere vrouw
trouwt is bij voorbaat verdacht,
aldus de advocaat.
Echtgenote van
profvoetballer
vrijgesproken
ARNHEM (ANP) - Het gerechtshof
in Arnhem heeft vanochtend de
26-jarige, inmiddels in Frankrijk
wonende, Inge K. vrijgesproken
van brandstichting in de sport
zaak van haar echtgenoot in
Steenwijk. Volgens het hof ont
breekt het bewijs. Ook de recht
bank in Zwolle sprak de vrouw
in oktober vorig jaar wegens ge
brek aan bewijs vrij. Procureur-
generaal mr. F. Boerwinkel eiste
twee weken geleden een jaar ge
vangenisstraf.
Inge K. was ten laste gelegd dat zij
in juni 1982 opzettelijk brand
had gesticht in de sportwinkel
van haar man, een profvoetbal
ler. Het vuur verwoestte toen een
groot deel van de zaak. In tegen
stelling tot het hof achtte de pro
cureur twee weken geleden wel
voldoende bewijs aanwezig om
de vrouw voor brandstichting te
veroordelen. Hij beriep zich op
een onderzoek van het gerechte
lijk laboratorium, waaruit was
gebleken dat de brand was aan
gestoken. Bovendien was de
vrouw in de winkel op het mo
ment dat de brand uitbrak. Vol
gens mr. Boerwinkel had de
vrouw bovendien een motief,
omdat de zaak van haar man niet
zo best liep.
LEIDEN/STREEK - De
woordspeling kón ge
woonweg niet uitblijven:
"Ambtelijke molens
draaien langzamer dan de
onze". J.A. van den Hoek,
secretaris van het bestuur
van de Rijnlandse Molen
stichting geeft hiermee
een verklaring voor het
feit dat de rijksoverheid
maar niet aan de 'restaura
tie-filosofie' van de een
kwart eeuw bestaande
stichting wil.
Die filosofie houdt ongeveer het
volgende in: stel de stichting in
staat de molens goed te onder
houden en ze in bedrijf te stellen,
verhoog het subsidiebedrag tot
4.000 gulden per molen per jaar.
Dure restauraties zijn dan niet
meer nodig. "Het is bij molens
net als bij auto's: gebruik je ze
niet dan slijten ze toch en wor
den drastische en dure opknap
beurten noodzakelijk", aldus
Van den Hoek.
Misschien dat minister L.C. Brink
man (welzijn, volksgezondheid
en cultuur) er zaterdag wel oren
naar heeft. De christen-demo
craat zal dan de gerestaureerde
Buurtermolen te Rijpwetering in
gebruik stellen en ook enkele
toespraken beluisteren. Van den
Hoek vertelt nu alvast onder wel
ke financiële problemen de Mo
lenstichting gebukt gaat: "Hoe
wel er heel wat op de nominatie
staan te worden gerestaureerd
ligt de restauratie van molens na
genoeg stil. De rijksoverheid
zegt namelijk geen rode cent
meer toe. En daardoor ook de ge
meenten en provincies niet
meer, want de overheidsgelden
die wij krijgen zijn koppelsubsi
dies".
"Onze aandacht richt zich nu dan
ook op het grotere jaarlijkse on
derhoud", vertelt Van den Hoek.
Dat onderhoud echter wordt
voor maar een klein gedeelte ge
subsidieerd met als maximum
bedrag 4.000 gulden per molen
per jaar. "Het is triest om dit in je
25-ste jaar van bestaan te moeten
Secretaris Van den Hoek: "Molens vormen samen met klompen en bloem
bollen de toeristische top drie van ons land". De smeekbede in allerlei
boekjes en brieven om meer subsidie is echter niet verhoord.
(foto Wim Dijkman)
zeggen maar we overwegen mo- wel meteen bij dat dit niet een
menteel een molen op de vrije stap is die we zomaar zullen ne-
markt te brengen. Al zeg ik er men", zegt hij.
Dergelijke initiatieven zouden ge
heel tegen de doelstellingen van
de Rijnlandse Molenstichting in
druisen. Al 25 jaar is ze druk in
de weer met de aanschaf, onder
houd en het in bedrijf stellen van
molens in het Zuidhollandse
deel van het hoogheemraad
schap van Rijnland. Eenendertig
vierwiekers bezit de stichting nu,
twintig ervan zijn in staat om in
geval van nood hun polders
droog te houden. Van den Hoek:
"De bedoeling is dat we er dit
jaar nog twee kopen, de Mopmo
len in Rijpwetering en de Kager
molen op Kaageiland. De tijd dat
we molentjes voor één gulden
kochten is helaas voorbij. Al
draait het toch nog altijd om
vriendelijke bedragen".
Top drie
Van den Hoek begrijpt niet goed
waarom de overheid zo angstval
lig de knip op haar beurs houdt.
"Molens vormen samen met
klompen en bloembollen de toe
ristische top drie van ons land.
Een molen in bedrijf is boven
dien nog energiebesparend ook
want het gemaal hoeft dan niet te
werken". Op trieste toon ver
volgt hij: "In de vorige eeuw
stonden er 10.000 molens in Ne
derland, momenteel zijn dat er
960. Het jaarlijks verval bedraagt
vijf, meestal als gevolg van brand
of storm. Met het oog op de hui
dige financiële perikelen dringt
de vraag zich op of we in 2000
nog wel molens hebben staan".
De ontevredenheid over de rijks-
steun dateert overigens niet van
vandaag of gisteren. Een citaat
uit een boekwerkje dat in 1969
werd uitgegeven toen de Rijn
landse Molenstichting tien jaar
bestond: "Hoe dankbaar de
Stichting ook is voor de grote en
welwillend verstrekte steun van
het ministerie van cultuur, re
creatie en maatschappelijk werk
(tegenwoordig wvc, WK), moet
toch van het hart dat het teleur-
MAGAZINE
Nederland is aanzienlijk minder
gastvrij dan de versleten mythe
beweert. Staatssecretaris Korte-
van Hemel (CDA) trekt de 'harde
lijn' van haar voorgangster Haars
door, ook al stromen de illegalen
nog steeds het land binnen via
"de zwakke zuidgrens". WD'er
Korthals zegt altijd al te hebben
gemaand tot terughoudendheid
bij het toelaten van buitenlan
ders. "Helaas hebben we een
beetje gelijk gekregen. Onder
druk van de economische situa
tie, niet door de druk van de Cen
trumpartij, althans dat hoop ik".
Intussen lopen in de grote steden
de spanningen op. Chef van de
Amsterdamse vreemdelingen
dienst Somers: "Toen die rel
rond de Surinaamse jongen
Sjam Sjatterpal speelde, liep het
bij de vreemdelingendienst
storm van de mensen die ons
voor racisten uitscholden". In
het gele katern analyseert Hoo-
gendijk een NIPO-enquête over
de Centrumpartij: de overheid
moet voor alles de indruk voor
komen dat vreemdelingen wor
den voorgetrokken.
René de Bok en Frank Lafort voor
spellen dat de kruisraketten de
politieke toekomst van de PvdA
gaan bepalen en niet zozeer de
machtsstrijd van de 'nieuwe rea
listen', die zich hebben bekeerd
tot de ondernemingsgewijze pro-
duktie. "Als (bij plaatsing) de an-
ti-NAVO sentimenten weer de
overhand krijgen, plaatst de
PvdA zich tot 1990 buiten spel".
Kolossale verliezen en ordinaire
zwendelpraktijken hebben de
duurste en voorheen eerbied
waardigste verzekeraar ter we
reld, Lloyd's in Londen, zware
averij doen oplopen. Godfrey
Hodgson zette de stroppen voor
Elseviers op een rijtje. Zoals de
vernietiging door brand van een
scheepslading Fiats die, naar
achteraf bleek, gewoon in Italië
rondreden. En de ramp met de
olietanker Amoco Cadiz, die leid
de tot schadeclaims van meer
dan twee miljard dollar.
Het Amerikaanse blad Newsweek
aanschouwde 'het verval van Eu
ropa' en maakte de balans op: op
wetenschappelijk en commer
cieel terrein, maar ook mentaal,
hebben de Europeanen de boot
gemist. Elseviers nam het artikel
over.
De Haagse Post opent deze week
met een "exclusief' vraagge
sprek van Willem Oltmans met
André Haakmat, die zoals al eer
der deze week bekend werd een
verzoening nastreeft met de Su
rinaamse leider Desi Bouterse.
Ex-minister Haakmat benadrukt
dat "alles bespreekbaar" is en
dat hij zijn opvattingen desnoods
wil aanpassen. "Dat moet iedere
politicus doen die succes wil
hebben. Ik geloof niet dat er een
andere manier is nu, dan de dia
loog te heropenen. We zullen
ons concept misschien moeten
aanpassen. ook zullen we op de
een of andere manier de decem
ber-affaire moeten klaren", aldus
Haakmat vanuit zijn huidige
woonplaats Amsterdam.
Paul van Engen volgde in de VS de
strijd om de Democratische kan
didatuur voor het Witte Huis.
Zijn conclusie: "Iedereen die
zich tot nu toe aan voorspellin
gen over het verloop van de cam
pagne voor de Democratische
nominatie heeft gewaagd, heeft
al wel een keer voor gek gestaan,
maar het valt met betrekkelijke
veiligheid aan te nemen dat in
dien Walter Mondale in Pennsyl
vania wint, de race vanaf dat mo
ment effectief is afgelopen".
Sinds gisteren zou dat kortom
het geval moeten zijn.
Theo Kars ("een Hollandse casano
va") wordt ondervraagd en ge
portretteerd door Tom Rooduijn.
Zijn erotische avonturen baren
sinds jaar en dag bij deze en gene
opzien en werden onlangs te
boek gesteld in "Vrouwen in
bed". Hij vindt het "imbeciel als
er van vrijen wordt gesproken
alsof het een techniek is... We
zijn allemaal door de natuur ge
programmeerd om seksueel ple
zier te ontvangen en te krijgen".
Voorts in HP: Hofland over de
transfer van Wibo van de Linde
en in de serie "de querulant, Wil
lem Berend H. versus de dikke
van Dale.
VRU NEDERLAND
Na de publikaties van de afgelopen
dagen trekt Vr(j Nederland de
beerput van de Centrumpartij
verder open. Er is niet alleen de
interne notitie van CP-ideoloog
dr. W.J. Bruyn (geweld als 'nood
weer' tegen buitenlanders kan
aanvaardbaar zijn), binnen de
partijtop circuleren ook andere
documenten die sterk racistische
en fascistoïde elementen verto
nen. VN noemt een 'velletje A4'
van het partijlid ing. A. Alblas te
Bergen, die aanbevelingen doet
voor wervende partijteksten. Zo
als: "Surinamers, horen die thuis
in ons land?" en "Breek de Haag
se Machten, die Mens en Volk
verkrachten". Uit een andere in
terne notitie, afkomstig van het
Leiderdorpse CP-bestuurslid
drs. M. Giesen, spreekt in niet
minder duidelijke bewoordingen
de sociale bewogenheid van de
CP ten opzichte van buitenlan
ders: werkloos geworden gastar
beiders mogen niet langer dan
een jaar een uitkering krijgen,
het recht op kinderbijslag geldt
voor buitenlanders niet meer na
het derde kind.
In de serie 'Hoe Nederland wordt
geregeerd' voelt VN premier
Lubbers aan de tand. De premier
geeft toe dat hij uitdrukkelijk
kan mokken, zegt dat hij af en
toe moet 'vlammen' en verklaart
dat hy in tegenstelling tot Den
Uyl grote behoefte heeft aan
communicatie. Hij, eertijds de
man van dc raadselachtige termi
nologie, laat zijn interviewers in
vertwijfeling achter.
In het verre Madrid maakte het
blad een interview met de uitge
weken en failliet verklaarde
grootprojectontwikkelaar Wil
lem P. Balkema. Deze doet een
boekje open over de twee-han
den-op-één-buik transacties tus
sen hypotheekbanken en onroe-
rend-goedhandelaren. Met (te)
ruime kredieten van bijvoor
beeld de Friesch-Groningsche en
Westland-Utrecht konden Balke
ma en diens companen een gi
gantische markt opbouwen,
waarbij de banken onderhands
werden bevoordeeld via neven
maatschappijen: 'Zakken vullen,
dat deed iedereen zo'n beetje'.
Verder in VN een interview met
Graham Greene over diens nieu
we veelbelovende manuscript en
een verhaal over ontruimingen
als gevolg van huurschuld. Het
kleurkatern gaat over de Albert
Cuyp, 'de beroemdste markt van.
Nederland'.
(De Tijd en Hervormd Nederland
waren niet tijdig beschikbaar)
