Geert Groote, een
nieuwe levensstijl
KERKDIENSTEN
Als leerling bij de mensen
zz Qeeuf Q}coTe. rz.
Aandacht
voor
minima
Herdenkingen rond 600ste sterfdag
Het is dit jaar 600 jaar geleden,
dat de invloedrijke prediker
en theoloog Geert Groote
overleed. Hij leefde van 1340
tot 1384. Van 14 april tot 24
juni wordt ter gelegenheid
hiervan een tentoonstelling
gehouden in het rijksmuseum
'Het Catharijneconvent' aan
de Nieuwe Gracht in Utrecht,
getiteld: "Geert Groote en de
Moderne Devotie'.
Deze tentoonstelling bevat een
125-tal handschriften en vroege
drukken, 60 schilderstukken,
beelden en nog andere voorwer
pen. Professor dr. Edward Schil-
lebeeckx (Nijmegen) verricht op
vrijdag 13 april de opening.
Het museum is open van dinsdag
tot en met vrijdag van 10 tot 5 en
op zaterdag, zondag en feestda
gen van 11 tot 5 uur.
De herdenking concentreert zich
verder op Deventer en Nijme
gen. In Deventer met tentoon
stellingen in het museum 'De
Waag' en de bibliotheek van het
atheneum en een informatiecen
trum in de stadsbibliotheek,
waar ook in groepsverband kan
worden gewerkt. In Nijmegen
met een internationaal congres
(eind sepember) en een tentoon
stelling in het volkenkundig mu
seum, getiteld: 'Moderne devo
tie, figuren en facetten'.
De officiële herdenking is op zater
dag 18 augustus in de Grote Kerk
van Deventer. Deze stad her
bergt nog altijd een 'centrum
voor moderne devotie'. Profes
sor dr. C. C. de Bruin (Leiden),
dr. E. Persoons (Brussel) en pro
fessor dr. A. G. Weiier (Nijme
gen) hebben een herdenkings
bundel gemaakt. Die wordt by
de herdenking in Deventer aan
geboden.
In het comité van aanbeveling, ter
ondersteuning van de herden
kingen, zitten onder anderen
kardinaal Alfrink, de ministers
Brinkman en Deetman en pro
fessor Mulder als voorzitter van
de Raad van Kerken in Neder
land.
Orde op zaken
Wie was deze Geert Groote?
Hij werd in 1340 in Deventer gebo
ren. Toen hij 15 was, ging hij in
Parijs studeren. Wijsbegeerte,
medicijnen, rechten en theolo
gie.
Op z'n 30ste keerde hij naar Deven
ter terug. Een groot deel van zijn
huis stond hij af aan ongetrouw
de vrouwen die over weinig geld
beschikten. Na zijn dood ont
stonden daaruit de 'Zusters van
het gemene leven', samenwonen
de vrouwen die geen religieuzen
waren.
Op 35-jarige leeftijd trok Groote
zich terug in een klooster bij
Arnhem. Niet om kloosterling te
worden, maar om achter de diep
ere zin van zijn leven te komen.
Hij vond een levenshouding die
anderen zo inspireerde, dat ze
uitgroeide tot een beweging van
levensverdieping en geloofsbele
ving. "Moderne devotie', noem
de men dat. Vernieuwde inner
lijkheid. Vanuit de gedachte dat
een mens die van binnen orde op
zaken heeft gesteld, ook op zijn
omgeving helend en vormend
werkt.
Toen hij 39 was, werd Geert Groote
diaken. Hij begon rond te trek
ken als prediker. Ook in Leiden
en omgeving verbleef hij enige
tijd. Zijn felheid bezorgde hem
een preekverbod. Bijna 44 jaar
oud stierf hij aan een besmettelij
ke ziekte.
'Bond zonder naam'
De nieuwe levensstijl van de 'mo
derne devoten', waarvoor Groote
\an r>r>; Yado^ do? loofpm DfvoTie
X»*8»TE DtVÏNTfH m 134ü,A(DAAJQ> QyCRL-7-O'\uq-
Ie dwc dunct. Sb gqcLc&l g'nt ghcc j'k!c r.
?rckc yilleti (i bc&qifcn tjcch bcdruckcr
,\&ef aII<
,W gfrebrcke yiuen u rmrn&^r
ij :*X><r J
j| (ode b« eet? trouue acherfyn p/«dc r -Tr» dit uocrl vodc
ff oieraf tc /eyen «xte oo/c -Here g&f /toen njccrceo atv clre
li cr&chUdat h'j wfc vruchten- dede onder der» §e(hmcn vcjhe»
Herdenkingssteen voor Geert Groote, geplaatst in 1940 in een muur v
Het was toen 600 jaar geleden, dat Groote werd geboren.
(foto afgestaan door het
waarvan er wel honderd zijn ge
weest. Het eerste vrouwenkloos
ter kwam in Diepenveen, het eer
ste mannenklooster in Windes-
heim bij Zwolle. Van het laatste
is alleen het brouwhuis nog over.
Dat werd na de Reformatie inge
richt als hervormde kerk.
i de Broederenkerk in Deventer.
binnen enkele jaren de grond
slag legde, verspreidde zich van
de IJsselstreek over ons land en
woei zelfs over naar Polen en
Zwitserland. De beweging heeft
grote invloed gehad in onderwijs
en kunst, maar ook op het gebied
van ruilverkaveling, wegenaan
leg en bruggenbouw. Ze is een
soort 'Bond zonder naam'. Men Zeer bekend
kan zich er niet bij aansluiten.
Wel kunnen mensen die deze ge
dachten zinvol vinden, met zo'n
houding en inzet proberen te le-
binnen- en buiten
land is de Windesheimer kanun
nik Thomas Hemerken uit Kam
pen - meestal Thomas Kempis
genoemd -, die de schrijver
werd van het alom verspreide
boekje 'De navolging van Chris
tus'.
De kernen vanwaaruit de bewe
ging wordt gevoed zijn de frater-
huizen van 'Broeders des geme- Viel* Snaren
nen levens', de zusterhuizen van
'Zusters des gemenen levens' en
de Windesheimer kloosters, Een goede samenvatting
Moderne Devotie, Deventer)
'Moderne Devotie' gaf de 'broe
der des gemenen levens' Florens
Radewijns, die leefde van 1350
tot 1400.
Hij zag de mens als een instrument
met vier snaren, die alle zuiver
gestemd moeten zijn.
De eerste is de liefde. Je moet op
de juiste manier van mensen en
dingen houden.
De tweede is de verantwoordelijk
heid. Je moet weten wat je te
doen staat, en ook waarvan je
moet afblijven.
De derde snaar: blijdschap. Blij
zijn met dingen waarmee je blij
mag zijn, maar ook hier niet
overdrijven.
En de vierde snaar: het verdriet. Er
zijn altijd dingen die tegenvallen.
Wees daar maar verdrietig om,
maar maak er geen drama van.
Afscheid van zending 'Oegstgeest'
OEGSTGEEST - Wegens pen
sioen heeft ds. H. J. Visch te
Oegstgeest deze week af
scheid genomen als stafme
dewerker van de hervormde
Raad voor de Zending. Zijn
afscheid betekent nog geen
definitief vertrek, want de
komende tijd zal hij gebrui
ken om nog een aantal zaken
af te ronden.
Twee keer (in totaal 23 jaar) werkte
ds. Visch als zendingspredikant
op Bali (Indonesië), in dienst van
de kleine protestantse kerk te
midden van twee en een half mil
joen hindoes. Hy was daar nauw
betrokken bij het toerustings-
werk van deze kerk.
In 1972 ging hy naar Irian Jaya (het
vroegere Nieuw-Guinea), even
eens voor kerkelijk toerustings-
werk en voor assistentie aan de
synode van de Evangelisch
Christelijke Kerk. Na 1979 was
hy secretaris van de selectiecom
missie en van het binnenlandse
werk van de Raad voor de Zen
ding.
Ongezocht
In het laatste nummer van het blad
•Woord en Dienst' geeft ds. Visch
zijn kijk op 'zending', mede naar
aanleiding van de nota 'Visie en
werkelijkheid', die een paar
maanden geleden in de hervorm
de synode werd behandeld en
die daar veel waardering maar
ook kritiek en zelfs afwijzing on
dervond.
Ds. Visch vertrok in 1948 naar het
'zendingsveld' met de toen gel
dende opvatting dat het evange
lie moest worden gepredikt en
de mensen moesten worden op
geroepen om zich tot Jezus
Christus te bekeren. "Maar",
schrijft hy, "met deze visie kon
den wij in de werkelijkheid van
Bali niets beginnen. Elke poging
om hindoe-Baliërs op deze ma
nier te benaderen had tot gevolg,
'dat men zich des te meer voor
het evangelie toesloot".
"Geleidelijk werd het ons duide
lijk, dat het van primair belang
is, zélf het evangelie goed te ver
staan, zodat het in eigen leven
steeds meer gestalte zou aanne
men en er dan ongezocht wel iets
op anderen zou kunnen over
springen. Niet als een leraar
Christus bij de mensen brengen,
maar als leerling van Christus bij
de mensen zijn. Alleen leerlingen
van Jezus zijn tegelijkertijd ge
zondenen".
Ook in Nederland was herbezin
ning op zending dringend nodig.
Meer dan een jaar is de Raad
voor de Zending daar nu inten
sief mee bezig geweest. Zo ont
stond de nota 'Visie ey.
werkelijkheid'. Ds. Visch vond
zijn eigen ervaringen daarin te
rug. De bedoeling van de Raad
voor de Zending is, dat deze nota
zo breed mogelijk in de kerk aan
de orde komt.
Afgaande op de kritiek - zending
wordt teruggebracht tot iets
maatschappelijks - zou men
haast geloven, dat de kerk door
deze nota in haar grondslagen
wordt aangetast. Ds. Visch krijgt
als hij dat hoort de indruk, dat
men de ontwikkelingen in de we
reldkerk en de wereldzending
van de afgelopen dertig jaar niet
goed heeft gevolgd. "Een reden
temeer om de discussie in heel
de kerk openhartig te voeren".
Bekering
Bekering tot God is, volgens ds.
Visch, niet iets verborgens in on
ze privé-relatie met God. "Zij
voltrekt zich concreet in al onze
beslissingen, persoonlijk, so
ciaal, economisch en politiek.
Het is ómkeer, en dat leidt onver
mijdelijk tot veranderingen in ei
gen leven, in je omgeving en in
heel de samenleving. Het is het
begin van actieve solidariteit met
de doeleinden van God in de we
reld: betrokken zijn bij de komst
Ds. Visch
...alleen leerlingen zijn gezonde
nen... (foto Zendingsbureau)
van Zijn Koninkrijk. De nauwe
band tussen onze bekering en
het Koninkrijk Gods kan niet ge
noeg worden onderstreept".
De eerste christenen werden 'het
volk van de Weg' genoemd. "Ze
stonden bekend niet om wat zij
geloofden, niet om hun geloofs
belijdenis, maar om de wijze
waarop zij leefden". Ds. Visch
komt dan tot de slotsom, dat een
juist verstaan van de 'bekering'
de sleutel is tot een goed inzicht
in wat zending nü betekent.
Samenstelling
van deze pagina:
S.J. de Groot
Orgel. De Nederlandse Protes
tantenbond in Wassenaar heeft
bij de firma J. Reil in Heerde een
kerkorgel besteld. Het wordt een
éénklaviers-orgel met zelfstan
dig pedaal, in totaal zes en een
halve stem. Nog dit jaar wordt
het geplaatst.
In de gereformeerde kerk van
Hazerswoude-dorp geeft het
Leidse Petra-jeugdkoor morgen
middag om 5 uur tijdens een bij
zondere dienst een uitvoering
van de reli-musical 'Voor jou'.
Morgenavond om half 7 wordt in
het gebouwtje op de hoek Lage
Morsweg-Damlaan in Leiden een
samenkomst gehouden, uitgaan
de van de baptistengemeente in
samenwerking met de interker
kelijke evangelisatie. Ds. G. Bos
veld spreekt over: 'Aan Jezus
ontkom je nooit'. De 'Campings-
ingers' uit Rijnsburg werken
Op donderdag 12 april om kwart
over 8 vertoont de afdeling Lei
den van het Genootschap Neder-
land-Israel in het Gemeentecen
trum aan de Lijtweg in Oegst
geest de speelfilm 'The Chosen'.
Om half 4 is er een middagvoor
stelling. De aangekondigde le
zing van mevrouw E. Flesseman-
van Leer kan wegens ziekte niet
doorgaan.
Beroepen. Hervormde Kerk: be
roepen te Sint Annaland P. van
Trigt Aalst, te Wierden D. Looij-
en Kinderdijk, te Windesheim
(Ov.) J. van Popering Ilpendam;
aangenomen naar Zoetermeer G.
de Jong Middelharnis. Gerefor
meerde Kerken: bedankt voor
Kollum W. J. Molenaar Stap
horst. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te To
ronto (Canada) R. N. Gleason
Rijswijk (ZH). Christelijke Ge
reformeerde Kerken: bedankt
voor Veenwouden-Surhuister-
veen D. Visser Nieuw-Vennep.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Berkenwoude (met do-
venzorg) R. Boogaard Leiden.
Het algemeen diakonaal bureau
van de Gereformeerde Kerken in
Nederland (postbus 2211, 3830
AH Leusden, telefoon 033-
943244) organiseert ook dit jaar
een groot aantal vakantieweken
voor vitale ouderen boven 65,
mensen met een kwetsbare ge
zondheid (alle leeftijden), gehan
dicapten, alleenstaanden tot 65.
extra belaste huisvrouwen tot 65
en één-ouder-gezinnen met kin
deren. Alle vakanties zijn tussen
12 mei en 15 september. Wie be
langstelling heeft, moet schrij
ven of vragen naar de afdeling re
creatie.
Leidse taakgroep:
LEIDEN- De taakgroep 'Ar
beid' van de Leidse Raad van
Kerken vraagt de kerkelijke
wijk- en parochieraden in
een brief, aandacht te hebben
voor de problemen rond de
sociale zekerheid, dit naar
aanleiding van het plan van
de regering om de uitkerin
gen per 1 juli opnieuw te kor
ten.
Veel uitkeringsgerechtigden heb
ben nu al de grootste moeite om
de eindjes aan elkaar te knopen,
ook doordat kosten als huur, ver
warming en ziekenfondspremie
de laatste jaren flink zijn geste
gen. Zij zullen, zegt de taakgroep
'Arbeid' in de brief, steeds verder
in de problemen komen. De een
malige uitkeringen aan de mini
ma zijn onvoldoende, omdat
nauwelijks rekening wordt ge
houden met bijvoorbeeld de
hoogte van de woonlasten. In
Leiden vroegen vorig jaar 6055
huishoudens een eenmalige uit
kering aan.
"In veel steden en dorpen worden
diakonieën en parochies gecon
fronteerd met probleemsitua
ties". Sommige diakonieën ge
ven een bijdrage aan mensen die
van een minimumloon of uitke
ring moeten leven. Maar deze be
scheiden hulp is niet voldoende.
"Er moet ook protest klinken te
gen verdere aantasting van hun
toch al moeilijke positie".
Verscheidene organisaties van uit
keringsgerechtigden hebben de
Leidse taakgroep gevraagd,
daaraan mee te doen. Daarom
vraagt de groep de kerken in Lei
den en de regio, zich hierop te
bezinnen. "Wij zouden graag met
u overleggen, hoe we met elkaar
tot een plan kunnen komen om
aan de vraag van de uitkerings
gerechtigden te voldoen". Ook
zouden de kerken bedacht kun
nen zijn op de protesten die in
mei zullen worden aangetekend
tegen de komende kortingen.
Volgens de taakgroep 'Arbeid' mo
gen de kerken aan hun leden vra
gen, "aandacht te hebben voor
hen die zwak staan in onze sa
menleving".
De brief is ondertekend door H.
Groenen namens de Dienst in de
industriële samenleving vanwe
ge de Kerken (DISK), ds. A.
Dronkers van de hervormde dia-
konie in Leiden en de Leidse
Jeugdhaven-predikant M. van
der Velden. Adres van de taak
groep: buurthuis 'Mierennest',
Morsweg 59 Leiden, telefoon
760580.
(Een taakgroep van de landelijke
DISK is een handtekeningenac
tie begonnen tegen de kortingen.
Als het aan deze dienst ligt, zul
len kerkgangers op 29 april en 6
mei de verklaring hierover kun
nen ondertekenen. Deze verkla
ring spreekt ongerustheid uit
over het huidige beleid van de re
gering wat betreft de sociale uit
keringen en wijst nog meer verla
ging daarvan af).
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
De Jong, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. De Jong;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool
stra;
Oecumenische geloofsgemeenschap De
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Hor-
tensius, 11.15 ds. Hortensius en pas
toor v. Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Christ,
Eek en Wiel, opendeurdienst;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 ds.
Sterringa, 10.30 ds. Rietveld, 5 ds.
Koolstra;
Vredesk. (Burggravenl.) 10 prof. mr.
Reugebrink, Leiderdorp;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 dr. H. J. de
Jonge;
jeugdkapel Vredeskerk 10;
jeugdkapel Bevrijdingskerk 10.30 hr. F.
van der Mark.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bovenberg.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Kramer, elke
zat. 10.30 rk. dienst.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 4 leerhuis, 5 avondgebed,
dr. Vlijm, zie ook Vredeskerk;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Veenstra;
Oude Vest 10 dr. v.d. Zwaan;
Maranathak. (L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) zie
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Lo
cher;
Merenwijk: zie herv. gem.
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk): 10 kand. mevr. A. E.
Bosch.
Geref. K. Vrijg. (De Vlietschans, Apollo-
laan): 10 en 5 ds. Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 lees-
dienst, 7 ds. De Groot, Den Haag.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
gen (Brahmsl.): 9.30,10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): zat. 7.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9.30 en 11
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
Merenwijk: zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
kand. v.d. Schans, Utrecht, 7 zang-
dienst.
Geref. Kerk: 10 ds. Buikema, Zw.dam,
6.30 ds. Den Braber, Vries.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4 ds. Heerma,
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 mevr. Koopmans, R.dam.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10.30 ds. Koek, mmv
'Cantemus'.
Baptistengem. (O. Ryn 3): 10 hr. R. Poet-
sema, Voorschoten, 6.30 evangelisa-
tiedienst gebouwtje Morsweg 14a (in
samenw. met interk. evang., ds. Bos
veld, mmv Campingsingers, Rijns-
burg).
Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe
terw.singel 21): 5 hr. Roos.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
hr. Zijlstra, di. 8 bijbelles voor ieder
een, vr. 8 jeugdsam.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Nico
Hoogenraad.
Leger des Heils (Hooigr.): 10 heiligings-
samenk., 7.30 verlossingssam.
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bij
belstudie, 10.45 predikdienst, op 14
april ds. J. M. Rosman.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da-
Den Hartog, Leusden.
Geref. Kerk: 10 ds. Elderman, 6.30 ds.
Geesink, Noordwijk.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.): 9.30 en 4.30
ds. Mouissie.
Evang.-Luth. Gem.: 9 hr. L. Sijp, Bus-
Rk Kerk:
110.30.
handicapten; Kruiskerk 10 kanc
Dis, Leiden; Opst.kerk 10 ds. v.d. Hei
den, 6.30 ds. De Jonge; Nabij 10 ds.
Bogers; G. Herderkerk 10 ds. Nieu-
wenhuis, 6.30 ds. Verheul; De Bron
9.30 ds. Verheul. 10.15 en 6.30 ds.
Moll; Ashram (Marsdiep) 10 ds. Mul
der; Oudsh. kerk 10 ds. J. D. Smits,
Amersfoort; Sionskerk (Planetensin-
gel) 9.30 ds. Zwanenburg, Ede, 6.30
ds. Ouwendijk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 10 ds. Modde
raar, 6.30 ds. v.d. Bos, Gouda; Salv-
.kerk 10 en 6.30 ds. Stolk. Zie ook
herv. gem.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 ds. Janse, 4.30 ds. M. de Jong.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst. 2.30 ds.
Blom.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. C. Vork, 6.30 hr. C. Stavleu.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. v.d. Hoorn.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Meyering.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. Richter;
Salv.kerk 10 ds. Sirag, Leusden, 6.30 ds.
v.d. Hoef;
Bethl.kerk 10 hr. J. den Haan, 6.30 ds.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
dr. Haitsma, 6.30 ds. Christ. Eek en
Wiel, jeugddienst;
De Stek 9.30 ds. Vlasblom.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Rullmann, Den
Haag, 5 ds. Verdoorn, Wadd.veen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 ds. Ribbers, 5 ds.
v. Dam, Woerden.
Geref. Gem.: 9.30 leesdienst, 3 ds. Bac.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. De Graaf.
Geref. Kerk: 10 ds. Welbedacht, 5 reli-
musical 'Voor jou' door Petra-jeugd
koor Leiden.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn, zie ook geref.
Geref. Kerk: 10 dr. v.d. Kamp, Wasse
naar, 7 ds. v.d. Wal.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Boon-
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Boer, 6 ds. v.
Achterberg, Leiden;
Ontm.kerk 10 ds. Aarents, 6.30 ds. Kui
per, Noordwijk, interk. evang.dienst.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): zie Katwyk
aan Zee.
O. Kerk 10 ds. De Jong, ha, 6 ds. Schuur
man, ha;
Ichthusk. 10 ds. v. Sliedregt. ha, 5 prof.
dr. v.d. Beek, ha;
Pniêlk. 9.30 ds. Schuurman, ha, 6 ds. De
Jong;
aula Bestevaer-mavo (Rynsoever) 10 ds.
Vroegindewey;
Overduin 2.15 ds. H. v.d. Beid; wijkgeb.
Hoeksteen (Burgersdijkstr.) 10 hr. B.
R. Steenbergen, dovendienst.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): 10 ds. J. Co-
hen Stuart. Nieuwegein.
Geref. Kerk: Vr.kerk 10 ds. Bakker. Am
stelveen, 5 ds. Koster;
Triumfatork. 10 ds. Koster, 5 zie Ont
m.kerk Katwyk a.d. Ryn.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 dienst. 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. M. de Jong, 7
ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrye Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5 ds. G.
Kuyt
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.): 10 en 5
leesdienst
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
Onafh. baptistengem. (Sluisweg 16): 10
hr. H. Bakker.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 mevr. ds. E. Visser, 3
dienst met verstandelijk gehandicap
ten, ds. Bovenberg, 6.30 ds. Knorth;
Hoofdstr. 10 ds. Stegeman;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Knorth.
Elis.ziekenhuis 10 rector Vijftigschild.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw 10.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9,10.30 en 12.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. v.
Driel, 6.30 ds. Vlasblom, Boskoop.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Korenhoff, Heem
stede, 5 avondgebed.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Roos, Utrecht.
Remonstr. Gem.: 10 ds. Bloemendaal.
Evangelische gemeente (Kruispunt,
Kennedyl.): 9.30.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
Bikker, Zeist, 6.30 ds. Molenaar.
Geref. Kerk: 9,30 ds. Cremer, Amstel-
7 ds. v.d. Linden, Den Haag.
Rk Kerk:
i 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Goverts, 7 ds. Bergsma.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Rang.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Visser.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Blok,
Harderwijk, bevestiging ds. M. D.
Geuze, 2 intrede ds. Geuze.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 9.30 ds. v.d.
Berg. Bodegraven, 7 hr. Wielsma, Uit
hoorn.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. Elgersma, 5 ds. C.
Treure, Katwijk;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Hemstede, Lei
derdorp. 5 ds. Elgersma.
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser.
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Kui-
Vinken!. (Binnen) 5 ds. v.d. Lee;
Stichtingskerk 11 ds. Kattenberg. Julia-
nadorp; Sole Mio 9 ds. Elgersma.
Ned. Prot. Bond (aula O. Zeeweg 32):
10.30 drs. Uittenweerde, Naaldwijk.
Rk Kerk: Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8,10 en 11.30.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7
ds. t Hooft.
Pauluskerk 10 ds. Jongeboer, Baarn.
Geref. Kerk: 10 dr. Bade, Koudekerk, 7
ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg.: 10.30 ds. De Putter, 4.30
leesdienst.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10 en 5 ds.
Dekker, Ermelo.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30 ds. v. Dij
ken.
De Zilk 10 ds. v. 't Hof.
Rk Kerk: Victork. zat. 7. zo. 9.30 en 11.
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Zilk zat. 7. zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Kooman;
Pauluskerk 10 ds. Vegter;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Stenfert Kroese. 7 ds. Baas, Sassen-
heim.
Geref. Kerk: 10 mevr. Ryken-v.d. Berg,
school): 8.45 en 4.30 ds. De Putter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
ds. De Lange, 4 ds. Horsman, Zwijn-
drecht.
Van Wyckerslooth: 4 ds. Hemmes.
Endegeest: 10 ds. Friederich.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk. Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 1030.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Gelder, Lisse.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Jaspers
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7. zo 9 en 11,
Petrus-B. zat 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
en 7 ds. Baart, Emmen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesd., 2.15 ds.
Bouw.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9 30 ds. v. Niel. 5 ds. Seton. Rid
derkerk. jeugddienst;
Bethelkerk 9.30 ds. Romein, 5 ds. Sma
ling.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 en 5 ds. Cziria,
ha;
Imm.kerk 8.45, 10.30 en 5 ds. Baayen,
ha;
Chr Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 hr.
R. Wymenga
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30
ds v Achterberg, 7 zie geref. kerk.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Baas. 7 ds. v Win
terswijk, 't Harde, opendeurdienst.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Peels, Zoe-
Ned Prot. Bond (Jul.laan 17): 10.30 hr.
v. Noordenne, A.dam.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 hr. Bor, Al
phen, 6.30 ds. Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Broer, ha.
Rk Kerk Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 ds. Oegema.
Geref. Kerk: 9 30 ds. v.d Werff, Voor
hout, 6.30 ds. Vermeulen.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 hr. Hofle-
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.10.30 en 11.45
De Ontmoeting (Noordhofland) 9.30 ds.
De Zwart;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule.
Herv. evang. op geref. grondslag (aula
Lucas-college, Beeth.laan): 9.30 ds.
Kieskamp. Leerdam. 4 ds. Schal-
koort. Streefkerk
Geref. Kerk: 9.30 ds. De Zeeuw, 7 ds. De
Zwart.
Geref. K. Vryg. (Bachlaan): 10 en 5 ds.
De Graaff, Hardinxveld.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 10.30;
M. Godskerk zat. 7. zo. 10.
Maasland:
Hoeksteen 9.30 ds. De Hoed. Sliedrecht,
3 ds. Roetman, aangepaste dienst
Imm.kerk 9.30 ds. Hulst, 7 ds. Roos,
A dam.
Geref. Kerk: Kruisk. 9.30 ds. v. t Hoff.
Boskoop, 5 ds. Kersten, Schevenin-
WARMOND: Herv. Gem. 10 en 5 ds.
Muis.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Trouwborst.
Vlaardingen. 7 opendeurdienst, ds.
v.d. Zwaag. Scheveningen.
Kievietk. 10 dr. v. Bruggen.
Messiask. 10 ds. v Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. Kerk: Zijllaan 10 ds. Bolwyn,
Rijswyk, 7 zie herv gem
Zuid (Bloemcamplaan) 10 ds. v.d. Wal,
Hillegom.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 mevr.
ds. Westerouwen van Meeteren,
Doorwerth.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9 30 ds
Zonneberg, Willege-Langerak. 6 30
ds. Koelewyn
Geref Kerk 9.30 ds Aalders, 6.30 Sipke
v.d. Land, jeugddienst.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 10.30 ds.
Schalk.
Geref. Kerk 9 30 dr. Fernhout, 7 ds.
Dronkert, Gouda.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaus.
Rk Kerk: St. Jan zo. 9 30 en 11;
Chr Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndyk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM Herv. Gem. 10 ds.
Laprè, 6.30 ds. Buikema. gez. dienst
Geref. Kerk: 10 ds. Den Braber, Vries,
6 30 zie herv gem
Remonstr Gem. 10 mevr. ds. Thieme.
Boskoop.
