Besparing energie
in zwembaden en
sporthal mogelijk
Conflict rond vraag: wie doet
begeleiding stadsvernieuwing?
B en W presenteren bezuinigingsplan
Woningbouw LBF-terrein
Provincie wijst bezwaren af
Bouw buurtwinkel iir
Merenwijk toegestaar-
Schoorsteen
brand houdt
brandweer
lang bezig
Bromfietser tinj
botst tegen g
invalidewagen
Maredorp: opbouwwerker; gemeente: Stichting Welzijn
Actie Guatemalacomité
voor gezondheidsproject
DE NATUUR ALS BUUR
Tentoonstelling lager
onderwijs in 1900-1940
LEIDEN Op de energiekosten van de zwembaden De Zijl, Vijf Mei en De Vliet en van
de Vijf Mei-sporthal kan jaarlijks ruim 275.000 gulden worden bezuinigd, door een
aantal energie-besparende maatregelen te treffen. Dit blijkt uit een voorstel dat B en W
aan de gemeenteraad hebben gedaan.
Leiden
WOENSDAG 29 FEBRUARI II
De gemeente heeft een ingenieurs
bureau de mogelijkheden laten
onderzoeken en het resultaat
daarvan is een pakket van maat
regelen met "een zeer gunstige
rentabiliteit", aldus B en W.
Temperatuur
Voor de zwembaden Vijf Mei en
De Zijl worden de volgende
maatregelen voorgesteld: het
aanbrengen van een recirculatie-
mogelijkheid van lucht in het
restaurant, waardoor er geen on
nodige buitenlucht meer wordt
toegevoegd. Verlaging van de
oppervlaktetemperatuur van de
buitenbaden en door middel van
een apparaat de temperatuur af
hankelijk stellen van de zonin-
straling. Het aanbrengen van een
schakelklok, waarmee elektrici
teit ten behoeve van de badwa
tercirculatie in de binnenbaden
buiten de openingsuren kan wor
den stopgezet. Afdekking van de
buitenbaden tijdens de opwar
ming met verzwaard folie. Het
aanbrengen van een systeem om
warmte uit de ventilatielucht in
de overdekte baden terug te win
nen. Het installeren van een
warmtekrachtkoppeling. Toe
passing van ultra-violetlampen,
waardoor de zuurstof in de lucht
het water injecteert en algen,
schimmels e.d. beter bestrijdt.
Hetgeen een besparing op
chloorbleekloog betekent.
Vijf Meihal
De Vijf Meihal kan ook het nodige
bijdragen aan de besparing door
de verwarming beter te regelen,
zoals het aanbrengen van ee
gen thermostaat in de speelzaal
Verder moet het glas in de sport
hal worden vervangen door dich
te panelen. Ook wordt de verwar
ming van het Vijf Meibad gekop
peld aan de verwarming van de
sporthal.
Voor zwembad De Vliet wordt
eveneens de temperatuur van
het water iets verlaagd en gekop
peld aan de zonnestraling, terwijl
er verder maatregelen worden
genomen om de verwarming van
de gebouwen beter, te regelen.
Studie
B en W zeggen dat de voorgestelde
maatregelen zijn geselecteerd op
winstgevendheid en toepasbaar
heid. Toepassing van windener
gie, zonnecollectoren, gebruik
van restwarmte van andere be
drijven en warmtepompen zijn
buiten beschouwing gebleven,
omdat de rentabiliteit van dit
LEIDEN - Aan de Rijnsburgersingel, op de plek van de voormali
ge Leidse Broodfabriek, verrijzen 53 premiekoopwoningen waar
van de contouren langzamerhand aardig zichtbaar worden.
Het nieuwbouwcomplex zal bestaan uit drie- en vierbouwlagen
plus een schuin dak. Alle woningen krijgen drie kamers, de bene
denwoningen een tuin en de bovenwoningen een terras. Voor het
nieuwbouwcomplex komt een kade, waarlangs de toegang van de
begane grond woningen is gesitueerd. De overige woningen wor
den bereikbaar via galerijen aan de achterzijde. Het nieuwbouw
complex zal in hetnaj aar worden opgeleverd. (foto Holvast)
iTOEN!
nar—
m W
rwa I
vrei Bs—
,anj_
soort voorzieningen nadere stu
die vergt, aldus het college. In de
energienota, die B en W nog zul
len uitbrengen, wordt op deze
mogelijkheden nader ingegaan.
De voorgestelde maatregelen ver
gen een investering van bijna
725.000 gulden. B en W hopen 25
procent subsidie te krijgen van
de ministeries van volkshuisves
ting en ruimtelijke ordening en
van economische zaken.
LEIDEN - Ruim anderhalf uur is
de Leidse brandweer gistermid
dag bezig geweest met het doven
van een schoorsteenbrand in het
woonhuis Herengracht 126. "Een
schoorsteenbrand als zovelen.
Bij een schoorsteenbrand raakt
de aanslag in de schoorsteen in
brand. Normaal slaan we dat met
een ketting los en valt het naar
beneden", aldus een woordvoer
der van de brandweer.
"Maar het probleem was hier, dat
de schacht horizontaal tussen
het balkenplafond doorliep. In
oude huizen kom je de vreemd
ste constructies tegen. We moe
ten in zo'n geval de schoorsteen
openhakken en dat hield dus in
dat we uren bezig geweest zijn.
Meer met slopen, dan met blus
sen". De schade aan de woning is
volgens de brandweer moeilijk
in te schatten. Ze houdt het op
"aanzienlijke schade".
leiden de Stadsgehoorzaal vormde gisteravond het decor voor een geza
menlijke modeshow van Warnecke Mode, Van Dalen/Bally schoenmode,
Messcher's Modehuis en Look brilmode. Over het plankier bewogen zich
bovendien mannequins gekleed in de nieuwste badmode die Warnecke
Lingerie in de winkel heeft hangen. Op de foto showt een van hen een
badpak dat opvalt door de aparte dessinering.
Tom Westen verzorgde gisteravond de kapsels van de mannequins, terwijl
David Nieuwenburg voor de bloemsierkunst in de Stadsgehoorzaal zorg
de. De modeshow werd muzikaal omlijst door het duo Lex Sonneveld.
LEIDEN - Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland blijven erbij
dat de buurtwinkel en horeca-
vestiging aan de Mussenplaats in
de Merenwijk gebouwd mag
worden, vooruitlopend op het
definitief van kracht worden van
het bestemmingsplan Meren
wijk. GS hebben de bezwaren
van omwonenden en van de Kor-
ti-markt afgewezen. Het dage
lijks bestuur van de provincie
vindt het niet nodig om de afhan
deling van het bestemmingsplan
af te wachten. De bezwarenpro
cedure bij de Kroon kan min
stens nog twee jaar duren.
Volgens GS biedt de bezwarenpro
cedure bij bouwplannen die
vooruitlopen op een bestem
mingsplan voldoende rechtsbe
scherming van de burger. Ook
bij het vooruitlopen (op grond
van artikel 19 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening en artikel
50 van de Woningwet) bestaan
beroepsmogelijkheden bij de
provincie en de Raad van State.
GS wijken met dit standpunt af
van de provinciale bezwaren-
commissie, die in meerderheid
vond dat de Kroonprocedure wel
afgewacht zou moeten worden.
De meerderheid van die commis
sie vond dat de wijk al ?o lang
zonder buurtwinkel zit en kenne
lijk zonder het erg te missen, dat
de bouw nog wel enige tijd kan
wachten.
De omwonenden maken bezwaar
tegen het bouwplan, omdat ze
vrezen voor overlast van winkel
en horecabedrijf, voor toename
van het parkeerprobleem en
voor vermindering van de ver
keersveiligheid van de nabijgele
gen scholen. Men zegt dat er
geen behoefte is aan een buurt
winkel en horecabedrijf en
wenst handhaving van het be
staande groen. De Korti-r
gevestigd in winkelcentrum
Kopermolen, maakt bezwa E
omdat het concurrentie vre<|
van een Spar-supermarkt aan
Mussenplaats.
Deze planologische bezwaren Zj-.Tj.xj
al eerder door de provincie aff^^
wezen, maar de Raad van St< de
heeft zich er nog niet over uit| ver
sproken. De bezwaarden vindi
dat de bouw zolang moet wordi
uitgesteld. GS vinden dat n: Prc
nodig. De bezwaarden kunm ste
ook tegen deze uitspraak van C Br<
in beroep gaan bij de Raad v;
State.
Staat:
het
ove
mü
WO
die
LEIDEN - Een 29-jarige man u w0
Warmond is gistermiddag in zij De l
invalidewagen omver gerede me
door een bromfietser. De inval 191
de man moest voor het hechte hu
van een wond boven het link* bli
roog worden overgebracht na« m<
het Diaconessenziekenhuis. Hi iej
ongeval gebeurde op het fietspa vi<
van de Rijnsburgerweg. De Wa all
monder reed met zijn wagentj v
in de richting van het statioi Bi
Toen hij voor een obstakel op hi hi,
fietspad naar links uitweek, ko g€
een achterop komende bromfie dc
ser, een 18-jarige Oegstgeest" De
naar, hem niet meer ontwijkei d<
Bij de botsing kantelde het drii m
wiehg invalidewagentje. E p]
bromfietser bleef ongedeerd.
LEIDEN - Buurtvereniging Mare
dorp ligt met de gemeente in de
clinch over de vraag wie de be-,
woners in de wijk mag begelei
den in het kader van de stadsver
nieuwing. De gemeente vindt dat
dat een taak is van een consulent
van de Stichting Welzijn Leiden
(SWL). De buurtvereniging geeft
echter sterk de voorkeur aan de
opbouwwerker van het Volks
huis, Vincent Kokke. Hij doet,
naast zijn andere taken binnen
het Volkshuis, al enkele jaren
aan begeleiding van de stadsver
nieuwing.
De bal kwam kort geleden aan het
rollen toen Vincent Kokke zelf
wel eens duidelijkheid wilde
hebben over zijn positie. Meer
malen is het namelijk al voorge
komen dat Kokke, nadat hij be
paalde nieuwbouwprojecten sa
men met de buurtvereniging had
gestimuleerd, door de gemeente
werd uitgesloten van het voorbe
reidingsteam. In plaats van hem
werd dan een consulent van de
SWL aangetrokken om de belan
gen van de bewoners te helpen
behartigen.
Duidelijkheid was ook wat Kokke
kreeg. "Er is geen plaats voor een
consulent stadsvernieuwing bij
het Leidse Volkshuis", schreef
de gemeente vorige week. "De
heer Kokke is aangesteld als so
ciaal-cultureel werker bij het
buurt- en clubhuiswerk van het
Leidse Volkshuis. Er is een dui
delijk onderscheid tussen buurt
en clubKuiswerk en sociale bege
leiding van de stadsvernieuwing.
Dat laatste werk vraagt een spe
cifieke deskundigheid en is on
dergebracht bij de SWL".
Leefgemeenschap
Buurtvereniging Maredorp noemt
het 'in de praktijk juist zo be
langrijk dat een begeleider heel
buurtgericht werkt'. Bestuurslid
A. Van Doominck: "Een consu
lent van de SWL bemoeit zich al
leen met het bouwproject. Zodra
de nieuwe huizen er staan is zijn
taak afgerond. Terwijl een wijk
als leefgemeenschap dan nog he
lemaal opgebouwd moet wor
den. Een opbouwwerker uit de
buurt kan daar veel beter bij be
geleiden. Juist omdat hij zowel
de stadvernieuwing in het oog
houdt als de sfeer, de mentaliteit,
de problemen van de buurtbe
woners".
Een consulent van de SWL heeft
daar geen tijd voor, zo oordeelt
de buurtvereniging. "Die heeft
het te druk, rent van het ene naar
het andere project". Volgens Van
Doorniack en Kokke zou de
SWL beter meer tijd kunnen be
steden aan het op gang brengen
van een stedelijk overleg van
buurtorganisaties, of het opzet
ten van wat cursussen op dit ge
bied. "Want de SWL moet ten
slotte een ondersteunend orgaan
zijn en geen uitvoerend werk
doen".
Ondanks het feit dat de buurtver
eniging zelf de voorkeur geeft
aan Kokkè, heeft de gemeente de
SWL nu benaderd in verband
met de nieuwbouwprojecten in
Maredorp (Kattenpoort) en in De
Camp. De SWL heeft inmiddels
toegezegd een consulent te stu
ren voor de ondersteuning van
toekomstige bewoners van deze
nieuwbouw. Volgens buurtver
eniging Maredorp handelt de
SWL daarmee in strijd met eer
der gemaakte afspraken. "De
SWL zou geen oonsulent sturen
zolang wij de voorkeur aan Kok
ke gaven. Dit is geen begeleiding,
aanbieden, maar opdringen".
Duidelijkheid
Directeur Kamphuis van de SWI
zei gistermiddag geenszins bege
leiding te willen opdringen. "Er
dat er afspraken zouden zijn ge
schonden, ontken ik. Er is juisl
afgesproken dat de SWL de nieu
we bewoners zou begeleiden wal
betreft het bouwproces, Kokke
wat betreft het buurtleven. Latei
is Maredorp van mening veran
derd: vond ineens dat de hele be
geleiding door een buurtwerkei
moest gebeuren. Ik heb toen
geadviseerd een gesprek met
wethouder Peters te voeren om
duidelijkheid te krijgen".
Volgens Kamphuis had de consu
lent van de SWL zich daarna als
nog terug kunnen trekken,
"Maar in plaats van een rustig ge
sprek te voeren, is het Volkshuis
een brief gaan sturen om duide
lijkheid te krijgen over de positie
van de buurtwerken Met het be-
këhde resultaat. Overigens vin
den we het wel heel naar wat nu
gebeurt. Want wij willen aan de
kant van de buurtverenigingen
staan. Daarom is het heel belang
rijk dat er nu eens duidelijke af
spraken worden gemaakt".
LEIDEN - Volgende week organi
seert het Guatemala Komitee
Leiden een collecteweek ter on
dersteuning van een gezond
heidsproject in dat land. Door de
toenemende gewelddaden in
Guatemala is medische zorg bit
ter nodig. Maar juist in die gebie
den, waar geweld overheerst, is
het bar slecht met die zorg ge
steld. De christelijke gezond
heidsorganisatie (CGO), opge
richt in 1980, richt zich op de be
woners van het platteland, voor
al op dé indianen in de westelijke
hooglanden.
De CGO heeft een tweeledig doel:
een goed comunicatiesysteem
opzetten, zodat in noodsituaties
snel kan worden ingesprongen,
en vrijwilligers opleiden voor het
toedienen van medische hulp.
Omdat het project van de CGO
zich steeds verder uitbreidt en
het geweld in Guatemala niet af
neemt, is de behoefte aan medi
cijnen en medische opleidingen
nog steeds erg groot. Vandaar
dat het Guatemala Komitee Lei
den van 5 tot en met 10 maart in
Leiden een collecte houdt, die
het werk van de CGO ten goede
zal komen. Vrijdag 9 maart kan
bovendien in "Repelsteel", Bree-
straat 19, een Guatemalteekse
maaltijd worden genuttigd
(17.30-19.30 uur).
Verdere inlichtingen: Guatemala
Komitee Leiden, Haagweg 46,
leiden, tel. 071-313832.
LEIDEN - 'Het volkskind en het lager onderwijs van 1900 tot 1940 in
Leiden' is het onderwerp van een tentoonstelling die wordt voorbereid
door het Nationaal Schoolmuseum in Zoetermeer en de sectie onder
wijssociologie van de Leidse universiteit. Voor de tentoonstelling
wordt nog gezocht naar foto's van het alledaagse leven van kinderen
tussen 1900 en 1940.
Gedacht wordt vooral aan kinderfoto's, gezinsfoto's, foto's van kinderen
in de fabriek of in het kantoor en straat- of buurtfoto's van spelende of
werkende kinderen. Ook is er belangstelling voor oude schoolrappor
ten en schoolschriften. Informatie na zes uur 's avonds bij M. du Bois-
Reymond, 071-123829.
LEIDEN - Misschien wat hinderlijk voor de boeren, maar heil
zaam voor de hoestenden. Dat is het klein hoefblad dat her en der
de kop opsteekt. De Leidse biologen Adema en In den Bosch wij
den er deze aflevering van 'De natuur als buur aan'.
Het is welhaast onvermijdelijk
om aandacht te besteden aan
een van de vroegste en meest
algemene kruiden in Neder
land, het klein hoefblad, Tussi-
lago farfara. Wij zijn zeker niet
de eersten of de enigen die dat
doen. Al eind december viel
ons oog op een advertentie in
een landbouw tijdschrift,
waarin de boeren op dit plantje
werden geattendeerd: "Over
enige tijd kleuren delen van
uw land weer geel van het
klein hoefblad. Spuit deze
plekken daarom met produkt
X".
Dit, terwijl er nauwelijks aanlei
ding bestaat tot bestrijding. De
plant is niet giftig en is geen
gastheer of tussengastheer van
parasieten of schimmels. De
spinnewebachtige onderzijde
van de bladeren, die wat later
verschijnen dan de bloemen, is
beharing gevormd door de
plant zelf. Linnaeus, die het
plantje zijn Latijnse naam
heeft gegeven, vond dat de vil-
tige bladeren er als door meel
bestoven uit zagen (farfara).
Gesloten kopje
Nu, zo vroeg in het voorjaar met
temperaturen rond het vries
punt, treft men de bloem-
hoofdjes meestal met geknikt
en gesloten kopje aan. Dit is
een reactie op de koude. De be
haring en de schubjes op de
bloemsteel zouden afkoeling -
vooral ten gevolge van een
koude wind - kunnen tegen
gaan, waardoor het gewas een
streepje voor heeft op zijn me-
devoorjaarsbloeiers. Is het na
melijk een korte tijd een dag
wat warmer, bijvoorbeeld door
een periode met wat zon, dan
warmt het op, en mogelijk
door oppervlaktevergroting
door het openen van de bloe
men nog wat sneller dan ande
re planten. De beharing gaat la
ter al te snelle afkoeling tegen
en aangezien vele levenspro
cessen sneller verlopen bij een
hogere temperatuur, heeft het
kleine hoefblad weer wat ge
wonnen.
De soort kan de boer er op wijzen
dat de grond waarop zij groeit
enigszins kalkhoudend is,
maar dit kan natuurlijk geen
reden tot platspuiten zijn. Als
ander argument daarvoor zou
aan te voeren zijn dat het klein
hoefblad minder voedzaam is
dan gras of minder door het
vee wordt gegeten. Of wellicht
dat koeien het eras waar klein
Klein hoefblad, ook bij uw droi
hoefblad tussen groeit niet
eten omdat ze het mogelijk, net
als de boterbloem, niet lekker
vinden. De wei wordt dan wat
minder intensief gebruikt. In
de akkerbouw kan het door
zijn ondergrondse uitlopers en
fors ontwikkeld wortelstelsel
èn door zijn vroege verschij
ning, wat hem een voorsprong
op de teeltgewassen geeft, deze
laatste wat verdringen.
Hoestverdrijvend
De gebruikelijke Nederlandse
naam hoefblad zou heel goed
een verbastering kunnen zijn
van hoestblad. Ook het eerste
deel van de wetenschappelijke
naam (Tussilago) wijst op een
medicinale werking. Het is na
melijk te vertalen als hoestver
drijvend. Voor geneeskrachti
ge doeleinden werd vroeger de
rook van de gedroogde blade
ren geïnhaleerd. Naar wij heb
ben vernomen van een ex-ge
bruiker, zou dit in eerste in
stantie niet zozeer de hoest ver
drijven, alswel opwekken, ge
paard gaande met een ver
hoogde slijmafscheiding. De
gedroogde bloemen en/of bla
deren worden wel in de vorm
van een aftreksel gebruikt. Ze
foto In den Bosch)
zijn een belangrijk bestand
deel van de zgn. borstthee. Bij
ontstekingen aan slijmvliezen
van de ademhalingswegen zou
daarbij een remmende wer
king van deze drank uit gaan.
Let u overigens bij eventueel
verzamelen goed op waar u
loopt: de groeiplaatsen van
klein hoefblad worden even
eens zeer frequent bezocht
door hondebezitters.
Een eenvoudige, veel gehoorde
verklaring van de naam is de
vorm van het blad. Deze doet
enigszins denken aan een paar-
dehoef.
