'Weiger kind kinderachtig te vinden'
NOS-orkest met opheffing bedreigd
Telefonisch
bespreken
bij WV
Nederlandse
dichters
naar
Engeland
Karst van der Meulen werkt aan nieuwe jeugdfilm
NOS: nu geen besluit
Muzikaal geschil spleet Doe Maar
nemen over derde tv-net
LEIDEN - Het is nu mogelijk om
bij het landelijke VW-Theater
Bespreek Bureau telefonisch te
reserveren voor theater- en mu
ziekuitvoeringen en sportevene
menten. De VVV's hebben daar
toe een telefonisch bespreek bu
reau in het leven geroepen waar
men plaatsen kan reserveren
voor bijna honderd theaters,
sporthallen en stadions in dertig
plaatsen. Voor porti- en admini
stratiekosten moet twee gulden
worden betaald, ongeacht het
aantal plaatsen dat wordt be
sproken. Het voucher van de re
servering wordt toegestuurd.
Telefonisch reserveren is mogelijk
van maandag tot en met zaterdag
tussen 10.00 en 16.00 uur onder
nummer 020-273181.
AMSTERDAM (ANP) - Een dele
gatie van acht Nederlandse dich
ters zal van 22 tot en met 26 fe
bruari lezingen houden in Lon
den en Cambridge. Deze tournee
heeft de stichting One World
Poetry georganiseerd in samen
werking met het ministerie van
Welzijn, Volksgezondheid en
Cultuur en de Stichting ter
Bevordering van de Vertaling
van Nederlands Letterkundig
Werk.
De dichters die aan het tournee
deelnemen zijn H.H. ter Balkt,
Henk Bernlef, Bart Chabot, Ju
les Deelder, Peter Nymeijer,
Bert Schierbeek, Simon Vinke
noog en Lela Zeckovic.
Speciale gastiezingen worden ver
zorgd door: Kevin Coyne, Adrian
Mitchell, Christopher Loque en
Tom Pickard.
RI 1ÜNDERDAG 23 FEBRUARI 1984
Radio - tv - kunst
HILVERSUM (ANP) - De Raad
van Beheer (dagelijks bestuur)
van de NOS dringt er bij de
Tweede Kamer 'ten sterkste' op
aan geen overhaaste en voorbari
ge beslissingen te nemen over
het al dan niet invoeren van een
derde televisienet voor de om
roepen. In een brief aan de Ka
mer schrijft de raad dat een be
sluit over een derde tv-net pas
kan worden genomen als de om
roep de gelegenheid heeft gehad
om de mogelijkheid van zo'n net
op langere termijn te onderzoe
ken.
In het recente verleden heeft de
omroep steeds nul op het rekest
gekregen op verschillende voor
stellen voor een derde net. De
laatste maanden is de discussie
over een derde net op gang geko
men naar aanleiding van voor
stellen van de 'Stichting Derde
Net' en de Federatie van Kunste
naarsverenigingen. In de discus
sie over de medianota van minis
ter Brinkman (WVC) is het idee
van een derde televisienet "plot
seling opgedwarreld", aldus
NOS-voorzitter Jurgens gisteren
op de maandelijkse persconfe
rentie.
In de medianota zelf staat niets
over een derde net. Pas in de
commissievergadering over de
nota is het derde net ter sprake
gekomen. De CD A-kamerleden
Van der Sanden en Beinema
dienden toen een motie in waar
in de regering wordt gevraagd op
korte termijn een principe-be
slissing over de oprichting van
het derde net te nemen. Achter
grond van deze motie is de ge
dachte dat een derde tv-net voor
de omroepen als bescherming
zou kunnen dienen tegen vooral
commercieel geexploiteerde
abonneetelevisie.
In de daarop volgende weken heb
ben coalitiepartner WD en het
kabinet te kennen gegeven dat
zij niets voor een derde net voe
len. CD A-fractieleider De Vries
sloot niet uit dat zijn fractie in
dat geval het PvdA-plan zal steu
nen om de omroep toegang te
verlenen tot abonneetelevisie.
De Raad van Beheer van de NOS is
niet voor of tegen een derde net,
maar vindt wel dat de Kamer
zich van besluiten over een der
gelijke ingrijpende verandering
moet onthouden nu het derde
net als zodanig in de besluitvor
ming over de medianota niet aan
de orde is, aldus NOS-voorzitter
Jurgens. Door de indiening van
de motie Van der Sanden-Beine-
ma "dreigt de invoering van een
derde tv-net plotseling onder
werp te worden vah acute poli
tieke besluitvorming". Eerst zou
de omroep uitgebreid onderzoek
moeten doen naar de haalbaar
heid van een derde net. Een
groot aantal alternatieven voor
de invoering van een derde net is
volgens de raad denkbaar, maar
niet voordat deze mogelijkheden
terdege zijn onderzocht.
De Nederlandse Organisatie van
Tijdschriftuitgevers (NOTU)
heeft gisteren laten, weten geen
bezwaar tegen een derde tv-net
te hebben, als dat tenminste niet
ten koste gaat van de pers.
HILVERSUM (GPD) - Doe Maar is niet meer. De
nuchtere toeschouwer heeft het al kunnen zien aan
komen, want de „rustperiode" van de popgroep
ging wel wat lang duren en de tournee naar de Antil
len had de smaak van afscheidsconcerten.
Discussie-avond
over derde net
UTRECHT (GPD) - Onder het
motto „Een beetje cultuur,
mag dat?", wordt op zondag
avond 4 maart in het Mu
ziekcentrum Vredenburg te
Utrecht een forum- en dis
cussie-avond gehouden over
de wenselijkheid van een
derde tv-net, dat dan gericht
zou moeten zijn op cultuur.
Sprekers zijn J. W. Reinolds,
hoofd directoraat radio, tv
en pers van het ministerie
van WVC, H. W. L. Vonhoff,
commissaris der koningin in
Groningen, Gerard Mortier,
intendant van de Nationale
Opera in Brussel, en Gerrit
Komrij, schrijver.
In het discussieforum zullen
plaatsnemen Jan Blokker
namens de stichting Derde
Net, Karei Enkelaar namens
de NOS, Vara-voorzitter Al-
bert van den Heuvel, Aad
Kosto, lid van de Tweede
Kamer voor de PvdA en
Cees Wolzak, directeur van
Abonnee-TV Nederland. Het
forum staat onder leiding
van mr. B. J. Ben Asser, pre
sident van de rechtbank in
Amsterdam.
'Doe Maar' is volgende week woensdag nog één keer op televisie te zien
rc het IKON-programma 'Pubertijd'. (foto anp>
Bovendien was er de solocarrière van voorman Henny
Vrienten, die onlangs vorm kreeg met de langspeel
plaat „Geen ballade" en een duet met Herman
Brood. Ernst Jansz heeft minder succes gehad met
zijn eenmanswerk. Zijn roman werd door de critici
stukgeschreven en op muziekgebied heeft hij eigen
lijk alleen de jaarlijkse reünie met zijn oude maatjes
uit de folk-rockgroep CCC Incorporated, waarvan
overigens eind maart weer een plaat verschijnt, mèt
Jansz.
Menige tiener zal er vannacht van wakker hebben ge
legen. Geen Doe Maar meer, de idolen vallen uit el
kaar. Vanaf het moment dat de bom barstte is het bij
de Beatles ook nooit meer wat geworden, zo zal de
redenatie zijn - want dergelijke vergelijkingen zijn
gemaakt in de hoge vlucht die het succes van de
groep achter de rug heeft.
De woordvoerder van de platenmaatschappij Telstar
in Weert, Bert Salden, hield gistermiddag nog een
slag om de arm: „De leden van de groep zijn nog in
bespreking", zo zei hij. Maar afgaand op de uitspra
ken van Doe-Maar-manager Frank van der Meijden
kan zoiets alleen maar valse hoop kweken bij de
massa jonge fans.
De manager bevestigde het uit elkaai vallen van de
groep met grote stelligheid, al wilde hij geen enkel
commentaar geven. Ook de leden van de groep hou
den 'zich onbereikbaar. Het overleg gaat voor, com
mentaar wordt niet gegeven. Of hooguit, dat de he
ren „als vrienden" afscheid hebben genomen.
Bert Salden was wel in staat om een tipje van de sluier
op te lichten rond de achtergronden van de droeve
beslissing: „Ze waren in de studio in Weert bezig
met het maken van een nieuwe elpee. Maar daarmee
is slechts een start gemaakt Omdat het niet bevredi
gend verliep, is deze beslissing genomen".
Onenigheid over de muzikale richting is begrijpelijk,
want de muzikanten waren weliswaar zeer populair,
maar bereikten met hun uiterst eenvoudige, mee-
zingbare reggae-deuntjes slechts de jonge massa
vooral meisjes van rond de dertien hetgeen vaak
heeft geleid tot hysterische taferelen en de vraag
waarin dat publiek eigenlijk geïnteresseerd was.
Was het wel de muziek? Of ging het om de „knappe
mannen", de vlaggetjes, petjes en armbanden-
Er is reden om te veronderstellen dat een of meer le
den van de groep een onbevredigend gevoel hebben
overgehouden van de commerciële druk, die na
tuurlijk wilde dat Doe Maar gewoon lekker klinken
de niemendalletjes ging spelen.
Hitchcock's
dochter in
Berüjn
BERLIJN Een zestal
films van Alfred Hitch-
cook is onlangs door zijn
erven voor vertoning vrij
gegeven. Op de foto doch
ter Patricia Hitchcock met
een affiche voor die films
tijdens het Internationale
filmfestival dat momen
teel in Berlijn wordt ge
houden. (Foto: AP)
Jan Wolkers
meest geliefde
schrijver
Kunstenbond FNV noemt voorstel zeer voorbarig
HILVERSUM (GPD) - De Raad
van Beheer van de NOS stelt
voor het aantal arbeidsplaatsen
bij NOS-orkesten met 73 te ver
minderen. De hoorspelkern van
de NOS moet volgens de Raad in
zijn geheel worden opgeheven,
wat een verlies van zeven ar
beidsplaatsen betekent. Samen
met een inkrimping van het -ma
nagement van het NOS-orkes-
tenbestel met vijf personen bete
kent dat, dat bij de omroepstich-
ting 85 arbeidsplaatsen op het
spel staan.
De Raad van Beheer doet dit voor
stel in het kader van de ombui
gingen die minister Brinkman
(WVC) de NOS heeft opgelegd.
Het bestuur van de NOS zal zich
hier vandaag over beraden.
De vraag rijst nu: welk orkest zal
uiteindelijk gaan verdwijnen?
Het Radio Filharmonisch Or
kest, het Omroep Orkest, het
Promenade Orkest, het Radio
Kamer Orkest of het Metropole
Orkest. In de wandelgangen van
de omroepgebouwen is men er
overigens zeker van dat het in de
bedoeling ligt na het vallen van
de gaten in de respectievelijke
bezettingen het Omroep Orkest
'in elkaar te schuiven'. Dit laatste
werd pertinent ontkend door
Paul Beugels die als lid van de
Raad van Beheer van de NOS het
ingediende voorstel toelichtte.
De 73 arbeidsplaatsen die in de
naaste toekomst voor musici ver
loren dreigen te gaan zijn te spe
cificeren: in de afgelopen perio
de werden - dat in de eerste
plaats - 24 vacatures niet ver
vuld; op kortere termijn wil men
verder 34 musici afvoeren, in een
tweede ronde mogelijk nog eens
vijftien.
Paul Beugels tekende daarbij na
drukkelijk aan dat het in de be
doeling ligt gedwongen ontsla
gen te voorkomen. In totaal 58
musici komen in aanmerking
voor een speciale VUT-regeling.
Dat zyn NOS-musici van 57,5
jaar en ouder. Nog niet te zeggen
valt of er binnen het gesignaleer
de VUT-potentieel voldoende
bereidheid bestaat om van de
aan te bieden regeling gebruik te
maken.
Bij de hoorspelkern van de NOS
zullen overigens wel gedwongen
ontslagen vallen, althans voor
zover de ontworpen VUT-rege-
ling niet kan worden toegepast.
Uitgaande van het verdwijnen van
één van de NOS-orkesten be
klemtoonde Paul Beugels dat
het beslist nog ongewis is welk
orkest in de naaste toekomst zal
moeten verdwijnen. Gezien de
spreiding van het VUT-poten-
tieel valt immers nog niet te zeg
gen waar de gaten zullen vallen.
Verder is Beugels van mening dat
het voor een uiteindelijke keuze
noodzakelijk is vraag en aanbod
dichter bij elkaar te brengen.
Daartoe moeten de programma
wensen van de zendgemachtig
den in de computer via een auto
matiseringsproces dat nog moet
worden ingezet. Op dezelfde ma
nier wil men programmasugge
sties van de zijde van de NOS
verwerken om vervolgens nauw
keurig te kunnen bepalen hoe de
feitelijke behoeften liggen en
welk orkest in dat kader kan
worden geëlimineerd.
Bart Kalkhoven van de Kunsten
bond FNV gaf desgevraagd als
commentaar: „Wij zijn uiterst
pijnlijk getroffen en vinden het
voorstel in hoge mate voorbarig.
De Tweede Kamer moet zich im
mers nog uitspreken over de mo
ties die zijn ingediend met be
trekking tot de bezuinigingsop
dracht van de minister. Het ziet
er dus naar uit dat de NOS bij
voorbaat de kant van de minister
heeft gekozen. Wij achten dat
een kwalijke zaak".
LEIDEN - Jan Wolkers is de Ne
derlandse schrijver die het liefst
wordt gelezen. Hij wordt daarin
op afstand gevolgd door stree-
kromanschrijfster Annie Ooster-
broek-Dutschun, Toon Kort-
ooms, Willem Frederik Hermans,
Simon Carmiggelt, Jos van Ma-
nen-Pieters, Harry Mulisch en
Maarten 't Hart.
Dit blijkt uit een door het Nipo ge
houden onderzoek. Aan 898 per
sonen ouder dan achttien jaar
werd de vraag voorgelegd: 'Van
welke Nederlandse schrijver/ster
leest u het liefst boeken'. Wol
kers dankt zijn populariteit voor
al aan mannelijke lezers. Bij
vrouwen, gereformeerde en her
vormde lezers en CDA-stemmers
waren vooral Oosterbroek-Dut-
schun en Van Manen-Pieters in
trek. Wolkers, Hermans en Mu
lisch blijken bij jongeren het
meest geliefd, Kortooms en Oos-
terbroek-Dutschun vooral bij ou
deren. Carmiggelt is de vriend
van jong en oud.
Overigens wist meer dan de helft
van de ondervraagden (55 pro
cent) geen enkele geliefde schrij
ver of schrijfster te noemen. Van
degenen, die op hun veetiende
jaar of eerder van school kwa
men, was dat zelfs 70 procent
ORNE „Weigeren om kin
deren kinderachtig te vin
den", dat is al twaalf jaar het
motto van cineast Karst van
der Meulen. In twaalf jaar
de maakte hij zes films voor de
jeugd en hij heeft er eer mee
ingelegd. Zijn films worden
t gewaardeerd en bij het
s beoordelen ervan worden
JU' maatstaven aangelegd die
ook voor films voor volwas-
Ier. senen gelden. .Martijn en de
magiër', ,De bende van hier
naast' en Knokken voor
U twee', om de drie laatste en
li bekendste werkstukken
fl maar te noemen, zijn stuk
|J voor stuk knap gemaakt, veel
beter in elk geval dan het
I broddelwerk dat menig an
il der regisseur aflevert en
J waarvan je hooguit kunt zeg
gen dat 't beweegt.
door
Pieter de Zwaan
Onlangs is Van der Meulen begon-
ru nen aan zijn zevende project, dat
5) de werktitel „Thomas en senior"
heeft. Het wordt een klus van
d een paar miljoen gulden en het is
P het grootste wat hij tot nu toe on-
der handen heeft gehad.
u „We beginnen met de opnamen op
2 juli en gaan door tot de tweede
n week van oktober. Dat worden
dus veertien draaiweken. Dat
moet wel, want het wordt een
dubbelproject. Het eerste deel
wordt een coproduktie van de
NCRV: een serie van zeven afle-
veringen. Het vervolg op die se-
e rie wprdt een bioscoopfilm. De
serie komt in het nqjaar van '85
op de buis en de bioscoopfilm
komt drie weken later uit",
j Over het verhaal is hij wat vaag.
j Het wordt een soort parodie op
de crimi, een misdaadverhaal
waarbij kinderen per ongeluk
betrokken raken. Ze denken dat
Meulen. „Kunnen ze wennen aan
wachten. Daar krijgen ze in de
zomer nog veel mee te maken".
Twaalf jaar geleden begon hij aan
.Circus op stelten', zfjn eerste
film. Een film voor de jeugd,
want dat stond hem al lange tijd
voor ogen. Hij wist nauwelijks
wat hem te wachten stond. Op de
filmacademie vonden ze het
maar gek wat hij wilde: wie ging
nu kinderfilms maken als er een
kansje was op het grote werk.
In de loop der jaren heeft Van der
Meulen naam gemaakt op zijn
gebied. Hij heeft geleerd hoe je
met kinderen moet omspringen,
hoe je de duizend en één wetten
moet hanteren die gelden als er
met kinderen gewerkt moet wor
den en hoe je resultaten krijgt als
je beroepsacteurs en kinderen
samen laat spelen.
Ook in het buitenland is zijn naam
bekend. Zijn tv-serie „De zeven
sprong" gaat naar Duitsland en
Italië. Al zijn films zijn verkocht
aan de Duitse tv, allemaal zijn ze
te zien in een aantal Oosteurope-
se landen, in België en in Austra
lië. „De bende van hiernaast"
loopt in Cuba en Israël. De regis
seur die uit nood omdat nie
mand anders zijn nek wilde uit
steken - ook maar producent
werd, werkt op het ogenblik aan
drie projecten tegelijk, goed voor
dagen van een uur of zestien.
In zijn studio is hij aan het werk
aan de tv-versie van „Knokken
voor twee" die uitgezonden zal
worden door de NCRV, aan de
nasynchronisatie van een BBC-
tv-serie die de VARA zal uitzen
den en aan het Thomas-project,
waaraan ook Van der Meuilens
vaste scenarioschrijver Piet
Geelhoed, meewerkt. Het zijn de
bezigheden van een man die
voor jeugdfilms gekozen heeft en
zich daar goed by voelt.
„Veel regisseurs zien jeugdfilms
hooguit als een opstapje naar het
grotere werk. Dat is bij ons niet
zo. Als je bij ons op de set kijkt
dan zie je geen verschil met de
manier van werken aan een film
voor volwassenen. Wij nemen de
jeugd serieus en dat hoor je aan
de films te kunnen zien".
men om met elkaar en met Van
der Meulen te praten. De ontwik
keling van het scenario zal van
die gesprekken afhangen. „Ik
heb het raamwerk van de verha
len klaar, maar er is veel ruimte
voor veranderingen. Daarom
vertel ik er nog niet veel over. De
ervaring heeft me geleerd dat
kinderen het beste zijn als ze een
rol hebben die bij hen past. En je
kunt hen testen wat je wilt, maar
daar kom je toch pas achter als je
weken lang regelmatig met ze
optrekt. Een kind dat je aanvan
kelijk de grootste rol wilt laten
spelen kan bij nader inzien het
best op zijn plaats blijken in een
kleinere rol, een ander is soms
ineens veel beter dan je verwacht
had. Als je met dit soort verras
singen geen rekening houdt dan
breng je jezelf en je project in
moeilijkheden".
De opzet getuigt van voorzichtig
heid, dezelfde voorzichtigheid
die wordt betracht bij de selectie
van de kinderen.
Karst van der Meulen met zijn 'A-team': 'Kinderen zijn het best in een rol die bij hen past'.
ze op het spoor zijn van een stel
kruimeldieven, maar hebben in
werkelijkheid met een groep
gangsters van doen. De opzet
moet aanleiding geven tot veel
zeer uit de hand lopende dingen.
Voor het project wordt weer, net
als bij de andere films, een aantal
beroepsacteurs ingehuurd, maar
het meeste werk zal toch verzet
moeten worden door jeugdige
amateurtjes. Amateurtjes die
nog flink wat schooluren zullen
moeten verzuimen ook, want het
draaischema is strak en trekt
zich van het nieuwe schoolsei-
zoen niet veel aan.
Om ze alvast wat voor te bereiden
op de grote klus zorgt Van der
Meulen voor een lange aanloop
waarin ze èn de regisseur èn el
kaar kunnen leren kennen. Kort
geleden was de eerste bijeen
komst in de bioscoop Cine-Tap
in het Overijsselse Borne, waar
„De bende van hiernaast" draai
de.
'A-team'
„Het is de eerste keer dat de kinde
ren bij elkaar zijn. Ze weten nau
welijks iets van elkaar, ze weten
niets van de film die ze te wach
ten staat en ze weten weinig van
het werk dat ik heb gemaakt. Om
elkaar te leren kennen heb ik
voor een uitstapje gezorgd1'.
„Een tijdje in de auto, een film zien
om te bekijken wat hun voorgan
gers ervan maakten, ergens eten,
laat terug. Een compleet dagje
uit. Bovendien wilde ikzelf deze
service-bioscoop wel eens zien.
Ik had er een en ander van ge
hoord en ik wilde weten hoe het
gaat: drank en chips netjes bij je
gebracht tijdens de voorstelling.
Prima was dat. Weer eens wat an
ders dan het gewone bioscoop-
werk".
Tot juli zullen Karin (11), Nathalie
(13), Regnar (12), Martijn (12) en
Pascal (13) wekelijks bijeenko-
„Ik heb er vierduizend bekeken.
Meestal klasgewijs. Na overleg
met de schoolhoofden ga ik in
een klas zitten, het liefst bij han
denarbeid of zoiets. Dan bekijk
ik de kinderen. Als ik in een jon
gen of meisje iets zie, dan bel ik
de ouders. Zonder dat het kind
ergens van weet leg ik ze uit wat
ik van plan ben. Als ze om welke
reden dan ook hun kind niet in
een film willen dan kunnen ze
dat zeggen zonder dat hun zoon
of dochter begint te jengelen.
Een stuk of honderd kinderen
komt daarom in groepen bijeen
in mijn studio in Baarn. We doen
daar wat spelletjes en ik kijk hoe
ze reageren".
De vijf kinderen die de selectie
hebben overleefd noemt hij „het
A-team" niet om hun krijgshaf
tigheid, maar omdat ze allemaal
een A in hun naam hebben. „De
vijf zijn bezig een team te wor
den middels spelletjes tussen de
bioscoopstoelen, terwijl we pra
ten. Dat duurt even en dat vin
den kinderen niet leuk".
„Wel goed voor ze", zegt Van der
