Schotland
voelt zich
uitgebuit
Nationalisme roert zich
Groot Brittannië is een minder
homogeen land dan men wel
zou denken. De troebelen in
Ulster, die sinds 1972 meer
dan 2500 mensen het leven
hebben gekost, brengen de
aanspraken van de Noordie
ren die uit het Verenigd Ko
ninkrijk willen stappen,
steeds weer in het wereld
nieuws.
Wales (ooit een onafhankelijk
koninkrijk) heeft een vrij om
vangrijke minderheid die in
feite datzelfde wil. Er is een
nationalistische party voor
mensen die zich meer Welsh
dan Brits voelen, Plaid Cym-
ru, en kleine groepjes fanatici
laten geregeld van zich ho
ren, bijvoorbeeld door
vakantiehuisjes van Engel
sen in Wales in brand te ste
ken.
Knokpartijen
In Schotland is de situatie verge
lijkbaar. Schotland was tot 1707
een onafhankelijk koninkrijk.
Toen nam het Schotse parle
ment, daartoe onder sterke eco
nomische en politieke druk gezet
vanuit Londen, de Act of Union
aan, die van Schotland een deel
van Groot Brittannië maakte.
Daarmee kwam een eind aan eeu
wen van knokpartijen tussen En
gelsen en Schotten, waarbij de
Schotten vrijwel steeds getals
matig in het nadeel waren. De
'Act of Union' liet de Schotten
slechts twee vrijheden: zij moch
ten naar hun eigen Presbyte
riaanse kerk blijven gaan (die
'protestanter' is dan de Angli
caanse), en ze hielden, tot op de
dag van vandaag, hun eigen
rechtspraak.
Niettemin, Schotland is ook in bre
dere zin Schotland gebleven. Er
is daar enkele jaren geleden een
onderzoek gehouden, waarbij de
mensen gevraagd werd welke
nationaliteit zij meenden te heb
ben. Het resultaat was overdui
delijk: tweederde antwoordde
Schots, een-derde Brits.
Die Schotse gevoelens zijn vooral
cultureel van aard. Er zijn maar
weinig volkeren op de wereld
aan te wijzen, die zo halsstarrig
vasthouden aan hun eigen tradi
ties en waarden als de Schotten.
Politiek is het echter een heel an
der verhaal. De partij die van
Schotland een onafhankelijke -
staat wil maken, heet de Scottish
Nationalist Party (SNP). Deze
partij behaalde bij de jongste La
gerhuisverkiezingen, juni vorig
jaar, zegge en schrijve twee ze
tels van.de 72 die voor de Schot
se kiesdistricten zijn ingeruimd
in het Lagerhuis.
Sommige Schotten hébben weinig geduld als het gaat
om een onafhankelijk Schotland. Een groepering die
zich Scottish Nationalist Liberation Army (SNLA)
noemt, heeft de afgelopen jaren bij herhaling
bombrieven gestuurd aan politici in het verre en gehate
Londen. Veel heeft dat niet uigemaakt. In alle gevallen
werden de gevaarlijke pakketjes tijdig onderschept. De
laatste maanden is weinig van de SNLA vernomen, of
het moest een alarmerend bericht in een aantal Schotse
kranten zijn dat dit groepje fanatici in de leer is gegaan
bij de professionele zusterorganisatie van de
Noordieren, de IRA.
door Henk Dam
Leeg
Het resultaat: 52 procent stemde
vóór meer onafhankelijkheid, en
48 procent tegen. Dat hebben de
nationalisten dan mooi verloren,
werd daarop in Londen gecon
cludeerd, want de regel was uit
gevaardigd dat ten minste 40
procent van het hele electoraat
vóór zou moeten stemmen. En
aangezien maar 63 procent van
de kiezers daadwerkelijk had ge
stemd, werd die 40 procent niet
gehaald. Het is daarom dat de
Royal High School nog steeds
leeg staat...
Chris McLean kan er nóg kwaad
om worden. „We zijn toen besto
len. Nimmer tevoren was een
dergelijke regel als de 40-pro-
centsnorm gehanteerd. Toen het
Britse volk, ook bij referendum,
mocht beslissen of het in de EG
wilde, ging het ook gewoon en al
leen maar om de meerderheid
van het aantal uitgebrachte
stemmen."
Dat zij zo, feit is dat het Schotse
nationalisme van die klap nooit
meer is hersteld. Bij de algemene
verkiezingen van '79 haalde de
partij nog maar 17 procent van
de stemmen (goed voor twee ze
tels), en onderlinge ruzies tussen
de SNP-ers hebben de zaken er
sindsdien alleen nog maar slech
ter op gemaakt. Zo heeft de partij
nu nog maar een kwart van het
aantal leden dat zij halverwege
de jaren '70 bezat.
Door dat ledenverlies staan de fi
nanciën er ook niet al te best
voor. Het partijgebouw in Edin
burgh zou best een verfje kun
nen gebruiken, maar de meer
dan 100.000 gulden verlies die de
SNP momenteel jaarlijks scoort,
laat dat niet toe. Een faillisse
ment dreigt.
Optimistisch
Niettemin, McLean blyft optimis
tisch. „De mensen hier stemmen
op grond van economische is
sues. Wat je moet duidelyk ma
ken is dat ze het hier zo slecht
hebben - en dat hebben ze, er
heerst hier veel meer armoede
dan in Londen en omgeving -
omdat ze onderhorig zijn aan een
centrale Britse regering".
„In het begin van deze eeuw had
Schotland het hoogste inkomen
per hoofd van de bevolking ter
wereld. Sindsdien zijn we naar
beneden gekelderd. Hoe dat
komt? Omdat de Britse regerin
gen steeds in het zuiden geinves-
teerd hebben, en ons maar heb
ben laten stikken".
Hij vervolgt: „Inventieve, hard
werkende Schotten zijn daarom
maar geëmigreerd naar de Ver
enigde Staten en andere landen.
Zo is een geweldige 'brain-drain'
opgetreden. En dat niet alleen,
de natuurlijke rijkdommen van
ons land komen niet ons ten goe
de. maar de Engelsen".
„We hebben wel eens uitgerekend
dat iedere Schot 30 pond (135
gulden) per week zou kunnen
krijgen als de opbrengsten van
de Noordzee-olie naar ons zou
den vloeien. Dertig pond per
week! En dat terwijl de officiële
statistieken duidelijk maken dat
een op de vijf Schotten onder de
armoedegrens leeft. Zie je hoe
we worden uitgebuit?"
Levensvatbaar
De SNP is er van overtuigd dat een
onafhankelijk Schotland econo
misch meer dan levensvatbaar
zou zijn. McLean: „Er is niet al
leen de olie, maar ook de whisky-
industrie waarin heel veel wordt
verdiend, en het toerisme. We
maken bovendien meer voedsel
dan we op kunnen".
Een onafhankelijk Schotland zou
de Britse koningin als staats
hoofd erkennen (net zoals bij
voorbeeld Australië en Grenada
dat doen). Het zou met de overi
ge Britse landsdelen willen sa
menwerken op de manier waar
op de Beneluxlanden dat doen.
Het zou uit de NAVO willen, en
de kernwapens het land uit gooi-
Aldus de SNP. Ziet McLean ooit
zo'n onafhankelijk Schotland on-
staan? „Ja, toch wel. Halverwege
de jaren '70 zaten we er dicht bij,
dus waarom zou zich' dat niet
kunnen herhalen? De bitterheid
onder de mensen over de Britse
regering neemt toch alleen maar
toe?"
En zou hij bereid zijn die nakende
onafhankelijkheid een handje te
helpen, met andere woorden:
zou hij ervoor willen vechten?
Nu kijkt de woordvoerder van de
SNP geschrokken. Hij zegt:
„Zoiets als de SNLA? Bombrie
ven en zo? Nee hoor, wij willen
onder geen voorwaarde geweld.
Geweld brengt alleen maar ge
weld voort. Burgerlijke onge
hoorzaamheid, oké, maar meer
niet"
De whisky-industrie zou volgens de nationalisten - in samenhang met de olie en het toerisme - een onafhanke
lijk Schotland meer dan levensvatbaar maken.
Rooskleuriger
Daaraan moet onmiddellijk wor
den toegevoegd dat het er voor
de Schotse nationalisten wat
rooskleuriger uitziet, als men
naar de percentages van de be
haalde stemmen gaat kijken.
Dan blijkt dat de SNP 11,8 pro
cent scoorde, zo ongeveer één op
de acht kiezers dus.
Dat is wel eens aanzienlijk beter
geweest. Bij de verkiezingen
voor een nieuw Lagerhuis in de
herfst van 1974 haalde de SNP
maar liefst 30,4 procent van de
stemmen. Door het districten-
stel, dat kleinere partijen ernstig
benadeelt, leverde dat elf zetels
op.
Vanwaar die neergang? Chris
McLean, stafmedewerker op het
wat vervallen hoofdkwartier van
de SNP in Edinburgh, is er heel
duidelijk over: „Dat komt omdat
de Schotten de moed lieten zak
ken nadat zij in 1979. toen ze
mochten stemmen over meer on
afhankelijkheid, door de heren
in Londen grotelijks belazerd
waren".
Dat zit zo. In 1979 werd een refe
rendum gehouden, waarbij alle
kiesgerechtigde Schotten zich
mochten uitspreken over de
vraag of ze voorstander waren
van een lossere band met de rest
van het Verenigd Koninkrijk.
Het idee was, dat de Schotten
dan veel meer hun eigen zaken
zouden kunnen uitmaken. Het
zou onder meer de vorming van
een eigen parlement betekenen.
Een gebouw voor dat parlement
was al ingericht, de Royal High
School in Edinburgh. De bij vele
Schotten altijd al aanwezige
volkseigen gevoelens werden
daardoor stevig aangesproken
Daar kwam bij dat juist in die
tijd zichtbaar werd hoe ontzet
tend veel geld er werd verdiend
met de voor de Schotse kust ge
vonden Noordzee-olie.
LUXOR (121239): "Christine", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 1 (124130): "Ciske de rat", de.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16.45 uur, al.
LIDO 2: "Schatjes", da. 14.30,19.00 en
21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. 12 jr.
LIDO 3: "E la nave va", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur.
16 jr.
LIDO 4: "Erendira", da. 19.00 en 21.15
uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30
uur, 16 jr.
Kindermatinee: 'Tekenfilmfestival
van Walt Disney", za., zo., woe.
14.30 uur, zo. ook 16.45 uur, al.
STUDIO (133210): "Carmen", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.30,
16.45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
TRIANON (123875): "Hercules", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30.19.00 en 21.15 uur, al.
REX (125414): "Het Weense hoertje
op haar hoogtepunt", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Meisjes van sta
vast". vr. en za. 23.30 uur, 18 jr.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1 en 2: "Ciske de rat", dag.
18.30 en 21.00 uur, za., zo. en woe.
ook 13.30 uur, al.
Nachtvoorstelling 1: "Ciske de rat",
za. 24.00 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling 2: "Prikkeling der
zinnen", za. 24.00.uur, 18 jr.
EURO 3: "Schatjes", dag. 18.45 uur en
21.15 uur, za.. zo. en woe. ook 13.45
uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Teenagers in lo
ve", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 4: "Twilight Zone", dag. 18.45
en 21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Twilight Zone",
za. 24.00 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "101 dalmatiers",
za., zo. en woe. 13.45 uur, al.
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
Greenway: "Octopussy",
uur, za. 15.45 en 19.30 uui
12 jr.
jr.
"Le beau marriage", do. e
uur, 12 jr.
Kindermatinee: "Donald Duck b
films", za. en zo. 14.00 i
14.30 uur, al.
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Never say never again", do.,
woe. 14.45 uur, 20.00 uur, ma., di.
20.00 uur, vr., za., zo. 14.45, 19.00 en
21.15 uur, 12 jr.
CITY 2: "Spacehunter", zie tijden als
in City 1, 12 jr.
CITY 3: "The hunger", zie tijden als
in City 1, 16 jr.
CITY 4: "The curse of the pink pan
ther", do. 14.45, 20.00 uur, vr. 14.45,
19.00 en 21.15 uur, za. 19.00 en 21.15
uur. zo. 14.45 uur, ma..
20.00 uur.
Kindermatinee: 'Tekenfilmfestival
Walt Disney", za.. woe. 14.45 uur. al.
Leiden
Rijksmuseum voor Volkenkunde -
Steenstraat. 'Koorts en kokosno
ten', tekeningen en verhalen van
zieke kindereh uit Sri Lanka, t'm
24/6; 'Japan, profiel van een cul
tuur', t/m 15/5; 'De Samurai', t/m 29/
4; di t/m za 10-17 uur. zo 13-17 uur.
Rijksmuseum van Geologie en Mine
ralogie - Hooglandse Kerkgracht,
Museum Boerhaave - Steenstraat,
'Potten kijken en pillen draaien in
de oude apotheek', t/m aug.; di t/m
za 10-16 uur. zo 13-16 uur.
Rijksmuseum van Oudheden - Ra
penburg, 'Oud Iran', 'Urnen del
ven'. t/m 6/5; di t/m za 10-17 uur, zo
13-17 uur.
Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat,
tentoonstelling over bedrijfsmonu-
menten, t/m 24/4; openingstijden
bibliotheek.
Lak-galerie - Cleveringaplaats. Jules
van der Vuurst de Vries, schilderij
en; Trees Klijn, etsen, t/m 15/5; ma
t/m vr 9-17 uur.
Holiday Inn - Joke van der Linden,
mozaïek; Rob Ram, o.a. tekeningen
met kleurpotlood, t/m 25/4.
De Oude Rijn - Stille Mare. litho's en
gemengde technieken van Peter de
Ru; keramiek van Liesbeth Luk-
aart, t/m 29/4; di t/m za 10-19 uur,
ma 12-18 uur. zo 11-17 uur.
Ars Studio Pieterskerkgracht, Pop-
co Bakkers, schilderijen en aqua
rellen, t/m 8/4; ma t/m do 9-12 en
19-9,1.30 uur. zo 13-16 uur.
Stelling - Lange Mare, schilderijen
van Jan der Ploeg, t/m 21/4; di t/m
zavan 12-17 uur.
ABN - Breestraat, symbolische pente
keningen Justus Bakhuizen van
den Brink, tot 20/4.
Repelsteel - houtskoolpotlood-teke
ningen Erik v.d. Schee, tot 15/4; ma
t/m vr vanaf 12 uur.
Leideraorp
Muzenhof - zeefdrukken en litho's
van Anneke Hartlief-Kok, 5/4 t/m 8/
5; ma t/m vr 14-18 uur, za 9.30-12.30
Leythenrode - Wout Roodenrfjs. olie
verfschilderijen, t/m 10/5; dag. 10-20'
Warmond
Galerie De Pomp - Dorpsstraat, 'Paas-
sfeer bij de Pomp'. 7/4 t/m 26/4; di
19-21 uur, woe. do, zq, zo 14-16 uur,
woe ook 10-12 uur.
Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat,
'Eieren in de lente van 1984', 7/4 t/m
26/4, woe, do, zo 14-16 uur, di 19-21
uur, za 11-16 uur.
Voorschoten
Ambachts- en Baljuwhuis - Voor
straat, expositie oudleerlingen
Kon. Academie van Beeldende
Kunsten Den Haag, 5/4 t/m 6/5, dag.
14-17 uur.
Oegstgeest
Kunstcentrum Lange Voort - Lange
Voortplein, Cor Fafiani, aquarellen;
Pieter Scholten, olieverf, gouaches,
pentekeningen; Marita Drent, kleu
retsen; Benjamin Lutter, aquarel
len; Helen Ferdinand, kleinbrons
en keramiek, 6/4 t/m 28/4; di t/m
13-17.30 uur, vr 19-21 uur, za 12-17
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Diaconessenhuis) en van vrijdag
13.00 tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth
ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Volwassen- en jonge
renafdeling: elke dag van 16.00 tot 17.00
uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderaf
deling: elke dag van 10.30 tot 19.00 uur.
De afdeling intensieve zorg: uitsluitend
na overleg met het hoofd van de afde
ling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur: Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van
19.30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
huis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-
Kraamafdehng: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18 30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelyks 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdelingen:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur. (Alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
rw/K WAARSCHUW/WAF f Vi/U M/V
HEFEAJEJ?6/EEEPELF LATEAJN/ET y
OV£J? C/VS HEEAJ LOPEAJ JULLIE HEP'
BEH OA/ZE ETEOOAl A//EF LAA/GEE
NOD/G YOOE HC'WE l/EEL/CHF/FG
WEL l/OQB EC/LL/E CEA'ffSALE
i/-t/£EWAEW/HG..H-HET /S H/EJ?
WAEM /NHU/S.. EAJ/E WEEE HEEL
ZEFEE PAF/F OS ELEC7E/C/TE/T HEE
AFGESA/EPEW.H-ECE FA/V O -PAF?.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra
bezoek voor de hartbewaking: 's och
tends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek
voor vaders op de kraamafdeling: 's
avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30 uur, 's
middags alleen voor ouders 14.30-
18.30 uur.
7 april 1984
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- In de gemeente Ridderkerk
heerscht groote ontsteltenis bij
het vernemen van het vergaan
van het Belgische stoomschip
"Daniël Steinmann", hetwelk
op 20 Maart jl. van Antwerpen
vertrok met 93 landverhuizers
naar Amerika. Op dit schip,
dat in den avond op een klip
stootte op ongeveer driehon
derd meter van het kunstlicht
van Sambro-eiland, Nieuw-
Schotland, bevonden zich: Af.
Stok, een man van 62 jaar, P
Kranendonk met vrouw en vijf
kinderen, en H. Bravenboer met
vrouw en vier kinderen, allen
landverhuizers uit Ridderkerk.
Aangezien volgens de laatste
berichten slechts drie passa
giers zijn gered, hebben deze
veertien personen naar alle
waarschijnlijkheid mede hun
graf in de golven gevonden,
waardoor vele gezinnen in
rouw zijn gedompeld. Tot de be
manning behoorden ook drie
Hollanders: Mooi Oudpekela
matroos; Brash Amsterdam
3de machinist, en Breucker
(Groningen), scheepskok. Het
onheil had plaats tijdens een
orkaan, vergezeld van dikke
mist. In het geheel zijn 121 men-
schenlevens bij deze ramp ver
loren gegaan. Niet alleen on
kunde of onachtzaamheid van
den kapitein moeten bij dit
vreeselijk ongeluk in het spel
zijn geweest, maar ook het ont
breken op Sambro-eiland van
een reddingsboot of reddings
pijlen, ofschoon het eiland be
kend staat als een der gevaar
lijkste plaatsen van de kust van
Nieuw-Scholland.
Vij/tig jaar geleden:
In de heilige Hindoestad
Ajodhya bij Fizabad in Bri-
tisch-Indië zijn bij een botsing
tusschen Hindoes en Muzelman
nen drie personen gedood en
twintig ernstig gewond. Drie
moskeeën zijn beschadigd en
tal van huizen in asch gelegd.
De onlusten zijn ontstaan na-
dal de Muzelmannen een koe
hadden geofferd, een heilig dier
bij de Hindoes
