Bommen Israël op Palestijnen c Balkan nog niet 'kernwapenviij Spanning tussen kerk Solidariteit neemt toe en Waarschuwing aan Libanese Druzen D- Italianen uit Libanon Syrië steunt nieuw plan 'VS spraken heimelijk met PLO' Zware gevechten Iran-Irak Rellen in Noord-India Afluister- schandaal in Ierland Beraad over begroting Europa zonder effect MAANDAG 20 FEBRUARI 1984 JERUZALEM (GPD) - De Israëlische luchtmacht heeft gistermiddag opnieuw bombar dementen uitgevoerd op Palestijnse doelen in Libanon. Buitenland LONDEN - Argentinië heeft een belangrijke eis laten vallen die tot dusver herstel van de diplo matieke en economische betrek kingen met Engeland, verbroken sinds de Falklandoorlog, in de weg heeft gestaan. Het land is nu bereid met de Britten te Draten, door Henk Dam zonder dat eerst de kwestie van de souvereiniteit over de Falk- landeilanden geregeld moet zijn. Dit blijkt uit een interview dat de Argentijnse president Alfonsin heeft gegeven aan de Britse krant Daily Mail. Terwijl Argen tinië tot nu steeds heeft volge houden dat gesprekken met En geland geen zin hebben als niet Alfonsin geeft toe in overleg over Falklands eerst wordt overeengekomen van wie de Falklandeilanden zijn, zegt Alfonsin nu: „Wij wil len de discussies met een open agenda beginnen". Tussen Engeland en Argentinië zijn al maanden geheime onder handelingen gaande over de vraag, onder welke voorwaarden de relaties weer kunnen worden genormaliseerd. Daarbij wordt bemiddeld door de Braziliaanse ambassade in Londen, en de Zwiterse ambassade in Buenos Aires. De concessie waartoe Alfonsin nu bereid blijkt, zou wel eens de doorbraak kunnen zijn waarop al zolang gewacht wordt. De Ar gentijnse president stelt evenwel twee tegéneisen: de oorlogszone van 200 mijl rond de Falklands moet worden opgeheven, en de Britten moeten een eind maken aan de militarisering van de ar chipel. Een mogelijk struikelblok is ver der de Britse eis, dat Argentinië formeel een eind aan de vijande lijkheden moet maken (officieel verkeren de twee landen nog steeds in staat van oorlog). Dat valt slecht bij met name de mili taire top in Argentinië, die dat als „eerverlies" beschouwt. Sabotage: Franse trein ontspoord HENDAYE (RTR/DPA) - De nachttrein van Parijs naar Ma drid is in de nacht van vrijdag op zaterdag in de buurt van de Frans-Spaanse grens ontspoord. De 250 passagiers kwamen met de schrik vrij. Volgens een woordvoerder van de Franse spoorwegen hepen vier wagons bij Hendaye uit de rails. Volgens hem is een ramp voor komen omdat de trein op dat mo ment "slechts" 100 km reed. De verboden Frans-Baskische be weging "Iparretarrak" heeft zich verantwoordelijk gesteld voor de sabotage-actie. Volgens de legerwoordvoerder werden behalve doelen die al meerdere malen werden aange vallen aan de weg Beiroet-Da- mascus bij Bhamdoem nu ook Palestijnse stellingen bij Damoer aangevallen, een plaats die de Druzen onlangs hebben ver overd. Israël geeft daarmee te kennen bevreesd te zijn voor in filtraties van Palestijnen langs de kustweg, die in handen is van de door Jaap vari Wesel Druzen, naar Zuid-Libanon. Het is een waarschuwing aan de Dru zen oude afspraken gestand te doen, dat zij Palestijnen uit hun gebied zullen weren. Volgens militaire zegsüeden zijn er enige honderden Palestijnen die met de Druzen zijn meegetrok ken naar de pas veroverde gebie den. Volgens de oude afspraak met de Druzen zou de kustweg tussen Beiroet en het Zuiden openblijven. Zolang het Libane se leger en de falangisten daar de scepter zwaaiden konden Pale stijnen daar niet komen. Nu vre zen de Israëli's dat er ondanks de afspraken met de militaire lei ders van de Druzen toch Palestij nen zullen infiltreren. Vandaar de patrouilles van de afgelopen dagen tot aan Kahlde toe - 15 km ten zuiden van Beiroet, vandaar ook de bombardementen. Tot dusver, zo zeggen de Israëli's, hebben de Druzen zich redelijk aan de afspraken gehouden, maar op de toekomst is men in Jeruzalem niet gerust nu de Pa lestijnen mogelijk in samenwer king met Syrië of anders onder Syrische druk langs die strate gisch belangrijke weg tot aan de Israëlische linies bij de Awaliri- vier kunnen komen. De bombar dementen en de patrouilles bete kenen niet dat Israël plannen zou hebben het gebied ten zuiden van Beiroet, dat in augustus vo rig jaar door het Israëlische leger werd ontruimd, opnieuw zullen bezetten. De Israëlische politiek lijkt er eerder op gericht de mili taire aanwezigheid in Zuid-Liba non verder te beperken, moge lijk de stad Sidon te ontruimen, en de Palestijnen op een afstand te houden met bombardementen en patrouilles - voorzover dat no dig is. BEIROET (Rtr-UPI) - het Italiaan se contingent van de multinatio nale troepenmacht in Libanon is gisteren begonnen zich uit het land terug te trekken. Personeel DAMASCUS (Rtr) - Syrië en Sa- oedië-Arabië zijn het eens gewor den over nieuwe voorstellen ter oplossing van het conflict in Li banon. De voorstellen zullen worden voorgelegd aan de Liba nese regering, zo heeft de Saoe- dische minister van buitenland se zaken, prins Saoed al Feisal, zaterdag verklaard. De Saoedi- sche bemiddelaar Raflc Hariri is kennelijk met die opdracht naar Beiroet vertrokken. De minister zei na een bijeenkomst met de Syrische president Hafez al Assad dat Syrië"de gedachten vervat in het vredesplan ver werpt". Maar hij voegde eraan toe dat "we het eens zijn gewor den over nieuwe voorstellen die aan de Libanese regering zullen worden voorgelegd". Zyn Syrische ambtgenoot, Abdel Halim Khaddam, verwierp het vredesplan vrijdag al omdat het in strijd met de uitkomsten van de nationale verzoeningsconfe rentie in Genève, Israël op gelij ke voet zou plaatsen met Syrië. NEW YORK (UPI) - De Verenigde Staten hebben gedurende negen maanden in het geheim met de Palestijnse bevrijdingsorganisa tie (PLO) onderhandeld met het doel de organisatie van Jasser Arafat te bewegen Israëls recht op bestaan te erkennen, aldus de New York Times van gisteren. Volgens de krant voerde een Ame rikaanse tussenpersoon, John Edwin Mroz, de besprekingen die werden afgebroken in juni 1982, toen Israël het noordelijke buurland Libanon binnenviel. De PLO maakte een eind aan de besprekingen zonder aan te ge ven of en zo ja wanneer ze zou den worden hervat, aldus de Ti- Tijdens de geheime onderhande lingen legde Mroz een direct ver band tussen de erkenning van Is raël door de PLO en erkenning van de PLO door de Verenigde Staten. Minister van buitenland se zaken George Shultz herhaal de deze week het Amerikaanse beleid sinds 1975, dat Washing ton de PLO niet zou erkennen of met de organisatie onderhande len voordat de PLO het bestaans recht van Israël zou erkennen, al dus het dagblad. Eerdere toespe lingen aangaande Amerikaans contact met de PLO hebben in Washington tot flinke beroering geleid. De onderhandelingen bereikten in mei 1982 misschien een kritiek punt, toen de PLO Mroz verze kerde dat ze half juni zou reage ren op het voorstel van de weder zijdse erkenning. Maar nadat Is raël Libanon was binnengeval len heeft de PLO niets meer van zich laten horen, aldus de New York Times. en materieel worden vanuit de haven overgebracht naar twee schepen voor de kust. Vandaag zal het resterende deel van de 1400 Italiaanse militairen Liba non verlaten. Ongeveer 100 man blijven in het land ter bescher ming van de Italiaanse ambassa de. Het Italiaanse contingent, dat op volle sterkte uit 2200 militairen bestond, begon zijn missie op 27 september 1982. De Italianen na men met de Fransen de door Is raël verlaten posities in bij de Pa lestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Chatilla, waar kort te voren honderden Palestijnen door Libanese falangisten waren vermoord. In de 17 maanden dat het Italiaanse contingent in Liba non was, verloor één Italiaan het leven en raakten 22 Italianen ge wond. De Libanese staatsradio meldde zondagochtend dat de beschie tingen van posities van het leger in Shouk el Gharb de hele nacht aanhielden en ook zondagmor gen nog voortduurden. Het leger probeert düar stand te houden te gen aanvallen van Druzische strijdgroepen, die nog maar 11 kilometer van het centurm van Beiroet verwijderd zijn. Veiligheidsfunctionarissen meldden de dood van vier bur gers. Zestien burgers raakten ge wond. Vluchtende burgers zijn langzamerhand een vertrouwd beeld in Libanon. Ditmaal grepen inwoners van Damour, ten zuiden van Beiroet, hun bezittingen na Israëlische bombardementen. (foto api Ontvoerde man werd verkocht REGGIO DE CALABRIA (AFP/DPA) - De 40-jarige Italiaanse zakenman Carlo de Feo is gisteren in het zuiden van Italië vrijgelaten na één jaar lang door zijn ontvoer ders te zijn vastgehouden. De familie van de Feo heeft in to taal 8 miljoen gulden losgeld betaald. Naar het schijnt hebben de ont voerders na betaling van een losgeld in mei 1982 hun slachtoffer verkocht aan een andere bende, die op haar beurt ook een losgeld van de familie eiste. De Feo wist tot twee maal toe uit zijn gevangenschap in de bergen van Calabri te ont snappen, maar beide malen werd hij door zijn bewakers achterhaald voordat hij de bewoonde wereld kon berei ken. BAHREIN/MANAMA (AFP/Rtr/ UPI) Aan de centrale sector van het front in de Golf-oorlog tussen Irak en Iran zijn de ge vechten gisteren weer opgelaaid. Iran zei dat Irak zijn belofte had geschonden de lucht- en artil- lerieaanvallen op Iraanse steden te zullen opschorten tot vandaag 12.00 uur. Bagdad had laten we ten dat het hiermee tegemoet kwam aan de wens van de in Pa rijs in ballingschap verblijvende Iraanse oppositieleider Massoud Radjavi. Zowel Irak als Iran maakten mel ding van zware gevechten ten zuiden van de Iraanse grens plaats Mehran waar Iran woens dag rond middernacht het groot scheepse "Val Fajr 5" (och tendgloren) offensief was begon nen. Teheran zei dat zijn troepen zes tegenaanvallen hadden afge slagen en 1.500 Iraakse soldaten hadden gedood of gewond. Het totale aantal slachtoffers aan Iraakse zijde zou daarmee sinds het begin van het offensief Val Fajr 5 zijn opgelopen tot 3.600. Ondanks het oplaaien van de ge vechten aan de centrale sector van het front maken beide lan den zich op om een commissie van de Verenigde Naties te ont vangen, die zowel in Irak als in Iran zal onderzoeken hoeveel schade er aan burgerdoelen is toegebracht door de bombarde menten van de laatste weken. Iran heeft echter de hoop van Irak de grond ingeboord dat de commissie erin zou slagen be sprekingen op gang te brengen om een eind te maken aan de oorlog. Irak, dat de oorlog in sep tember 1980 begon, wil al enige tijd onderhandelingen om het uitzichtloze conflict te beëindi gen. Iran wil met de huidige machthebbers in Bagdad niet onderhandelen, maar hen op de knieën dwingen in een uitput tingsoorlog. ATHENE - Diplomaten van vijf van de zes Balkanlanden - Grie kenland, Joegoslavië, Bulgarije, Roemenië en Turkije - zijn na een week van overleg in Athene geen stap verder gekomen op de weg naar een atoomwapenvrij^ Balkan. De socialistische rege- ring-Papandreou nam vorig jaar het initiatief tot een conferentie daarover. Albanië hield zich ech ter geheel afzijdig en Turkije deed maar op halve kracht en zonder veel overtuiging mee. Dat laatste is ook de reden dat de conferentie van afgelopen week op een anti-climax is uitgelopen. door Frans van Hasselt In het korte slotcommuniqué, dat moeizaam en na een dag ver lenging werd opgesteld, is in het geheel geen sprake van een atoomwapenvrije zone. Gesteld wordt slechts, dat de voorstellen en rapporten die ter tafel zijn ge komen nader door de vijf rege ringen zullen worden bestudeerd alvorens volgend jaar, op uitno diging van de Roemeense rege ring, in Boekarest een nieuwe conferentie wordt gehouden. De Turkse delegatie had alleen aan deze tweede fase actief willen deelnemen op voorwaarde dat het punt van de denuclearisering van de Balkan als laatste op de agenda kwam, na meer algemene zaken zoals technische, economi sche en toeristische samenwer king tussen de Balkanlanden. Ze verdedigde de stelling, dat eerst meer wederzijds vertrouwen moet worden geschapen alvo rens gepraat kan worden over het opruimen van de atoomwa pens, en ook dat deze laatste niet in het beperkte Balkan-bestek kan plaatsvinden, maar alleen in wyder Europees verband. De Griekse pers smaalt, dat met Turkse delegatie eigenlijk een Trojaans paard is binnenge haald, dat de conferentie van binnenuit uitholt. Linkse bladen noemen de Turken „zaakwaarne mers van de NAVO, en meer in het bijzonder van Washington" VATICAANSTAD - Kardinaal Casaroli en de Italiaanse premier Cra- xi hebben een nieuw 'concordaat' ondertekend. De overeenkomst regelt de verhouding tussen kerk en staat in Italië en vervangt een document uit de tijd van Mussolini. Italië heeft nu officieel geen godsdienst meer. (foto AP) NEW DELHI (Rtr) In de Noord- indiase staat Haryana zijn giste ren twee mensen gedood en acht anderen gewond toen politie voor de tweede achtereenvolgen de dag het vuur opende op pro testerende burgers. Zaterdag kwam een persoon om het leven toen politie schoot op rivalise rende groepen Sikhs en Hindoes in Haryana die met elkaar op de vuist gingen. Dit heeft het India se persbureau PTI gemeld. Het hernieuwde geweld tussen Sikhs en Hindoes valt samen met het bezoek dat de persoonlij ke afgezant van premier Indira Gandhi, Chaturvedi, brengt aan de roerige provincie Haryana en het naburige Pundjab, om een onderzoek in te stellen naar de achtergronden van de geweldda digheden. Een moordaanslag op Sajjan Ku mar Jhakkar, een plaatselijke po liticus van Gandhi's regerende congrespartij in Pundjab misluk te gisteren. De aanvallers wisten te ontkomen en Jhakkar raakte niet gewond. De onrust in de twee Indiase deel staten wordt aangewakkerd door een staking die Hindoe-activis ten dinsdag hebben uitgeroepen uit protest tegen wat zij noemen het bevoorrechten van de Sikhs door de centrale regering. Har- chand Singh Longowal, de leider van de belangrijkste Sikh-partij, de Akali Dal, heeft zaterdag de besprekingen met de regering in New Delhi over de crisis in Pundjab afgebroken, omdat zij naar zijn zeggen nergens meer toe dienden, gezien de recente golf van geweld die de afgelopen week zeker 19 doden en 200 ge wonden eiste. Hij beschuldigde de centrale regering er boven dien van "een komplot te hebben opgezet om de Sikhs en hun reli gie te vernietigen". De meesten van de 12 miljoen Sikhs leven in Pundjab. De Hin does, de grootste gemeenschap in India, zijn in Pundjab in de minderheid. Vrijdag kwam het tot een urenlange schietpartij tussen Sikhs en politie bij de gouden tempel van Amritsar, het belangrijkste heiligdom van de Sikhs. Twee Sikhs lieten daarbij het leven. De Sikhs verenigd in de Akali Dal zijn anderhalf jaar geleden een campagne begonnen voor een grotere politieke autonomie voor Pundjab en de inwilliging van re ligieuze eisen. WENEN - De spanning tussen de Poolse kerk en de verboden vak bond Solidariteit heeft zaterdag avond geresulteerd in een onge kende uitbarsting van ontevre denheid over de houding van de kerkelijke leiders. Tijdens een kerkdienst in de kerk van de tractorenfabriek Ursus aan de door Anton Koene rand van de Poolse hoofdstad is de deken van het decanaat War schau Jan Gory door ongeveer 2000 gelovigen uitgejouwd, uit gefloten en met hoongelach tege- moetgetreden. De deken was naar de Warschauw- se buitenwijk gekomen om uit te leggen waarom een van de pries ters, die tevens zielzorger van de Ursusfabrieken is, vorige week is overgeplaatst naar een kleine af gelegen landelijke parochie. De ze priester behoort tot de groep van 67 Poolse priesters tegen wie een gerechterhjk vooronderzoek loopt wegens hun openlijke steun aan Solidariteit. Vijf gelovigen zijn in de kerk van de Ursusfabrieken een honger staking begonnen. Met deze actie willen zij de terugkeer van de overgeplaatste kapelaan bewerk stelligen. Tot de andere priesters waartegen het regime grote be zwaren heeft, behoren pater Henrik Jankowski, de biechtva der van Lech Walesa en pater Jan Popieluszko, een van de ziel zorgers van de Leninhoogovens in Warschau. De overplaatsing van de priester van de Ursusfabrieken heeft te vens geleid tot een regelrechte aanval van de ondergrondse be weging van Solidariteit, die de Poolse primaat kardinaal Jozef Glemp heeft beticht van collabo ratie met de militairen. Er heerst allang grote ontevredenheid, in feite sinds het laatste bezoek van de paus, over de concessies die Glemp aan generaal Jaruzelski heeft gedaan in toespraken en in het niet verlenen van steun aan Solidariteit en haar gevangen be stuursleden. Het Vaticaan wil blijkbaar kost wat het kost een normalisatie van de betrekkingen met de Poolse re gering bereiken, waaronder het aanknopen van diplomatieke be trekkingen. Het gevaar van een splitsing tussen een deel van het volk en de kerk in Polen mag in dit licht gezien niet worden on derschat. Tot nu toe is het alleen de kerk geweest, die een totale anarchie in het land heeft kun nen verhinderen. De rechtse oppositiepers hoont de regering omdat zij is bezwe ken voor de „chantage" van de Turkse diplomatie, die zelfs kans zag langs een omweg het onder werp van bilaterale economische en toeristische besprekingen tus sen Athene en Ankara weer ter tafel te brengen, iets waar de Griekse regfering niets meer van wil weten nadat Ankara Denk- tasj' Turkse republiek op Cyprus heeft erkend. De Turken hadden naar deze conferentie ook expres dezelfde ambassadeur gestuurd die vorig jaar deze onderhande lingen met de Grieken voerde al vorens ze werden afgebroken. Maar feit blijft dat de conferentie over denuclearisering van de Balkan zinloos zou zijn zonder deelname van Turkije, omdat dit met Griekenland nu eenmaal een van de twee Balkanlanden is die feitelijk atoomwapens op hun grondgebied hebben gestatio neerd. LONDEN (GPD) - De Ierse pre mier FitzGerald heeft een uitge breid onderzoek gelast naar de vraag, wie verantwoordelijk is geweest voor het afluisteren van een huis in Dublin dat geregeld gebruikt wordt door de vooraan staande Noordierse politicus Seamus Mallon. Mallon is tweede man bij de Social Democratic and Labour party (SDLP), een partij die geldt als de stem van het gematigde deel van de Roomskatholieke bevol king van Noord-Ierland. Hij moest de afgelopen maanden na mens zijn partij veel in Dublin vertoeven, omdat de SDLP deel uitmaakt van het New Ireland Forum, dat daar vergadert. In dit New Ireland Forum zitten verder de kopstukken van de be langrijkste politieke partijen uit de Ierse republiek zelf. Het fo rum heeft zich de afgelopen maanden met veel energie over de problemen van Noord-Ierland gebogen, en het eindrapport van de groep wordt binnen enkele weken verwacht. Het forum geldt als een van de be langrijkste politieke initiatieven die de afgelopen jaren rond Noord-Ierland zijn genomen. Het eindrapport zal voor de huidige en komende Ierse regeringen het uitgangspunt zijn voor discus sies met de Britse regering over de toekomst van Ulster. De hooggespannen verwachtingen rond het forum maken het voor FitzGerald extra pijnlijk, dat een van de gesprekspartners blijkt te zijn afgeluisterd. Al enkele maanden geleden, zo is eerst nu gebleken, werden een microfoon en een zender aangetroffen in het huis in Dublin waar Mallon pleegt te overnachten. Een van de mogelijkheden waar aan de Ierse autoriteiten denken, is dat het verboden Ierse Repu blikeinse Leger (IRA) verant woordelijk moet worden gesteld. Maar de voormalige Ierse pre mier Haughey heeft gisteren geïnsinueerd, dat de Bntse rege ring wel eens achter dit afluister- schandaal zou kunnen zitten in een poging het forum in diskre diet te brengen. PARIJS - Nederland is alleen be reid meer geld in Europa te ste ken als de controle op de beste ding daarvan wordt verscherpt. Minister Van den Broek heeft dit principe het afgelopen weekein de nog eens onderstreept op een informele bijeenkomst van de door Ferry Mingelen ministers van buitenlandse za ken van de Europese Gemeen schap op het kasteel Celle St.- Cloud bij Parijs. West-Duitsland, Groot-Brittannië en, zij het wat genuanceerder, Frankrijk, delen dit Nederlandse standpunt. Op Cell St.-Cloud hebben de mi nisters overigens weinig vooruit- gang geboekt bij het zoeken van oplossingen voor de grote pro blemen die Europa, na de mis lukte topconferentie afgelopen december in Athene, in een cri sissfeer hebben gebracht. „Het was een open gedachtenwisse- ling, die niet bedoeld was voor besluitvorming. De posities van de verschillende landen zijn nu beter bekend", ze» minister Van den Broek. Hij meent dat het nu de komende weken wat gemakkelijker zal zijn compromissen uit te werken, om de Europese rege ringsleiders in staat te stellen op hun topconferentie op 19 en 20 maart in Brussel de grote politie ke knopen door te hakken. „Alle landen zijn ervan overtuigd dat er in maart beslissingen moeten vallen. Niemand speculeert er over wat er na een eventuele mis lukking in maart moet gebeu ren", aldus de minister. Centraal in de discussie staat de zo genaamde begrotingsdiscipline. Het gaat er daarbij om een aantal controle- en rempedalen te ont werpen, om te voorkomen dat de Europese uitgaven, zoals in het verleden gebeurde, ruimschoots uit de hand lopen. De Europese Commissie heeft voorgesteld om in ieder geval de landbouwuitga ven aan een strikt plafond te on derwerpen. Deze uitgaven, die momenteel 42 miljard van de ruim 64 miljard gulden tellende Europese begroting innemen, zouden in de toekomst niet snel ler mogen groeien dan het totaal van de begroting groeit. Gebeurt dat toch, dan zou dat in de twee daarop volgende jaren moeten worden ingehaald. Nederland steunt dat idee, maar wil tevens een strikter plafond leggen op de totale Europese uitgaven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7