c
'De grote valkuil voor een
versierder
is de liefde'
f
Vernietiging zit in de mens
'De kunst van het versieren' vanavond op de TROS-radio
Drese volgt
Maazel op
PODIUMBLIK
DINSDAG 20 MAART 1984
Radio - tv - kunst
OEGSTGEEST - "Het gebeurt overal. En altijd begint het
met de ogen. Sinds ik met dit programma bezig ben, valt
het me ook meer op. Dan zit ik in de trein en ineens
herken ik het: God, die man is bezig. Op het werk, thuis,
in de kerk, in de kroeg, in de supermarkt, tijdens een
lezing, wachtend voor stoplichten. Je kan het zo gek niet
bedenken, want overal wordt versierd".
"Versierders, dat is een soort man
nen en vrouwen waarvan we het
bestaan te weinig beseffen. Ze
beoefenen een kunde, een vorm
van seksuele omgang waaraan
geen liefde te pas komt. Want
waar liefde begint, houdt het ver
sieren op. Daarom wordt de ver
sierder ondergewaardeerd. Wij
hechten nu eenmaal meer waar
de aan duurzaamheid dan aan in
tensiteit. We denken te snel dat
mensen uit zijn op vastigheid of
boompje verwisselen. De ver
sierder is juist een kei in kortlo
pende relaties".
'Proeflokaal', een radioprogramma
van de TROS (van 23.00 tot 24.00
uur op Hilversum 2), is vanavond
gewijd aan de kunst van het ver
sieren. Ariane Amsberg (53)
voerde gesprekken met vele ver
sierders, mannelijke zowel als
vrouwelijke. Een selectie daaruit
is in het programma te horen.
Versierders vertellen over het
waarom van hun 'liefhebberij',
de valkuilen en trucs van het ver
sieren, ze vertellen anecdotes
over hun 'jacht' en leggen uit
waarom het niet nodig is mede
lijden te hebben met hun 'prooi'.
Volgens Ariane Amsberg zijn er
veel misverstanden over dit
soort van mens: de versierder
zou een losbol zijn, die de ander
op grove wijze inpalmt en de vol
gende ochtend weer laat stikken.
Dat soort gedrag valt bij haar
niet onder de term. Net zo min
als dat van heren die in tikken op
de bil of dubieuze opmerkingen
grossieren.
Paradijs
De echte versierder heeft daar min
achting voor. Dat is een mens
met stijl, die nooit of te nimmer
dwang zal gebruiken. Die houdt
niet van praatjes in de trant van:
als je niet met me naar bed gaat,
maak ik het uit. De echte versier
der laat ook geen twijfel bestaan
over zijn bedoelingen: hij belooft
geen eeuwige liefde, maar een tij
delijk paradijs. Een toneelstuk
waarbij als het doek opgaat de
slotzin al in de lucht hangt. En in
bed belanden is heus niet altijd
nodig. Hij heeft er genoeg aan te
weten dat het kèn.
Ze vergelijkt het versieren met vis
sen. Je hebt vissers op baars en
door
Ariejan Korteweg
vissers op snoek. Vissen op
snoek is leuker, spannender, ook
al spartelt de prooi meer tegen.
En net als een goede visser laat
ook de versierder zijn vangst al
tijd weer gaan.
Maar de versierde mens, die
wordt intussen toch maar mooi
een tijd in een leefnetje gehou
den.
"Die vraag wordt in het program
ma ook gesteld. Versierders heb
ben geen medelijden met hun
prooi. Ze zeggen altijd de gele
genheid te bieden om niet op
hun avances in te gaan. Ze ma
ken altijd duidelijk dat het hen
niet om een lange verhouding te
doen is, opdat de ander weet
waar hij aan toe is. Ze vinden het
een gedeelde verantwoordelijk
heid. Bovendien, een versierder
belooft je een prettige tijd en
geeft je alle aandacht".
En altijd ligt het gevaar van een
verliefdheid op de loer: de grote
valkuil voor iedere versierder.
Want dan komt de oneindigheid
om de hoek kijken, en daaraan
heeft de echte versierder een
broertje dood. Het moet een spel
blijven. Verliefdheid komt niet
in zijn kraam te pas.
Madonna
Volgens Ariane Amsberg wordt je
als versierder geboren en blijft
het tot de dood er op volgt. "Ik
heb me daar vaak in vergist. Als
een getrouwde man me een voor
stel deed, dacht ik altijd: hij is
verliefd. Of: het zal met z'n hu
welijk wel niet goed zitten. Nu
weet ik beter. Bij een versierder
gaat dat niet op. Al is hij ge
trouwd of samenwonend, hij zal
altijd blijven versieren. Hem gaat
het om het spel. Hij probeert het
gewoon: eens kijken of ik haar
zin in me kan laten krijgen".
Al is het versieren volgens haar een
aangeboren trek, je kunt wel al
doende je bekwaamheid vergro
ten. Ariane Amsberg spreekt van
een kunde. Ze vertelt hoe bij
voorbeeld een van haar gesprek
spartners haar vertelde dat het
tegenwoordig heel goed werkt
om de geëmancipeerde man uit
te hangen. Want drammers zijn
uit.
Die man komt in het programma
niet aan het woord. Het kostte
Amsberg toch veel moeite om
mannen over hun versierdersle
ven te laten vertellen. En dat ter
wijl versieren voor mannen als
natuurlijk gedrag wordt geac
cepteerd.
Voor vrouwen geldt dat niet. Een
vrouw op het versierderspad
wordt eerder als hoer dan als ma
donna beschouwd. Toch waren
vrouwen veel eerder bereid over
hun ervaringen te praten. Ariane
Amsberg kan niet verklaren
waarom.
- Waar kun je de echte versierder
aan herkennen?
"In elk geval niet aan z'n uiterlijk.
Een versierder hoeft niet mooi te
zijn. Het heeft meer te maken
met uitstraling. Je herkent hem
aan zijn gedrag. Hij moet zelfver
zekerd zijn, weten dat hij wat te
bieden heeft. Hij moet je aange
naam bezig kunnen houden, een
boeiende conversatie kunnen
voeren of goed zijn in bed. Ver
sierders zijn meestal erg verle
gen. Maar het zijn ook bluffers.
Er schuilt voor hen een bijzonde
re kick in om over hun verlegen
heid heen te komen".
"Zelfkennis is voor de versierder
onontbeerlijk. Hij moet zich in
de ander kunnen verplaatsen,
begrijpen hoe de ander hèm ziet.
Daarin schuilt voor hem de mo
gelijkheid om interesse voor
zichzelf te wekken. Dat hoeft
niet altijd met woorden. Ook ge
baren kunnen indringend zijn
zodat ze de ander lang blijven
heugen".
Minder prettige trekken heeft hij
ook: "Een versierder heeft altijd
de touwtjes in handen. Van hem
kun je niet winnen. Vandaar dat
de ene versierder nooit de ander
het hof zal maken. Want twee ka
piteins op een schip, dat staat hij
niet toe. Dat is een erg onaange
name eigenschap. Maar als je dat
wilt accepteren, kun je een heel
plezierige tijd beleven".
Hoe weinig er eigenlijk over de
versierder bekend is, merkte
Ariane Amsberg toen ze liedjes
zocht om in haar programma te
gebruiken. Liefdesliedjes ge
noeg natuurlijk, maar over ver
sieren heeft ze er zegge en schrij
ve één gevonden: 'Hoe doet-ie
dat nou' van Alfred Martens.
Daarin ziet de zanger zijn vrie-
den er steeds met de mooiste
meisjes vandoor gaan. "Hoe
doet-ie, doet-ie dat nou? vraagt
hij zich steeds af.
"Ik hoop dat Alfred Martens luis
tert", zegt Ariane Amsberg. "Het
programma geeft een antwoord
op zijn vraag. En als het pro
gramma voorbij is begint de len
te. Een ideale tijd voor versier
ders. Dan kan hij gelijk gaan oe
fenen".
Gevraagd naar hoe ze eigenlijk zo
in dit onderwerp is geïnteres
seerd geraakt, zegt ze: "Ik reken
me zelf in elk geval niet tot de
versierders. En waarom dan wel
die belangstelling, tsja, daar mag
je naar raden".
Beethoven-
sonates knap
vertolkt
K en 0-Beethoven-concert door cel
list Herre Jan Stegenga en pia
nist Alwin Bar. Plaats: Kapel
zaal. Gehoord op maandag 19
maart.
LEIDEN - Met de Sonates in A
(opus 69, nr. 3) en het tweetal
in D en C (opus 102, resp.nrs.
2 en 1) voltooide het duo Ste-
genga-Bar de vijf voor cello
en piano van Beethoven. De
nu gespeelde dateren resp.
van 1805 en 1815. De compo
nist hield van de cello, die
hem in zijn donkere onder
grond sterk aansprak. Hij
herhaalt zich vrijwel niet,
vindt telkens weer een ande
re opzet, andere melodieën
en wendingen. Het valt daar
bij op, dat de beide laatste so
nates bondiger, beknopter,
ook scherper geprofileerd en
vrijer in de vorm zijn. Beet-
hovens ontwikkelingsdrang
naar de volkomen onafhan
kelijkheid van de geijkte
schema's is hier duidelijk te
volgen.
Behalve het uitvoeriger 'adagio
con molto sentimento d'affet-
to' uit opus 102, nr. 2, vergen
de langzame delen (adagio's)
merkwaardig genoeg maar
weinig tijd. Ze gaan ook
naadloos over in een opvol
gende snelle 'Satz'. Het ge
noemde zwaar gevoelige ada
gio springt plotseling uit in
een (destijds ongebruikelijk)
'allegro fugato'. Dit geeft met
de zo verschillende stemmen
van cello en piano een zeer
verrassend effect. De grote
snelheid verhoogt het nog
aanzienlijk. Het concert was
door de kennelijke verschil
len tussen de nummers 69 en
102, verband houdend met le
vens- en scheppingsfasen,
ook psychologisch interes
sant.
Over de technische bekwaam
heid van de beide kunste
naars behoeft nauwelijks iets
te worden gezegd. Ze speel
den op het hoogste niveau.
Een vergelijking tussen de
twee kan slechts de beleving
betreffen. Welnu, de cellist
met zijn zingende warme so
nore toon peilde op het ge
hoor dieper dan zijn wat
luchthartiger metgezel. Hun
spel sloot onderling voortref
felijk aan, maar de pianist
volgde, resp. leidde (van een
domineren van de één boven
de ander kon geen sprake
zijn) wat meer uiterlijk. Het
bleek echter geen ernstig be
zwaar. Zodoende ontstond er
een tegenstelling, die het spel
verlevendigde en de sa
menklank verrijkte. Er kwam
in feite een dimensie bij. Al-
win Bars trant was, in z'n
soort, ook niet minder muzi
kaal dan die van Herre Jan
Stegenga.
JOH VAN WOLFSWINKEL.
WENEN (ANP/Reuter) - De Duit
ser Claus Helmut Drese wordt zo
goed als zeker de nieuwe leider
van de Weense Staatsopera. Hij
zal de Amerikaanse dirigent Lo-
rin Maazel opvolgen, die zoals de
Oostenrijkse minister van cul
tuur, Helmut Zilk, het gisteren
uitdrukte, 'niet heeft gefuncitio-
neerd zoals het zou moeten'.
De in 1922 in Aken geboren Drese
is sedert 1975 directeur van het
Operatheater van Zürich. De vin
ger op de wonde plek leggend zei
de bewindsman dat de opera ie
mand nodig heeft "die altijd aan
wezig is" en die zich op de eerste
plaats theaterdirecteur voelt en
dat Wenen "geen behoefte heeft
aan iemand die meer geïnteres
seerd is in zijn eigen tournees als
dirigent, waardoor het theater in
feite benadeeld wordt".
Maazel (hier vooral bekend als diri
gent van het Nieuwjaarsconcert
op de tv), die zelf al had gezegd
dat hij zijn contract niet wilde
verlengen, is steeds een omstre
den figuur geweest vanaf 1982
toen hij de functie bij de Weense
Staatsopera kreeg en daarbij di
verse Oostenrijkse kandidaten
voorbijstreefde. Hij had voortdu
rend te maken met een kleine
maar vocaal krachtige groep boe-
roepers onder het Weense pu
bliek, dat berucht is om zijn emo
tionele reacties. Er waren ook te
kenen van anti-semitische ge
voelens tegen Maazel, die van
Frans-joodse afkomst is.
Bij het debuut van Maazel als di
recteur-dirigent in 1982 werden
in het Weense gebouw anti-semi
tische pamfletten aangetroffen
en hij ontving ook dreigbrieven.
Tijdens Maazels optreden deden
zich verscheidene keren inciden
ten voor. Bevangen door de af
keurende reacties van een deel
van het publiek tijdens de uit
voering van een opera verloor
één van de tenoren zijn stem en
liep het toneel af. Vorig jaar de
cember deed de prominente
Spaanse sopraan Monserrat Ca-
balle hetzelfde. Zij gaf als reden
op dat zij zich ziek voelde.
Claus Helmut Drese verklaarde
gisteren dat zijn uitverkiezing
"als een donderslag bij heldere
hemel" was gekomen.
ANDER CONCERT K O - De
Amerikaanse pianist Vladimir
Pleshakov, die morgenavond
een concert zou geven in de Ka-
pelzaal, heeft laten weten door
familie-omstandigheden niet
naar Nederland te kunnen ko
men. Daarmee vervalt het con
cert in Leiden.
Het is K&O gelukt toch voor ver
vanging te zorgen: het Raphael
Kwartet met medewerking van
de pianist Jacob Boogaart.
Redactie Pieter C. Rosier
LEIDEN Toneel, dans en caba
ret deze week in de Leidse thea
ters.
De eerstkomende voorstelling is
op woensdagavond in het
LAK-theater. Het betreft een
optreden van de Mannen van
de Dam. Op het speelvlak staat
een clavecimbel, van achter de
coulissen klinkt een madrigaal
van Monteverdi. In het instru
ment zit.de vrouw des huizes
mee te zingen, vals en struike
lend over de tekst. Al in dit eer
ste beeld wordt aangegeven
waar het in de jongste produk-
tie van het Vlaamse gezelschap
om gaat. De toon is die van een
groteske komedie. De titel: Gat
in kop. De omschrijving: een
passiespel van Wolfgang
Deichsel naar motieven van
Labiche.
Aan de vooravond-het stuk speelt
zich af in 1935-van de opening
van het badhuis, dat hij aan de
stad heeft geschonken, is de
verffabrikant Albert Neuherdt
flink doorgezakt. Zo flink, dat
Mannen van den Dam met 'Gat in Kop'.
(foto Mlchiel Hendrickx)
Dogtroep in 'Zichtbare werken en gemaskerde rozen III'.(foto Gerda v.d.veen>
hij zich de volgende dag niets
meer herinnert. Hij ontwaakt
in gezelschap van een studiege
noot, met wie hij blijkbaar op
stap is geweest. Wanneer hij
dan onder het bed een dames
schoen vindt en tegelijkertijd
hoort van een moord op een
jonge vrouw op wier lichaam
maar één schoen werd aange
troffen, is de verwaarinq com
pleet. Deichsel schreef 'Gat in
kop' als een komedie, waarin
de burgerlijkheid wordt ont-
maskerd. in de stijl van de
Franse blijspelschrijvers Fey-
deau en Labiche.
Dagtroep
'Zichtbare werken en gemasker
de rozen III' is de wat omslach
tige titel van de voorstelling,
waarmee de Dogtroep donder
dagavond naar het LAK-thea
ter komt.
De Dogtroep is een groep kunste
naars met uiteenlopende ach
tergronden, die sinds 1975
theater maakt volgens een
werkwijze waarbij niet wordt
uitgegaan van literaire thema
tiek of centrale regie en ook
niet van onderscheidingen tus
sen bestaande disciplines.
Voorstellingen van de Dog
troep heten echter de laatste
tijd niet meer zo impulsief en
improvisorisch als vroeger te
zijn, de methode van werken
daarentegen wordt wat meer
overwogen genoemd. De ko
mende voorstelling, waarbij
muziek weer een belangrijke
rol speelt, is deels op basis van
eerder ontwikkeld materiaal
en deels op nieuw materiaal
geënt.
Danstheater
De Stichting Dansproduktie pre
senteert zich op vrijdag- en za
terdagavond met twee choreo
grafieën in het LAK-theater.
Aan de voorstelling van de
dansgroep van Pauline Da
niels. die zich bezig houdt met
vernieuwende dans, werken ze
ven musici mee. Essentieel voor
Dansproduktie is de intensieve
samenwerking met componis
ten en het bij de voorstellingen
'live' uitvoeren van de speciaal
door hen voor de modeme
dansgroep gemaakte muziek.
Wat de nieuwe choreografieën
betreft, eerst komt 'Wantij' van
Beppie Blankert, met muziek
van Harry de Wit, aan bod.
Van 'Wantij' is sprake wan
neer twee getijstromen elkaar
ontmoeten. Het water stijgt en
daalt (in plaats van 'normale'
eb en vloed), er ontstaat draai
ing of stilstand. De choreogra
fie van 'Wantij' is gebaseerd op
die stroombewegingen
Het tweede dansstuk, 'Hexa', is
een choreografie van de artis
tiek leidster van Dansproduk
tie, Bianca van Dillen, met
ziek van Henk van der Meulen
Het is een dans voor drie pa
ren, met elk een eigen karakter.
De choreografie bestaat uit
drie delen, in elk deel speelt één
van de paren een overheersen
de rol.
'Man op stelten' is de titel van de
kindervoorstelling, waarmee
Lijn Negen zondagmiddag in
het LAK-theater staat. Een mu
zikaal verhaal, dat zich af
speelt in en rond een oude cir
cuswagen. Speciaal voor kin
deren van acht tot dertien jaar.
Hamlet
Boe-geroep en bravo-geschreeuw.
Dat waren de reacties op de
Hamlet-voorstelling door Thea
ter La Luna enkele weken gele
den na de première in Vlaar-
dingen. Ook de recensies, die
naar aanleiding van de door
Canci Geraedts geregisseerde
produktie in de kranten ver
schenen, liepen sterk uiteen.
Waar de Haagse Comedie ge
looft in orde en gerechtigheid,
laat de amateurjtheatergroep
La Luna een wereld vol waan
zin en chaos zien. De visies die
de twee gezelschappen ten toon
spreiden verschillen dus nogal
wat van elkaar. En het verschil
zit 'm in Canci Geraedts. El
ders op deze pagina een ge
sprek over 'haar' Hamlet, die
vrijdagavond in de Leidse
Schouwburg is te zien.
Sieto Hoving
Het cabaretechtpaar Marijke en
Sieto Hoving staat zaterdag
avond op de planken van het
theater aan de Oude Vest. Met
het programma 'Failliet.... hoe
zo?', waarin bitter? grappen en
speelse spotternijen elkaar af
wisselen. Er worden in dit pro
gramma, een beetje voorspel
baar, nog al wat trends van de
ze tijd aan de orde gesteld, in
een sfeer van intimiteit overi
gens, waarvan het publiek een
belangrijk deel uitmaakt. De
Hovings laten zich aan de pia
no begeleiden door Wie be Cnos-
sen en bijstaan door Astrid Se-
riese, een nieuwe verschijning
aan het cabaretfirmament.
Qanci Geraedts over 'Hamlet' van La Luna
AMSTERDAM/LEIDEN - Waar
de Haagse Comedie gelooft in
orde en gerechtigheid, toont
(amateur)theatergroep La Lu
na een wereld vol waanzin en
chaos. Beiden maakten een
Hamletvoorstelling. Beiden
gingen niet in op het karaktei
van Hamlet, doorgaans voe
voor psychologen en regis
seurs. Met het laatste houdt de
overeenkomst op, want de we
reldvisies die de gezelschap
pen tonen, verschillen mee
dan hemelsbreed. En het ver
schil zit hem in Canci Ge
raedts, regisseur van La Luna
Voorheen werkzaam bij het
Ro-theater, regisseur van o.m.
een 'Macbeth' op het strand
van Almere, opvallend in een
'Medea' met Josée Ruiter.
Geraedts: "Ik houd erg van de
tijd van Shakespeare, de Eliza
bethaanse. De Elizabethanen
leefden heel direct. 'Hamlet'
werd geschreven terwijl er vol
op pest heerste en de lijken in
de straten lagen. Die liggen er
nu niet, maar het is feitelijk
veel erger. Iedereen is pessi
mistisch, want wat ons boven
het hoofd hangt, is niet mis.
Wat dat dan is? Tja, nou kom ik
in politiek vaarwater. Daar ben
ik te lui voor, ik doe bijvoor
beeld niet mee met demonstra
ties. Als de bom valt, zit ik met
een glas champagne in de -
schuilkelder. Ik ben niet pessi
mistisch of somber. Vernieti
ging zit nu eenmaal in de
mens. En ik ben niet bang om
dood te gaan; doodgaan lijkt
me verrukkelijk. Ik heb een
heerlijke tijd gehad, ik hoef
echt niet meer terug".
Geraedts heeft met 'Hamlet' als
vanouds zeer uiteenlopende
reacties opgeroepen. De een
vindt de voorstelling verras
send, origineel, humoristisch,
en door de regisseur goed in de
hand gehouden. De ander
vindt het een vervelende verza
meling gepikte ideeën, voorna
melijk ten uitvoer gebracht
met de bedoeling om tegen
draads te zijn.
Geraedts: "Het verbaast mij
niets wanneer mensen ver
schillende meningen over het
stuk hebben. Ik ben juist zeer
verontrust als iedereen het ge
slaagd vindt, ik vertegenwoor
dig nu eenmaal een heel spe
ciale kleur. Dat er mensen zijn
die mij verwijten dat ik geen
visie op de persoon Hamlet
heb, vind ik niet niet interes
sant. Mijn uitgangspunt is
werken met mensen. Er is een
maandenlang werkproces ge
weest met trainingen en im
provisaties, om naar een be
paald soort eenheid van de
groep te werken. Die krijg je
niet door het stuk te lezen".
"Sommige regisseurs huren ac
teurs om ze woorden te laten
zeggen. Ik werk vanuit het li
chaam. Ik word bewogen door
bewegingen, impulsen vanuit
de acteur. In 'Hamlet' zitten
een paar vervelende teksten.
Die laat ik weg of vervang ik
door lichamelijke beelden".
Waar de critici het wel over eens
zijn, is dat Geraedts haar ama
teurspelers tot opmerkelijke
prestaties weet op te zwepen.
Geraedts: "De term 'amateurs'
heeft in het Nederlands iets
denigrerends, anders dan in
het buitenland. Een beetje als
een klaverjasclub die ook eens
Marieke van Leeuwen als Gertrud en Titus Tiel Groenestege als Hamlet i
een leuk blijspel instudeert. De
enige reden waarom mijn spe
lers geen beroeps zijn, is dat ik
niet de financiële middelen
heb. Maar ze zijn wel vieren
twintig uur geïnteresseerd, en
willen er continu bij betrokken
zijn. Sommige mensen, met
wie ik al drie jaar werk, zijn
voor my geen amateurs meer".
La Luna keert het stuk op een
bijzondere manier om. Hamlet
lijkt van meet af aan geschift;
pas wanneer hij zich voordoet
als een krankzinnige, worden
zijn reacties normaler. Dat laat
ste geldt ook voor Ophelia, een
sullig en mollig kind, dat pas in
haar waanzin zich gedraagt als
elk gezond meisje.
Geraedts: "Voor de waanzinscè
ne van Ophelia heb ik speciaal
een tijd in een krankzinnigen
gesticht doorgebracht. Ik vond
de produktie van La Luna.
(foto Jotka Ron at
het heel rnoenyK om achter dat
personage te komen. En elke
keer wanneer ik de poort van
de inrichting uitging, vroeg ik
me af of ik nou een krankzinni
genwereld verliet, of er juist in
terecht kwam".
'Hamlet' van Shakespeare door La
Luna; regie Canci Geraedts. Te
tien in de Leidse Schouwburg op
23 maart.
JACQUELINE MAHIEU
