Ik schaam mij.
D
PM*
Conflict in Frankrijk
gaat snel naar climax
-c
Nederlandse ambassadeur in Wenen:
Chauffeurs:
wij met
n
Spanning neemt met het uur toe
Hulpacties
voor de
gestrande
chauffeurs
op gang
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1984
Varia
Van de vier Russische schrijvers
die ooit de Nobelprijs voor litera-
r0| tuur kregen toegekend (Boenin,
n d Pasternak, Sjolochov en Solzjenit-
er sin) is de enige die deze prijs met
instemming van de Sow jet-autori
teiten in ontvangst mocht nemen,
Michail Sjolochov, overleden. Sjolo
chov is beroemd geworden door
zijn trilogie „De Stille Don", waar
6 ik nooit aan kan denken zonder
ook even te denken aan de Neder-
landse vertaling in de ondertite-
,e ling op de televisie van de Engelse
titel van dit boek: And quiet flows
the Don". De ondertitelaar was
r® blijkbaar op zijn gehoor afgegaan
w toen hij dit vertaalde in „En zacht
jes vloeit de dageraad".
Maar dit terzijde. Sjolochov was
een „partijschrijver" die de partij
6 door dik en dun tot zijn laatste
ademtocht is trouw gebleven, ten
koste van zijn collega's en de litera-
Ituur. Het beruchtst is zijn rede ge
bleven die hij na de veroordeling
van Sinjavski (Abram Tertz) en
Daniel (Nikolaj Arzjak) op het 23e
partijcongres hield. Zij hadden on
der pseudoniem in het Westen ge
publiceerd en waren daarvoor tot
■s zeven en vijf jaar concentratie-
r_ kamp veroordeeld. Sjolochov sprak
il daar schande van. Hij vond de
a straffen te mild. De schrijver Joeri
Galanskov schreef hem daarover
een scherpe verwijtende brief, die
bijdroeg aan zijn veroordeling tot
zeven jaar kamp (waarin Galans-
kov overleed). Over dat proces, de
gang van zaken bij zulke en andere
processen in de Sowjet-Unie, heeft
zijn verdedigster, Dina Kamins-
kaya, die inmiddels naar het Wes
ten is uitgeweken, een heel belang
wekkend boek geschreven: „Final
Judgment", „My Life as a Soviet
Defense Attorney", uitgegeven bij
Simon and Schuster in New York,
geimporteerd door Van Ditmar.
Ook de schrijfster Lidia Tsjoekovs-
kaja schreef Sjolochov over zijn re
de een beroemd geworden, moedige
brief, waaruit ik enkele passages
zal citeren:
„Uw rede tijdens het congres kan
men waarlijk als historisch aan
merken. Uit de gehele, vele eeuwen
tellende geschiedenis van de Russi
sche cultuur, kan ik me niet één
schrijver herinneren, die openlijk,
zoals u, zijn spijt er over zou heb
ben uitgedrukt, dat een door het ge
recht uitgesproken straf te mild m
plaats van te hard was.
Hier zijn uw eigen woorden:
,^ls deze knapen met hun slechte
geweten in de ons nog goed bij ge
bleven jaren twintig waren gegre
pen, toen men vonnis velde zonder
zich aan beperkende paragrafen
van het wetboek van strafrecht te
storen, maar zich slechts liet leiden
door het revolutionaire rechtsge
voel, dan zou deze weerwolven nog
iets heel anders te wachten hebben
gestaan. Nu wordt ook nog over de
„hardheid" van het vonnis gedis
cussieerd!"
Ja, Michail Alexandrovitsjsamen
met vele openbare linkse organisa
ties in het Westen discussieer ik, een
Sow jet-schrijfster, over de ongemo
tiveerde, door niets gerechtvaar
digde hardheid van het vonnis. U
zei in uw rede, dat u zich schaamde
voor degenen die om begenadiging
pleitten en aanboden een borgsom
voor de beklaagden te storten.
Ik moet zeggen dat ik me niet voor
deze mensen en voor mezelf schaam
maar voor u, Michail Alexandro
vitsj! Het is niet de taak van de
schrijver om te vervolgen maar om
te beschermen! Dal leert ons de
Russische literatuur bij'monde van
haar beste vertegenwoordigers. U
hebt deze traditie geschonden, toen
u luid uw spijt er over uitsprak
dat het vonnis van de. rechtbank
niet hard genoeg was".
Lidia Tsjoekovskaja, wier open
brief achterin haar boek „Het Ver
laten Huis" in de vertaling van
Wim Hartog is opgenomen, besloot
haar open brief met deze woorden:
„U hebt gesproken als een afvalli
ge.
Uw schandelijke rede zal door de
geschiedenis niet worden verge
ten!"
Dat laatste blijkt wel weer door de
ze citaten bij het overlijden van
Sjolochov, die ook schreef „Verbied
Solzjenitsin een pen aan te ra
ken!", en die in een brief van de
schrijver Kosterin het verwijt
kreeg dat Nikitenko, de censor aan
het hof vqn tsaar Nicolaas I, „in
zijn denken en zijn doen heel wat
ontwikkelder en heel wat humaner
was dan u".
Toch was Sjolochov zijn carrière
niet onverdienstelijk begonnen, zo
als blijkt uit een citaat in „Laat de
geschiedenis oordelen" van Roy
Medvedjev. Toen in 1932-1933 een
ware terreur werd uitgeoefend te
gen de boerenbevolking schreef Sjo
lochov op 16 april 1933 een brief
aan Stalin over de „walgelijke me
thoden" zoals vloeken, slaan en
martelen die gebruikt werden om
graan bijeen te brengen. „Er zijn
oneindig veel van deze voorbeel
den", schreef Sjolochov. „Zij vor
men niet op zichzelf staande geval
len, zij vormen 'de methode" van
graanaankoop die voor het hele
rayon gedecreteerd is. Ik heb deze
feiten gehoord èn van communisten
èn van collectieve boeren die deze
„methoden" aan den lijve ervaren
hebben en daarna mij kwamen
vragen hierover in de krant te
schrijven. Herinnert u zich, Iosif
Vissarionovitsj (Stalin, N.S.), het
verhaal van Korolenko „In een ge
pacificeerd dorp?" Hier is de „tech
niek mensen te laten verdwijnen"
niet op drie boeren, verdacht van
diefstal bij een koelak, maar op
tienduizenden collectieve boeren
toegepast en, zoals u kunt zien, is
het gedaan met een betere toepas
sing van technische middelen en
met veel meer geraffineerdheid".
i «5
a.»».. Oostenrijk
Italië
WORGL (GPD) - De tele
foonteller tikt gestaag
door. Jan van der Zouwen
uit Utrecht heeft de Ne
derlandse ambassadeur in
Wenen, mr. G. W. van Bar-
neveld Kooy, hoogstper
soonlijk aan de lijn. Jan is
actieleider en Hare Majes-
teits vertegenwoordiger in
Oostenrijk is actiebreker,
althans onderneemt po
gingen daartoe.
„Ik schaam mij voor het ge
drag van de Nederlandse
vrachtwagenchauffeurs",
zegt de diplomaat. „Ik
niet", antwoordt Jan.
„Jullie hebben nog nooit
30 uur in een ijskoude
vrachtwagencabine zitten
wachten. Brengt u mij
vanavond warm eten, ex
cellentie?"
door
Taco Slagter
Van der Zouwen en nog enkele
honderden andere gestrande
vrachtwagenchauffeurs hebben
de autosnelweg Kufstein-Inns-
bruck gistermiddag geblok
keerd. Drie rijen dik. De weg zit
potdicht. Het is het protest tegen
de stiptheidsacties van de Ita
liaanse douane, die nu al drie da
gen niet meer overwerken en
punctueel, dus uiterst traag, hun
werk doen bij de grensovergang
op de Brennerpas. Vijtienhon-
derd vrachtwagenchauffeurs,
van wie het merendeel Nederlan
ders kunnen letterlijk voor noch
achteruit. Zij zijn het beu.
Om half drie zijn de chauffeurs in
kolonne de autobaan opgereden.
Pogingen van politiemensen om
dat te verhinderen blijven be
perkt tot wat heftige armgeba
ren, die het stopteken moeten
uitbeelden. De chauffeurs zijn
het zo spuugzat dat een tank ze
niet had kunnen tegenhouden.
Tegen half vijf brengt een vriende
lijke politieman een brieQe bij
Van der Zouwen waarop een te
lefoonnummer staat. De ambas
sadeur in Wenen wenst de actie
leider te spreken. Een riante po
litieauto met twee zwaailichten
doet voor de Utrechter voor het
moment even dienst als taxi.
In een keuken van een café in
Worgl belt de actieleider Wenen.
De ambassadeur zelf neemt de
telefoon op. Een lang gesprek
volgt. Van der Zouwen blijkt ver
baal begaafd. De diplomaat ken
nelijk ook. Uit de antwoorden
van de actieleider valt op te ma
ken dat de ambassadeur het
'hoogst vervelend' vindt dat juist
Nederlanders voorin de rij staan
bij de acties. Een misverstand,
antwoordt Jan hard en met rau-
•chts de v
itwagen
we stem. Hij legt uit. De woor
denstroom is niet te stuiten, po
gingen van de ambassadeur hem
te onderbreken ten spijt. Het
taalgebruik is niet diplomatiek,
wel duidelijk.
De chauffeurs willen met de actie
niet de Oostenrijkers duperen.
Een blokkade was niet het uit
gangspunt. De truckbestuurders
wilden naar de Brenner opsto-
men om daar massaal de zaak
plat te gooien. Met name wilden
zij de Italiaanse transportonder
nemingen treffen. Die reden met
een zichtbaar lange neus bij de
Brenner in en uit.
Maar de politie werpt bij Worgl zelf
een blokkade op door met drie
surveillancewagens de doorgang
voor de vrachtwagens te versper
ren. De chauffeurs bleven echter
op de rijbaan staan, wat uiteinde
lijk bij een mislukking van het
oorspronkelijke plan ook de be
doeling was.
„Dus u moet niet van een blokkade
spreken meneer de ambassa
deur", dient Van der Zouwen
zijn tegenspeler van repliek als
die alsmaar de nadruk blijft leg
gen op de 'niet te tolereren actie-
Op zijn beurt luistert Jan weer ge
duldig naar de monoloog van de
diplomaat. Ten minste één ry-
baan moet weer worden vrijge-
actieleiderJan van der Zouwen uit Utrecht.
maakt, is zijn uitdrukkelijk ver
zoek. Voor de actieleider klinkt
dat als een bevel. Chauffeurs zijn
op dit moment niet bepaald ont
vankelijk voor orders. „Maar de
Oostenrijkse regering wil het zo
graag", vervolgt de ambassa
deur. „U schaadt de belangen
van dit land".
Jan kijkt stoicijns voor zich uit. Hij
maakt de ambassadeur duidelijk
dat de bureaucratie bij de doua
neposten in EG-landen, maar
ook in Oostenrijk zelf, de belan
gen van de vrachtwagenchauf
feurs en hun bazen al jaren ge
weld aandoen. „Wat denkt u dat
het mij allemaal heeft gekost? Ik
heb een klein bedrijf met drie
wagens. Dat gelazer van die Ita
lianen kost ons klauwen met
geld. Of denkt u soms dat we die
actie om de lol voeren. Ik wil
naar mijn gezin. Kunt u zich dat
voorstellen vanachter uw bureau
in die warme kamer?"
De telefoontikker wijst inmiddels
400 shilling aan (64 gulden). Jan
vraagt of Neelie (minister Smit-
Kroes van verkeer en waterstaat
red.) niet kan komen om te
zien en aan te horen waar het nu
werkelijk om gaat Zij heeft toch
ook een vrachtwagenrybewijs?",
zegt de Utrechter.
De ambassadeur verzekert dat de
Nederlandse regering heeft ge
daan wat zy kan. „En de chauf
feurs mogen toch niet over de
verzorging klagen", zegt hij.
„Het Oostenrijkse Rode Kruis
komt toch regelmatig langs met
thee en een broodje". Nu wordt
het Van der Zouwen toch echt
iets te gortig. Bits zegt hij: „Voor
dat het Rode Kruis bij de helft
van de file vrachtwagens is, zijn
ze alweer los. Weet u wat hier een
schnitzel kost Van het daggeld
van je baas kun je hier niet le-
De ambassadeur stelt een compro
mis voor. Als de chauffeurs een
rijstrook vrijmaken zal hij zorgen
dat het Rode Kruis nog een keer
extra langs komt. Hij vraagt of de
begeleidende politieman even
aan de telefoon kan komen. Die
trekt een grimas als hij de hoog
geplaatste Nederlander toezegt
het Rode Kruis nog eens te vra
gen de chauffeurs toch vooral
niet te verwaarlozen.
Tegen Van der Zouwen zegt de di
plomaat nog dat hij over een half
uur de politie in Worgl zal bellen
om te vragen of er al een rijbaan
is vrijgemaakt Jan deelt hem
mede dat hij de chauffeurs om
deze gunst zal vragen, maar de
excellentie moet er maar niet op
rekenen.
De teller wijst inmiddels 600 shil
ling aan. „Wie betaalt dat?",
vraagt hij aan de man in Wenen.
„Dat is niet het hoofdprobleem".
(Foto GPD)
antwoordt de ambassadeur. „Dat
komt wel goed. Er staan nu gro
tere belangen op het spel".
„Maar voor voor mij telt dat geld
wel", sputtert Jan tegen. „Goede
middag".
Nors betaalt de actieleider de tele
foonrekening. De politieman
schrijft dan nog op dat het een
dringend verzoek van de ambas
sade was om een woordvoerder
van de chauffeurs naar de tele
foon te halen. Misschien dat het
helpt by de bestudering van de
declaratie op Buitenlandse Za
ken in Den Haag. Jan heeft zo
zijn scepsis. „Die poen zie ik
nooit meer terug".
Terug op de autobaan horen de
chauffeurs de wens van de am
bassadeur gelaten aan. „Laat hij
maar hier naartoe komen", zegt
er een. „Dan snapt-ie het mis
schien. We doen voorlopig geen
concessies. We hebben hier te
lang gecrepeerd".
Jan van der Zouwen moet alweer
naar de volgende bespreking. Op
een politiebureau in Kufstein
wachten andere hoogwaardig
heidsbekleders om met hem te
onderhandelen. Nooit eerder
was hij woordvoerder, onderhan
delaar en actievoerder. Met zicht
baar meer zelfvertrouwen stapt
hij in de politieauto. Van het ge
sprek met de ambassadeur heeft
hjj veel geleerd.
PARIJS - De spanning tus
sen de Franse regering en
de protesterende vracht
wagenchauffeurs stijgt
met het uur. Terwijl de
regeringswoordvoerder
Max Gallo er gisteren
mee had gedreigd dat
noodzakelijke maatrege
len zouden worden geno
men om de vrijheid van
het verkeer te waarbor
gen", verdriedubbelde
het aantal blokkades
door ht hele land.
Gisteravond was er geen stukje
Frans gebied meer waar de
vrachtwagenchauffeurs niet hun
barricades hadden opgericht. Al
le grote autoroutes waren hetzij
geheel afgezet, dan wel terugge
bracht tot een enkele rijbaan. De
spoorverbinding tussen Parijs en
Lyon werd ter hoogte van Villef-
ranche bezet. Daarmee is de tra
ditionele noord-zuidlijn vanuit
Parijs verbroken. De supersnelle
TGV onderhoudt echter zijn nor
male diensten nog op eigen be
schermd traject.
Snel
De voorzitters van de twee Franse
vervoerdersbonden hebben de
regering ertoe opgeroepen niet
tot 1 maart te wachten met het
beginnen van nieuwe onderhan
delingen, maar snel weer om de
tafel te gaan zitten met de be
trokkenen. Voorzitter Voiron
van de grootste bond vertelde op
de televisie dat zijn aanhang hem
had verzekerd „dat ze het best
nog een tijdje konden uithouden
en zeker tot 1 maart", en dat ze te
midden van de blokkades „in het
geheel geen haast hadden".
Voiron beschuldigde de regering
ervan een 'tovenaarsleerling' te
zijn door nu weer te dreigen met
acties en deed een beroep op het
gouvernement niets te onderne
men waardoor de situatie snel
zou kunnen verslechteren.
üiigen DioKKaae
Rond Parijs is vooral het noorden
en het noordoosten door de actie
getroffen. De laatste berichten
luiden dat Parijse taxichauffeurs
van plan zijn eveneens tot een ei
gen blokkade over te gaan, als de
vrachtwagenblokkade niet
wordt opgeheven. Verbindingen
over de weg naar het ten noorden
van de hoofdstad gelegen vlieg
veld Charles de Gaulle zijn zo
goed als geblokkeerd. De Auto
route du Nord is op verschillen
de plaatsen afgesloten, zoals vlak
ten zuiden van Lille. Ook in het
oosten in de buurts van Metz,
Nancy en Mulhouse is het ver
keer nu bijna geblokkeerd in ge
bieden waar tot nu toe van geen
onrust sprake was, zoals in Les
Landes groeien de blokkades als
paddestoelen uit de grond.
aan het licht dat 54 procent van
de ondervraagden sympathie
voor de actie heeft, terwijl niet
minder dan 67 procent de eisen
van de vrachtwagenchauffeurs
rechtvaardigt.
De grote handicap voor minister
van transport Fiterman, die voor
de regering met de ontevredenen
de degen kruist, is dat hij te ma
ken heeft met een gezelschap
van tienduizenden eenüngen en
niet, zoals men in gewend is, met
vertegenwoordigers van een ge
disciplineerde en gehoorzame
achterban.
Een probleem voor regeringson
derhandelaar Fiterman is verder,
dat de routiers hem niet mogen.
Dat is omdat hij communist is,
maar ook omdat hij ervan wordt
verdacht het wegtransport naar
de spoorwegen te willen overhe
velen, en omdat hij niet van klei
ne zelfstandigen houdt.
Vastgelopen
ADVERTENTIE
Sympathie
Een haastig gehouden opinie-on
derzoek onder het Franse pu
bliek brengt verrassenderwijs
Gisteravond leek de toestand dan
ook geheel vastgelopen. Het po
sitieve aan de toestand was, dat
er althans van de kant van de
vrachtwagenchauffeurs ondanks
hun stoere woorden in feite rust
en kalmte heerst. De complicatie
die zich nu echter voordoet, is
dat door de blokkades tal van be
drijven en industrieën door het
heel Frankrijk verstoken raken
van onderdelen en aanvoer.
Sommige bedrijven moesten een
deel van hun personeel al naar
huis sturen. Dit element zal de
komende dagen een steeds ac
tuelere factor worden in het con
flict.
DEN HAAG, BRUSSEL
(GPD) - Zo mogelijk komt
er vrijdag een helikopter-
luchtbrug om 50 tot 100
chauffeurs in Frankrijk,
Zwitserland, Italië en Oos
tenrijk, die al dagenlang
vast zitten, te bevrijden
uit hun isolement.
Premier Lubbers, minister Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat),
haar staatssecretaris Scherpen-
huizen alsmede Van Eekelen
(buitenlandse zaken) hebben
hiertoe woensdag besloten na
een tweede gesprek met vier
wegvervoer-organisaties. In to
taal zitten naar schatting 1500
Nederlandse chauffeurs vast
rondom de Italiaanse grens, de
meesten bij de Brennerpas, de
Mont Blanc en bij Fréjus.
De Limburgse vrachtwagenchauf
feurs die in het district Belle
garde, samen met hun Belgische
en Nederlandse collega's, met
hun wagens langs de weg staan,
weigeren de helikopterhulp die
de Nederlandse regering in het
vooruitzicht heeft gesteld.
Ben Wonings uit Susteren: „Ik
heb met mijn baas in Schim-
mert gebeld. Deze meldde dat
hij gehoord had dat die helikop
terhulp tussen de 1500 en 2000
gulden per chauffeur gaat kos
ten. Daarop heb ik gezegd: ik
blijf hier, want anders gaat het
bedrijf naar de knoppen en ik
ook. En de anderen die hier bij
ons zijn, denken er net zo over".
Het plan is een vliegtuig met aflos
sende chauffeurs naar Genève te
laten vliegen. Vandaar zullen zij
met helikopters naar die vracht
wagens worden gebracht waar
van de chauffeurs het dringendst
afgelost moeten worden. Even
eens via Genève worden zy te
ruggebracht naar Nederland.
De chauffeurs die het eerst voor af
lossing in aanmerking komen
zijn zijdieall0èl2 dagen vast
zitten, door hun geld heen zyn en
ernstig te lijden hebben van de
kou, zo verklaarde secretaris
Koen Sleddering van de
KNVTO, direct na afloop van de
besprekingen met de bewinds
lieden.
Coördinatie
De operatie wordt gecoördineerd
door verkeer en waterstaat. De
kosten zullen worden gedeeld
met de betrokken transporton
dernemingen; verkeer en water
staat betaalt de helft. Martinair
heeft de minister woensdag
avond het aanbod gedaan hier
voor tegen een humanitaire prijs
een vliegtuig beschikbaar te stel
len. De helikopters zullen door
verkeer en waterstaat in Zwitser
land of de omringende landen
worden gecharterd.
Het voorstel voor een hulpactie is
gistermiddag gedaan door de
vier transportorganisaties,
KNVTO, NOB. PCB en de Ka
tholieke Vervoerders Organisa-'
tie (KVO), die dinsdag al met
staatssecretaris Scherpenhuizen
een gesprek hadden gevoerd. Op
hun verzoek waren zij gistermid
dag op het ministerie van alge-
mene zaken voor een nieuw ge
sprek, nu met premier Lubbers,»
minister Smit-Kroes en de twee
staatssecretarissen.
Namens de KNVTO verklaarde se
cretaris Sleddering erg ingeno
men te zijn met het regeringsbe
sluit om de hulpactie op touw te
zetten. Tegelijk distantiëren zo
wel de transportorganisaties als
het ministerie zich van een soort
gelijke actie die vrachtrijder Wil
lem Woudenberg van de Holland
Duck Club heeft aangekondigd.
Bij hulpacties voor de Poolse be
volking, eind 1982 toen in Polen
grote voedseltekorten waren,
was Woudenberg in opspraak ge
komen.
Crisiscentrum
Verkeer en waterstaat heeft gister
avond voor de hulpactie een cri
siscentrum ingericht op het de
partement (070-74.74.74), met
wie familieleden van individuele
rijders en ondernemingen rich in
verbinding kunnen stellen, voor
al over de juiste plaats van de
geisoleerde rijders.
Maar het aantal telefoontjes bleef
nogal achter bij de verwachtin
gen. Tegen tien uur woensdag-
vond hadden zich slechts 12 on
dernemingen gemeld, aldus
coordinator Overmars. De mees
te bleken by de Mont Blanc vast
te zitten, „twee drie" in Oosten
rijk. Omtrent Fréjus was nog
geen enkele melding binnenge
komen.
