Onbegonnen Verb
C
'Meer banen voor artsen alleen
mogelijk door kortere werktijden'
Ordinair gegluur als sociaal
wetenschappelijk onderzoek
Leiden
VRIJDAG 6 APRIL 1984
Leidse kroniek
door Ruud Paauw
en John Kroon
Onderzoek
Als U deze rubriek laat lezen aan
diegene in uw naaste omge
ving die zestien jaar of ouder is
en het laatst jarig is geweest,
dan krijgen wij een goed beeld
van de mening van de lezers.
Pardon??
Wie denkt dat dit flauwekul is,
onderschat ons. Want het staat
sociaal-wetenschappelijk ge
sproken vast dat zo'n zin als
boven geheel in de haak is. Ten
minste: de afdeling veldwerk
van de Dienst Sociaal-Weten
schappelijk Onderzoek
(DSWO) van de Leidse univer
siteit bedient zich er van. We ci
teren de eerste zin van een brief
die bij diverse burgers in deze
omgeving onlangs in de bus
gleed:
"Als u met meer mensen een huis
houding voert, wilt u deze brief
dan alstublieft geven aan die
gene van 16 jaar of ouder, die
het laatst jarig is geweest? Wij
krijgen dan een goed beeld van
de mening van de bevolking
van Leiden en omstreken".
Logisch, niet?
De brief behoort bij een enquête
formulier over het onderwerp
'bevolking en gezin' en er
wordt meteen in gevraagd of
de aangeschrevene zich defini
tief wil voegen in het adressen
bestand van het DSWO, voor
volgende onderzoeken. Want
het moet toch een mooi gevoel
geven om bij te mogen dragen
aan De Representatieve Me
ning van de Nederlandse Be
volking.
Op de bijgevoegde vragenlijst
wordt vervolgens geïnformeerd
naar een aantal zeer persoon
lijke gegevens. "Hoeveel kinde
ren wilt u hebben? Bent u ge
trouwd of gescheiden? Of
woont u samen? Werkt u, bent u
werkloos of arbeidsongeschikt?
Wat voor opleiding heeft u?
Heeft u inkomen uit arbeid,
ww, bijstand, een andere socia
le uitkering of alimentatie?
Hoe hoog is uw netto-inkomen?
Hoe voelt u zich over het alge
meen? Heeft u momenteel veel
problemen?".
Sociaal-wetenschappelijk onder
zoek teruggebracht tot ordi
nair gegluur.
De DSWO betreedt hier op genan
te wijze het terrein van de pri
vacy. Natuurlijk is deelnemen
aan de enquête vrijwillig en,
voegt de DSWO er troostend
aan toe, onderzoekers die zich
tot haar wenden krijgen alleen
maar de beschikking over het
adressenbestand.
Maar toch. Wie het enquêtefor
mulier invult gaat de computer
van de DSWO in. Tenzij hij te
kennen geeft aan volgende on
derzoeken niet te willen mee
doen. Is het dan niet mogelijk
om anoniem de vragenlijst in
te vullen? Je kunt natuurlijk de
vraag: 'Wie heeft deze vragen
lijst ingevuld?' onbeantwoord
laten. Maar daar heeft de
DSWO iets op gevonden.
Achterop de vragenlijst is een
cijfertje gestempeld dat over
eenkomt met een getal op het
adressenstrookje dat op de en
veloppe is geplakt.
Op onze beurt hebben wij een
aantal vragen aan de DSWO.
"Heeft u blauwe ogen en blond
haar? Hoe vaak pleegt u de ge
slachtdaad? Hoeveel negers
kunnen we maximaal in Ne
derland toelaten? Slaat u uw
vrouw of man vaak? Hoe voelt
U zich dan?"
Natuurlijk gaan wij die gege
vens niet zomaar aan anderen
afstaan. Ze gaan mooi bij ons
de computer in, zodat alleen
wij er van kunnen genieten.
Dat de computerkraak welis
waar de meest verzwegen,
maar bepaald niet minst be
dreven misdaad is, vergeten
we even).
Overdreven? Misschien. Maar
neem de vragen van de DSWO.
De dienst informeert bijvoor
beeld naar het kindertal dat de
ondervraagde zou wensen te
hebben. Geeft hem of haar zes
tien mogelijkheden, variërend
van 'geen kinderen' tot 'drie
jongens en drie meisjes'. Of de
ondervraagde met zestien cij
fers maar even precies de volg
orde van voorkeur wil aange
ven. Dat iemand bijvoorbeeld
vier meisjes en twee jongens
zou willen hebben, of zeven kin
deren in totaal, dat mag niet,
want die varianten komen op
de vragenlijst niet voor. Het
nut? Ach, het is natuurlijk bui
tengemeen interessant om te
weten dat dertien procent van
de bevolking van Leiden en
omgeving de voorkeur geeft
aan twee meisjes en drie jon
gens, maar dat twaalf procent
juist drie meisjes en twee jon
gens prefereert.
Hoe reageert u bij moeilijkhe
den? De DSWO zou het graag
willen weten. Er blijken twin
tig verschillende reacties moge
lijk, zo hebben ze er uitgedok
terd. Te mooi om ze niet alle
maal op te noemen:
"Bij moeilijkheden reageer ik
door:
1. Logisch te redeneren. 2. In de
war te raken. 3. De mening van
een ander te vragen. 4. Ver
driet of neerslachtigheid. 5.
Een nieuwe, andere oplossing
te zoeken. 6. Ruzie te maken. 7.
Hulp inroepen van een ander
om samen tot een oplossing te
komen. 8. Te fantaseren of te
dagdromen. 9. Doordouwen.
10. De werkelijkheid nuchter
onder ogen te zien. 11. Boos
heid. 12. Erop te rekenen dat
anderen mij wel zullen helpen.
13. Er niet over te praten. 14. Te
proberen alleen tot een oplos
sing te komen. 15. Op andere
gebieden voldoening te zoeken.
16. Er zo weinig mogelijk aan
proberen te denken. 17. Licha
melijke klachten en symptonen.
18. Mijzelf te isoleren van ande
ren. 19. De schuld aan anderen
te geven. 20. Het gevoel te krij
gen dat de dingen vreemd voor
mij worden".
De deelnemers aan de enquête
kunnen bij elke variant boven-
Als u een vragenformulier van de
DSWO onder ogen krijgt, hoe
reageert u dan?
Wij geven drie mogelijkheden:
a) Ik veeg er mijn achterwerk
mee af.
b) Ik werp het in de open haard.
c) Ik verscheur het in tientallen
snippers.
Schuld
Steeds meer studenten lopen ach
ter met het betalen van de
huur. De totale huurachter
stand van studenten zou zijn
opgelopen tot ongeveer drie
miljoen gulden, zo luidde een
bericht in de krant van dins
dag.
Maar A. Hübben, adjuct-direc-
teur stichting studentenhuis
vesting in Leiden, liet weten
dat het in deze stad helemaal
zo'n vaart niet loopt. "Er is
geen sprake van een stijging
van de huurachterstand". Hij
begrijpt zelf ook niet waarom
de problemen in Leiden minder
groot zijn dan elders.
Het is inderdaad vreemd.
Of zou het dan toch waar zijn dat
De Pieterskerk ter hoogte van de Herensteeg.
Je kunt de parkeerborden om de vijf meter zetten en desnoods op kerkelijk terrein (zoals de i
linkse), geparkeerd wordt er toch - al verbied je het van de k&nsel. (foto Dirk k
dien noa eens kiezen uit vijf
mogelijkheden: "nooit", "zel
den", "nogal eens", "vaak",
"altijd".
Wie een representatief antwoord
op deze vraag wil geven zal
vermoedelijk eerst zijn eigen
psyche in een andere computer
dan die van de DSWO moeten
stoppen, wil hij er ooit uitko
men. Tenzij hij een ontmoedi
gend uitgebreide ervaring met
moeilijkheden heeft.
Je ziet de conclusies al voor je:
"23 procent van de bevolking
van Leiden ziet bij moeilijkhe
den de werkelijkheid nogal
eens nuchter onder ogen". Of:
"Twaalf procent krijgt zelden
het gevoel dat de dingen
vreemd voor hem worden".
"Zes procent raakt altijd in de
Tot slot önze enquête.
ondanks alle sociale processen
sinds de jaren zestig Leiden
nog altijd de universiteit heeft
waar in merendeel de zonen en
dochters van de gegoeden stu
deren?
Emancipatie
"Laat uwe woorden weinig zijn",
staat er toch duidelijk in Pre
diker.
Maar het lijkt er verdacht veel op
dat de gemeenteraad in de dis
cussie over de emancipatienota
bezig is met grote ijver het te
gendeel in de praktijk te bren
gen. Uren, dagen, maanden,
jaren zijn er aan besteed in de
voorbereidingsfase en in com
missievergaderingen. Nu al
weer enkele weken is men er
verder over aan het zagen en
peuteren in de gemeenteraad
(of in gezamenlijke commis
sies).
De berg zal een emancipatorische
muis baren, daar kunnen we
nu al zeker van zijn.
Het is een belangwekkend on
derwerp, wie zou het willen
ontkennen. Er behoort zeker de
nodige tijd aan te worden be
steed, maar sommige raadsle
den gaan zo detaillistisch te
werk dat het onderwerp grote
kans loopt aan de finish te zijn
verdronken in die troosteloze
woorden-plensbuien.
De desinteresse onder raadsleden
die toch al niet overliepen van
geestdrift voor deze zaak, ziet
men met het uur toenemen.
De koppen krijgen iets glazigs.
Bleijie (CDA) zakt steeds ver
der onderuit en zal zich nog
eens ernstig blesseren. Van der
Pluijm (PvdA) zit met zijn ge
dachten vast op een ver zonnig
strand met dames die niet eens
willen wéten wat emancipatie
betekent en Kuijers (WD) zie
je per zitting meer twijfelen tot
welk geslacht de emancipatie
freak Van Lint PPR) nu eigen
lijk behoort.
Zou een schilder dit raadstafe-
reel niet eens voor het nage
slacht kunnen vastleggen? Ge
garandeerd dat dat over pak
weg 50 jaar net zo'n klassieker
wordt als "De Staalmeesters"
en "De Stier van Potter".
Architecten
Afgelopen maandag ploeterde
men weer verder door het moe
ras van overvloedigheid.
Toch waren er momenten dat ie
dereen even klaarwakker in
zijn stoel zat. Er lag een motie
ter tafel die beoogde aan vrou
welijke architecten, indien ge
schikt, de voorkeur te geven bij
de bouw en renovatie.
Nu zal niemand ontkennen dat
de stem van vrouwen in bouw
teams e.d. niet sterk genoeg
kan zijn, want de indeling van
huizen en gebouwen getuigt
nogal eens van mannelijke on
handigheid of tekortkomingen.
Maar als je het zo formuleert als
in de motie staat, sla je de weg
naar een puinhoop in.
De raad was gelukkig zo verstan
dig het plan in de prullebak te
werpen.
De meest plastische reactie kwam
van de CPN'er Jan Brands:
"Het zal me worst zijn of er een
mannelijke of vrouwelijke ar
chitect moet komen. Waar het
om gaat is wat hij of zij kóst
en niet of het iemand met tien
of elf vingers is".
Die Jan. De vergadering keek er
even van óp.
Eit dat deed zij nogmaals toen de
discussie belandde bij de indi
vidualisering van het stelsel
van sociale zekerheid. Henriet-
te van Dongen (PvdA) probeer
de Brands hiervoor over de
streep te trekken, maar de com
munist spartelde heftig tegen
en zei met krachtige stem:
"Hoevéél krijg ik dan aan uit
kering?".
Niemand wilde uiteraard een be
drag noemen. Stemmen in de
raad. riepen dat Brands mocht
aannemen dat het "voldoende"
zou zijn. Maar daar trapt een
horizontaal niet in. Brands
wenste het tot op de florijn te
weten. Toen het antwoord weer
te wensen overliet, beëindigd
hij de discussie met deze van
dramatiek doortrokken zin:
"Ik weiger met mijn vrouw
strijd te voeren zo lang wij niet
in een socialistische maat
schappij leven".
Maar er is nog énige hoop voor de
emancipatie-nota. Want wet
houder Peters zei op zeker mo
ment: "Het college van B en W
zal niet zwijgen als het wapen
feiten te melden heeft".
We wachten met een hart vol
spanning af.
Stevenshof
heeft tekort
aan peuter
speelzalen
LEIDEN - Wethouder Peters (on
derwijs) opende gisteren "Wel-
lus-Nietus", de peuterspeelzaal
in de Stevenshof. De grote
wachtlijst (70 peuters) maakt wel
duidelijk dat er in de Stevenshof
grote behoefte is aan kinderop
vang en Peters haakte daar bij
zijn openingstoespraak op in. "Ik
heb alarmerende berichten ge
hoord, waaruit ik de indruk
kreeg dat deze peuterspeelzaal
een druppel is op een gloeiende
plaat". Hij bevestigde een
'brandbrief te hebben gekregen,
waarin om meer subisidie wordt
verzocht. Met die subsidie zou
"Wellus-Nietus" ook 's middags
open kunnen zijn en eigenlijk
zou er een leidster bij moeten. El-
win Mentink knapt het nu op sa
men met een vrijwilligster en een
tijdelijke kracht.
Peters pleitte ervoor een soort 'per-
soneelspool' in het leven te roe
pen, waardoor leidsters uit min
der kinderrijke buurten in dicht-
bevolkter buurten zouden kun
nen worden ingezet. "Ik denk
aan een soepeler personeelsbe
leid dat dit mogelijk maakt. Een
aantal leidsters uit zo'n centrale
pool zou op de grootste knelpun
ten moeten worden ingezet".
De wethouder kon echter niets toe
zeggen. Hij beloofde wel een po
ging te wagen nog dit jaar iets
aan de ergste nood te doen. En
voor de toekomst moet er vol
gens hem hard aan een perma
nente oplossing worden ge
werkt. "Ieder kind heeft recht op
Drs. Overeem bij avond assistent-geneeskundigen:
LEIDEN - Wat is de toekomst van
dr. W.W. Werkloos, specialist?
De verwachtingen voor 1986 zijn
weinig rooskleurig: 4000 werklo
ze artsen, onder wie 400 specia
listen. Vandaag de dag, april
1984, hebben we te maken met
ruim 1500 geregistreerde werklo
ze artsen.
Gegevens om bij neer te leggen?
Nee, niet zolang specialisten nog
werkweken van 60 uur maken en
arts-assistenten gemiddeld aan
de 70 uur komen. Daarover wa
ren de aanwezigen, op door de
Vereniging van Assistentgenees
kundigen georganiseerde avond
in de vrouwenkliniek van het
AZL, het gisteravond eens. De
manier waarop de werkweken
moeten worden terugschroefd
en jonge collega's aan het werk
gezet kunnen worden, leverde de
nodige gespreksstof op. Naarma
te de avond vorderde werd ech
ter steeds duidelijker dat het fei
telijk probleem ligt in een andere
wijze van werken.
Uitgangspunt bij de discussies
was, hoewel sommige sprekers
dat in het vuur van hun betoog
wel eens vergaten, dat er in de
gezondheidszorg in Nederland
niet méér geld beschikbaar komt
voor méér werk. De directeur so
ciale zaken van het Academisch
Ziekenhuis Leiden, drs J.J.
Overeem stelde het heel duide
lijk: Willen er meer arbeids
plaatsen worden gecreëerd dan
zal de beschikbare loonsom an
ders moeten worden verdeeld".
De belangrijkste mededeling
kwam daarmee van hem. Over
eem vertelde dat in het AZL een
commissie is ingesteld die de di
rectie gaat adviseren over de
werkgelegenheid voor jonge
werkloze artsen. Geen vrijblij
vende adviezen, maar voorstel
len voor concrete maatregelen.
De directie heeft de commissie
een aantal duidelijke opdrachten
meegegeven en verwacht daar
over nog voor het einde van dit
jaar een rapportage.
Om tot een geleidelijke verminde
ring van werktijden te komen
denkt Overeem aan het invoeren
van dienstroosters. "Zoiets kost
tijd, er moeten immers begrijpe
lijke weerstanden worden opge
lost. Echter, als men een norma
lisering van de arbeidstijd wil,
kan het. Bij de verpleegkundi
gen is het ook gelukt. En, ver
mindering van de soms echt veel
te lange werktijden zou wel eens
een positieve invloed kunnen
hebben op de kwaliteit van de
patiëntenzorg".
Aan den lijve
Een andere opdracht aan de com
missie luidt: onderzoek de moge
lijkheden voor invoering van
deeltijdarbeid. Ook is het de be
doeling dat grondig wordt beke
ken op wat voor een manier
werkloze artsen met behoud van
uitkering aan de slag kunnen.
Volgens de directeur moet één
van de voorwaarden hierbij zijn
dat dit alleen een overbruggings
maatregel kan zijn naar een regu
lier dienstverband.
Dr. J. van Mansvelt, die onlangs
nog een kloek boekwerk over de
herstructurering van de gezond
heidszorg heeft géschreven, lan
ceerde ook een plan voor thans
werkloze specialisten. Hij dacht
aan een verplichte nascholings
cursus, waarin specifiek onder
richt wordt gegeven in de proble
matiek van kwaliteit en kosten in
de gezondheidszorg. "Deze cur
sus zou kunnen worden aange
vuld met een praktische stage in
ziekenhuizen waar men ervaring
opdoet met de problemen van
het management op niveau van
directie en diensthoofden en
meedraait in stafcommissies in
het kader van kwaliteitsbewa
king". Van Mansvelt meende dat
er pas enig besef van doelmatig
heid kan ontstaan, als de jonge
specialist de problemen aan den
lijve ondervindt.
een goede peuterspeelzaal", on
derstreepte hij het belang van
"Wellus-Nietus'.
Voorlopig is het echter in de Ste
venshof nog zo dat ouders van
ongeboren of pasgeboren kinde
ren wordt aangeraden ze alvast
op de wachtlijst van de peuter
speelzaal te zetten. Want elke
peuter die nu de wachtlijst wordt
bijgeschreven kan pas in januari
1986 een plaatsje krijgen.
Zen
In de kapel van Verbum Dei aan
de Plantage 16 te Leiden wordt
zaterdag 7 april een intensieve
Zen-training gehouden. Van 's
morgens zeven uur tot 's mid
dags twaalf uur. Men dient wel
vertrouwd te zijn met Zen-me
ditatie. Voor de beginners
wordt eens in de veertien da
gen een avond gehouden. Na
dere inlichtingen: Cathy Parii,
tel: 214494.
Punk
De Engelse punkgroep The Toy-
dolls treedt op zaterdag 7 april
op in het LVC aan de Bree-
straat 66. De zaal gaat open om
21.00 uur.
Koffie
Om het ontbrekende bedrag voor
de aankoop van een nieuw or
gel bijeen te krijgen wordt op
zaterdag 7 april van 10.00 tot
16.00 uur een rommel/hobby
Bingo
De contactcommissie van L.F.C.
organiseert vanavond weer
een bingo. Plaats van hande
ling: de kantine van de vereni
ging aan de Boshuizerkade.
Aanvang: 20.00 uur.
Lezing
markt in en om het kerkelijk
centrum De Regenboog (naast
de Kopermolen) gehouden.
Blues
De bekende Amerikaanse rhythm
blueszangeres Wendy Sheri
dan zal op zaterdagavond 7
april optreden in Het Huis de
Bijlen. Het concert begint om
ongeveer tien uur.
In het Rijksmuseum voor Volken
kunde zal op zaterdag een le
zing worden gehouden over Af
ghanistan. Spreker: dr. David
Champagne. De lezing wordt
gegeven in het Engels en begint
om 20.00 uur.
Swingen
In het Vrouwenhuis aan de Hooi
gracht 79 wordt zaterdag
avond weer een swingavond
gehouden. De muziek wordt
verzorgd door disco Fame.
Aanvang: 22.00 uur.
MODELTEKENEN - Het LAK
(Leids Academisch Kunstcen
trum) organiseert met ingang
van 8 april elke zondagmiddag
van twee tot vier uur een open
atelier modeltekenen. Ieder die
dat wil, kan dan met potlood,
krijt of houtskool werken aan
een model. Belangstellenden
kunnen zich op werkdagen van
twee tot vijf uur opgeven (tel.
124890). Het LAK ligt aan de Cle-
veringaplaats 1.
Agenten maken
jacht op haan
LEIDEN - Twee agenten van de
Leidse politie hebben gistermid
dag jacht gemaakt op een haan
die met zijn leven spotte door
doodgemoedereerd over de rij
baan van de Willem de Zwijger
laan te wandelen.
De politie was door omwonenden
gewaarschuwd nadat de haan
een aantal keren net op tijd had
kunnen wegduiken voor het
drukke autoverkeer. De twee
agenten slaagden er evenwel niet
in het dier te vangen. De haan
was het tweetal steeds te vlug af
en verdween uiteindelijk in de
bosjes van de volkstuinjes nabij
de Gooimeerlaan.
Scholieren doen verkeersexamen
LEIDEN - In totaal 1248 leerlingen van de hoogste klassen van de lagere scholen zullen de komende weken het
verkeersexamen doen. Gisteren fietste de eerste groep, scholieren uit Noord en de Kooi, door Leiden. Zij vertrok
ken bij buurthuis 't Spoortje op de Bernhardkade. Successievelijk zullen ook de andere wijken in Leiden aan de
beurt komen. (foto Holvast»
Wethouder Peters verricht de opening van 'Wellus-Nietus'
