r
'ok buitenlandse
aad EG mislukt
1
Sekou Touré: omstreden dictator
ritse bijdrage blijft knelpunt
'Nederland heeft eigen
afspraak over raketten'
Iran eist internationale
veroordeling van Irak
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
iENSDAG 28 MAART 1984
Buitenland
JtUSSEL - Verbitterd verlieten negen van de tien Europese ministers van buitenlandse
laken gisteren de onderhandelingstafel in Brussel nadat een akkoord over de verlaging
lan de Britse begrotingsbijdrage wederom niet was bereikt. De politieke verhoudingen
jtinnen de Europese Gemeenschap, die al zwaar gehavend werden door de mislukte
topconferentie vorige week, dreigen steeds zuurder te worden.
i 10 april doen de ministers
ran buitenlandse zaken in Lu-
cemburg een nieuwe poging,
naar veel succes wordt daar on-
4er de huidige omstandigheden
|6 liet van verwacht.
toor
rerry Mingelen
jrood
mislukking betekent ook een
Jr 'orse tegenslag voor de Europese
«dorpiandbouwministers, die eind de-
5 en te week gaan proberen het pak-
JAALtet landbouwbezuinigingen uit
"™*^e failliete boedel van de topcon
ferentie te redden. Lukt dat niet,
bijvoorbeeld door blijvend Iers
yerzet tegen beperking van de
fnelkproduktie, dan dreigt me-
3io dit jaar een financiële crisis
UQ/oor Europa. „De bodem van de
1 *^<as is al lang in zicht", benadruk-
;e minister Van der Broek van
buitenlandse zaken.
i onderhandelingen in Brussel
r gaven een vertrouwd beeld: de
i' liegen lidstaten deden weer ver-
a*P dere concessies om de Britse bij
drage aan de Europese kas te
verlagen, terwijl de Britse minis-
ler van buitenlandse zaken, Ho-
ive, met geen enkele tegemoet
koming over de brug kwam.
ndissi
Bravei
84 is
■™.vlNieuwe bases
ifoor SS-20V
Noon
ouwe
h.o.d.f
Onve
/an nftUSSEL (AFP/Rtr.) - De ko-
ommimende drie maanden komen in
ekendde Sowjet-Unie drie nieuwe lan-
ceerbases voor SS-20 raketten
gereed, zo heeft de Amerikaanse
baat eonderminister van buitenlandse
zaken Richard Burt gisteren in
16 Brussel verklaard, na afloop van
n Zeeeen vergadering van dé zg. Nu
cleair Planning Group van de
NAVO.
yee van de drie bases liggen ten
oosten van de Oeral, de derde
meer westelijk. Over de preciese
ligging wilde Burt niets kwijt.
fBurt zei gisteren dat de Sowjet-
XJnie in Oost-Europa op het
I ogenblik de beschikking heeft
Ij over vierduizend atoomkoppen,
k die vooral in de DDR en Tsjecho-
slowakije opgeslagen zouden
pijn.
Voor minister Van der Broek was
de maat duidelijk vol: „Ik leen
me niet voor deze salami-tactiek.
Ik vind echt dat we de grens heb
ben bereikt en ik zou graag zien
dat de Britse regering daarvan
ook doordrongen zou raken".
Staatssecretaris Van Eekelen
van buitenlandse zaken noemde
de Britse opstelling „zo bot, dat
het de stemming uitermate nega
tief heeft beinvloed". En de
Westduitse minister van buiten
landse zaken Genscher zei: „Het
eind van de weg is nu bereikt".
Genscher en Van den Broek
waarschuwden de Britten dat de
concessies die nu op tafel zijn ge-
Rebellen in
Angola melden
groot succes
LISSABON (Reuter/UPI) - Ango
lese opstandelingen hebben naar
eigen zeggen Soembe, de hoofd
stad van de Angolese provincie
Cuanza-Soel ingenomen. In een
gisteren in Lissabon uitgegeven
communiqué verklaarde de Uni-
ta (nationale Unie voor de totale
Onafhankelijkheid van Angola)
dat 5.000 guerrillastrijders de
stad zondag hebben bestormd.
Angola bevestigde de aanval op de
stad. Maar volgens het Angolese
persbureau Angop zijn de op
standelingen bij een tegenoffen
sief verdreven.
Als het waar is dat de Unita Soem
be heeft ingenomen, dan is dat
haar belangrijkste militaire over
winning in haar strijd van acht
jaar tegen de Angolese regering,
aldus waarnemers. Volgens een
diplomatieke bron zou de inne
ming van Soembe een slag bete
kenen voor het bestand dat An
gola en Zuid-Afrika vorige
maand hebben gesloten. Presi
dent Dos Santos van Angola
heeft Zuid-Afrika er voor ge
waarschuwd dat het bestand aan
de grens tussen Angola en het
door Zuid-Afrika bestuurde Na
mibië ondermijnd zou worden
als Pretoria de Unita zou blijven
steunen.
i Is
raël (midden) en oppositieleider
y^-NSjimon Peres (rechts) hebben
gisteren geen overeenstemming
bereikt over een datum voor de
vervroegde verkiezingen. Peres
zei dat wellicht het parlement de
beslissing moet nemen.
)at parlement besloot vorige week
de verkiezingen, die oorspronke-
atuul *n november 1985 zouden
worden gehouden, eerder uit te
schrijven. Het ging er van uit dat
Shamir en Peres het wel over een
nieuwe datum eens zouden wor
den. Dat lijkt evenwel een illusie
te zijn, want nadat zij urenlang
over deze zaak hadden gehakke
takt kon Peres tegen journalisten
niet meer zeggen dan dat hij bij
beide partijen "bereidheid tot
een compromis" had bespeurd.
"Wij hebben voorgesteld de ver
kiezingen in mei te houden. Zij
willen die begin september", al
dus de oppositieleider.
de opiniepeilingen blijkt de ar
beiderspartij van Peres een flin
ke voorsprong op de regerende
Likoed van Shamir te hebben en
dat is de verklaring voor de wens
van Shamir de beslissing nog
even voor zich uit te schuiven in
de hoop dat de kaarten dan an
ders komen te liggen, terwijl Pe
res zo snel mogelijk van de sym
pathie van de kiezers wil profite-
legd, er de volgende keer niet
meer zullen zijn.
De Britse minister Howe ontkende
niet dat hij deze keer geen enkele
concessie had gedaan, maar hij
benadrukte eerdere tegemoetko
mingen van Britse zijde. Hij
sprak zelfs over „een verbazing
wekkende soepelheid van onze
kant".
De financiële kloof tussen de ne
gen lidstaten en Groot-Brittan-
nië is, net zoals op de mislukte
topconferentie, 625 miljoen gul
den gebleven. Groot-Brittannië
aanvaardt voor 1984 wel de door
de Europese partners aangebo
den verlaging van de begrotings
bijdrage van 2,5 miljard gulden,
maar eist voor de jaren daarna
een blijvend compensatiesys
teem dat naar de smaak van de
andere partners veel te veel gaat
kosten. Volgens Howe gaat de
Britse regering zich nu beraden
over de situatie, met name ook
omdat Frankrijk en Italië gezien
de mislukking de betaling tegen
houden van 1,8 miljard gulden
die Groot-Brittannië over 1983
moet terugkrijgen aan teveel be
taalde begrotingsgelden.
München moet
stemmen gaan
over tellen
MUNCHEN (DPA) - De regering
van de Westduitse deelstaat
Beieren heeft gisteren besloten
de bij de gemeenteraadsverkie
zingen van vorige week zondag
in Munchen uitgebrachte stem
men opnieuw te laten tellen. Bij
de eerste telling zouden onregel
matigheden zijn gepleegd. De
uitslag gaf de sociaal-democra
tische kandidaat voor het burge
meestersambt van de Beierse
hoofdstad, Georg Kronawitter,
een verrassende meerderheid en
in de gemeenteraad kwam de
SPD in zetelaantal gelijk met de
CSU, die voordien een zetel-
meerderheid bezat.
De autoriteiten konden niet zeggen
wanneer de hertelling voltooid
is, doch het is onwaarschijnlijk
dat dit nog voor aanstaande zon
dag zal zijn, wanneer de tweede
ronde tussen de huidige CSU--
burgemeester, Erich Kiesl en
Kronawitter wordt gehouden.
Een tweede ronde is nodig om
dat beide kandidaten niet de ver
eiste absolute meerderheid heb
ben behaald.
Volgens het hoofdstembureau in
Munchen zijn er bij het tellen
grove rekenfouten gemaakt.
Kiesl verklaarde dat in 27 kies
districten met een SPD-meerder-
heid 500.000 stemmen teveel zijn
geteld. Op grond van het inge
wikkelde kiesstelsel „kan iedere
stemgerechtigde in Munchen 80
stemmen voor de gemeenteraad
uitbrengen. Volgens Kiesl staat
de samenstelling van de raad
derhalve nog niet vast. Naar zijn
mening zou de CSU bij een juiste
telling een zetel meer kunnen
krijgen. Bij de uitslag van vorige
week kregen SPD en CSU elk 35,
de Groenen 6 en de FDP 4 zetels.
De SPD heeft ontkend dat met de
stemmen gemanipuleerd zou
zijn. Zij verwacht niet dat de her
telling een andere einduitslag te
zien zal geven.
ROME - "Nederland heeft eigen
afspraken gemaakt over de uit
voering van het NAVO-dub-
belbesluit van 1979", aldus de
Italiaanse minister van defen
sie Spadolini tijdens een parle
mentair debat over de plaat
sing van nieuwe kruisraketten
in Italië. Spadolini liet in het
midden welke afspraken dat
zijn.
Nederland kwam in het debat ter
sprake op het moment dat Spa
dolini liet weten dat „na het
mislukken van de ontwape
ningsbesprekingen in Genève,
Italië met zijn bondgenoten
uitvoering heeft moeten geven
aan het NAVO-besluit van
1979". „Nederland heeft dat
niet gedaan", werd hij onder
broken. „Maar Nederland
heeft eigen afspraken ge
maakt", antwoordde Spadoli-
Italië respecteert van zijn kant de
onderling afgesproken termij-
nen en de eerste kruisraketten,
van het type 'Tomahawk' wor
den nog deze week operatief.
Voor de omwonenden van de ra-
kettenbasis in Comiso, op Sici-
door
Hein en Kortenaar
lië, brengt dit geen risico's met
zich mee, zo verzekerde de mi
nister, want voor de noodzake
lijke verplaatsingen en oefe
ningen worden „inerte, d.w.z.
niet met atoomkoppen uitge
ruste wapensystemen" ge
bruikt.
De modernisering van de NAVO-
bewapening, zei Spadolini,
kan bovendien op ieder ge
wenst moment worden terug
gedraaid. zodra er van Sowjet-
zijde tekenen komen van een
hervatting van de ontwape
ningsbesprekingen.„Voor Ita
lië gaat het uitsluitend om de
fensieve doeleinden" voegde
de minister hieraan toe, „en
dat is door de regering ook dui
delijk gemaakt in een nota aan
de regering van Libië, nog
voordat kolonel Gaddafi het
onvoorstelbare idee op tafel
bracht van een Libisch bond
genootschap met het Siciliaan-
se volk, tegen de vrije beslis
sing van dit parlement.
De communistische afgevaardig
den eisten onmiddellijk een
uitgebreid debat over de raket-
tenkwestie. Zij hadden er
sinds het begin van de installe
ring in Comiso bij de regering
op aangedrongen gebruik te
maken van de technische mo
gelijkheden tot uitstel, zodat
de aanstaande bezoeken van
premier Craxi aan Hongarije
en van minister van buiten
landse zaken Andreotti aan
Moskou niet gehinderd zouden
worden door de al aangevan
gen uitvoering van het NAVO-
besluit. Volgens de regering is
deze uitvoering als bewijs van
de vastbesloten beantwoor
ding van de Sowjetdreiging,
juist een noodzakelijke voor
waarde voor een hervatting
van de vredesbesprekingen.
GIESSEN De stroom vluchtelin
gen uit Oost-Duitsland neemt
met de dag toe. In een opvang
centrum in het Westduitse Gies-
sen worden dagelijks zeker hon
derd mensen opgevangen. Socia
le werkers helpen de Oostduitsers
met het invullen van hun formu
lieren. Ook in de Westduitse am
bassade in Praag verblijven op
het ogenblik zo'n 35 Oostduitsers
die naar het Westen willen.
(foto DPA).
Eindelijk
regen in
Brazilië
RIO DE JANEIRO (Rtr) -
Voor het eerst in vijfjaar is er
regen gevallen in het noord
oosten van Brazilië.
Met de buien is een einde geko
men aan een periode van
droogte die miljoenen men
sen aan de rand van de hon
gerdood heeft gebracht. Rat
ten, katten, slangen en hage
dissen waren voor menige
Braziliaan het enige voedsel.
Op elke tien kinderen zijn er
ten gevolge van de langduri
ge droogte zeven lichamelijk
en geestelijk onvolgroeid.
Een op de vier kinderen stierf
vóór het tweede levensjaar,
aldus enkele cijfers uit een
VN-rapport over de situatie
in dit deel van het land.
Het was de meest langdurige
periode van droogte uit de
Braziliaanse geschiedenis
sinds men in de 16e eeuw is
begonnen met het bijhouden
van statistische gegevens.
Het Braziliaanse metereolo-
gisch instituut voorspelt de
eerstkomende drie maanden
langdurige regenbuien.
TEHERAN (DPA/GPD) - De
Iraanse minister van buitenland
se zaken, Ali Akbar Velayati,
heeft gisteren gëeist dat de bewe
ging van niet-gebonden landen,
de organisatie van de islamiti
sche conferentie (ICO) en landen
in de Derde Wereld Irak veroor
delen. Velayati zei volgens ra
dio—Teheran dat die organisaties
„nu, overeenkomstig hun belof
ten, hun standpunt moeten be
kendmaken". Indien dat niet ge
beurt, moet dat worden opgevat
als instemming met het Irakese
regime, aldus de Iraanse be
windsman.
Velayati uitte kritiek op de inhoud
van het rapport van de VN-com-
missie, die in Iran van 13 tot 19
maart onderzoek heeft gedaan
naar de Iraanse beschuldiging
dat Irak aanvallen met gifgassen
heeft uitgevoerd. Hij vond dat
het rapport van een „conserva
tieve houding" getuigde en dat
het aan een „directheid" ontbrak
„die tot ontmaskering van de ag
gressor had kunnen bijdragen".
Het rapport draagt er volgens hem
niet toe bij dat „de ware aard aan
het licht komt van een regime
dat de oorlog is begonnen".
Het feit dat Irak in het VN-rapport
niet met name wordt genoemd
als gebruiker van strijdgassen
was gisteren reden voor scherpe
kritiek op de VN uit hoge Iraanse
bronnen. .Hieruit blijkt dat de
VN niet zo neutraal zijn als men
denkt en dat zij bang zijn iets te
zeggen over wat een misdaad te
gen de mensheid is', zo werd ge
zegd.
De Nederlandse regering heeft bin
nen de EG opnieuw het initiatief
genomen om stappen te onder
nemen tegen het gebruik van
chemische wapens in de oorlog
tussen Iran en Irak. Volgens een
woordvoerder van buitenlandse
zaken bestaat er naar aanleiding
van de conclusie van het VN-on-
derzoek, dat afgelopen maandag
openbaar werd gemaakt, nu geen
twijfel meer of er daadwerkelijk
chemische wapens zijn ingezet.
„De feiten blijken nog ernstiger
dan verwacht",aldus de woord
voerder. In proefmonsters die
door VN-specialisten zijn onder
zocht werd niet alleen mosterd
gas geconstateerd, maar ook het
zeer giftige zenuwgas tabun. In^
de conlusie van het VN-rapport
wordt overigings niet gemeld
door wie de wapens zijn gebruikt
in de oorlog tussen Iran en Irak.
Volgens deskundigen wijzen
echter alle aanwijzingen in de
richting van Irak.
De Irakese regering blijft de be
schuldigingen ontkennen en no
digt een neutrale commissie uit
nogmaals onderzoek te doen.
MARINEDOELEN - Irak heeft
gisteravond bekendgemaakt dat
zijn Super Etendard-gevechts-
bommenwerpers twee „grote
marinedoelen" tot zinken heb
ben gebracht. De aanval zou ten
zuidoosten van Irans belangrijk
ste olielaadstation Charg zijn
verricht.
Buitenlandse
pers op het
matje in Polen
WARSCHAU (Reuter) - De Poolse
regering heeft buitenlandse jour
nalisten gisteren gezegd dat zij
hun bronnen niet onbeperkt mo
gen beschermen. Ook ontbood
ze een medewerker van het War-
schause bureau van de Britse te
levisiemaatschappij BBC voor
een gesprek.
De correspondent van de BBC in
de Poolse hoofdstad. Kevin Rua-
ne, vertelde dat de Poolse verta
ler op zijn bureau, Karol Malcu-
zynski, langer dan een uur is on
dervraagd over contacten die de
BBC heeft met de Poolse advo
caat Wladyslaw Sila-Nowicki,
die herhaaldelijk een lans breekt
voor de mensenrechten in zijn
land.
Ruane en John Kifner, die in War
schau correspondent is van de
"New York Times", zijn vorige
week op het ministerie voor
perszaken onderhouden nadat
zowel de BBC als de Amerikaan
se krant een open brief wereld
kundig hadden gemaakt die de
advocaat aan premier generaal
Wojchiech Jaruzelski heeft ge
stuurd.
De twee journalisten hebben niet
willen zeggen hoe zij aan bijzon
derheden over die brief zijn ge
komen.
Regeringswoordvoerder Jerzy Ur
ban sprak gisteren op een pers
conferentie tegen dat Kifner de
waarschuwing heeft gekregen
dat hij vijf jaar kan krijgen om
dat hij vragen niet heeft beant
woord. Urban verklaarde dat de
wet respekt heeft voor het feit
dat journalisten hun bronnen
willen beschermen.
Maar toen de correspondent van de
New York Times volhield dat het
dreigement was geuit, zei Urban:
"Het recht van een journalist zijn
bronnen te berschermen, is be
perkt. Het geldt niet in geval van
zware overtredingen".
Westerse waarnemers zeggen dat
het ontbieden van de correspon
denten en van de Poolse vertaler
onderdeel uitmaken van pogin
gen van de Poolse autoriteiten,
door middel van intimidatie een
eind te maken aan contacten tus
sen hun tegenstanders en verte
genwoordigers van westerse me
dia.
ADVERTENTIE
riet winterreces van de Knesset
eindigt vandaag en de Arbeiders
partij heeft gewaarschuwd dat zij
erover denkt de volksvertegen
woordigers in speciale zitting bij
een te roepen om zelf een verkie
zingsdatum vast te stellen. Het
120 leden tellend parlement kan
CONAKRY (AFP/UPI) - In Gui
nee is na de dood van president
Sekou Touré een periode van
veertig dagen rouw afgekondigd.
Het staatshoofd, dat in een zie
kenhuis in Cleveland aan een
hartaanval overleed wordt vrij
dag begraven. Zijn vermoedelij
ke opvolger is de huidige pre
mier en minister van planning en
statistiek Lansana Beavogui.
Sekou Tourée werd op 9 januari
1922 in een dorp aan de oever
van de Niger diep in het binnen-
land van Guinee geboren als een
van de zeven kinderen van boe-
renouders. Hij werd islamitisch
opgevoed. Hij bezocht een Fran
se school maar werd op 15-jarige
leeftijd van de technische school
gestuurd omdat hij deelnam aan
een voedselstaking. Hij werkte
zelf aan zijn vorming verder en
sprak onder meer vloeiend
Frans.
Toen hij werkte op het hoofdpost
kantoor in Conakry werd hij be
trokken in de vakbeweging, wat
ertoe leidde dat hij in 1957 secre-
taris-generaal van de unie van ar
beiders van Zwart Afrika werd.
Hij was mede-oprichter van de
Afrikaanse democratische bij
eenkomst, een autonoom
volksfront dat in 12 Franse ge
bieden in Afrika werkte. In 1950
werd hij gekozen in de wetge
vende vergadering van Guinee.
Hij werd twee jaar later secreta
ris-generaal van de Guinese de
mocratische partij, in 1955 bur
gemeester van Conakry en in
1957 won hij een zetel in de Fran
se nationale vergadering. In dat
jaar werd hij ook vice-voorzitter
van de regeringsraad, in feite
premier onder een Franse gou-
In 1958 bracht hij zijn volk tot het
stemmen voor volledige onaf
hankelijkheid van Frankrijk. Na
het referendum op 28 september
1958 vertrokken onmiddellijk al
le Franse functionarissen. Op 2
oktober d.a.v. riep Guinee de on
afhankelijkheid uit.
Als staatshoofd en premier pro
beerde hij snel economische
hulp te verkrijgen. Hij was de
eerste Afrikaanse president die
China bezocht waarvan hij een
grote lening kreeg. Ook het Sow-
jet-blok verleende snel hulp,
maar hulp en erkenning van het
buitenland belette hem niet zich
tegen zijn helpers te keren.
De Sowjet-ambassadeur werd in
1961 uitgewezen na de beschul
diging dat hij betrokken was bij
een "onderwijzerskomplot". De
betrekkingen met Frankrijk die
geleidelijk hersteld waren, wer
den in 1965 weer verbroken toen
Frankrijk en Ivoorkust beschul
digd werden van betrokkenheid
in een "komplot van zakenlie
den".
Het naburige Senegal, de Verenig
de Staten, Frankrijk, Portugal en
West-Duitsland werden be
schuldigd van betrokkenheid
aan verscheidene samenzwerin
gen in de jaren daarna. De be
trekkingen met Frankrijk leken
aanzienlijk te zijn verbeterd toen
Sekou Touré zijn eerste bezoek
aan Parijs bracht sedert de onaf
hankelijkheid. In 1981 ondernam
hij een belangrijke diplomatieke
missie toen hij aan het hoofd van
een Islamitische vredesmissie
te komen tot beëindiging
de oorlog tussen Iran en
Irak.
De als "olifant" bekend staande
Touré als symbool van kracht
vernietigde meedogenloos oppo
nenten wat leidde tot beschuldi
gingen van organisaties voor
mensenrechten dat hij een van 's
werelds meest onderdrukkende
leiders was wiens regime dagelij-
ke tirannie uitvoerde en martel
de. Ca. een miljoen landgenoten
leven in ballingschap en 17 mi
nisters werden opgehangen,
doodgeschoten of stierven in de
gevangenis. Achttien anderen
werden tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld. Op zeker
ogenblik zouden er 3000 politie
ke gevangenen zijn ofschoon di
plomatieke kringen zeiden dat
de massale arrestaties, martelin
gen en executies omstreeks 1977
ophielden.
Eens het enfant terrible van Frans
sprekend Afrika, was hij eigen
lijk meer een anti—kolonialist
dan een marxist zoals hij dik
wijls genoemd werd. Guinee was
het enige Frans-Afrikaanse land
dat niet het aanbod van onafhan
kelijkheid binnen een Frans ge
menebest aanvaardde. Sekou
Touré zei dat Guinee de voor
keur gaf aan armoede boven rijk
dommen in slavernij.
c
wat
vaar
lente
Wéér een stukje dichter bij een prijs
in het Grote Wat Waar Lentespel.
Knip uit en plak het op uw wedstrijd-
formulier en wel op de Wat Waar-spaarkaart
met hetzelfde weelmummer.
Bent u het wedstrijdformulier kwijt?
Haal een nieuwe op ons kantoor.
EEN ECHT COMPLETE KRANT. 0\TR UTRELI). STAD EN LAND.
