Geen verbod op
export gifafvai
Noblesse oblige.
Möller wil nu nog geen hulp
Voorverldezingen
VS naar climax
Rijexamen te licht bevonden
PvdA en VVD kruipen
met pabo naar Deetman
Na wat in Haarlem is gebeurd
VRIJDAG 6 APRIL 1984
Varia
PAGINA II
DEN HAAG (GPD) De export van chemisch afval wordt niet verboden. Minister Win-
semius (milieubeheer) vindt het voldoende als grensoverschrijdende transporten van
gevaarlijke afvalstoffen worden gemeld aan de landen van invoer, uitvoer en eventueel
doorvoer. De bewindsman meent dat dit voldoende controlemogelijkheden biedt.
DEN HAAG (ANP) - De nieuwe theorietoets bij het rijexamen
vertoont nogal wat zwakke plekken. De overkoepelende organi
satie van rijschoolhouders (COA) acht het theorie-examen te
licht omdat kandidaten die het certificaat binnen hebben over
onvoldoende functionele kennis beschikken.
De kamerleden Jorritsma (WD), Van Vlijmen (CDA) en Van der
Doef (PvdA) hebben er bij staatssecretaris Scherpenhuizen (ver
keer) in schriftelijke vragen op aangedrongen er wat aan te
doen. Zij willen dat de bewindsman in overleg met de COA en
het CBR nagaat welke verbeteringen mogelijk zijn
De parlementariërs wijzen er op dat het nieuwe theorie-examen
juist is ingesteld om een grotere functionele kennis te waarbor
gen. In de praktijk blijken er zich gevallen voor te doen waarbij
gezakte leerlingen dezelfde dag een toets kunnen afleggen met
soms dezelfde serie vragen. Bovendien hebben de kamerleden
begrepen dat de zogenoemde „spiekschilden" groen of rood
weerschijnen zodat zij het spieken in plaats van voorkomen juist
bevorderen.
De Tweede-Kamerfracties van
CDA en WD gaan hiermee ak
koord. Alle andere partijen wil
len een uitvoerverbod met even
tueel ontheffing van kleine hoe
veelheden specifiek chemisch af
val. Ze menen dat elk land ver
antwoordelijk is voor zijn eigen
afval.
Een andere overweging voor deze
grote minderheid is dat de over
heid een kleine honderd miljoen
gulden gaat investeren in een
nieuw verwerkingsbedrijf voor
chemisch afval, waardoor de ta
rieven kunstmatig laag worden
gehouden. Bij een exportverbod
zouden de tarieven meer de
werkelijke prijs kunnen benade-
Winsemius daarentegen vindt dat
het nieuwe verwerkingsbedrijf
moet fungeren als een soort stof
zuiger voor het chemisch afval
van vooral kleine bedrijven. Hij
is bang dat de gevaarlijke stoffen
illegaal worden gedumpt als de
export onmogelijk wordt en de
Marokkaantje mag
voorlopig blijven
ARNHEM (ANP) - Het twaalf-ja-
rige Marokkaanse jongetje Yous-
sef Hatimi hoeft ons land voorlo
pig niet uit. Hij mag bij zijn vader
in Ede de uitslag afwachten van
een herzieningsverzoek, dat zijn
advocaat heeft ingediend nadat
het ministerie van justitie een in
1982 ingediende aanvraag voor
een verblijfsvergunning na zes
tien maanden afwees.
Dat bepaalde de president van de
rechtbank in Arnhem, mr. J. van
Julsingha, gisteren in het kort
geding dat de Marokkaanse jon
gen tegen de Staat had aange
spannen om zijn op handen zijn
de uitzetting të voorkomen. Wij
berichtten daarover gisteren
slechts in onze laatste editie.
Youssef kwam in 1982 naar Ne
derland. Hij werd opgevangen
door zijn al in 1971 na een schei
ding naar ons land gekomen va
der. Zijn moeder woont nog in
Marokko en zegt niet voor de
jongen te kunnen en willen zor
gen.
Om die reden weigert hij om in de
Europese Milieuraad voorstellen
van West-Duitsland en Denemar
ken te steunen om een vergun
ningensysteem in te voeren dat
uiteindelijk leidt tot verwerking
van chemisch afval in het land
waar het wordt geproduceerd.
Omdat de overige landen dit
evenmin willen, lukt het niet om
tot een uniforme regeling te ko
men.
Het CDA was in eerste instantie
voorstander van een exportver
bod. Nu kan het zich samen met
de WD vinden in een meldings
systeem. CDA-woord voerster
Laning zei wel dat Winsemius er
voor moet zorgen dat ook het
land van verzending en van door
voer de bevoegdheid krijgt om
bezwaar te maken tegen grens
overschrijdend vervoer van ge
vaarlijke stoffen.
Minister Winsemius was het hier
mee eens. maar geloofde dat de
Europese Milieuraad het niet zal
overnemen. De meeste landen
hechten daarvoor te veel aan een
vrij verkeer van goederen, één
van de belangrijkste uitgangs
punten van de Europese Ge
meenschap.
DEN HAAG (ANP) - Minister
Deetman (onderwijs) wil de mo
gelijkheid behouden om ook
kleinere scholen voor de be
roepsopleiding van onderwij
zers, de pabo's, te laten voortbe
staan. De minister is hierover in
een conflict verwikkeld met een
gelegenheidscoalitie van WD
en PvdA. Deze partijen streven
naar een verdergaande schaal
vergroting in het hoger beroeps
onderwijs waartoe ook de pabo's
behoren.
WD en PvdA vinden dat de be
roepsopleidingen voor onderwij
zers slechts zelfstandig mogen
voortbestaan als deze ten minste
250 leerlingen tellen. Minister
Deetman wil hierop uitzonderin-
D1EMEN (ANP) - De heer P. Wijkmans van de stichting Zwaan ontfermt zich in het gebouw van de dierenam
bulance in Amsterdam over een van de zes witte zwanen die gisteren samen met een tiental eenden hulpeloos
werden aangetroffen langs de spoorbaan bij Diemen. De dieren zaten onder de dieselolie. Het is niet duidelijk
wie voor de verontreiniging verantwoordelijk is. De brandweer heeft de olie met een laag schuim afgedekt.
(foto ANP)
gen mogelijk maken wegens „re
gionale, levensbeschouwelijke
en doelmatieheids-asDecten".
Het CDA en ook de minister vre
zen dat met name de pabo's op
levensbeschouwelijke grondslag
de dupe zouden kunnen worden
van de voorgenomen schaalver
groting. Het CDA-kamerlid
Baars waarschuwde in dit ver
band voor een soort kaalslag on-
De onderwijsspecialisten in de Ka
mer werken nu aan een oplos
sing waarmee wellicht ook het
CDA vrede heeft. Gedacht wordt
aan een uitzondering voor te
kleine pabo's die slechts tijdelijk
(drie achtereenvolgende jaren)
onder de norm van 250 leerlin
gen blijven hangen. In een eerste
reactie od die suggestie van Ko-
Bisschop Möller van Groningen
zal voorlopig geen hulpbisschop
in Rome aanvragen. Dat deelde
directeur J. Griepink van het
pastoraal centrum van het bis
dom mee. Voor de bisschop zijn
de moeilijkheden in het bisdom
Haarlem na de benoemingen van
mgr. Bogers en mgr. Lescrau-
waet een van de redenen geweest
om van deze aanvrage nu af te
Vorig jaar juli liet Möller weten,
dat hij wel een hulpbisschop wil
de. Vanuit landelijke én interna
tionale instanties wordt te veel
van de bisschoppen gevergd, zo
was een van zijn motieven. Velen
in het bisdom Groningen bleken
tegen zo'n benoeming te zijn. Er
zijn voldoende kaders in de paro
chies, de dekenaten en het bis
dom om het werk naar behoren
te doen, meende de pastorale
raad.
Historische daad. De Nederland
se theologe Catharina J. M. Hal-
kes (64) heeft vandaag in Nijme
gen de nieuwe bijzondere leer
stoel 'Feminisme en christen
dom' aanvaard.
In haar oratie, uitgesproken in de
Stephenskerk, zei mevrouw Hal-
kes, zich er bewust van te zijn,
dat feminisme en christendom
nog geen harmonische verbin
ding vormen. "De twee partners,
die aan deze leerstoel zo gemak
kelijk samen worden genoemd,
hebben elkaar aanvankelijk be
paald niet gezocht. Maar ze
moesten elkaar wel tegen het lijf
lopen, toen eenmaal het feminis
me ook vrouwen in de kerken en
de beoefening van de theologie
bleek aan te trekken'.
Feministische theologie, zei dr.
Halkes, is geen duidelijk te om
schrijven vak. "Het is eerder een
weerbarstige discipline, die in
een veelkleurig gewaad gaat ge
kleed". Naar haar mening heeft
het bestuur van de stichting 'Nij
meegs Universiteitsfonds' met
de oprichting van deze leerstoel
"een historische en wellicht pro
fetische daad' gesteld.
Beroep op zusters
De doopsgezinde gemeente van
Koudum (Fr.) vraagt de 137 zus-
tergemeenten in een brief, met
haar er bij de regering op aan te
dringen, dat op Nederlands
grondgebied geen kruisraketten
worden geplaatst. "De Algemene
Doopsgezinde Sociëteit moet
over het kernwapenvraagstuk
een eigen geluid laten horen",
meent 'Koudum'. De gemeenten
zouden op de Broederschapsver
gadering van 14 april een besluit
daartoe moeten nemen.
Algemeen voorzitter ds. S. A. Vis
verklaarde, niet op een uitspraak
namens de hele Broederschap te
zullen aansturen. Dat lijkt hem
in strijd met de bestuurlijke op
bouw van de Broederschap. "Wij
moeten vermijden, dat de verga
dering als een soort synode op
treedt". Het wordt anders, als al
le gemeenten met het voorstel
van Koudum instemmen.
De hervormde Raad voor Over
heid en Samenleving (ROS) zal
van het Hervormd Beraad Vre
desvraagstukken (HBV) geen
positief antwoord krijgen op het
verzoek om alsnog mee te doen
aan de raadplegingen over de sy
nodale kernwapenbrief van 1980.
Dat deelde HBV-voorzitter jhr.
W. H. de Savornin Lohman des
gevraagd mee.
Hoewel het bestuur nog moet ver
gaderen is het, volgens De Savor
nin Lohman, uitgesloten, dat het
HBV volgende week vrijdag een
tweede gesprek met de ROS zal
bijwonen. Na de synode-uit
spraak van eind maart (afwijzing
kruisraketten) ziet het geen heil
meer in verdere raadpleging.
Het ICTO - Interkerkelijk Comité
Tweezijdige Ontwapening -
haakte al eerder af. De stichting
'Bijbel en Vredesvraagstukken'
beraadt zich nog.
Ongehoorzaamheid. In een brief
roept het bestuur van 'Kerk en
Vrede' de campagneraad van het
Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV) op, de discussie over bur
gerlijke ongehoorzaamheid in de
brede vredesbeweging te stimu
leren. Ook zouden plaatselijke
groepen die zich met dergelijke
acties bezighouden moeten wor
den gesteund.
De campagneraad van het IKV be
spreekt morgen de oproep van
het 'Landelijk Overleg Non-
Koöperatie' (LONK) om na een
besluit tot plaatsing van kruisra
ketten in Nederland acties van
burgerlijke ongehoorzaamheid
te gaan voeren, zoals het weige
ren van 'defensiebelasting'. Het
IKV-bestuur heeft de campagne
raad steun aan de voorstellen
van het LONK ontraden.
Overigens hebben de 71 Amster-
damse theologen Uit heel het
land positieve reacties gekregen
op hun open brief over weigering
van defensiebelasting. Veel voor
gangers vragen inlichtingen over
het vredesfonds waarnaar zij hun
ingehouden belastinggeld kun
nen overmaken.
Tegen vloeken
r» d j Vorige maand aanvaardde de syno
De Bond tegen het Vloeken heeft d(,Bmet 33 stemmen voor en lf
fonds ingesteld om finan
cieel bij te dragen aan weten
schappelijke uitgaven die voor
het werk van de bond en de be
zinning daarop van belang zijn.
Dat deelde voorzitter drs. B. J.
Wiegeraad mee op de jaarverga
dering in Amersfoort. Men denkt
vooral aan studenten die een
scriptie voor hun doctoraal exa
men voorbereiden.
Het aantal donateurs van de bond
stijgt, maar het aantal subsidië
rende overheidsinstanties is met
28 afgenomen (tot 194). De bond
heeft de confessionele fracties in
een aantal gemeenten, waar deze
een meerderheid vormen, ge
vraagd de betekenis van hun
steun nog eens te overwegen.
Wiegeraad was teleurgesteld dat de
bond nog steeds moet wachten
op het antwoord van het Amster
damse gerechtshof op de klacht
over het 'Wijnlied' van Koot en
Bie. De bond had tegen de
VPRO en de VARA een klacht
ingediend bij de officier van jus
titie in Amsterdam. Daarop werd
negatief beslist. In juni vorig jaar
wendde de bond zich tot het ge
rechtshof.
Beroepen. Hervormde Kerk: be
roepen te Veen G. Mulder Has
selt; aangenomen naar Eext (Dr.)
voor deelwerk kandidaat me
vrouw F. J. Vrijlandt-Postma As
sen, naar Tienhoven K. de Ruiter
Maarssen. Gereformeerde Ker
ken: aangenomen de benoeming
tot predikant in tijdelijke dienst
(deelwerk) te Zwolle D. van der
Meulen (emeritus) aldaar. Gere
formeerde Gemeenten: bedankt
voor Hendrik Ido Ambacht F
Mallan Rhenen.
Bezwaarschrift. Tegen het op
nieuw geformuleerde besluit van
de hervormde synode betreffen
de contacten met Zuidafrikaanse
bevrijdingsbewegingen is op
nieuw een bezwaarschrift inge
diend.
Vorig jaar aanvaardde de kerkelij
ke commissie voor geschillen
een eerder bezwaarschrift van
enkele hervormden tegen het sy
nodebesluit van 1982 om te blij
ven streven naar contacten met
bevrijdingsbewegingen, in het
bijzonder het African National
Congress (ANC). Dit besluit zou
namelijk uitgelegd kunnen wor
den als een erkenning van ge
weld. En dat is in strijd met de
kerkorde, zo oordeelde de com
missie. Dus werd het besluit ver
nietigd.
de met 33 stemmen voor en 18
tegen een nieuwe formulering.
Die voegde aan het oorspronke
lijke besluit toe, dat wel ge
streefd wordt naar contacten met
bevrijdingsbewegingen, maar
dat de synode daarmee het ge
bruik van geweld en tegenge
weld niet legitimeert.
Er ligt nu weer een bezwaarschrift,
van mr. G. J de Lint in Den
Haag. Hangende de zaak wilde
deze over de inhoud geen nadere
mededelingen doen.
Samen op weg. In een brief aan
het bestuur van de hervormde
synode zet het hoofdbestuur van
de Gereformeerde Bond in de
Nederlandse Hervormde Kerk
nog eens uiteen, dat het zich aan
de bezinning op het samen op
weg gaan met de gereformeer
den niet wil onttrekken. Maar de
Bond zal zich blijven inzetten
'voor het voortbestaan van de
Nederlandse Hervormde Kerk
als vaderlandse kerk en voor een
duidelijk normatieve plaats daar
in van de klassieke belijdenis der
Reformatie'. Hij is bezorgd dat
de Hervormde Kerk zal worden
meegesleurd in wat nü in de Ge
reformeerde Kerken theologisch
de toon aangeeft.
nings (PvdA) kwalificeerde een
teleurgestelde minister die op
lossing echter als "uitstel van
executie".
Op verzoek van WD—Kamerlid
Franssen zal Deetman nog vóór
de stemming over het wetsont
werp, volgende week dinsdag, de
Kamer een raming sturen van
het aantal pabo's met minder
dan 250 leerlingen dat bij wijze
van „uitzondering" zelfstandig
zou mogen doordraaien.
Voordat de Democraten aan hun
partijcongres in San Francisco
toe zijn moeten tijdens de voor
verkiezingen nog 1759 afgevaar
digden worden gekozen. Om een
meerderheid te halen moet Wal
ter Mondale minstens 55 procent
van de resterende gedelegeerden
achter zich krijgen. Dat is nog
haalbaar. Gary Hart en in sterke
re mate nog Jesse Jackson kun
nen op de helft van het voorsei
zoen de gedachte aan een meer
derheid voor hun kandidatuur
wel laten varen. Hart zou 71 pro
cent van de nog onbenoemde
congresgangers moeten hebben
en Jackson 92 procent. Het bete
kent in beider geval dat grote ne
derlagen niet meer mogen voor-
komen.
door
Henk Kolb
Jackson heeft nooit op een meer
derheid gerekend. Hij streeft er
naar met een belangrijk blok ge
delegeerden, maar meer nog met
de mogelijk doorslaggevende in
vloed van zwarte kiezers op de
uitslag in november de politieke
invloed van gekleurde kiezers te
verhogen. Zijn invloed blijft be
staan, zelfs al krijgt Mondale of
Hart de kandidatuur.
Vervolgens beginnen de scena
rio's, die des te smakelijker wor
den naarmate het verschil tussen
Mondale's totaal en de meerder
heid van 1967 groter wordt dan
het totaal van de onafhankelijke
gedelegeerden en van de even
eens onafhankelijke supergede-
leerden, die als voorlieden van
de Democratische Partij een gro
tere rol dan ooit tevoren hebben
gekregen in de uitverkiezing van
een kandidaat. Deze spelregels,
die een partij naar believen kan
aanpassen, werden voor Monda
le op maat gesneden.
In Amerikaanse politieke breinen
duikt wederom het beeld op van
de 'smokefilled rooms' waarin
vastgelopen conventies van
oudsher werden beslecht. Niet
voor niets heeft Ted Kennedy
reeds laten weten dat hij zich on
der geen omstandigheid tot de
kandidatuur zal laten beroepen,
wanneer geen van de kandidaten
een meerderheid op zich kan ver
enigen. In Washingtonse wandel
gangen wordt de naam genoemd
van Dale Bumpers, ex-goever-
neur van Arkansas, thans een li
berale senator en 57 jaar, als mo
gelijk compromis-kandidaat.
Toen Harts adviseur en voormalig
opiniepeiler van Carter, Patrick
Cadell uit zijn statistieken een
profiel had gedestilleerd van een
presidentskandidaat, die Reagan
zou kunnen kloppen, kwam
Bumpers daar het dichtste bij.
Hij voelde er niet voor, maar bin
nen de Democratische Partij
geldt hij als 'presidents mate
riaal'. Hy heeft alleen tegen dat
'president Bumpers' niet ieder
een even gemakkelijk in het ge
hoor ligt.
Bij het verdere verloop van de
voorverkiezingen zal steeds
meer blyken, dat Mondale, Hart
en Jackson ieder een eigen ach
terban vertegenwoordigen, die
weinig gemeen heeft met die van
de twee concurrenten. Zelfs al
zou Mondale met Harts zegen
kandidaat worden, dan nog valt
te vrezen dat veel van de kiezers,
die Hart aan gedelegeerden heb
ben geholpen eerder op Reagan
dan op Mondale zullen stemmen.
Indien Hart de kandidatuur zou
krijgen zullen kiezers uit de sec
tor van de vakbonden zich van
hem afkeren en zou de overkoe
pelende vakorganisatie AFL--
CIO een zeer vernederende ne
derlaag moeten slikken. AFL—
CIO—president Kirkland gaat te
gen Hart grof tekeer (wat Monda
le zich niet kan veroorloven). Se
nator Hart is tegen een wet, die
zou eisen dat in buitenlandse
produkten zoals auto's Ameri
kaanse onderdelen moeten zitten
en dus een vorm is van protectio
nisme. De vakbonden zyn er
Tot veler ontzetting heeft Jackson,
ook al is er niets terecht geko
men van zijn regenboogcoalitie,
zoveel zwarte stemgerechtigden
op de been gebracht dat zij zeer
wel voor de Democraten de mar
ge tussen winst en verlies kun
nen betekenen. Jackson echter
heeft zijn prijs bepaald. Het par
tijreglement moet worden ont
daan van alle regels die koplo
pers bevoordelen (met minder
dan twintig procent van de stem
men kan een kandidaat geen ge
delegeerden krijgen) en van een
systeem in de zuidelijke staten,
dat blanke kandidaten voor ver
tegenwoordigende functies sterk
boven de zwarten bevoordeelt.
De Democratische partij is op het
keerpunt aangeland dat zich al
liet vermoeden toen Jackson
kandidatuur nog maar werd
overwogen, nadat in de stad Chi
cago een zwarte burgemeester
met een kleine zwarte meerder
heid werd gekozen, terwijl blan
ke kandidaten de blanke stem
men versplinterden. Het beeld
van de Amerikaanse politiek zal
ingrijpend veranderen als de
spelregels van de voorverkiezin
gen voor Congreszetels in
zuidelijke staten zo worden ge
wijzigd dat in één ronde een kan
didaat met eenvoudige meerder
heid kan worden gekozen. Nu
worden zwarte gegadigden door
gaans weggewerkt via een sys
teem dat de zwarte kandidaat in
een tweede ronde uitschakelt.
Niet alleen betekent dit een grotere
zwarte vertegenwoordiging in
het Huis van Afgevaardigden
vooral, maar bovendien een ge
vaarlijke polarisatie, omdat in
het nog steeds van rassentegen
stellingen doortrokken zuiden
blank mogelijk voor blank zou
stemmen en zwart voor zwart.
Dit crèeert een situatie die zo
zegt de politieke commentator
Theodore White, de beste krach
ten in beide partijen en alle eth-
nische groepen twintig jaar lang
hebben geprobeerd te vermij
den.
In de aanloop naar zijn kandida
tuur stapte Jackson over dit bar
re vooruitzicht nog gemakkelijk
heen tijdens een gesprek in Chi
cago. De democraten staan nu
voor de consequentie dat de ver
andering die Jackson voorstaat
de republikeinen in het zuiden
macht kan toeschuiven die zij
daar nooit eerder hebben gehad.
White noemt dat 'een klassieke
demonstratie van de wet der
nooit beoogde gevolgen'. Jack
son onderkent terecht on
rechtvaardigheid, maar zo zegt
White, rechtvaardigheid en poli
tiek zijn vlakten waar onwetende
legers bij nacht slag leveeren
Presidentskandidaat Jesse Jack
son, zonder enige hoop op een
partijkandidatuur, kan in San
Francisco aantonen of hij een po
liticus is die staat voor een bre
der belang van alle Amerikanen,
dan wel een activist die een blin
de strijd voert voor de belangen
van een bepaalde groep en in zijn
hartstocht over het hoofd ziet dat
die alleen binnen een groter ver
band kunnen worden gehono
reerd.
ADVERTENTIE
La Paz Chene, puur tabak, per
10, 20 en 50 stuks, 53 et per stuk.
