NSM aan de rand
van de afgrond
Sparen
wordt
eenvoudiger!
Let binnenkort
op de
"Nieuwe kijk
op Sparen'.'
Rabobank S
Veel klachten consument
blijven onder oppervlakte
'Verolme kreeg NDSM in maag gesplitst'
Amsterdam ziet af van verdere steun
Braks wil EG-akkoord
over landbouw redden
'Niet doorbetalen wapen
tegen ambtenarenstaking'
EG-richtlijn
voor gelijke
behandeling
in pensioen
In ruil voor krediet mammoet-dok
DONDERDAG 22 MAART 1984
AMSTERDAM (GPD/ANP) Voor de 400 werknemers van de nieuwbouwwerf NSM in
Amsterdam-Noord lijkt het uur der waarheid te zijn aangebroken. Ondanks het positie
ve beeld van de ondernemingsraad op liefst dertien 'serieuze' orders voor de werf, is er
nu toch uitstel van betaling aangevraagd.
Een gesprek van de onderne-
mingsraad met de gemeente Am
sterdam en de provincie Noord-
Holland, maakte duidelijk dat
beide niets zagen in verdere fi
nanciële steun aan de werf. Twee
weken geleden nog vroeg de
werf om 24 miljoen gulden
garantie voor een lening. Vorige
week kwam er een nieuw aanbod
met ultimatum, 3 miljoen per
jaar, vijfjaar lang. Genoeg, om de
aflossing en rente van dat bedrag
te kunnen garanderen. Daarbij
ging het ook weer om alleen een
garantiestelling. Verdeeld over
rijk, provincie en gemeente, zou
dat op een reservering van 1 mil
joen per jaar komen.
Vorige week nog boekte de werf
een kleine order van vier pon
tons, maar de 250.000 gulden die
daarmee gemoeid zijn, werden
meer gezien als morele steun in
de strijd om het voortbestaan. De
werf zegt nog een order in petto
te hebben waarover morgen be
slist gaat worden. Een order die
voor bijna de helft van het perso
neel een half jaar werk oplevert.
Maar de leiding van de werf is nu
in handen van twee bewindvoer
ders. De helft van het personeel
werkt al in werktijdverkorting.
Als bewindvoerders zijn aange
steld mr C. van Andel, een advo
caat en dr J van Saarloos, een be
drijfsadviseur.
Volgens hoofdadministrateur van
NSM R. Bon is er een goede kans
dat er morgen de order rond
komt van f 8 miljoen voor de
maar een paar man. Bon:„Je
kunt om die pontonnetjes la
chen, maar in een donkere fa
briekshal geven een paar waxi
nelichtjes heel veel licht". Hij wil
niet zeggen wie de buitenlandse
opdrachtgever is.
De betaling van de salarissen over
maart is volgens Bon vrijwel ge
waarborgd, dankzij een nogal
agressief incassobeleid. Een ge
sprek dinsdag tussen NSM, de
gemeente Amsterdam en de pro
vincie Noord-Holland heeft
niets opgeleverd. „De gemeente
en de provincie hebben een heel
positieve instelling, maar ze heb
ben weinig mogelijkheden om
ons financieel te steunen", aldus
Bon.
bouw van een platform, wat voor De Amsterdamse scheepswerf ver-
135 man een half jaar werk bete- keert al geruime tijd in een i
kent. Aan de pontons werken
BAARLE-NASSAU (ANP) - Mi
nister Braks wil de akkoorden
die onlangs in Brussel zijn be
reikt tussen de ministers van
landbouw van de verschillende
EG-lidstaten redden. Hij zei dat
gistermiddag in Baarle-Nassau
na afloop van een werkbezoek
aan Brabant. Wanneer die ak
koorden als gevolg van het mis
lukken van de Europese top eer
der deze week niet op korte ter
mijn van toepassing worden zal
het gemeenschappelijk land
bouwbeleid naar de mening van
Braks vastlopen.
"Ik zal me actief blijven inzetten
voor het toepassen van de land
bouwakkoorden. Het moment
waarop die akkoorden van
kracht moeten worden en onder
welke voorwaarden is een twee
de", aldus de minister. Volgens
Braks is het mislukken van de
Europese top uitermate teleur-
Veertigduizend
aan het werk
via START
GRONINGEN (ANP) - De Gro
ninger vestiging van START, het
op initiatief van het overheid op
gerichte niet-commerciële uit
zendbureau, heeft als eerste ves
tiging in Nederland de vijfdui
zendste uitzendkracht kunnen
plaatsen.
In heel Nederland heeft start zo'n
veertigduizend mensen aan een
vaste baan kunnen helpen.
Tijdens een persconferentie die
werd gegeven wegens het berei
ken van deze mijlpaal, zei E. ter
Horst, district manager van
START in Groningen, dat uit de
ze vijfduizendste plaatsing blijkt
dat de belangstelling van bedrij
ven voor deze vorm van arbeids
bemiddeling goed aanslaat.
stellend "vooral voor iemand die
pas geleden nog zo ver was".
Braks zei de verwachting te heb
ben gehad dat de financiële pro
blemen met Engeland wel opge
lost zouden kunnen worden. "De
Ierse kwestie hadden wij wel tot
een goed einde gebracht", aldus
de minister.
"Braks heeft aan het begin van de
middag met minister-president
Lubbers overlegd "om de klok
ken gelijk te zetten". Inmiddels
zijn er ook contacten geweest, zo
zei hij, met landbouwministers
van andere lidstaten. Maandag
start in Brussel opnieuw overleg
van de ministers van landbouw.
Aanvankelijk was het de bedoe
ling om tijdens dat overleg de ge
maakte akkoorden af te ronden.
"Nu zullen we moeten proberen
de principes van de gemeen
schappelijke markt in stand te
houden". Braks wilde niet zeg
gen met welke collega's hij daar
over inmiddels vooroverleg heeft
gevoerd.
Het Landbouwschap vreest dat
door het mislukken van de Euro
pese top in Brussel het vorige
week door de ministers van land
bouw bereikte akkoord nog na
deliger zal uitpakken voor de
boeren. Het Europese landbouw
beleid dreigt door het uitstellen
van maatregelen nog duurder te
worden en dat zal dan later in het
jaar opnieuw leiden tot bezuini
gingen op het landbouwbeleid.
Een woordvoerder van het schap
heeft dit gisteren desgevraagd
verklaard na afloop van het we
kelijks overleg van het dagelijks
bestuur.
Het Landbouwschap vindt het een
"trieste' zaak dat de Europese
staats- en regeringsleiders in
Brussel geen overeenstemming
hebben künnen bereiken. Het
betekent opnieuw onduidelijk
heid en onzekerheid voor de boe
ren. Al eerder heeft het schap er
voor gepleit dat boeren en tuin
ders zekerheid zouden krijgen
over hun toekomst.
ADVERTENTIE
geld en goede raad
lijke positie. Sinds begin februa
ri is er geen werk meer en bij ge
brek aan liquide middelen dreig
de de betaling van de salarissen
over maart in het gedrang te ko
men. Om de moeilijke tijd door
te komen wil NSM een lening
van f 24 miljoen van de banken
hebben op onderpand van haar
produktiemiddelen, waarvan de
dagwaarde volgens NSM 40 mil
joen bedraagt.
De banken zijn daartoe slechts be
reid als de overheid garant wil
staan voor die f 24 miljoen. Nu
het gesprek met de gemeente
Amsterdam en de provincie niets
heeft opgeleverd is de hoop bij
NSM gevestigd op minister Van
Aardenne. Deze heeft volgens
een woordvoerder van het minis
terie echter enige tijd geleden al
aan de leiding van NSM laten
weten dat niet op een garantie
behoeft te worden gerekend.
Niettemin heeft de minister zich
bereid verklaard nog eens te pra
ten met onder meer de onderne
mingsraad. Volgens NSM is het
geld nodig voor een tijdelijke
overbrugging, omdat er een aan
tal serieuze mogelijkheden voor
orders „in de pijplijn" zit.
DEN HAAG - Ter gelegenheid van de opening van de Westlandse bloemen- en gr oentent entoonstelling "19 Nu",
kreeg premier Lubbers gisterochtend een fraai bloemstuk overhandigd door de gastvrouwen van de tentoon
stelling Pauline van Geest (r)en Gerda Poot. (Foto anp).
DEN HAAG (GPD)- Veel proble
men die consumenten ondervin
den met gekochte artikelen blij
ven „onder de oppervlakte" en
worden niet geuit. Daarom ge
ven de klachten die bij bedrijven
en consumentenorganisaties
binnenkomen geen precies beeld
van de werkelijkheid. Men
klaagt vaak niet als gevolg van
allerlei drempels, zoals gebrek
aan uitdrukkingsvaardigheid,
tijdgebrek, geringe kennis van
klachtenmogelijkheden.
Dit staat in het rapport "Consu
mentenproblemen onder de op
pervlakte" van de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek Kon-
sumentenaangelegenheden. Het
percentage consumenten dat
met een probleem teruggaat naar
de winkel of het bedrijf loopt uit
een van 20 (bij ondergoed, pan
ties, t-shirts e.d.) tot 80 (bij auto-
reparaties).
Het percentage consumenten dat
met problemen naar een „derde"
partij gaat (consumentenorgani
satie, geschillencommissie, kan
tonrechter e.d.) varieert van on
geveer 25 bij vakantiereizen en
20 bij autoreparaties tot 10 bii
chemische reiniging en minder
dan 5 bij kleding en kleurentele
visies.
De problemen die consumenten
het meest noemden in dit onder
zoek (1980) waren: te hoge prij
zen van artikelen of diensten in
vergelijking met prijzen elders
(83 procent) en de houding van
het bedienend personeel (79 pro
cent). Ook vaak werden ge
noemd problemen met reclame
(70 procent), de gebruiksaanwij
zing (65 procent) en de kwaliteit
van het produkt (65 procent).
Wat de produkten betreft doen
veel problemen zich voor met
kleding en met autoreparaties.
Jongeren (20-35 jaar) blijken
meer consumentenproblemen te
ondervinden dan ouderen. Jon
geren hebben vooral meer moei
lijkheden met reclame. Mensen
met een lager inkomen ervaren
ook meer problemen, vooral met
gebruikskosten en kwaliteit van
produkten.
In een aantal gevallen gaan de
moeilijkheden gepaard met aan
zienlijke schade voor de consu
menten. Volgens eigen opgave
heeft 30 procent bij problemen
met een autoreparatie en 20 pro
cent bij problemen met een kleu
rentelevisie een schade van meer
dan f 250 ondervonden. Bij auto-
reparaties ondervond 10 procent
zelfs een schade van meer dan
f1000. Wat vakantioereizen be
treft noemt 15 procent een scha
debedrag van meer dan f 500.
SWOKA noemt het opvallend dat
de oorzaken van de problemen
niet zozeer bij de consument zijn
te zoeken („verkeerde" koopge
woonten, slecht geïnformeerd
zijn e.d.). Veeleer moet worden
geconcludeerd dat consumen
tenproblemen zijn terug te voe
ren op specifieke merken en ty
pen van een bepaald produkt en
de daarmee samenhangende
kwaliteit.
Lang niet iedere consument is te
vreden over de manier waarop
de klacht is behandeld. De mees
te ontevredenheid bestaat bij au
toreparaties 41 procent). Ook bij
chemisch reinigen en vakantie
reizen bestaat relatief veel onte
vredenheid over de klachtenbe
handeling.
AMSTERDAM (ANP) - Werkge
vers zouden moeten aandringen
op stopzetting van de uitbetaling
van salarissen aan stakende
ambtenaren zodat deze uit de
stakingskas betaald moeten wor
den. Daarnaast zouden zij scha
devergoeding moeten eisen van
bijvoorbeeld de betrokken bon
den, maar beter nog zouden zij
moeten ijveren voor een wettelij
ke inperking van het stakings
recht voor bepaalde categorieën
ambtenaren.
Dit zijn de belangrijkste conclusies
uit een advies van prof. W.J.
Slagter en J.J.M. Brood-Grap-
perhaus aan de Nederlandse
door de staking bij de PTT. Vol
gens de bond heeft het door haar
georganiseerde bedrijfsleven
door de stakingen een schade
van 75 miljoen gulden aan om-
zetderving geleden. De omzet-
toename van de 31 bij de bond
aangesloten bedrijven over 1983
is daardoor volledig teniet ge
daan.
Postorderbond en het Direct In een toelichting op het advies zei
Marketing Instituut Nederland
(die onder andere reclame ma
ken via de post) naar aanleiding
van de novemberstakingen van
ambtenaren.
De Postorderbond en het DMIN
hadden om dit advies gevraagd
vanwege de zware verliezen die
in deze branche zijn geleden
Slagter gisteren in Amsterdam
dat als de ambtenaren een be
roep moeten doen op de sta
kingskas, de kans minder groot
wordt dat de staking lang zal du
ren. Om dat te kunnen bereiken
dient echter eerst het Algemeen
Rijks Ambtenaren Reglement
(ARAR) aangepast te worden. Op
dit moment is het nog niet moge
lijk om pseudo-werkwillige amb
tenaren (stiptheidsacties) in hun
salaris te treffen.
De ellende is begonnen nadat in
1980 staken uit het strafrecht
werd geschrapt Er is een poging
gedaan om een nieuwe wettelij
ke regeling in te voeren, maar de
ze is weer ingetrokken. Op het
ogenblik werkt minister Riet
kerk van binnenlandse zaken
aan een concept dat er in voor
ziet dat bepaalde categorieën
ambtenaren niet mogen staken.
Het concept is echter zodanig op
gesteld dat PTT-ambtenaren die
met de postverwerking te maken
hebben waarschijnlijk niet onder
de wet zullen vallen. Slagter be
pleit dan ook een actieve lobby
om zowel de wet sluitend te krij
gen als om het ARAR aangepast
te krijgen.
De eis tot schadevergoeding ziet
hij meer als een extra pressie
middel om de bonden tot voor
zichtigheid te manen, waar het
gaat om stakingsacties die voor
derden, die niets met het conflict
te maken hebben, ernstige eco
nomische gevolgen kan hebben.
A. Weening, secretaris van Postor
derbond, toonde zich tevreden
met het advies van Slagter. Er
wordt bijvoorbeeld overwogen
alsnog een schadevergoeding in
te dienen. Alleen is het nog niet
geheel duidelijk of die bij de
bonden of bij de PTT gedepo
neerd moet worden. Daarnaast
moet nog afgewacht worden wat
de rechter beslist in een antal ge
vallen waarbij werkgevers (bon
den) in hoger beroep zijn gegaan
tegen uitspraken in kort geding
tfjdens de stakingsen.
DEN HAAG (GPD) - Het Europees
Parlement bespreekt volgende
week een voorstel om een einde
te maken aan elke ongelijke be
handeling van mannen en vrou
wen in de pensioenreglementen
en soortgelijke regelingen. Dat
verbod op discriminatie in pen
sioenen en dergelijke is gevat in
een nieuwe richtlijn die 1 januari
1987 in elk EG-land van kracht
zou moeten zijn.
De verwachting is dat de richtlijn
met ruime meerderheid door het
Europees Parlement wordt aan
vaard waarna nog de Raad van
Ministers zal moeten instemmen.
Deze richtlijn is inmiddels de
zesde die in EG-verband gelijke
behandeling van mannen en
vrouwen regelt.
Op vooral pensioengebied wordt in
veel EG-landen op grote schaal
onderscheid gemaakt tussen
mannen en vrouwen. In Neder
land is dat ook zo. Werkenden
vrouwen kunnen soms niet toe
treden tot bedrijfspensioenfond
sen. Soms worden alleen gehuw
de vrouwen uitgesloten van zo'n
fonds. Mannen zijn vaak ver
plicht deel te nemen terwijl vrou
wen dat niet zijn of pas op latere
leeftijd. Het gevolg is dat vrou
wen uiteindelijk lagere pen
sioenuitkeringen krijgen.
Volgens de commissie van het Eu
ropees Parlement die de nieuwe
richtlijn heeft opgesteld, zijn de
regelingen vaak zo geformuleerd
om jonge werkende vrouwen af
te schrikken. Volgens de com
missie is die discriminatie on
juist nu steeds meer vrouwen
gaan werken.
Pensioenregelingen worden vaak
per bedrijf of per groep afgeslo
ten. Ook allerlei andere regelin
gen die werknemers en werkge
vers met elkaar afspreken, vaak
als aanvulling op sociale wetge
ving, vallen onder de nieuwe EG-
richtlijn. De bepalingen zullen,
als de richtlijn wordt aanvaard,
vanaf 1987 dwingend kunnen
worden opgelegd, ook al gaat het
om onderlinge afspraken in be
drijfsorganisaties.
Het Europees Parlement behan
delt volgende week in het debat
tegelijkertijd een voorstel, opge
steld door het Nederlandse par
lementslid J. Maij-Weggen
(CDA), om ook bestaande onge
lijkheid tussen weduwen- en we
duwnaarspensioenen af te schaf
fen. In alle EG-landen bestaat
wel een vorm van weduwenpen-
sioen maar in slechts twee EG-
landen (Italië en Denemarken)
hebben ook weduwnaars datzelf
de recht. Nederland heeft in dit
verband de meest discrimineren
de wetgeving die mannen sterk
achterstelt bij de rechten van
vrouwen.
Mevrouw Maij-Weggen was giste
ren in Den Haag om een toelich
ting te geven op het voorstel.
Volgens haar is het belangrijk
dat mannen op dit punt dezelfde
rechten krijgen. Vooral voor
mannen met jonge kinderen is
het belangrijk opdat zij in staat
worden gesteld hun eigen kinde
ren te verzorgen als hun vrouw
wegvalt.
De gelijkstelling van weduwnaars
zou in Nederland geld kosten,
realiseert zij zich. „Je zou finan
ciële ruimte daarvoor kunnen
scheppen door bijvoorbeeld uit
keringen aan weduwen af te bou
wen indien die weduwen een ei
gen inkomen hebben. Je vraagt
je af of het nodig is, zoals het in
Nederland gebeurt, om een
vrouw met een eigen voldoende
inkomen daarbovenop altijd een
AWW-pensioen te geven."
DEN HAAG (ANP) - Het Rijn-
Schelde-concern heeft in 1970/71
bij de onderhandelingen over
een overname van de Verolme-
bedrijven bewust een te gunstig
beeld gegeven van haar financië
le positie. Verwachtingen over
zware verliezen werden achter
gehouden en de resultaten van
een aantal bedrijven in de voor
gaande jaren waren kunstmatig
opgekrikt.
Dit bleek gisteren bij de verhoren
van de parlementaire enquête
commissie in de RSV-zaak.
Voormalig president-commissa
ris dr. J. de Vries van Rijn-Schel
de erkende dat de gepubliceerde
resultaten in die jaren een geflat
teerd beeld van de realiteit heb
ben gegeven, omdat met name te
verwachten zware verliezen op
onderhanden werk niet in acht
werden genomen en de waarde
ring van het sterk verouderde
machinepark bij een aantal be
drijven opgeschroefd werd.
Volgens commissielid Th. Joekes
(WD) werd op deze wijze 55 mil
joen aan verliezen op onderhan
den werk niet vermeld. Het ging
daarbij met name om de bouw
van een aantal containerschepen
bij de Rijn-Schelde-werf RDM in
Rotterdam. Commissievoorzitter
drs. C. van Dijk (CDA) sprak wat
de verliezen betreft over tiental
len, zelfs honderd miljoen gul
den.
De gegevens over de slechtere fi
nanciële positie van de Rijn-
Schelde-bedrijven zijn pas na de
fusie met Verolme duidelijk ge
worden.
Volgens dr. De Vries is de fusie
destijds met name onder druk
van de regering tot stand geko
men. Daarvoor bestonden voor
Rijn-Schelde geen rationele ar
gumenten, omdat dat bedrijf
slechts een beperkt aantal onder
delen van het Verolme-concern
wilde overnemen en andere de
len (met name de NDSM-werf in
Amsterdam) niet rendabel acht
te.
Ir. K. van der Pols, destijds voorzit
ter van de raad van bestuur van
Rijn-Schelde, zei tegenover de
enquêtecommissie dat de rege
ring ook gedreigd zou hebben
een geldende rentesubsidierege
ling in te trekken indien de fusie
met Verolme niet zou doorgaan.
Bij uitblijven van overheids
steun aan Verolme dan wel een
fusie dreigde dat bedrijf met vele
duizenden werknemers failliet te
gaan.
Van der Pols zei dat Rijn-Schelde
in 1969 geen heil zag in de over
name van de Amsterdamse werf
NDSM, omdat onvoldoende ver
trouwen bestond in de toekomst
van de grote scheepsnieuwbouw
en de wijze waarop op deze werf
grote schepen gebouwd werden.
Ook het werken met veel onder
aannemers stond Rijn-Schelde
niet aan. Volgens Van der Pols
werd een fusie-verzoek van
NDSM om die redenen afgewe
zen. Later kwam de inmiddels
door Verolme overgenomen
NDSM-werf door de fusie tussen
Rijn-Schelde en Verolme niette
min in een concern met Rijn-
Schelde.
Van der Pols was verklaard tegen
stander van de fusie. Wegens het
«foto ANP) De B lock
naderen van de pensioengerech
tigde leeftijd heeft hij zijn stem
echter niet of nauwelijks verhe
ven. Binnen het door fusies tot
stand gekomen Rijn-Schelde-
concern was Van der Pols (af
komstig van de RDM) voorstan
der van een niet-geïntegreerd fe
deratief verband met grote mate
van zelfstandigheid voor de indi
viduele bedrijven. Een meer cen
tralistische aanpak, zoals later bij
RSV ook werd doorgevoerd, kon
volgens hem tot niets leiden, om
dat de bestuurders bij de onder
nemingen zich naar het tweede
plan verschoven zouden voelen
en daardoor hun slagvaardigheid
verliezen.
Ex-minister De Block van Econo
mische Zaken is pas onlangs tot
de slotsom gekomen dat zijn
naaste medewerkers eind jaren
zestig buiten hem om Cornelis
Verolme de Amsterdamse
NDSM-werf in de maag hebben
gesplitst als voorwaarde voor
een kredietgarantie voor zijn
mammoetdok in de Botlek.
De Block gaf zonder daar doekjes
om te winden te kennen dat hij
die bekentenis "vervelend"
vond. "Ik zie nu in dat Van Al
phen de Veer (voormalig direc
teur-generaal op economische
zaken, red.), dat heeft hij mij zelf
gezegd, het zelf heeft geregeld.
Ik vind het onaangenaam om dat
te zeggen - het was een naaste
medewerker", aldus een geëmo
tioneerde De Block.
De Block vond die koppelverkoop
onjuist. "Ik heb dat van te voren
gezegd", aldus De Block. "Ik heb
gezegd: Dan zit ik aan de centen
vast en dat zou ik ontzettend
dom van mezelf vinden".
Verolme zat immers voor grote uit
gaven terwijl het met de NDSM-
werf niet voor de wind ging. Het
zat er dik in dat Verolme binnen
de kortste keren in liquiditeits
moeilijkheden zou komen door
de dubbele last van de NDSM en
het mammoetdok die het Verol-
me-concem financieel niet zou
kunnen opbrengen.
Commissievoorzitter Van Dijk be
twijfelde sterk of de directeur-
generaal van Alphen de Veer de
koppelverkoop - waarbij de
overneming van NDSM als voor
waarde werd gesteld voor een
kredietgarantie voor Verolme
zonder medeweten van minister
De Block op touw heeft gezet.
"De enquêtecommissie heeft een
notitie waarin vier mogelijkhe
den voor de dokproblemen wor
den gegeven. De Block heeft zelf
een pijl gezet bij de optie van de
koppelverkoop en heeft bij de
andere mogelijkheden een afwij
zing gekrabbeld", aldus Van
Dijk in de pauze tussen de verho-
Van Dijk zei verder dat het buiten
de minister om zaken regelen
niet paste in de werkwijze van
het ministerie. Hij verklaarde de
uitspraken van De Block uit zijn
vergeetachtigheid. "De Block
had in die tijd heel veel andere
zaken aan zijn hoofd".
