Inbrekers houden
niet van lawaai
HOBBY
Goed ventileren kan
problemen voorkomen
Nieuwe uitgaven
Verslik u niet
CQFIPIJTER
aPLEiüiriOEri
VRIJE TIJD
Besparen
Gebruiksetiket in schoen
Pocket vol
met recepten
LEiDSCH DAGBLAD
NIEUWE LEIDSE PABO
START IN AUGUSTUS
Varia
ZATERDAG 18 FEBRUARI 1984
Een inbreker heeft altijd haast.
Tijd is zijn grootste belager. Elke
minuut dat zijn werkzaamheden
langer duren dan strikt noodza
kelijk, verhoogt het risico. Een
karwei dat te lang gaat duren,
schrikt hem af. En als hij toch
binnenkomt heeft hij minder ge
legenheid de buit te verzamelen.
Dat is een van de basisregels
waar men van moet uitgaan wan
neer men de woning zo veilig
mogelijk wil maken.
Het Technisch Bureau ter Bevor
dering van Schadepreventie in
Baarn geeft in een folder enkele
Een aantal Nederlandse schoenfa
brikanten gaat meer informatie
verstrekken bij hun produkten.
De Stichting Kwaliteitszorg
Schoenindustrie heeft hiervoor
een „KwS-Informatief Etiket" la
ten ontwerpen dat de deelne
mende fabrieken aan het schoei
sel mogen bevestigen. Alleen de
Nederlandse bedrijven die. in het
bezit zijn van een zogenaamd
KwS-certificaat mogen het etiket
gebruiken.
Op het etiket wordt onder meer
vermeld voor welk gebruik de fa
brikant de schoenen heeft ver
vaardigd; om te sporten, te wan
delen of voor het werk. Daarmee
is dan meteen de waarschuwing
ren van 'binnenluchtnormen'
wordt afgewezen, omdat dit op
onoverkomelijke praktische
probkemen stuit.
Het opstellen van richtlijnen waar
aan produkten moeten voldoen,
kan een lange weg vergen. Niet
temin zal deze benadering op de
lange duur het beste resultaat ge
ven, zo meent het advies. Om ge
zonde binnenlucht te bereiken,
is het gedrag der bewoners be
langrijk. Daaraan kan wel wat
worden verbeterd, vooral wat het
ventileren betreft.
Er moet bijvoorbeeld meer worden
geventileerd op momenten van
'verhoogde huiselijke activitei
ten' waarbij verontreinigingen
vrijkomen, zoals koken, feestjes,
hobby's, wassen e.d. Onderzoek
wijst uit dat bewoners ventilatie-
voorzieningen als klapraampjes
en ventilatieschuiven onvol
doende gebruiken. Dit gedrag
zou door voorlichting moeten
worden beinvloed.
adviezen. Een ervan is uiteraard
dat men een goed beveiligings
systeem moet aanschaffen. Maar
de folder is meer dan alleen re
clame, vandaar hier een deel van
de adviezen. De eerste en belang
rijkste maatregel tegen inbraak
is: maak het werkklimaat van de
inbreker onaantrekkelijk.
Een inbreker houdt van licht ge
reedschap. Een professionele
brandkastkraker schrikt er niet
voor terug om gewapend met
snijbranders en zeer moderne
apparatuur een bankkluis te lijf
te gaan. De (gelegenheids)dief
voor onjuist gebruik gegeven.
Voorts geeft de label inlichtin
gen over de materialen die voor
belangrijke delen van de schoen
zijn gebruikt; zoals voor de loop-
zool, de hak, de binnen- en inleg
zool, de voering en het boven
werk.
Volgens de Stichting Kwaliteits
zorg Schoenindustrie geven de
toegepaste materialen een duide
lijke informatie over levensduur,
vormvastheid, buigzaamheid en
vochtklimaat van het schoeisel.
Over twee jaar hoopt men de gege
vens ovpr deze eigenschappen
rechtstreeks op het etiket tot uit
drukking te kunnen brengen.
Vanzelfsprekend wordt ervan
uitgegaan dat de schoen wordt
gebruikt voor het aangegeven
doel. Een andere informatie die
de koper krijgt is de mogelijk
heid van reparatie.
Aangegeven wordt welke onderde
len relatief makkelijk te repare
ren zijn, dat wil zeggen recht
streeks door de schoenlapper.
Voorts worden gegevens ver
strekt over het voetbed. De dra
gers van schoenen die extra
steun van hun voeten nodig heb
ben, kunnen zien of deze onder
steuning in de schoen aanwezig
is of kan worden aangebracht.
Op de achterkant van het etiket
worden tips gegeven, onder
meer over aankoop en onder
houd.
die het op woonhuizen gemunt
heeft doet zyn werk liever met
eenvoudige hulpmiddelen. Hij
moet immers snel en wendbaar
blijven. Vandaar dat met goede
beveiliging het deze categorie in
brekers zo moeilijk is te maken,
dat hij maar liever van de plan
nen afziet.
Een inbreker schuwt licht en la
waai. Gezien of gehoord worden
vormen zijn grote risico's. De
kans op ontdekking wordt daar
door aanmerkelijk verhoogd. Er
zijn overigens al alarm-appa
raatjes in de handel van nog geen
zeven gulden die heel simpel op
de deuren (en ramen) kunnen
worden aangebracht. Alleen, het
ding aan de voordeur kan niet in
werking worden gesteld als nie
mand thuis is.
Aangezien de meeste inbrekers
hun activiteiten beperken tot de
achterdeur zou men dit zwakke
plekje moeten accepteren. Niets
is onneembaar. Absolute beveili
ging bestaat niet. Voor iedere
veiligheidszet kan een inbreker
vroeg of laat een tegenzet beden
ken. Het betekent dat men regel
matig zijn veiligheidssysteem
zou moeten veranderen. Dat lijkt
een duurdere methode dan de
dear open laten.
Er bestaan vele mogelijkheden om
bij elektrische apparaten op
energie te besparen. Dat varieert
van het maken van een juiste
keuze bij de aanschaf tot het
goed en „economisch" gebrui
ken van het apparaat.
Bij aankoop van nieuwe apparaten
kan bij de winkelier een zoge
naamde energiewijzer worden
ingekeken, waarin in één oogop
slag valt te zien welke apparaten
zuinig zijn en welke niet.
Folders met aanwijzingen voor een
energiebewust gebruik van huis
houdelijke apparaten vormen
onderdeel van een campagne om
energie te besparen. Deze cam
pagne is een initiatief van de
Unie van Elektrotechnisch On
dernemers (Uneto), de Vereni
ging van Exploitanten van Elek
triciteitsbedrijven in Nederland
(VEEN) en de Stichting Voor
lichting Energiebesparing Ne
derland (SVEN).
Behalve bij de elektrotechnische
detaillist zijn de folders ook ver
krijgbaar bij de energiebedrijven
en bij de SVEN in Apeldoorn
(7300 AM, Postbus 504; tel. 055-
410141).
'Gezondheidsproblemen door
luchtverontreiniging in wonin
gen kunnen worden voorkomen
door goed ventileren. Overdre
ven kierenjacht in huis kan onge
zond zijn. De lucht in huizen kan
gezond worden gehouden door
'gezonde' produkten te gebrui
ken in huis. Betere voorlichting
over al deze zaken is nodig, want
„we lozen onze eigen luchtjes te
weinig".
Dit alles adviseert een commissie
van de Gezondheidsraad, die
zich met de 'lucht binnenshuis'
heeft bemoeid. Die kwestie werd
actueel toen als gevolg van de
eerste oliecrisis (1973) maatrege
len werden getroffen om de
warmteverliezen in woningen te
beperken. Maatregelen werden
genomen als het op grote schaal
afdichten van kieren en naden,
ook wel 'nationale kierenjacht'
genoemd.
Ventilatie
Het openen van ventilatieraampjes
e.d. in de winter werd vaak tot
het uiterste beperkt. Daardoor
laat de ventilatie in huizen soms
te wensen over, zodat verontrei
niging een flinke omvang kan
aannemen. Bijvoorbeeld door
stikstofoxyde dat vrij kan komen
bij koken op gasfornuizen die
geen afvoerkanaal naar buiten
hebben.
Het afvoeren van vervuiling, waar
toe ook waterdamp behoort (con
densatie- en schimmelproble
men), is niet de enige functie van
het ventileren, zegt het advies.
Afvoer is ook nodig om geurtjes
van mensen (transpiratie e.d.)
kwijt te raken.
De in ons land bestaande ventila-
tie-eisen voor huizen zijn erop
gebaseerd hinder door deze
geurtjes te voorkomen. Deze ei
sen worden in de bouw als uit
gangspunt gebruikt bij het ont
werpen van ventilatievoorzienin-
gen in huizen. Bij een juist ge
bruik voldoen deze voorzienin
gen goed. Daarom adviseert de
GR-commissie die eisen te blij
ven gebruiken voor het aanbren
gen van ventilatievoorzieningen
in huizen.
Preventie
Alle andere bronnen van vervui
ling dan de mens zelf, kunnen
volgens de commissie in goede
(gezonde) banen worden geleid
met behulp van eisen die aan
produkten worden gesteld. Daar
bij gaat het om preventie: pro
dukten moeten voordat ze op de
markt komen onderzocht zijn op
eventuele gezondheidsrisico's
bij gebruik in huizen. Het invoe-
„Verslik u niet" is de naam van een
kritische handeling voor genees-
middelengebruik, die in 1977
voor het eerst verscheen. Dat er
behoefte aan bestond, blijkt uit
het feit dat nu de twaalfde druk
is verschenen. Kennelijk heeft
„Verslik u niet" een plaats bij de
consument, zoals de geneesmid-
delengids van de Ziekenfonds
raad bij de artsen.
Die ZFR-gids (de naam is Farma-
cotherapeutisch Kompas) geeft
voorlichting over werking en bij
werkingen en over het al of niet
voorschrijven van medicijnen.
Het Pocket Kookboek (uitg. Lui-
tingh, f 11,90) staat vol recepten
die zijn uitgekiend door het
Voorlichtingsbureau voor de
Voeding. Alle maaltijden zijn ge
rangschikt naar seizoen en ver
antwoord samengesteld. Dat wil
zeggen: er is voor gezorgd dat
met elke hap een uitgebalanceer
de hoeveelheid mineralen, kool
hydraten, vetten en eiwitten naar
binnen gaat. De recepten zijn sa
mengesteld aan de hand van de
vernieuwde 'maaltijdenschijf
met als voornaamste veranderin
gen minder vet, suiker en zout,
en meer koolhydraten, groente,
fruit en andere vezelrijke pro
dukten (bruin brood bijv.)
„Verslik u niet" belicht welis
waar minder geneesmiddelen,
maar wel grotendeels de meest
gebruikte, beoordeelt ze op nut
en onnut, eventuele schadelijke
bijverschijnselen en vergelijkt ze
met goedkopere „parallelmidde
len".
De uitgave 1984 van „Verslik u
niet" is aangepast naar aanlei
ding van de overheidsbeslissing
(de zogenaamde negatieve lij
sten) om het ziekenfonds een be
perkt aantal medicijnen te laten
vergoeden. In de alfabetische
lijst vindt men aanduidingen
daarover. Nieuw is ook een lijst
van medicijnen die het rijgedrag
kunnen beinvloeden. Deze vorm
van waarschuwingen werd nood
zakelijk geacht vanwege het stij
gend aantal verkeersongelukken
dat (mede) door geneesmidde-
lengebruik wordt veroorzaakt.
Ook geeft „Verslik u niet" voor
taan veel aandacht aan de ho
meopathische middelen, gezien
de grote belangstelling voor „al
ternatieve geneeswijzen". Een
uitvoerige inleiding over deze
middelen is opgenomen en een
honderdtal beschrijvingen van
specifiek homeopathische mid
delen. In vergelijking met vorige
drukken zijn 30 medicijnen uit
de lijst verdwenen, er kwamen
ruim 60 nieuw bij.
(„Verslik u niet", door Rolf Boost
met medewerking van vier art
sen, 328 pagina's met enkele illu
straties en diverse registers, uit
gave Kosmos, Utrecht-Antwer-
pen, prijs f 32,95).
Het de inbreker zo moeilijk mogelijk maken.
DEZE KRANT HOUDT U OP DE HOOGTE.
WANNEER U NU ZORGT DAT ÓÓK EEN ANDER
BIJ DE TIJD BLIJFT, KRIJGT U VAN ONS DIT
LCD HERENHORLOGE UITGEVOERD IN BRUIN,
MET INGEBOUWDE VERLICHTING. OF EEN
DIGITAAL DAMESHORLOGE, NAAR KEUZE IN
WIT, GRIJS OF ZWART.
Als nieuwe abonnee* meld ik aan:
Voor een maand 20,50
(autom. betaling)
Voor een kwartaalabonnement 61,25
Voor een jaarabonnement 233,50
Postcode
Plaats
Als beloning krijg ik het herenhorloge, kleur bruin, of
het dameshorloge in de kleur: wit 0 grijs zwart.
Stuur de bon op naar het
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden. U kunt ook bellen 071-144941.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WERELD, STAD EN LAND.
Ambi Opleidingen (Rijkserkende diploma's)
Mondelinge één en tweejarige opleiding voor
computerprogrammeur cursusprljs «y*
Ambl-modulen: j 2 cursusprijs t 756,-
B - 1 cursusprijs 1 315,-*
T 2 cursusprijs t 945,-*
Inclusief praktijklessen op microcomputers en examen
trainingen.
Mondelinge cursus Ambi-module S-1
(Organisatie en informatievoorziening)
cursusprijs t 795,-"
Schriftelijke cursus Ambi-module 1-1
(Basiskennis informatica)
inclusief lesmateriaal, mondelinge praktijklessen en
>n. cursusprijs t 395,
Mondelinge cursus BASIC en MICRO
COMPUTERS Compleet met Sinclelr ZX Spectrum
Een populaire computercursus voor jong en oud
cursusprijs met ZX Spectrum f 805.
cursusprijs zonder ZX Spectrum 1 345,-
AMSTERDAM 5611 PA EIN0H0VEN
CENTRUM VOOR AUTOMATISERING
instellingen voor Buitenschools
Bel voor informatie 020-259883/259993 of stuur
onderstaande coupon in. 'termijnbetaling mogelijk
inzenden aan CVA Centrum voor Automatisering
I Antwoordnummer 10793, 1000 RA AMSTERDAM
(postzegel niet nodig) la i
WIST U
- dat de leerkrachten en ouders bij ons intensief samenwerken om de
ontwikkeling van onze 4-12 jarigen zo optimaal en zo geleidelijk mogelijk
te doen verlopen;
- dat onze tweeklassige kleuterschool - ook in het nieuwe gebouw
beschikt over een afzonderlijk speel/gymlokaal;
- dat de renovatie van het schoolgebouw aan de Elstlaan 6 vrijwel gereed
is en dat wij daar vanaf half maart een 8-klassige basisschool zullen
hebben;
- dat wij werken met een continu-rooster;
- dat wij geen gecombineerde klassen hebben;
- dat tijdens de creatieve uren kinderen uit verschillende jaargroepen sa
men bezig zijn.
NEEN?
Komt u dan vooral maandag 20 februari tussen 13.00 en 15.00 uur naar
onze kleuterklassen en de eerste klas kijken in het gebouw aan de Oude
Adegeesterlaan 11(Het gebouw aan de Elstlaan wordt momenteel ver
bouwd). U bent van harte welkom.
opgave en inschrijvingen dagelijks mogelijk op de NUTSKLEUTER-
SCHOOL, Oude Adegeesterlaan 11. tel. 01717-4190, NUTS LAGERE
SCHOOL (Elstlaan 6) tijdelijk adres tot 17 maart a.s.: R. Wagnerlaan 22.
Informatie over ons onderwijs, ©verblijfsmogelijkheden, schoolkalender '83-'84 etc.
vindt u in de Nutselgids, die voor u klaar ligt of die op aanvraag verkrijgbaar is.
"Leidse Pabo",
Algemeen Bijzondere Acade
mie voor het Basis Onderwijs,
komt voort uit:
- de Opleidingsschool voor
Kleuterleidsters
"De Haanstra Kweekschool"
in Leiden en
- de Pedagogische Academie
van Het Haagsch Genoot
schap in Den Haag
De "Leidse Pabo" start in
augustus 1984 de nieuwe
opleiding voor leraar/lerares in
het basisonderwijs aan het
Galgewater in Leiden.
Toelating met: diploma Havo,
VWO en sommige MBO-
diploma's of onder bepaalde
andere voorwaarden.
Voorlichtingsdagen:
- donderdag 23 februari a.s.
van 15.00- 17.00 uur en
van 19.30-21.30 uur
- donderdag 22 maart a.s.
van 14.00-16.00 uur en
van 19.30-21.30 uur in
het gebouw Vliet 8 in Leiden
Verdere informatie:
- Haanstra Kweekschool:
071 -12 39 45
neutraal onderwijs voor 4-12 jarigen
NUTS
KLEUTERSCHOOL en
LAGERE SCHOOL
VOORSCHOTEN
HOEV^DE^JI^Geme^Ttew^^62^95^G^taghor8t^
Ouders, wilt u onbezorgd zonder kinderen met vakantie?
Dat Kan want in Overijssel is een
KINDERHOTEL
waar kinderen, van 6 t/m 16 jaar. gedurende de paas-
en zomervakantie, kunnen genieten van o a. paard-
I njden. paarden verzorgen, buitenritten door bosrijke
omgeving, div. spelen en handarbeid, zwemmen.
Ruime binnenmanege aanwezig. Sfeervolle behuizing (void. a d. gest.
eisen), goede keuken. Bel even voor inlichtingen naar: 0S22S-1876.
