Israël vervroegd
naar de stembus
CIA betaalde hoofd
politie El Salvador
Reagan faalt in
Midden-Oosten
Thatcher wil nog
Brussel
praten m
Sjamir op knieën gedwongen
Zware strijd
van moslims
in Beiroet
Unescobrand spaart documenten
Gevraagd in
VS: beul
met karakter
Onder druk joodse kiezer
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
VRIJDAG 23 MAART 1984
JERUZALEM (GPD) - Er komen in Israël vervroegde verkiezingen. De Knesset, het
Israëlische parlement, nam gisteravond met 61 tegen 58 stemmen een wetsvoorstel aan
van de oppositie tot ontbinding van het parlement en het houden van verkiezingen.
Daar ging een langdurig en chaotisch debat aan vooraf, waarbij de regering alle mogelij
ke procedurele trucs beproefde om het wetsontwerp te torpederen.
Met steun van de Tami-fractie, die
deel uitmaakt van de coalitie en
twee andere leden van de coalitie
werd uiteindelijk het wetsont
werp aangenomen, zonder dat
een definitieve datum is vastge
steld. Dat zal bij de verdere be-
door
Jaap van Wesel
handeling in de kamercommis-
sie gebeuren. Uitgegaan wordt
van verkiezingen in de loop van
de zomer.
Nadat een parlementaire meerder
heid voor vervroegde verkiezin
gen verzekerd leek gedurende de
BEIROET AFP/UPI/RTR/DPA) -
Druzische strijdgroepen hebben
hun soennitische rivalen, ver
enigd in de door Libïe gesteunde
Mourabitoun, gisteren na zware
gevechten uit West—Beiroet ver
dreven. De radio van de rechtse
falangisten berichtte dat zeker
125 mensen waren gedood of ge
wond. Uit druzische bron werd
vernomen dat 150 tot 200 leden
van de Mpurabitoun gevangen
waren genomen.
De straatgevechten waren zeer he
vig en om ieder huis werd zware
strijd geleverd. De straten waren
vrijwel geheel verlaten toen de
Druzische strijdgroepen het of
fensief tegen .de Mourabitoun
openden. Het radiostation van de
soennieten „De Stem van Ara
bisch Libanon" werd bezet even
als het huis van Mourabitoun--
leider Ibrahim Koleilat, die mo
menteel een bezoek brengt aan
Libië.
De linkse Mourabitoun-militie,
die de moslims aanvoerde in de
burgeroorlog van 1975-76 en het
Arabisch nationalisme aanhangt
van wijlen president Nasser van
Egypte, controleerde de enige
doorgang tussen islamitisch
West-Beiroet en christelijk Oos-
t-Beiroet. De doorgang bij het
museum is nu in handen van
druzische strijders van de Pro
gressief Socialistische Partij
(PSP) van Walid Joumblatt. Zij
lieten alleen voetgangers passe
ren.
Een woordvoerder van de sji'iti-
sche Amal zei dat de PSP het of
fensief was begonnen, omdat de
Mourabitoun-strijders zich niet
hielden aan het in Lausanne af
gesproken staakt-het-vuren
voor heel Libanon. De PSP heeft
ook felle kritiek op de verklarin
gen van Koleilat dat hij overeen
stemming had bereikt met Pale
stijnse groepen. De Mourabitoun
zou namelijk een terugkeer van
de Palestijnen in Beiroet willen,
terwijl sji'iten en Druzen daar fa-
likant tegen zijn, omdat zij ver
geldingsacties vrezen van Israel.
Waarnemers menen dat alle partij
en in het conflict nu, na het mis
lukken van de verzoeningsconfe
rentie in Lausanne, proberen
hun posities in Beiroet te verster
ken. „Het is een strijd om te over
leven, ook onder de moslims", al
dus een van de inwoners van
Beiroet.
President Gemayel keerde donder
dagochtend in de Libanese
hoofdstad terug na zijn onder
houd in Parijs met zijn Franse
ambtgenoot, Francois Mitter
rand.
Het glorietijdperk voor de nu door
rivaliserende moslimcollega's
verslagen linkse Mourabitoun-
militie in Beiroet was 1976, in
welk jaar zij de 'oorlog van de ho
tels' wonnen tegen de rechtse
christelijke falangistische partij
in Centraal-Beiroet.
Door de Israëlische invasie in 1982
werden de Palestijnse bondge
noten van de Mourabitoun uit
Beiroet verdreven. Daardoor kon
het leger terugkeren in de weste
lijke sector. De Mourabitoun
werd ontwapend en vele leden
van de militie werden gearres
teerd.
Vorige maand dook zij evenwel
weer in kleine aantallen op nadat
de druzenmilitie en die van de
sji'itische amal West-Beiroet ver
overden op het leger.
afgelopen dagen, kreeg de rege-
ring-Sjamir gisteren weer nieu
we hoop toen een Knessetlid van
de liberale partij, die weliswaar
deel uitmaakt van de coalitie
maar zich voor verkiezingen had
uitgesproken, van gedachten
veranderde. Hij kwam hals over
kop terug van een parlementaire
Gary Hart wil
ambassade VS
in Jeruzalem
NEW YORK - Gary Hart, die
streeft naar de democratische
kandidatuur voor het presi
dentschap van de Verenigde
Staten heeft gisteren beloofd
dat hij de Amerikaanse am
bassade in Israël zo spoedig
mogelijk van Tel Aviv naar
Jeruzalem zal overplaatsen
als hij in het Witte Huis komt.
Jeruzalem is de hoofdstad
van Israël, zei de senator uit
Colorado op een conferentie
van leiders van belangrijke
Amerikaanse joodse organi
saties.
Aan het congres is een wetsont
werp voorgelegd tot over
plaatsing naar Jeruzalem dat
door Israël in weerwil van fel
le protesten van de Arabische
wereld is uitgeroepen tot eeu
wige en ondeelbare hoofd
stad van de joodse staat. De
tegering-Reagan verzet zich
tegen overplaatsing daar de
ze stap volgens haar schade
lijk zou zijn voor mogelijke
vredesbesprekingen in het
Midden-Oosten.
missie in Argentinië om de rege
ring te redden. Zijn stem bleek
echter niet te baten, omdat een
andere eenmansfractie, die voor
heen tegen verkiezingen was,
eveneens van mening verander
de en zich bij de oppositie
aansloot.
De regering had gehoopt op een
gelijkspel (60-60), waarvoor het
nodig was dat oud-premier Be
gin voor het eerst in zeven maan
den naar de Knesset zou komen
en zijn kluizenaarsbestaan op
zou geven. In de loop van de dag
werd het echter duidelijk dat Be
gin niet zou komen stemmen,
misschien omdat zijn stem toch
niet de doorslag zou geven.
Geheime stemming
De regering probeerde nog met
een procedurele truc de zaak te
redden: een geheime stemming.
Daarbij ging zij ervan uit dat
Knessetleden uit het kamp van
de oppositie die niet verzekerd
zijn van een zetel in de volgende
Knesset, in een geheime stem
ming hun persoonlijke toekomst
anoniem veilig zouden kunnen
stellen. Na veel juridisch gehar
rewar en een toelichting van de
juridische expert, prof. Rubin
stein, hoogleraar in het staats
recht en lid van de kleine liberale
oppositiepartij Shinoei, besloot
de Knesset van een verder be
sluit om een geheime stemming
te houden af te zien, omdat zulks
strijdig is met de elementaire be
ginselen van de parlementaire
democratie.
Het touwtrekken over de precieze
datum van de verkiezingen is
nog niet voorbij. Verwacht wordt
dat regering en oppositie nu zul
len proberen in onderling over
leg een datum vast te stellen, die
naar alle waarschijnlijkheid er
gens in juni of juli zal zijn.
Sjamir blijft verslagen achter in de Knesseth. Zijn pogingen om ver
vroegde verkiezingen te voorkomen liepen op niets uit. (foto AP)
LONDEN (GPD) De Britse pre
mier mevrouw Thatcher heeft
gisteren in het Lagerhuis gezegd
voorlopig toch geen harde maat
regelen te willen nemen als reac
tie op het mislukken van de
EG—top in Brussel.
door
Henk Dam
Deze verklaring van de premier
verraste gisteren vriend en vij
and. Maar een dag eerder gaf me
vrouw Thatcher in hetzelfde La
gerhuis de niet mis te verstane
waarschuwing dat haar regering
na het vastlopen van de topcon
ferentie „nu niet meer kan doen
alsof er niets gebeurd is".
Daarmee herhaalde ze in bedekte
WASHINGTON - De comman- voor de Amerikaanse CIA ge-
dant van de gevreesde politieaf- werkt. Hij kreeg meer dan
deling van het Salvadoraanse mi- 270.000 gulden per jaar voor zijn
nisterie van financiën, kolonel diensten.
Nicolas Carranza, heeft jarenlang De politietroepen die Carranza
SAN SALVADOR - Een bedelaar wacht in San Salvador zijn toekomst
af, leunend tegen een met verkiezingspamfletten beplakte muur. Zon
dag zijn de omstreden) verkiezingen zie ook pagina 17). (foto api
PARIJS (DPA/AFP) - De brand
die woensdag woedde in het
hoofdkwartier van de UNESCO
in Parijs, heeft geen belangrijke
of vertrouwelijke documenten
vernietigd. Dit heeft een woord
voerder van de UNESCO be
kendgemaakt.
De woordvoerder verklaarde dat in
de door brand getroffen vleugel
vooral recente briefwisselingen
waren opgeslagen. De documen
ten die betrekking hebben op de
door de Verenigde Staten scherp
bekritiseerde boekhouding be
vinden zich in een ander deel van
het gebouw. Geen enkel docu
ment dat een commissie van het
Amerikaanse congres binnen
kort wil onderzoeken, is verloren
gegaan, aldus de woordvoerder.
De brand in het gebouw van de
VN-organisatie voor onderwijs,
wetenschap en cultuur is hoogst
waarschijnlijk aangestoken. Op
verscheidene afdelingen zijn op
gerolde papieren toortsen ont
dekt, terwijl in het gebouw ook
een kunststof benzinetankje is
gevonden.
commandeert, hebben een gru
welijke reputatie opgebouwd.
Zij zijn door de Amerikaanse re
gering bij herhaling in nauw ver
band gebracht met de doodses
kaders die op het pad van de
rechtse politiek in El Salvador
een spoor van standrechtelijke
executies hebben achtergelaten.
Eind vorig jaar werd de chef van
Carranza's inlichtingendienst,
majoor Jose RicarSo Pozo, op
aandringen van Washington ver
wijderd, vanwege zijn betrekkin
gen met de moordcommando's.
De Amerikaanse vice-president
Bush en andere regeringsverte
genwoordigers hebben de Salva
doraanse leiders met klem ver
zocht streng op te treden tegen
militairen die zich met de dood
seskaders inlieten.
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen zeggen niet over geloof
waardige bewijzen te beschik
ken, dat CIA-spion Carranza per
soonlijk betrokken was bij de ac
tiviteiten van de burgerwacht-
groepen. Hoewel de politie van
het ministerie van financiën naar
het heet onder zijn leiding beter
is gaan functioneren, blijft die
een van de belangrijkste schen
ders van de mensenrechten in El
Salvador.
Volgens ambtenaren van het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken, betaalde de CIA
Carranza om op de hoogte te blij
ven van militaire en politieke
ontwikkelingen en vooral van
machtsverschuivingen binnen
het militaire apparaat. De politie
van het Salvadoraanse ministe
rie van financiën rapporteert aan
de minister van defensie, evenals
de nationale politie en de natio
nale garde.
De betrekkingen tussen Carranza
en de CIA zijn onthuld door een
anonieme voormalige hoge rege
ringsfunctionaris van El Salva
dor, die onlangs de namen heeft
genoemd van legerofficieren en
burgerambtenaren die bij de ac
tiviteiten van moordcomman
do's betrokken zouden zijn. Een
groep die Reagans beleid in Cen-
traal-Amerika bestrijdt, waarvan
o.a. twee congresleden en de
voormalige VS-ambassadeur in
El Salvador Robert White lid
zijn, heeft hem daarvoor 50.000
dollar beloofd, waarvan inmid
dels 29.500 dollar is betaald.
President Reagan probeert nog
voor de verkiezingen in El Salva
dor (zondag) in het Congres 114
miljoen dollar aan noodhulp
voor de regering in San Salvador
en voor de contrarevolutionairen
die de regering van Nicaragua
bestrijden, aangenomen te krij
gen. Het Salvadoraanse leger en
de anti-sandinisten hebben vol
gens het Witte Huis gebrek aan
geld en wapens.
termen het al vele malen door de
Britten geuite dreigement dat ze
hun contributie aan de EG-be-
groting zullen stoppen, tot het
bedrag bereikt is dat ze menen te
veel aan die begroting te hebben
betaald.
De conferentie in Brussel liep dins
dag vooral vast omdat Engeland
en de negen overige EG—landen
het niet eens konden worden
over het bedrag dat de Britten
moeten betalen aan de EG-be-
groting. De Britten hebben hier
over steeds een onverzoenlijke,
compromisloze houding ingeno
men.
Inhouden van de contributie zou
bij deze houding passen, maar
mevrouw Thatcher heeft het, na
uitvoerig kabinetsberaad, nu
kennelijk toch wijzer geacht zich
wat minder hard op te stellen. Ze
zei dat ze eerst eens wil wachten
op het resultaat van de spoedver
gadering van de EG-ministers
van buitenlandse zaken, die voor
komende dinsdag is uitgeschre
ven.
„Wij verwelkomen dit initiatief',
aldus mevrouw Thatcher in het
Lagerhuis over de spoedverga
dering, „en de regering zal onder
deze omstandigheden geen ac
ties ondernemen die het uitzicht
op een oplossing van het geschil
in de weg zouden kunnen staan".
Algemeen wordt in Londen aange
nomen, dat mevrouw Thatcher
het dreigement om niet langer
contributies te betalen, mede
heeft ingetrokken omdat zo'n
stap juridisch niet te verdedigen
zou zijn.
VLIEGTUIGKAPING - De man
die gisteren een Boeing 747 van
British Airways dwong op Tai
wan te landen heeft, kort nadat
het toestel uit Hongkong was
vertrokken voor een vlucht naar
Peking, gedreigd het vliegtuig
op te blazen.
Nadat de Boeing op het vliegveld
van Taipeh, de hoofdstad van
Taiwan, was geland gaf de kaper,
een 28-jarige ChineeS die zei in
de volksrepubliek China te wo
nen, zich aan de politie over. De
ze stelde vast dat hij geen vuur
wapens of explosieven bij zich
had.
NEW YORK (DPA) - De Ame
rikaanse staat New Jersey
heeft drie arbeidsplaatsen te
vergeven. Kandidaten moe
ten karaktervast zijn en enige
medische kennis hebben.
Hun taak zal zijn ter dood
veroordeelde misdadigers
door middel van een injectie
te executeren. Het ambt
wordt gehonoreerd met 500
dollar per terechtstelling.
Volgens de waarnemende di
recteur van het gevangenis
wezen van New Jersey, Gary
Hilton, hebben zich al onge
veer 20 gegadigden - onder
wie een vrouw - aangemeld,
hoewel geen advertenties
werden geplaatst.
New Jersey heeft de - door het
Opperste Gerechtshof tijde
lijk opgeschorte - doodstraf
in 1982 weer ingevoerd en als
middel ter voltrekking van
het doodvonnis de gifinjectie
vastgesteld. In de gevangenis
van de staat in Trenton wach
ten vijf mannen op hun exe
cutie.
Bij de terechtstelling dienen
twee beulen tegelijkertijd
een injectie toe waarvan de
ene onschadelijk en de ande
re dodelijk is. Zij weten zo
doende niet wie de dood
heeft veroorzaakt. Een derde
beul is aanwezig voor het ge
val een collega op het laatste
ogenblik ziek wordt of deel
neming aan de executie wei
gert.
President Reagan heeft met zijn
besluit om aan Jordanië en Sa-
oedi-Arabië geen 'Stinger'
luchtdoelraketten te verkopen,
nieuw voedsel gegeven aan
Arabische verwijten dat op
Amerikaanse beloften niet kan
worden vertrouwd. Het Mid-
den-Oostenbeleid van de VS is
vervallen tot een puinhoop van
Beiroetse allure, die het strijd
toneel vormt voor een heftige
vete tussen minister van defen
sie Weinberger en zijn collega
van buitenlandse zaken
Shultz.
Reagans plannen voor een oplos
sing van het Palestijnse con
flict, met Shultz als voornaam
ste architect, hebben slechts
tragische mislukkingen opge
leverd en de zekerheid dat zijn
twee belangrijkste ministers
niet in een kabinet kunnen
worden gehandhaafd. De
meest recente verklaring over
het Midden-Oosten zegt dat de
VS in de voorzienbare toe
komst geen nieuwe initiatie
ven zullen
door
Henk Kolb
„Op de een of andere manier",
zei George Shultz dinsdag,
„moeten we af van het idee dat
het de schuld van de VS is, als
de zaken in het Midden-Oosten
niet tot ieders tevredenheid
verlopen, of dat het aan de VS
is om daar iets aan te doen".
Vervolgens adviseerde hij zijn
president om Jordanië en Sa-
oedi-Arabië maar geen lucht
doelraketten te geven, nadat
een aantal congresleden in gro
te woede was ontbrand over
een geslaagde poging van de
Jordaanse koning Hoessein
om ook de laatste restanten
van het Amerikaanse beleid
met de grond gelijk te maken.
Zionisten
Ook een kleine vorst heeft zijn
trots: Hoessein had met lede
ogen gadegeslagen dat Reagan
de levering van de raketten
eerst was gaan verdedigen
voor een gehoor van belangrij
ke Amerikaanse joden, die hij
met het oog op zijn herverkie
zing te vriend moet houden.
Hij gaf in woord en beeld ter
stond te kennen wapens des
noods elders te zullen betrek
ken en zei dat hij niet zou mee
werken aan Reagans inspan
ningen hem bij onderhandelin
gen over een Palestijnse toe
komst te betrekken, omdat die
zich had gedragen als een on
derhorige van de zionisten.
Dit komt hem op een nieuw be
zoek te staan van Reagans spe
ciale doch weinig succesvolle
speciale bemiddelaar Donald
Rumsfeld, die bij gebrek aan
regeringswerk alweer zijn be
drijfsleven was gaan leiden.
Rumsfeld gaat voornamelijk,
zo heet het, om te luisteren.
Terwijl hij naar Amman onder
weg was, keek politiek-Was-
hington geboeid naar nieuwe
afleveringen van de soap-ope
ra, op tekst van Shultz, met bij
dragen van Weinberger.
De minister van defensie ontken
de met treffend vertoon van
verontwaardiging, te hebben
gezegd dat Shultz vanwege het
debacle in Libanon en omlig
gend Midden-Oosten niet lan
ger kon worden gehandhaafd.
Weinberger en Shultz lagen al
met elkaar overhoop omdat
Weinberger de Amerikaanse
mariniers nooit naar Libanon
had willen sturen en vanwege
het sterke vermoeden op bui
tenlandse zaken dat het Penta
gon met geruchten over een
lek naar de media, de aankon
diging over het terugtrekken
van de mariniers kunstmatig
had versneld.
Hoessein had inmiddels zijn ko
ningin Noor (een Amerikaanse
en dochter van een voormalig
president van de luchtvaart
maatschappij PanAmerican,
Halabi) naar de VS gestuurd
om daar Reagans politiek nog
wat verder onder de grond te
stampen. Shultz, een oud-ma
rinier, besloot Hoessein hard
aan te pakken.
Joodse lobby
Onderminister Lawrence Eagle-
burger, een uiterst geslepen
houwdegen, ging praten met
de belangrijkste joodse lobby,
om in ruil voor een afgelasten
van de wapenleverantie aan
Jordanië, de toezegging te krij
gen dat dit American-Israel
Public Affairs Committee zijn
inspanningen zou staken voor
verplaatsing van de Ameri
kaanse ambassade in Israël
van Tel Aviv naar Jeruzalem.
Het Congres, ook niet blind
voor het belang van verkiezin
gen, dreigt daartoe te beslui
ten.
Kennelijk was Shultz zo in zijn
scenario verstrikt geraakt, dat
toen Reagan woensdag zijn be
sluit om bij nader inzien geen
'Stingers' te leveren aankon
digde, de joodse lobby en dus
Jeruzalem dit al lang wisten,
maar niet allerlei belangrijke
regeringsfunctionarissen on
der wie Richard Murphy, die
nota bene bij buitenlandse za
ken met het Midden-Oostenbe-
leid is belast.
Het Amerikaanse beleid heeft
zich zodoende voortgesleept
van de ene mislukking naar de
andere en heeft ten slotte een
situatie opgeleverd die Reagan
en Shultz juist wilden vermij
den. Zonder veel bedenken
heeft Amerika toen de nood
aan de man kwam, voldaan aan
de verlangens van de enige na
tuurlijke bondgenoot die het in
het Midden-Oosten heeft: Is
raël.
ADVERTENTIE
Wéér een stukje dichter bij een prijs
in het Grote Wat Waar Lentespel.
Knip uit en plak het op uw wedstrijd
formulier en wel op de Wal Waar-spaarkaart
met hetzelfde weeknummer.
Bent u het wedstrijdformulier kwijt?
Haal een nieuwe op ons kantoor.
EEN ECHT COMPLETE KRANT. OVER WERELD, STAD EN LAN D.
