LEIDSCH
DAGBLAD
PvciA-CDA eens over media
Groot aantal wetten
veel te ingewikkeld
Deetman dreigt
met opstappen
Voor een tientje
véél wijzer
nIW
Derde net en omroepen op abonnee-tv
Overval op
Alphense
pompbediende
Verlies giro
helft minder
dan verwacht
'Oranje heeft
zichzelf voor
schut gezet'
Washington Post: Irak
maakt zelf mosterdgas
FORMATIE
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 8 MAART 1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37340
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W, E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
LUNTEREN (GPD/ANP) -
De gereformeerde synode
heeft zich als eerste kerk
vergadering in Nederland
uitgesproken tegen de
plaatsing van kruisraket
ten.
Gisteravond laat nam generale sy
node van de Gereformeerde Ker
ken dit besluit. Regering en par
lement zullen worden gemaand
om af te zien van elke nieuwe
stap op de weg van de nucleaire
bewapening, waaronder het
plaatsen van kruisraketten in
ons land.
Tevens wordt gevraagd haast te
maken met het politieke proces
van terugdringing van nucleaire
wapensystemen. Het synodebe
sluit werd genomen met 18 van
73 stemmen tegen.
De synode nam haar besluit vanuit,
de overweging dat alle vertrou
wen op en dreigen met wapens
die massale vernietiging van de
bevolking bewerken in strijd is.
met een leven in de navolging
van Christus.
Zij sprak tevens uit dat kerkmen
sen, gezien de verdeeldheid over
het kernwapenvraagstuk, niet
het recht hebben elkaar te ver
oordelen of gering te schatten.
Een voorstel van dominee Van
Egmond (Ommen) om de relatie
met het IKV op te schorten en
voorlopig geen uitspraken toe te
voegen aan de reeds bestaande,
kreeg 19 voorstemmers en werd
dus afgewezen.
Het Interkerkelijk Comité Tweezij
dige Ontwapening (ICTO) heeft
van de Gereformeerde Kerken
geen officiële band te verwach
ten. Volgens de synode wijkt de
stellingname van deze beweging
op wezenlijke punten af van wat
de synode in het verleden en he
den over het kernwapenvraag
stuk heeft gezegd. Het ICTO zal
ook geen geld van de Gerefor
meerde Kerken krijgen. Wel
komt er een mogelijkheid voor
allerlei bewegingen, waaronder
het ICTO, om financiële steun te
vragen voor concrete projecten,
mits die gericht zijn op het door
breken van de polarisatie rond
het kernwapenvraagstuk.
Van personen die zullen worden
benoemd in het deputaatschap
ter besturing van het oorlogs-
vraagstuk, een adviesorgaan van
de synode, mag volgens de syno
de worden verwacht dat zij in
stemmen met de synode-uitspra
ken. Voor de deputaten die te
vens lid zijn van bewegingen als
het ICTO, kan dat betekenen dat
zij moeten opstappen.
(Zie verder de rubriek Nabij en
Ver, pagina 17)
DEN HAAG (GPD) - Onderhandelaars uit de fracties van
PvdA en CDA in de Tweede Kamer zijn het vanmorgen
eens geworden over voorstellen waarin om een derde
tv-net wordt gevraagd en de omroepen toegang tot de
abonnee-televisie krijgen. Deze voorstellen komen vol
gende week dinsdag bij de voortzetting van het debat
over de Medianota in de Kamer aan de orde.
AMSTERDAM Piet Derksen, eigenaar en enig aandeelhouder van Sporthuis Centrum, woonde vandaag
samen met zijn vrouw de veiling bij van hun kunstcollectie bij Christie's in Amsterdam. De familie Derksen
wil haar miljoenenbezit schenken aan liefdadige instellingen, de opbrengst van de veiling is voor het zieken
huis voor moeder Teresa in India. (foto anp>
Hoewel de fractie van de PvdA
zich nog definitief moet uitspre
ken is de strekking ervan binnen
de oppositiepartij algemeen met
instemming begroet. De onder
handelingen tussen de PvdA'ers
Kosto en Van Nieuwenhoven en
de CDA'ers Van der Sanden en
Beinema werden vanmorgen
succesvol afgesloten.
De PvdA-fractie zal dinsdagmor
gen, enkele uren vóór het debat
over de Medianota wordt voort
gezet en er moet worden ge
stemd over de vele moties, haar
eindoordeel geven. Kosto en Van
Nieuwenhoven hebben hun
CDA-gesprekspartners toege
zegd het akkoord daar te zullen
verdedigen.
Voor de PvdA is het essentiëel of
de CDA-fractie bereid is zijn
poot styf te houden tegenover
het kabinet, ook als dat de voor
stellen weigert uit te voeren. De
CDA'ers hebben de PvdA duide
lijk gemaakt dat zij er alles aan
zullen doen om het kabinet on-
ALPHEN AAN DEN RIJN - Twee
gewapende mannen met bivak
mutsen op hebben gisteravond
een pompbediende van het tank
station aan de Alphense Europa-
weg beroofd van de dagop-
Toen de pompbediende omstreeks
negen uur naar zijn auto liep, die
achter het gebouwtje stond ge
parkeerd, werd hij overvallen
door twee gemaskerde mannen.
Een van hen drukte de pompbe
diende een vuurwapen tegen het
gezicht. Deze schrok daar zo van,
dat hij achterover viel en de tas
die hij bij zich had, uit zijn han
den liet vallen.
De overvallers grepen de tas en ko
zen het hazepad, vermoedelijk
richting Bospark. In de -tas zat
een geldkist met de opbrengst
van gisteren: 500 gulden en een
aantal cheques, waarde 200 gul
den.
De Alphense politie heeft geruime
tijd tevergeefs gezocht in het
Bospark zij moet het vooralsnog
doen met een vaag signalement
Perioden met zon.
Perioden met zon en vrijwel overal
droog.
Minimumtemperatuur van nul graden
vlak aan zee tot min 4 plaatselijk in
het binnenland.
Middagtemperatuur ongeveer 6 gra
den. Matige noordelijke wind.
Zon op 07.07, onder 18.35 uur. Maan op
09.43, onder 00.56 uur. Hoogwater in
Katwijk om 07.08 en 19.27 uur, laag-
water om 02.40 en 15.12 uur.
DEN HAAG (GPD/ANP) -
Erg veel wetten zijn te in
gewikkeld en moeten
worden vereenvoudigd.
In een aantal gevallen zijn
wetten of wetsvoorstellen
overbodig en kunnen zij
beter worden ingetrok
ken. Op gebieden als de
bouw, het vervoer en de
gezondheidszorg ('com
plete beleidsonderwer
pen'), moeten de wetten
beter op elkaar worden af
gestemd.
DEN HAAG (ANP) - Het verlies
van de Postcheque- en Giro
dienst over het jaar 1983 valt de
helft lager uit dan verwacht.
Staatssecretaris Scherpenhuizen
(verkeer en waterstaat) deelde de
Tweede Kamer vanochtend mee
dat het verlies ongeveer 50 mil
joen gulden zal bedragen in
plaats van de geraamde 105 mil
joen.
Het kabinet houdt zich morgen
met de PCGD-cijfers bezig. Re
den waarom Scherpenhuizen
CDA-woordvoerder Eversdijk
niet tegemoet kon komen in
diens verzoek om alvast het hef
fen van een tarief voor het'ge
bruik van girobetaalkaarten van
12,50 gulden per jaar achterwege
te laten.
Engwirda meent dat in het geheel
geen sprake is van
PCGD omdat, volgens zijn in
lichtingen, geen rekening is ge
houden met de opbrengst van de
reserve koersverschillen, die op
54 miljoen uitkomt.
Tot deze conclusie komt de com
missie-Geelhoed na een jaar de
gehele wetgeving te hebben
doorgespit. De opdracht van de
commissie was aan het kabinet
voorstellen te doen om de over
heidsregels (wetten en voor
schriften) te verminderen en te
vereenvoudigen. Het rapport van
de commissie, 485 bladzijden
groot, is vanochtend aangeboden
aan minister Korthals Altes (jus
titie).
Topambtenaren
De commissie stond onder leiding
van mr. L. A. Geelhoed, lid van
de wetenschappelijke raad voor
het regeringsbeleid. In de com
missie zat ook een aantal top
ambtenaren van diverse ministe
ries. Vorig voorjaar kwam de
commissie al tot enkele voorlopi
ge conclusies in een tussentijds
rapport.
De commissie-Geelhoed heeft in
het eindrapport bijna honderd
wetten en wetsontwerpen bestu
deerd. Daarvan zou er volgens de
commissie geen enkele onveran
derd moeten blijven voortbe
staan. Soms zijn kleine wyzigin
gen volgens de commissie vol
doende, maar vaker worden
grijpende veranderingen voorge-
(Zie verder pagina 5)
LISSE - "Prachtig, maar ook
schandalig". Zo kwalificeer
den coach en voetballers
van het Leids selectieteam
de 2-1 overwinning, die zij
gisteravond boekten op het
Nederlands voetbalelftal.
Oefenend voor de vriend
schappelijke wedstrijd te
gen Denemarken, volgende
week woensdag in het Ajax-
stadion, maakte Oranje zich
voor 6000 toeschouwers be
lachelijk door te verliezen
van een groep amateurs, die
hooguit eenmaal per jaar sa
menspeelt.
"We hebben onszelf voor gek
gezet", besefte aanvoerder
Ben Wijnstekers na afloop.
Consequenties voor de sa
menstelling van het Neder
lands elftal zal de blamage
niet hebben. "Het zou bela
chelijk zijn serieuze conclu
sies uit deze wedstrijd te
trekken", zei hij laconiek.
Commentaar van Leiden-
coach Freek Filippo: "Schit
terend deze overwinning,
maar het is natuurlijk wel
een schande voor het Neder
landse voetbal, dat een elf
tal van een van de kleinste
afdelingen Oranje kan ver
slaan".
der druk te zetten om de CDA-
PvdA-plannen uit te voeren.
„Maar het is niet waarschijnlijk dat
wij er het kabinet op naar huis
zullen sturen", zei de CDA'r Bei
nema vanmorgen. „Deze uitspra
ken kunnen echter ook van bete
kenis zijn voor een volgende pe
riode", zo verwees hij naar een
mogelijke samenwerking tussen
CDA en PvdA in een volgend ka
binet
Voor de PvdA'ers waren deze toe
zeggingen voorlopig voldoende
om te kunnen toezeggen de
CDA-motie te zullen steunen
waarin een derde tv-net wordt
gevraagd. Op haar beurt steunt
de CDA-fractie de motie van
Kosto waarin gevraagd wordt de
omroepen een („beperkte", aldus
Beinema) rol bij de abonnee-tv te
geven.
Het PvdA-kamerlid Stoffelen zei
gisteravond in IJmuiden al dat
CDA en PvdA het eens waren.
Hij zei dat de PvdA nooit veel
voor een derde net heeft gevoeld,
„maar het is de prijs die we moe
ten betalen om de omroepen bij
de abonnee-tv te kunnen betrek
ken".
De CDA-motie zoals die volgende
week dinsdag zal worden inge
diend draagt de regering onder
meer op te onderzoeken hoe het
derde net moet worden gefinan
cierd. Volgens het voorstel moe
ten met name de NOS en de klei
ne omroepen op het derde net
dat vooral voor cultuur en educa
tie is bedoeld zendtijd krijgen.
26 PAGINA'S
Lager beginsalaris
voor ambtenaren
PAGINA 5
Fransen slaags met
Spaanse vissers
PAGINA 7
Forse vergrijzing
blijft betaalbaar
PAGINA 9
'Lokale tv zonder
reclame kansloos'
PAGINA 17
een
vlot leren
jack?
see Morris
before
you buy
Haarlem:
Barteljomsstr. 20 (bij Grote Markt)
tel.(023)312655
Amsterdam:
Leidsestraal9 (bij Koningsplein)
tel.(020)223596
WASHINGTON (UPI/AFP) - Het mosterdgas dat Irak gebruikt in zijn
oorlog met Iran wordt geproduceerd in het dorp Samawa op 225 km ten
zuiden van de hoofdstad Bagdad. Het gas is op schapen beproefd in
woestijngebied op 200 km ten zuiden van Samawa bij de grens met
Saoedi-Arable, zo meldt de Washington Post vandaag op grond van
informatie uit militaire en diplomatieke kringen.
verlies°bij de Volgens de krant wordt het mosterdgas in houders vanuit helikopters en
vliegtuigen geworpen die exploderen zodra ze de grond raken. Een
woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken zei dat Was
hington vorig jaar al wist van het gebruik van chemische stoffen door
Irak en daarover op hoog niveau contact heeft opgenomen met Irak.
(Zie ook pagina 7).
SCHIPHORDEN HAAG (GPD) -
Minister Ruding (financien) is
niet onder de indruk van de
storm van kritiek die door een
aantal van zijn collega-minis
ters is uitgestort over zijn nieu
we bezuinigingsvoorstellen. „Ik
had dat wel verwacht", zei Ru-
ding vanmorgen op Schiphol bij
zijn terugkeer uit de Verenigde
Staten.
Zo zouden minister Deetman (on
derwijs en wetenschappen) en
zijn staatssecretarissen al heb
ben gedreigd op te stappen als
hun departement inderdaad, zo
als Ruding wil, in 1985 bijna 300
miljoen extra moet bezuinigen.
Ook staatssecretaris Scherpenhui
zen (verkeer) heeft dreigende
taal laten horen over het voorstel
van Ruding om de spreiding van
de PTT naar Groningen stop te
zetten. En minister De Koning
(sociale zaken) liet al weten het
niet eens te zijn met Ruding
voorstel in 1985 drie miljard ex
tra te bezuinigen ten opzichte
van de afspraken uit het regeer
akkoord.
Een onbewogen Ruding zei van
daag de reacties van zijn colle
ga's wel te begrijpen. Maar hij
benadrukte dat het de taak van
de minister van financiën is om
de samenleving voor te houden
hoe ernstig de financiële situatie
van het land is. Ruding noemde
zijn voorstel voor een bezuini
gingsronde van 10 miljard gul
den in 1985 en 8 miljard in 1986
.minimaal'.
Ruding herhaalde dat hij niets
voelt voor belastingverlaging om
de bestedingen te vergroten. De
bestedingen vallen volgens hem
helemaal niet tegen en de parti
culiere consumptie stijgt zelfs.
Hij benadrukte dat belastingver
laging gepaard zal moeten gaan
met extra bezuinigingen, omdat
anders het overheidstekort weer
oploopt.
De staatscommissie-
Biesheuvel heeft een
even duidelijk als
verfrissend voorstel gedaan om de
bevolking meer invloed te geven op
de kabinetsformatie.
De Tweede Kamer zou binnen drie
weken na de verkiezingen een for
mateur, tevens beoogd premier,
moeten aanwijzen, die volledige
verantwoording verschuldigd is aan
het parlement. Door een dergelijke
wettelijke regeling zou de duur van
de kabinetsformatie kunnen wor
den verkort en de controle door de
Tweede Kamer (de volksvertegen
woordiging) kunnen worden ver
groot.
Hoewel men van dit voorstel niet di
rect optimistische verwachtingen
hoeft te hebben, is er veel voor te
zeggen het principiële spoor van de
commissie-Biesheuvel te volgen.
Kabinetsformaties zijn verworden
tot ergernis verwekkende gebeur
tenissen, die zich, vooral de laatste
jaren, kenmerkten door geheimzin
nig politiek gekonkel waarvan vaak
maar één ding vaststond: het duur
de ontzettend lang.
De constructie van een informateur
en vervolgens een formateur heeft
weinig meer te maken met objectie
ve wijsheden die potentiële rege
ringspartijen via een coalitie aan el
kaar zouden moeten binden. De
periode van de 'informatie' - zeg
maar: het aftasten van de coalitie
mogelijkheden - wordt niet zelden
door de fractieleiders gebruikt om
tijd te rekken en hun politieke spel
meer inhoud te geven. De informa
teur is (dan ook) niet langer de fi
guur die boven de partijen staat,
maar een politieke pion in het
schaakspel van de formatie. Zijn rol
heeft weinig meer van doen met de
objectiviteit van de Kroon, die hem
benoemt.
De benoeming van maar liefst drie in
formateurs tijdens de voorlaatste
kabinetsformatie is wat dat betreft
veelzeggend. Zij konden onderling
politieke controle uitoefenen en te
gelijkertijd de politieke belangen
van hun partij zoveel mogelijk vei
ligstellen. Een kernbezwaar is dat
dit proces zich volledig aan de
openbare waarneming onttrekt en
pas achteraf, als het nieuwe kabi
net er zit, uit de doeken wordt ge
daan. Uit een oogpunt van open
baarheid en doelmatigheid zouden
we dan ook met de commissie-
Biesheuvel willen zeggen: laat de
figuur van de informateur voortaan
achterwege.
Er zijn natuurlijk bezwaren aan te
voeren tegen de voorgestelde be
noeming van een formateur door
de Tweede Kamer. In de eerste
plaats kan men zich afvragen of de
tijd waarin de formateur moet wor
den aangewezen (drie weken), niet
te krap is bemeten. Bovendien is
het de vraag of de Kamer niet op
zettelijk kandidaten gaat aanwijzen
om een voor de hand liggende for
matie te laten mislukken.
Het eerstgenoemde bezwaar weegt
niet erg zwaar. Het parlement is,
om met Biesheuvel te spreken,
geen kleuterschool en fractielei
ders moeten zeer wel in staat wor
den geacht om in die drie weken de
coalitiemogelijkheden op een rijtje
te zetten. Een vaste termijn kan er
bovendien toe leiden dat partijen al
vóór de verkiezingen duidelijkheid
scheppen over de vraag met welke
partij(en) zij bij voorkeur in zee
gaan. Ook dat is een toe te juichen
concessie aan de kiezer.
Het lijkt niet erg aannemelijk - het
tweede bezwaar - dat de Kamer
opzettelijk formaties laat misluk
ken. Na de verkiezingen moet het
volstrekt duidelijk zijn welke coalitie
het meest voor de hand ligt. Partij
en hebben er dan ook alle belang
bij die toekomstige coalitie zo snel
en goed mogelijk af te bakenen, al
was het alleen maar om hun eigen
rol daarin veilig te stellen.
definitief abonnement.
Noteer mij voor een kwartaalabonnement 63.10); vóór het abonnement
ingaat, ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
Adres
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad,
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Lelden
In plaats van de bon op te sturen, kunt u ook even bellen (071-144941)