Opnieuw beschieting
Spaans vissersschip
De Oman-affaire, de zaak die maar niet in de doofpot
wil
Strijd overschaduwt
Libanonconferentie
Golf van anti-Franse sentimenten
Grieks-Turks
incident gesust
Merkwaardige en onfrisse zaken van Mark Thatcher
DEANTI-
INBRAAK-
PEN.
Houdt monden fris en mensen monter.
PAGINA 7
ZATERDAG 10 MAART 1984
MADRID - De Golf van Biscaje is vrijdag wederom het toneel geweest van een visserij
incident. Op 50 mijl ten westen van de plaats waar woensdag een Frans marinefregat
twee Spaanse vissersboten onder vuur nam met een saldo van negen gewonden, vuurde
een andere Franse oorlogsbodem vrijdagmiddag opnieuw op een vissersboot, eigen
dom van een Spaans-Britse firma. Dit keer raakte geen van de 16 opvarenden gewond,
omdat de schoten vlak voor de boeg in zee sloegen. Volgens een Spaanse bron viste het
schip buiten de 200-mijlszone.
Spaanse jongeren werpen vuilniszakken over de hekken van de Franse ambassade in Madrid, naar
aanleiding van eerdere beschietingen woensdag. (foto ap».
BRUSSEL (Reuter/UPI) De Na-
voraad heeft vrijdag een speciale
vergadering gewijd aan het inci
dent in de Egeïsche Zee, waar
donderdag een Turks marine
schip een Griekse onderzeeboot
zou hebben beschoten. De raad,
bestaande uit de ambassadeurs
van de 16 lidstaten, drong er bij
Griekenland en Turkije op aan
"de uiterste terughoudendheid'
te betrachten, aldus een woord
voerder van de NAVO.
Turkije heeft de Griekse beschul
diging inmiddels tegengespro
ken. De Griekse regering heeft
volgens Ankara geprobeerd iets
aan te tonen dat niet heeft plaats
gehad. Daarmee probeerde zij
"een kunstmatige crisis" te
scheppen, aldus Turkse woord
voerders.
In de verklaring wordt toegegeven
dat Turkse marineschepen ver
schillende schietoefeningen heb
ben gehouden tussen het (Griek
se) eiland Samothraki en de
(Turkse) baai van Saros. Gezegd
wordt dat het hier om een routi
ne-operatie ging.
Griekenland en andere betrokken
landen zijn vooraf op de hoogte
gesteld, aldus de Turkse verlda-
ring waarin ontkend wordt dat
de schietoefeningen in Grieks
territoriaal water werden gehou
den.
Griekenland is vrijdag teruggeko
men op het besluit zijn ambassa
deur in Turkije terug te roepen.
Het verklaarde een bevredigen
de uitleg te hebben ontvangen
over het incident in de Egeïsche
Zee van afgelopen donderdag.
BEIROET (AFP/Reuter) - De
strijd in en rond Beiroet tussen
islamitische milities enerzijds en
christelijke milities en het gere
gelde leger anderzijds is vrijdag
in alle hevigheid opgelaaid. De
gevechten overschaduwden de
voorbereidingen die de Libanese
leiders maken voor de verzoe
ningsbesprekingen die begin
volgende week in Lausanne wor
den gehouden.
Vrijdagochtend deden zich nog
sporadische vuurgevechten
voor, maar de strijd breidde zich
in het stadscentrum snel uit tot
een volledige veldslag. Volgens
Radio Beiroet werden bij be
schietingen over de "groene"
scheidingslijn tussen het islami
tische West- en het christelijke
Oost-Beiroet granaatwerpers,
zware artillerie en automatische
wapens ingezet. De politie meld
de dat bij de gevechten van vrij
dagochtend zeker drie mensen,
onder wie een Libanese journa
list, zijn omgekomen en 27 wer
den gewond. De gevechten ver
spreiden zich later van de "groe
ne lijn" naar de zuidelijke sji'iti-
sche buitenwijken van de stad.
Ondanks de gevechten zetten de
vertegenwoordigers van de Liba
nese partijen gisteren de voorbe
reiding van de conferentie voort.
De oppositionele sji'itische lei
der Nabih Berri en druzenleider
Walid Joumblatt reisden over de
weg - het vliegveld van Beiroet
bleef gesloten - naar Damascus
en ontmoetten er vertegenwoor
digers van hun Libanese bond
genoten. Ook de Saoedische be
middelaar Rafic Hariri woonde
het overleg bij. Berri, Joumblatt
en de andere oppositieleiders, de
voormalige president Suleiman
Franjieh en ex-premier Rashid
Karame, zullen hun christelijke
tegenstanders confronteren met
een gezamenlijke strategie.
Op het programma van de opposi
tie staan onder meer ver gaande
hervormingen van de grondwet
en de vorming, naast het be
staande parlement, van een se
naat waarin de diverse geloofsge
meenschappen naar verhouding
zijn vertegenwoordigd.
Het rechtse en christelijke kamp,
geleid door Pierre Gemayel van
de falangistische Kataeb en ex-
president Camille Chamoun,
neigt ernaar "decentralisatie"
feitelijke kanonisering, in Liba
non voor te stellen. Over het af
staan van macht om de christelij
ke overheersing binnen het over
heidsapparaat te beëindigen ten
gunste van de islamieten, zeiden
Gemayel en Chamoun vrijdag in
een verklaring: "In geen geval
zullen wij deze kwestie bespre
ken onder politieke en militaire
druk".
"De beide kampen bieden geen ge
meenschappelijke punten, be
halve mogelijk de nodzaak van
een breder coalitiekabinet, maar
zelfs dat is onzeker", verwoordde
een regeringsfunctionaris het
groeiende pessimisme.
IWat u hiernaast ziet,
is de Anti-inbraak-pen.
Niets bijzonders: gewoon
een willekeurige pen,
waarmee u de onder
staande bon invult en aan
ons opstuurt.
U ontvangt dan alle
mogelijke informatie over
electronische inbraak
beveiliging van Chubb
Lips. Informatie waarin
wij vertellen wat onze
filosofie isoverbeveiligen.
Wat onze manier van den
ken, van handelen is. Het
aandragen van oplossingen
die zijn toegespitst op uw
specifieke situatie, vanuit
onze optiek als Neder
lands grootste expert in
beveiliging. Want in prin
cipe verkopen wij geen
losse produkten, maar
systemen. Maatwerk.
En omdat Chubb Lips
voor elke situatie de juiste
apparatuur voorhanden
heeft, is 't mogelijk om
tegelijkertijd de meest
economische en vooral
efficiënte beveiliging te
leveren. Bovendien heb
benwij een naam
SalBÜ
'n Vertrouwde naam.
CHUBB LIPS.
BEVEILIGT ALLES TEGEN ALLES.
BON
Informeer mij omtrent de anii-inbraak I
systemen van Chubb Lips Nederland B V. g
Naam:
I Postcode:
Plaats:Tel.:
Stuur deze bon in een ongefrankeerde
envelop naar
CHUBB UPS NEDERLAND BV
t.a.v. Ard. Verkoop 156. Antwoord-
nummer 17.3300 VB Dordrecht of 1
I bel 078-136144, toestel 395.
De Franse premier Mauroy, die in
zijn hoedanigheid van burge
meester van Lille een tweedaags
bezoek brengt aan een steden-
symposium van de Verenigde
Naties in Madrid, weigerde bij
aankomst in de Spaanse hoofd
stad commentaar te geven op de
incidenten in de Golf van Bisca
je. Het visserij-incident van
woensdag en het bezoek van
Mauroy aan Madrid hebben een
golf van verontwaardigde reac
ties en anti-Franse sentimenten
in Spanje veroorzaakt.
door
Gerrit Jan Hoek
In Ondarroa, het Baskische vis
sersdorp waar de twee beschoten
boten vandaan kwamen, ver
schenen vrijdag enkele duizen
den demonstranten op straat
die de leuzen „Fransen moorde
naars" en „Ja tegen de visserij,
nee tegen de oorlog" scandeer
den. De Franse ambassadeur
Guidoni werd langdurig uitge
jouwd en uitgefloten tijdens zijn
voordracht op een symposium
over de EG.
Sommige kranten stelden het be
schieten van de twee vissersbo
ten zelfs op één lijn met het neer
schieten van de Zuidkoreaanse
Boeing op 1 september vorig
jaar, waarbij 269 passagiers om
kwamen. De voorzitter van de
Baskische redersorganisatie eis
te dat de Verenigde Naties het
Franse optreden op identieke
gronden veroordelen als destijds
het neerschieten van de KAL-
Jumbo, en drong er bij premier
Gonzalez op aan de diplomatieke
betrekkingen met Frankrijk te
verbreken.
Na het dreigement van de Franse
staatssecretaris voor de zeevisse
rij, Guy Lengagne, dat Frankrijk
niet zal schromen identieke
maatregelen te nemen in geval
van herhaling door Spaanse vis
sersboten, die zonder licentie in
de Franse EG-wateren vissen, is
het eind van de incidenten nog
niet in zicht. De kern van het pro
bleem ligt echter bij de omvang
van de Spaanse vissersvloot en
het gebrek aan visgronden.
Terwijl de EG-landen hun vissers
vloten de laatste jaren aanzien
lijk gereduceerd hebben, is de
Spaanse vloot met de helft toege
nomen. Met ruim 13.000 vissers
boten, waarvan er ongeveer 3900
buiten de Spaanse territoriale
wateren vissen, is de Spaanse
vissersvloot - na die van de Sow-
jet-Unie en die van Japan - de
grootste ter wereld. In de visserij
zijn in Spanje maar liefst 110.000
mensen werkzaam, ruim twee
derde van het totale aantal vis
sers in alle tien landen van de EG
samen (160.000).
Diverse traditionele visgronden
zijn de laatste jaren sterk geslon
ken voor de Spaanse vissers.
Voor de EG-zone is het aantal
visserijlicenties van 300 in 1980
teruggebracht tot 106 in 1984. De
toegelaten hoeveelheid heek, een
van de favoriete vissoorten op de
Spaanse markt, is van 45.000 ton
in 1976 gedecimeerd tot 7900 ton
voor het lopende jaar.
Elders kampt Spanje met identie
ke problemen. Ook Marokko,
Portugal en Canada hebben hun
viswater slechts mondjesmaat
opengesteld voor de gulzige
Spaanse vloot, die niet alleen 1,1
miljoen ton vis per jaar produ
ceert, maar die het bovendien
niet zo nauw neemt met de regle
mentaire afmetingen van de ma
zen van de netten.
Het enige alternatief voor de
Spaanse vloot om aan beschie
ting door Franse marine of het
aan de ketting leggen door Ma
rokko of Portugal te ontkomen,
is een sterke reductie van het
aantal schepen, of uitwijken naar
verre visgronden in de Indische
of Stille Oceaan. Want in de hui
dige internationale omstandig
heden is geen land gevoelig voor
het Spaanse humanitaire argu
ment, dat de gezinnen van de
110.000 Spaanse vissers toch ook
moeten eten.
BONN (DPA/AFP) - De Westduit-
se schrijver Heinrich Böll wil
zijn archief verkopen aan de ge
meente Keulen. Behalve zijn
complete werk bevat Bölls ar
chief manuscripten, aantekenin
gen en ongeveer 50.000 brieven,
onder andere van de ex-presi-
denten Walter Scheel en Gustav
Heinemann, ex-bondskanselier
Willy Brandt en de schrijver
Günther Grass.
aanleiding van een stuk dat het
afgelopen weekeinde ver
scheen in de zondagskrant The
Sunday Times. Daarin stond
onder meer dat niet alleen
Mark Thatcher, de zoon van de
premier, geld heeft verdiend
aan de Oman—affaire, maar dat
geld is gestort op een bankre
kening die hij deelt met zijn va
der Denis.
Het antwoord van mevrouw
Thatcher was evenzeer karak
teristiek. Ze zei, dat er niets on
behoorlijks aan de hand is met
de gemeenschappelijke bank
rekening, en dat het hier bo
vendien om een privé—zaak
gaat. Daarna viel ze uit naar
The Sunday Times, die bedrog
zou hebben gebruikt om ach
ter het geheim van de rekening
te komen.
Alweer een hoofdstukje in de
Oman—affaire, de zaak die
maar niet in de doofpot wil.
Sinds de zeer respectabele zon
dagskrant The Observer op 15
januari met de eerste onthul
ling over de merkwaardige za-
kenaffaires van Mark Thatcher
begon, heeft diens moeder
geen rustige dag meer in het
Lagerhuis gehad.
De feiten. In 1981 was de Britse
premier op officieel bezoek in
de oliestaat Oman. Tijdens dat
bezoek pleitte ze bij de sultan
onder meer ten gunste van het
bouwbedrijf Cementation In
ternational, dat in de slag was
voor de opdracht een universi
teit ter waarde van 1,4 miljard
te bouwen.
Vlak voor ze in Oman aankwam,
en in Oman zelf, kreeg ze be
zoek van haar nu 30-jarige
zoon Mark. Wie erg naief is,
zegt dat hij daar toevallig tege
lijkertijd moest wezen. Hij was
namelijk door Cementation In
ternational als commercieel
adviseur aangetrokken, juist
met het oog op de opdracht
voor de universiteit.
Het bedrijf kreeg de order en me
vrouw Thatcher werd, weer te
rug in eigen land, uitgebreid
gefêteerd omdat ze weer zo'n
mooie order voor het vader
land had weten binnen te sle
pen. Dat Mark Thatcher ermee
te maken had, wist op dat mo
ment niemand.
The Observer kwam er evenwel
in januari van dit jaar achter,
en ging, voor de gegevens ge
publiceerd werden, met een
lijstje vragen naar Downing
Street 10. De belangrijkste
vraag daarbij was uiteraard:
„Wist de premier dat haar zoon
financieel voordeel zou kun
nen hebben bij het door haar
binnenhalen van de opdracht
voor Cementation?"
Maar de premier wilde geen ant
woord geven. Ze zei dat ze niet
van plan was de privé—zaken
van haar zoon te bespreken, 's
Avonds herhaalde ze dat nog
eens een keertje in een tv—in-
door
Henk Dam
terview, voegde daar aan toe
dat ze in het buitenland „altijd
in de slag" was voor Engeland,
en daarmee was voor haar de
kous af.
Maar niet voor de Labour-partij.
Parlementsleden daarvan
vroegen de volgende dagen tij
dens het vragenuurtje om op
heldering. Ook zij kregen
steeds weer de kous op de kop,
want mevrouw Thatcher hield
steeds weer haar verhaal over
privé—zaken waarover ze niet
wilde praten, en dat er niet ge
zeurd moest worden omdat de
opdracht tenslotte naar een
Brits bedrijf was gegaan.
Ze kreeg enkele weken later
steun van de 'Speaker' (voor
zitter) van het Lagerhuis die
zei dat de reglementen van het
Lagerhuis haar niet dwingen
opening van zaken te geven.
Daarmee leek een eind aan de
potentieel voor mevrouw That
cher nogal schadelijke affaire
te komen.
Dat was niet zo, en wel om twee
redenen. In de eerste plaats
wilde Labour dit buitenkansje
om ten koste van de vrijwel on
aantastbaar lijkende premier
te scoren, niet voorbij laten
gaan. De zaak werd zelfs van
'back-bench' naar 'front--
bench' overgeheveld, met an
dere woorden: het waren nu de
grote kanonnen van de partij
die tijdens het vragenuurtje de
premier onder vuur namen.
Bovendien lieten de Britse kran
ten, vooral de zondagsbladen,
de zaak niet los. Er kwamen
steeds meer verhalen. Over het
feit dat Denis misschien ook
wel financieel gewin bij de
Oman—affaire had behaald.
Over het gegeven dat ook an
dere Britse bedrijven hadden
geprobeerd de opdracht te krij
gen. En over de duistere han
del en wandel van Mark in het
algemeen.
Op dat laatste veld is het goed
oogsten. Mark immers was al
tijd een halve mislukkeling ge
weest tot het moment waarop
zijn moeder premier werd. Tot
die tijd (mei 1979) had hij zijn
leven gevuld met het niet af
maken van de universiteit, het
niet afmaken van een oplei
ding tot accountant, en wat au
toracen (daarbij gesponsord
door vrienden van zijn vader in
de olie—industrie).
Maar vanaf '79 braken de gouden
jaren voor hem aan. Hij kreeg
het ene sponsor—contract na
het andere (van lieden die
eensdeels goede sier wilden
maken met zijn naam, en an
derzijds bij zijn moeder in een
goed blaadje wilden komen),
ging tv-reclames doen waarbij
hij onder meer whisky, ten-
niskleding en overhemden
aanprees, en begon bovendien
zelf met een bedrijf.
Dat bedrijf, Monteagle Marke
ting, richtte hij samen met een
vriend uit de race—wereld op,
en bestaat nog steeds. Het
houdt zich bezig met 'advise
ren', commercieel werk in de
breedste zin des woords. Hoe
wel, breed? Wat Mark te verko
pen heeft, is in feite maar één
ding: de achternaam die hij ge
meen heeft met de Britse pre-
Tegen een vriend heeft hij eens
gezegd dat hij maar één grote
ambitie in het leven heeft: voor
z'n 35e miljonair te zijn. Dat is
hem aardig aan het lukken
ook. Niemand weet precies
wat hij bijvoorbeeld aan zijn
bemoeienissen met de order in
Oman heeft verdiend, maar in
die branche zijn commissies in
de orde van enkele tonnen heel
gewoon.
Wat Mark verweten kan worden,
is dat hij zo geheimzinnig over
zijn zaken doet, temeer, omdat
hij zich in een aantal commer
ciële avonturen heeft gestort
die, gezien de positie van zijn
moeder, op z'n minst op het
randje moeten worden ge
noemd.
De Oman—affaire is daar nu een
schoolvoorbeeld van gewor
den. Maar wat moet men daar
naast bijvoorbeeld denken van
het feit dat Mark financiële be
langen heeft in de goudhandel
in Hongkong, terwijl iedereen
weet dat de goudprijs daar
sterk afhankelijk is van de (ge
heime) onderhandelingen tus
sen de Britse en de Chinese re
gering over de toekomst van
de kroonkolonie?
Dit soort zaken, het feit dat Mark
vrienden erop na houdt die
zich niet ervoor schamen zijn
naam bij louche praktijken als
wapenhandel te gebruiken, de
bedrijfjes in Hongkong, Zuid-
-Afrika en Cyprus waar hij en
zijn vader belangen in hebben,
het ruikt allemaal niet erg fris.
Dat mevrouw Thatcher steeds zo
hardnekkig geweigerd heeft
opening van zaken te geven,
maakt het alleen nog maar er
ger. Men kan zich afvragen
waarom ze zo geheimzinnig,
doet en daarmee zelfs grote
groepen in haar eigen partij en
haar tot dusver door dik en
dun steunende kranten als de
Daily Telegraph van zich ver
vreemdt.
Omdat ze iets te verbergen
heeft? Om haar zoontje te be
schermen voor wie ze, om The
Observer te citeren, „altijd een
zwak plekje heeft gehad, mede
uit schuldgevoel omdat ze,
druk in de weer als ze was met
haar loopbaan, onvoldoende
tijd voor hem had toen hij
klein was"?
Of zien we hier de karaktertrek
die zich toch al steeds meer bij
haar lijkt te ontwikkelen: het
feit dat zij in toenemende mate
alleen nog zichzelf „als maat
staf aller dingen" beschouwt,
haar gevoel dat zij geen verant-
Verbod op media
in Suriname
weer opgeheven
PARAMARIBO (ANP) - Het ver
schijningsverbod voor het Suri
naamse dagblad De West wordt
per 1 mei opgeheven. Met ingang
van dezelfde datum zullen ook
de twee particuliere radiosta
tions, 'Apintie' en 'Rapar' (Radio
Paramaribo) weer mogen uitzen
den. Dat heeft de Surinaamse
premier Udenhout bekendge
maakt op een persconferentie in
Paramaribo.
Premier Udenhout zei niet onder
welke voorwaarden de genoem
de media hun activiteit kunnen
hervatten. Wel zei hij dat de
maatregel is genomen vooruitlo
pend op een mediacode, die in
voorbereiding is.
Het dagblad De West en de beide
radiostations moesten na 8 de
cember 1982, toen vijftien critici
van het bewind-Bouterse wer
den doodgeschoten, hun activi
teiten staken. Op diezelfde da
tum werd ook aan andere kran
ten een verschijningsverbod op
gelegd.
ADVERTENTIE
TRESLONG
organiseert
vrijdag 16 maart a.s.
FEEST VAN DE
MAAND!
inclusief:
4-gangen feestdiner
gezellig dansen
artiesten-optreden met
CORRY
KONINGS
De dansmuziek wordt
verzorgd door:
HET LION COMBO
entreeprijs 9Q50
slechts: fcWNp.p.
De bar is open vanaf
17.00 uur.
Aanvang 19.30 uur.
Voor reserveringen:
PARTYCENTRUM
TRESLONG
Vosselaan 15, Hillegom
tel.: (02520) 15347
Dat zou te begrijpen zijn. Be
scheidenheid is toch al nooit
de meest opvallende eigen
schap van de Britse premier
geweest, en daar komt nu bij
dat ze met overgrote meerder
heid de verkiezingen heeft ge
wonnen, en bovendien alleen
nog maar omgeven is door
ja—knikkers.
De manier waarop ze de Oma
n-affaire heeft aangepakt, de
echt arrogante wijze waarop ze
het vakbondsverbod voor het
personeel van de afluistercen-
trale in Cheltenham erdoor
heeft gedrukt, het wijst op een
toenemend isolement, en op
een afnemend gevoel voor wat
politiek opportuun is.
Niet voor niets heeft een van de
meest invloedrijke Conserva
tieve parlementsleden, Ed
ward du Cann, onlangs in een
interview gezegd dat mevrouw
Thatcher eens wat minder
hard zou moeten werken, en
een vice—premier zou moeten
aanwijzen.
En niet voor niets heeft de La
bour-partij de afgelopen we
ken in twee peilingen hoger ge
scoord dan de Conservatieve
partij, iets dat sinds de Falk-
landoorlog niet meer gebeurd
was. Het Britse volk krijgt er
wat genoeg van, door twee ko
ninginnen bestuurd te worden.
Willie Hamilton, Lagerhuislid
voor de Labour—partij, heeft in
de loop der jaren de reputatie
verworven een belediging
meer of minder niet uit de weg
te gaan. Toen hij dinsdag de
Britse premier mevrouw That
cher enige vragen over de 'Om
an-affaire' stelde, ging hij er
op voor hem karakteristieke
wijze tegenaan.
„Vindt u ook niet dat u uw hoge
ambt misbruikt en van Dow
ning Street 10 een nogal ob
scuur en vunzig familiecasino
maakt?", vroeg hij. En: „Elk
lid van uw familie, hoe beperkt
van vermogens ook, schijnt het
goed voor zichzelf te doen. Wilt
u daarover nu eindelijk eens
opheldering geven?"
Hamilton stelde zijn vragen naar
Mark en Margaret Thatcher: privézaken
ADVERTENTIE
Munt uit in zuiverheid.
woordelijkheid over haar da
den hoeft af te leggen, haar, om
de Britse kranten na te schrij
ven, „presidentiele neigin
gen"?
