KITS
'Ik nooit meer dik'
Afslanken kan
wel eens een
ziekte worden
De ene dag wel,
de andere dag
niet op dieet
lm
^1'
ik
d\#JL
aarv't woord j
WOENSDAG
28 MAART
I I W Leidsc
Special van
Leidsch Dagblad
Alphens Dagblad
Akkoord inLausanne over bestand Libanon
Van 82 kilo naar 67 kilo
WOENSDAG 14 MAART 1984
Varia
PAGINA 19
Jochen Gerz is een Duitse, in Parijs
wonende kunstenaar die in 1977 op
Documenta VI een kunstwerk ten
toonstelde dat hij 'Der Transsibiri-
sche Prospekt' had gedoopt. Het
was verzekerd voor DM 40.000 en
bestond uit 18 leistenen platen van
50 x 50 centimeter die op de grond
lagen. Achter elke leisteen stond
een stoel. De expositieruimte was
geblindeerd, maar daar stond te
genover dat de bezoekers via een
luidspreker continu treingeluiden
hoorden. De stoelen bleken, aan het
einde van Documenta VI, te uitno
digend te zijn geweest, want som
mige bezoekers waren erop gaan
zitten en hadden hun plompe schoe
nen op de leistenen platen gezet,
waardoor enkele daarvan gebro
ken waren. Jochen Gerz wilde
40.000 Mark van de verzekering
hebben, want die leistenen waren
niet zomaar leistenen, maar leiste
nen met een Diepere Bedoeling.
Hij was met die achttien leistenen
in de Transsiberie Expres gestapt,
en had de hele reis dwars door de
Sovjet—Unie in een geblindeerde
coupe doorgebracht, met zijn blote
voeten op een leisteen. Elke 24 uur
een nieuwe leisteen. De vochtaf-
scheiding van zijn blote voeten in
de kunst spreekt men ongaarne
van zweetkakkies, maar het zal wel
warm zijn geweest in die geblin
deerde coupe, en als de militia
kwam vragen wat hij uitspookte
zal de vochtafscheiding ook aan
zienlijk zijn geweest) tekende ie
dere keer een ander patroon op de
leisteen.
Ik kan daar inkomen, zoals ik er
ook in kan komen dat Jodeph
Beuys, de befaamde Duitse kunste
naar die een aangekoekte badkuip
exposeerde met een pleister erop, de
volle mep van de verzekering wilde
hebben toen iemand die pleister
bleek te hebben meegenomen om
hem thuis (vermoedelijk) in te lij
sten en als een 'echte Beuys' te kijk.
te hangen. Het aanbod om de aan
schafkosten van een nieuwe pleis
ter te vergoeden sloeg Joseph Beuys
af, omdat die oude pleister onver
vangbaar was. Zij pleister is vrou
welijk, net als Florence Nightinga
le) had de wond bedekt die hij ajs
soldaat in de Tweede Wereldoorlog
had opgelopen. Het was dus een Be
tekenisvolle Pleister, een pleister
met een geschiedenis, zo'n pleister
vervang je niet door bij de apothe
ker een nieuwe hansaplast te ko
pen. De' verzekering betaalde dus
het volle bedrag van 180.000 DM uit
waarvoor de badkuip met pleister
verzekerd was, omdat die prijs in
dertijd geaccepteerd was voor het
Totale Kunstwerk.
Ik heb een zwak voor dit soort on
zinnige en zinneloze projecten, en
daarom zal het u niet verbazen dat
ik geen nee zei toen men mij vroeg
om in het gezelschap van Bert Bom
mels van Het Parool, Victor Haf
kamp van het Algemeen Dagblad
en de Wereldomroep, ANP-foto-
graaf Steinmeier, ontwerper Karei
Martens, mevrouw L. G. Schoor—-
Tempelaar van de PTT persdienst
en de staatssecretaris voor Verkeer
en Waterstaat, drs. J. F. Scherpen-
huizen maandagmiddag even met
een gecharterde straaljager de eer
ste postzegel ter gelegenheid van de
Europese verkiezingen aan Piet
Dankert, de voorzitter van het Eu
ropees parlement in Straatsburg te
gaan brengen. Vertrek van vlieg
veld Zestienhoven 14.00 uur, aan
komst Straatsburg 15.10 uur, aan
komst bij Europees parlemen t 15.30
uur, ontvangst Staatssecretaris
door heer Dankert 16.15 uur, pre
sentatie postzegel door Staatssecre
taris 16.30 uur,.einde presentatie,
gebruik drankje 16.50 uur, vertrek
naar vliegveld 18.00 uur, aankomst
vliegveld 18.20 uur, vertrek uit
Straatsburg 18.30 uur, aankomst
Zestienhoven 19.40 uur.
Niet-kunstenaars zullen nu mis
schien zeggen: waarom plakte die
Scherpenhuizen die postzegel niet
gewoon op een envelop om deze aan
de Weled. Heer P. Dankert, Straats
burg te adresserenDat is toch niet
ongebruikelijk als je een poststuk
van punt A naar punt B wilt ver
voeren? Bovendien gaat het wel zo
snel, geeft het veel minder romps
lomp, en was het misschien nog
goedkoper geweest ook! Maar wie
zo denken, verliezen uit het oog dat
het transporteren van zo'n postze
gel van 70 cent van Nederland
naar Frankrijk per straaljager on
der escorte van een zevental te goe
der naam en faam bekend staande
Nederlanders als een vorm van
Process Art of Project Art niet on
derdoet voor die leistenen van Jo
chen Gerz of die bepleisterde bad
kuip van Joseph Beuys.
Zij vergeten bovendien, dat deze
postzegel niet ten onrechte wees de
Staatssecretaris er op dat de post
zegel een informatiedrager is, af
hankelijk van wat er op afgebeeld
is) evenzeer een Diepere Betekenis
heeft als die pleister en die leiste
nen, want met zijn stippeltechniek
heeft ontwerper Karei Martens al
die stippen op de stembiljetten
waardoor de structuur van het Eu
ropees parlement wordt bepaald
willen symboliseren. Het zou dan
ook van weinig takt hebben ge
tuigd om zelfs de allereerste zegel
van de totale oplage van 1.700.000
eerst aan de achterkant een likje te
geven en hem daarna door een
PTT-machine dood te laten stem
pelen, alvorens hij (postzegel is
mannelijk, net als Albert Schweit
zer) bij een zo hooggeplaatste va
derlander en een zo direkt betrok
kene als Piet Dankert terecht zou
komen. En wat die kosten betreft:
ach, de straaljager werd weer
ruimschoots gecompenseerd door
de bescheiden borrelnootjes na af
loop van de uitreiking. Maar dat
leg ik u morgen wel uit...
Redactie: Anneloes Timmerije.
Bijdragen en vragen: Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Telefoonnummer: 071-144941, toestel 245.
Het begint zo onschuldig. Je
volgt een dieet om wat af te
slanken. Maar soms gaat dat
zover dat slank worden en blij
ven een obsessie wordt, je bent
er dag en nacht mee bezig. In
plaats van een mooi slank fi
guur te krijgen, verandert je li
chaam op den duur in een wan
delend skelet. Lijnen tot - in
sommige gevallen - de dood er
op volgt. De ziekte, want daar
gaat het in dit geval om, heet
anorexia nervosa. Zij komt
meestal bij vrouwen voor en
bij meisjes in de puberteit. Het
gevaar schuilt vooral in het feit
dat de patiënte angstvallig ver
zwijgt waar zij mee bezig is. In
tussen knaagt de maag van de
honger. Af en toe wordt het de
patiënte te machtig en grijpt zij
alles wat eetbaar is. Van cro-
quetten, tot slagroomtaart, au
gurken, droog brood. Soms
zelfs moet het voer van hond of
kat eraan geloven. Kotsmisse
lijk van deze schrokpartij
braakt de patiënte vervolgens
alles weer uit. Dus noodzakelij
ke stoffen krijgen geen kans in
haar lichaam hun goede werk
te doen.
Een welvaartsziekte wordt ano
rexia weieens genoemd. Toch
zijn er gevallen bekend uit de
veertiende en vijftiende eeuw
Er bestaan nog meer misver
standen over de ziekte. Zo zou
een dominerende vader of een
(over)bezorgde moeder oor
zaak kunnen zijn van het ont
staan ervan. Maar dat is nooit
onomstotelijk vastgesteld. In
tussen zitten al veel ouders
met een schuldcomplex opge
zadeld.
Valt de ziekte te voorkomen, kun
je van jezelf zeggen: "Ik moet
oppassen, want ik ben rijp
voor zoiets"? Psychiaters ont
kennen dat. De oorzaak is niet
bekend. Vaak kun je achteraf
wel zeggen: toen ben ik de ver
keerde kant opgegaan. Maar
dat is een verklaring met terug
werkende kracht. Vaak is de
anorexia dan al in een ver
gevorderd stadium. Zo ver dat
sommige lichaamsfuncties
verstoord zijn geraakt. Zo kun
je, als je lang aan anorexia lijdt,
ophouden met menstrueren.
De behandeling van anorexia-pa-
tiënten is erg moeilijk. Het ge
nezingsproces duurt dan ook
erg lang. Wie eenmaal genezen
is, loopt echter het gevaar op
latere leeftijd anorexia weer te
rug te krijgen. Bijvoorbeeld in
de menopauze of na een zwaar
verlies.
De psychiaters, want het is een
ziekte van de geest en geen li
chamelijke kwaal, zitten vaak
met de handen in het haar.
Want het aantal gevallen is zeer
groot en elke dag komen er
nog patiënten bij.
Nu moet je niet denken: ik ga
maar niet lijnen, want dan
krijg ik ook anorexia nervosa.
Want zo is het niet. Dat lijnen is
maar een aanleiding. De oor
zaak ligt veel dieper verbor
gen. Wil je meer over anorexia
nervosa weten, dan kun je
schrijven naar de stichting
anorexia nervosa, postbus 67,
2880 Velp.
Veel (jonge) mensen zijn
te dik. Het andere
uiterste, te dun, komt
ook voor, maar veel
minder. De
jongerenrubriek KITS
besteedt deze week
aandacht aan 'het
gewicht'.
Ten eerste een
voorbeeld van een van
de vele dieëten, het
brood-dieet, dat de
laatste tijd erg in trek
is. Een gesprek met
Veronica Ulijn uit
Leiden over dik zijn en
afvallen en tenslotte
'anorexia nervosa':
lijnen tot - in sommige
gevallen - de dood er op
volgt.
Om misverstanden te
voorkomen: Veronica
N
I"
(Illustratie: Bert Bijlage)
heeft veel succes gehad
met de Weight
Watchers, een
vermageringsinstituut
dat over de hele wereld
cursussen geeft. Maar
zoals voor veel dingen
geldt: de een heeft er
wel baat bij en de ander
niet.
Er zijn talloze manieren
om af te vallen. Het
belangrijkste is, dat je je
gezondheid in de gaten
blijft houden.
Huisartsen zijn van de
meeste methoden op de
hoogte en het is dus
nooit weg om eerst even
bij de dokter langs te
gaan voor je je stort in
het gevecht met de
kilo's.
Het lijkt wel alsof half Nederland
bezig is aan het zogeheten
brood-dieet. Het is zelfs zo'n
rage geworden dat de bakkers
in ons land zich glunderend in
de handen wrijven, want het
brood vliegt de winkel uit.
Kassa!
Maar wat houdt dat brood-dieet
nu precies in? Moet je alleen
maar droog brood (en water)
eten om het extra vet kwijt te
raken? Nou, zo is het niet pre
cies. Je moet bij dit dieet de
ene dag alleen maar volkoren
brood eten en de volgende dag
gewoon weer alles wat je lek
ker vindt. Waarschijnlijk heeft
het dieet zoveel succes omdat
je steeds maar één dag hoeft te
lijnen en je dan weer kunt vol
proppen. Maar pas op, want er
zijn wel wat spelregels aan ver
bonden. Die ene dag mag je
dus ook niets anders eten dan
volkorenbrood. Niet smokke
len als je wit brood lekkerder
vindt, en ook niet stiekum een
stukje kauwgum of een glas
cola naar binnen slaan. Een
kopje thee of koffie mag, maar
dan zonder suiker. Bronwater
kan natuurlijk wel onbeperkt
worden gedronken.
Volgens de uitvinder van dit
dieet, een zekere dokter C.M.
de Vos uit Sliedrecht, kun je er
twee kilo per week lichter mee
worden. De Vos zegt dit brood-
dieet te hebben 'uitgevonden'
omdat mensen, die van lekker
eten houden, nooit via een echt
dieet tot een andere eetstiil ko
men. Met andere woorden: als
je gewend bent om elke dag
een zak koekjes te eten hou je
het toch niet vol om alleen
maar groente en fruit te nutti
gen. Het voordeel van het
brood-dieet is datje nooit hon
ger hebt (je mag immers zoveel
volkorenbrood eten als je wilt)
en de ellende steeds maar een
dag duurt. De volgende dag
kun je rustig weer gebakjes
eten, zegt De Vos. Maar dan eet
je al het verloren vet er toch zo
weer by? Nee, zegt hij, het ge
wicht datje tijdens zo'n brood-
dag verliest wordt er die dag
niet bij gegeten, want de erva
ring leert dat je het voedsel
meer gaat waarderen en beter
proeft.
Een handig dieet dus. Noch de
uitvinder, noch de Stichting
Voorlichting Brood (die zoveel
propaganda maakt over het
dieet) rept erover hoe (on)ge-
zond het brood-dieet is. Laten
we er maar van uitgaan dat er
in volkorenbrood een heleboel
nuttige stoffen zitten en dat de
vitaminen die je op de ene dag
niet binnenkrijgt de volgende
dag wel weer in je lichaam be
landen.
Wil je meer weten over het
brood-dieet, dan kun je bij je
bakker langsgaan voor een fol
der. De Stichting Voorlichting
Brood verstrekt deze gratis fol
der ook als je een briefje
schrijft naar Postbus 88000,
2508 BR Den Haag.
f Aiohen
Alles over cosmetica, kleding, schoenen, sieraden, lingerie....
En natuurlijk zullen ook de toonaangevende modezaken
weer ruimschoots vertegenwoordigd zijn.
Makkelijk voor u, want u kunt in één keer uitzoeken wat u
kopen wilt én waar u het kunt kopen.
In deze jaarlijkse special,
LAUSANNE (GPD/Reuter) - Op
de Libanese verzoeningsconfe
rentie in Lausanne is gister
avond na een dag van grote ver
warring, opwinding in de confe
rentiezaal en talloze tegenstrijdi
ge verklaringen van dé verschil
lende delegaties, uiteindelijk
toch nog een akkoord bereikt
over een nieuw bestand, om pre
cies te zijn bestand nr. 180.
Nu de kwestie van een bestand, in
Libanon meer een teken van goe
de wil dan een besluit dat ver
dere ongeregeldheden uitsluit
(er zijn sinds 1975 al 179 bestan
den uitgeroepen en verbroken),
uit de weg is, konden de verza
melde krijgsheren vandaag se
rieus aan het werk over de cen
trale kwestie die in Lausanne be
handeld zal moeten worden - po
litieke en sociale hervormingen.
Voor het eerst nam gisteren ook de
Syrische waarnemer aan de con
ferentie, vice-president Abdel
Haüm Chaddam, aan de bespre
kingen deel. Verwacht wordt dat
Chaddam een centrale rol bij de
conferentie zal spelen nu Syrië
weer de belangrijkste macht in
Libanon in handen heeft na de
terugtrekking van de Amerika
nen. Chaddam zei dat hij niet uit
Lausanne zou vertrekken totdat
een akkoord bereikt was, al zou
de conferentie „twee weken of
twee maanden duren".
In Beiroet was het gisteravond,
twee uur na het ingaan van het
bestand, rustig. Afgezien van een
enkel schot langs de zogenaam
de groene lijn tussen oost- en
west-Beiroet was het rond mid
dernacht stil in de Libanese
hoofdstad. Een grocD christelij
ke leiders in Libanon, allen aan
hangers van de harde lijn, heb
ben gisteren de oprichting van
een nationale verzetsraad be
kendgemaakt. De raad wil de Sy
rische invloed in Libanon terug
dringen en een federaal Libanon
stichten. Woordvoerders van de
raad verklaarden in Beiroet dat
de deelnemers ontevreden zijn
met de Syrische overheersing
van de verzoeningsconferentie in
Lausanne. Bovendien heefl de
nieuwe christelijke groepering
bezwaren tegen het beleid van de
regering van president Gemaycl.
"In de Libelle stond op een goed
moment een verhaal van een
vrouw die vijftig kilo was afge
vallen. Er stond een telefoon
nummer bij dat artikel. Toen
zei een collega van mjj:Hier is
de telefoon en nou bel je op'
Dat heb ik toen gedaan. Zon
der het aan iemand te vertellen
(zelfs mijn man wist nergens
van) ben ik daar naar binnen
gestapt"
Denk je dat het helpt om samen
met anderen af te slanken?
"Ja, je stimuleert elkaar enorm
en je controleert elkaar ook
een beetje. Maar zonder me
vrouw Smolders (cursusleid
ster Weight Watchers, red.) had
ik het nooit gered. Zij staat het
hardst te glunderen bij elk on
sje dat er af is. Sommige men
sen aanbidden de Baghwan,
nou ik aanbid mevrouw Smol
ders".
"Het goeie van deze methode is,
dat je niet op dieet bent. Je
kunt gewoon eten en je hebt
nooit honger. Je moet het meer
zien als een verandering van
eetgewoonte. Je eet alleen nog
maar gezonde dingen. Maar je
mag alles eten hoor! Brood en
vlees en aardappelen, groenten
en fruit, melk en kwark, enz.
Zelfs af en toe een glaasje wijn.
Alleen snoepen is uit den bo
ze".
"Ik was zó enthousiast over de
resultaten, dat ik nergen an
ders meer over kon praten. De
laatste tijd merk ik wel dat
sommige mensen daar een
beefje genoeg van krijgen.
Vreemd genoeg is er ook veel
jaloezie, vooral bij meisjes.
Vroeger was ik altijd die dikke.
Ik werd op school al bolletje
genoemd, of kamerolifantje.
Nu zie ik er natuurlijk veel leu
ker uit en sommige mensen
kunnen dat niet hebben. Maar
ik krijg ook heel veel leuke
reacties".
Veronica Ulijn, getrouwd,
20 jaar, 1,70 lang, was verslaafd
aan snoepen. Als kind "altijd al
flink geweest", begon zij op
haar 17e behoorlijk uit te dijen.
Acht jaar lang heeft Veronica
geprobeerd haar overtollig vet
kwijt te raken. Zonder succes.
Zo'n vijf maanden geleden woog
zij nog 82 kilo en 2 ons, nu is
daar 15 kilo van af. "Je moet
jezelf haten om te kunnen af
vallen".
"Bij de snackbar at ik rustig ach
ter elkaar een patat met dubbe
le pindasaus, een patat met
dubbele mayonaise èn een fri
kadel-speciaal. Ik kan nooit
één koekje eten, nee ik ga net
zo lang door tot ze allemaal op
zijn. Als je dan voor de spiegel
gaat staan, kan je wel huilen
van ellende. Dan dook ik maar
weer die ijskast in, op zoek
naar iets eetbaars. Een alcoho
list verdrinkt z'n verdriet en ie
mand die verslaafd is aan snoe
pen eet z'n verdriet weg".
Het begon bij Veronica allemaal
toen ze een jaar of twaalf was.
Haar ouders hadden een
brood- en banketzaak in Lei
den. Er schoot voor de kinde
ren natuurlijk altijd wat over.
Van het een kwam het ander
en op een goed moment kon ze
het snoepen gewoon niet meer
laten. Het was een verslaving
geworden.
Veronica: "Ik heb van alles ge
probeerd. Ik begon aan allerlei
dieëten, maar ik hield het nooit
langer dan een paar dagen vol.
Weet je hoe dat gaat? Je valt
een paar kilo af, maar na een
dag of wat lijnen eet je weer als
een gek. Het komt er op neer,
dat je dan zwaarder bent dan
toen je begon. En zo gaat dat
maar door. Je wordt er in feite
dus alleen maar dikker van,
van al dat lijnen".
Denk je datje het volhoudt? Want
dat is natuurlijk het moeilijk
ste.
"Ik weet het zeker. Alleen al om
dat ik me veel beter voel, veel
gezonder. Je hebt veel meer
energie. Ik ben bijvoorbeeld
veel minder ziek en ik sta 's
morgens vroeger op. Je bent
écht een ander mens. Ik zou
het wel van de daken willen
schreeuwen. Nee, ik wil nooit
meer dik worden".
Vroeger zeiden ze wel eens: "kijk daar heb je Miss Piggy".
(foto's Holvast)
Is er veel veranderd nu je slank
bent? Ze zeggen immers wel
eens 'dikke mensen zijn gezelli
ge mensen'.
Veronica: "Ik denk dat je jezelf
een bepaalde houding geeft als
je dik bent. Je wilt toch een
beetje opvallen. Ik hing bij
voorbeeld altijd de clown uit.
Nu merk ik van mezelf, dat ik
een stuk rustiger ben gewor
den. Nu zeggen sommige men
sen: 'Goh, die ziet er toch leuk
uit'. En vroeger kwam ik wel
eens in een een café en dan zei
den ze: 'Kijk, daar heb je Miss
Piggy'. Die gezelligheid is vol
gens mij ook een houding. Ik
denk dat veel dikke mensen
zich helemaal niet gelukkig
voelen. Ik had er tenminste
vreselijk veel last van. Kwaad
op mezelf, omdat ik er niets
aan deed en schuldgevoelens"
Waarom is het na acht jaar in
eens wel gelukt om af te slan
ken?
"Op een dag kwam ik een oude
vriendin van me tegen. Ik wist
niet wat ik zag. Ze was ook al
tijd behoorlijk dik geweest en
nu had ze maat 38! Zij vertelde,
dat ze naar de Weight Watchers
was geweest. Nou dat leek me
ook wel wat. Maar toen heeft
het nog een jaar geduurd voor
ik er aan begon. Je moet jezelf
eerst haten voordat je kunt af
vallen"
