Londen in de ban van
musical op rolletjes
Beter Gandhi dan Soekarno
TV-rubriek
Amsterdam in (tv)beeld
VAKKLEDING
'Starlight Express'
VAIJETIJDS KLEDING
ZATERDAG 7 APRIL 1984
De Shorts zijn niet zo Leids als je zou denken. Eigen
lijk is basgitarist Hans Stokkermans de enige echte
Leidenaar van de vier. Hij werd op 3 mei 1966 ge
boren aan de Singel en werd al als jongetje van
zeven jaar achter de piano gezet.
Met drie leeftijdgenoten vormde hij niet lang geleden
de Shorts. Geheel onverwacht werd 'Comment ca
va' een kanjer van een hit. In Nederland stond het
nummer weken op de eerste plaats van de hitpara
de en ook in Frankrijk, België, Duitsland, Italië,
Portugal en Bulgarije drong het door tot de Top-10.
De opvolgers 'Je suis, tu es' en 'Annabel' deden het
wat minder. Voor een nieuwe single is een aantal
nummers opgenomen, maar een keuze is nog niet
gemaakt.
Hans is een ervaren tv-kijker: "Als ik geen optredens
heb, kijk ik veel televisie". Voor Dwangbuis heeft
hij een week lang avond aan avond voor het beeld
scherm doorgebracht.
Juist in de winterdagen en als ik
vrij ben is het fijn om naar de
tv te kijken, maar dan wel naar
programma's die de moeite
waard zijn. Het leukst vind ik
de muziekprogramma's. Aan
series heb ik niks, want die kan
ik meestal toch niet volgen,
omdat ik nogal onregelmatig
werk heb.
Donderdag heb ik naar Toppop
gekeken. Ik vind de opnames
die ze van de artiesten maken
de laatste tijd veel beter gewor
den. Je kan zien dat ze er meer
werk van maken. Alleen het te
genlicht wat ze gebruiken vind
ik nogal hinderlijk. Ad Visser
is in het algemeen een nogal
matige presentator. Toch vind
ik hem een stuk beter dan de
presentator van 'Formel Eins'
(Duitsland 1), want die is echt
prut. Na 'Toppop' schakelde ik
door naar Duitsland 1, naar
'Ein Lied für Luxemburg'. Dit
vond ik een goed programma
met erg mooie decors en goede
nummers, beter dan die van
Nederland.
Vrijdag: 'Cruijff en Co' vind ik
een goed programma voor
mensen die van sport houden.
Het is prima te volgen en de
presentatie is goed. Ook de fi
nanciële zijde van voetbal
werd belicht. Later kwamen de
(foto Holvi
'De Wrekers'. Vroeger vond ik
ze beter dan nu, maar dat komt
denk ik door de leeftijd. De 'Al
les is anders show' was leuk,
gevarieerd en begrijpelijk.
Zaterdag: 'The A-team', daar ga
ik altijd goed voor zitten, want
dat is een stuk waar veel actie
in zit en dat mag ik wel. Daarna
de 'Tv show', leuk opgezet pro
gramma met veel variatie. Dan
'Harten 2', dat ik altijd leuk
vind om te zien. Het is een leuk
stel en best wel spannend.
Zondag: 'Happy days' vind ik ge
woon onwijs goed. 'Count
down' is ook leuk, alleen de in
terviews zijn meestal nogal
zwak. Hoewel Erik de Zwart
het verder erg goed doet. Daar
na heb ik overgeschakeld naar
'Show van de maand'. Nooit
eerder gezien, maar ik vond
het erg leuk. Vooral de presen
tatie van Leoni Jansen. Trou
wens ze zingt en speelt ook
goed gitaar. Bij 'RUR' vind ik
het leuk hoe Jan Lenferink de
personen bij elkaar brengt. Ik
lach me rot om de vragen en
antwoorden die er worden ge
geven.
Maandag: In de 'Tedshow' vind
ik Ted de Braak een goede pre
sentator, die leuk met zijn kan
didaten omgaat. Voor de rest
van de avond vond ik er niks
Dinsdag: De EO is niets voor mij.
'Pisa' en 'Sonja' zijn de enige
programma's waar ik naar heb
gekeken. 'Pisa' vond ik dit
keer héél goed, maar voor
'Sonja' had ik niet zo veel aan
dacht.
In het algemeen vind ik de Ne
derlandse tv wel goed, vooral
de meeste programma's van
Veronica, de VARA en de
AVRO.
HANS STOKKERMANS
C' PAGINi
Radio - tv - kurist J
Wees eerlijk: .Huilend beton', de
zwarte komedie van het Haag
se video-collectief Meatball',
was als tijdsbeeld allemachtig
aardig, en het was leuk om Flip
de Kam, Aad Kosto en enkele
andere min of meer bekende
Nederlanders toneel te zien
spelen op niet-commerciële
basis, maar de hoop dat uit
zo'n alternatieve hoek iets te
voorschijn zou komen dat
kwalitatief gezien een serie als
.Willem van Oranje' gemakke
lijk overvleugelde of zelfs maar
benaderde, werd toch niet be
waarheid. Ik zat laatst in een
forum waarin gesteld werd dat
we onze hoop moesten vesti
gen op de regionale en plaatse
lijke televisie, omdat uit deze
onverwachte hoek, nog niet
bezwadderd door de routine en
de middelmaat van Hilversum,
wel eens verfrissende, vernieu
wende ideeën en programma's
zouden kunnen komen. Net als
in Engeland.
Nu weet ik van Engeland alleen
dat de lokale televisie daar al
sterk ontwikkeld is, maar ik
ken de situatie te slecht om te
kunnen zeggen of daar ook de
„vernieuwende impulsen"
vandaan komen die een conti
nubedrijf als de televisie zo
goed zou kunnen gebruiken.
Ik hoor hier wel eens piraten
zenders op mijn autoradio
(sterker nog: zodra ik Amster
dam nader, hoor ik alleen nog
maar piratenzenders); een zen
der die goed en knalhard door
komt is altijd een piraat, nooit
een Hilversum-zender, blijk
baar mogen de Hilversumse
zenders alleen maar lampjes
van 40 of 60 Watt gebruiken, en
zenden de piraten alles uit met
lampjes van 100 Watt), maar
enigerlei vernieuwing heb ik in
door
Nico Scheepmaker
hun programma's nooit kun
nen bespeuren. Wel veel ver
nauwing.
Dit was overigens niet de week
van Falcon Crest, The A-team,
Fame, Harten 3, Happy Days,
Dynasty, Hallo Lany, Dallas
en de Doornvogels (wat fijn
voor de Amerikaanse beman
ning van Soesterberg dat ze nu
eindelijk een eigen tv-zender
hebben waarop ze hun eigen
series kunnen zien!), maar de
week van ,De Parel in de
Kroon' en .Smiley's People'.
Veronica startte zondagavond
met de eerste aflevering van de
Amerikaanse spionageserie
.Smiley's People' (met Sir Alec
Guinness in de hoofdrol), en
zal de volgende vijf afleverin
gen rustig, zondag na zondag,
afwikkelen. De VARA zet
meer haast achter ,De Parel in
de Kroon', een veertiendelige
serie waarvan we de eerste drie
afleveringen in de afgelopen
week te zien kregen. Of beter
gezegd: dinsdag kregen we
eerst het eerste deel van de eer
ste aflevering (een uur lang), en
daarna, met een rustpauze van
Achter het Nieuws, Pisa en
Sonja, het tweede gedeelte van
de eerste aflevering van weer
53 minuten lang. Dat was niet
zo'n gelukkige manoeuvre,
menigeen zal om elf uur heb
ben afgehaakt (sommige men
sen krijgen tegen die tijd
slaap), waardoor de opzet van
zo'n extra lange eerste afleve
ring: de kijkers de eerste keer
de beste zover in het labyrinth
van karakters gidsen dat zij
meteen weten waar zij aan toe
zijn, voor veel kijkers vergeef
se moeite zal zijn geweest. De
Engelse televisie heeft die lan
ge eerste aflevering achter el
kaar tussen 8 en 10 uur uitge
zonden (op maandag 9 januari),
direct gevolgd door de tweede
aflevering van normale lengte
op dinsdag 10 januari. Overi
gens zaten er ook daar onder
brekingen in, te weten voor de
reclame, want het is een pro-
duktie van de commerciële
Granada-televisie. Opmerke
lijk is, dat de eerste twee afle
veringen vier dagen later al
weer, op 15 januari, maar nu op
het (culturele) kanaal 4, her
haald werden. De Engelse kij
kers kregen dus steeds twee
nieuwe afleveringen per week,
plus hun herhaling.
De eerste aflevering van .Smi
ley's People' vond ik (hoe zal ik
het zeggen?) een beetje „eige
naardig", alleen als Alec Guin
ness in beeld kwam werd het
even wat minder abstract,
maar ,De Parel in de Kroon'
belooft zijn vooruitgesnelde
roem wel degelijk waar te ma
ken. De serie is gebaseerd op
het literaire vierluik ,The R^j
Quartet' van Paul Scott, dat be
gin van dit jaar door een hoog
waardige .jury" ook bij de der
tien beste naoorlogse romans
in het Engels werd opgeno
men. Na de indrukwekkende
film „Gandhi" van Sir Richard
Attenborough is dit nu de
tweede indrukwekkende evo
catie van het aloude Brits-In-
dië in de tijd van Mahatma
Gandhi. De Engelse literatuur
en filmkunst mogen God wel
op hun blote knieën danken
voor Mahatma Gandhi, wat dat
betreft hebben de Nederlandse
literatuur en filmkunst het
minder gemakkelijk met Soe
karno en Indonesië. Tegenover
de film .Gandhi' kunnen wij
Fons Rademakers ,Max Have-
laar' stellen, tegenover ,De Pa
rel in de Kroon' ,De Stille
Kracht' (met Pleunie Touw),
maar het is toch een beetje als
of je dan gebakken tong verge
lijkt met gebakken bokking.
Terwijl wij ons met Multatuli's
,Max Havelaar' en Couperus'
,De Stille Kracht' gemakkelijk
kunnen meten met de Engelse
Indië-literatuur, leggen we het
op film- en televisiegebied
toch onmiskenbaar tegen ze af!
Jonge Amsterdammers tiLssen graffity, te zien in de eerste aflevering van 'Dag en nacht een etmaal in
Amsterdam'. (fotoGPDi
Documentaire van Hofland, Keiler en Verhagen
LONDEN (GPD) - Het zal nog
een klein jaar duren voor de
Britse componist Andrew
Lloyd Webber zeker weet of
z'n nieuwe musical 'Starlight
Express' een kraker is. Dan
pas zal hij de elf miljoen gul
den er uit hebben die het
kostte om deze duurste,
meest extravagante musical
aller tijden op poten te zet
ten.
Het kostte Webber (36) geen
enkele moeite om „Starlight
Express" gefmancierd te
krijgen. De heren geldschie
ters stonden als het ware in
de rij om hun centjes te mo
gen investeren. Geen won
der, want vrijwel alles wat hij
in het verleden heeft aange
raakt, is goud geworden.
door
Henk Dam
Sinds hij in 1968 „Joseph and the
Amazing Technicolour Dream-
coat" op het toneel bracht, is het
alleen maar crescendo gegaan.
De musical „Jesus Christ Super
star" draaide acht jaar in Londen
(opbrengst daar: 30 miljoen gul
den), en werd daarnaast in nog 32
andere landen uitgebracht.
„Evita" is nu in Londen aan z'n
zesde jaar bezig, en heeft wereld
wijd al meer dan een miljard gul
den opgebracht. Voor „Cats" is
het in de Britse hoofdstad nog
steeds moeilijk kaartjes te krij
gen, en de op Broadway lopende
produktie van deze musical al
leen is al goed voor 2,5 miljoen
gulden per week.
Niemand twijfelt er echt aan, of
„Starlight Express" het jaartje in
het Londense Apollo Victoria
theater zal volmaken, nodig om
het „break even point" te berei
ken. Er zijn maar weinigen die
niet denken dat de musical er
gauw vijf jaar avond aan avond
voor een uitverkocht huis zal zor
gen.
En dat „Starlight Express" binnen
niet al te lange tijd de grote plas
zal oversteken om ook op Broad
way te draaien, staat eigenlijk al
wel vast. Kortom: het moet wel
heel raar lopen wil Andrew
Lloyd Webber z'n reputatie van
een 20ste-eeuwse koning Midas
niet opnieuw bevestigen.
ADVERTENTIE
Dit neemt niet weg dat de Britse
critici niet zo mild over Webber's
jongste produktie hebben geoor
deeld. Dat is te begrijpen. Het
verhaaltje van de musical is zo
maf en melig en sentimenteel en
gering dat het bijna gênant is om
na te vertellen.
De „held" van het verhaal is een
stoomlocomotief met de naam
Rusty. Hogerhand draagt hem
op, een wedstrijd te rijden tegen
glanzende nieuwe diesel- en
elektrische locomotieven. Rusty
voelt zich bij al dat geweld een
soort lelijk jong eendje, en ver
liest dan ook aanvankelijk danig.
Als Rusty het moede kopje net de
finitief wil laten hangen, ver
schijnt z'n vader op het toneel,
die hem wijst op het bestaan van
een schitterende hemelse Grote
Locomotief, „Starlight Express".
Als Rusty ten einde raad zijn toe
vlucht neemt tot deze buiten
aardse hulp, krijgt hij ineens een
verpletterend inzicht: hij is zélf
de Starlight Express.
Gewapend met deze kennis en
daarom vol zelfvertrouwen wint
Rusty de race, en bovendien de
hand van het aanvallige wagon
netje Pearl. Eind goed, al goed.
„Nobody does it like a steam-en
gine", is een regel in een van de
songs. Het stoom zegeviert, ten
koste van de „bad guys" die
„het" met elektriciteit en olie
doen.
Een minuscuul verhaal, nietwaar?
Maar daar gaat het bij „Starlight
Express" ook niet om. De musi
cal is, ironisch genoeg, in de eer
ste plaats een triomf van de mo
derne techniek. Het is onvoor
stelbaar tot wat voor electro-
nisch geweld Webber en de zij
nen hun toevlucht hebben geno-
Het Apollo Victoria theater (vlak
bij het metro- en treinstation Vic
toria) is voor de musical zo onge
veer binnenstebuiten gekeerd.
De helft van de 2700 stoelen
sneuvelde bij de bouw van het
immense decor, waarvan het
meest verbazingwekkende as
pect de drie rolschaatsbanen zijn
die op drie niveau's door de zaal
slingeren.
Want zo worden de wedstrijden
tussen de locomotieven gesimu
leerd: door de acteurs en actrices
op rolschaatsen tegen elkaar te
laten rijden. De hele „cast"
draagt zelfs permanent rol
schaatsen waarop soms en dan
nog op zeer bochtige trajecten -
snelheden van 60 tot 70 kilome
ter uur worden bereikt!
Dat dendert dwars door de zaal
heen, en niet het minst aardige
elektronische foefje is dat op het
moment dat de wedstrijden ver
reden worden, doorzichtige wan
den langs het tracé uit de vloer
omhoog rijzen om de toeschou
wers voor ongelukken te behoe
den.
Een zeer spectaculair onderdeel
van het decor is verder een be
weegbare spoorbrug die compu-
terbestuurd verschillende tracés
met elkaar verbindt en waarmee
waarlijk ongelooflijke trucs wor
den uitgehaald, en dat dan in
combinatie met een sprookjes
achtige belichting.
„De theaterversie van Star Wars",
schreef een Britse krant vorige
week, en dat geeft het heel aardig
weer. Dat de acteurs en actrices
temidden van zoveel moderne
technologie overeind blijven, is
alleen al een opmerkelijke pres
tatie.
Afgezien van Stephanie Lawrence
(bekend door haar hoofdrollen in
Evita en Marilyn) zijn er geen
echte grote sterren in „Starlight
Express" te vinden. Iedereen
kan fantastisch rolschaatsen,
niet alleen snel, maar ook mooi.
Dat moet ook wel, want de cho
reografie van Arlene Phillips (die
onder meer Kate Bush leerde
dansen) is zeer veeleisend.
Rock and roll, discodansen, break-
dansen, en dat op rolschaatsen,
het is weer eens iets heel anders.
De dansers dragen allemaal be
schermende kleding, die op zich
zelf weer kunststukjes vormen.
Veiligheidshelmen in de vorm
van locomotieven, werkelijk heel
apart.
Het grote publiek zal vooralsnog
vooral kennis kunnen nemen
van „Starlight Express" dankzij
de muziek. Een plaatsje in het
Apollo Victoria theater verove
ren is zo goed als onmogelijk.
Zelfs vóór de musical vorige
week in premiere ging, waren de
meeste stoelen in de voorver
koop al tot juni weg.
De muziek - van meester-compo-
nist Andrew Lloyd Webber dus,
de man die de wereld onder meer
„Don't cry for me Argentina" en
„I don't know how to love him"
schonk lijkt meer dan die van
Webber's vorige musicals regel
recht voor de hitparade te zijn
geschreven.
De geluiden en ritmen die bij trei
nen horen, klinken in vrijwel alle
nummers door. Allerlei populai
re muziek-genres worden daarbij
ten tonele gevoerd: onvervalste
roek-nummers, blues, country
and western (onder meer een
prachtige Dolly Parton-parodie)
en zelfs een gospelsong, „Light
at the end of the tunnel".
Treinen vertegenwoordigen zelf
stromingen in de muziek. De en
ge dieseltrein „Greaseball" is een
rock and roll type uit de jaren '50,
de niet minder griezelige elektri
sche trein „Electra" lijkt spre
kend op David Bowie in z'n Zig-
gy Stardust periode.
Het staat allemaal raar, treinen die
menselijke trekjes hebben en zo,
maar tenslotte ging Webber's ui
termate succesvolle vorige musi
cal. „Cats", over een niet minder
ongebruikelijk onderwerp, de
kattengedichten van T.S. Eliot.
Webber, is wel eens over hem ge
schreven, zou uit het telefoon
boek van Reykjavik nog een
knaller kunnen maken!
AMSTERDAM (GPD) - „Wat we
wilden vermijden was het obliga
te, het voor de hand liggende. Je
zult hierin weinig tegenkomen
watje ook in andere documentai
res over Amsterdam ziet. Dit is
eigenlijk heel intiem", zo formu
leert free-lance-joumalist Henk
Hofland zijn oordeel over de
vierdelige documentaire 'Dag en
nacht - een etmaal in Amster
dam', die hij samen met Hans
Keiler en Hans Verhagen voor
Veronica maakte. Een vierluik
dat in de volgorde 'ochtend',
'middag', 'avond' en 'nacht' een
impressionistisch beeld geeft
van het leven in de grote stad.
Vanaf a.s. zondag worden de drie
kwartier durende afleveringen
wekelijks uitgezonden.
In mei van het vorig jaar, toen de
contracten met Veronica rond
waren en het stof dat hun 'over
stap' van de VPRO naar Veroni
ca had doen opwaaien weer lang
zaam op de Hilversumse bureaus
neerdwarrelde, zijn Hofland en
Verhagen begonnen met wande
lingen door de stad. Op papier
bestond slechts een ruw ideaal
van de 'cast', de levende Amster
dammers waar zij hun verslag
aan wilden ophangen. Via onder
zoek maar ook vaak via toevalli
ge ontmoetingen ontstond een
gezelschap dat, zij het nooit uit
puttend, in de ogen van het drie
tal model kon staan voor het le
ven in de grote stad.
Alweer zonder vast omlijnde plan
nen was het daarna Hans Verha
gen die met camera- en geluids
man op stap ging om „het bijzon
dere van het gewone leven" vast
te leggen, zoals hij het zelf om
schrijft. Bij het mooie meisje
thuis dat hij uit zijn buurt kende;
met de gepensioneerde chauf
feur op zijn bankje voor het huis;
met de wijkagent door de rosse
buurt, of met de dominee van de
Westerkerk, steeds bleek wat al
tijd de kracht van Verhagen is
geweest nog te gelden: „Als ik er
bij ben reageren de mensen
spontaan, camera of niet", zo
stelt de schrijver-dichter zelf, ter
wijl collega Keiler het verschijn
sel vooral toedicht aan Verha-
gens onhandig ogende aanpak
van de interviews: „De mensen
denken: laten we die jongen
maar helpen, anders wordt het
niks".
door
Chris Kijne
Richtlijn voor het drietal was het
vermijden van spectaculaire ge
beurtenissen en zaken die al
overbelicht zijn waar het Am
sterdam betreft. Het moest niet
gaan over Amsterdam, maar over
het gewone leven dat nu eenmaal
in de grote stad in al zijn facetten
te vinden is. De stijl moest daar
bij impressionistisch zijn, het
eindprodukt 'een schilderij'
(Verhagen).
Het op die manier verzamelde ma
teriaal werd door Hans Keiler ge
monteerd en van muziek voor
zien, al zijn de drie makers in alle
fasen van het proces steeds be
trokken geweest. Resultaat is
een documentaire die bij vlagen
meesterlijk is, zowel wat inter
views betreft als wat beeld, mon
tage en geluid aangaat. Bij vla
gen ook zakt het verhaal weg in
te lang uitgesponnen fragmenten
of zelfs effectbejag. Het geheel is
ontegenzeglijk een knap ge
maakt en doorgaans boeiend
sfeerbeeld van wat het leven in
de grote stad kan zijn.
Mooie momenten zijn er in het eer
ste deel, waar een deurwaarder
een rituele poging doet een
kraakpand te ontruimen en in
bijvoorbeeld gesprekken met
een gepensioneerde en een waar
din. In geluid en montage toont
Keiler zijn klasse waar bijvoor
beeld hetzelfde geluid van Radio
Stad ons achtereenvolgens van
de boot van de rijkspolitie, via de
studio van Stad zelf naar de ont
bijttafel brengt van het meisje
dat eerst al de ochtend had ge
symboliseerd met haar opstaan.
Zwakke momenten zitten ook in
het eerste deel, maar vooral in
deel vier (de overige twee wer
den niet voorvertoond). Om
daarin de 'nacht' te schilderen,
reed Verhagen langdurig mee
met een politie-auto. Deze truc is
al eerder gebruikt met verrassen
der resultaat. Ook het tot drie
maal bezoeken van een seksgele-
genheid is wat veel van het goe
de. Als een van de bezochte gele
genheden dan ook nog Yab Yum
is, het meest beschreven en ge
filmde bordeel van Nederland,
kan niet meer waargemaakt wor
den dat men het „voor de hand
liggende" wilde vermijden. De
enscenering van bordeelbaas
Heuft tegen de achtergrond van
een wellustig badende dame
heefl daarbij niets meer met „het
bijzondere van het gewone le
ven" te maken, maar alles met ef
fectbejag.
Hoogtepunten en dieptepunten
dus in een vierluik, dat als geheel
mooi en boeiend is. Zo nieuw en
verrassend als de wat pretentieu
ze begeleidende teksten van de
makers ons willen doen geloven,
is het echter niet, getuige de
VPRO-serie 'De Lijn', die eerder
dit jaar werd uitgezonden. En
ook met deze film is het laatste
woord over Amsterdam nog niet
gezegd.
Of het impressionisme dat de ma
kers van de film parten heeft ge
speeld, de helderheid van het ge
heel ten goede is gekomen, kan
betwijfeld worden. Wat een der
gelijke aanpak van het thema
'1984' tot gevolg kan hebben, zal
dit najaar bij Veronica te zien
zijn. Dat is namelijk het volgen
de project dat Verhagen, Hof
land en Keiler voor de jonge om
roep onder handen hebben (zon
dag, Ned. 1, 21.00 uur).
.«TIMMERMANS
Haartenvrwïtnurt 203-205
Lekten te4.121072
