Kritiek op plan
voor ziekenfonds
c
hiswa84: als hel water je lief is.
Schimmel gedijt
dankzij isolatie
'Buitenlanders
vaker zondebok'
Verontruste pleegouders
maken tegenrapport FPP
Herverzekering kost maximaal 850
Zwangere vrouw voor
betrekking afgewezen
Kritiek op minister Schoo
I P 1/111 madlT kinderen tot 12 jaar en houders van PAS 65 f 7,-. Trein-toegang-biljetten bij NS-stations.
amsterdam ral
VRIJDAG 16 MAART 1984
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen (VNZ) heeft verontwaar
digd gereageerd op het plan van CDA en WD om een aantal onderdelen uit het zieken
fonds te lichten en die door de verzekerden zelf te laten betalen. De ziekenfondsverze
kerden zouden zich daarvoor verplicht moeten herverzekeren. Ze zouden daarbij een
eigen risico kunnen nemen, waardoor de premie voor die herverzekering omlaag gaat.
Binnenland
BAARN (ANP) De isolatie van
woningen heeft ertoe geleid dat
de schimmelvorming in de hui
zen de laatste jaren is toegeno
men. In de besloten atmosfeer
kunnen namelijk schimmels
goed gedijen.
Afgezien van de schade die de
schimmels aan materiaal toe
brengen, veroorzaken zij bij som
mige mensen misselijkheid en
hoofdpijn, terwijl anderen aller
gische verschijnselen vertonen.
Mensen met aandoeningen aan
de luchtwegen ondervinden ex
tra last van de schimmels. Be
paalde soorten zwammen zijn
voor mensen met een slecht
weerstandsvermogen zelfs scha
delijk.
Het Centraal Bureau voor Schim
melcultures in Baarn dat zuiver
wetenschappelijk onderzoek
verricht, wordt de laatste jaren in
toenemende mate met dit pro
bleem geconfronteerd.
In gëisoleerde woningen, waar niet
regelmatig een raam wordt open
gezet, ontstaat bij een betrekke
lijk hoge vochtigheid van de
lucht een soort broeikasatmo
sfeer. Dit klimaat is optimaal
voor de groei van schimmels.
De schimmelflora komt overal
voor. Zwevend in de lucht wordt
zij het huis binnengebracht. De
belangrijkste bron is de grond,
waarin duizenden soorten
schimmels voorkomen. De men
sen nemen ze met hun voeten
mee de woning binnen.
In huis vinden de schimmels een
goede voedingsbodem bij allerlei
organisch materiaal, zoals plan
ten. Ook etensresten van bijvoor
beeld huisdieren zijn, hoe gering
ook, een welkome bron van
voedsel voor de schimmels.
Een andere ontdekking van het
schimelbureau is de vorming
van schimmels in de luchtver
versingssystemen in kantoor-
en andere gebouwen. In de be
vochtigingsinstallatie kunnen de
schimmels goed gedijen, als deze
niet regelmatig wordt schoonge
maakt. Het Bureau voor Schim
melcultures legt een relatie tus
sen aanwezigheid van de schim
melflora in gebouwen met een
luchtverversingssysteem en de
klachten van mensen die hier
werken over allergische en ande
re aandoeningen.
De toenemende schimmelvorming
in gebouwen kan volgens het bu
reau ook zijn veroorzaakt door
de hetze van enkele jaren gele
den tegen het gebruik van for
maldehyde in spaanplaat en an
dere materialen. Door de desin
fecterende werking van deze stof
was het een uitstekend middel
om schimmelvorming tegen te
gaan.
Spaanplaat, vooral als het wat
vochtig is, vormt een uitsteken
de voedingsbodem voor schim
mels, zo is uit onderzoek geble
ken. Het gebruik van formalde
hyde is destijds tegengegaan om
dat mensen daar last van had
den.
Dr. H. van der Aa van het Schim
melinstituut dat over een collec
tie van meer dan 25.000 stammen
van schimmels beschikt, ziet het
probleem van de schimmels in
huizen nu nog als een randver
schijnsel. Als ze echter massaal
gaan optreden, kan dit schade
lijk zijn voor de volksgezond
heid.
De gemiddelde premie voor ae
voorgestelde verplichte herverze
kering is berekend op maximaal
850 gulden per jaar. Daar staat
weliswaar een lagere zieken
fondspremie tegenover (omdat
het ziekenfonds straks minder
verrichtingen vergoedt), maar
die weegt niet op tegen de lasten
verzwaring voor de ziekenfonds
verzekerden.
De VNZ noemt het plan van de
twee regeringspartijen "een on
verantwoorde poging om het zie
kenfondsstelsel te ondergraven"
en een aantasting van reeds lang
verworven rechten. Volgens de
vereniging levert de verplichte
herverzekering geen enkele bij
drage tot bezuinigingen op het
Nog meer klachten
over geschorste
luitenant-kolonel
ARNHEM/BREDA (GPD) - Ze
ven militairen en ex-dienstplich
tigen hebben de afgelopen dagen
aangifte gedaan van 'machtsmis
bruik' door een inmiddels ge
schorste luitenant-kolonel, die
enkele jaren geleden in de rang
van majoor heeft gediend bij het
garderegiment Jagers in de Arn
hemse Oranje-kazerne. De aan
giften komen bij de verklaringen
die twee sergeants vorige week
hebben afgelegd.
Volgens de aangiften en verklarin
gen heeft de geschorste luite
nant-kolonel seksuele afwijkin
gen, die hij als meerdere in rang
zou hebben botgevierd op onder
geschikten. De 50-jarige overste
zou militairen in lage rangen af
rammelingen hebben gegeven.
Daarvan zou hij seksueel opge
wonden raken.
De verdachte luitenant-kolonel
had een uitstekende staat van
dienst. Hij zou op de nominatie
hebben gestaan om te worden
bevorderd tot kolonel en vervol
gens tot commandant van de 11-
de Pantserinfanteriebrigade in
Arnhem.
gebied van de gezondheidszorg.
Het plan zal daarentegen leiden
tot een verdere en onaanvaard
bare lastenverzwaring voor de
ziekenfondsverzekerden met de
zwakste schouders, meent de
VNZ.
Om de ziekenfondsverzekerden
met de lagere inkomens te kun
nen helpen, zou volgens de ver
eniging een ingewikkeld en kos
tenverhogend subsidiestelsel no
dig zijn. Om redenen van doel
matigheid en kostenbeheersing
moet zo'n stelsel worden afgewe
zen, zegt de VNZ. Het opzetten
van een extra administratie voor
miljoenen verzekerden en het
achteraf verrekenen van bedra
gen die de verzekerden hebben
voorgeschoten, zal een kosten
stijging in de gezondheidszorg
tot gevolg hebben, verwacht de
vereniging. Bovendien, zegt de
VNZ, staat een dergelijke vér
gaande bureaucratisering haaks
op wat de regering wil met de zo
genoemde deregulering (het af
schaffen van regels en wetten).
Het plan van CDA en WD komt
erop neer dat de eerste twee lig
dagen in een ziekenhuis per 1 ok
tober dit jaar voor rekening van
de ziekenfondsverzekerde ko
men (opbrengst 500 miljoen per
Het CDA-kamerlid Lansink, een
van de plannenmakers. (foto anpi
jaar). Per 1 juli 1985 zou hetzelfde
moeten gebeuren met fysiothera
pie en de kosten van de tandarts
voor patiënten boven 18 jaar (op
brengst achtereenvolgens 500
en 400 miljoen per jaar). Van 1
januari 1986 af zouden zieken
fondsverzekerden ten slotte ook
zelf de geneesmiddelen moeten
betalen (opbrengst 900 mil
joen). Het kabinet zou al in grote
lijnen met het plan hebben inge
stemd en zal daarover naar ver
wachting volgende week een of-
ficieel standpunt innemen.
In totaal levert de voorgestelde
verschuiving van collectieve las
ten (die via sociale premies wor
den opgebracht door werkgevers
en werknemers) naar particulie
re lasten een premiebesparing
van twee miljard gulden op. Om
dat de helft van de ziekenfonds
premies wordt betaald door de
werkgevers, betekent dit een las
tenverlichting van één miljard
gulden voor het bedrijfsleven.
Maar volgens een van de plannen
makers, het CDA-kamerlid Lan
sink, mogen de werkgevers dit
bedrag niet volledig in eigen zak
steken. Hij wil dat de premie
voor de algemene wet bijzondere
ziektekosten (awbz) wordt ver
hoogd ten koste van de werkge-
De verplichte herverzekering zou
voor de eerste twee ligdagen in
een ziekenhuis gemiddeld uitko
men op zo'n 180 gulden per jaar.
voor de tandarts 150 gulden, voor
de fysiotherapeut eveneens 180
gulden en voor geneesmiddelen
330 gulden. Daar tegenover staat
dat de ziekenfondspremie om
laag kan, maar uiteindelijk blijft
er - ook volgens de plannenma
kers - dan nog een aanzienlijke
lastenverzwaring voor de gemid
delde ziekenfondsverzekerde
Door een eigen risico te nemen bij
de verplichte herverzekering,
kan de premie voor deze verze
kering enigszins worden 'ge
drukt'. De premie kan, zonder ei
gen risico, oplopen tot 850 gul
den per jaar voor de hoogst be
taalde ziekenfondsverzekerden
(met een jaarinkomen van 48.000
gulden).
ARNHEM (ANP) - Een vrouw die
in verwachting is mag haar
zwangerschap bij een sollicitatie
verzwijgen als men er haar niet
duidelijk naar vraagt. Spontaan
melding maken van een zwan
gerschap zou betekenen dat de
vrouw domweg haar eigen kan
sen verknoeit. Voor geen enkele
werkgever is het aantrekkelijk
om een zwangere vrouw in
dienst te nemen.
Dat zei advocate mr. D. de Wolff
gisteren in Arnhem tijdens het
HILVERSUM - Gisteren verscheen in een oplage van 300.000 exempla
ren de grootste schoolkrant van Nederland. De krant wordt uitgebracht
door een melkfabriek met bijdragen van lager- en middelbaar beroeps
onderwijs, mavo, havo en vwo. De beste bijdragen werden beloond met
de Persprijs '84. Publicist Nico Scheepmaker (o.a. vast columnist van
deze krant) reikte de prijzen aan de winnaars uit. (foto anp>
DEN HAAG (GPD) - Een meer
derheid in de Tweede Kamer
heeft gisteren ernstige kritiek ge
leverd op minister Schoo (ont
wikkelingssamenwerking) over
het niet gebruiken vorig jaar van
436 miljoen gulden op haar be-
UTRECHT (GPD) - Meer en meer
Nederlanders discrimineren
steeds openlijker en vaker op
een steeds hardere manier. Die
conclusie trekt H. Zandbergen,
hoofd voorlichting bij het Neder
lands Centrum voor Buitenlan
ders (NCB) in Utrecht, uit gere
gelde onderzoeken van het bu
reau Inter View van Maurice de
Hond.
door
Jos van der Meer
De aanhouding, deze week be
kendgemaakt, van vijf Hilver-
sumse mannen die ervan worden
verdacht begin maart twee Ma
rokkanen te hebben mishandeld
en eerder Turkse en Marokkaan
se koffiehuizen te hebben ver
nield, staat volgens Zandbergen
dan ook niet op zichzelf.
De feiten van de laatste tijd beves
tigen die mening. Een - onvolle
dige - opsomming: op 8 decem
ber steken drie jongens de wo
ning van een Marokkaans gezin
uit Heerlen in brand; op 28 fe
bruari gebeurt hetzelfde met het
huis van een Marokkaan uit Cu-
lemborg; op 8 maart gaat het zo
veelste buitenlandse koffiehuis
in Almelo in vlammen op, waar
bij racistische teksten als
schreeuwende getuigen achter
blijven; een dag ervoor worden
twee gekleurde klanten van een
Utrechtse snackbar beledigd en
op straat mishandeld.
Zandbergen: „Het gaat hier langza
merhand met Turken en Marok
kanen net zo als de Ku Klux
Klan in Amerika doet met de ne
gers. We horen hier steeds vaker
verhalen van mensen die briefjes
in de bus krijgen met „Alle Tur
ken dood" erop. Terwijl de dis
criminatie er enkele jaren terug
alleen nog uit bestond dat men
sen zich afvroegen wat ze met
buitenlanders aan moesten".
„Ik ben er overigens voorzichtig
mée om wat nu gebeurt puur ra
cisme te noemen. Er is meer aan
de hand. De maatschappij ver
hardt op tal van punten. Er wor
den ook ruiten van Nederlandse
winkeliers ingegooid. Jaren gele
den was er nauwelijks vandalis
me, nu wordt jaarlijks voor een
half miljard gulden aan stukken
geslagen. De mensen maken zich
niet meer zo dik om andersmans
spullen. Het normbesef is min
der geworden".
„Het gevolg is echter wel dat de
buitenlanders onzeker worden.
Ze trekken zich terug in eigen
kring. De eerste tekenen daarvan
zie je al: er is een duidelijke her
waardering van de eigen cultuur
onder buitenlanders. Anderen
zullen apatisch worden, of de
barricaden opgaan, aan de drugs
raken. Al die dingen heb je al eer
der bij de Molukkers gezien. Die
voelden zich ook teleurgesteld".
„Het cynische is dat de Centrum
partij op deze manier op den
duur gelijk krijgt: het probleem
met de buitenlanders wordt in
derdaad steeds groter. Als die
groepering nou maar een juiste
bijdrage zou leveren aan de op
lossing ervan. Dan zou er wel
licht werkelijk iets ten goede ver
anderen".
„Maar ja, als de regeringspartijen
al niets doen, wat zou je dan van
de Centrumpartij verwachten?
Dit kabinet vindt het nodig veer
tien miljoen gulden te besteden
aan voorlichting over ontwikke
lingssamenwerking. Dat is pri
ma. Maar, terwijl het keer op
keer roept dat het de discrimina
tie wil aanpakken, heeft het mi
nisterie van binnenlandse zaken,
zo staat in de Minderhedennota,
slechts 100.000 gulden gereser
veerd om de tolerantie van de
Nederlanders ten opzichte van
buitenlanders te bevorderen. Qp
die manier kun je zo'n probleem
niet grondig aanpakken. Daarom
vind ik het geschreeuw van het
kabinet hypocriet".
„WD—voorzitter Kamminga zei
vorig jaar tijdens het partijcon
gres dat het masker van de Cen
trumpartij moest worden afge
trokken. Sindsdien heeft de
WD niets meer gedaan. Er is
geen enkel voorstel gedaan, er is
geen geld beschikbaar gesteld
om particuliere initiatieven te
gen racisme te steunen. Ik heb
naderhand Kamminga gevraagd
wat hij precies wilde doen. Zijn
enige antwoord was: „Tja, het
mag geen geld kosten". Ik weet
wel wat er aan de hand is: veel
WD-stemmers stappen over
naar de Centrumpartij. Daarom
schuift de WD verder op naar
rechts. Ik heb geen bewijzen
voor die stelling, dat zeg ik er
eerlijk bij, maar ik voel het zo
aan tijdens gesprekken met
WD-politici".
Ook veel PvdA—stemmers stap
pen over naar de Centrumpartij.
Zandbergen: „Jawel, maar die par
tij schuift niet op naar rechts.
Het socialistisch kamerlid Buur-
meijer heeft bijvoorbeeld voor
gesteld geld beschikbaar te stel
len aan anti-fascisme—comités,
zodat die feller aan de slag kun
nen. Maar een positieve reactie
Vein de WD daarop? Ho maar.
Het enige dat gebeurt is dat het
sociaal-cultureel werk wordt af
gebouwd. Zodat gemeenten het
geld wordt afgenomen, waarmee
ze hadden kunnen werken aan
de verbetering van de contacten
tussen Nederlanders en buiten
landers. De regeringspartijen
spreken fraaie woorden, en in
tussen breken ze af wat is opge
bouwd".
„Veel mensen hebben bovendien
het idee dat buitenlanders wor
den voorgetrokken. Dat hebben
ze omdat er geregeld over specia
le maatregelen voor buitenlan
ders wordt gepraat en geschre
ven. Buitenlanders worden ech
ter op geen enkel gebied bevoor
deeld. Wel zijn er 1500 verschil
lende overheidsmaatregelen
waarin buitenlanders een slech
tere rechtspositie hebben dan
Nederlanders. Een voorbeeld?
Als een Nederlandse jongere het
minimum-jeugdloon verdient,
kan hij zonder problemen trou
wen met een buitenlandse. Een
buitenlander kan dat niet. Die
moet 1452 gulden netto per
maand, het minimum-loon, ver
dienen".
groting voor ontwikkelingshulp.
Mevrouw Herfkens (PvdA) ver
weet de minister een beleid van
hollen of stilstaan en van „mislei
ding". Weisglas (WD) en Aarts
(PvdA) drongen er bij de minis
ters op aan al het geld dat voor
ontwikkelingsshulp is wegge
legd ook te gebruiken.
Het kwam tijdens het mondeling
overleg over de begroting tot een
woordenwisseling tussen me
vrouw Herfkens en minister
Schoo, die de beschuldigingen
van het PvdA-kamerlid van de
hand wees, daarin gesteund door
Weisglas en Aarts. Minister
Schoo verklaarde dat de „politie
ke malaise en enorme bureaucra
tie in de Derde—Wereldlanden er
de voornaamste oorzaak van zijn
dat zij de vele miljoenen niet
heeft kunnen uitgeven.
'Droomliotel'
MIDDELBURG (ANP) - Een
50-jarige gepensioneerde
Duitse ingenieur kan 'zijn'
droomhotel in het Zeeuwse
Sluis voorlopig wel vergeten.
In een kort geding is hij zo
wel het pand als zijn geld
kwijtgeraakt.
De Duitser Gunther Schulz liet
vorig jaar zijn oog vallen op
een leegstaand klooster in
Sluis. Met zijn vrouw wilde
hij er een luxe motel begin
nen. De koopsom werd be
paald op 320.000 gulden,
maar er zou pas worden be
taald in januari van dit jaar.
Het echtpaar Schulz ver
kocht alle bezittingen en ver
bouwde voor een miljoen
gulden aan het oude klooster.
Toen het bankkrediet van zes
miljoen uitbleef, dreigde de
koop niet door te gaan. De re
ceptionist van het motel, G.
van Waes, schoot te hulp en
kocht het motel met eigen en
familiekapitaal. Schulz zou
het pand binnen enkele da
gen terugkopen. Dat gébeur-
de echter niet en Waes ver
kocht het voor hem veel te
dure gebouw aan een vast
goed-maatschappij
De Duitse ingenieur liet daarop
beslag leggen op het motel en
spande een kort geding aan
om de verkoop aan derden
ongedaan te maken. De presi
dent van de Middelburgse
rechtbank heeft nu echter al
le eisen van Schulz afgewe
zen. Daardoor is de Duitser
niet alleen zijn geld kwijt,
maar moet hij bovendien nog
stapels rekeningen betalen
voor de verbouwing van 'zijn'
motel.
kort geding dat haar clïente, Pau-
lien de Haan uit Arnhem, heeft
aangespannen tegen de Stich
ting Samenlevingsopbouw in
Wageningen. De vrouw was vol
gens de advocate al aangenomen
voor de functie van sociaal—cul
tureel werkster toen bekend
werd dat zij in april een baby ver
wacht. Op grond daarvan werd
zij door het bestuur van de stich
ting alsnog afgewezen.
Volgens mr. De Wolff was er op dat
moment echter al een arbeids
overeenkomst tot stand geko
men. Via het kort geding eist me
vrouw De Haan dat de stichting
die overeenkomst nakomt. Vol
gens de advocate heeft de vrouw
bewust gewacht met de medede
ling dat zij zwanger is tot de be
noeming naar haar mening defi
nitief zou zijn, omdat eerdere sol
licitatie-ervaringen hadden aan
getoond dat die zwangerschap
roet in het eten kan gooien.
De advocaat van de Stichting Sa
menlevingsopbouw Wagenin-.
gen, mr. J. Slot, ontkende dat bij
mevrouw de Haan de indruk kan
zijn ontstaan dat de benoeming
al definitief was.
Bovendien was volgens hem was
i de e
r de
cature in aanmerking te komen
dat er zo spoedig mogelijk met
het werk kan worden begonnen.
„Doordat mevrouw De Haan in
april een baby verwacht zou zij al
na twee weken werken met
zwangerschapsverlof gaan om
vervolgens pas in juni weer te be
ginnen", aldus Slot. Naar de me-,
ning van het stichtingsbestuur'
komt mevrouw De Haan daarom
niet langer in aanmerking voor
de functie.
De president van de rechtbank in
Arnhen, mr. E. Wytema, doet op
23 maart uitspraak.
MOORD - Een 52-jarige Amster
dammer heeft gisteravond be
kend dat hij dinsdagmiddag de
alleenwonende en vermogende
bejaarde Joh. Gorré (80) uit
Zaandam in blinde woede heeft
vermoord, omdat die hem een
eerder toegezegde baan zou heb
ben onthouden. De man, een
kennis van de heer Gorré, had di
recteur moeten worden van een
door het slachtoffer te financie
ren stichting ter bevordering van
de chelatie-therapie, maar Gorré
besloot uiteindelijk van die plan
nen af te zien.
AMSTERDAM/HOOGERHEIDE
(ANP) Het comité Verontruste
Pleegouders Foster Parents
heeft geen goed woord over voor
de rapportage van de commissie-
Van Kemenade en kondigt aan
met tegenrapporten te komen.
Daarin zullen de volgens het co
mité extreem hoge huisvestings
kosten, directiesalarissen, on
kostenvergoedingen en kosten
van briefwisseling van de
adoptieorganisatie op de korrel
worden genomen. Dit heeft de
secretaris van het comité M. We
ber, gisteren desgevraagd mee
gedeeld.
Het comité heeft al gerechtelijke
stappen ondernomen om inzage
te krijgen in de boekhouding van
het FPP-bestuur.
Ook de redactie van de Nieuwe Re
vue zegt teleurgesteld te zijn
over de werkwijze van de com
missie die een onderzoek instel
de naar de berichtgeving over
het Foster Parents Plan. Die
commissie heeft zich ondanks
een aanbod hiertoe van de Nieu
we Revue niet door dit blad laten
informeren.
De redactie verwijt de commissie
geen enkele aandacht te hebben
besteed aan "uitvoerig onder
zoek" van het blad in de Derde
Wereld en dat zij bij haar rappor
tage uitsluitend is uitgegaan van
reeds gepubliceerd cijfermate
riaal, zonder de bevindingen van
de verslaggevers te willen of te
kunnen controleren.
Die bevindingen betroffen met na
me de grote administratie rond
het brievenschrijven en de grote
bureaukosten van FPP, zoals
ook werd vastgesteld in een on
derzoek van twee Leidse studen
tes.
Het bestuur van Foster Parents
Plan Nederland heeft zich nog
niet beraden op eventueel te ne
men stappen tegen Nieuwe Re
vue en de Konsumentenman, nu
onderzoek heeft uitgewezen dat
hun berichtgeving over de beste
ding van financiële middelen
door FPP "soms onjuist en sug
gestief is geweest, zodat een ten
onrechte negatief beeld van de
bestemming van de gelden is op
geroepen", aldus directeur Kolk
van FPP Nederland.
Kolk maakte bekend dat het be
stuur van FPP Nederland inmid
dels heeft besloten af te stappen
van de verplichting dat pleegkin
deren schriftelijk contact moe
ten opnemen met hun pleegou
ders. Dat zal voortaan - binnen
zes maanden - op basis gaan van
vrijwilligheid.
Accessoires en
nieuwtjes
Catamarans kleding
modeshows
itischlwaterbassin^SS^EESa^ I Motorenhall sportboten Zeilplanken •'en Duiksport Roei-visboten
I Zeil- en motorjachten I Gigantisch Iwaterbassin
meer dan 900 schepen van kano tot Hiswa theater, demonstraties,
Roei- visboten
en opblaasboten
4 C .1 ill geopend van 10-17 uur en 19-22 uur zaterdag en zondag van 10-17 uur toegangsprijs f 12,50 per persoon,
