Libanon heft akkoord met Israël op Kohl pleit voor 'super-top' Beiroet slaat nieuwe weg in D Irak gebruikt YS chemische volgens wapens Stap naar nationale verzoening Reagan: alleen 'zinvolle' ontmoeting met Tsjemenko Europarlementariërs beter af 'D' Aubuisson leidt rechtse doodseskaders El Salvador' DINSDAG 6 MAART 1984 BEIROET (GPD) - De Libanese regering heeft gistermid dag officieel het Libanees-Israëlisch akkoord opgeheven als een eerste stap die zou moeten leiden naar nationale verzoening tussen de verschillende strijdende religieuze Libanese gemeenschappen. Buitenland Het besluit van de regering is een rechtstreeks gevolg van de be sprekingen die de Libanese pre sident Amin Gemayel vorige week in Damascus heeft gevoerd met zijn Syrische ambtgenoot Hafez el Assad. Syrië, dat de moslim-oppositie in Libanon met geld en wapens ondersteunt, heeft sinds de ondertekening van het Libanees-Israelisch ak koord op 17 mei vorig jaar steeds geëist dat het akkoord eerst ge schrapt moet worden voordat de regeling van het al negen jaar ou de Libanese conflict mogelijk is. Tot de opheffing van het akkoord, dat vooral door Amerikaanse be middeling was opgesteld, werd officieel besloten tijdens een ver gadering van president Gemayel met zijn demissionaire regering. Het was de eerste keer dat het kabinet bijeen was gekomen sinds het op 15 februari zijn ont slag had ingediend. Na afloop van de vergadering heeft pre mier Chafik el Wazzan verklaard dat hij en zijn ministers bereid zijn in de tussentijd weer als re gering te functioneren om de president wat meer tijd te geven bij zijn pogingen een regering van nationale eenheid te forme ren. Na afloop van de vergadering las de secretaris van het kabinet, Chafik Mneimneh, de volgende verklaring voor: „Het kabinet heeft besloten dit nimmer gerati ficeerde akkoord op te heffen en het als van nul en generlei waar de te beschouwen". Mneimneh voegde er echter wel aan toe dat de regering van plan was contact op te nemen met zowel Israël als de Verenigde Staten om te trach ten een andère overeenkomst over veiligheidsgaranties voor Israël in Zuid-Libanon te berei ken. Alhoewel eerder Israëlische rege ringsfunctionarissen hadden verklaard dat Israël bereid zou zijn nieuwe voorstellen van Liba nese zijde te bestuderen, ver klaarde de woordvoerder van premier Shamir kort na de be kendmaking van het Libanese besluit, dat Israël zijn eigen maatregelen zou nemen om de veiligheid van Noord-Israël te garanderen nu „Libanon niet in staat is gebleken zijn internatio nale verplichtingen na te ko- men'\ Conferentie Als gevolg van de opheffing van het akkoord zal mogelijk al begin volgende week de in november vorig jaar opgeschorte Libanese nationale verzoeningsconferen tie worden hervat. Daar zullen de leiders van de verschillende reli gieuze gemeenschappen zich moeten buigen over een algehele regeling van het conflict in Liba non. Centraal zullen de eisen van poli tieke en sociale hervormingen staan van de moslim-oppositie. De moslims, die al enige tijd de meerderheid in Libanon vor men, eisen dat het oude politieke systeem, waarbij de christelijke gemeenschap altijd van een meerderheid in het parlement en dus de politieke macht was ver zekerd, wordt afgeschaft. De christenen hebben zich daar steeds tegen verzet, omdat zij vrezen dat zij als kleine religieu ze minderheid ten onder zouden gaan in een deel van de wereld dat door de moslims wordt over heerst. Verwacht wordt dat de verschillen de Libanese leiders zich begin volgende week in Zwitserland zullen melden. Volgens een woordvoerder van het Zwitserse ministerie van buitenlandse za ken zal de conferentie in het be kende Beau Rivage Hotel in Lau sanne worden gehouden. Maar eerst zal in Beiroet een officieel staakt-het-vuren moeten worden bereikt. De Indiase premier Indira Gandhi sprak gisteren bijna twee uur met de Russische minister van defensie, maarschalk Dmitri Oestinov rechtstij dens diens zesdaagse bezoek aan India. Oestinov pleitte in New Delhi voor een versterking van de militaire samenwerking tussen India en de Sow- jet-Unie om het hoofd te kunnen bieden aan de miljarden omvattende wapenovereenkomst tussen het naburige Pakistan en de Verenigde Sta ten. (foto AP) BAD HARZBURG (UPI) - Vetera nen van Adolf Hitlers Waffe- n-SS bereiden een grote reünie voor, die in Bad Harzburg zal worden gehouden voor 800 voor malige nazi-soldaten. Om de zaak stil te houden wordt gedaan of het om een conferentie van economische deskundigen gaat. Dit hebben plaatselijke functio narissen gisteren verklaard. Gemeenteraadslid Horst Voigt van Bad Harzburg verklaarde dat hij honderden protesten heeft ont vangen tegen de conferentie na dat was ontdekt dat de SS-vete- ranen het Spa-gezondheidscen trum in de stad hebben gehuurd. Om publiciteit te vermijden, is gezegd dat het om een economi sche conferentie gaat. "Het is echt een koekoeksei in ons nest en we proberen er vanaf te ko men", verklaarde een woord voerder van het stadsbestuur. Rel rond reünie oud—SS'ers in Bad Harzburg "Maar het is het moeilijk de ver gadering op wettelijke gronden te verbieden omdat er al geboekt is". De vier dagen durende reünie zal 17 mei beginnen, verklaarde Voigt. Soortgelijke reünies heb ben de afgelopen jaren bijna ge leid tot botsingen nadat betogers tegen de organisatie demon streerden. De veteranen-organi satie van de Waffen-SS is in de Bondsrepubliek niet verboden. Tijdens zijn recente bezoek aan Israël verklaarde bondskanselier Helmut Kohl op indringende vragen dat de organisatie veel le den omvat, die niet allen verant woordelijk zijn voor oorlogsmis daden. De organisatie werd vorig jaar door de regering afgevoerd van een lijst met extreem-rechtse orga nisaties waaraan het ministerie van binnenlandse zaken bijzon dere aandacht besteed en waar over het jaarlijks moet rapporte ren aan het parlement. Een woordvoeder noemde de organi satie toen "geen bedreiging van de staat". Anti-nazi-activisten in Oberaula, in de deelstaat Hessen, verklaar den gisteren dat een nog onbe kend aantal veteranen van een tweede pantserregiment van de Waffen-SS daar vanaf 30 maart een driedaagse reünie houden. De plaatselijke autoriteiten heb ben daarvoor een sporthal ver huurd. In Teheran gevestigde diplomaten stellen zich op de hoogte van de verwondingen van een Iraanse soldaat die het gevolg zouden zijn van Irakese chemische wapens. Volgens Iran zijn deze wapens geleverd door Groot- Brittannië. f/otoAP) WASHINGTON (AFP/RTR/AP) - De Verenigde Staten hebben in de tweede week van februari begon. Irak er gisteren van beschuldigd Hughes weigerde te zeggen over chemische wapens te hebben ge bruikt tijdens het jongste Iraanse offensief en hebben dit 'krachtig' veroordeeld. De woordvoerder van het ministe rie van buitenlandse zaken, John Hughes, bevestigde voor de eer ste maal de Iraanse beschuldi- welke bewijzen Washington be schikt en wilde ook niet kwijt wat de aard was van de ingezette chemische wapens. Hij onder streepte dat "de Verenigde Sta ten elk gebruik van dodelijke chemische wapens krachtig ver oordelen" gingen over de inzet van Iraakse Oostenrijkse artsen hebben giste- chemische wapens. De Ameri kaanse regering was volgens de woordvoerder tot de conclusie gekomen dat dergelijke wapens inderdaad waren gebruikt door Bagdad als antwoord op het 'da geraad 6'-offensief dat Teheran Carnaval in Rio: 144 doden RIO DE JANEIRO (DPA) Tij- dens het vijf dagen durende carnaval in Rio de Janeiro zijn tot gisterochtend 144 mensen een niet-natuurlijke dood gestorven. Naar stede lijke autoriteiten gisteren meedeelden is er een veel heid aan doodsoorzaken: wraakoefeningen, alcohol- vergiftigingen, roof- en zelf moorden en verdrinkingsge- vallen. In ziekenhuizen in de Brazi liaanse hoofdstad moesten 11.000 mensen worden be handeld, vooral wegens over matig alcoholgebruik. Vol gens de autoriteiten is het aantal slachtoffers in de ne gen miljoen 'Carioca's' tellen de stad normaal. commandant aan. Fakhri zei dat het mislukte Iraanse offensief ten oosten van Basra Iran vier hele divisies heeft gekost, maar hij gaf toe dat de Iraanse militai ren vooruitgang hadden geboekt in de moerassen 50 km ten noordoosten van Basra vóór zij op 29 februari werden terugge slagen. De president van Iran, Hodjatolis- lam Ali Chamene'i heeft gisteren gezegd dat de Iraanse aanvallen tegen Irak zullen worden voort gezet. "Het is noodzakelijk de algehele mobilisatie voort te zetten. De bijzondere operaties van het Kheibar-offensief (dat op 22 fe bruari in de buurt van Basra be gon) zijn geen unieke gebeurte nis, maar passen in de algehele strategie", zo voegde hij er aan toe. meegedeeld dat de tien Iraanse soldaten, die sinds vrij dag in Wenen worden verpleegd, 'door chemische oorzaken' zijn verwond. De artsen weigerden echter de officiële Iraanse lezing te bevestigen, dat het letsel is veroorzaakt door chemische wa pens die Irak in de oorlog met Iran zou hebben gebruikt. Een commandant van de Irakese strijdkrachten sprak tegen dat zijn land chemische wapens heeft ingezet tegen de vijand. In i i i Teheran herhaalden Iraanse OOStfolOK Wil functionarissen de beschuldi ging dat "meer dan duizend Iraanse strijders zijn vergiftigd door Iraakse chemische bombar dementen". In Stockholm over leed een Iraanse soldaat, die brandwonden, aan hartstilstand. De Irakese generaal-méyoor His- ham Sabah Fakhri weersprak dat Irak chemische wapens had ingezet om de Iraanse aanvallen van de laatste weken terug te slaan. Volgens Bagdad zijn bij die tegenaanvallen 50.000 Ira- niërs gedood en 150.000 gewond. "Wij gebruiken slechts de interna tionaal aanvaarde conventionele wapens bij het verdedigen van ons grondgebied", zo haalde het Irakese staatspersbureau Ina de praten over minder uitgaven teea een iraanse soldaat, die j o werd behandeld aan mysterieuze VOOI* Q6ICI1S10 WASHINGTON - De Westduitse bondskanselier Helmuth Kohl heeft tijdens besprekingen met door Henk Kolb De Amerikaanse president Rea gan gepleit voor een snélle en goed voorbereide ontmoeting tussen het Amerikaanse staats hoofd en de nieuwe Russische leider OTsjernenko. Reagan hield vast aan zijn opvatting, dat zo'n ontmoeting alleen zin heeft wan neer kans bestaat op vruchtbaar resultaat. Reagan bevestigde alle wegen te zullen verkennen, die kunnen HONECKER NAAR BONN (UPI/ DPA) West-Duitsland heeft de Oostduitse partijleider, Erich Honecker, uitgenodigd voor een bezoek. De uitnodiging is na mens bondskanselier Helmut Kohl overgebracht door de frac tievoorzitter van de liberale FDP, Mischnick, die een gesprek van twee uur had met de Oost duitse partijleider. leiden tot een verbetering van de betrekkingen tussen Oost en West. Hij gaf ook blijk van wat hij noemde 'bereidheid en gretig heid' de onderhandelingen over vermindering van kernwapens te hervatten. Beide staatslieden menen dat dit een periode is die mogelijkheden biedt in het over leg met het Kremlin. De West duitse premier echter waar schuwde nadrukkelijk tegen een topconferentie, die vooral propa gandadoeleinden zou dienen. Het Westen moet volgens Ameri kanen en Duitsers het initiatief nemen bij de onderhandelingen over wederzijdse vermindering van strijdkrachten in Centraal- Europa, die volgende week in Wenen worden hervat. Een nieuw westelijk voorstel is aan de NAVO-partners voorgelegd. Kohl wil ook dat het Westen op de proppen komt met nieuwe voorstellen ten aanzien van een wereldwijd verbod van chemi sche wapens. Een plan van Henry Kissinger om de NAVO te reconstrueren, met minder Amerikaanse troepen in Europa en een Europese NAVO- commandant, maar met een Amerikaanse secretaris-generaal aan het hoofd van het politieke apparaat van de NAVO, vond bij Kohl noch bij Reagan genade. De Duitser gaf zijn gesprekspart ners te verstaan dat terugtrek king van Amerikaanse troepen op dit ogenblik contra-produk- tief zou zijn en dat er nooit twijfel mag ontstaan aan de Amerikaan se betrokkenheid bij de Europe se veiligheid. Op het gebied van de economie waren Reagan en Kohl het niet eens. De bondskanselier, spre kend als Europeaan, heeft ge klaagd over de economische pro blemen waarmee Europa te kam pen heeft vanwege de hoge Ame rikaanse rentevoet. Reagan, on der zware druk om de enorme begrotingstekorten te verminde ren die voor een belangrijk deel verantwoordelijk zyn voor de ho ge rente, ging daar niet op in. De Oost-West-betrekkingen staan ook centraal in een belangrijke j j. rede over buitenlands beleid die vxlSCartl Strijdt mee Kohl dinsdag in Washington af steekt voor de National Press Club. LONDEN (Rtr/Tass/ANP) - De landen van het Warschau pact hebben besprekingen met de NAVO voorgesteld over een we derzijdse belofte de militaire uit gaven niet te verhogen en deze daarna te verlagen. Dit heeft Ra dio-Moskou gisteren gemeld. Het Russische persbureau Tass be vestigde dit bericht. Volgens Tass is in de omstandigheden van de toenemende internationa le spanningen de aanvaarding van maatregelen over het niet- toenemen en verminderen van de militaire uitgaven van bijzon der belang. Een vermindering van de militaire uitgaven zou bij dragen aan het tot staan brengen van de bewapeningswedloop en het omschakelen tot ontwape ning terwijl de middelen die vrij komen, zouden kunnen worden gebracht om aan de behoeften van de sociaal-economische ont wikkeling, ook die van de ont wikkelingslanden, tegemoet te komen. Het ministerie van buitenlandse zaken van Roemenië heeft in Boekarest de ambassades van de NAVO-landen een document aangeboden, waarin het voorstel is vervat. BRUSSEL (GPD) Iedereen moet tegenwoordig inleveren, maar dat blijkt niet te gelden voor de leden van het Europees Parlement. Via een drastische verhoging van hun dagvergoedingen weten de Europarle mentariërs de bezuinigingen die eventueel nationaal op hun inkomens worden toegepast, aardig te compenseren. De parlementariërs hebben per 1 januari hun dagvergoeding verhoogd van f 290,70 naar f 318,75, een verhoging van 9,6 procent. Daaruit moe ten hotel plus andere verblijfskosten tijdens het werken buiten de woonplaats worden betaald. De Europese lidstaten die volop bezig zijn De volgende presidentiële verkie- te bekijken hoe er op de Europese begroting kan worden bezuinigd, zingen zullen in 1988 worden ge- hebben geen invloed op de uitgaven van de Europarlementariërs zelf. houden. Giscard zei niet of hij Het parlement heeft bevoegdheid hierover zelfstandig beslissingen te van plan was zich ook in die nemen. strijd te werpen. PARIJS (AP) Frankrijks ex-pre sident Valery Giscard d'Estaing heeft gisteravond gezegd dat hij in 1986 zal deelnemen aan de ver kiezingen voor de Nationale As semblee. Giscard kondigde dit aan in het Franse televisiepro gramma 'Uur van de waarheid'. In 1981 werd hij verslagen door Francois Mitterrand, wiens over winning een einde maakte aan 23 jaar van conservatief bestuur in Frankrijk. Het werd aangekondigd als een document van 'historisch be lang', een akkoord dat de ge schiedenis van de twee on dertekenende landen zou veranderen. Maar al tijdens de ondertekening van het Li banees-Israëlisch akkoord op 17 mei vorig jaar hadden vele waarnemers hun twijfels of het ooit uitgevoerd zou worden. Nu, negen maanden en een paar weken later, is gebleken dat het zo omstre den akkoord tussen Libanon en Israël inderdaad de ge schiedenis zal in gaan als het zoveelste verwaarloosde do cument van het Midde n-Oosten. door Aernout van Lynden Het waren de Amerikanen die in de herfst van 1982 de eer ste pogingen ondernamen om de twee landen naar de conferentietafel te krijgen en zo een begin te kunnen ma ken van het vertrek met de diverse buitenlandse strijd krachten op Libanees grond gebied. Volgens de Amerika nen zou ook Syrië kunnen worden overgehaald zijn troepen uit Libanon terug te trekken als Israël dat een maal had gedaan. De Israëliërs wensten echter van allerlei garanties verze kerd te zijn zodat de Pale stijnse guerrillastrijders in de toekomst geen kans meer zouden zien via het zuiden van Libanon naar het noor den van Israël te infiltreren. Daarnaast heeft Israël het nooit onder stoelen of ban ken gestoken dat. het eigen lijk uit was op een volledig vredesverdrag met Libanon dat zou leiden tot de normali satie van de betrekkingen tussen de twee landen. De Libanese regering, die in de eerste maanden na de Israëli sche invasie van de zomer van 1982 nog uiterst wankel was, zag het gevaar van deze Israëlische wens in. De Liba nese economie is gebaseerd op de handel en het bankver keer met de andere Arabi sche landen en zou, bü een vredesakkoord met Israël waarschijnlijk worden ge boycot. Precies zoals dat Egypte was overkomen. Li banon zou een dergelijke klap niet kunnen verwerken. Maar al weigerde de jegering in Beiroet een vredesverdrag met Israël te sluiten, de Liba- nezen verkeerden in een te zwakke onderhandelingspo sitie om bepaalde Israëlische eisen, zoals gezamenlijke mi litaire patrouilles in Zuid-Li banon zelfs na de terugtrek king van de Israëlische mili tairen, uit het akkoord te houden. Ook kon de Libanese president Amin Gemayel de Verenigde Staten er niet van weerhou den een brief te aanvaarden waarin Washington Israël de toezegging deed dat het ak koord niet hoefde te worden uitgevoerd als Syrië zou wei geren L«jn troepen tegelijker tijd met die van Israël uit Li banon terug te trekken. Onaanvaardbaar Vanaf het moment dat het ak koord werd ondertekend liet Syrië weten niets met het ak koord te. maken te willen hebben. Syrië zag het ak koord als een onaanvaardba re Amerikaanse poging Liba non van de rest van de Arabi sche wereld los te weken en tevens als een even onaan- vaarbare overwinning voor de agressieve Israëlische po litiek in Libanon. Zoals vele waarnemers, maar kennelijk niet de regering in Washing ton, hadden voorzien bleek de Syrische tegenstand zo he vig dat er nooit sprake van zou zijn dat het akkoord kon worden uitgevoerd Door de steeds fellere mosli moppositie te steunen met geld en wapens tegen het eenzijdige beleid van de christen-president Gemayel zag Syrië kans om de rege ring in Beiroet onder een zo hevige militaire druk te zet ten dat Gemayel uiteindelijk geen andere keus had dan het akkoord aan de kant te schui ven. Een beslissinde door braak kwam begin vorige maand toen West—Beiroet door de oppositie-milities werd overgenomen, het Liba nese leger langs confessonele lijnen uiteenviel en Amerika, zowel militair als politiek, zijn steun voor Gemayel in trok. Eind vorige week reisde Ge mayel naar Syrië en gaf daar aan de Syrische eis voor op heffing van het akkoord toe om een escalatie van de crisis te bezweren en als een eerste stap om het negen jaar oude Libanese conflict te beëindi gen. Assad en Gemayel kwamen overeen dat Syrië de opposi tieleiders zou overreden hun eis voor het aftreden van Ge mayel te laten vallen, terwijl Gemayel op zijn beurt de an dere leiders van de belegerde christelijke gemeenschap moest overhalen een grotere Syrische zeggenschap in Li banon te aanvaarden als prijs die voor vrede moest worden betaald. Toen Gemayel op zondagavond uit Damascus te horen kreeg dat de oppositieleiders inder daad bereid zouden zijn hem in de toekomst als president te aanvaarden en tevens naar Zwitserland zouden reizen voor een hervatting van de opgeschorte Libanese ver zoeningsconferentie, hield Gemayel zich aan zijn af spraak. Het akkoord met Is raël werd afgeschaft, in de woorden van de secretaris van de regering: „Van nu af aan zal het als van nul en ge nerlei waarde worden be schouwd". Ommezwaai Zo werd het Libanees-Israëli- sche akkoord ter dood ver oordeeld en werd het vonnis voltooid. Maar al mocht een zo groot probleem nu uit de wereld zijn geholpen, het conflict in Libanon is daar mee nog niet beëindigd. De regering in Beiroet heeft in feite, onder druk, moeten be sluiten tot een algehele om mezwaai van haar buiten landse politiek in plaats van een akkoord met Israël en de Verenigde Staten, nu een bondgenootschap met Syrië. Gezien de lange histo rische banden tussen Liba non en Syrië is dit niet zo'n onlogische stap, maar de werkelijkheid dat Libanon voor het grootste deel nog steeds bezet wordt is niet ver anderd. En Syrië? Al jaren wordt het re gime in Damascus door de christenen van Libanon be ticht van een wens heel Liba non in te nemen. De regering in Damascus heelt het altijd tegen gesproken, maar heeft overigens nooit duidelijk ge steld welke eisen het stelt voordat de ongeveer 40.000 Syrische troepen uit Libanon zullen worden teruggetrok ken. Zeker is in elk geval wel dat er van nu af aan een pro-- Syrische regering in Beiroet aan de macht zal moeten zijn. Op wat korte termijn zal Syrië, nu het zich verzekerd weet van een politieke overwin ning in Libanon op Amerika en Israël, zich in elk geval in spannen voor een duurzaam bestand. Daarna zullen dan de Libanese krijgsheren van diverse politieke en religieu ze pluimage zich wederom naar Zwitserland begeven om aan de conferentietafel een antwoord te vinden op de vraag of er na negen jaar bur geroorlog nog wel van een Li banon sprake is en indien het antwoord ja is, hoe in dat ge val Libanon in de toekomst moet worden geregeerd. DEN HAAG (ANP) Hoge Salvadoriaanse functionarissen, onder wie de extreem-rechtse presidentskandidaat Roberto D'Aubuisson, geven lei ding aan de rechtse doodseskaders. Dat heeft een voormalige hoge Salvadoriaanse officier verklaard voor leden van het Amerikaanse Con gres. De ex-officier, geciteerd door de New York Times, is naar wordt aangeno men de eerste hoge legerfunctionans die andere officieren openlijk beschuldigt van politieke moorden. De democratische senator Paul Tsongas heeft aangekondigd dat hy een onderzoek wil laten instellen door een senaatscommissie naar aanleiding van de uitlatingen van de ex-officier, die om veiligheidsredenen anoniem wil blijven. Het netwerk van de doodseskaders is volgens de ex-officier opgezet door hoge Salvadoriaanse officieren. Volgens de hoge ex-officier is de moord op aartsbisschop Romero voor bereid en uitgevoerd door D'Aubuisson.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7