Steeds
Opvang slachtoffers
martelingen zoveel
mogelijk poliklinisch
'Gemeente kan weinig doen aan woonlasten'
Speciale behandeling in AZL
Stichting mag voor
studie dierproeven
hoogleraar benoemen
Prentenkabinet koopt
fotocollectie schilder
Documentatiecentrum
voor Japan en Korea
DONDERDAG 5 APRIL 1984
LEIDEN - Slachtoffers van martelingen die in Nederland verblijven kunnen met ingang
van mei worden behandeld in het Academisch Ziekenhuis Leiden (AZL). Een speciaal
team van specialisten, fysiotherapeuten en verpleegkundigen zal voor deze specifieke
zorg de komende weken worden opgeleid.
de voeten, ook wel 'falanga' ge
noemd, hebben vaak te kampen
met kleine fracturen in de voet
beenderen. Als je als arts daar
niet op bedacht bent, kom je
haast niet achter klachten. Je
moet precies weten hoe er wordt
Het AZL heeft in overleg met het
ministerie van welzijn, volksge
zondheid en cultuur en het cen
trum in Den Haag heel bewust
gekozen voor zoveel mogelijk
poliklinische opvang. Schwei-
zer: "Een apart centrum heeft te
veel nadelen. De slachtoffers van
martelingen moeten zo snel mo
gelijk weer terug in het leven".
Het Centrum Gezondheidszorg
Vluchtelingen in Den Haag
wordt belast met de eerste op
vang. De medewerkers van dit
centrum zullen gaan bekijken
welke mensen voor zo'n behan
deling in aanmerking komen.
Nog deze maand zullen
huisartsen via hun vaktijdschrif
ten op de hoogte worden gesteld
van de mogelijkheid om mogelij
ke patiënten te verwijzen naar
dit centrum.
De patiënten die veelal de vluchte
lingenstatus zullen hebben, krij
gen de kosten vergoed van het
ziekenfonds. Degenen die dit
predikaat nog niet hebben, kun
nen putten uit een door Amnesty
International in leven geroepen Herinneringen
fonds ten behoeve van slachtof
fers van martelpraktijken. Asiel
zoekers die gemarteld zijn kun
nen op die manier direct na aan
komst medische hulp krijgen.
Dit maakte de directeur Gezond
heidszorg van het AZL, prof. A.
Th. Schweizer, gistermiddag be
kend. Hij vertelde dat er binnen
het AZL geen apart centrum
wordt opgericht. "Wij willen de
nadruk leggen op het ambulante,
poliklinische karakter van de be
handeling. Opname in een kli- Wederom een voorbeeld: "Er moet
worden vermeden dat deze pa
tiënten tijdens de behandeling
worden herinnerd aan de gevan
genis - en martelingen. Geen
bloedproeven, electrocardio-
grammen of oefeningen onder
water. Dat roept associaties op
ge dat maar een lapmiddel is:
martelingen moeten worden te
gengegaan, maar zolang we daar
toe niet in staat zijn, moeten er
andere wegen worden gevonden.
Wij hebben ervaring op dit ge
bied. Van oudsher heeft Leiden
zich bekwaamd in de opvang van
oorlogsslachtoffers, misschien
dat we op deze manier ook iets
kunnen betekenen voor de hui
dige slachtoffers van martelin
gen".
Coördinator en arts Rob Bakker: "Er moet worden vermeden dat de
LEIDEN - De Stichting Proefdier
en Wetenschap hoopt binnen
kort een hoogleraar te kunnen
benoemen die zich gaat bezig
houden met de studie van de
dierproeven. De Kroon heeft de
stichting hiertoe bevoegd ver
klaard. Aan de Rijksuniversiteit
Leiden is een benoemingscom-
misie geïnstalleerd, bestaande
uit vertegenwoordigers van de
stichting en de medische facul
teit, die met instelling van de
leerstoel heeft ingestemd.
De kosten zullen worden gedragen
door verscheidene dierenbe
schermingsorganisaties. In een
later stadium zal het ministerie
van welzijn, volksgezondheid en
cultuur wellicht financieel bij
dragen aan gerichte studieop
drachten.
De hoogleraar zal zich bezig moe
ten houden met een kritische
analyse van het gebruik van dier
proeven in de medische weten
schap. Ook moet hij of zij onder
zoek doen naar de opvattingen in
de wetenschap die tot dierproe
ven hebben geleid. Alternatieven
voor dierproeven behoren even
eens tot de onderwijs- en onder
zoeksopdracht.
Volgens hoofdbestuurslid Henk
Smid van de Nederlandse Ver
eniging tot Bescherming van
Dieren zal de hoogleraar aan aan
komende studenten inleidende
colleges kunnen geven. Daar
naast kunnen er colleges worden
gegeven voor studenten in de
tweede fase van het wetenschap
pelijk onderwijs, die in de prak
tijk dierproeven moeten doen.
Smid heeft goede hoop dat de
hoogleraar in het komende aca
demisch jaar al aan het werk kan.
Zijn en enkele andere organisa
ties hebben zich de afgelopen ja
ren sterk gemaakt voor de bij
zondere leerstoel in dierproef-
vraagstukken. Het verzoek is
volgens de stichting drie jaar ge
leden positief ontvangen door de
toenmalige minister van onder
wijs en wetenschappen, Pais.
Staatssecretaris Van der Reijden
(volksgezondheid) heeft zich on
langs tijdens overleg met deze
organisaties ook positief uitgela
ten.
Bakker weet te vertellen dat ook in
Kopenhagen, waar het eerste
centrum voor slachtoffers van
martelingen is opgericht, men te
rugkomt van het idee om de pa
tiënten bij elkaar te zetten en
langdurig op te nemen. "De ken
nis die de deskundigen daar heb
ben opgedaan is enorm. Ons
team in het AZL zal daar zeker
een kijkje gaan nemen".
niek roept immers maar al te snel
associaties op met het verblijf in
een gevangenis of kamp".
Behandeling
Naar schatting komen er zo'n 400
mensen ons land binnen die het
slachtoffer zijn geworden van
folteringen. Ongeveer de helft
daarvan heeft medische hulp no
dig. Het centrum Gezondheids
zorg Vluchtelingen in Den Haag
bekijkt wie moet worden doorge
stuurd naar het AZL.
Rob Bakker, arts en coördinator
van het speciale team in het
AZL, verwacht dat jaarlijks on
geveer 75 mensen voor een spe
cialistische behandeling in aan
merking komen. "De overigen
zullen worden begeleid door de
artsen, maatschappelijk werkers
en fysiotherapeuten van het cen
trum in Den Haag. Daar zit ont
zettend veel deskundigheid. De
komende weken zullen wij ook
veelvuldig met dit team in over
leg treden".
Zoals Bakker het kan bekijken zal
de behandeling vooral gericht
zijn op de geestelijke kwetsuren
als nachtmerries, depressies,
hoofdpijn, gebrek aan concentra
tievermogen en apathie. "Maar
ook de lichamelijke klachten zul
len niet uit het oog worden verlo
ren". Hij noemt een voorbeeld:
"Mensen die gefolterd zijn onder
LEIDEN - Het omlaag brengen
van de woonlasten door de ge
meente Leiden is uiterst moei
lijk. De mogelijkheden daartoe
zijn uiterst gering, want de
steeds stijgende woonlasten zijn
vooral het gevolg van de hogere
energieprijzen en bezuinigingen
op rijksniveau. De enige
werkelijke mogelijkheid van de
gemeente om de woonlasten te
beperken, door het verlagen van
gemeentelijke heffingen als rei
nigingsrechten, wordt door een
meerderheid van de politieke
partijen afgewezen. Alleen het
CDA is voorstander van verla
ging van de gemeentelijke hef
fingen.
met deelektrische schokken of Tijdens de gisteravond gehouden
gecombineerde commissieverga-
waterfolteringen1
De coördinator belast zich vooral
met de organisatorische kant van
de opvang. Hij zal ervoor zorgen
dat het team wanneer dat nodig
is paraat staat om de patiënten
die zijn doorgestuurd te behan
delen. De specialisten zoals de
chirurg, gyneacoloog, psychia
ter, neuroloog zijn op afroep be
schikbaar. Alle mensen die deel
uit maken van het team hebben
zich vrijwillig aangemeld. Bak
ker: "Andere belangrijke punten
zijn het aantrekken van tolken,'
het informeren van familieleden
en hét waarborgen van de priva
cy van de patiënten. Daarnaast
heeft hy de leiding van het weke
lijkse overleg met de teamleden.
Ook zal er regelmatig contact
zijn met het centrum in Den
Haag".
Gebaar
De directeur gezondheidszorg
hoopt dat Nederland met deze
hulp een gebaar heeft gemaakt in
de richting van de slachtoffers
van martelingen. "Ik besef terde-
dering gingen de Leidse politie
ke partijen in grote lijnen ak
koord met de eind vorig jaar
door B en W gepresenteerde
woonlastennota. In die nota
wordt de schuld van de hoge
woonlasten, waardoor vooral
jongeren en ouderen in de finan
ciële problemen raken, voor een
groot deel gelegd bij de huidige
CDA/WD-regering. En dat viel
niet zo goed bij het Leidse CDA
en de WD. De liberalen hadden
in een eerder stadium via een
reactie van de werkgroep Be
stuur al afgerekend met de nota.
Die zou tendentieus zijn en onge
nuanceerd. Een vreemde reactie
vond het PvdA-raadslid Eiker
bout, omdat toch ook de WD-
wethouders de nota hadden on
derschreven. "Ik vertrouw er
dan ook op dat de WD-fractie
zich in de nota kan vinden", al
dus Eikerbout.
"Propaganda"
Maar dat bleek niet het geval. Het
WD-raadslid Jansen onder
streepte de kritiek van de WD-
werkgroep nogmaals, zij het in
wat vriendelijkere bewoordin
gen. Ze had een "constructiever
verhaal verwacht met opbou
wende kritiek" op het regerings
beleid. Waarop het raadslid De la
Mar (PSP) reageerde met: "Je
kan geen opbouwende kritiek le
veren op een afbraakbeleid".
De kritiek op het regeringsbeleid
schaarde Jansen onder de ru
briek "landelijke propaganda
voor de partij van de voorzitter
van de commissie (PvdA-wet-
houder Tesselaar-red.)". Waarna
De la Mar aan Jansen vroeg:
"Vindt u uw eigen collegeleden
(die de nota ondersteunen-red.)
propagandisten voor de PvdA?".
Het antwoord bleef de liberale
schuldig.
Ook het CDA vond de kritiek op de
regering oryuist. Raadslid Geel- Een verlaging
kerken wees erop dat vorige ka- ke heffingen
binetten, waarin ook de PvdA
zitting had, een "ongecoördi
neerd beleid" hadden gevoerd.
Volgens de christen-democraat
is er nu voor het eerst sprake van
enig overleg tussen de diverse
ministeries over de woonlasten.
"Maar door de weerbarstigheid
van de problematiek kunnen we
niet van de ene op de andere dag
resultaten verwachten. Maar we
zijn wel op de goede weg", aldus
Geelkerken, die van mening was
dat de gemeente wel degelijk
mogelijkheden heeft de woonlas
ten te verlagen.
Hij stelde voor de gemeentelijke
heffingen te verlagen, een voor
stel dat direct door de andere
partijen werd afgewezen. Een
vergelijking tussen verschillen
de grote gemeenten wijst uit dat
Leiden op de vijfde plaats staat
wat betreft de totale hoogte van
alle gemeentelijke heffingen.
de gemeentelij-
direct een te
kort op de begroting tot gevolg
hebben, aldus D'66-raadslid Van
Jder Ham. En dat betekent op
nieuw een lastenverzwaring, be
toogde het raadslid. Zij consta
teerde dan ook, evenals de ande
re partijen, dat de gemeente vrij
wel machteloos is. Of zoals het
CPN-raadslid Brands zei: "We
kunnen nota's uitbrengen zo dik
als een bijbel, maar de proble
men worden daarmee niet opge
lost".
De nadruk lag gisteravond vooral
op de energieprijzen en -bespa
ring via isolatie. Maar het eerste
voorstel, verlaging van de elek-
triciteitprijs (de gasprijs wordt
landelijk vastgesteld) en het
vastrecht, is een zaak van het
EBR. In de algemene raad van
het EBR heeft de gemeente Lei
den geen meerderheid. Een voor
stel tot verlaging van de elektri
citeitsprijs zal dus gesteund
moeten worden door andere ge
meenten in de algemene raad.
De discussie over de woonlasten
nota is overigens nog lang niet
afgerond. Tijdens de gisteravond
gehouden commissievergade
ring kwamen alleen de raadsle
den aan het woord. In een vol
gende vergadering antwoordt
het college.
Nog hoop op verzameling advocaat
LEIDEN - Het Prentenkabinet
heeft beslag weten te leggen op
een foto-collectie van George
Hendrik Breitner. De rond de
eeuwwisseling levende schilder,
één van de belangrijkste Amster
damse impressionisten, gebruik
te een deel van deze foto's voor
zijn schilderijen.
Met de aankoop is een bedrag van
ongeveer 25.000 gulden gemoeid
en hij werd mogelijk gemaakt
met de financiële hulp van diver
se instanties. Het Leids Universi
tair Fonds en de stichting 'Vrien
den van het Prentenkabinet' wa
ren er onder meer bij betrokken.
Het is voor het eerst sinds jaren
dat het Prentenkabinet (met ge
bouwen in de Kloksteeg en aan
het Rapenburg) een dergelijk
omvangrijke aanschaf heeft kun
nen doen, aldus conservatrice In
geborg Leijerzapf.
Het Prentenkabinet is daarnaast
nog altijd in de slag om de collec
tie van de Amsterdamse advo
caat Hartkamp, één van de be
langrijkste verzamelingen uit de
wereld. Inmiddels is overleg
daarover op gang gekomen tus
sen de universiteit en het minis
terie van welzijn, volksgezond
heid en cultuur. Ingeborg Leijer
zapf: "Het ministerie gaat nu
contact opnemen met Hart
kamp". Zijn fotoverzameling
dreigt uit Nederland te verdwij
nen. Hij heeft een aanbod gekre
gen uit Italië waar een deel van
een voormalig paleis in Milaan
voor zijn collectie zou worden in
geruimd.
Naast Leiden bestaat er ook nog de
mogelijkheid dat de foto's van
Hartkamp worden onderge
bracht in Haarlerh. Daar bestaan
vergevorderde plannen voor een
media-museum. Leijerzapf:
"Maar dat is allemaal nog erg
voorbarig. De invulling van dat
ligt nog volledig open".
LEIDEN - De Leidse universiteit is
van plan naast het documentatie
centrum voor het hedendaagse
China een soortgelijk centrum
voor Japan en Korea op te zetten.
Het centrum zal als informatie
bron over Japan en Korea een
landelijke functie kunnen gaan
vervullen. De Izaak Alfred Ailion
Foundation heeft hiervoor een
subsidie in het vooruitzicht ge
steld.
Het documentatiecentrum sluit
aan bij de al bestaande, op de
praktijk gerichte, management
opleiding voor het Midden-Oos
ten (Arabisch en Tiirks)
Verre Oosten (Chinees)
nu in september ook Japanolo-
gie en Koreanistiek zullen deel-
Het doel van deze vierjarige oplei
ding is mensen op te leiden voor
managementfuncties waarbij zij
kennis hebben van de taal, ge
schiedenis en de huidige cultuur
van het Midden of Verre Oosten;
de politieke, sociale, economi
sche en juridische structuur van
deze gebieden en het functione
ren van (internationale) onderne
mingen.
Redactie: Bart Jungmann Jaap Visser
{pen mei /ccfemb btadbheefd
Afgeboekt
Boekhandelaar D. is zoek. De po
litie heeft het sterke vermoe
den dat de eigenaar van 'The
Papermill' in de Haarlemmer
straat en 'Hier is 't' in de Maars-
mansteeg met de noorderzon is
vertrokken.
Gisterochtend waarschuwde een
leverancier van 'The Paper
mill' de politie. Er zou iets
niets pluis zijn met de boek
handelaar. Surveillerende
agenten belden vervolgens aan
en constateerden dat D. geen
gehoor gaf. Omwonenden wis
ten te melden dat de boekhan
delaar een paar dagen geleden
had gezegd: "Ik stop er mee".
Woorden die hij ondubbelzinnig
heeft waargemaakt. Zowel de
winkeldeuren van 'The Paper
mill' als 'Hier is 't' zijn sinds za
terdagmiddag gesloten geble
ven. Op straat stapelen de pak
ketten kranten zich op.
Bij de Kamer van Koophandel is
nog niets bekend van een
eventueel faillissement van de
bekende Leidse boekhande
laar, die eigenaar blijkt te zijn
van 'The Papermill' terwijl ook
de winkel in de Maarsman-
steeg op zijn naam staat. Deze
winkel heeft hij te hebben
overgenomen van de in
Utrecht gevestigde papiergi
gant Bruna.
Op het hoofdkantoor van Bruna
bv. in Utrecht nemen ze aan
vankelijk een blad voor de
mond als we naar D. informe
ren. Pas na enig aandringen is
een woordvoerder van de di
rectie bereid een boekje open
te doen: "Wij zijn een belang
rijke leverancier van beide
winkels. We zijn bang dat me
neer D. er vandoor is gegaan
omdat hij het zakelijk niet
meer zag zitten. Of wij nog geld
van hem krijgen? Jazeker, en
niet zo'n klein beetje ook. Nee,
failliet is de man nog niet, maar
er wordt wel druk gewerkt aan
de voorbereiding van een fail
lissement".
Wat Bruna betreft is het hoofd
stuk D. evenwel nog lang niet
uit. "We zullen er alles aan
doen om ons geld te krijgen.
Hoe? Dat vertel ik niet, want
meneer D. mag er dan welis
waar vandoor zijn, ik denk
toch wel dat hij de krant nog
leest".
Voor de krantenleveranciers be
tekende de abrupte vakantie
van boekenboer D. maandag
een zwarte bladzijde in hun
'Hier is 't', maar wat er nou precies aan de hand is, vragen leveran
ciers, boekenwurmen en voorbijgangers zich eensluidend af.
losse verkoopgeschiedenis.
Zowel 'The Papermill' als 'Hier
is 't' zijn centraal gelegen en
dus goed lopende losse ver
kooppunten.
Maar de sportkaternen stapelden
zich maandag metershoog op
voor de deuren van beide win
kels. Meneer D. was in geen
velden of wegen te bekennen.
Hij had z'n hele handel al in het
weekeinde afgeboekt Toch
een beetje slordig om dat niet
aan z'n leveranciers te melden.
De papiermolen in de zaak D. zal
nu waarschijnlijk pas goed
gaan draaien.
Buiten adem
De omstanders spraken er
schande van, maar volgens de
politie en Eerste Hulp Dienst
viel het allemaal best mee.
Rond kwart over elf gisteroch
tend vloog een 16-jarige brom
fietser op de Diepenbrocklaan
in Zuid-west uit de bocht en
reed bovenop een tegenligger,
een personenauto. Hoewel de
ze bijna stilstond, kwam de
klap toch keihard aan. De
bromfietser moest met borts-
letsel naar het ziekenhuis wor
den gebracht.
Nadat hij de ambulance was in
geschoven, sloeg het noodlot
nogmaals toe. De ambulance
weigerde verdere dienst. Vol
gens de politie doordat de ver
snellingsbak kuren vertoonde.
De ambulance-chauffeur
sprong vervolgens in een poli-
tie-auto om met loeiende sire
ne en hoge snelheid naar de
Roodenburgerstraat te worden
gebracht. Daar dook hij in de
derde EHD-ambulance om de
ze vervolgens de garage uit te
scheuren in de richting van de
Diepenbroklaan.
Daar arriveerde hij ongeveer ge
lijktijdig met de tweede EHD-
ambulance die door de centra
le ambulancepost naar een on
geval in de Verdistraat, ook in
Zuid-west, was gedirigeerd,
waar de schade beperkt bleek
tot wat materiële averij.
Tot stomme verbazing van de
omstanders stond dus het
complete ambulance-park van
de EHD op zeker moment in
de Diepenbrocklaan waar de
16-jarige bromfietser nog altijd
naar adem lag te happen. Deze
werd nu ijlings overgebracht
naar de afdeling beademing
van het Academisch Zieken
huis.
Omstanders verklaarden dat het
oponthoud wel een half uur
had geduurd. "Stel je voor dat
die jongen zwaar gewond was
geweest, dan had 'm dit z'n le
ven kunnen kosten", was de
eensluidende conclusie.
Een half uur oponthoud. Vol
gens de politie was er slechts
sprake van "een dikke tien mi
nuten vertraging", terwijl
EHD-directielid Van Loenen
beweert dat het slachtoffer
hooguit drie minuten later dan
gewoonlijk is afgevoerd...
Van een laks onderhoud-beleid
aan de ambulance wil hij niets
weten. "Ik heb begrepen dat
het om een gebroken V-snaar
ging. Dat is overmacht, daar
kun je niets aan doen. Die din
gen breken gewoon net zoals
een band wel eens gewoon lek
raakt. Hier treft niemand
blaam".
J.V.
WD-raadslid:
Kwijtschelding
schulden ex-
huiseigenaar
is niet juist'
LEIDEN - Het Leidse WD-raads-
lid Van der Nat wil dat de nieuwe
regeling voor de afwikkeling van
schulden ontstaan na de ge
dwongen verkoop van een huis
waarop een hypotheek met ge
meentegarantie rust in de raads
commissie financiën aan de orde
wordt gesteld. Het raadslid vindt
het onjuist dat schulden van
mensen die niet in staat zijn te
betalen worden kwijtgeschol
den.
De nieuwe regeling, die onlangs
door B en W is aangenomen,
houdt in dat mensen die na een
gedwongen verkoop van een
huis een schuld hebben bij de ge
meente niet meer jarenlang door
die schuld worden achtervolgd.
Als een huis met een hypotheek
waarvoor de gemeente garant
staat wordt verkocht, brengt die
verkoop meestal niet voldoende
op om de hypotheek volledig af
te lossen. De gemeente moet het
restant dan bijbetalen en krijgt
dan een vordering op de ex-eige-
Vaak kunnen de ex-eigenaren die
schuld niet betalen en daarom is
besloten een nieuwe regeling op
te zetten. Bij mensen die echt
niet kunnen betalen wordt de
schuld in de toekomst kwijtge
scholden. Ook mensen die vijf
jaar lang stipt een getroffen beta
lingsregeling nakomen hoeven
het resterende deel na die vijf
jaar niet meer af te lossen.
Wethouder Tesselaar is het niet
eens met de nieuwe regeling en
heeft al aangekondigd die op
nieuw in B en W ter discussie te
stellen. Hij vindt dan aan zijn zij
de in ieder geval het liberale
raadslid Van der Nat Overigens
is nog niet bekend of de gehele
WD tegen de nieuwe regeling
is. Van der Nat heeft haar nog
niet besproken in zijn fractie.
Schade nieuwbouw
LEIDEN - Opnieuw hebben inbre
kers grote schade aangericht in
nieuwbouwoningen in de Ste-
venshofpolder die op het punt
staan te worden opgeleverd. In
de nacht van dinsdag op woens
dag werden uit vier. naby de ijs
baan gelegen, woningen maar
liefst 31 nog niet gemonteerde ra
diatoren gestolen. Uit dezelfde
omgeving werden in dezelfde
nacht stygeronderdelen gestolen
met een waarde van ruim 30.000
gulden.
