c
Asfaltfabriek over de kop
KLM-directeur opent nog
groene Lissese Keukenhof
J
Beetje heimwee bij
Bomers naar missie
Bankroet door wanbeheer onvermijdelijk
DONDERDAG 29 MAART 1984
Streek
ALPHEN AAN DEN RIJN Het doek is gevallen voor de
Nederlandsche Asphaltfabriek/Matudak bv (NAF). Wan
beleid van directie, bedrijfsleiding en raad van commis
sarissen heeft het bedrijf de nekslag gegeven. Vanmid
dag heeft de Haagse rechtbank het faillissement uitge
sproken. De tachtig werknemers zijn er vanochtend van
in kennis gesteld dat de overname van het bedrijf door
Nedteer uit Diemen, de laatste reddingsmogelijkheid, is
afgesprongen en dat de NAF failliet is.
Dit blijkt uit mededelingen van de
bewindvoerder van het bedrijf
mr. M. Teekens jr., die nadat op 9
maart surséance van betaling
was verleend, pogingen heeft ge
daan om het zieltogende bedrijf
van de ondergang te redden.
Tachtig werknemers staan nu op
straat. Alle moeite voor de ver
huizing uit de woonwijk naar het
industriegebied is vergeefs ge
weest. Bovendien zal de gemeen
te Alphen moeten opdraaien
voor de kosten van het schoon
maken van de ernstig verontrei
nigde grond waar de fabriek op
staat.
De oorzaken van het al geruime
tijd in financiële moeilijkheden
verkerende bedrijf zijn duidelijk:
bestuurlijk en administratief
wanbeleid. "Het was een rot
zooitje. Directeur Heemskerk
schijnt wanbeheer te hebben ge
pleegd", zegt mr. Teekens. De ju
rist gelooft echter niet dat alleen
de voormalige directeur de
schuld draagt. "Maar", zegt hij,
"het is wel toevallig dat de derail
lering van het bedrijf gelijk op
gaat met de komst van directeur
Heemskerk".
Blunders
"Ook elders in het bedrijf, bij de
bedrijfsleiding en in de raad van
commissarissen, die heeft duide
lijk zitten pitten, zijn blunders
gemaakt. Op een andere manier
kun je een bedrijf niet in tweee-
neenhalf jaar om zeep helpen",
vervolgt de jurist. Hij voegt er
aan toe dat het bedrijf niet
slagvaardig genoeg was om een
slechte tijd met economische te
ruggang en instorting van de wo
ningbouw te overleven.
Het wanbeleid is Teekens uit de
administratie duidelijk geble
ken. De grofste ongerechtighe
den in het financiële beleid van
de NAF zaten in de debiteuren
administratie. Op de balans werd
glashard een bedrag van 4,1 mil
joen gulden aan vorderingen op
gevoerd. De cijfers gaven echter
een vals beeld: volgens de be
windvoerder was van de schul
den 2,7 miljoen niet of nauwe
lijks invorderbaar.
De Belgische firma ACC zou door
de asfaltfabriek steeds van mate
rialen zijn voorzien zonder dat
het bedrijf hoefde te betalen. Als
gevolg van voor de NAF nadelige
clausules in contracten kon het
Belgische bedrijf voor 1,6 mil
joen gulden in het krijt staan,
waarvan het zes ton so wie so
niet hoefde te betalen.
Trucs
Met de balansen werd nog meer
trucs uigehaald, volgens mr. Tee
kens. Het eigen vermogen van de
NAF leek heel wat, ware het niet
dat het fabrieksgebouw, dat op
door
Raymond Peil
de markt geen cent opbrengt,
voor een miljoen gulden werd
opgevoerd. Machines en de ver
bouwing van een kantine ston
den voor tonnen op de balans.
De werkelijke waarde hiervan
was eveneens een fractie van dit
bedrag. "Cijfer-technisch was
het misschien juist, maar in de
praktijk klopte het niet", aldus
de bewindvoerder.
De NAF en het dakbedekkersbe-
drijf Matudak hielden zich even
min aan een behoorlijke schei
ding van de administraties.
Voorraden werden niet behoor
lijk bijgehouden. Af en toe werd
de stand wel opgenomen, maar
nimmer werd gecontroleerd
waar de grondstoffen waren ge
bleven. "Mogelijk zijn grote hoe
veelheden geruisloos weggeno
men", zegt Teekens hierover.
"Een dergelijk systeem lokt ge
woon narigheid uit".
Volgens de jurist heeft de Alphen-
se advocaat mr. J.A.J. 't Hoen,
die in een eerder stadium de
NAF probeerde te redden, naar
verluidt om deze reden directeur
Heemskerk (die begin dit jaar op
non-actief werd gesteld) aange
geven wegens fraude. Een beves
tiging van dit bericht was van 't
Hoen echter niet te krijgen.
Met de hierboven geschetste be
leidsmatige en administratieve
kronkels hoeft het geen verwon
dering te wekken dat vorige
week donderdag de aanvraag
voor het faillissement bij de
rechtbank op tafel kwam. Een
deel van het personeel werd naar
huis gestuurd. In tweeëneenhalf
jaar tijd was een bedrijf, dat tot
medio 1981 nog met winst draai
de, aan de rand van de afgrond
gekomen.
Het hoeft evenmin verbazing te
wekken dat de overname van het
bedrijf geen succes werd. Advo
caat Teekens zegt met vier be
drijven te hebben onderhandeld,
twee Belgische en twee Neder
landse. Alleen Nedteer uit Die-
men deed uiteindelijk een bod.
Een onaanvaardbaar bod: dit be
drijf wil slechts 35 man in dienst
houden en, behalve een voordeli
ge grondruil met de gemeente
Alphen en alle voor de verhui
zing toegezegde subsidies (totaal
ongeveer 6,1 miljoen), er nog
twee miljoen gulden bovenop
hebben.
Uiteraard ging het hierbij niet om
de overname, van de aandelen.
De kosten van de bodemsane
ring zouden dan i
kening van
men. Nedteer wilde daarom al
leen de 35 werknemers overne
men zodat de niet levensvatbare
De toekomst van het complex van de asfaltfabriek is onzeker. Sloop zal waarschijnlijk de enige oplossing zijn
Inzet: directeur Heemskerk, tegen
bv's met alle lasten en schulden
failliet zouden gaan: de sterfhuis
constructie.
Geldkraan
De grote problemen met de NAF/
Matudak bv begonnen in decem
ber 1983, toen de ABN de geld
kraan dichtdraaide. De eerste
signalen van het wanbeheer van
het bedrijf waren tot de bank
doorgedrongen, meent mr. Tee
kens. De fabriek kon alleen nog
rekenen op het geld voor de lo
nen en benodigde grondstoffen.
Eind vorige maand werd de geld
kraan definitief dichtgedraaid.
Anderhalve week later werd uitstel
van betaling verleend, dit op ba
sis van de eerder genoemde, on
betrouwbare balansen. Er waren
echter geen boedelkredieten of
zekerheden in of buiten het be
drijf. Volgens Teekens is wel ge
probeerd om kredieten bij de
ABN los te peuteren. Vergeefs.
"De surséance van betaling
bleek achteraf nauwelijks zin
nig", meent de jurist, die stelt dat
94 procent van de surséances,
voor een belangrijk deel om deze
reden, op een faillissement uit
loopt.
Eerdere berichten als ware Matu
dak bv op eigen benen nog le
vensvatbaar wijst de bewind
voerder van de hand. "Het be
drijf had een omzet die slechts
toereikend was voor vijftien per
soneelsleden. Er waren er 29 in
dienst", licht hij dit toe. Boven
dien putte Matudak uit de voor
raden van de NAF, die niet wer
den bijgehouden. Volgens een
i-spe zou dit Matu-
i onderzoek wegens fraude loopt.
dak een voordeel van zes ton per
jaar opleveren.
Volgens Teekens is er nog wel een
gegadigde voor de overneming
van vijftien werknemers van Ma
tudak. "Ik heb echter geen illu
sies wat dat betreft", zegt hij
toch. "Matudak heeft vier ton
schuld aan het sociaal fonds
bouwnijverheid. Bovendien zijn
de beide bv's, Matudak en NAF,
door de verregaande verstrenge
ling niet meer los te koppelen".
Verspild
Alle moeite die de gemeente Al
phen en de hogere overheden
hebben gedaan, om de verhui
zing van de NAF naar het indus
triegebied Rijnhaven mogelijk te
maken, is voor niets geweest
Een besluit over een grondruil is
voor niets door de gemeenteraad
gejakkerd. Alle moeite van de ge
meente om bij de hogere overhe
den subsidies los te peuteren
blijkt verspilde moeite te zijn.
Nu blijkt dat de provinciale en
rijksoverheid het licht voor deze
transactie al op rood hebben ge
zet toen directeur Heemskerk
van de NAF werd ontslagen. "De
brief met de subsidietoezegging
lag klaar, was geparafeerd en al
les. Het ontslag van Heemskerk
is de reden geweest om deze
brief tegen te houden", schetst
Teekens de situatie.
Dat scheelde de fabriek twee mil
joen rijkssubsidie en de over
bruggende 500.000 gulden pro
vinciale bijdrage. "Ik vind dat
moeilijk verteerbaar. Een deel
van die 2,5 miljoen had toch bin
nen te halen moeten zijn. Ik
vraag me af waarom de NAF-ou-
de stijl wél en de overnemer niet
in aanmerking kwam voor deze
n Dijkm
Hll Dijkm
bijdragen. Het is een hard gelag
voor de werknemers", zegt mr.
Teekens.
Toch kan de jurist enig begrip op
brengen voor het standpunt van
de overheden. Na overneming
van de NAF, met 35 werknemers,
zou de subsidie een bijdrage van
150.000 gulden per arbeidsplaats
betekenen. "Bovendien sluipt er
door de subsidiëring een ele
ment van concurrentieverval
sing naar binnen", meent de ad
vocaat.
Onderzoek
Na zeventig jaar is de balans van de
NAF/Matudak definitief opge
maakt. Er is verder weinig hoop
op méér dan verkoop van de on
derdelen van het bedrijf, de com
puters, machines, busjes en der
gelijke. Het lijkt echter onvermij
delijk dat deze muis nog een flin
ke staart krijgt in de vorm van
een onderzoek naar de gang van
zaken bij het bedrijf, al dan niet
in samenhang met een gerechte
lijke procedure.
De Alphense wethouder D van
Leeuwen van Openbare Werken
toonde zich gisteravond weinig
verrast over het faillissement.
"Ik had er altijd al rekening mee
gehouden", bevestigt hij desge
vraagd. Hij noemt het verder
'een trieste zaak' voor de werkne-
Ook het feit dat de sanering van de
grond nu waarschijnlijk voor re
kening van de gemeente zal ko
men blijkt voor Van Leeuwen
geen surprise. Wel stelt hij met
enig leedwezen vast dat het
raadsbesluit voor de grondruil
nu voor niets blijkt te zijn geno-
'Een paar dagen zon en de hele boel barst open'
Heel veel mensen hebben ver
driet om de kerk. Of omdat de
kerk in deze tijd zoveel dingen
overboord heeft gezet óf juist
omdat de kerk te veel vast
houdt aan het oude. Bisschop
Bomers van Haarlem zegt in
een brief die op 7 en 8 april in
de kerken van zijn bisdom zal
worden voorgelezen, dat hij
'een zeker heimwee' voelt naar
zijn vroegere missiepost in
Ethiopië.
Daar maakten armoede en oor
log het leven zwaar. De gelovi
gen moesten leven onder druk
van een vijandig gezind com
munisme. Maar hoe hartver
warmend was het ook, dat
mensen iets voor elkaar kon
den betekenen.
In Nederland zijn de mensen
veel rijker geworden. Maar bis
schop Bomers vraagt zich af, of
die rijkdom ons niet tegelijk
veel armer heeft gemaakt. Uit
het feit dat na een tv-film over
zijn werk in Ethiopië zovelen
royaal hebben geofferd, leidt
hij af, dat mensen in Neder
land ook hunkeren naar solida
riteit.
Over de kerk zegt de bisschop,
dat een plaatselijke kerk niet
zo ver moet gaan dat ze niet
langer past in het mozaiek van
de wereldkerk. "De Geest kan
wel spreken door elk kerklid,
maar dat moet wel worden ge
toetst door hen die als herders
in de kerk zijn aangesteld, en
in laatste instantie door hem,
die de opvolger is van Petrus,
de eerste van de apostelen, op
de apostolische stoel van Ro-
De bisschop moet niets hebben
van etiketten als progressief,
conservatief, geloofsgetrouw
en geloofsontrouw. "Als de
kerk een traditie voortzet die
zo oud is als de kerk zelf, dan is
zij in woord en daad solidair
met de zwakken van onze sa
menleving".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Arnhem mevrouw J. J. Ploe-
ger-Grotegoed Westervoort, te
Goedereede P. H. van Trigt
Aalst; aangenomen de benoe
ming tot bijstand in het pasto
raat te Ravenswaay G. M. de
Vries Kerk-Avezaath, de be
noeming tot bijstand in het
pastoraat te Vlaardingen (wijk
Holy, deelwerk, hervormd-ge
reformeerd 'Samen op weg') A.
J. Uitenweerde Naaldwijk; be
dankt voor Heusden G. A. van
de Weerd Ophemert.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Rijssen J. Bol Vijf
huizen.
Baptistengemeenten: aangeno
men naar Utrecht (voor gedeti
neerden) kandidaat A. J
Noordhoek.
Jubileum. Zondag viert ds. J.
Th. Heemskerk, Oegstgeest.
zijn zilveren ambtsjubileum.
De dienst van de gereformeer
de kerk waarin dat gebeurt be
gint om 10 uur. Het koor Cap-
pella pro Cantibus verleent
medewerking. Ds. Heemskerk,
die door een hartinfarct al een
poos niet werkt maar nu goed
Nog voor de officiële opening van Keukenhof had de bloementuin al ei
eerste 'hoge' gast binnen de poorten. Mevrouw Weinburger echtgenote vc
de Amerikaanse minister van defensie bracht gistermorgen een bezoi
aan de bloementuin. Links mevrouw De Ruiter. (foto At-
LISSE Plaatsvervangend KLM-
directeur, mr. J.F.A. de Soet,
heeft gisteren in Lisse de bloe
mententoonstelling 'Keukenhof
geopend. De Soet deed dit door
in het Koningin Juliana Pavil
joen de laatste bak 'Prins Willem
van Oranje-tulpen' te planten.
Het is dit jaar voor de 35ste keer
dat de bloemententoonstelling in
Lisse wordt gehouden. In 1949
nam een aantal vooraanstaande
kwekers uit de streek het initia
tief tot een dergelijke jaarlijkse
bloemententoonstelling. Zij gin
gen uit van de gedachte dat het
publiek de gelegenheid moest
worden gesteld de bloeiende bol-
bloemen in een natuurlijke om
geving te bekijken.
In Lisse, het hart van de bloembol
lenstreek, vonden zij een ideale
plaats. De eigenaar van het Keu-
kenhofbos, graaf Van Lynden,
stelde een stuk van het bos be
schikbaar. Het landgoed was in
de Middeleeuwen in het bezit
van gravin Jacoba van Beieren.
In al die jaren hebben vele bezoe
kers uit binnen- en buitenland de
weg naar de bolbloemententoon-
stelling in Lisse weten te vinden.
Een topjaar was 1978. Niet min
der dan 944.000 betalende be
langstellenden passeerden in dat
jaar de loketten van het park.
Vorig jaar was dat allemaal veel
minder. Na het slechte vooijaar
(van de 60 dagen dat het park
was geopend, waren er slechts
viei* zonder regen) bleken er
maar 833.000 betalende liefheb
bers een bezoek aan de bloemen
tuin te hebben gebracht. Een be
zoekersaantal waar de voorzitter
van de raad van bestuur van
Keukenhof, drs. A.J. Berends,
zich toch nog meer dan tevreden
over toonde.
Onderzoek
Uit een onderzoek dat vorig jaar
onder de bezoekers werd gehou
den bleek dat 34 procent van het
aantal bezoekers aan de bloe
mentuin uit eigen land kwam.
Als goede tweede eindigden on
ze oosterburen. De Duitsers lie
ten het bezoek uit België, Enge
land, Frankrijk, Canada en de
Verenigde Staten achter zich. Uit
dit onderzoek bleek eveneens
dat Franse bezoekers het snelst
de bloementuin bekijken. De
Belgen springen er wat dat be
treft beter uit. Zij blijven tijdens
het bezoek aan de tuin gemid
deld het langst van alle buiten
landse bezoekers. Ook dit en vol
gend jaar zal weer een onderzoek
naar de herkomst en de aard van
de bezoekers aan Keukenhof
worden gehouden
Het is de bedoeling van de raad
van bestuur van Keukenhof dat
er volgend jaar een glazen pavil
joen van 1000 vierkante meter
wordt neergezet. Dit paviljoen is
bedoeld om bezoekers bij slecht
weer wat recreatieve mogelijkhe
den te bieden. Of dit plan finan
cieel haalbaar is hangt echter
voor een belangrijk deel af van
het aantal bezoekers dat de ten
toonstelling dit jaar trekt.
In een toespraak zei plaatsvervan
gend KLM-directeur De Soet
verheugd te zijn dat zijn maat
schappij was gevraagd de officie-
Ie opening van Keukenhof te ver
richten. De nationale luchtvaart
maatschappij bestaat in oktober
van dit jaar 65 jaar en de Keuken
hof 35. Samen is dit 100 jaar.
Voor het Keukenhofbestuur een
goede reden de KLM te vragen
de tentoonstelling dit jaar te ope-
De Soet wees in zijn praatje op be
lang van onze export van de bol-
bloemen. Vorig jaar werd vanuit
ons land voor een totale waarde
van 2,8 miljard gulden geëxpor
teerd. De KLM is sinds 1922 bij
het vervoer van bol en bloemen
naar diverse windstreken be
trokken.
De KLM-directeur kondigde aan in
de Holland-promotie van zijn
maatschappij de Keukenhof in
85 landen warm aan te bevelen.
"Omdat niet alleen vele Neder
landers maar ook vele honderd
duizenden buitenlandse toeris
ten en bezoekers dit fantastische
kleurenfestijn kunnen zien".
Overigens trok, nog voor de ten
toonstelling officieel voor het pu
bliek werd geopend, de Keuken
hof al een hoge gast. Mevrouw
Weinberger, de echtgenote van
defensieminister Caspar Wein
berger van de Verenigde Staten,
bracht gistermorgen in het gezel
schap van de echtgenote van de
Nederlandse defensieminister J.
de Ruiter, een kort bezoek aan de
nog nauwelijks iets te bieden
hebbende bloementuin. Alleen
het paviljoen toont een keur aan
voorjaarsbloemen.
"Ook dat is gebruikelijk", aldus
kenners gisteren tijdens de offi
ciële openingsdag, "een paar da
gen zon en de hele boel barst
open. Dat is alle jaren zo en ook
dit jaar zal het niet anders zijn".
Tijdens de openingsweken van
Keukenhof worden diverse ex
posities gehouden in het Konin
gin Julianapaviljoen of in de kas
sen. Dat zijn achtereenvolgens:
de fresia- en iristentoonstelling
van 5 tot en met 8 april en de ten
toonstelling Narcissus van 14 tot
en met 23 april, de tentoonstel
ling van kleinere bolgewassen
van 17 tot en 20 mei. Als sluitstuk
geldt de inmiddels befaamde le-
lietuin. Deze wordt gehouden
van 10 tot en met 20 mei.
Dit jaar wordt de tentoonstelling in
de bloementuin opgeluisterd
door beelden die zijn gemaakt
door het Amsterdams Beeldhou
wers Kollektief. Martha Marjen-
burgh, Carine van Steen en Jan
Pluymakcrs exposeren tijdens
de openingsduur van Keukenhof
hun werk In de vitrines van het
Koningin Julianapaviljoen is een
deel van de collectie zilver van
het Nederlands Goud-. Zilver- en
Klokkenmuseum uit Schoonho-
herstelt. is al vijftien jaar in
Oegstgeest.
Ds. M D. Geuze (Sint Anna-
land) hoopt op 8 april (2 uur)
intrede te doen in de hervorm
de gemeente van Noorden.
Ds. H. O. Molenaar zal op 29 april
afscheid nemen van de her
vormde gemeente in Nieuw-
veen. Hij gaat naar Putters-
hoek.
Verontrust
In Friesland is een werkgroep
van 'verontruste gereformeer
den' opgericht. Die begon haar
optreden met een 'open brief
aan de synode en 'alle bedroef
de en verontruste gereformeer
den in Nederland', waarin het
synodebesluit over de kruisra
ketten (géén plaatsing) scherp
wordt aangevallen. Deze uit
spraak was voor de bezorgde
PYiezen de druppel die de em
mer deed overlopen. "Wij er
kennen, dat wij te lang hebben
gewacht om aan onze veront
rusting uiting te geven".
De groep heeft er vooral bezwaar
tegen, dat de synode sugge
reert namens alle gereformeer
den te spreken, en dat zij op
deze manier alle gereformeer
den 'tot aanhangers van het
IKV promoveert, en wat nog
erger is. tot supporters van het
comité Kruisraketten Nee'.
Trendvolgers. De werkgroep
'oecumene binnenland' van de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland schrijft in een rapport
aan de synode, dat de oecume
ne in deze kerk een impasse
doormaakt. Er is geen duidelij
ke koers. Is een goede voort
gang van de oecumene niet af
hankelijk geworden van een
indringend kritisch zelfonder
zoek? De oecumenische depu-
taten constateren een proces
van polarisatie en desintegra
tie binnen de gereformeerde
kerken zelf. Zij voelen zich op
hun terrein meer trendvolger
dan trendsetter.
De oecumenische stroefheid
wordt ook geweten aan het
verschillende antwoord van de
kerken op de toenemende se
cularisatie en de "haast missio
naire situatie waarin tal van
kerken - en niet alleen in de
Randstad - komen te verke-
De deputaten stellen de synode
die volgende maand drie da
gen vergadert - voor, hun in
structie opnieuw te formule-
Vervolging
Er worden nu in de wereld
meer christenen vervolgd dan
ooit het geval is geweest. Dat
verklaarde in Wenen hulpbis
schop Florian Kuntner aan de
vooravond van een vandaag
gehouden 'oecumenische stille
tocht', georganiseerd door de
internationale hulporganisatie
voor vervolgde christenen CSI
(Christian Solidarity Interna
tional).
Het feit dat christenen zich inla
ten met het openbare leven
verhevigt hun vervolging, zei
de vertegenwoordiger van CSI
in Zurich, Wladimir Pilman.
Hij noemde in dit verband de
Sovjet-Unie, andere oostblok
landen, Latijns-Amerika, Zuid-
Afrika en de wereld van de is
lam.
Zuid-Afikra. Op een perscon
ferentie gisteren in Den Haag
zei bisschop Desmond Tutu
van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken, dat alleen onder
vier strikte voorwaarden bui
tenlandse investeringen in dit
land toelaatbaar zijn Deze zijn
zwarten moeten met hun gezin
bij de fabriek kunnen wonen,
hun eigen vakbond kunnen
kiezen, er moet geld zijn voor
de opleiding van zwarten, en
een investeerder moet van de
Zuidafrikaanse regering eisen
dat ze de apartheid binnen een
bepaalde termijn afschaft.
BROMFIETSDIEFSTAL - De Al
phense politie heeft gistermid
dag twee jongens aangehouden
die een bromfiets hadden gesto
len. De politic zag de twee aan de
Bruinsslotsingel ter hoogte van
de Kromme Aar, waar ze de
brommer tegen een brugleuning
wilden zetten. Toen de jonge Al
phenaren de politie in de gaten
kreeg namen ze de benen. De po
litie vatte het duo in de kraag Op
het politiebureau bekenden de
tA'ee de diefstal. Tevens vertel
den ze de daders te zyn van een
inbraak in kleuterschool 't Toer-
malijntje, aan de Diamantstraat.
