actief in I
vrije tijd I
Werken met
de narigheid
van een ander
Optreden van
politieband
5-Mei Comité houdt in Waag
expositie over jodenvervolging
Dief autoradio betrapt
f Leiden
DONDERDAG 29 MAART 1984
Ex-directeur
C.B. Broekliof
kijkt terug op
Orthopedische
Instrumentmakerij
en Schoenmakerij
LEIDEN - In de werkplaats
hangt een geur van warm me
taal. Een instrumentmaker
slijpt, stofdoek voor de mond
om geen vijlsel binnen te krij
gen. Een collega hamert op een
paar stalen steunzolen.
C.B. Broekhof: "Ik weet precies
wat deze mensen maken, maar
zelf kan ik het niet, ben geen
technicus". Een verhaal over
de directeur van de Orthopedi
sche Instrumentmakerij en
Schoenmakerij, die deze week
met vervroegd pensioen gaat.
Jaren geleden waren de Instru
ment- en Schoenmakerij, ge
vestigd aan de Mezenweg een
onderdeel van de Anna-kli-
niek. Deze orthopedische kli
niek werd evenwel opgeheven
en ging op in het AZL. Een
proces dat niet zonder slag of
stoot verliep, want het bestuur
van de Vereniging voor Ortho-
paedie "De Anna Kliniek" had
liever gezien dat de overheid
geld had gegeven voor een
nieuwe kliniek.
Hun verzet was volgens Broek
hof onder meer gebaseerd op
sentiment. "Ze wilden dol
graag dat de Anna-kliniek zou
blijven bestaan en dan rede
neer je wel eens onlogisch. Ik
denk dat men uiteindelijk toch
de beste beslissing heeft geno
men". De Instrument- en
Schoenmakerij bleven be
staan. Gewerkt wordt in op
dracht van specialisten, af
komstig uit het gehele land.
Ruim 37 jaar geleden kwam
Broekhof in dienst bii de kli
niek. "Het was in oktober, *46",
weet hij zich nog te herinne
ren. Voor die tijd had hij bij
een bank aan de Breestraat ge
werkt. Beviel hem niet zo, dat
werk. Vandaar dat hij zich
maar eens tot de de directeur,
Guillaume Crommelin, wend
de.
"Heb geduld jongeman", sprak
deze. Waarop Broekhof ant
woordde dat geduld inderdaad
een schone zaak is, maar dat
hij toch niet verwachtte dat dit
werk hem in de toekomst wel
zou gaan bevallen. Crommelin
kon voor die woorden wel be
grip opbrengen. Nu was Crom-
door
Wim Brands
melin ook penningmeester van
de vereniging voor misvorm
den, een vereniging waaronder
de Anna-kliniek viel, en zo kon
het gebeuren dat Broekhof
boekhouder werd van die ver
eniging.
Steunzolen
"Vereniging voor misvormden,
ja, zo heette de vereniging in
dertijd. Trouwens, pas begin
zeventig is de naam veranderd.
Die naam paste niet meer bij
de huidige tijd, dat was de
voornaamste reden voor de
verandering. Maar bovendien
kregen we vaak brieven van
mensen die de naam verbaster
den. Die schreven: vereniging
van misvormden".
Wie 37 jaar in dienst is van een
bedrijf - eerst als boekhouder,
later als directeur - weet wat er
veranderd is. Broekhof:
"Klopt. Maar het opvallende is
dat er in deze branche weinig
verandert. Het is een starre
branche. Automatisering
dringt bijvoorbeeld niet door.
Protheses en steunzolen ma
ken. dat is individu-gericht
werk. Je kunt niet zeggen: die
prothese van meneer Jansen
kan meneer Pietersen nu wel
gebruiken".
Het woord viel al: prothese. Arm
en beenprotheses maken ze
dus in de werkplaatsen. Maar
ook zogenaamde ortheses. Dat
is een moderne benaming voor
wat ze vroeger beugels noem
den. Nog preciezer: een orthe-
se houdt het midden tussen
een beugel en een corset. Trou
wens, corsetten worden ook
gemaakt aan de Mezenweg. En
steunzolen natuurlijk, stalen
en leren.
Komen we te spreken over het
leed dat het dragen van steun
zolen met zich kan meebren
gen. "Hoewel", zegt Broekhof,
"steunzolen dragen valt nog
Links op de foto - met pijp - C.B. Broekhof. Rechts van hem een werknemer die aan een leren been werkt.
wel mee. Maar kijk, iemand die
een prothese krijgt aangeme
ten na een verse amputatie, dat
is erg. Met dat leed worden de
mensen in de werkplaatsen
niet zo direct geconfronteerd,
de mensen in de paskamer
wel".
Aan de Mezenweg kom je niet
voor je plezier. Dat hadden we
al gemerkt toen we op zoek
naar Broekhof per ongeluk in
het gedeelte terechtkwamen
waar de mensen zaten te wach
ten op behandeling. Geen vro
lijke gezichten, niemand lach
te.
"Mensen hebben niet gevraagd
om het missen van een been",
zegt Broekhof. "Hier moeten
komen is een noodzakelijk
kwaad. Wij werken zogezegd
met de narigheid van een an
der. Maar ja, ook in dit werk
kun je plezier hebben: als je
ziet dat dankzij jou mensen
weer uit de voeten kunnen bij
voorbeeld".
Drama's
We bezoeken de ruimte waar
mensen bezig zijn met het ma
ken van leren beenprotheses.
Broekhof neemt een werkstuk
in ogenschouw. "Ongeluk ge
had", vraagt hij aan de werkne
mer. "Inderdaad", antwoordt
deze, "dat kun je zien aan de
stand van het been". Waarop
Broekhof zegt: "Achter dit
been schuilt een menselijk dra
ma".
In een andere ruimte zijn een
paar vrouwen bezig met het
naaien van corsetten. "Noe
men jullie dit nou nog steeds
een hessing", vraagt Broekhof,
wyzend naar een corset. "Jaze
ker", antwoordt één van de
vrouwen, "die naam hebben
(foto Holvast)
we tenslotte altijd gebruikt".
Broekhof: "We hebben dus wel
eens een brief ontvangen die
was geadresseerd aan meneer
Hessing".
Op de terugtocht komen we
langs het portret van Anna
Groll.» Zij was de secretaresse
van de arts M. Jansen. Naar
haar is de kliniek vernoemd.
Broekhof blijft even stilstaan
bij het portret, zegt: "Ik heb al
tijd gezegd dat ik met twee
vrouwen getrouwd ben. Met
Maria, m'n wettige vrouw, en
met haar. N.a deze week heb ik
nog één vrouw".
LEIDEN - 'Verzet als reactie op
de jodenvervolging' is het thema
van een tentoonstelling die het 5-
Mei Comité van 3 tot en met 8
mei in het Waaggebouw organi
seert. Net als in voorgaande jaren
wil het comité daarmee de aan
dacht vestigen op een bepaald fa
cet van het verzet. Met binnen-
en buitenlands documentatiema-
LEIDEN - Een 27-jarige Leidenaar
is gisteravond op heterdaad be
trapt bij het slopen van een auto
radio. Een voorbijganger die de
man aan het werk had gezien,
waarschuwde de politie.
De Leidenaar was in een voor hem
onbekende wagen die gepar
keerd stond aan de Pieterskerk-
gracht druk aan het sleutelen
teriaal "wordt de aandacht ge
vraagd voor de noodzaak van een
hedendaagse beleving van verzet
en bevrijding", aldus het 5 Mei-
Comité in een persbericht.
De viering van de bevrijding in
1985 wil het comité richten op de
gebeurtenissen in en rondom
Leiden. Het Leidse verzet zal
toen een agent hem op de schou
der tikte. Hij bleek onder invloed
van verdovende middelen te zijn.
Uit de buit kon worden opgemaakt
dat de man diezelfde avond ook
al twee andere auto's had open
gebroken om de radio of casset
terecorder te verwijderen. De
Leidenaar is ingesloten en de po
litie onderzoekt of hij nog meer
op zijn geweten heeft.
daarin centraal staan. Omdat de
voorbereiding daarvoor nu al
moet beginnen, zoekt het 5-Mei
Comité contact met inwoners
van stad en regio wier herinne
ringen een bijdrage kunnen leve
ren aan de volgend jaar te hou
den tentoonstelling. Als contact
persoon treedt op F. Kromhout,
Klavertuin 2, (tel. 211622).
Olgacomplex
is bijna vol
LEIDEN - Het bedrijfsverza
melgebouw Olga zal halverwe
ge dit jaar volledig bezet zijn.
De behoefte aan goedkope be
drijfsruimte voor startende on
dernemers in Leiden is aan
zienlijk groter. Dat blijkt uit de
nog steeds binnenkomende
aanvragen van gegadigden
voor een ruimte in het bedrijfs
verzamelgebouw.
Dit concludeert het bestuur van
de Stichting Werkgelegenheid
Leiden in haar beleidsplan
voor 1984. De stichting is on
der meer in het leven geroepen
om in de voormalige matras-
senfabriek Olga aan de Evert-
senstraat een broedplaats te
scheppen voor beginnende on
dernemingen. In het beleids
plan wordt de beperkte ruimte
in het gebouw, dat inmiddels
aan zo'n vijftien bedrijfjes on
derdak biedt, als een van de
knelpunten genoemd. Het be
stuur vraagt zich af of er een
wachtlijst aangelegd moet
worden of dat naar een tweede
gebouw moet worden uitgeke
ken.
Het bestuur zegt nog maar heel
voorzichtig aan een 'tweede Ol
ga' te denken. De Financiële
kant van een dergelijk project
wordt somber ingezien. Er
moet niet alleen een gebouw
komen, maar er zal tevens ver
bouwd moeten worden en de
organisatie voor het beheer en
voor de begeleiding van de on
dernemers zal uitgebreid moe
ten wórden. En de begeleiding,
aldus het bestuur, is nu al een
knelpunt. Veel meer dan 20
uur per week aan bedrijfsad-
vieswerk kan de stichting zich
niet veroorloven. Dat is vol
gens het bestuur nauwelijks
voldoende om de werving en
selectie van nieuwe kandida
ten te verzorgen. Met name de
begeleiding van reeds gestarte
ondernemers en projecten
dreigt in het gedrang te ko
men. Het bestuur wil met de
gemeente praten over perso
neelsuitbreiding ten behoeve
van de begeleiding. Bovendien
wil de stichting hiervoor des
kundige vrijwilligers inschake
len.
Een derde knelpunt bestaat vol
gens de stichting in het onder
houd van het Olga-gebouw.
Het hiervoor beschikbare geld
is eigenlijk te weinig. Tegen
vallers kunnen niet opgevan
gen worden, aldus het bestuur
in haar beleidsplan.
Stageplaatsen
in Katwijk
In Katwijk komen binnenkort
voor scholieren 200 stageplaat
sen beschikbaar en kunnen bo
vendien nog eens 50 schoolver
laters ervaring in een bedrijf
opdoen. Dat is het resultaat
van een enquête die het
KBOK, een werkgroep be
staande uit vertegenwoordi
gers van het Katwijkse be
drijfsleven en het onderwijs,
heeft gehouden in het zeedorp.
In totpal werden 144 bedrijven
bezocht. Gezien het resultaat
wil de werkgroep al op korte
termijn in samenwerking met
de gemeente Katwijk en het
gewestelijk arbeidsbureau een
zogenaamd werkervaringspro
ject op poten zetten. Het stre
ven is dat belangstellenden ge
durende zes weken bij een of
meer bedrijven aan de slag
kunnen met behoud van hun
uitkering. Het wachten is nog
op de gemeente, die alle seinen
op groen moet zetten.
Het is overigens de bedoeling dat
de werkgroep actief blijft in
het verwerven van nieuwe mo
gelijkheden voor met name
schoolverlaters. Zo zullen de
contacten met bedrijven
steeds weer opnieuw worder
aangehaald en zullen contac
ten worden gelegd met no
*De brassband
van het
muziekgezelschap
van de Leidse
politie poseert.
(foto pr)
niet benaderde bedrijven en
instellingen.
Het KBOK, dat staat voor Kon
tact Bedrijfsleven Onderwijs
Katwijk, dat al weer enkele ja
ren in Katwijk aan de weg tim
mert, in het leven geroepen om
het bedrijfsleven en het onder
wijs beter op elkaar te laten
aansluiten en niet te wachten
op eventuele voorstellen van
'hoger hand'.
Door dit initiatief blijkt Katwijk
inmiddels een duidelijke voor
sprong te hebben wat betreft
de opvang van schoolverlaters
op bijvoorbeeld gemeenten als
Leiden en Alphen. Overigens
reikt de KBOK aan Leiden en
Alphen inmiddels wel ideeën
aan voor wat betreft het bevor
deren van de opvang van
schoolverlaters. Dat zal ook
vandaag weer het geval zijn tij
dens een bijeenkomst in ge
bouw Tripodia waar het onder
nemers door middel van onder
meer een diapresentatie op be
tere vormen van samenwer
king met het ónderwijs wor
den gewezèn.
Tilburg
loopt voorop
De gemeente Tilburg loopt voor
op waar het het lenigen van de
Financiële nood van burgers
betreft. Het bestuur van deze
150.000 inwoners tellende stad
heeft een zogenaamd sane
ringsfonds geschapen waaruit
de schulden van een aantal
burgers kunnen worden be
taald. De komende vier jaar
mag in totaal maximaal een
miljoen gulden uit die spaar
pot worden gehaald.
Dat is een unieke zaak. Geen ge
meente in Nederland gaat
zover als het gaat om het hel
pen inwoners als Tilburg. Maar
het is dan ook een plaats met
veel problemen, met name
waar het de werkloosheid be
treft. Het percentage werklo
zen ligt dik boven het landelijk
gemiddelde.
Volgens een woordvoerder van
het gemeentelijk budgetadvi-
seringsbureau, want zo heet de
betreffende instantie ofFicieel,
is het zeker niet de bedoeling
dat iedereen die denkt maar
iets tekort te komen zich bij
het bureau moet melden. Er is
altijd nog zoiets als de sociale
dienst en, in grotere steden, de
gemeentelijke kredietbank
waar ter dekking van schulden
soms leningen kunnen worden
gesloten of regelingen kunnen
worden getroffen.
Het bureau is er voor mensen die
er niet meer uitkomen. Voor
mensen die van wie de finan
ciële positie echt hopeloos is.
En wat daarvoor doorgaat be
paalt het bureau, gesteund
door een commissie van onaf
hankelijke adviseurs. Het bud-
LEIDEN - De brassband van het
Leidsch Politie Muziek Gezel
schap geeft morgenavond een
concert in de Vredeskerk aan de
Van Vollenhovekade. In samen
werking met het Haarlems
Christelijk Mannenkoor wordt er
vanaf 20.00 uur een optreden ver
zorgt.
De brassband van het L.P.M.G.
wordt sind 1975 geleid door diri
gent Cees Huisman. De band telt
31 leden. Kaartverkoop begint
om 19.00 uur in de Vredeskerk.
getadviseringsbureau is trou
wens een onderdeel van de ge
meentelijke sociale dienst van
Tilburg, maar ver van die
dienst gehuisvest om burgers
niet af te schrikken. Velen
schromen immers nog om over
de drempel te stappen bij de
sociale dienst.
Kort gezegd gaat het om mensen
die geen uitzicht meer hebben.
Die nog over een lange reeks
van jaren voor een grote schul
denlast zitten en zich nauwe
lijks het beleg op hun boter
ham kunnen veroorloven. Van
de bijna 200 klanten van het
Tilburgse bureau bestaat 65
procent uit mensen met een
WW-uitkering en een WWV-
uitkering (ook anderen maken
dus gebruik van het bureau).
De gemiddelde schuldenlast
van die groep bedraagt 18.000
gulden.
Overigens zouden naar inzicht
van de gemeerïte Tilburg ge
zien hun problemen meer
mensen een beroep kunnen
doen op het bureau. De ge
meente schat dat aantal op ze
ker nog eens 200.
Voor een aantal is nog best een
regeling te treffen, maar er zit
ten ook krepeergevallen bij die
niet meer te redden zijn. Vol
gens een ambtenaar van de ge
meente wordt'een belangrijk
deel van de schulden veroor
zaakt door zogenaamde con
sumptieve kredieten (leningen
op korte termijn zoals die bij
wijze van spreken op alle pagi
na's van kranten en tijdschrif
ten door banken en particulie
ren worden aangeprezen). De
tweede oorzaak is achterstand
in het betalen van huur en
energierekeningen. Veel men
sen hebben ook schulden bij
postorderbedrijven.
Éen gemeentelijke kredietbank
of de sociale dienst biedt in de
ze gevallen weinig soelaas.
"Daar gaat het toch meestal
om een lening, dus ook een
consumptief krediet. Daarvoor
moet de klant kosten en rente
betalen. Zijn schuld wordt dus
eigenlijk groter, terwijl juist de
opzet is die spiraal van toene
mende schulden te doorbre
ken", aldus de directeur van
het bureau. Vandaar dat in
sommige gevallen de gemeen
te de schulden betaalt. Dat
geeft pas werkelijke verlich
ting en opluchting.
Vele gemeenten volgen de ont
wikkelingen van het budgetad-
viseringsbureau op de voet.
Maar tot nog toe is geen enkele
andere gemeente ertoe overge
gaan een fonds te scheppen
voor mensen met grote finan
ciële problemen. "We worden
wel vaak gebeld door andere
sociale diensten, maar daar is
het nog bij gebleven", aldus
een woordvoerder van de ge
meente Tilburg.
Kledingworkshop
In het Leids Vrijetijds Centrum
is deze maand een workshop
kleding begonnen. Op maan
dag- en woensdagmiddagen
kan iedereen tussen een en vijf
uur terecht om kleding te ma
ken of te vermaken. Er zijn
twee naaimachines aanwezig.
Stoffen en garen zelf meene
men. Inlichtingen Breestraat
66, telefoon 146449.
Sociëteit
Jeugdscoiëteit Time gaat na en
kele weken gesloten te zijn ge
weest weer beginnen. Jongeren
vanaf 13 jaar zijn om acht uur
welkom in wijkgebouw Staal-
wijk.
Muziek (1)
In Aniba's Muziekkamer Heren
straat 1) speelt vrijdag de
groep Klinker uit Amsterdam.
Deze viermans formatie speelt
volksmuziek uit verschillende
landen. Aanvang 21.00 uur.
Muziek (2)
Het scholierencentrum 't Bree-
liuys gaat zaterdag ook weer
open en laat de groep Putain,
Putain swingende new wave
spelen, 't Breehuys aan de
Breestraat is van acht tot
twaalf uur open.
Muziek (3)
In het Leids Vrijetijdscentrum
aan de Breestraat treedt zater
dag de bekende Delftse groep
De Div op. Nederlandstalige
new wave van niveau, menen
de organisatoren. De zaal gaat
om 21.00 uur open.
Toneel
De Leidse theatergroep M3 voert
vrijdag in het LVC het stuk
'Kinderen in je achterhoofd'
op. Het stuk werd speciaal ge
maakt voor het tribunaal 'Wij
klagen aan... de kinderbescher
ming'. Centraal staan twee te
huisbewoonsters en een groeps
leidster. Aanvang 22.30 uur.
Swingavond
In het LVC wordt vrijdag de
tweewekelijkse swingavond ge
houden. De zaal gaat om 21.00
uur open en de LVC-diskjockey
draait oude en nieuwe
plaatjes.
Wandeltocht
De Wandelkring Leiden en om
streken organiseert dit week
einde bos- en duinwandeltoch
ten in Noordwijkerhout. De af
standen variëren van vijf tot
en met vijftien kilometer. Be
ginpunt is café De Duinpoort,
Langevelderlaan 22, Noord
wijkerhout. Starttijd varieert
van 10.00 tot 14.00 uur.
Lezing
Het Spiritistisch Genootschap
Leiden organiseert maandag
in zaal Lage Morsweg 14a een
avond. Dominee Meiners uit
Soest praat over 'Wat is is nu
eigenlijk spiritisme?'. Aan
vang 20.00 uur.
CDA-vrouwen
Het CDA-vrouwenberaad houdt
maandag zijn jaarvergade
ring. Na afwikkeling van enke
le huishoudelijke zaken praat
politievoorlichter H. Langen-
doen over 'agressie' en 'vanda
lisme'. De bijeenkomst wordt
gehouden in het Petruszaaltje
naast de Petruskerk aan de
Lammenschans weg.
Klussencursus
In het Leidse Volkshuis wordt een
klussencursus voor vrouwen
georganiseerd. Aanmelden
kan nog bij het Volkshuis (tel.
149180), elke donderdagmid
dag wordt er geklust.
Een deel van het voormalige Olgacomplex in Leiden. Het gebouw is nu bijna geheel bezet door jonge
ondernemers, die met behoud van uitkering een bedrijfje hebben opgezet (archieffoto)
