EIDSCH
DAGBLAD
Prijzen stijgen te sterk
'Valk niet betrokken
ij Surinaamse coup'
bij
Voor een tientje
véél wijzer
Einde grensblokkades in zicht
Protest tegen duur aardgas
Gary Hart boekt
verrassende zege
49-
ABP
Geheim rapport: 63
pet. tegen raketten
Ontevreden chauffeurs breken op
[Consumenten Kontakt: hogere btw 'misbruikt'
Westduitse
kranten op
satelliet-tv
LEIDSCH DAGBLAD
Densdag 29 februari 1984
teleur: G. Koopman
jtdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
hoofdredacteur: R. D. Paauw
opgericht 1 maart 1860
No. 37333
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2301AB Leiden
Voor lefnrs zie colofon
DEN HAAG (GPD) - Van de Nederlandse bevolking wijst 63 pro
cent de komst van Amerikaanse kruisraketten af. Slechts onge
veer een kwart steunt een eventueel positief plaatsingsbesluit
van de regering. Tegelijk verwacht echter een zeer ruime meer
derheid dat het kabinet komend voorjaar zal besluiten de mid-
dellange-afstandswapens op Woensdrecht te stationeren. Dit
blijkt uit een vertrouwelijk onderzoek dat de Nederlandse Stich
ting voor de Statistiek in opdracht van de Rijksvoorlichtings
dienst heeft gehouden.
Volgens de onderzoekers was het percentage tegenstanders tegen
plaatsing vorig jaar nog 56 procent.
Zoals te verwachten is de aanhang van de PvdA en de kleine
linkse partijen in overwegende mate tegen de nieuwe wapens
(80 procent). Maar ook bij CDA en WD groeit het verzet. Van de
CDA-aanhangers zal volgens de enquete 45 procent de regering
bij een positief besluit niet steunen en van de WD'ers is dat 34
procent.
WENEN, ROME (GPD) - De blok
kades van de grensovergangen
tussen Oostenrijk en Italië en die
aan de Oostenrijks-Westduitse
grens zouden vandaag worden
beëindigd. Ondanks sterke
protesten van Westduitse en Ne
derlandse vrachtwagenchauf
feurs, die niet tevreden zijn met
de toezeggingen van de Italiaan
se regering, zijn vanochtend om
acht uur de colonnes vrachtwa
gens aan beide kanten van de
grensovergang bij de Brenner-
pas begonnen op te trekken naar
de douaneposten. Ook de blok
kades bij de Westduitse grens
post Kiefersfelden zouden wor
den opgeheven.
Hiermee lijkt een einde te zijn ge
komen aan de protestacties van
ruim een week door vrachtrij
ders tegen de langzaamaanacties
van de Italiaanse douane, waar
door duizenden Europese trucks
vast kwamen te zitten aan de
Oostenrijkse grenzen.
Het besluit de blokkades op te hef
fen werd afgelopen nacht geno
men tijdens een vergadering van
het internationale chauffeursco
mité in de Westduits-Oostenrijk-
se grensplaats Kiefersfelden. In
een resolutie roept het chauf
feurscomité de Westduitse en
Oostenrijkse transportministers
op, druk uit te oefenen op de Ita
liaanse regering om afdoende
maatregelen te nemen voor een
vereenvoudiging en dus een ver
snelling van de douane-afhande
ling aan de grens.
Actievoerders tegen hoge woonlasten en in het bijzonder tegen de hoge energieprijzen, kwamen vanochtend ook
het gebouw van het Rotterdamse GEB 'even afsluiten'. (foto anp)
ALKMAAR (ANP) - Het Woonlas
ten Overleg Nederland heeft van
ochtend in vijftien gemeenten
korte tijd de kantoren van gas-
en energiebedrijven bezet uit
protest tegen de gasprijs. In Am
sterdam wordt actie gevoerd bij
Shell Research omdat dit con-
i "forse winst maakt op het
aldus het Woonlasten
Overleg, een landelijke bunde
ling van huurderscomités.
De plaatsen waar bewoners in actie
zijn gekomen, zijn: Alkmaar,
Bussum, Den Haag, Rotterdam,
Helmond, Heerlen, Kerkrade,
Sittard, Den Bosch, Arnhem,
Emmen, Wageningen, Dor
drecht, Schiedam en Woerden.
Het Woonlasten Overleg Neder
land wil met de bezettingen laten
zien dat het de verhoging van de
gasprijs van 1 januari met drie
cent per kubieke meter niet ac
cepteert. Het verhaal dat de ge
meentelijke gasbedrijven zelf
ook tegen de prijsverhoging zijn
Hij wijst erop dat de Vegin - de
vereniging van gasbedrijven -
nooit in hoger beroep gegaan is
tegen het regeringsbesluit om de
prijs van het aardgas te verho
gen. Het gas kost nu 62 cent per
kubieke meter. Een doorsnee ge
zin verbruikt per jaar 2400 kubie-
ke meter. De prijsverhoging 1984
komt in dit geval neer op 72 gul
den of zes gulden per maand.
DEN HAAG (GPD) - Het is niet ge
bleken dat kolonel Hans Valk
medewerking heeft verleend aan
de voorbereiding of de uitvoe
ring van de staatsgreep in Suri
name van 25 februari 1980. Wel
heeft Valk onvoldoende afstand
genomen van het conflict tussen
de Surinaamse legerleiding en
de onderofficieren, dat uiteinde
lijk tot de staatsgreep heeft ge
leid. Hij heeft daardoor de in
druk gewekt de onderofficieren
te steunen.
Dat is de belangrijkste conclusie
uit het rapport van de externe
commissie die op verzoek van de
Nederlandse regering een onder
zoek heeft ingesteld naar de ge
ruchten over de rol van de mili
taire missie in Paramaribo ten
tijde van de staatsgreep. Ook van
de andere leden van de missie is
niet gebleken dat zij betrokken
Tijdelijk zachter FRAN£?25ïP?A>,~ Een lroe£
J van 105 Westduitse kranten heeft
Half tot zwaar bewolkt en mogelijk
wat regen. Minimumtemperatuur
omstreeks plus 1 graad. Middagtem-
peratuur ongeveer 7 graden. Matige
westenwind.
1 maart 1984
Zon op: 07.25 uur, zon onder: 18.20 uur.
Maan op: 07.35 uur, maan onder:
16.45 uur.
Waterstanden Katwijk: hoogwater
02.49 en 14.53 uur, laagwater 10.45 en
onderofficieren. Volgens Valk
heeft hij op eigen wijze gepro
beerd het conflict tussen de le
gerleiding en de onderofficieren
te sussen. De commissie vindt
dat Valk die rol tegenover de on
derofficieren niet had mogen
spelen. „De uitlatingen van kolo
nel Valk kunnen zijn opgevat als
begrip voor hun houding en
steun voor hun acties tegen de
leiding van de Surinaamse
Krijgsmacht", aldus het rapport.
Volgens de commissie waren de
uitlatingen van Valk niet gericht
op overleg en matiging, maar
hebben ze juist voedsel gegeven
aan de onvrede van de onderoffi
cieren en hun gestijfd in hun op
standig optreden.
Valk is volgens de commissie na
drukkelijk zijn boekje te buiten
gegaan door op 28 februari 1980
adviezen te geven aan de Natio
nale Militaire Raad, die na de
staatsgreep de leiding van het
lanc* had overgenomen.
van 165 Westduitse kranten heeft raPPort van de commissie, be-
zijn geweest bij de staatsgreep.
De conclusies van de commissie
zijn vanochtend door minister
De Ruiter (defensie) meegedeeld
aan kolonel Valk. De bewinds
man heeft Valk gezegd dat hij op
diverse punten tekort is gescho
ten en heeft daarover zijn ernsti
ge afkeuring uitgesproken. Dis
ciplinaire maatregelen tegen
Valk zullen echter niet worden
genomen. De kolonel gaat van
wege zijn leeftijd binnenkort met
pensioen.
In de weken vóór de staatsgreep
heeft kolonel Valk regelmatig
contact gehad met opstandige
gisteren een particuliere tv-maat-
schappij opgericht die via de Eu
ropese communicatiesatelliet
ECS-1 in de Bondsrepubliek een
actualiteitenprogramma gaat uit
zenden.
De nieuwe maatschappij heet 'Ak-
tuell Presse-Fernsehen' (APS) en
is gevestigd in Bonn. Het aande
lenkapitaal bedraagt 66 miljoen
mark.
staande uit mr. B. Pronk, presi
dent van de rechtbank in Breda,
vice-admiraal b.d. L. Brouwer en
jhr. mr. J. A. de Ranitz, oud-
bassadeur in Parijs, is vanmid
dag aan de Tweede Kamer
geboden, vergezeld van de con
clusies die de ministers De Rui
ter (defensie) en Van den Broek
(buitenlandse zaken) uit het rap
port hebben getrokken.
DEN HAAG (GPD) - Veel winkeliers grijpen de btw-ver-
hoging aan om hun prijzen extra op te trekken. De ge
middelde prijsstijging van levensmiddelen tussen de
cember 1983 en januari 1984 bedroeg 1,7 procent. Het is
voor het eerst sedert twee jaar dat de prijzen omhoog
gaan. Dit zegt Konsumenten Kontakt. Ondernemers
spreken het tegen.
Konsumenten Kontakt trekt zijn
conclusie uit een onderzoek, dat
met behulp van 900 panelleden is
verricht. De geconstateerde
prijsstijging wordt voornamelijk
toegeschreven aan gestegen
grondstofprijzen en aan de btw-
verhoging per 1 januari van één
procent. De winkeliers hebben
die hogere prijzen naar boven 'af
gerond', aldus de consumenten
organisatie.
Dit wordt van de kant der onderne
mers stellig tegengesproken.
Daar is juist geconstateerd dat
uit de stijging van het prijsindex
cijfer (gemiddelde kosten van le
vensonderhoud) tussen decem
ber en januari blijkt dat veel win
keliers de btw nog voor eigen re
kening hebben genomen. Een
onderzoek van het Nederlands
Christelijk Ondernemers Ver
een groot aantal leden
hebben uitgewezen.
Voor een deel wijst NCOV dat aan
de problemen van de zogenaam
de her- of omprijzing. In plaats
van de gehele voorraad van an
dere prijzen te voorzien gaat men
liever over tot het geven van prij
zen met hogere btw aan nieuw
binnenkomende artikelen. Een
woordvoerder van de Raad voor
het Filiaal- en Grootwinkelbe
drijf ontkent eveneens dat de
winkeliers hun prijzen extra zou
den hebben verhoogd. De con
currentie is nog steeds even
groot als de afgelopen jaren en
het lijkt hem daarom zeer on
waarschijnlijk dat de prijzen nu
wel extra zijn opgetrokken.
Konsumenten Kontakt spreekt
daarentegen van „een omvang
rijke prijsverhoging". Het zijn
definitieve verhogingen die lijn
recht in tegenstelling staan tot de
„blijvend lage prijzen" die de
consumenten in advertenties
worden beloofd. De organisatie
wijst erop dat de positie van de
comsument met ingang van dit
jaar sterk verslechterde. Naast
de invoering van een hoger btw-
tarief zijn suiker, koffie, thee
bruinbrood en melk duurder ge
worden. De gasprijs steeg flink,
de loketdiensten van de PTT
werden duurder en de alcoholac
cijns steeg.
24 PAGINA'S
Maarten 't Hart
schreef geschenk
(foto Holvast)
Optimisme heerst
bij Boekenweek
PAGINA 23>
Huren gaan toch
3 procent omhoog
PAGINA 5
'Inkoopbeleid van
overheid chaos'
Rijvers wijkt niet
van zijn lijn af
PAGINA 13
Christelijk Ondernemers Ver- "A/I" 1 1 1 TVT TT 1
bond (ncov) m januari onder Mondale verslagen m INew Hampshire
een eroot aantal leden zou dat A
AUTO-ALARM
BIG MOUTH"
Luid signaal: 110 db, schakelt
na 45 sec. automatisch uit,
staat dan meteen
weer op scherp.
In 5 minuten te
monteren. 69,- NU
Alphen a/d Rijn Leiden
Britse dagbladen
verschijnen niet
LONDEN (GPD/DPA) - De be-
langrijkste Britse dagbladen zijn
vandaag niet verschenen als ge
volg van door de vakcentrale
TUC georganiseerde acties in de
Londense Fleet Street.
De acties en stakingen zijn een ui
ting van protest tegen het door
de regering afgekondigde ver
bod op lidmaatschap van een
vakbond voor de 7000 werkne
mers in de afluistercentrale Chel
tenham.
Ook ambtenaren gaven in groten
getale gevolg aan de oproep van
de bonden, gedurende een halve
dag het werk neer te leggen.
WASHINGTON (GPD/AFP/UPI) -
Gary Hart, de 47-jarige Democra
tische senator voor Colorado,
heeft bij volslagen verrassing de
eerste voorverkiezingen van zijn
partij in New Hampshire gewon
nen.
Walter Mondale, de gedoodverfde
winnaar en nog steeds de belang
rijkste kanshebber voor de De
mocratische kandidatuur voor
het Amerikaanse president
schap, leed een onthutsende ne
derlaag.
"Soms helpt een koude douche",
was het veelbetekenende com
mentaar van een grimmig kij
kende Mondale, anderhalfuur na
het sluiten van de stembussen in
New Hampshire. Op dat moment
al gaf hij zijn nederlaag tegen
Hart toe. Na het tellen van alle
stemmen bleek dat Hart 38 pro
cent van de stemmen had gekre
gen tegen Mondale 27.
Hart, die campagne voert onder
het motto "de toekomst tegen
over het verleden" behaalde vo
rige week een eerste succes, toen
Democraten in Iowa hem tijdens
partijvergaderingen op de twee
de plaats lieten eindigen, na
Mondale maar vóór John Glenn,
die nu senator is namens de staat
Ohio. Glenn behaalde in New
Hampshire 12,5 procent van de
stemmen.
"Dit is een klinkende overwin
ning", aldus Hart over de uitslag
van de eerste voorverkiezing. "Ik
denk dat eruit blijkt dat een
groot aantal mensen een ander
dan (ex)vice-president Mondale
wil, en dan met name iemand die
staat voor de toekomst van de
partij en van het land". Mondale
zei vol vertrouwen de voorver
kiezingen tegemoet te gaan die
in de komende weken nog wor
den gehouden.
De volgende krachtproef voor de
Democratische kandidaten heeft
plaats op 13 maart. Dan worden
in negen staten voorverkiezin
gen gehouden. Met een veel
hechtere organisatie, veel meer
financiële middelen en massale
steun van plaatselijke leiders
lijkt Mondale een goede kans te
maken Hart de loef af te steken.
VLIEGRAMP Een transport
vliegtuig van de Amerikaanse
luchtmacht is gisteravond tij
dens een sneeuwstorm neerge
stort in het noordoosten van
Spanje. Gevreesd wordt dat alle
18 inzittenden zijn omgekomen.
Het onderzoek door de
TëyjSi commissie Polak naar
het reilen en zeilen
van het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds heeft een hele reeks
ernstige feiten aan het licht ge
bracht. Deze publiekrechtelijke or
ganisatie die de miljarden beheert
van de ambtenarenpensioenen,
heeft zich enthousiast op de markt
van het commerciële onroerend
goed gestort zonder de problemen
en gevaren daarvan voldoende te
hebben onderkend.
Bijna failliete hypotheekbanken kre
gen een reddende hand toegesto
ken, grote pakketten onroerend
goed werden overgenomen, het
waren steeds transacties die in de
honderden miljoenen liepen. Om
de concurrentie op deze markt
steeds een slag voor te blijven,
heeft de hoofddirectie van het ABP
gekozen voor de grootste geheim
houding met alle gevolgen vandien.
De top van het ABP noch de orga
nisatie als geheel is tegen deze
nieuwe taak opgewassen geble
ken, en juist omdat veel zaken zich
in het verborgene afspeelden,
moest ook het toezicht van buiten
wel falen.
Nu de deskundigen uit de commissie
Polak het harde oordeel hebben
uitgesproken dat vooral de twee
topmannen, de heren Van der Dus-
sen en Masson, hebben gefaald,
en dat zij derhalve zouden moeten
opkrassen, mag niet het idee post
vatten van, in dit geval twee, Bar
bertjes die moeten hangen.
Er is niets in te brengen tegen deze
aanbeveling van de commissie Po
lak, maar zoals de voorzitter daar
van zelf al aangaf, daarmee is de
kous niet af. Het ABP als hoedster
van de belangen van ambtenaren
en overheid is een publieke zaak bij
uitstek waarvoor de politici een gro
te verantwoording dragen. Het in
het geheim goochelen met de mil
jarden aan ambtenarenpensioenen
verdraagt zich nu eenmaal niet met
het belang van de publieke zaak.
Het is derhalve de hoogste tijd dat ka
binet en Kamer het rapport van de
commissie Polak ter harte nemen
en het ABP voor de toekomst hel
pen aan werkbare, degelijke en
vooral ook controleerbare structu
ren. De overheid zelf, maar ook de
vakbonden van de ambtenaren,
zullen daarin elk hun eigen rol moe
ten kunnen spelen en ook hun ge
scheiden verantwoordelijkheden
moeten kunnen dragen.
Het leren van een harde les is zelden
aangenaam, maar wel heel nuttig.
Extra geld
voor Kalkar
DEN HAAG (ANP) - WD en
CDA stemmen in met het uit
trekken van 59 miljoen gulden
voor het afbouwen van de snelle
kweekreactor in Kalkar. Dat
bleek vandaag tijdens een uitge
breide commissievergadering in
de Tweede Kamer, waar de op
positie zich en bloc tegen dat
voorstel verzette.
CDA en WD willen ook dat de
snelle kweekreactor in bedrijf
komt, tillen niet zwaar aan de
veiligheidsrisico's, maar willen
wel paal en perk stellen aan de
Nederlandse bijdrage in de vrij
wel vaststaande exploitatiete
korten.
Nederland zal in het potje ter dek
king van de toekomstige exploi
tatieverliezen 22,5 mihoen gul
den storten, zo is ooit afgespro
ken. WT) en CDA willen dat dat
in geen geval meer wordt.
Verontreinigingsheffing op lpg
DEN HAAG (ANP) Op lpg als
brandstof zal een luchtverontrei
nigingsheffing komen van 0,1
cent per liter. De heffing gaat op
1 maart in.
Minister Winsemius van milieu
heeft dat vandaag bekendge
maakt.
Volgens de minister zal deze hef
fing per jaar ongeveer twee mil
joen gulden opleveren. De totale
heffingenopbrengst - op een
aantal andere brandstoffen dan
lpg rust al een heffing - wordt
voor 1984 geschat op ongeveer 95
miljoen gulden. Dit bedrag zal
worden gebruikt ter voorkoming
en ter bestrijding van de lucht
verontreiniging.
Ja. ik wil deze komplete krant over wereld, stad en land graag 4 weken
lang op proef in de bus onvangen. Daarna beslis ik over een definitief
abonnement.
Noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 63.10); vóór het abonnement
ingaat, ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
Tel.
U kunt deze bon opsturen naar het Leldsch Dagblad,
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Lelden
In plaats van de bon op te sturen, kunt u ook even bellen (071-144941)
