Topman PTT tijdelijk
directeur van ABP
'Postbank zal het
niet lang maken'
Vraagtekens bij noodzaak fusie
Van der Dussen met buitengewoon verlof
de bril die
voor de prijs die u
past.
Frans-Spaanse
visserij ruzie
verscherpt
Snelle groei
in micro-
elektronica
Winkeliers
willen dieven
zelf bekeuren
Langman en Biesheuvel 'als kwajongens' behandeld
WOENSDAG 21 MAART 1984
HEERLEN (GPD/ANP) Vanaf vandaag is dr. Jan-Willem van der Dussen geen hoofddi
recteur meer van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds in Heerlen. In afwachting
van een nieuwe functie, die hem door het kabinet is toegezegd, is hij met buitengewoon
verlof gegaan. Tot tijdelijk opvolger is drs. Ph. Leenman benoemd, die binnenkort
aftreedt als directeur-generaal van de PTT. Hij zal met ingang van 1 april bij het ABP in
functie treden.
Van der Dussen heeft van het kabi
net de toezegging gekregen „dat
bevorderd zal worden, dat hij
een andere functie buiten het
ABP krijgt die in overeenstem
ming is met zijn kwaliteiten".
Minister Rietkerk heeft nog geen
beslissing genomen over het al
dan niet handhaven van mr. drs.
Ed Masson als directeur Beleg
gingen bij het ABP. Zolang te
gen de heer Masson een straf
rechtelijk onderzoek loopt, blijft
zijn schorsing gehandhaafd en
gedurende die tijd zal over het al
dan niet handhaven van Masson
geen beslissing worden geno
men.
De ambtenarenbonden die zijn
vertegenwoordigd in de raad van
toezicht van het ABP zijn ver
heugd over de tijdelijke benoe
ming van PTT-topman Leenman
tot hoofddirecteur van het ABP
na het vertrek van Van der Dus-
AbvaKabo over kabinetsplan:
UTRECHT (ANP) Volgens de
FNV-ambtenarenbond AbVaka-
bo zal de Postbank het niet lang
maken. De "uitgeklede" post
bank zoals de regering die voor
staat, moet in 1985 van start gaan
maar de bank zal waarschijnlijk
1990 niet halen en voor die tijd
het loodje leggen in de ongelijke
concurrentieslag met de particu
liere banken, zo voorspelde
bondsbestuurder S. Raaijmakers
vandaag in Utrecht op een bij
eenkomst met PTT-leden van de
FNV-bond.
Raaijmakers wees erop dat de
Postbank, in tegenstelling tot de
In koopvaardij
minder schepen
LONDEN (DPA/ANP) - De we-
reldkoopvaardijvloot is vorig
jaar voor het eerst sinds de twee
de wereldoorlog kleiner gewor
den, zo blijkt uit het jaarverslag
van Lloyd's Register of Ship
ping. Er stonden eind vorig jaar
schepen van in totaal 422,6 mil
joen brutoregisterton (brt) gere
gistreerd tegen een tonnage van
424,7 miljoen eind 1982.
Het Verre Oosten staat nog steeds
op eenzame hoogte wat betreft
de orderontvangst. Japan wist
57,4 procent van de tonnage aan
nieuwe orders binnen te slepen
en Zuid-Korea negentien pro
cent.
Volgens Lloyd's werd de Neder
landse scheepsbouw vorig jaar
gekenmerkt door kleine sche
pen. De orderportefeuille van de
Nederlandse werven bevatte
eind vorig jaar slechts zes sche
pen van meer dan zesduizend
ton.
oorspronkelijke opzet, nauwe
lijks mag opereren op de zakelij
ke markt maar uitsluitend met
particulieren in de bocht mag.
De Postbank mag bijvoorbeeld
in tegenstelling tot de particulie
re banken aan het bedrijfsleven
geen langlopende kredieten ver
lenen en ook andere activiteiten
die goed zoden aan de dijk zet
ten, zijn voor de Postbank verbo
den gebied. Qua dienstverlening
en financiële middelen kan de
Postbank daardoor onmogelijk
tegen de particuliere banken op-
- boksen. Ook uit peilingen onder
de 105.000 PTT'ers is volgens de
AbvaKabo gebleken dat de
werknemers geen vertrouwen
hebben in een "uitgeklede" Post
bank.
Raaijmakers zei dat in het alge
meen gesproken de voortgaande
privatisering "als een donkere
wolk boven de PTT en haar ge
bruikers hangt". Hij voorspelt
dat steeds meer particuliere on
dernemingen in rendabele,
dichtbevolkte gebieden PTT-ac-
tiviteiten zoals postbezorging
zullen gaan overnemen en mark
ten afromen. Voor het staatsbe
drijf resteert dan nog slechts de
dienstverlening in dunbevolkte,
onrendabele streken en de PTT
zal die activiteiten alleen kunnen
blijven ontplooien als de tarie
ven omhoog gaan. En daar wordt
het publiek weer de dupe van.
Ook vindt Raaijmakers dat de
centrale overheid zich veel te
veel bemoeit met de PTT. Dat
komt de bedrijfsvoering niet ten
goede. Wat betreft investeringen
en tarieven zou de PTT veel zelf
standiger en concurrerender
moeten kunnen werken.
Raaijmakers: "Als de politiek er
niet steeds voor ging liggen, zou
de PTT tegen veel scherpere ta
rieven veel alerter kunnen opere
ren dan nu het geval is".
sen. Bestuurder T. Sonneveld
van de FNV-ambtenarenbond
AbvaKabo zei gisteravond het
vertrek van Van der Dussen lo
gisch te vinden. "Hij was als top
man van een miljardenorganisa
tie als het ABP gezien de ontwik
kelingen niet langer te handha
ven. Hij had er wellicht verstan
dig aan gedaan om al in een veel
eerder stadium op te stappen",
aldus de vakbondsbestuurder.
Sonneveld, die namens de Abva
Kabo in de raad van toezicht van
het ABP zit, is "verheugd" over
de tijdelijke benoeming van
PTT-topman Leenman. Hij vindt
Leenman een ervaren bestuur
der, die bij de PTT heeft bewe
zen dat hij een grote organisatie
bekwaam kan leiden. Overigens
zal het volgens Sonneveld niet
meevallen om voor Van der Dus
sen een definitieve opvolger te
vinden. "Enerzijds moetje een al
wat oudere figuur hebben met al
flink wat bestuurservaring, an-
derszijds moet het een figuur zijn
die nog een fors aantal jaren mee
kan terwille van de continuïteit.
Het zal nit meevallen om een der
gelijke figuur te vinden", aldus
Sonneveld.
De CMHA (centrale middelbare en
hogere ambtenaren) heeft gister
avond laten weten blij te zijn dat
er nu duidelijkheid is over de lei
ding van het ABP. Een woord
voerder van de organisatie zei te
hopen dat er nu een periode van
rust komt rondom het pensioen
fonds. De CMHA heeft vertrou
wen in de capaciteiten van Leen
man, "die zijn sporen in een top
functie heeft verdiend".
Met het vertrek van Van der Dus
sen en de tijdelijke opvolging in
afwachting van een definitieve
vervulling van de vacature
neemt het kabinet de aanbeve
lingen van de commissie-Polak
over. Deze commissie oordeelde
eind februari vernietigend over
de ABP-top.
De commissie-Polak stelde een on
derzoek in naar de bedrijfsvoe
ring binnen het ABP, in het bij
zonder op de afdeling onroerend
goed. Dit naar aanleiding van on
regelmatigheden die zomer 1983
na een onderzoek door drs.
J.PA.A. Gruyters aan het licht
kwamen. Daarbij viel ook dé
naam van het hoofd van deze af
deling, mr. drs. A.J.M. Masson,
die gechanteerd zou zijn. Tegen
Masson loopt nog een strafrech
telijk onderzoek, tijdens de duur
waarvan hij is geschorst. Vol
gens Polak is ook Massons terug
keer uitgesloten, maar een be
sluit hierover is nog niet geval
len.
Het kabinet heeft hoofddirecteur
Van der Dussen toegezegd te be
vorderen dat deze een andere
functie buiten het pensioenfonds
krijgt. De functie zal geheel in
overeenstemming zijn met de
kwaliteiten van Van der Dussen,
aldus het kabinet.
ADVERTENTIE
Heemstede
Wassenaar
Katwijk
OV-optometrist
ANVC-contactlensspecialist
HENDAYE Al bijna een vertrouwd, beeld in Frankrijk; vrachtwagens die de wegen blokkeren. Gisteren
wierpen de vrachtrijders een blokkade op bij de Frans-Spaanse grens uit protest tegen het verbranden van
Franse vrachtwagens door boze Spaanse vissers. (foto ap>
MADRID (GPD) - De Spaanse
Guardia Civil heeft gisteren 53
Baskische vissers uit het rebelse
vissersdorp Ondarroa gearres
teerd. De arrestatie vond plaats
op de pas van Echegarrate, waar
de boze vissers net als maandag
een hinderlaag hadden gelegd
om een konvooi Franse vracht
wagens met molotov-cocktails
te overvallen.
De toezegging van de civiele gou
verneur van Baskenland, dat de
Franse vrachtwagens door de
Guardia Civil en de nationale po
litie een veilige doortocht door
Baskenland werd gegarandeerd,
bleek onvoldoende om een eind
te maken aan de blokkade van
drie grensposten bij Irun.
De achthonderd Franse vrachtwa
genchauffeurs dreigden gisteren
hun blokkade uit te breiden naar
Catalonië. Een dergelijke blok
kade, waardoor de twee belang
rijkste toevoerwegen tussen
Frankrijk en Spanje, Irun en La
Junquera, gestremd zouden wor
den, zal het handelsverkeer tus
sen de twee landen bijna volledig
lamleggen.
Franse vrachtwagenchauffeurs
hebben gisteren het recht in ei
gen hand genomen. Uit wraak
over het platbranden van tot dus
verre 21 vrachtwagens, voorna
melijk uit Frankrijk maar ook uit
andere EG-landen, door Spaan
se vissers, koelden zij bij Bor
deaux hun woede op vrachtwa
gens met Spaanse kentekens,
waarvan de banden werden
doorgesneden. Vele Spaanse
personenauto's die na het lange
weekeinde naar Spanje wilden
terugkeren, maar in de grens-
blokkades strandden, ondergin
gen hetzelfde lot.
Deze week zullen de Franse en
Spaanse autoriteiten in Madrid
en Bordeaux proberen een op
lossing te vinden voor het visse
rijprobleem, om te voorkomen
dat de zaak, die intussen gevaar
lijk dreigt te escaleren, volledig
uit de hand loopt.
DEN HAAG (GPD) - De micro-
elektronicabedrijven in ons
land groeien als paddestoelen.
Daarom ook hebben ze finan
ciële steun nodig. Het gaat om
een groep van 250 onderne
mingen, die vorig jaar totaal
ongeveer f 1,2 miljard omzet
ten en ruim zesduizend men
sen werk gaven. Dat blijkt uit
een inventarisatie van de Na
tionale Investeringsbank.
De micro-elektronica wordt be
schouwd als een der belang
rijkste elementen in de indus
triële ontwikkeling van ons
land. Tot dusver was onvol
doende bekend hoeveel en
welke bedrijven tot deze
„branche" kunnen worden ge
rekend. De NIB, die nu een
speciale afdeling heeft ter fi
nanciering onder meer van de
ze industrietak, deed daarom
samen met andere instellingen
op dit terrein een onderzoek.
Bedrijven die geintegreerde
schakelingen (chips), appara
tuur en onderdelen of aan de
micro-elektronica verwante
produkten maken en bedrijven
die dergelijke zaken in hun
produkten verwerken, worden
tot het bestreken gebied gere
kend. Men liet bedrijven die
zich voor meer dan driekwart
in buitenlandse handen bevin
den buiten beschouwing.
De sterke ontwikkeling bleek uit
het feit dat 17 procent van de
genoemde bedrijven zijn om
zet in twee jaar verdubbelde,
een derde met de helft.
Hoewel naar aantal nog beperkt
is bij de onderzochte bedrijven
de werkgelegenheid verhou
dingsgewijs sterk gestegen. In
de afgelopen twee jaar groeide
het aantal arbeidsplaatsen met
ongeveer 1250; dat is een stij
ging met ruim een kwart. Het
aantal bedrijven dat inkromp
was zeer gering.
Wellicht als gevolg van de snelle
technologische ontwikkeling
en de forse groei gaf 71 procent
van de ondernemingen aan be
hoefte te hebben aan begelei
ding op technisch, commer
cieel en financieel terrein. De
financiële begeleiding werd als
het meest urgent ervaren. Feit
is, aldus het rapport, dat het
hier gaat om een kapitaalinten
sieve branche, waar de behoef
te aan extra kapitaal dus groot
DEVENTER (ANP) - De winke
liers in ons land gaan zelf daders
van kleine winkeldiefstallen be
keuren als de overheid niet op
korte termyn slagvaardiger op
treedt tegen deze misdrijven. Dit
dreigement heeft mr. G. van
Woerkom, secretaris van de
Raad voor het filiaal- en groot
winkelbedrijf, gisteravond in De
venter geuit tijdens een sympo
sium over de problematiek van
de winkeldiefstallen.
Blijven justitie en politie in gebre
ke bij de aanpak van deze proble
men, dan moet de Nederlandse
detailhandel naar Van Woer-
koms mening het voorbeeld van
haar collega's in België, West-
Duitsland en Zwitserland volgen
en tot het heffen van een soort
belasting overgaan aan degenen
die zich aan winkeldiefstal schul
dig maken.
Van Woerkom erkende dat een
dergelijk bekeuringssysteem op
gespannen voet met de wet staat,
"maar er rest de winkeliers geen
andere weg zolang justitie en po
litie tekort schieten". Van Woer
kom herinnerde eraan dat de or
ganisaties voor de detailhandel
al vele jaren bij het ministerie
van justitie en het parlement
aandringen op betere maatrege
len tegen winkeldiefstal.
Ondanks toezeggingen van minis
ter en Kamer is daar, naar het
oordeel van Van Woerkom, bitter
weinig van terecht gekomen. Als
voorbeelden noemde hij dat de
politie niet meer in alle gevallen
een winkeldief komt halen en
een experiment in het arrondis
sement Haarlem om winkeldief
stallen tot vijftig gulden niet
meer voor vervolging in aanmer
king te laten komen. Van Woer
kom zei te betreuren dat kamer
vragen die onlangs over dit justi
tieel beleid zijn gesteld, nog niet
zijn beantwoord.
Door het bekeuren van winkeldie
ven zullen de winkeliers in strijd
met de wet handelen, aldus mr.
A. de Visser, officier van justitie
in het arrondissement Zutphen,
die het symposium bijwoonde.
De detailhandel zou hierdoor naar
zijn mening op de stoel van de
rechter gaan zitten, wat staats
rechtelijk niet mogelijk is. "Door
dit toe te staan, zouden we ons in
Nederland op hellend vlak bege
ven. Dit is onaanvaardbaar", al
dus mr. De Visser. Hij wees het
verwijt van mr. Van Woerkom
als zou justitie onvoldoende aan
dacht voor de winkeldiefstal
hebben resoluut van de hand.
DEN HAAG - De tweede dag van
de openbare verhoren van de
parlementaire-enquêtecommis-
sie RSV heeft gisteren nog eens
extra duidelijk gemaakt dat het
Rijn-Schelde-Verolmeconcern in
de slechtst denkbare sfeer tot
stand is gekomen. Bovendien
moet het ministerie van econo
mische zaken toentertijd niet zo
danig toegerust zijn geweest, dat
het in staat was een crisis-mana
gement te voeren dat voor het
oplossen van de toenmalige pro
blemen in de Nederlandse
scheepsbouw nodig was.
De commissie verhoorde gisteren
achtereenvolgens mr. drs. Lang
man (indertijd directeur van de
Stichting Nederlandse Scheeps
bouw Industrie na een carrière
bij de Vlissingse werf 'De Schel
de', en later minister van econo
mische zaken), mr. Biesheuvel
(voorzitter van het College voor
de Scheepsbouw na een minis
terschap op landbouw, en later
minister-president), en mr. Maas
(oud-president-directeur van de
Nationale Investeringsbank,
NIB).
De commissie lijkt er ondertussen
nog steeds niet achter waarom in
1970 per se een fusie tot stand
moest komen tussen aan de ene
kant de Rijn-Scheldecombinatie
(waarin onder meer de Rotter-
damsche Droogdok Maatschap
pij en 'De Schelde') en aan de an
dere kant Verolme (waar inmid
dels de NDSM in Amsterdam in
was opgegaan).
Leiden: Haarlemmerstraat 58, 071-140148
Wassenaar: Langstraat 7, 01751-14396 Katwijk: Voorstraat 80, 01718-12765
Sassenheim: Hoofdstraat 253,02522-11254 Voorschoten: Schoolstraat 115,01717-2024
Die fusie werd in elk geval niet
voorgestaan door Biesheuvel en
Langman die eind 1969 op ver
zoek van de regering moesten
adviseren over wat er met Verol
me moest gebeuren. Verolme zat
weliswaar in de problemen, maar
zou met overheidssteun (die op
130 miljoen zou uitlopen) ten
slotte op eigen benen verder
kunnen, zo meenden zij.
Belangrijke ingreep daarbij zou
zijn dat het mammoet-dok dat
Verolme in de Botlek in aan
bouw had voor de bouw en repa
ratie van zeer grote tankers (tot
500.000 ton), los gemaakt zou
worden van het concern. Het zou
als een zelfstandige onderne
ming moeten worden voortgezet
met Verolme, Rijn-Schelde en
eventueel nog anderen als aan
deelhouders.
"Moord en doodslag"
dok door Verolme met als bepa
ling dat anderen er ook van ge
bruik zouden moeten kunnen
maken. Langman: „Dat zou op
moord en doodslag zijn uitge
draaid". Waarmee hij opnieuw
een aanduiding gaf van de aller
belabberdste verhoudingen on
der de scheepsbouwers langs de
Waterweg.
Minister van economische zaken
De Block voelde niet voor de op
lossing die Langman en Biesheu
vel aandroegen. „Niet haalbaar",
zei hij. Surséance zou het alter
natief zijn, maar besloten werd er
niets. Wel trad De Block vlak
daarop af. En binnen een week
kreeg het hele beleid van Econo
mische Zaken een andere wen
ding. Witteveen nam Economi
sche Zaken tijdelijk waar tot Ne-
lissen (thans president van de
Amro Bank) aantrad.
Tot voor kort heeft Biesheuvel niet
geweten hoe die omslag precies
tot stand is gekomen. Luxe gele
genheden als het Haagse restau
rant Royal en het Voorschotense
kasteel Duivenvoorde zeiden
hem niets als plaatsen waar de
nieuwe toekomst van Verolmes
werven werd voorbereid. Verol
mes concurrenten bespraken die
daar met verantwoordelijke be
windslieden en hun hoogste
ambtenaren.
Biesheuvel werd pas met de fusie
gedachte geconfronteerd, toen
voorgesteld werd een nieuwe
commissie in te stellen voor het
onderzoeken van mogelijkheden
die er voor Verolme zouden kun
nen bestaan. Die nieuwe com-
missie-Winsemius stevende re
gelrecht op een samengaan van
de Rijn-Scheldecombinatie met
Verolme af. Waarna zich een
nieuw incident voordeed dat te
kenend was voor de sfeer.
Dat gebeurde toen RSV inmiddels
tot stand was gekomen en Bies
heuvel premier was geworden
met Langman als minister van
economische zaken. De twee ga
ven de president-commissaris
van RSV, De Vries, in overwe
ging de man die Cornelis Verol
me had opgevolgd als president
van Verolmes bedrijven, op te
nemen in de raad van bestuur
van RSV. Al was het maar om
het Verolme-personeel het ge
voel te geven dat hun onderne
ming een erkend onderdeel
vormde van de nieuwe combina
tie.
Schoolmeester
Langman was gisteren nog herken
baar verbolgen over de behande
ling die hij en Biesheuvel van De
Vries - „die zich altijd al als een
schoolmeester gedroeg" - had
den gekregen. „Onze aanbeve
ling werd op zeer onaangename
wijze afgewezen. Met dat soort
benoemingen dienden wij, de
overheid, ons niet te bemoeien.
Als kwajongens kregen wij een
lesje".
Het wordt allengs ook duidelijker
dat met de totstandkoming van
Rijn-Schelde-Verolme niet tege
lijk de financieel allersterkste
combinatie werd opgericht. Na
het eerdere samengaan in Rijn-
Schelde van de RDM en 'De
Schelde' (in 1966) waren al wat
zwakheden aan het licht geko
men in de RDM-poot. De renta
biliteit was zeer matig en er was
nogal wat achterstallig onder
houd.
Kredietgarantie
Bij Verolme zaten de moeilijkhe
den stevig ingebakken toen het
bedrijf naar het samengaan met
Rijn-Schelde werd geleid. Her
haaldelijk heeft de Nationale In
vesteringsbank gewaarschuwd
voor de zwakke financiële posi
tie van Verolme. Toch stond de
bank nog achter een besluit om
aan Verolme een kredietgarantie
te verstrekken voor het mam
moet-dok dat toen nog gebouwd
moest worden.
Nog sterker werden de waarschu
wingen, toen de NDSM moest
worden overgenomen. Dat werd
als voorwaarde gesteld om de
kredietgarantie voor het super-
dok te krijgen. Verolme moest er
weer extra geld voor lenen, ter
wijl het werkkapitaal toch al te
klein was. Elke tegenslag in de
vorm van kostenoverschrijdin-
gen kon fataal worden.
Dat bleek een jaar later dan ook.
De bouwkosten van het dok ble
ken hoger, voornamelijk doordat
in de becijferingen geen reke
ning was gehouden met de infla
tie. In Amsterdam, bij de NDSM,
vielen verliezen op 330.000 tons
tankers die daar werden ge
bouwd, veel hoger uit dan aan
vankelijk was aangenomen.
Maar ook in Rotterdam moest op
de tankerbouw geld worden toe
gelegd. Men had zich vooral ver
keken op het aantal werkuren
dat in de tankers ging zitten. Dat
kostte extra kapitalen aan dure
inleen-krachtcn. De NIB sloeg in
zijn beoordeling van Verolme ra
dicaal om. Niet langer een be
trekkelijk ingetogen waarschu
wen (maar toch meedoen), maar
nu regelrechte adviezen om Ver
olme onder curatele te stellen
(van het ministerie van
sche zaken en de NIB).
Vandaag moeten De Block, voor
malig RDM-directeur Van der
Pols en RSV-commissaris De
Vries voor de parlementaire-en-
quêtecommissie verschijnen.
Biesheuvel: gepasseerd «fotoANP»
