c
D-
Kerkdiensten
SATERDAG 25 FEBRUARI 1984
Geestelijk leven
"Wat ons aan het eind van de
jaren zestig overkwam, is
haast niet te beschrijven. Als
grootste en best georgani
seerde christelijke groepe
ring in de stad kwamen we
het eerst onder vuur. De
plaatselijke rode garde viel
samen met een provinciale
afdeling onze samenkomst
binnen. Ze legden beslag op
alle bijbels en plakkaten met
psalmen en namen mijn va
der en nog twee anderen mee.
Acht medewerkers van de
kerk waren al eerder opge
pakt".
"Een paar dagen later moesten
we in rijen op straat gaan
staan en toekijken hoe vader,
onze broeders en zusters, ver
scheidene oudere partijfunc
tionarissen en een twaalftal
leraren gedwongen werden,
een soort spotparade te hou
den. Kort na deze vernede
rende ervaring stierf mijn
vader. Hij was 79 jaar".
"Onze gebedssamenkomsten
konden toen niet meer door
gaan. Er wilde ook niemand
meer komen. De garde kon
ons er zelfs niet meer op be
trappen, dat we elkaar op
straat groetten. Pas rond
1976 begonnen we elkaar
thuis weer te ontmoeten. Do
minee Tsjung van de voor
malige presbyteriaanse kerk
was teruggekeerd en al gauw
hoorden we, dat bij hem
thuis bijeenkomsten werden
gehouden. Daaruit putten
wij moed. Hij bezocht ons en
gaf ons zijn nieuwe testa
ment. Wij hielden eikaars
hand vast en baden luid, de
Heer dankend voor zijn
woord".
"Er is nog steeds geen openba
re eredienst in onze stad. Do
minee Tsjung is er wel mee'
bezig. We hadden al gepro
beerd, informatie in te win
nen over hoe we onze kerk te
rug zouden kunnen krijgen.
Maar tevergeefs. Er komen
nu meer dan vijftig mensen
naar onze diensten. De helft
is ouder dan zestig, de rest
zijn tieners en twintigers. We
hebben van alles nodig, d^t
wel, maar het belangrijke
is, dat we die zware tijafn
hebben overleefd en dat we
de naam van Christus niet
hebben onteerd".
In februari 1980 kwamen op ini
tiatief van de commissie voor
wereldzending en evangelisa
tie van de Wereldraad van Ker
ken (Genève) in de Britse
kroonkolonie Hongkong aan
de zuidkust van China veer
tien mensen by elkaar om ge
gevens uit te wisselen over
evangelisatie onder fabrieksar
beiders. Zij bleken met elkaar
heel wat te weten over de kerk
in de volksrepubliek China.
Hun gegevens waren wel be
trouwbaar maar nogal onsa
menhangend, en daarom spra
ken zij af, dat ze persoonlijk
zouden proberen, op een syste
matische manier meer over de
Chinese huiskerken aan de
weet te komen. Dat moest dan
gebeuren door contacten te
leggen en minstens één samen
komst van zo'n huisgemeente
bij te wonen. China heeft ontel
bare van deze huiskerkjes, in
sommige districten tot over de
vierhonderd.
Gezamenlijk maakten de veer
tien een lijst met vragen waar
op ze een antwoord wilden
hebben. Vragen over de ach
tergrond van de huiskerk, haar
sociale omgeving, de voorgan
gers, de theologische basis van
de gemeente, haar houding te
genover de patriottische bewe
ging en niet in de laatste
plaats - over de manier waar
op de christenen ten tijde van
de culturele revolutie hebben
geprobeerd, het hoofd boven
water te houden.
Van de 42 christelijke gemeen
schappen waar de commissie
uitgebreide gegevens van
kreeg zijn er veertien uitge
zocht voor publikatie. Ray
mond Fung, lid van de com
missie voor wereldzending en
evangelisatie van de Wereld
raad, maakte de verhalen voor
uitgave geschikt. Ze zijn nu
ook bij de Nederlandse 'Stich
ting Gezamenlijke Missiepu
bliciteit' in Den Bosch in boek
vorm verschenen. Dat gebeur
de in samenwerking met de
Stichting Oecumenische Hulp
aan Kerken en Vluchtelingen
in Utrecht.
Deze Bijeen-publikatie kreeg als
titel: 'Gods kameraden - ver
halen van Chinese christenen'.
De waarde van deze actuele be
schrijvingen ligt vooral hierin,
dat de Chinese christenen hier
zelf aan het woord zijn. Het zijn
geen succes-verhalen, zoals het
fragment aan het begin van dit
artikel al laat zien. Ze geven
geen voorbeeld, dat ergens an
ders kan worden nagevolgd.
De situatie in China ten tijde
van de culturele revolutie en
de rode gardes een van de
meest radicale omwentelingen
in de geschiedenis - was in ve
le opzichten uniek.
Wel vertellen ze, hoe kleine
christelijke gemeenschappen
zich, soms met de moed der
wanhoop, aan hun geloof vast
klampten en in het geheim van
alles bedachten om het te be
houden. Overigens zonder te
weten, of het lange wachten op
betere tijden de wil om te over
leven op den duur niet zou aan
vreten.
Kruis
De inmenging van de politieke
gardes in kerkelijke zaken ging
vaak heel ver.
door
S. J. de Groot
Zo moest een gemeente, op ad
vies van een kameraad-kader-
lid, erin toestemmen, dat de
kerkgangers niet meer voor
het houten kruis zouden knie
len. Knielen was volgens de
partij iets 'bijgelovigs', en bij
gelovigheid moest worden uit
geroeid. Buigen voor het kruis
mocht nog wel.
De -revolutie maakte een eind
aan de doordeweekse bijeen
komsten. De partij zorgde wel
voor zoveel karweitjes, dat er
voor de godsdienst geen tijd
over bleef. Bij een huiszoeking
werden alle bijbels en psalm
boeken in beslag genomen.
"De leider van de garde vond
ook ons kruis - dat we hadden
verborgen - en verbrijzelde
het met zijn voet. Hij schudde
kwasi-medelijdend zijn hoofd.
Toen hij weg was, kwamen an
deren het huis binnen en na
men al mijn spulletjes en meu
bels mee, behalve twee stoelen
en een tafel. Jij hebt te veel, én
deren hebben niets, zeiden ze"
In 1978 zijn de diensten 'op een
of andere manier' weer op
gang gekomen. "Er leeft nu
weer hoop in mijn hart. Meer
dan veertig mensen komen in
de dienst. We hebben zes bij
bels. En weer een kruis, groter
zelfs dan vroeger, met de hand
gesneden door een van onze
jongeren. Hij mag het altijd
binnendragen. We hebben
moeilijke tijden doorgemaakt
Maar onze hemelse Vader is
goed voor ons geweest".
Bespotting
De rode garde beschouwde de
bijbel als een bespotting van
het 'Kostbare Boek' van
volksleider Mao. Iedereen be
zat zijn rode boekje en liep er
overal mee rond. Aan het begin
en eind van elke dag werd eruit
voorgelezen. En de gardisten
wilden beslist niet dat welk
ander boek ook dezelfde eer
ten deel zou vallen.
Een kerk in een mijnwerkersstad
kon de inbeslagneming van
haar bijbels en boeken alleen
voorkomen door ze voor de ge
lovigen achter slot en grendel
te stoppen, de rode garde een
inventarislijst te geven en te
verklaren dat alles ter beschik
king stond van het revolutio
naire comité.
Toch raakte een aantal bijbels
zoek. "Bladzijden eruit circu
leerden onder onze mensen.
Maar onze kerk moest het wel
drie jaren zonder bijbel doen.
Dat was een verdrietige en
zware periode". Maar de ge
meente bleef samenkomen. Nu
zijn er weer 150 mensen in de
morgen- en 60 in de avond
dienst.
Ook in de meest kritieke periode
is het vele christelijke groepen
gelukt, hun wekelijkse ont
moetingen vol te houden. "Met
groepjes van drie of vier men
sen soms, bij iemand thuis of
zomaar onder een boom in het
park, biddend met onze ogen
open en een glimlach op het
gezicht, alsof we aan het praten
waren en grapjes uitwissel
den".
Psalm
Er wordt verteld van een huisge
meente, die werd gestraft om
dat ze voedsel had verzameld
voor twintig huisgroepen in
een andere commune, waar
honger dreigde. Elf zakken ge
droogd voedsel, elk van zo'n 30
kilo, hadden ze opgehaald.
De beschuldiging was, dat de ge
meente het distributiesysteem
had gesaboteerd en meer be
zorgd was geweest over de
christenen in een naburige
commune dan over haar eigen
mede-dorpelingen. Als straf
werd het rantsoen van drie
broeders zes maanden lang ge-
minizeerd en moest de hele
kerk in termijnen het voedsel
terugbetalen.
"Onze leiders hebben een voor
uitziende blik gehad. Ze ble
ven de nadruk leggen op de
In de kerken van China wordt weer gezongen. Er valt geen rode garde
meer binnen, die bijbels en psalmboeken in beslag neemt en voorgangers
wegvoert.
huisgroepen. Een paar maan
den voordat de kerk werd ge
sloten riepen zij ons op om
psalm 90, 94, 103, 119, 121 en
139 uit het hoofd te leren. Tij
dens de revolutie durfden
maar een paar leden regelma
tig bijeen te komen. We maak
ten soms groepjes van drie of
vier. Zingen en preken deden
we niet, want niemand mocht
ons horen. Wat de meesten van
ons wél deden was, de psalmen
zacht opzeggen die we uit het
hoofd hadden geleerd, of nieu
we psalmen maken. Wanneer
je dicht bij God bent, laat God
je lippen spreken".
Eén zelfgemaakte psalm ging zo:
"Engelen in de hemel, sterk mij.
Loods ons over deze drakenheu-
vel.
Dit land woelt en draait en brult.
Kalmeer zijn dappere hart.
Laat onze angsten verstillen".
Ontslag
Een leraar natuurkunde verhaal
de, hoe hij werd ontslagen,
toen hij de installatie van de ro
de garde op het universiteits
terrein moest bijwonen.
"Ze vroegen ons, hoe religieuze
mensen dus 'bijgelovig' en
'rechts' de gedachten van
Lenin en Mao konden propa
geren. Vrienden hadden ons al
geadviseerd, onszelf niet te
verdedigen, omdat dit toch
vruchteloos zou zijn en de ver
nedering alleen maar zou ver
ergeren. Dus bogen wij onze
hoofden in stilte en aanvaard
den het ontslag. Mijn geest was
verdoofd. Ik raakte mijn baan
kwijt, het leven met mijn stu
denten, dat mij zo lief was,
maar ook mijn huis. Dat ge
beurde in 1967".
De natuurkundeleraar geeft nu
weer les. Hij heeft ook zijn huis
weer terug. "Wij hebben onze
huisdiensten hervat Afgelo
pen zondag waren we met
meer dan zestig mensen, de
grootste bijeenkomst die we
ooit hebben gehad. Via een do
minee kregen we negentig ou
de bijbels en psalmboeken van
het universiteitsbestuur. We
hebben er dus nog een paar
over. Kunt u zich voorstellen,
wat dét betekent?"
Wat deze leraar nog voortdurend
bezighoudt is de vraag, wat hij
moet doen met het propageren
van het marxisme-lemnisme in
China. "Niet dat ze mij dit nu
op de man af vragen, maar ik
wil alleen heel graag weten,
wat ik zou moeten doen".
Dat er te weinig bijbels zijn in
China, is een feit. Maar er zijn
ook gemeenten waar nu ieder
een weer een bijbel heeft. De
veiligheidsdienst bracht on
langs 150 oude bijbels terug
naar een stadsgemeente, die
ook haar vroegere kerk weer in
gebruik mocht nemen. "We
redden het wel met de spullen
die we hebben. En de situate
verbetert nog steeds. We heb
ben gehoord, dat Shanghai
weer gauw bijbels gaat druk
ken".
Ik huiver...
Van een toenadering tussen de
Nationale Katholieke Kerk en
protestantse groeperingen -
beide rond drie miljoen gelovi
gen - is in dit land weinig te
bespeuren. Een voorganger:
"Misschien gebeurt dat wel in
de loop van de tijd, maar ik be
twijfel het nog. Toch moeten
deze jaren ons meer open heb
ben gemaakt voor God en ook
meer verlangend om te weten
waar de kracht van de ander in
ligt".
Een geestelijk probleem in Chi
na is de opleving van de hekse
rij en waarzeggerij sinds de val
van de 'Bende van Vier'. "Men
sen zijn erin geïnteresseerd, en
als ze zich wanhopig voelen
gaan ze erheen", zo meldt een
van de veertien verhalen. "De
bejaarde taoïstische non is
weer opgedoken. Ze neemt
jonge maagden in huis voor
exorcistische riten. Sommige
vrouwen staan te popelen om
hun dochter daarvoor aan te
bieden. Het verdient goed".
Wat de kerk in China vooral no
dig heeft, is een degelijke op
leiding van predikanten.
Steeds meer mensen krijgen
belangstelling voor religie,
vooral voor het christendom,
hoewel het boeddhisme en de
islam sterk in de meerderheid
zijn. In zo'n situatie zijn onder
richt en opleiding vanuit de
bijbel erg belangrijk.
Sommige predikanten maken
zich daar zorgen over. Eén
luchtte zijn hart: "Als een ou
derling zegt, dat Gods genade
en vergiffenis élles zijn, en op
grond daarvan het gelóóf totaal
scheidt van het gedrég van de
mens (onze gedachten en da
den doen er niet toe), dan is dat
noch bijbels, noch opbou
wend, noch stichtend. Wat
voor uitwerking moet dat niet
hebben op een jonge geest? Ik
huiver als ik daaraan denk".
Er bestaan plannen om een na
tionaal protestants instituut te
stichten, dat een bijdrage zal
moeten leveren aan het func
tioneren van het evangelie bin
nen de Chinese maatschappij.
Eigen weg
Raymond Fung trekt uit wat de
ze christenen vertelden een
paar conclusies over het chris
tendom in het tegenwoordige
China.
De meest voor de hand liggende
is, dat dit christendom 'Chi
nees' is, door lijden heen ge
worteld in eigen bodem, niet
langer een godsdienst van het
buitenland. En dat er een dia
loog gaande is tussen het ge
loof van de christenen en de
strijd waarin de mensen onver
mijdelijk zijn gewikkeld.
(Juist deze week besloot de Lu
therse Wereldfederatie in Ge
nève, niet mee te werken aan
radio-zending voor China. Ge
sprekken maakten duidelijk,
dat Chinese christenen daar
aan niet de minste behoefte
hebben. Zij zijn uitsluitend
geïnteresseerd in een Chinese
weg naar het christendom,
waarbij ze elke inmenging van
buitenaf van de hand wijzen).
Er is geen reden om - tegen de
achtergrond van de recente
vervolging - het Chinese
christendom te romantiseren.
Vele basiskerken zijn gemeen
schappen in vreugde én Ujden.
Ze zijn niet vrij van ruzies en
spanningen tussen de tradities.
De enige verklaring die christe
nen in China aan de internatio
nale christelijke wereld afleg
gen is, dat ze bestéén. En hoé,
dat is in de eerste plaats hun
zaak. Het buitenland zal alleen
met respect mogen horen, wat
zij verder willen vertellen.
Ze hebben weer aanzien in eigen
land.
Het partijlid spreekt de religieu
ze voorganger weer aan met
'kameraad-predikant'.
Het is dan wel de vraag, waar de
klemtoon op ligt
LEIDEN: Herv. Gem. HoogL kerk geen
Pieterskerk 11 oecum. dienst;
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. De
Vreugd, Amersfoort;
Maranathak. (L. Morswegj 10 dr. v.d.
Zwaan;
Oecumenische geloofsgemeenschap De
Regenboog (Merenwijk) 9.30 pastoor
v. Well, 1115 pater v. Vliet en ds. Hor-
tensius;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Kramer;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 10 ds.
Rietveld, 5 ds. Hortensius;
Vredesk. (Burggraven!) 10 ds. Dron-
kers;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs;
jeugdkapel Vredeskerk 10;
jeugdkapel Bevrijdingskerk 10.30 ds.
Jansen.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15
mevr. ds. Terlouw.
Diakonessenhuis elke zat. 10.30 rk.
dienst, zo. 10.30 ds. v. 't Hof.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.), zie Vredeskerk, 5 avondge
bed, dr. v.d. Kamp, Wassenaar;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.)
herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Baas,
S.heim;
Merenwijk: zie herv. gem.
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk): 10 kand. A. Verweij.
Geref. K. Vrijg. (aula 'De Vlietschans',
Apollolaan): 10 en 5 ds. Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethlkerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoog! Kerkgr.):
10.15 ds. Mostert.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10.30 ds. Koek en
mevr. ds. De Clercq, 's middags 'open
huis' ivm kerkbezichtiging.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, 6.30 hr. R. van Diggelen.
Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe
te rw.singel 21): 5 nam. hr. Roos.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
en di. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Eiker
bout.
Leger des Heils (Hooigr 10 heiligings-
samenk., 7.30 verlossingssam.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rund. 24): 9.30
en 4, wo. 8.
Zevendedagadventisten (Qntmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bij
belstudie, 10.45 predikdienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Leidse Soefl-stichting: 11 mej. J. Mayer
over 'Gewone en bijzondere mensen'
(Pieterskerk).
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahms!): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat 7, zo. 9.30 en 11;
Haarl.straat zat 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
Merenwijk: zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 7 kand. Taselaar, Alphen.
Geref. Kerk: 10 ds. Houtman, Amstel
veen, 6.30 ds. Stolk.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Bogers, 5 ds. De
Jonge; Kruiskerk 10 ds. De Jonge;
Opst.kerk 10 kand. Van Es, 6.30 ds.
Bogers; Nabij 10 jeugdkapel; G. Her
derkerk 10 drs. Brombacher, 6.30 ds.
Mulder; De Bron 9.30 ds. Verheul,
10.15 ds. v.d. Heiden, 6.30 zangdienst;
Ashram (Marsdiep) 10 ds. Mulder;
Oudshoornse kerk 10 kand. Smit, Lei
den; Sionskerk (Planetensingel) 9.30
en 6.30 ds. Ouwendijk. Zie ook geref.
kerk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 10 hr. Brouwer,
Katwijk, 6.30 ds. Modderaar; Salv-
.kerk 10 oecum. dienst Raad van Ker
ken, ds. Stolk, 6.30 ds. Baas, Sassen-
heim. Zie ook herv. gemeente.
Geref. K. Vrijg. (aula chr. techn. school):
9.30 ds. Spijker, 6.30 ds. Mouissie.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 ds. Janse, 4.30 ds. De Jong.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.30 ds. De
Romph, 29 febr. 7.30 ds. v. Heteren.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. v.d. Brink, 6.30 hr. Vork.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. v.d. Hoorn.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Cramer.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Exalto, 6 ds. Den Dikken, Oldebroek.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 ei
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7, zo. 9.30, 11 en 5.45.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Hemmes.
Endegeest: 10 drs. P. L. Dercksen.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat 7, zo. 9 en 10.30.
Salv.kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. Smit,
Hilversum;
Bethl.kerk 10 ds. Richter, 6.30 kand. Na-
ge!
Geref. Kerk: 10 ds. Elderman, 6.30 ds.
v.d. Berg.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.): 9.30 en 4.30
ds. Mouissie.
Evang.-Luth. Gem.: 10.30 ds. Rave,
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Boogaard, Nieuw-Loosdrecht,
6.30 kand. Haeck, Hoevelaken;
De Stek 9.30 ds. v. 't HofT.
Geref. Kerk: 9.30 ds. De Bruin, Voor
burg, 5 ds. v. 't Hoff.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Ribbers.
Geref. Gem.: 9.30 en 6 leesdienst, 29
febr. 7.30 ds. De Pater.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 1!
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 kand. Middelkoop,
Dordrecht.
Geref. Kerk: 10 en 5 ds. De Moor, Wadd-
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn, 5 ds. Verdoorn, Wadd.veen.
Geref. Kerk: 10 ds. Boswijk, Lisse. Zie
ook herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11;
Jozefk. zat 7. zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 hr. Paat,
Zandvoort
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Rothfusz,
H.gom.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Gebraad, 5.50 ds.
Romein, Rijnsburg, jeugddienst;
Ontm.kerk 10 dr. v.d. Bank, Ede, 6.30
drs. A. Spaans.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): zie Katwijk
aan Zee.
Geref. Kerk: 10 ds. v. Breevoort, 5 ds.
Elderman, Bodegraven.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Molenaar, Nieuwveen, 6
ds. v. Sliedregt;
O. Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. v. Roon;
Ichthusk. 10 ds. Vroegindewey, 4.45
zang. 5 ds. Driebergen, jeugddienst;
Pniëlk. 9.30 ds. Driebergen, 6 ds. Visser;
aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever) 10 ds.
De Jong; wükgeb. 'De Hoeksteen'
(Burgersdijkstraat) 10 dovendienst,
hr. P. C. v.d. Bos;
Overduin 2.15 ds. Baas.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): 10 mevr. dr.
Klink, Haarlem.
Geref. Kerk: Vr.kerk 10 ds. Kersten, 5
ds. v.d. Horst;
Triumfatork. 10 ds. v.d. Horst 5 ds. v.
Breevoort.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. Biewenga,
Z.meer, 7 ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5 lees-
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr): 10 en 5
leesdienst, do. 1 maart 7.30 ds. Mallan,
Rhenen.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
School Sluisweg 16: 10 ds. J. A. Visser,
Rijnsburg, onafh. baptistengem. in
oprichting.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 hr. v. Wallinga, Leiderdorp, 7
dr. Bade.
Geref. Kerk: 10 dr. Bade, 7 zie herv.
gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 mevr. ds. Westera,
6.30 ds. Stegeman, vesper, mmv can-
torij Scheppingskerk;
Hoofdstr. 10 ds. v.d. Born;
Scheppmgsk. 9 en 10.30 ds. Stegeman.
Elis.ziekenhuis 10 rector Vijftigschild.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.): 10 hr. De
Vries.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9,10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk, ha.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Gesink, Noord-
wük, 7 mevr. ds. Attema-Roosjen,
Nieuwerbrug.
Rk Kerk: zat 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 5
ds. 't Hooft;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, ha.
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Wal, Hillegom, 7
ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg.: 10.30 ds. De Putter, 4.30
kand. Groeneveld.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10.45 ds.
Brink, Haarl.meer, 5 ds. Blokhuis,
Schiedam.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 ds. v. Dijken.
Geref. Kerk: 9.30
Remonstr. Gem.: 10 prof. dr. E. J. Kui-
Rk Kerk: zat 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v. 't
Kruis, Oostemijkerk, 6.30 hr. Stam,
Nieuwkoop, jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Biewenga, Kame-
rik, 7 ds. Landman, A.dam.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Bergsma jeugddienst, 7 ds. Quak,
Geref. Kerk: 9.30 ds. Rang, 4.30 ds. Wijn
gaarden.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Visser,
ha.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v,d.
Velden, Woerden, ha, 7 ds. De Reu
ver, Capelle a.d. IJssel.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 10 ds. Hoogen-
raad, Zeist, 7 dr. Femhout, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. v. Veen. Wassenaar, 5
hr. Visser; geref. k. Vinken! 5 ds.
Keuning, ha;
Hoofdstr. (Zee) 10 prof. dr. v.d. Beek,
Vinken! (Binnen) 9.30 ds. Elgersma, 5
ds. Keuning. ha;
Stichtingskerk 11 hr. De Bock, Baam.
Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) 10.30
mevr. ds. Bosman, O.geest.
Rk Kerk: Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 vi
caris mevr. v.d. Mey, Oud-Beijerland;
De Zilk 10 hr. Hoffenaar, Voorhout.
Rk Kerk: Victork. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Zilk zat. 7, zo. 10 en 1130.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Vegter.
Pauluskerk 10 dr. M. B. Blom;
Gemeentecentrum (Lijtw10.30 ds.
Sterringa, 7 ds. Veenstra, Leiden.
Geref. Kerk: 10 ds. Kooman, 7 zie herv.
gem.
Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school): 8.45 en 4.30 ds. De Putter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
en 4 ds. De Lange.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
6.30 ds. Nootè- Herv. Gem. 9.30 ds. Jaspers Focks.
Geref. Kerk: 9.30 ds. De Korte, 5 ds. Jas
pers Focks.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. De Boo, Uitwijk, 7 ds. Stelwagen,
Den Haag.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesd., 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Romein, 5 ds. Gebraad;
Bethelkerk 9.30 ds. Wisse, Zeist; 'De
Wegwijzer' (Frederiksoord) 10.45 ds.
Romein, gez. dienst.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 ds. Baayen, 5
ds. Koster, Katwijk, jeugddienst;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Snel, 5 ds.
Baayen;
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma, 5 ds. Snel.
Zie ook herv. gem.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Grut-
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. v. Sorge,
Leer, Amstelveen, 7 ds. Krispijn, Hil
legom, jeugddienst;
De Ontmoeting (Noordhofland) 10 ds.
De Zwart;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule.
Herv. evang. op geref. grondslag (aula
Lucas-college, Beeth.laan): 9.30 ds. v.
Kooten, Delft, 7 ds. Wüllschleger,
Den Haag.
Geref. Kerk: 10 ds. De Zeeuw. Zie ook
herv. gem.
Geref. K. Vrijg- (Bachlaan): 10 en 5 prof.
dr. H. J. Schilder.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 11.30;
M. Godskerk zat 7, zo. 10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
9.30 ds. Roetman, 5 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.30 ds. Goossen, 6.30 ds.
Wieman;
Bethelk. 9.30 ds. Abma, Gouda, 5 ds.
Goossen;
Imm.kerk 10 en 5 ds. Hulst
Geref. Kerk: Kruisk. 10 ds. Fernhout,
Alphen, 5 hr. A. van Veen;
Ontm.kerk 10 ds. v. Dalen, Den Haag.
Remonstr. Gem. 10 hr. G. Punt Den
Haag.
WARMOND: Herv. Gem. 10 en 5 ds.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Van Campen,
Vlaardingen, 7 ds. v.d. Zee, Den Haag,
muziekdienst;
Kievietk. 10 dr. De Ru, Den Haag;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. Kerk: Zijllaan 10 ds. Wolthuis,
Monster, 5 ds. Damsma, Rijnsburg;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 dr. v.d.
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 10.30 ds. W.
Veen, Den Haag.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slofstra,
Noord wijk.
Ned. Prot Bond (Jul.laan 17): 10.30 hr.
H. Mesdag, A.dam.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 dr. Haitsma,
Boskoop, 6.30 ds. Holst Naaldwijk.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Mos, A.dam, 6.30
ds. Buikema, Zw.dam.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 prof. dr. v.d. Beek,
jeugddienst, mmv evangelisatiekoor.
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds Oegema
Geref. K. Vrijg-: 9-30 leesdienst, 5 ds.
Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. C. J. de
Jong.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9, 10.30 en 11.45.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30
dienst, 7 ds. Verheul, Alphen.
Geref. Kerk: 9.30 hr. Knotters, Oudewa
ter, 7 zie herv. gem.
dienst in Chr. Dienaarkerk.
Rk Kerk: St. Jan zo. 9.30 en 11;
Chr. Dienaark. zat 7, zo. 10, zie ook
herv. gem.;
H. Rijndijk zat 7, zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM: Herv Gem. 10 ds.
Lapré, Koudekerk. 6.30 ds. Kielder,
Vianen.
Geref. Kerk: 10 ds. Buikema, 6.30 ds.
Jaspers Focks.
Remonstr. Gem.: 10 dr. Metering,
