Shell ziet winst
38 procent stijgen
De maatstaf
Noordzee levert forse bijdrage
Billiton in
zee met
Surinaamse
bauxietreus
Prinselijke
cockpitpret
in simulator
Minima in België
vallen naar bodem
V D neemt handschoen
op in kledingoorlog
CDA vindt
plan CNV
te prijzig
Westland-
Utrecht
denkt weer
aan winst
FNV naar rechter
namens havenwerkers
VRIJDAG 16 MAART 1984
DEN HAAG (GPD) De winst van de Koninklijke—Shell Groep is vorig jaar met 38
procent gestegen van 1993 miljoen pond sterling tot 2754 miljoen pond sterling. Na
een wat aarzelend begin is 1983 dan ook een zeer goed jaar geworden, aldus de
president-directeur van de „Koninklijke", ir. L. van Wachem, bij de presentatie van
de jaarcijfers.
In het vierde kwartaal kwam het
netto—resultaat uit op 980 mil
joen pond, 31 procent meer dan
de 748 miljoen pond van het vier
de kwartaal 1982. Berekent men
de winst op basis van de geschat
te actuele aankoopkosten van de
verkopen, dan is de winst vorig
jaar 2885 miljoen pond, tegen
1886 miljoen pond in 1982.
Het aandeel in het groepsresultaat,
dat toekomt aan de Koninklijke
Nederlandsche Petroleum Maat
schappij, is 1695 miljoen pond of
wel 7339 miljoen gulden, tegen
1231 miljoen pond ofwel 5672
miljoen gulden in 1982. Het net
to-resultaat per aandeel Ko
ninklijke is nu 27,39 gulden, te
gen in 1982 21,20 gulden. Er
wordt een slotdividend voorge
steld van 5,40 gulden per aandeel
van nominaal 10, waardoor het
totale dividend over 1983 uit
komt op 8,85 gulden tegen 7,85
gulden over 1982.
Gezien de hevige concurrentie op
de wereldmarkt, waarbij het aan
houdende overaanbod van ruwe
ren zeer bemoedigend is. Er is
een opbloei in de vraag en de
kostenbesparingen werken door.
olie en de geringere vraag naar Shell Oil (VS) en Shell Canada bui
olie tot gemiddeld lagere
olieprijzen in dollar leidden en
de prijzen van olieprodukten on
der zware druk kwamen te staan,
mogen de resultaten over 1983
als bijzonder bevredigend wor
den beschouwd, aldus de direc
tie.
Het netto-resultaat steeg overi
gens bij de consolidatie (samen
voeging van de cijfers van de we
reldwijd verspreide werkmaat
schappijen) als gevolg van de
waardedaling van het pond ster
ling, en in het bijzonder tegen
over de dollar.
De verbetering van het resultaat
deed zich vooral (voor 1,5 miljard
pond) voor bij de olie— en gas-
sector, waar de totale produktie
van eigen ruwe olie van de groep
met 131.000 vaten per dag toe
nam tot 1.497.000 vaten per dag
Chemie
Ook de sector chemie verbeterde
fors, hetgeen na vier slechte ja- Noordzee
ten beschouwing gelaten, bracht
de sector chemie in 1983 een
winst van 82 miljoen pond, waar
van 51 miljoen pond in het vierde
kwartaal. In 1982 was het verlies
23 miljoen pond. Ook in het eer
ste kwartaal 1984 ontwikkelt zich
deze sector goed.
Op langere termijn echter dienen
zich de moeilijkheden alweer
aan. Er is nog altijd een overca
paciteit van 15 tot 20 procent
voor bulk—chemicaliën, waar
Shell het vooral van moet heb
ben. Volgend jaar wordt de over
capaciteit nog groter door het ge
reedkomen van fabrieken in het
Midden-Oosten en ook in Cana
da. Dit voegt 5 procent aan de
wereldcapaciteit toe. Het zal dus
dwingen tot verdere rationalisa
ties. Shell heeft echter een tech
nische voorsprong, waardoor de
onderbezetting in haar fabrieken
maar 10 procent is.
DOC Data
De vraag naar aandelen van Doe
Data uit Venlo, het eerste 'high
tech' bedrijf dat zijn intrede doet
op de beurs in Amsterdam, heeft
het aanbod ruimschoots over
troffen. Tegenover elk aandeel
stonden tien kandidaat-kopers.
DOC Data is uitvinder van het
zogenaamde DOC Wheel, een
computergeheugen dat verwant
schap vertoont met de digitale
platenspeler van Philips, de
compact-disc. De aandelen zul
len op de parallelmarkt worden
genoteerd. Van de in totaal
250.000 aandelen waren er al
188.950 voorgeplaatst bij be
staande aandeelhouders en pro
fessionele beleggers. Een voor
bode van het succes was al te
zien op de beurs waar de afgelo
pen dagen al onofficieel in de
stukken werd gehandeld. Prijzen
werden genoemd van tussen de f
46 en f49.
Surfplanken
De Nationale Investeringsbank
(NIB) versterkt per 16 maart het
eigen vermogen van de zeilplan-
kenfabrikante Wayler bv Board-
sailing in Weesp met f 1,5 miljoen
ten behoeve van investering in
produktie en uitbreiding van de
verkoop.Wayler is in 1981 ge
sticht. De bedoeling was toen
6000 planken per seizoen te ver
kopen maar in 1983 waren het er
al 25.000. In totaal heeft het be
drijf 50,000 stuks verkocht. De
groei werd tot nu geheel uit ei
gen middelen en met bankkre
diet gefinancierd. Voor 1984
heeft de onderneming uitbrei
ding van capaciteit en verkoop
met 25 procent op het oog. Way
ler heeft inmiddels, zeven pro
cent van de wereldhandel in zeil
planken in handen en behoort al
dus bij de vier grootste produ
centen ter wereld.
Offshore
Tussen 1974 en 1984 is er in Neder
land 11,8 miljard gulden geïnves
teerd in de winning van olie en
gas op het vaste land en op zee.
Verwacht wordt dat met deze
winning de komende vijf jaar
een bedrag van nog eens 13 mil
jard gulden gemoeid zal zijn.
Drs. G. H. Verberg, directeur-ge
neraal voor energie van het mi
nisterie van economische zaken,
heeft dat gistermiddag gezegd op
de jaarlijkse bijeenkomst van de
Industriële Raad voor de Ocea-
nologie (IRO).
Hij schetste de mijnbouwsector als
een bedrijfstak met enorme
groeimogelijkheden en illu
streerde dat met een toegeno
men aantal produktieplatforms
op de Noordzee. „Sinds 1979", al
dus Verberg, „is dat aantal van
17 gegroeid naar 27. In de ko
mende vier jaar zullen er zeker 25
bijkomen".
NEERGESCHOTEN - Een bewa
ker van het Witte Huis heeft gis
teravond een man neergescho
ten die zich met een geweer met
afgezaagde loop ophield langs
het hek rond de presidentiële
ambtswoning, aldus de geheime
dienst. "Met de president is
niets aan de hand", verklaarde
woordvoerder Larry Speakes
van het Witte Huis.
Een woordvoerder van de politie
verklaarde op een persconferen
tie dat de man, die is geïdentifi
ceerd als de 25-jarige David Ma-
honski uit Williamsport Penn
sylvania, werd neergeschoten
toen hij zijn wapen op een be
waker richtte.
PARAMARIBO/LEIDSCHEN-
DAM (ANP) - De Surinaamse
overheid, de Billiton Maatschap
pij Suriname (BMS) en Surina
me Aluminium Compdny (Sural-
co) hebben een protocol onderte
kend inzake de oprichting van
twee gezamenlijke ondernemin
gen van BMS en Suralco. BMS
maakt deel uit van de Koninklij
ke/Shell Groep en Suralco is een
dochtermaatschappij van de
Aluminum Company of Ameri-
Naar Billiton gisteren bekend
maakte zijn BMS en Suralco
overeengekomen dat BMS een
belang van 45 procent neemt in
de aluinaarderaffinaderij van Su
ralco in Paranam. Deze fabriek
heeft een capaciteit van 1,4 mil
joen ton aluinaarde per jaar en is
daarmee de grootste van Zuid-
Amerika. Suralco blijft verant
woordelijk voor de bedrijfsvoe
ring. De gezamenlijke onderne
ming komt in de plaats van de
contracten voor opwerking van
BMS-bauxiet tot aluinaarde.
De mijnbouwactiviteiten van de
twee maatschappijen in het
Paranam—gebied zijn samenge
voegd in de tweede gezamenlijke
onderneming. Suralco neemt
daar een belang van 24 procent
in. BMS neemt de bedrijfsvoe
ring op zich.
De bedoeling van een en ander'is
de concurentiepositie van de
bauxiet- en aluinaarde-indus-
trie in Suriname te verbeteren en
daardoor de levensvatbaarheid
te waarborgen.
De resultaten, behaald in de explo
ratie en produktie van olie en
gas, liet een opvallende stijging
zien. Dit is vooral het gevolg van
een opmerkelijk hogere produk
tie van eigen olie uit de Noord
zee. Voorts spelen een grotere af
zet van aardbas en een sterkere
dollar een rol.
De metaalsector rapporteerde
weer een fors verlies, terwijl de
steenkoolsector, die in 1982 nog
winst maakte, in het afgelopen
jaar ook verlies opleverde.
De investeringen waren met 4754
miljoen pond 10 procent lager
dan in 1982. Dit houdt verband
met de opleving van een groot
aantal projecten en iets lagere
kosten bij de opsporing en win
ning van gas en olie. In 1984 zul
len de investeringen toenemen
tot 5 miljard pond.
De financiële positie van de Ko
ninklijkeShell Groep is ver
sterkt. Eind 1983 was er in kas en
in kort lopende beleggingen 6
miljard pond, dat is 1,9 miljard
pond meer dan een jaar eerder
De voorgenomen overneming
van 30 procent van de aandelen
Shell Oil, die nog niet in het be
zoek van de groep zijn en die 5,2
miljard dollar kost, kan voor 4
miljard dollar gefinancierd wor
den uit de eigen dollartegoeden
en voor de rest uit nieuwe kre
dieten.
Loodvrij
Shell Nederland bepleit dat het in
voeren van loodvrije benzine in
Europa in haar geheel en ineens
zal geschieden, als het al moet.
Zou ons land hierbij, in navol
ging van Duitsland, voorop gaan
lopen, dan zijn de gevolgen voor
de concurrentiepositie van de
olie—industrie bijzonder ingrij
pend. De industrie ontkent ove
rigens dat zure regen de oorzaak
is van de schade aan bossen enz.
Het is niet volledig aangetoond;
er zijn meer oorzaken.
SCHIPHOL (ANP) - Met een ge
slaagde korte "vlucht" heeft
prins Bernhard gistermiddag op
Schiphol-oost de Airbus A-310
vluchtnabootser van de KLM of
ficieel in gebruik gesteld. Met de
aanschaf en installatie van deze
simulator is een bedrag van 29,8
miljoen gulden gemoeid.
"Vliegen" op de simulator heeft als
belangrijkste voordelen een aan
zienlijke kostenbesparing en een
beperking van de geluidsover
last rond de luchthavens, omdat
het aantal vlieguren in de lucht
door de simulatietrainingen aan
zienlijk wordt teruggebracht.
In de vluchtnabootser van de A-
310, gebouwd door de Canadese
maatschappij CAE Electronics
ltd., zijn veel van de ook in de
cockpit gebruikte systemen op
genomen.
Alleen al met de aanschaf van deze
systemen (zeer geavanceerde
computers waarmee de A-310 is
uitgerust) is een bedrag van acht
miljoen gulden gemoeid ge
weest. (foto ANP)
500 gulden per maand
BRUSSEL (GPD) Belgische
werklozen die samen wonen en
langer dan twee jaar een uitke
ring hebben, worden op het ab
solute bestaansminimum van
500 gulden per maand terugge
worpen. Dit gebeurt als de Belgi
sche volksvertegenwoordiging
keurt die premier Martens giste-
door
Ferry Mingelen
ren in het parlement presenteer
de. De echte minima in Neder
land ontvangen nog altijd ruim
1000 gulden per maand.
Onder gejoel van de oppositie, die De vakbonden staan kritisch tot
het aftreden van de regering eis
te, en applaus van de regerings
partijen legde premier Martens
donderdag uit hoe hij het begro
tingstekort de komende driejaar
van 30 miljard gulden naar 15
miljard wil terugsnoeien. Be-
AMSTERDAM (ANP) Het grootwinkelbedrijf Vendex International
(Vroom en Dreesmann, Edah, Kreymborg) heeft woensdag twee goed
kope kledingwarenhuizen geopend onder de naam Kien Kleding. De
voorbereidingen hiertoe zijn in alle stilte getroffen. In totaal zijn er nu
vijf Kien-vestigingen (incl. een volgende week te openen winkel in
Zwijndrecht), waarmee Vendex zich op een nieuw marktsegment richt,
die van de goedkope modieuze confectie voor het gehele gezin.
Deze stap van Vendex betekent het begin van een ongetwijfeld felle con
currentieslag met Macintosh die donderdag onder veel publiciteit
eveneens is gestart met een keten van tien goedkope modezaken. Zo
wel Vendex als Macintosh richten zich op hetzelfde marktsegment.
Door de dalende inkomens is het publiek erg gevoelig geworden voor
prijzen voor kleding. In dit "gat in de markt" hebben zowel Vendex als
Macintosh zich gestort.
Er zijn enige verschillen. Zo zijn de Superconfex-winkels van Macintosh
wat groter qua verkoopoppervlak. Zij zijn tussen de 1.500 en 2.000 vier
kante meter groot, terwijl de Kien-zaken een oppervlak hebben van
tussen de 800 en 1.000 vierkante meter. Beide ketens hebben gemeen
dat zij buiten de dure winkelgebieden gelegen zijn, terwijl de kleding in
grote niet duur uitgevoerde ruimtes worden verkocht met een mini
mum aan verkooppersoneel. De prijzen kunnen hierdoor laag worden
gehouden. Kien stelt dat haar kleding ca. 20 procent goedkoper is dan
die van de traditionele winkels, aldus directiesecretaris Wolf van Edah,
de werkmaatschappij waarbinnen Kien als zelfstandig onderdeel is on
dergebracht.
ADVERTENTIE
langrijkste maatregel daartoe is
een algemene loonmatiging van
twee procent voor alle inkomens
in de particuliere en overheids
sector. Ook de meeste sociale uit
keringen vallen daaronder. Het
betekent een koopkrachtverlies
procent.
de bezuinigingsplannen goed- De Belgische regering wil tevens
de zieken en gehandicapten
zwaarder belasten. Alleen de
die van het bestaansmi-
moeten leven, worden
ontzien; zij krijgen jaarlijks twee
procent meer. Het kabinet-Mar-
tens wil ook de zelfstandigen tot
deze looninlevering dwingen
door het bezuinigingsbedrag op
een aparte bankrekening te laten
storten.
afwijzend tegenover de
nieuwe inlevering. Belangrijk is
echter dat het ACV, de christelij
ke vakcentrale de plannen van
premier Martens niet zonder
meer afkeurt. Dat doet wel de so
cialistische vakcentrale. De bon
den zullen overleg gaan voeren
over mogelijke acties. Premier
Martens zei donderdag: ik neem
aan dat er wel sociale onrust
komt, maar wat is het alternatief
voor ons beleid. Als wij deze
maatregelen niet nemen, gaat het
land regelrecht naar een faillisse
ment".
De drastische ingreep is nodig om
de groeiende overheidstekorten
in te perken. De Belgische staat
moet dagelijks 110 miljoen lenen
om aan alle verplichtingen te vol
doen en de rentelast daarvan
slokt alle economische groei op.
„Er bestaat geen wondermiddel
om uit de crisis te raken. De
nieuwe inspanning die aan allen
gevraagd wordt, zal hard en lang
zijn", voorspelde premier Mar
tens. De ministers en staassecre-
tarissen in zijn kabinet willen bij
de bezuinigingsronde zelf het
goede voorbeeld geven door de
verlaging van 10 procent op hun
wedde die al was doorgevoerd,
ook voor de komende twee jaar
te laten voortduren. Deze inleve
ring geldt ook voor even hoge
ambtelijke inkomens.
De ambtenaren moeten overigens
op hun totale loonsom nog eens
3,5 procent gekort worden door
onder meer een betere werktijd
verdeling. De Belgische volks
vertegenwoordiging begint vrij
dag al te debatteren over het be
zuinigingspakket. Martens wil
de zaak voor het eind van de
maand erdoor hebben omdat
dan de bijzondere volmachten
aflopen die hij zich heeft toegeei-
gend om het land economisch
weer op de been te krijgen.
DEN HAAG (ANP) - Het plan van
het CNV om een ww-uitkering
langer te betalen dan de tegen
woordige twee jaar is niet haal
baar. Dat vindt fractievoorzitter
De Vries van het CDA omdat dan
de belasting en premiedruk te
hoog zouden worden. Hij zei dit
gisteravond voor de NCRV-ra-
dio.
De Vries voegde er aan toe dat als
werkgevers en werknemers de
kosten van het CNV-plan zouden
kunnen regelen in de cao-onder
handelingen, het CDA er geen
enkele moeite mee zou hebben.
"Voor een groot deel wordt de
sociale zekerheid nu niet gefi
nancierd uit premies maar uit be
lastingcenten en op die manier
zie ik het eigenlijk niet zitten",
aldus De Vries.
De Vries meent dat het plan van
het CNV op zich ondersteuning
verdient als iedereen er aan mee
wil werken. Maar, zei hij, -je ziet
dat mensen door de zware belas
ting en premiedruk toch vluch
ten in het zwarte en grijze circuit.
"Dat betekent dat er een grens
wordt overschreden. De solidari
teit die je wilt, functioneert niet
in praktijk. Daar moetje als over
heid rekening mee houden want
als je de ontwikkeling zijn gang
laat gaan wordt de samenleving
steeds corrupter".
Het CNV-plan beoogt een uitke
ring tot aan het pensioen van 75
procent van het laatst verdiende
loon. Ook de FNV streeft naar
langdurige, iets lagere, uitkerin
gen voor werklozen en arbeids
ongeschikten. De werkgeversor
ganisatie VNO werkt aan een
compromis met een uitkerings
hoogte van 70 procent.
AMSTERDAM (GPD) - De her
structurering van de Westland-
Utrecht Hypotheekbank, die
leidde tot het afstoten van alle
activiteiten op het gebied van on
roerend goed en een groot aantal
slecht lopende kredieten aan Na-
tionale-Nederlanden en een
nieuw opgerichte vennootschap,
bestuurd door Nationale-Neder-
landen en het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds, was geen
reddingsoperatie maar een zui
ver zakelijke transactie die alle
betrokken partijen tot voordeel
strekt. Dat was de strekking van
de toelichting die mr. J. F. Vis
ser, voorzitter van het bestuur
van WUH, gaf op de gang van za
ken in het afgelopen jaar. „De
WUH is na twee operaties weer
kerngezond", aldus Visser. Hij
verwacht dit jaar weer winst.
WUH heeft voor een bedrag van
f 900 miljoen aan onroerend goed
overgedaan aan Nationale-Ne-
derlanden. Ook de financiering
van projecten tot f 160 miljoen
ging naar Nationale-Nederlan-
den, dat inmiddels een belang
van 55 procent in WUH heeft. Er
ging voor f 700 miljoen aan hypo
thecaire leningen naar de nieuwe
opgerichte vennootschap.
Het bedrijfsresultaat van WUH
steeg vorig jaar van f 5,3 tot f 25,4
miljoen. Het kredietbedrijf ein
digde f54,1 min positief, het on-
roerend-goedbedrijf f28,7 min
negatief. Er werd f75 mihoen
aan de stroppenpot toegevoegd,
de helft van vorig jaar. Uiteinde
lijk bleef er een verlies over van
f 49,6 min, tegen f 144,7 min in
1982.
La Paz wilde Havana, puur tabak,
per 5,10,20 en 50 stuks, 55 et per stuk.
ROTTERDAM (ANP) - De Ver-
voersbond FNV spant binnen
kort een kort geding aan tegen
het Rotterdamse stuwadoorsbe-
drijf Muller-Thomscn. Inzet is
handhaving van de overeengeko
men uitkering van 85 procent
van het laatst genoten loon voor
in 1981 vervroegd uitgetreden
werknemers van 57 jaar en ou
der. Een laatste gesprek tussen
de bond en de directie van het
bedrijf is op niets uitgelopen, al
dus districtsbestuurder C. van
Nimwegen van de Vervoers-
bond.
De directie van Muller-Thomsen is
niet bereid de korting, die zij per
1 januari 1984 op de uitkering
heeft doorgevoerd (een gevolg
van de korting van 3 procent op
sociale uitkeringen), die het be
langrijkste deel van de uitkering
aan de 57-plussers uitmaken, in
te trekken en zelf tot aanvulling
over te gaan.
De directie is volgens Van Nimwe
gen evenmin bereid de zaak voor
te leggen aan de arbitragecom
missie van drie deskundigen,
waarvan de voorzitter een onaf
hankelijke deskundige moet
zijn. De overeenkomst die de
vakbonden en het bedrijf in 1981
hebben afgesloten voorziet daar
echter wel in.
Na het conflict bij Muller-Thomsen
bestaat er in de Rotterdamse ha
ven momenteel een tweede con
flict over de uitkering aan uitge
treden havenwerkers. In 1983
konden 1150 havenwerkers van
57 jaar en ouder met behoud van
90 procent van hun laatste netto
loon vervroegd uittreden, maar
de werkgevers zijn nu van plan
via de rechter af te dwingen dat
zij de korting over het overheids
deel van de uitkering (per 1 ja
nuari 1984 3 procent) niet zelf
hoeven aan te vullen.
De werkgevers beroepen zich in
die laatste zaak op een clausule
in de overkomst die wijzigingen
mogelijk maakt indien sprake is
van drastische veranderingen in
de sociaal-economische verhou
dingen in ons land. De Vervoers-
bond FNV staat in dat conflict
vrijwel alleen. De werkgevers, de
gemeente Rotterdam, de onaf
hankelijke voorzitter van de zo
genaamde werkgelegenheids-
commissie in de Rotterdamse
haven (Commissie-II) en de Ver-
voersbond CNV zijn van mening
dat de kortingsoperatie in princi
pe een beroep op deze open-
breekclausule rechtvaardigt.
