Bush in Moskou:
VS willen vrede
Benoeming Tsjernenko geen teken van kracht
Parlement Polen
langer in functie
YS: aanvalsleger en
raketten voor Jordanië
j
Conferentie voortgezet
over atoomvrije Balkan
Doorgang in Beiroet
[ACHTERGROND!
DINSDAG 14 FEBRUARI 1984
Tsjernenko pleit voor militair evenwicht
WASHINGTON/DEN HAAG (GPD) - President Reagan heeft de nieuwe leiders van de
Sowjet-Unie uitgenodigd tot samenwerking bij het leggen van een basis voor beter
wederzijds begrip en opbouwende samenwerking. De woordvoerder van het Witte Huis
Larry Speakes verwees naar woorden van deze strekking, die Reagan al zaterdag had
gebruikt in een wekelijks radiopraatje.
Volgens Speakes zal vice-presi
dent George Bush, die in Mos
kou de begrafenis van Andropov
bijwoont, Reagans boodschap
persoonlijk overbrengen aan
diens opvolger Konstantin Tsjer
nenko en anderen die in de Sow-
jet Unie posities van gezag bekle
den. Bush zal ook de nadruk leg
gen op het Amerikaanse streven
naar vrede en in het bijzonder
het zoeken naar wederzijds aan
vaardbare overeenkomsten.
Formeel spreekt het Witte Huis
nog van 'nieuwe leiders' in de
Sowjet Unie, zolang Tsjernenko
nog niet in een staatsfunctie is
benoemd. Speakes zei dat Rea
gan persoonlijk gelukwensen zal
zenden zodra Tsjernenko tot pre
sident wordt benoemd.
Panamese eerste
man afgetreden
PANAMA (AFP/DPA) - De Pana
mese president Ricardo de la
Espriella heeft gisteren zijn ont
slag ingediend by de president
van het hooggerechtshof.
Hij is opgevolgd door vice-presi
dent Jorge Illueca, die enkele
uren na het aftreden is beèdigd.
De la Espriella werd op 30 juli
1982 staatshoofd na het gedwon
gen aftreden van president Aris-
tides Royo.
Volgens radioberichten in buur
landen van Panama zijn ernstige
meningsverschillen met de lei
ding van de machtige nationale
garde de aanleiding geweest
voor het onverwachte aftreden.
Amerikaanse Sowjet-experts ver
wachten geen spoedige verande
ringen in het Russisch buiten
lands beleid, omdat in beginsel
dezelfde mensen de leiding heb
ben. Maar juist daarom zeggen
zij, is het van bijzonder belang
dat de VS duidelijk maken vrede
na te streven, ook al zullen de
Sowjets niet geneigd zijn Reagan
nog voor de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen tegemoet te
komen.
Tsjernenko aanvaardde gisteren
het partij leiderschap met een
waarschuwing aan het adres van
„sommige leiders van kapitalisti
sche landen die kennelijk geen
vrede willen". In een zeer lange
redevoering tot het Centraal Co
mité van de communistische
partij verklaarde Tsjernenko dat
de Sowjet Unie niet zal toestaan
dat het militaire evenwicht tus
sen oost en west zal worden ver
broken.
Eerder op de dag had het Centraal
Comité Tsjernenko, de tweede
man in de Kremlin-hiérarchie,
benoemd tot opvolger van de
donderdag overleden Joeri And
ropov. Met zijn 72 jaar is de uit
Siberië afkomstige boerenzoon
Tsjernenko de oudste nieuwe
partijleider uit de Sowjet-ge-
schiedenis. Al na de dood van
Brezjnjev in 1982 gold Tsjernen
ko als mogelijke opvolger. Hij
moest toen genoegen nemen met
de tweede plaats achter KGB-
chef Andropov.
Tsjernenko heeft echter, naar Mos-
kou-kenners beweren, conces
sies moeten doen aan de ver
schillende machtsgroepen bin
nen de partijtop. Juist de diplo
matie (Andrej Gromyko), de ge
heime dienst (Viktor Tsjebrikov)
en de militairen (Dmitri Oesti-
nov) zorgden er in 1982 voor dat
niet hij, maar Andropov de op
volger van Brezjryev werd.
Het Witte Huis pleitte na de be
kendmaking van de benoeming
van Tsjernenko voor een ont
moeting tussen vice-president
George Bush en de nieuwe par
tijleider. Bush verblijft in Mos
kou voor de begrafenis van And
ropov. Bij de begrafenis van
Bregpjev in 1982 ontmoette
Bush ook de nu overleden partij
leider Andropov.
De Nederlandse minister Van den
Broek (buitenlandse zaken), die
namens de Nederlandse regering
de begrafenis van Andropov zal
bijwonen, zei te hopen dat de
wisseling van de macht in de
Sowjet-Unie zal bijdragen tot
een verdere ontspanning tussen
oos en west.
Grote veranderingen in het beleid
op korte termijn acht minister
van den Broek echter niet waar
schijnlijk. Het is, zo constateerde
de minister, bovendien nog de
vraag of Tsjernenko ook Andro
pov als president zal opvolgen.
De minister waarschuwde voor al
te optimistische verwachtingen
over de gesprekken die in Mos
kou zullen worden gehouden in
de 'wandelgangen' van de begra
fenis van Ajidropov. De minister
zei zelf geen afspraken te hebben
voor besprekingen. Mevrouw
Thatcher, de Britse minister-pre
sident, verklaarde in Moskou dat
zij had gevraagd om een ontmoe
ting met Tsjernenko. Het was
echter nog niet bekend of en
wanneer de ontmoeting plaats
zou vinden.
ATHENE - In de Griekse hoofd
stad is gisteren de tweede fase
begonnen van een conferentie op
ambassadeursniveau van Bal-
kanlanden die door premier
Andreas Papandreou bedoeld is
als stap in de richting van de in
stelling van een atoomwapen-
vrije Balkan. Aan de conferentie
door
Frans van Hasselt
wordt deelgenomen door Grie
kenland, Joegoslavië, Roemenië,
Bulgarije en Turkije. De bijeen
komst was al een maand geleden
geopend, maar toen was Turkije
slechts door een waarnemer ver
tegenwoordigd.
'Denucleanisering van de Balkan',
een veel vroeger al door Roeme
nië nagestreefd denkbeeld, is
een van de hoofddoelen van de
Griekse socialisten die in okto
ber 1981 aan de macht kwamen
na hun grote verkiezingsover-
winning. Premier Papandreou
nodigde zijn vijf Balkan-colle
ga's vorig jaar mei in een brief uit
deel te nemen aan een desbetref
fende conferentie in Athene. Al
banië weigerde, maar de andere
vier accepteerden, zij het dat de
Turken een slag om de arm hiel
den inzake de agenda.
Toen de conferentie 17 januari jl.
begon, verklaarde Ankara zich
„onvoldoende voorbereid". Maar
in werkelijkheid had de kwestie
van de atoomontwapening in
Turkse ogen een te hoge priori
teit gekregen op de agenda. Als
oplossing vond men de formule
van de verschillende 'fasen' - na
deze week zal nog een derde fase
volgen, waarschijnlijk in een an
dere Balkan-hoofdstad.
Turkije en Griekenland zijn de eni
ge Balkan-landen met atoomwa
pens op hun grondgebied, dus
deelneming van eerstgenoemd
land kan moeilijk worden ge
mist. Door de Turken, maar ook
van Griekse rechterzijde, wordt
beklemtoond dat buiten de Bal
kan, op Sotyjet-gebied, genoeg
atoomwapeninstallaties zijn op
gesteld die Turkije en Grieken
land kunnen bereiken. De garan
tie die Papandreou tijdens zijn
recent bezoek aan Sofia zou heb
ben gekregen, dat Bulgarije geen
atoomwapens op eigen gebied
zou opstellen, zouden slechts
van betrekkelijk theoretische be
tekenis zijn.
Twijfel is er ook over de werkelijke
verlangens van Joegoslavië,
waar de leiders toch wel enige
veiligheid zouden voelen onder
Buitenland
WARSCHAU (Rtr/DPA) - Het
Poolse parlement heeft zijn zit
tingsperiode van vier jaar ver
lengd tot eind 1984. Deze zou vol
gende maand aflopen. Ook is een
nieuwe kieswet aangenomen
voor de verkiezing van regionale
overheden.
De parlementsverkiezingen zou
den de eerste gelegenheid zijn
voor het volk om zich uit te spre
ken sinds de confrontatie van de
regering met het vakverbond So
lidariteit en de afkondiging van
de staat van beleg in 1981. Het
huidige parlement werd in maart
1980 gekozen ten tijde van de
voormalige partijleider Gierek
en enkele maanden voor de sta
kingen in Gdansk en andere ste
den.
De afgevaardigden namen ook een
nieuw kiessysteem aan dat voor
de eerste keer zal worden ge
bruikt bij de plaatselijke verkie
zingen die dit voorjaar worden
gehouden. Alle maatregelen wer
den zonder tegenstemmen aan
genomen hoewel zij als ondemo
cratisch zijn betiteld door een
aantal leden van het parlement
en door ondergrondse leiders
van het verboden vakverbond.
Volgens Solidariteit zijn de nieuwe
procedures zodanig dat de favo
riete kandidaten van de commu
nistische autoriteiten en hun
bondgenoten altijd worden ge
kozen. Alle kandidaten voor de
verkiezingen moeten worden
goedgekeurd en de autoriteiten
hebben voorstellen om de na
men in alfabetische volgorde op
te nemen verworpen.
De namen van de favoriete kandi
daten zullen bovenaan staan en
zij zullen moeten worden door
gestreept als de kiezer een ande
re kandidaat prefereert. In het
Poolse systeem hoeven stembil
jetten niet gemarkeerd te wor
den en gaan dergelijke "blanco"
stemmen automatisch naar de
bovenste naam. Volgens welin
gelichte bronnen verandert het
overgrote deel van de Polen niets
op de stembiljetten.
Woordvoerders van Solidariteit
hebben er bij de bevolking op
aan gedrongen de verkiezingen
te boycotten. Een boycot zou
echter een tijdelijke uitwerking
hebben. Volgens de regels wor
den er nieuwe verkiezingen uit
geschreven wanneer minder dan
50 procent van kiezers in de eer
ste ronde zijn stem uitbrengt. De
resultaten van een tweede ronde
zijn echter altyd geldig, hoe
groot de opkomst ook is.
Volgens regeringswoordvoerders
is de zittingsperiode van het par
lement verlengd om niet het zwa
re wetgevende programma te
verstoren. Uit bronnen binnen
de oppositie is echter vernomen
dat de autoriteiten vrezen dat
een boycot van de ondergrondse
oppositie het resultaat van parle
mentsverkiezingen in diskrediet
zal brengen.
Bigamie
SINGAPORE (DPA) - De Chi
nese zakenman Hong Eng
Seng is in Kuala Belait in
Brunei getrouwd met twee
lingzusters. Volgens het dag
blad "Borneo Bulletin" is het
drietal vanaf zijn eerste ont
moeting onafscheidelijk ge
weest.
De dubbel gezegende Hong
zegt dat er geen problemen
zijn. Zijn vrouwen stemmen
wat aard betreft overeen en
naar humeur en smaak is er
"vrijwel geen onderscheid".
de atoomparaplu van de NAVO.
Hoe het zij, op de agenda van de
gisteren begonnen tweede fase
blijkt de kwestie van de denu-
clearisering van de hele Balkan
op de laatste plaats te zijn geko
men, na meer algemene zaken
als samenwerking op verkeers-
en toeristisch gebied, gemeen
schappelijke bestudering van
atoomenergie voor vreedzame
doeleinden en beveiliging tegen
nucleaire gevaren. Erg veel be
lang kan dan ook niet aan deze
fase worden toegekend - op de
Griekse staatsmedia werd zij ver
re overvleugeld door de aanwe
zigheid in Moskou van Andreas
Papandreou voor de begrafenis
van Andropov.
Maar het blijft een merkwaardig
bont gezelschap dat deze week in
Athene bijeen is: een trouw lid
van het Warschau Pact (Bulga
rije), een trouw lid van de NAVO
(Turkije), een 'lastig' lid van het
Warschau Pact (Roemenië), een
'lastig' lid van de NAVO (Grie
kenland) en een land uit de Der
de Wereld (Joegoslavië).
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse regering is van plan Jor
danië 1600 luchtdoelraketten te
verkopen. Tevens wil Washing
ton Israël laten toestemmen in
de vorming van een met Ameri
kaanse wapens toegerust Jor
daans aanvalsleger. Het Congres
is al vorige week van deze gehei
me plannen op de hoogte ge
steld. Het heeft vijftig dagen de
tijd de verkoop tegen te gaan. Als
de Senaat noch het Huis van Af
gevaardigden een veto over het
voorstel uitspreekt, gaat de ver
koop door.
De Israëlische regering is erg be
zorgd over de Amerikaanse plan
nen. "De wapens kunnen gemak
kelijk in verkeerde handen val
len, de PLO zou er verschrikke
lijke schade mee kunnen aan
richten", aldus een Israëlische
regeringsfunctionaris.
De mogelijke verkoop kwam aan
de orde na gesprekken tussen
koning Hoessein, president Rea
gan, minister van buitenlandse
zaken Shultz en Robert McFarla-
ne van de Amerikaanse nationale
veiligheidsraad over de kwestie-
Libanon. De Egyptische presi-
BEIROET (AFP/RTR/UPI/DPA) Het diplomatieke overleg over de cri
sis in Libanon zit nog steeds in het slop, maar de bevolking in West-
Beiroet kon gisteren voor het eerst binnen een week opgelucht adem
halen, omdat een doorgang tussen het oostelijk en westelijk deel van de
Libanese hoofdstad enkele uren was geopend. Vrachtauto's met brand
stof, meel, voedingsmiddelen, dekens en zuurstofflessen kregen toe
stemming van christelijk Oost- naar moslim West-Beiroet te rijden.
Langs de zogeheten "groene lijn", die beide stadsdelen scheidt, werd
ook gisteren de hele dag met automatische wapens geschoten. Maar in
vergelijking met voorgaande dagen was het volgens waarnemers be
trekkelijk rustig.
Het Libanese leger is niet van plan West-Beiroet met geweld te herove
ren, zo werd gisteren uit militaire bron vernomen. Een dergelijke ope
ratie zou eindigen in een bloedbad en een enorme schade aan gebou
wen ten gevolge hebben, zo zeiden militaire zegslieden.
dent Moebarak zou de kwestie
vandaag met hen bespreken.
Het wapen waarom het gaat is de
Stinger, een bazooka-achtig wa
pen dat vanaf de grond kan wor
den afgevuurd op luchtdoelen
tot een afstand van ruim vijf kilo
meter. Vorige maand besloot het
Pentagon de zesde vloot voor de
kust van Libanon en aan de mon
ding van de Perzische Golf van
deze raketten te voorzien als ver
dediging tegen zelfmoordcom
mando's.
Dezelfde geheimhouding die nu
rond de levering van Stingers
aan Jordanië wordt betracht,
werd in acht genomen toen de
Amerikaanse regering het Con
gres in de herfst peilde over de
oefening en uitrusting van een
Jordaans leger, dat tot taak zou
hebben bevriende naties in de
Perzische Golf te hulp te komen,
wanneer die bedreigd zouden
worden door binnenlandse op
standelingen of buitenlandse
strijdkrachten.
Pro-Israëlische Congresleden
maakten toen bezwaar tegen de
plannen. De regering kwam
daarop tussenbeide om het Con
gres ervan te overtuigen dat der
gelijke maatregelen zowel in het
belang van de VS als van Israël
zouden zijn.
Als reactie daarop heeft de Israëli
sche regering haar oppositie la
ten varen, en bestudeert nu het
voorstel.
WASHINGTON Koning Hoessein van Jordanië (links) en de Egyptische president Moebarak wisselen be
leefdheden uit na een ontmoeting met fotografen in Washington. Koningin Noor van Jordanië slaat het
tafereel geamuseerd gade. (foto ap>
Nieuw voorstel
voor EG-budget
STRAATSBURG (ANP) - Als de
regeringen van de tien lidstaten
van de EG er voor 31 maart in
slagen een oplossing te vinden
voor het probleem dat het Ver
enigd Koninkrijk vindt dat het te
veel bijdraagt aan de kas van de
gemeenschap, dan is het Euro
pees Parlement bereid dat land
en de Bondsrepubliek 3,3 mil
jard gulden terug te betalen. Dit
heeft het parlement gisteravond
in Straatsburg beslist op voorstel
van de Franse liberaal Christiane
Scrivener.
Het geld was door de regeringen
van de lidstaten al aan Groot-
Brittannië en de Bondsrepubliek
toegezegd, maar december vorig
jaar besliste het parlement tot
groot ongenoegen van de Britse
premier, Margaret Thatcher in
afwachting van een regeling het
bedrag in de reserve van de be
groting voor 1984 te plaatsen,
waar het niet uitgehaald kan
worden zonder goedkeuring van
het parlement.
ff
De keuze van Konstantin Tsjer
nenko tot opvolger van Joeri
Andropov als secretaris-gene
raal van de Russische commu
nistische partij kan niet in alle
opzichten een teken van
kracht worden genoemd.
Tsjernenko heeft immers een
aantal zaken tegen die hem
niet de meest geschikte man
lijken te maken voor het leiden
van een wereldmacht.
In de eerste plaats is er natuur
lijk zijn leeftijd van 72 jaar.
Nog nooit is een Sowjet-leider
zo oud van start gegaan. Stalin
was net 40 toen hij eerste par
tij-secretaris werd, Chroesjts-
jov 58, Brezjnjev eveneens 58,
Andropov 68 en Tsjernenko nu
door
Martin van den Heuvel
72. De lijn van vergrijzing
wordt met de keuze van Tsjer
nenko dus voortgezet. Daar
naast geldt dat Tsjernenko's
gezondheid ook weer niet zo
sterk is en dat hij zich tot nu
toe overwegend met de ideolo
gie heeft beziggehouden. Na
tuurlijk heeft Tsjernenko in
het partijapparaat ook wel al
gemene bestuursvaardigheid
verworven, maar hij mist bij
voorbeeld economische kennis
die voor het besturen van de
Sowjet-Unie op dit moment
toch bijna onmisbaar lijkt.
Uit deze keuze blijkt overigens
wel hoe huiverig de politbu
reauleden zijn om één groep
machthebbers al te sterk te la
ten worden. Daarom kozen ze
in 1982 niét Brezjnjev's favo
riet Tsjernenko, maar Andro
pov. Nu de Andropov-groep te
sterk dreigt te worden en de
Brezjnjev-fractie klappen heeft
opgelopen, heeft de meerder
heid van het politbureau voor
Tsjernenko gekozen. Uit deze
keuze spreekt misschien niet
alleen angst voor één overheer
sende groep, maar ook angst
om de eigen positie te verhe
zen.
Mensen als premier Tichonov, de
minister van defensie Oestinov
en de minister van buitenland
se zaken Gromyko die ver in
de zeventig zijn vreesden waar
schijnlijk dat als de groep jon
ge technocraten (Romanov,
Gorbatsjov en anderen) van de
Andropov-groep de macht
over zouden nemen, hun posi
ties weieens snel in gevaar zou
den kunnen komen. Andro
pov's nieuwe bezems hadden
immers al voor vele hoge func
tionarissen te snel geveegd. Nu
kunnen ze het onder Tsjernen
ko misschien nog wel een paar
jaar uitzingen.
Uit de keuze van Tsjernenko
blijkt voorts hoezeer de partij
top zich aan het oude en ver
trouwde blijft vastklampen.
De nieuwe eerste partij-secre
taris is in 1911, dus nog onder
de tsjaren geboren. Zijn carriè
re is zeer merkwaardig verlo
pen. Tsjernenko is een Siberiër
en voelt zich dat nog steeds.
Zonder nu te zeggen dat de
verschillen tussen Europese
Russen en Sibiijakken even
groot is als in de Verenigde
Staten tussen de oost- en west
kust, zal zo'n achtergrond zijn
poütieke opvattingen toch be
slist anders kleuren.
Pas op zijn 45ste kwam hij in het
partijapparaat in Moskou
werken en hij was al 60 jaar
toen hij in het Centraal Comité
werd opgenomen. We weten
dat hy deze promotie aan
Brezjnjev dankte onder wiens
leiding hy in de jaren vijftig in
de Sowjet-republiek Moldavië
had gewerkt. Men kan Tsjer
nenko dus met recht een laat
bloeier noemen. Op 2 maart
1973 bracht de Pravda een gro
te foto waarin hij, die tot dan
toe tamelijk onbekend was,
naast Bre?jryev werd afge
beeld. Van toen af aan ging zijn
ster snel omhoog en begeleid
de hij Brezjnjev in 1975 onder
meer naar de conferentie voor
vrede en veiligheid in Helsinki.
Het is moeilijk voorspellingen te
doen wat we van Tsjernenko
als eerste partij-secretaris kun
nen verwachten. Echt greep op
het hele partijapparaat heeft de
nieuwe eerste man natuurlijk
nog niet en het is de vraag of
hij het, gezien zijn leeftijd, ooit
zal krijgen. In Tsjernenko's ge
schriften komt hij tevoorschijn
als een waakzaam ideoloog die
afwijzend staat ten opzichte
van onorthodoxe ideeën in
kunsten en wetenschappen.
Soms heeft Tsjernenko echter
ook minder orthodoxe gelui
den laten horen. Zo pleitte hij
Tsjernenko: geen boodschap
aan Andropov? (foto apt
vorig jaar zomer op een zitting
van het Centrale Comité voor
sociologisch onderzoek en het
houden van publieke opinie
onderzoeken in de Sowjet-
Unie. Hij wilde toen zelfs een
centrum voor publiek opinie
onderzoek oprichten. Dat is
opmerkelijk, want de meeste
partij ideologen, de inmiddels
overleden Michael Soeslov
voorop, stonden altijd zeer af
wijzend tegenover sociolo
gisch onderzoek. Bij dit laatste
voorstel van Tsjernenko, en er
zijn nog wel een paar in dezelf
de geest te noemen, weet je
niet of het ingegeven was door
ernst of voornamelijk om zijn
naam als orthodoxe diehart
wat te verbeteren.
Het is trouwens toch zo dat een
leider in de Sowjet-Unie die de
macht krijgt nog veel gemak
kelijker dan een politicus in
het Westen, zijn vroegere opi
nies kan vergeten en een hele
nieuwe koers kan inslaan.
Tsjernenko heeft daarbij nog
het voordeel dat hij niet tot de
Andropov-groep behoort en
aan wat er in de laatste vijftien
maanden gebeurd is weinig
boodschap hpeft te hebben.
Als ik me toch aan voorspellin
gen ga wagen, lijkt het me voor
hem aantrekkelijk om de disci
plinecampagne van zijn voor
ganger een zachte dood te la
ten sterven. Dat opjagen van
mensen en die extra controle is
nooit erg populair geweest on
der de Sowjet-bevolking.
Tsjernenko zou in dat opzicht
kunnen terugkeren naar de
meer vaderlijke stijl van
Brezjnjev, met het nadeel dat
de kantjes er wel eens afgelo
pen worden.
Wat economische hervormingen
betreft is Andropov niet verder
kunnen komen dan plannen.
Het zou me niet verbazen als
Tsjernenko die weg verder in
slaat, en in de landbouw zekere
hervormingen met het ploe-
genstelsel voortzet. Het experi
ment van het ploegenstelsel
behelst zelfstandig werkende
groepen landarbeiders die
voor langere periodes een stuk
grond en landbouwmachines
krijgen toegewezen en die bij
goede oogsten extra worden
beloond.
In de industrie zijn ook beschei
den hervormingen mogelijk.
Die industriële hervormingen
zullen echter waarschijnlijk
nooit zover gaan als in Honga
rije en meer op rationalisering
en technologische vernieu
wing binnen de vertrouwde
perken gebaseerd zyn.
Echt spannend wordt het wat
Tsjernenko kan en gaat doen
op het gebied van de buiten
landse politiek. Ik moet begin
nen te constateren dat het bui
tenlandse politieke beleid on
der Andropov waarschijnlijk
gebaseerd is geweest is op een
grote mate van eenstemmig
heid in het politbureau en dat
grote veranderingen daarom
onwaarschijnlijk Lijken. Maar
de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie hadden elkaar
door een onverstandige weder
zijdse verbale agressie min of
meer klem gezet. Andropov's
dood biedt kansen om althans
de internationale sfeer te ver
beteren. Daarmee is er nog
geen enkel politiek probleem
opgelost, maar het kan een be
gin zyn.
Europa zit uiteraard te wachten
op een doorbraak wat betreft
de Amerikaanse middellange
afstand raketten. Tot nu toe
heeft het Kremlin halstarrig
aan de nul-optie vastgehou
den, dat wil zeggen het wilde
geen enkel Amerikaans wapen
van dit type in West-Europa
toestaan tegenover een fors
aantal SS-20's. Tsjernenko kan
aan dit standpunt vasthouden
en hopen dat de Westeuropese
vredesbewegingen verdere
plaatsingen kunnen voorko
men. Hij kan ook aanbieden
om de Russische raketinstalla
ties in de DDR en Tsjechoslo-
wakye weg te halen in ruil voor
de al geplaatste Amerikaanse
wapens.
Maar Tsjernenko weet dat zo'n
politiek de betrekkingen met
de Verenigde Staten niet echt
zal verbeteren en West-Europa
nog meer zal verdelen dan nu
al het geval is. Een verstandig
compromis is dan nog verder
weg dan ooit. Misschien is het
daarom juist de Russische
houding inzake West-Europa
die voor langere tyd het kli
maat tussen oost en west zal
bepalen.
(De auteur Is medewerker van het
Oost-Europa Instituut in Amster
dam).
