c
„'Grootgrutters pikken krenten uit onze pap'
D
piografie Vestdijk van de baan
Visuele uitdaging
Mr. Marleen van Vollenlioven over vaste boekenprijs
Concertgebouw niet dicht
'Omroeporkesten voor opera'
Teatro della Valdoca in het LAK-theater
'Schijn bedriegt': bleek stuk
-DONDERDAG 29 MAART 1984
Kunst
Keq
^AMSTERDAM (GPD) - „De Vereeniging" gaat moedig door met de strijd. Het procede-
idag I ren heeft haar al meer dan één miljoen gulden gekost. Daartegenover steekt de 'winst'
-22.41 van één ton aan geincasseerde dwangsommen nogal schril af. Maar feit is dat met deze
gram kostbare juridische acties een mooi doel wordt gediend. Een cultureel doel.
resenDe Vereeniging met dubbel
n, be „e" is de Vereeniging ter
w. D> bevordering van de belangen
zoai des boekhandels. Een in Am-
sterdam gevestigde club
loeiei waarbij aiie erkende uitge-
enbe vers» boekverkopers, gros-
t zjj, siers, importeurs en boeken-
•en i clubs zijn aangesloten. Sinds
g los 1977 voert de Vereeniging
een taai gevecht tegen groot-
Ie Na winkelbedrijven die boeken
it jaa beneden de vastgestelde
enoii prjjs verk0peni
door
Peter Huysman
Na Maxis, Eldi Records NV, Albert
Heijn, Wastora, Zeeman en de
Kruitvat-drogisterijen valt thans
de VOMAR-supermarktketen
met vestigingen in Velzen, Be
verwijk en IJmuiden, de eer te
niet beurt zich voor de rechter te ver-
de antwoorden voor het aanbieden
iting van boeken onder de vaste prijs,
raars Ook de grootkruidenier Dirk van
oege den Broek staat om dezelfde re-
tel- den op de nominatie te worden
Een aangepakt.
ARAln de VOMAR-supermarkten wor-
ka- den boeken van Alister Maclean,
>-Ka- Konsalik en Kirst aangeboden
mi- voor f 10,95 terwijl ze in de boek
je winkel f 16,50 kosten. De Ver
tuin- eeniging zegt: dat mag niet. En
an te daarom dient er op 4 april voor
p an- de Haarlemse rechtbank een
ech- kort geding. Eis van de Vereeni-
rden ging: VOMAR moet onmiddel-
bd. lijk stoppen met deze activiteit
erso- op straffe van een dwangsom
deze van f50.000,- voor elk boek dat
blad toch tegen de sterk gereduceerde
prijs de deur uitgaat,
spra De vaste boekenprijs - ingewikkel-
let is der gezegd: het stelsel van collec-
t dal tieve verticale prijsbinding - be-
oma- staat in Nederland sinds het be
kent. gin van deze eeuw. Later werd
men- die vaste prijs ook in België inge-
ra na- voerd. De gehele erkende boe-
kenbranche houdt zich aan die
vaste prijs met als voornaamste
motief dat alleen op deze manier
ook het minder goed in de markt
liggende boek kan worden uitge
geven en het publiek bereikt.
De winst die wordt gemaakt op het
goed lopende boek of de echte
bestseller - of dat nu een kook
boek, een flutroman of een Wol
kers is - maakt het mogelijk boe
ken te produceren die veel min
der gretig aftrek vinden maar
toch in de goede boekhandel
thuishoren. Dat kan een „moei
lijk" boek zijn, een zeer gespecia
liseerd boek, een dichtbundel,
een werk van een beginnend
schrijver.
Ook Harry Mulisch en Maarten 't
Hart waren ooit debutanten, die
met de grootste moeite hun eer
steling kregen uitgegeven. In
middels zijn deze auteurs uitge
groeid tot „beroemdheden" die
met de verkoop van hun werk in
grote oplagen de kassen van de
uitgeverijen zodanig vullen dat
„risico-dragende" boeken van
weer nieuwe debutanten een
kans krijgen.
Supermarkten en grootwinkelbe
drijven die de vaste prijs aan hun
laars lappen ondermijnen de pro-
duktie van het goede, bijzondere,
niet-alledaagse, culturele boek.
Als het VOMAR-grootwinkelbe-
drijf voor een Konsalik f5,55
minder vraagt, dan wordt dit
boek normaal gesproken daar
gekocht en veel minder in de
boekwinkel. Derhalve: minder
inkomsten voor de erkende
boekverkoper en de uitgeverij,
minder neiging tot het nemen
van risico's en dus vermindering
van het (goede) boekenaanbod.
„Aantasting van het hoge niveau
van de boekvoorziening in Ne
derland", noemt de Vereeniging
dat.
Mevrouw mr. Marleen van Vollen
hoven-Nagel, secretaris van de
Vereeniging, zegt: „We zijn ge
dwongen om met deze processen
door te gaan. Zolang er geen wet
telijke bescherming van de vaste
boekenprijs bestaat, moeten wij
op deze manier proberen dit sys-
teem tegen de verdrukking in in
stand te houden".
De hoop van de Vereeniging is nu
gevestigd op de Tweede Kamer.
Beinema (CDA) wil, als zijn frac
tie hem daarvoor het groene licht
geeft, een initiatiefwetsontwerp
indienen om de prijs van het Ne
derlandse boek te beschermen.
„Als die wettelijke bescherming
er eenmaal is en grootwinkelbe
drijven bieden opnieuw boeken
beneden de prijs aan, dan is de
juridisch te bewandelen weg
aanzienlijk eenvoudiger. Dan
gaat het slechts om het constate
ren van de overtreding en zal de
overheid de kwestie verder rege
len".
Teleurstelling
Maar zover is het nog lang niet. In
tussen zal het boekenvak de
strijd tegen de prijsonderbieders
voortzetten. In dat gevecht heeft
de Vereeniging eerder dit jaar
een teleurstelling moeten ver
werken: het Europese Hof in Lu
xemburg constateerde toen dat
de Europese Commissie juist ge
handeld heeft door te stellen dat
de vaste prijs van een boek niet
meer geldt als dat boek afkom
stig is uit het buitenland (grens
overschrijdende prijsafspraken
mogen niet in het kader van de
EG-verdragen).
Met andere woorden: de afspraak
die tussen het Nederlandse en
Belgische boekenvak destijds
werd gemaakt over een vaste
boekenprijs in beide landen, is in
feite ongeldig. Dat houdt in dat
uit België geimporteerde boeken
tegen een lagere prijs in ons land
kunnen en mogen worden aan
geboden (een Nederlandse uitge
ver mag niet de prijs vaststellen
van een boek dat de grens is
overgegaan). Maar dan moet wél
worden aangetoond dat ze daar
wérkelijk vandaan komen.
Om die toevoeging „werkelijk"
gaat het steeds in de processen
die de Vereeniging voert. Mar
leen van Vollenhoven:„Alleen
als zo'n bedrijf kan bewijzen dat
het de boeken op „reële wijze" in
het buitenland (en dat kan voor
het Nederlandse taalgebied al
leen maar België zijn) heeft inge
kocht, dan bestaat er inderdaad
de mogelijkheid om te ontsnap
pen aan de in ons land geldende
vaste en helaas nog niet wettelijk
beschermde boekenprijs. Maar
voor de meeste supermarktke
tens is werkelijke import van
boeken niet zo interessant van
wege het dure transport en de
administratieve rompslomp, die
ermee samenhangt".
U-bocht
Het wekt dan ook allerminst verba
zing dat in de processen die de
Vereeniging de laatste jaren te
gen grootwinkelbedrijven heeft
gevoerd, bijna steeds bleek dat
van „reële" invoer juist géén
sprake was. In veel gevallen ging
het om de zogenaamde „U-
bochtconstructie", waarbij boe
ken uit Nederland naar Belgie
worden geëxporteerd, om ze van
daaruit onmiddellijk weer naar
afnemers in Nederland af te zet
ten. Dat gebeurt overigens bijna
uitsluitend op papier.
Deze U-bochtconstructie heeft de
rechter in een eerder proces te
gen Albert Heijn verboden. Mar
leen van Vollenhoven: „Als wij
vermoeden dat er van deze con
structie gebruik wordt gemaakt,
dan vragen wij het bewuste be
drijf de papieren te overleggen
die duidelijk moeten maken dat
de boeken werkelijk in België in
gekocht, betaald en ook geleverd
zijn en dat er dus werkefijk inge
Weduwe vindt schrijvers niet capabel
ge
mers
ustus
men.
tor JDEN HAAG (GPD) - De weduwe
sep- van de schrijver Simon Vestdijk
tapte heeft haar medewerking aan de
levensbeschrijving van haar man
gestaakt. Mevrouw A. Vestdijk-
van der Hoeven vindt dat de
twee schrijvers van de biografie
infor, niet voor hun taak geschikt zijn.
De betrokken auteurs, H. Visser
en A. Wadman, zouden volgens
haar te weinig of helemaal niets
begrijpen van Vestdijk en zijn
werk. De drie jaar geleden opge
richte Biografie Begeleidings
Commissie, die de Vestdijk-bio
grafie zou begeleiden, is ontbon
o den. De uitgeverij De Bezige Bij
heeft inmiddels besloten van de
uitgave af te zien.
De problemen over de levensbe
schrijving van de in 1971 overle
den Vestdijk ontstonden vorig
jaar al toen de beide schrijvers
J van de biografie een eerste proef-
hoofdstuk afscheidden dat han-
over-
delde over de periode 1929-'32.
Anne Wadman, bekend Fries au
teur, over de toen ontstane wrij
vingen met mevrouw Vestdijk:
„De kritiek van haar richtte zich
onder andere op de gedetail
leerdheid van ons proefstuk. Ze
voerde voorts aan dat we te veel
op de seksuele toer waren ge
gaan. We schreven bijvoorbeeld
over de alom bekende liefdesre
latie die Vestdijk heeft gehad
met de ex-vrouw van E. du Per
ron. Dat feit had mevrouw Vest
dijk misschien willen versluie
ren".
In het maartnummer van de Vest
dijkkroniek zegt de weduwe van
de bekende Nederlandse schrij
ver dat Wadman en Visser niet
opgewassen zijn tegen hun taak.
Zij voegt eraan toe dat uit het
geen Wadman over Vestdijk
heeft gepubliceerd (een bundel
met kritieken in 1965) zonne
klaar blijkt dat hij weinig of niets
van hem begrijpt. En over de do
cumentalist en onderzoeker Vis
ser zegt ze: „Men kan zich afvra
gen of Visser wel ooit op de ge
dachte is gekomen dat een bio
graaf inzicht moet hebben in het
werk van zijn auteur".
Anne Wadman vindt het vervelend
dat hij bijna drie jaar onder „be
hoorlijk moeilijke toestanden"
heeft moeten werken. „De kri
tiek van mevrouw Vestdijk moet
worden gezien als een recensie
op een boek dat nooit is versche
nen. Immers, dat eerste hoofd
stuk was duidelijk bedoeld als
proef. Er bleek uit voor welke
problemen we ons gesteld zagen
ten aanzien van bijvoorbeeld het
selecteren van de waanzinnige
hoeveelheid beschikbaar mate
riaal dat we alleen al over die pe
riode van 1929 tot 1932 hadden.
Ook wij weten dat het bewuste
hoofdstuk hier en daar nog
moest worden gestroomlijnd.
Mevrouw Vestdijk kwam met de
conclusie: onleesbaar".
De Biografie Begeleidings Com
missie die naast mevrouw Vest
dijk nog drie leden telt was niet
eenstemmig in haar oordeel over
het proefhoofdstuk. Het vrij ver
nietigende oordeel van de wedu
we van de schrijver over het
werkstuk van Visser en Wadman
leidde echter tot het staken van
de verdere werkzaamheden aan
de levensbeschrijving Van Vest
dijk. In de comissie hadden ook
zitting prof. dr. G. Borgers, Jean
Brul en ex-Bezige-Bij-directeur
Lubberhuizen.
Wadman wil voor het eind van dit
jaar het eerste (proefihoofdstuk
dat uit ongeveer zestig pagina's
bestaat in de vorm van een bro
chure in de openbaarheid bren-
Simon Vestdijk.
gen. Intussen werkt hij normaal
verder aan de biografie van Vest
dijk en hoopt een geïnteresseer
de uitgever te vinden. Mevrouw
Vestijk heeft'laten weten geen
enkele medewerking te zullen
verlenen. Al het documentatie
materiaal over Vestijk dat is op
geslagen in het Letterkundig
Museum in Den Haag en waar
van mevrouw Vestdijk de eige
naresse en-of auteursrechtheb
bende is, zal voor Visser en Wad
man niet meer toegankelijk zijn.
De weduwe van Vestdijk schrijft
dat in het orgaan van de Vest
dijk-kring.
voerd is. Wordt de door ons ge
vraagde informatie niet verstrekt
of ontdekken wij dat er inder
daad van een papieren transactie
sprake is, dan schakelen wy de
rechter in".
In de meeste gevallen gaat het dan
inderdaad om surrogaat-transac
ties met firma's die even over de
grens in België bijvoorbeeld in
pindakaas of aardappels doen en
niets met boeken te maken heb
ben. Of de leverancier bestaat he
lemaal niet. Dan is het duidelijk
dat de boeken niet eens Neder
land zijn uitgeweest. In dit ver
band duikt regelmatig de naam
van een bedrijfje in Katwijk op
dat grossiert in grote ramsj-par-
tijen. die als lokkertjes in adver
tenties van grootwinkelbedrij
ven kunnen dienen.
Waakhond
Zo blijft de Vereeniging de prijson
derbieders als een waakhond
volgen. Marleen van Vollenho
ven: „We houden rekening met
nieuwe acties van een aantal le-
vensmiddelenbedrijven, die vol
gens onze informatie de laatste
tijd grootscheeps met goedkope
boeken worden bevoorraad en -
zoals Dirk van den Broek - met
grote advertenties wapperen.
Die verhevigde activiteiten lij
ken samen te hangen met de uit
spraak van het Europese Hof, die
door sommige supermarkten zó
wordt geinterpreteerd alsof er in
ons land geen vaste boekenprijs
meer zou zijn".
„Daar is natuurlijk geen sprake
van. Wat het Hof heeft gezegd is
alleen een bevestiging van de op
vatting van de Europese Com
missie dat die vaste prijs niet
meer geldt als het boek een
landsgrens heeft gepasseerd. Wij
zijn het overigens niet eens met
de uitspraak van het Hof. Wij
vinden dat voor het Nederlandse
taalgebied - en dat houdt niet op
bij de Nederlands-Belgische
grens - één vaste prijs mogelijk
zou moeten zijn. De Europese
overheid had er rekening mee
moeten houden dat bij ons de
taal- en landsgrens niet samen
vallen. Nederland en Vlaanderen
moeten als één cultuurgebied
worden gezien. Als de Europese
Commissie en het Hof in Luxem
burg dat hadden ingezien, dan
zou ook „reële" boekeninvoer
vanuit België niet mogelijk zijn
en de vaste boekenprijs een ex
tra welkome bescherming heb
ben gekregen".
Zeeppoeder
Het boek is volgens Marleen van
Vollenhoven nu eenmaal geen
gewoon produkt. De kruidenier
verkoopt zeeppoeder aan de lo
pende band (hoge „omloopsnel
heid"). Als het ene pak koekjes
toevallig niet voorradig is, dan
neemt de klant wel een pakje van
een ander merk. Een ander
„merk"' dichter wil de lezer niet.
Een dichtbundel bijvoorbeeld
heeft een geringe omloopsnel
heid en ligt soms jaren achtereen
in de boekwinkel, zonder ge
kocht te worden. Toch moet de
boekverkoper het werk in huis
hebben; de fysieke aanwezigheid
van het boek in de boekhandel is
noodzakelijk ook al omdat het
moet kunnen worden ingekeken.
Bovendien: het heeft geen zin om
te adverteren met een onbeken
de, beginnende schrijver of voor
een boek waarvan vaststaat dat
er slechts een zeer klein publiek
belangstelling voor heeft. Daar
om zal de boekhandelaar steeds
in staat moeten zijn een zo ruim
mogelijk assortiment aan zijn po
tentiële cliënten voor te zetten.
En dat ruime aanbod zal er alleen
zijn als met het goed lopende
boek het minder goed lopende
boek gefinancierd kan worden
Moeilijk
Marleen van Vollenhoven: „Omdat
de Bezige Bij met De Aanslag en
Het verdriet van België raak ge
schoten heeft, is deze uitgevery
weer in staat om na twee zeer
moeilijke jaren debuterende
schrijvers op de markt te bren
gen. Als onze uitgeverijen en
boekhandelaren zich alleen zou
den richten op bestsellers, dan
zou er aan de verdere ontwikke
ling en vernieuwing van onze li
teratuur een eind komen".
„Als zij zich - zoals de supermark
ten - slechts op succesboeken
zouden concentreren, dan was er
in onze boekwinkels geen ver
taalde Latyns-Amerikaanse let
terkunde te vinden, waarin al
heel veel geld was geinvesteerd
voordat Marquez plotseling
doorbrak met „Honderd jaar
eenzaamheid". Grootgrutters die
de krenten uit onze pap willen
pikken, houden die ontwikkelin
gen tegen. En daar verzetten we
ons tegen met alle kracht. We
zullen doorgaan, net zolang tot er
een wettelijke regeling bestaat
Een boek is namelyk niet te ver
vangen, schoenen wel".
AMSTERDAM (ANP) - Het Con
certgebouw in Amsterdam be
hoeft niet dicht tijdens de reno
vatiewerkzaamheden die uiter
lijk juli 1985 zullen beginnen. Dit
heeft de directie van het Concert
gebouw in tegenstelling tot eer
dere mededeüngen bekendge
maakt op grond van een uitvoe
rig onderzoek in de afgelopen
maanden. In dat onderzoek gold
als voorwaarde dat de akoestiek
van de grote en kleine zaal niet
mag worden aangetast Het is ge
bleken dat de nu ontwikkelde
constructie-methode dermate
beproefd en betrouwbaar is dat
zonder problemen aan de eisen
(het open bly ven en het niet aan
tasten van de akoestiek) kan
worden voldaan, aldus de direc
tie.
AMSTERDAM (ANP) - De Neder
landse Toonkunstenaarsbond
(NTB) heeft minister Brinkman
van WVC in een brief voorge
steld de vier klassieke omroe
porkesten in hun huidige vorm
te laten bestaan en de opera-uit
voeringen te laten begeleiden.
Daarmee kan de werkgelegen
heid by de omroeporkesten in
stand en het culturele aanbod ge
schakeerd blijven.
Tevens zullen het Amsterdams
Philharmonisch Orkest (APhO).
het Nederlands Kamer Orkest
(NKO) en het Utrechts Symfonie
Orkest (USO) zich dan aan hun
eigen taken kunnen blijven wij
den: het tot uitvoenng brengen
van symfonische concerten. De
bond blijft zich verzetten tegen
'afslanking' of opheffing van
orkesten. Ook het plan om het
APhO, het NKO en het USO om
te vormen tot een opera-orkest
van 140 musici stuit by de NTB
op onoverkomelijke bezwaren
'Lo spazio della quiete' door Teatro
della Valdoca. Spelers: Paola
Trombin en Mariangela Gualtieri.
Regie: Cesare Ronconi. Gezien op
LEIDEN - Teatro della Valdoca
brengt in 'Lo spazio della quie
te' (De ruimte van de stilte) een
samengaan van theater en
beeldende kunst. Ook in ons
land zijn er groepen die dat
doen, zoals Bewth en het Onaf
hankelijk Toneel. Maar geen
van hen legt zulke beperkin
gen op aan het theatrale en
kent zo'n grote rol toe aan de
objecten als deze Italiaanse
groep.
Het is een kijkspel dat verwar
ring sticht, omdat het aan het
licht brengt hoe je als theater-
ganger geconditioneerd bent
op dramatische aanknopings
punten. Die biedt deze voor
stelling nauwelijks. Het decor
is een gitzwarte ruimte, waarin
wat sobere attributen: aan lan
ge touwen opgehangen stenen,
een dunne doek en verschillen
de stokken. De absolute stilte
wordt af en toe doorbroken
met flarden uit de Johannes
Passion van J.S. Bach. In die
ruimte zijn twee vrouwen, die
als persoon nauwelijks gestalte
krijgen. Ze onderhouden met
elkaar een soort gedachteloos
contact. Hun zwijgend spel
Bij het begin van de voorstelling
zitten ze een eind van elkaar op
de grond. Ze zijn gekleed in zo
merjurkjes en dragen een zon
nebril. Aan die zonnebrillen zit
een rood-wit gestreepte draad,
die hen verbindt. Die draad
geeft de richting van hun blik
aan, zoals je ziet op schilderij
en van Giotto. Ook doet het
denken aan wetenschappelijke
verhandelingen over de wer
king van het oog of aan strip
verhalen, als het oog van de
held valt op de glasscherf,
waarmee hij de touwen om zijn
handen kan doorsnijden.
De draad geeft iets van contact
tussen beide vrouwen aan, van
hoe de een de aandacht van de
ander kan richten. Maar dan
ben je al aan het interpreteren
en dat is in dit geval gevaarlijk
De handelingen lijken niet zo
zeer een symbolische waarde
te hebben, maar slechts be
doeld te zijn als esthetisch on
derzoek van de ruimte.
Later gaan de vrouwen met de
andere attributen in de weer.
Ze laten de stenen door de
ruimte slingeren, als een klepel
die zoekt naar een klok. Of als
een metronoom, die aangeeft
dat de schijnbaar afwezige tijd
toch verstrijkt. De vrouwen
haasten zich niet, maar tonen
heel sophisticated de mogelijk
heden van het object in de
ruimte.
Het einde van de voorstelling
toont het zuidelijk tempera
ment van de makers. Ze door
breken de stilte niet met relati
verende ironie, maar met een
pathetiek, die scherp afsteekt
tegen het voorafgaande. Onder
de luide tonen van een frag
ment uit de Johannes Passion
van J.S. Bach heft de ene
vrouw de ander een eind van
de vloer. Daarna nemen ze bei
Beeld van 'Lo spazio della quiete' door Teatro della Valdoca
den een bestudeerde pose aan
in de volle schijnwerpers.
'Lo spazio della quiete' is een uit
daging aan de manier waarop
je gewoon bent naar zowel
theater als beeldende kunst te
kijken. Tekenend was dat het
applaus na afloop aarzelend
klonk, maar dat er nog lang in
de LAK-kantine werd nage
praat
ARIEJAN KORTEWEG
'Schijn bedriegt' (Pygmalion and Galathea) van Norman Beim. Spelers:
Pleuni Touw, Hugo Metsers, Ton Kuyl en Marijke Veugelers. Gezien op 28
maart in de Leidse schouwburg.
LEIDEN - Van een vrije produktie als 'Schyn bedriegt' mag je na
tuurlijk niet meer dan lichtvoetig amusement verwachten Of dat
nu eigenlijk wel zo vanzelfsprekend is, moet hier maar even buiten
beschouwing blijven. Het gaat hier in het algemeen om stukken,
die het bieden van een 'onbezorgd avondje uit' pretenderen.
In de praktijk blijkt echter vaak niets moeilijker dan dat. Want waar
haal je een goed en in uitvoering betaalbaar blijspel vandaan?
'Schijn bedriegt' voldoet toch maar in bescheiden mate aan deze
eisen. Het lijkt wel, of Pleuni Touw en Hugo Metsers het zelf ook zo
aanvoelen. Ze proberen namelijk door het extra zwaar aanzetten
van hun toneelspel het wat bleke toneelstuk meer glans en zeg
gingskracht mee te geven. Helaas vervallen ze daarbij in een net
niet meer geloofwaardige speelstyl en gaan ze overdrijven, zodat
deze amusementsvorm in zijn tegendeel zou kunnen omslaan.
Dat is voor een vrije onderneming als deze een riskante zaak, want
het merendeel van het publiek komt op de (tv)bekendheid van het
echtpaar Metsers-Touw af en zal dit clichématige overdrijven naar
alle waarschijnlijkheid op den duur niet meer accepteren.
Hun tegenspelers waren daarentegen vele malen geloofwaardiger.
Ton Kuyl zorgt voor de belangrijke, droog-komische noot en Marij
ke Veugelers speelt vlot en behoudt toch een natuurlyke klinkende
gesprekstoon.
'Schijn bedriegt' slaat op de operatie van Gail (Pleuni Touw), die zich
vanuit haar schoonheidsidealen door de plastisch chirurg Marlow
laat opereren. Deze uiterlijke verandering heeft een psychologische
verandering en andere dingen tot gevolg gehad. Haar man (Ton
Kuyl) gaat van haar scheiden, zij trouwt met de chirurg en haar
ex-man vraagt de op Marlow verliefde assistente ten huwelyk. Dat
leidt tot nieuwe huwelijken, die niet allemaal bepaald goed aflopen
'Zo'n op commerciële basis opgezette produktie moet ook het oog
strelen. Aan het decor en aan de kleding is nadrukkelyk veel aan
dacht besteed, en wel zodanig, dat het stuk soms wordt tot een
meubelshow (bij de demonstratie van de bedbank) en modeshow
(Pleuni touw zien we in heel wat creaties)
Samenvattend kun je van 'Schijn bedriegt' zeggen, dat het een niet
onplezierige tijdspassering biedt. Een dubbele ontkenning dus met
m het ronduit 'plezierig' te noemen -
WIJNAND ZEILSTRA
