Zigeuners blijven
een 'apart' volkje
Reportage
Veel reacties op besluit raketten
Kloof met Nederlandse burgers
is nauwelijks te overbruggen
VRIJDAG 9 MAART 1984
Varia
PAGINA 17
door
Ron Kragten en
Anton Oosting
Ik houd van reclameproza dat als
een sluipschutter op je afkomt. Gis
termiddag om half vier deed Björn
Borg zijn intrede in de personeels-
kantine van de Bijenkorf, waar hij
zijn Menswear collection presen
teerde. „Menswear collection" is
noch Nederlands noch Zweeds
(noch Hongaars), maar blijkbaar
het latijn van de herenmode all
over the world.
„De eerste mannenmode onder de
naam Björn Borg is tot stand geko
men door een nauwe samenwer
king van hem en de stylist Rhodi
Heintz. Het zal duidelijk zijn dat
de collectie die exclusief in de
Bijenkorf te koop zal zijn de
sfeer ademt van een sportieve non
chalance".
Twee opmerkingen. „Onder de
naam Björn Borg" met twee pun
tjes op de eerste o is in feite onjuist,
want uiteraard heeft de ontwerper
van het logo (wat men in een
vreemde ongesproken taal het
'woordmerk' noemt) voor de ge
bruikelijke gimmick c.q. afwijking
gezorgd die het oog blijvend moet
treffen: op de o van Björn staan
niet twee puntjes, maar staat een
liggend streepje. Het is spijtig dat
slechts zeer weinig kranten en tijd
schriften in de wereld zo'n streepje
boven de o zullen kunnen produce
ren, vandaar dat ik u er even in
woorden op wijs. Hetzelfde pro
bleem geldt trouwens voor de a—ty
pische B's in het logo, want die zijn
NIET in hun middel ingesnoerd tot
de linkerstaander, waardoor ze de
ponteneur van een buikje krijgen.
Dat klopt overigens wel met de
ideologie die achter BB's MM (Man-
nenMode) schuilt, namelijk de sfeer
te ademen van een sportieve non
chalance.
He, dacht ik blij verrast, dat spor
tieve kende ik wel van Björn Borg,
maar dat nonchalante niet!
„Dat is altijd een van zijn verbor
gen kwaliteiten geweest," zei
Claartje van Jules Farber Produc
tions die altijd zulke perspromotio-
nele bijeenkomstenn organiseert.
Iedere journalist kreeg van haar
als aandenken een Björn Borg
menswear collection-herenonder-
broekje in maritieme kleur, ver
pakt in (het duurde toch nog ruim
tien seconden voordat ik dat besef
te) een doorzichtige plastic tennis
bal. Ook dé dames journalisten kre
gen zo'n herenonderbroekje, want
baat het niet het schaadt ook niet.
Thuis pas dorst ik het aan te trek
ken om te controleren of het wel de
sfeer van sportieve nonchalance
ademde die ons beloofd was, en of
dat ook tot uiting was gekomen „in
de belijning van de collectie: ruim.,
maar met een duidelijk volgen van
de contouren van het lichaam". En
jawel, daar was geen woord mee
miszegd...
En toen kwam hij dus de perso-
neelskantine binnen, op gympies
maar zo noem je ze tegenwoordig
niet meer) en in een ruim zittende,
nonchalante trui (maar zo noem je
die tegenwoordig niet meer). Hij
bleek zijn haar nog steeds lang te
dragen, tot over de boord zoals bij
een zuidwester, een sympathiek
trekje voor iemand die mannenmo
de komt presenteren in een tijd
waarin lang haar allang geen mo
de meer is. Misschien vindt hij het
gewoon lekker, of past het zo bij
zijn image (datzelfde heeft prins
Bemhard met die anjer), dat hij er
niet meer vanaf kan zonder in het
niets op te lossen.
Borg werd verwelkomd door Bijen
korf-directeur Samren, die een
landgenoot van hem is maar met
ware doodsverachting er toch in
slaagde Björn geheel in het Engels
toe te spreken zonder ook maar een
zinnetje Zweeds te'gebruiken. Hij
verried zich alleen even door Borj
te zeggen in plaats van Borg. Na
die begroeting ontstond even een
kleine Zweedse coterie, waarbin
nen ik mij even gewaagd heb om
Björn de enige vraag te stellen die
mij werkelijk interesseerde, en die
ik ook niet 'en plein public' wilde
stellen: „Wat is je allereerste herin
nering als kind?"
Dat kon hij zo een-twee-drie niet
zeggen, zei hij, maar ik stelde hem
gerust en zei dat ik over een half
uurtje wel weer terugkwam. De
rest van de tijd liep hij met een ge
kwelde uitdrukking op zijn gezicht
rond, maar dat kan ik mij ook ver
beeld hebben. De pers mocht vragen
stellen. Er waren gelukkkig vra
gen. De jongen die het meeste vroeg,
besloot met te zeggen dat hij nog
een vraag had, maar dat hij die zO-
meteen wel stelde, tijdens het onge
dwongen glaasje-heffen. Toen
maakte Björn Borg een merkwaar
dige fout. Dat deed hij niet, zei hij,
wie wat te vragen had moest het nu
doen. Terwijl hij toch had kunnen
weten dat elke rechtgeaarde jour
nalist nooit in het openbaar een
vraag stelt waarop het antwoord
hem werkelijk interesseert, zoals de
kaarter zijn troefkaart nooit met
het plaatje naar zijn tegenstander
vasthoudt.
Die jongen wou bijvoorbeeld weten
of Rotterdam als tennisstad inder
daad zo'n slechte naam heeft bij de
toptennissers. Hij heeft het later
toch gevraagd, het antwoord was
heel pikant, maar zal ik niet ver
klappen, want het was zijn vraag
en dus ook zijn antwoord. Ik ben,
zoals beloofd, trouwens ook nog
even naar Björn toegestopt om
mijn antwoord te halen op de
vraag naar zijn eerste herinnering.
„Ik was zeven jaar, ik stond op de
trap van de school in het dorp
waar ik toen woonde, een half uur
van Stockholm af'.
Dat was zijn eerste herinnering,
meer kon hij er niet van zeggen.
UTRECHT - De Tweede Kamer heeft zich de afgelopen
weken bij de behandeling van de Nota Minderheden
intensief beziggehouden met de problemen van de
buitenlanders in ons land. Over één groep is tijdens
die debatten nog met geen woord gesproken: de zi
geuners.
De problematiek van de naar schatting 2500 in Neder
land levende zigeuners is van dien aard en omvang,
dat de Tweede Kamer over deze minderheidsgroep
een speciale vergadering van de commissie minder
heden heeft belegd.
Sinds eind jaren '70 een eerste
groep van 500 zigeuners toe
stemming kreeg in Nederland
te blijven, zijn er nog maar bit
ter weinig vorderingen ge
maakt met de integratie van
deze minderheid in de Neder
landse maatschappij.
Ambtenaren van het voormalige
ministerie van CRM meldden
nog maar anderhalf jaar gele
den in hun evaluatienota over
de groep van 500, dat de toela
ting en huisvesting van deze zi
geuners per saldo positief is
verlopen. De resultaten van de
onderwij sge wenningsproj ec-
ten en de deelname van de
jeugd aan het reguliere onder
wijs zijn boven de verwachting
van velen uitgestegen.
Verder constateerden de rijks
ambtenaren hier en daar wat
problemen, maar er was goede
hoop op een oplossing. Ander
half jaar later is dit soort opti
misme van politici en ambte
naren geheel verstomd. Het in
tegratieproces van de zigeu
ners is in vrijwel alle opvang-
gemeenten op een mislukking
uitgedraaid.
De eerste duidelijke aanwijzin
gen in de pers dat de integratie
van de zigeuners toch niet zo
vlot verliep, dateren van een
jaar geleden. Uit Ede kwam
een nota over de opvang van
een zigeunergezin met de veel
zeggende titel: „Niet alle zigeu
ners spelen mooi viool".
Nadat al eerder was verklaard
dat de opvang was mislukt,
zocht het gemeentebestuur
van Ede in augustus vorig jaar
zijn toevlucht tot een nood
maatregel met een verhuispre
mie voor twee Nederlandse ge
zinnen die het naast een zigeu
nerfamilie niet meer konden
harden.
Nadat in Nieuwegein al eerder
een zigeunergezin wegens
wanbetaling uit zijn huis was
gezet, kwam het college van
burgemeester en wethouders
in mei vorig jaar met een ui
terst somber gestemde nota
over de zigeuneropvang. In no
vember vorig jaar volgde een
tweede huisuitzetting. Maar
anders dan in Ede ging in
Nieuwegein niet het Neder
landse gezin "weg, maar werd
het overlast veroorzakende zi
geunergezin op straat gezet.
Een rondgang langs diverse in
stanties en gemeenten waar zi
geuners zijn gehuisvest levert
een triest beeld op. Menig ge
meentebestuurder zit met de
handen in het haar over de
vraag wat men met de zigeu
ners moet beginnen. „Wie 't
weet mag 't zeggen", meldt
wethouder Van den Bosse uit
het Brabantse Berkel-Enschot
bij Tilburg.
Zijn collega Joosen in Gilze-Rij-
en vertelt dat leden van de
Tweede Kamer zich geschrok
ken toonden tijdens hun be
zoek aan de zigeuners in zijn
gemeente. De zigeuners in Gil-
ze-Rijen leven volkomen ge
desintegreerd, buiten de sa
menleving van deze gemeente.
Volgens Joosen zijn de zigeuners
doodongelukkig in hun wonin
gen. „Ze vliegen tegen de mu
ren op", zegt de gemeentebe
stuurder. Contact met buren is
er niet en hoewel er nog geen
sprake is geweest van echte es
calaties moet het niet lang
meer zo doorgaan. Joosen con
stateert dat de tolerantie van
de burgerbevolking tegenover
de zigeuners duidelijk minder
wordt.
Sussen
En zo gaat het vrijwel overal. Het
wonen tussen Nederlandse bu
ren gaat veel zigeunergezinnen
slecht af. De politie moet er re
gelmatig aan te pas komen om
de gemoederen te sussen en
waar de woon- en leefsituatie
uit de hand dreigt te lopen
worden gezinnen op straat ge
zet zoals in Nieuwegein en
Ede.
Op vrijwel elk gebied gaat het
met de integratie van de zigeu
ners ronduit slecht. Voor zover
bekend is er geen enkele zigeu
nerman bij een bedrijf in loon
dienst. Daar waar streng de
hand wordt gehouden aan de
leerplicht volgt de jeugd tot 13,
14 jaar regelmatig onderwijs,
maar als de zigeuneijeugd vol
wassen en huwbaar is, stokt
het onderwijs. Zigeunerkinde
ren die voortgezet onderwijs
volgen zijn een zeldzaamheid.
Een erg pijnlijk vraagstuk is dat
van de criminaliteit onder de
zigeuners, waarover alle be
trokken instanties het liefst
hun mond houden. Gemeente
bestuurders geven echter toe
dat zigeuners in hun gemeente
geregeld met justitie in aanra
king komen en in de wandel
gangen willen politiefunctio
narissen wel loslaten, dat ze
hun handen vol hebben aan de
bestrijding van de criminaliteit
onder de zigeuners.
Zelfs is hier en daar al sprake van
toepassing van het zo verfoei
de „snelrecht" voor de berech
ting van door zigeuners begane
vermogensdelicten. Uit alles
blijkt dat keer op keer het
waarden- en normenpatroon
van de zigeuners botst met dat
van de Nederlandse burger
maatschappij.
Lichtpuntjes
Ook de bij het minderhedenbe
leid betrokken topambtenaren
in Den Haag ontkennen niet
langer dat de problemen van
en met de zigeuners uitermate
groot zijn. Het hoofd van de di
rectie minderheden van het
ministerie van WVC, Bothe,
zegt de problemen niet te wil
len bagatelliseren, maar vol
gens hem zijn er toch wel de-
geijk lichtpuntjes.
Een heel belangrijk succes is vol
gens Bothe, dat vrijwel alle
Wonen tussen Nederlandse buren gaat veel zigennergezinnen slecht af.
kinderen tot 12 jaar I
derwijs volgen. Het van school
wegblijven van de oudere
jeugd noemt Bothe „een heel
reëel probleem", waarvoor in
derdaad de leerplicht strenger
zou moeten worden gehand
haafd.
„Als je met de paplepel ingego
ten hebt gekregen dat onder
wijs eigenlijk niet voor je is
weggelegd, en je komt dan in
een Nederlandse samenleving
en je accepteert dat de jonge
kinderen naar school gaan, dan
is dat al een enorme omme
zwaai in hun hele leefpatroon.
Voor deze mensen is een trek
kend bestaan altijd norm ge
weest", zegt Bothe.
Plaatsvervangend directeur
coördinatie minderhedenbe
leid van het ministerie van bin
nenlandse zaken, Kapsenberg,
vindt dat een ieder moet be
denken dat de periode waarin
de groep van 500 over opvang-
gemeenten verspreide zigeu
ners, 1977-1984, te kort is om
nu al tot conclusies te komen.
Wel achten beiden de tijd geko
men dat de zigeuners, in het
kader van het systeem van ge
lijke rechten en plichten voor
alle Nederlandse ingezetenen,
sterker dan voorheen op hun
verplichtingen moeten worden
gewezen. Kapsenberg wijst
daarbij op het beleid van de ge
meente Nieuwegein: „Wij moe
ten hier niet de indruk wekken
dat hier alles kan, alles mag,
dat is heel schadelijk, dus moe
ten we duidelijk maken dat, in
dien men het ene niet doet, het
andere echter ook niet kan"
Nieuwegein
Dat Nieuwegeinse beleid ken
merkt zich sinds vorig jaar
door een actie-reactiepatroon,
waarbij zigeuners consequent
worden geconfronteerd met de
gevolgen van hun handelin
gen: wie zijn buren het leven
zuur maakt wordt net als ande
re Nederlanders het huis uitge
zet, leerplichtige zigeunerkin
deren moeten naar school, wie
een uitkering heeft moet werk-
briefjes invullen en wie over
tredingen of misdrijven begaat
wordt zo snel mogelijk ver
volgd.
„Gelukkig hebben wij in Neder
land een justitie, en daar ben ik
buitengewoon trots op, die
kijkt naar grensoverschrijdend
gedrag van mensen en niet
naar dat van Nederlanders, Su-
rinamers, woonwagenbewo
ners of zigeuners. Ze houden
geen zigeuners in de gaten,
maar criminelen, die toevallig
zigeuner zijn en niet anders",
verklaart Kapsenberg van bin
nenlandse zaken.
Zielig
Kapsenberg zet zich dan ook af
tegen mensen die zigeuners in
alle gevallen de hand boven
het hoofd willen houden om
dat het zigeuners zijn. „Nu zijn
er vertegenwoorigers van ac
tiegroepen die iedere keer
wanneer zigeuners Nederland
binnen komen er ogenblikke
lijk vanuit gaan dat ze geen na
tionaliteit bezitten, statenloos
zijn en dus zielig. Daar verzet
ik me sterk tegen".
Met die vertegenwoodigers van
actiegroepen doelt Kapsen
berg onder anderen op Paul
van Eeuwijk, de grootste criti
cus van het overheidsbeleid
voor de zigeuneropvang. Over
het tot nu toe door de opvang-
gemeenten en de rijksoverheid
gevoerde zigeunerbeleid zegt
Van Eeuwijk al in 1977 te heb
ben gewaarschuwd dat 't zo
niet kon.
Volgens Van Eeuwijk had de
overheid de zigeuners eerst op
goed geoutilleerde standplaat
sen moeten huisvesten om ze
de kans te geven langzaam in
de Nederlandse samenleving
te groeien, in plaats van, zoals
nu is gebeurd, al na een paar
jaar in huizen onder te bren
gen.
..We hebben 't zien gebeuren. De
zigeuners hadden destijds na
een jaar lang in de bagger op
een camping in Laren te heb
ben gestaan geen enkele keus.
Het is onbegrijpelijk dat men
blijft volhouden dat de zigeu
ners zelf om huisvesting in wo
ningen hebben gevraagd", zegt
Van Eeuwijk.
Trendsetter
Met name de wijze waarop de zi
geuneropvang in Ede is verlo
pen noemt Van Eeuwijk teke
nend voor het falende opvang
beleid. „Ede is, door zich als
eerste gemeente voor de op
vang van de zigeuners aan te
melden, trendsetter geworden.
Maar er is verder geen fluit aan
gedaan. In 1980 riep Ede dat
het de zigeuners kwijt wilde
omdat het experiment met de
integratie was mislukt Heel te
recht dat toen binnenlandse
zaken heeft gezegd: Ede, ga nu
maar door ook".
Maar ook Nieuwegein doet het
volgens hem volkomen ver
keerd. „Het actie-reactiemodel
komt neer op uithongeren en
uitroken. Men wil ze gewoon
kwijt", zegt Van Eeuwijk. De
zigeuneropvanggemeenten
zouden volgens hem een voor
beeld moeten nemen aan 01-
denzaal, waar het integratie
proces wel voorspoedig zou
verlopen.
Die gemeente heeft uit het Euro
pees Sociaal Fonds een extra
subsidie gekregen waarmee
een programma van activitei
ten voor de zigeuners op touw
is gezet. Zigeuners hebben
daar net als in de andere ge
meenten vormingscursussen
gevolgd, maar daarnaast ook
stages gelopen bij bedrijven of
in de bosbouw. Sinds septem
ber volgen de zigeunermannen
daar opleidingen van het Cen
trum voor Beroepsoriëntatie
en Beroepsbegeleiding, een
vervolg op handenarbeidcur-
sussen en het omgaan met ge
reedschappen als vooroplei
ding voor een echte vakgerich
te cursus.
Een zigeuner heeft zich daar in
middels aan ontworsteld en
volgt zelfstandig in Rotterdam
een cursus lastechniek. Twee
kinderen zitten met een specia
le begeleiding op de mavo.
Volgens wethouder Oosting
van Oldenzaal is de opvang
van de zigeuners in zijn ge
meente redelijk geslaagd:
„Door de bank genomen vallen
de problemen met bijvoor
beeld het wonen erg mee. Alle
woonlasten betalen ze zelf, er
zijn geen schulden en het on
derwijs aan de jeugd levert
geen enkel probleem op".
De wethouder van Oldenzaal te
kent hier wel bij aan dat hy in
zijn gemeente te maken heeft
met een gemiddelde jonge zi
geunerbevolking waarvan ook
de mannen blijkbaar gemakke
lijker te motiveren zijn voor
het volgen van onderwijs.
Maar ook hy denkt dat de
grootste kansen voor de zigeu
ners liggen in de tweede gene
ratie.
Die conclusie trekt ook WVC-
ambtenaar Bothe: „Het is bijna
onmogelijk om in één genera
tie de enorme culturele kloof
tussen de zigeuners en de Ne
derlandse samenleving te over
bruggen. Dat kan niet van de
ene op de andere dag en zelfs
niet in de periode waarin de zi
geuners nu in Nederland zijn".
Volgens gereformeerde synode naar Gouda
Het bestuur ('moderamen') van
de gereformeerde synode heeft
de kerkeraad van de gerefor
meerde kerk in Gouda gevraagd,
de volgende synode samen te
roepen. Verwacht wordt, dat de
Goudse kerkeraad positief op dit
verzoek zal reageren.
Het verzoek heeft tot gevolg, dat de
volgende zitting van de synode
(mei 1985) in Gouda zal worden
geopend en de synode naar deze
stad wordt genoemd. Na de ope
ningszitting zijn er over een pe
riode van twee jaar zes zittingen,
die alle in Lunteren worden ge
houden.
Op de afwijzing door de synode
van de kruisraketten is gisteren
druk gereageerd. De kerkelijke
bureaus in Leusden kregen heel
wat telefoontjes te verwerken.
Ze behelsden zowel instemming
als afkeuring. Velen hebben be
hoefte aan nadere informatie
over de besluiten. Kerkleden die
daarom vragen krijgen de lijst
van besluiten toegezonden.
Ook de zusterkerken in de wereld
zullen over de diverse opvattin
gen binnen de synode en de uit
eindelijke besluitvorming wor
den geïnformeerd. De commissie
('deputaten') voor de bestude
ring van het oorlogsvraagstuk zal
de besluiten laten vertalen.
In een onmiddellijke reactie op
het synodebesluit noemde de
fractieleider van het CDA in de
Tweede Kamer, Bert de Vries, de
uitspraak 'gewichtig'. Maar, zo
voegde hij eraan toe, "de poütiek
heeft een eigen verantwoorde
lijkheid". "Ook binnen het CDA
bestaat grote zorg over de kern
bewapening. Onze partij staat
voortdurend open voor wat de
kerken zeggen".
Voor de NCRV-radio zei De Vries
gisteravond, dat hij zich niet ge
lukkig voelde met de uitspraak
van de synode. Hij had het beter
gevonden als de kerk zich iets te
rughoudender had opgesteld.
"Zulke uitspraken moeten zich
door een zekere bescheidenheid
kenmerken. De politici moet een
eigen verantwoordelijkheid wor
den gelaten. Nü lijkt het erop,
dat de kerk politici instructies
geeft".
Minister De Ruiter van defensie -
ook voor de NCRV-radio - ziet
de uitspraak van de synode als
een teken van grote bezorgdheid
over de toestand in de wereld, en
met name over de rol van de
kernwapens. "De uitspraak heeft
toch wel een snaar aangeroerd,
die zeker ook bij mij in beweging
komt".
Maar de minister is niet in alle op
zichten even gelukkig met de uit
spraak. "Vanuit mijn verant
woordelijkheid als minister zet
ik hier en daar toch wel een
vraagteken". De Ruiter ver
wacht, dat de uitspraak zal door
werken in de politieke besluit
vorming".
Op 21 maart is er een gesprek
tussen leidinggevende CDA-
mensen en het gereformeerde sy-
nodebestuur. Dan zal de raket-
tenkwestie uitgebreid aan de or
de komen, zo liet De Vries weten.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Bleiswijk kandidaat B. C. Carp
Wilrijk (Antwerpen), te Rinsu-
mageest-Sybrandahuis (Fr.) kan
didaat G. W. Smith Woerden, te
Westerhaar (Ov.) J. L. Ravesloot
Heemse; benoemd tot bijstand in
het pastoraat te Vlaardingen
(deelwerk, herv.-geref. 'Samen
op weg') A. J. Uitenweerde
Naaldwijk.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Fort Macleod (Cana
da) A. Moerkerken Nieuw-Beij-
erland, voor Goudswaard J. Ka
rens Opheusden, voor Hilversum
P. Blok Capelle aan de IJssel.
Samen. Met ingang van zondag
20 mei zullen de diensten van de
hervormde gemeente en de gere
formeerde kerk in de Bevrij
dingskerk in Leiden-Zuidwest
alle gemeenschappelijk worden
gehouden.
Appèlmiddag. Het Confessio
neel Gereformeerd Beraad in de
regio 'Rijn en Gouwe' houdt
morgen om 2 uur in de Goede
Herderkerk aan de Ten Harm-
senstraat in Alphen aan den Rijn
een 'appèlmiddag'. Het onder
werp is: 'Bijbelse prediking in
deze tijd'. Ds. J. Winter uit Den
Haag spreekt erover. Er is ook
een forum. Daarin zitten onder
anderen dr. R. Femhout en me
vrouw ds. T. H. Attema-Roosjen.
Orgelconcerten. Morgenavond
kwart over 8 bespeelt Klaas Jan
Mulder het Batz-orgel in de gere
formeerde Vredeskerk aan de
Voorstraat in Katwijk aan Zee.
Hans van Nieuwkoop zit dinsdag
13 maart om kwart over 8 aan het
Franse orgel in de gereformeerde
Open Hof-kerk van Katwijk aan
den Rijn.
Arie van den Berg, André de Jager
en Guus Korpershoek verzorgen
volgende week zaterdag, 17
maart, om 8 uur een concert in
de hervormde kerk van Koude
kerk ^an den Rijn. Op het pro
gramma staat een orgelwerk
voor vier handen en vier voeten.
Radio. De IKON zendt zondag
morgen de dienst uit in de her
vormde kerk van Koudekerk
aan den Rijn. Voorganger is de
Hilversumse radiopastor A. Kla-
mer. Na de dienst trekt ds. Kla-
mer zich terug in de pastorie van
Koudekerk om telefonische vra
gen uit het land te beantwoor
den.
Concours in Leiden. De stichting
Orgelstad Leiden houdt op 23, 24
en 25 augustus van dit jaar een
landelijk orgelconcours voor stu
denten van het conservatorium.
In de categorieën barok, roman
tiek en modern treden elk zeven
kandidaten op. In de jury zitten
Charles de Wolff en de Leidse or
ganisten Joop Brons, Ben Fey,
Wim van der Reyden en Jan
Schmitz. Het concours is in de
Hooglandse kerk, de Marekerk
en de Hartebrugkerk.
Nicaragua
"De regering in Nicaragua onder
drukt op geen enkele manier de
godsdienst De oppositie en de
bisschoppen maken op grove
manier gebruik van geruchten in
hun strijd tegen de sandinisti-
sche regering. Als er al sprake is
van kerkvervolging, dan gebeurt
dit door de bisschoppen, die
priesters vervolgen".
Tot deze conclusie zijn zeven Ne
derlandse religieuzen - vier zus
ters en drie paters - gekomen bij
hun bezoek van een maand aan
dit land. De kerk is daar zo vrij
als een vogel, zo hebben zij van
rooms-katholieken en van pro
testanten gehoord.
De religieuzen, die er gisteren na
hun terugkeer in Utrecht over
vertelden, wijten de verdeeld
heid in de Rooms-Katholieke
Kerk van Nicaragua aan de ver
schillende houding tegenover de
strijd voor de armen.
Enerzijds ontdekken de gelovigen,
dat de sandinistische revolutie
van 1979 christelijke waarden,
zoals naastenliefde en solidari
teit, opnieuw aan de orde stelt,
waarden "waarover de kerk eeu
wen heeft gezwegen". Ander
zijds weigeren de bisschoppen
een dialoog, waarvoor de rege
ring hen bij herhaling heeft uit
genodigd.
"Met behulp van Amerikaans en
Westduits geld gebruiken de bis
schoppen alle machtsmiddelen
om de kerk van de armen te
knechten", zegt de Nederlandse
delegatie. "De agressie uit het
buitenland en de armoede als ge
volg van de onderdrukking on
der Somoza brengen de Nicara-
guanen bij elkaar".
De religieuzen hebben de indruk,
dat de militaire agressie tegen
het land toeneemt. De defensie
uitgaven zyn daardoor fors ge
stegen. Dit jaar is er geen geld
voor scholenbouw. De regering
wil in het hele land betaalbare
prijzen voor de eerste levensbe
hoeften.
De delegatie zal er bij de vaste
commissie van de Tweede Ka
mer op aandringen, dat Neder
land met de hulp aan Nicaragua
doorgaat.
Vrij. De zwarte secretaris van de
rooms-katholieke bisschoppen
conferentie van Zuidelijk Afri
ka, pater Smangaliso Mkhatsh-
wa, is gisteren vrijgesproken. De
rechtbank in het Zuidafrikaanse
thuisland Ciskei achtte niet be
wezen, dat hy zich had schuldig
gemaakt aan het aanzetten tot
terreur.
