West-Beiroet in
handen oppositie
Ex-gouverneur
Iran vermoord
Moskou haalt fel uit naar VS
,Van vakantie weten we meer,
van lagere prijzen alles.
Surinaams kabinet rond
Libanees leger valt uiteen
Vrije vlucht ruimtevaarder
REISBURO m NECKERMAN N
El Salvador:
ruim 5000
executies
Overleg ANC
en Mozambique
Twee gezochte
Bolivianen
spoorloos
Groot aantal
Oostduitsers
mag land uit
Thatcherbenauwd uurtje
BEIROET - Het Libanese regeringsleger van president Gemayel heeft gisteren na zeven
tien uur van daverende artillerie- en raketbeschietingen en de hevigste straatgevechten
sinds jaren zijn greep op West-Beiroet verloren. Op enkele onbeduidende plaatsen na
hield het leger geen stand in de strijd tegen de milities van de moslim-oppositie.
De milities hebben de gebouwen
van de staatsradio en -televisie in
handen genomen en bewaken al
le regeringsgebouwen, vaak ge
zamenlijk met de vele soldaten
van het Libanese leger die naar
de oppositie zijn overgelopen.
Geschat wordt dat zeker negen
duizend soldaten de kant van de
oppositie gekozen hebben sinds
de strijd op maandag losbarstte.
Een hoge officier van het Libane
se leger gaf tijdens een telefo
nisch interview vanuit het minis
terie van defensie toe dat het le
ger geheel uiteen is gevallen.
Van een politieke oplossing van
het conflict is op het ogenblik
geen sprake. De oppositie heeft
gisteren haar eis herhaald dat
president Gemayel onmiddellijk
aftreedt en sprak van een „alge
hele overwinning".
Geleidelijk aan keerde in de loop
van de dag een onzekere en ge
spannen rust terug tot de geha
vende stad. Onafhankelijk van
elkaar riepen beide strijdende
partijen op tot een staakt-het-vu-
ren en ondanks voortdurende
sporadische beschietingen leken
de meeste strijders zich aan de
oproepen te houden. Niemand
verwacht echter dat het om meer
dan een tijdelijke rustpauze gaat.
De rechtse christelijke militie, de
falangisten, deden gistermiddag
een oproep tot algemene mobili
satie van alle christenen. De fa
langisten verklaarden dat „dit
niet het moment voor onderhan
delingen is" en riepen alle chris
tenen op „naar hun posten te
gaan".
„Wij zijn zeker dat het komen zal,
maar het zal niet baten. Ditmaal
zullen wij onze posities niet prijs
geven", zei een jonge comman
dant van de sjiietische militie
Amal. Hij refereerde aan de aan
val die het leger eind augustus
inzette tegen West-Beiroet, toen
de moslim-oppositie ook enkele
dagen de macht jn West-Beiroet
in handen nam. Toen waren de
politieke leiders van de grootste
milities nog bereid hun mensen
van de straten terug te trekken
en het gezag weer aan het leger te
overhandigen.
Nu is de situatie echter heel an
ders. Over een compromis wordt
door niemand meer gesproken,
slechts over oorlog. De regering
van president Amin Gemayel
ziet zich met een moeilijke vraag
geconfronteerd:
- De situatie zo laten, niet op
nieuw de hele burgerbevolking
in gevaar brengen, maar toege
ven aan de macht van de opposi
tie in West-Beiroet en dus de ver
deling van de hoofdstad.
- Een tegenaanval inzetten waar
van succes niet zeker is en die
zou inhouden dat er nogmaals
honderden doden en gewonden
vallen.
Het laatste zou Gemayel en de zij
nen zo onpopulair in West-Bei
roet maken, dat zij waarschijn
lijk op de langere duur toch de
situatie in West-Beiroet niet on
der controle zouden kunnen
houden.
LONDEN/WASHINGTON (AFP)
Twee groeperingen hebben de
verantwoordelijkheid genomen
voor de moord op generaal
Oveissi, ex-gouverneur van Te
heran, en zijn broer, die gister
middag in Parijs door onbeken
den werden doodgeschoten.
In een telefoongesprek met het
persbureau AP in Londen stelde
SAN JOSE (AFP) - In El Salvador
zijn in 1983 meer dan 5600 bur
gers geëxecuteerd. Dat zegt de
juridische hulpafdeling van het
aartsbisdom van San Salvador in
haar jaarlijks rapport.
Het rapport schrijft 3658 van de
executies toe aan het leger en
1596 aan de extreem-rechtse
doodseskaders. De guerrillabe
weging zou verantwoordelijk
zijn voor de executies van min
stens 67 burgers. Van een aantal
executies is volgens het rapport
niet duidelijk wie de verantwoor
delijken zijn.
Bij gevechten met de strijdkrach
ten kwamen vorig jaar 4800 per
sonen om het leven, zo stelt het
rapport vast. In het rapport staat
verder dat het leger tijdens de tij
delijke bezetting door de guerril
labeweging. van bepaalde steden
bombardementen heeft uitge
voerd zonder onderscheid te ma
ken tussen militaire en burger
doelen. Volgens het rapport han
delen de doodseskaders "volle
dig straffeloos" als hulp van het
leger.
De juridische hulpafdeling van het
bisdom maakt in haar rapport
verder melding van 1265 wille
keurige gevangenhoudingen,
waarvan er 53 voor rekening ko
men van de guerrillabeweging.
Het rapport zal worden aangebo
den aan de VN-commissie voor
de mensenrechten, die momen
teel vergadert in Genève.
de Iraanse groepering "Islamiti
sche Jihad (heilige oorlog)" zich
verantwoordelijk voor de aan
slag. Een onbekende die zei te
spreken namens deze Chomeini-
gezinde groepering kondigde
aan dat ook de zoon van de
overleden sjah en alle vijanden
van de islam zullen worden ge
dood.
In Washington belde een man met
het weekblad "Iran Times Inter
national" om te verklaren dat de
tot heden onbekende groepering
"revolutionaire Iraanse organisa
tie voor de bevrijding en hervor
ming" verantwoordelijk was
voor de aanslag.
De vermoorde oud-generaal en zijn
broer gelden als tegenstanders
van het regime van de Iraanse
leider qjatollah Chómeini. Zij
verlieten in gezelschap van hun
chauffeur op de Rue de Passy
het huis van de generaal, toen zij
vanuit een auto door twee man
nen werden beschoten. Twee da
ders ontkwamen in de auto ter
wijl een derde in een bus stapte.
HARARE (AFP) - Het African Na
tional Congres (ANC), de in
Zuid-Afrika verboden oppositie
beweging, voert overleg met Mo
zambique over de aanwezigheid
van de organisatie in dit land.
Dat heeft het ANC erkend ineen
verklaring die gisteren is uitge
geven in de Zambiaanse hoofd
stad Loesaka.
Het ANC spreekt in de verklaring
echter tegen dat Mozambique is
geweken voor de eisen van Zuid-
Afrika betreffende een eventuele
sluiting van het "diplomatieke
kantoor" van de organisatie in
Manoepo. Volgens de verklaring
informeert Mozambique het
ANC over "bepaalde eisen" van
het regime in Pretoria. Deze ei
sen betreffen, aldus het ANC, de
activiteit van het kantoor en de
aanwezigheid van ANC-leden in
Mozambique.
BUENOS AIRES (AFP) - De
Boliviaanse ex-president ge
neraal Garcia Meza en zijn
ex-minister van binnenland
se zaken kolonel Arce Gomez
zijn waarschijnlijk gevlucht
in verband met het bevel tot
arrestatie en uitwijzing van
de Argentijnse regering. Dat
is gisteren vernomen in rege
ringskringen in Buenos Ai-
De Argentijnse autoriteiten
hadden maandag de arresta
tie en uitwijzing bevolen van
Garcia Meza, terwijl Arce Go
mez zich ter beschikking van
de justitie moest houden met
het oog op een mogelijke uit
wijzing. De twee Boliviaanse
militairen waren naar Argen
tinië gevlucht na de ambts
aanvaarding van de Boli
viaanse gekozen burgerpresi
dent Siles Suazo in 1982. De
Verenigde Staten hebben om
uitlevering gevraagd van Ar
ce Gomez in verband met
smokkel van verdovende
middelen. Generaal Garcia
Meza wordt in Bolivia be
schuldigd 22 miljoen over
heidsgeld te hebben verduis
terd, terwijl kolonel Arce Go
mez volgens de Boliviaanse
regering een netwerk voor
smokkel van cocaïne had op
gezet.
De twee Boliviaanse militairen
zouden Buenos Aires al heb
ben verlaten vóór de uitvaar
diging van het arrestatie- en
uitwijzingsbevel door de Ar
gentijnse regering, die de
aanwezigheid van hen scha
delijk voor de betrekkingen
met Bolivia had genoemd.
Kolonel Arce Gomez is vol
gens bronnen bij de regering
mogelijk naar Paraguay of
Brazilië uitgeweken. Ook
wordt niet uitgesloten dat hij
weer in Bolivia is.
CAPE CANAVERAL (DPA) - De Amerikaanse astro
naut Bruce McCandless heeft gisteren als eerste
mens vrij door de ruimte gevlogen. In wat leek op
een tafereel uit de science fiction verwijderde hij
zich, los van het "moederschip", tot op 100 metei
afstand van het vrijdag op Cape Canaveral gelan
ceerde ruimteveer Challenger.
De geslaagde proef met de daartoe benodigde appara
tuur, bestuurbare raketmotortjes op de rug, bete
kent een nieuwe mijlpaal in de geschiedenis van de
ruimtevaart. Het experiment is bedoeld ter voorbe
reiding van het repareren van een satelliet wat reeds
voor april op het programma staat. Na McCandless
maakte ook collega Robert Stewart een wandeling
in de ruimte.
Het was een succes voor het met pech achtervolgde
ruimteveer waarvan de lancering van twee commu
nicatiesatellieten mislukte. De Amerikaanse Wes-
star en de Indonesische Pelaba kwamen in een te
lage omloopbaan waardoor zij vrijwel nutteloos zijn
geworden en aldus de assuradeurs een enorme strop
bezorgden. Voorts ging een voor experimenten op
gelaten grote ballon verloren.
McCandless (46) herinnerde voor zijn sprong in de
ruimte aan collega Neil Armstrong die in 1969 als
eerste mens voet op de maan zette. "Dat mag voor
Neil een kleine stap zijn geweest maar voor mij was
dit een verdraaid grote sprong", zei hij toen hij met
de nieuwe apparatuur, die hijzelf meevervaardigd
had, de beschuttende laadruimte van de Challenger
verliet.
De vier overige bemanningsleden keken via een ven
ster toe. "Hij doet het geweldig", zei commandant
Vance Brand. En vluchtleider Jerry Ross seinde
vanaf het controlecentrum in Houston aan McCand
less: "Je kunt als de snelste mens ter wereld be
roemd worden". Hiermee zinspeelde hij op het feit
dat een astronaut in vrije vlucht "even snel" is als
het veer dat met een snelheid van 28.000 km per uur
door het heelal vlieg^
BONN (GPD) De Oostduitse au
toriteiten hebben een groot aan
tal DDR-burgers toestemming
verleend om over niet al te lange
tijd hun land te verlaten. Om
hoeveel mensen het gaat, isuiiet
precies vast te stellen. Maar grof
geschat bereiden zich enkele
honderden Oostduitsers voor om
naar het Westen te kunnen gaan.
Dit schrijft de doorgaans zeer be
trouwbare correspondent in
Oost-Berlijn van de in hoog aan
zien staande Süddeutsche Zei-
tung.
Het ministerie van Duits-Duitse
betrekkingen in Bonn wil kenne
lijk niet al te veel zeggen over de
ze berichten. Staatssecretaris
Ottfried Hennig ontkent dat er
sprake is van een 'uitreis-golf op
dit moment, maar dat had de cor
respondent van de Süddeutsche
ook niet beweerd. Het ministerie
geeft wel toe dat in januari veel
meer Oostduitsers over de grens
zijn gekomen dan normaal het
geval is.
Het heeft er meer dan de schijn van
dat de DDR-machthebbers ge
schrokken zijn van het feit dat
onlangs 16 Oostduitsers politiek
asiel hebben gevraagd in respec
tievelijk de ambassade van de
Verenigde Staten en de perma
nente vertegenwoordiging van
de Bondsrepubliek in Oost-Ber-
lijn. Die hebben allemaal een uit
reisvisum gekregen, omdat de
DDR er kennelijk weinig belang
bij heeft dat haar prestige een
forse knauw wordt toegediend
door negatieve publiciteit. Zo be
zien is het aannemelijk dat Oost-
Berlijn binnenkort een groot
aantal mensen laat vertrekken,
die waarschijnlijk ook bereid
zouden zijn ambassades van
westerse democratieën te bestor-
Over het aantal mensen dat de
DDR wil verlaten omdat hun
vrije meningsuiting en beroeps-
ontplooing daar niet zijn gewaar
borgd, weet niemand iets be
trouwbaars te zeggen. Dat onge
veer 10.000 mensen de DDR per
jaar mogen verlaten en dat van
hen velen door de Bondsrepu
bliek Duitsland worden vrijge
kocht, is geen geheim.
Kille sfeer op VN-ontwapeningsconferentie
GENÈVE Van enige toenade
ring tussen Moskou en Washing
ton is gisteren bij de hervatting,
na twee maanden, van de ontwa
peningsconferentie van de Ver
enigde Naties in Genève niets ge
bleken. Integendeel, wanneer dit
overleg tussen veertig landen,
waaronder de vijf atoommachten
plus Nederland, als graadmeter
beschouwd mag worden, voor
spelt de openingszitting weinig
goeds.
door
Willem Offenberg
Toch moeten de veertig komen tot
een verbod op chemische wa
pens, het enige onderwerp waar
mee vooruitgang is geboekt de
afgelopen jaren. Niet alleen moet
een internationaal verdrag che
mische wapens verbieden, ook
de ontwikkeling, produktie en
opslag gaat op de helling mits de
veertig hierover overeenstem
ming bereiken.
Sinds het verbreken van het over
leg tussen Russen en Amerika
nen in Genève in december is de
VN-commissie, die na bijna 25
jaar vergaderen nu officieel is
omgedoopt tot VN-ontwape-
ningsconferentie, het enige fo
rum dat permanent ontwape
ningsvraagstukken bespreekt.
Vanwege het uitblijven van con
crete resultaten tot dusver heeft
de conferentie wel het etiket
„discussieclubje" meegekregen,
hoewel het de bedoeling is dat
door middel van onderhandelin
gen internationale verdragen op
tafel komen die een eind moeten
maken aan de dolgedraaide wa
penwedloop.
Wat Moskou precies voor ogen
staat, wordt mogelijkerwijs tij
dens deze zitting duidelijk. Een
jaar geleden liet de voortvarende
Russische ambassadeur Victor
Issraelyan doorschemeren dat
Moskou best bereid is in te gaan
op enkele Amerikaanse voorstel
len om een verdrag over chemi
sche wapens van de grond te hel
pen. Toen toonden de Russen
zich zelfs flexibel over de moge
lijkheid om bestaande voorraden
en produktiefaciliteiten te ver
nietigen binnen een tijdslimiet
van tien jaar. Hoe zij daar nu te
genover staan, op het dieptepunt
van Oost-West-betrekkingen,
werd gisteren nog niet duidelijk.
Issraelyan benutte zijn speech
voor 90 procent om de Verenigde
Staten de mantel uit te vegen.
Over chemische wapens repte hij
helemaal niet. Wel concludeerde
hij dat de conferentie nog nooit
in zo'n impasse was geraakt als
Zo fel haalde Issraelyan uit naar
Washington, dat de Amerikaanse
ambassadeur Louis Fields zich
genoodzaakt zag tegengas te ge
ven met enkele korte interven
ties. De sfeer werd er daardoor
niet beter op. Een VN-diplomaat:
„Als het zo doorgaat, kunnen we
dat verdrag over chemische wa
pens dit jaar wel vergeten".
De Zweedse afgevaardigde Maj
Britt Theorin was minder pessi
mistisch. Zij zag een welgemeen
de politieke wil aanwezig bij de
grootmachten. Het tijdens de
Stockholmse veiligheidsconfe
rentie door minister van buiten
landse zaken George Shultz aan
gekondigde ontwerpverdrag
over chemische wapens en „een
diepe betrokkenheid" die de
Warschau-pactlanden in recente
uitlatingen tentoon spreidden,
geven haar extra hoop.
Ook ambassadeur Fields heeft eer
der in een interview toegegeven
„sterke aanwijzigen" te hebben
dat een aantal landen, met inbe
grip van de Sowjet-Unie, de poli
tieke wil tonen om over alle pun
ten van het verdrag tot overeen
stemming te komen. Hoewel de
tails over produktie, opslag en
vernietiging van bestaande wa
pens plus een inspectiemecha
nisme nog moeten worden uitge
werkt, ziet Fields gunstiger voor
uitzichten dan voor de overige
onderwerpen waarover de confe
rentie zich al jaren buigt, te we
ten: een verbod op radiologische
wapens, het voorkomen van een
atoomoorlog in de ruimte, de
verzekering aan niet-atoom-
machten dat tegen hen geen
atoomwapens zullen worden in
gezet, en een alomvattend pro-
gramma voor ontwapening, ter
wijl ook een verbod voor atoom-
proeven al jaren op zich laat
wachten.
Ondanks de inspanningen van de
Verenigde Naties en de Ontwa
peningscommissie in het bijzon
der, zijn sinds 1945 totaal 1469
atoomproeven gedaan, waarvan
de Verenigde Staten met 756 en
de Sowjet-Unie met 529 de lijst
aanvoeren. Frankrijk volgt met
in totaal 120 proeven, waarvan 45
bovengronds.
ADVERTENTIE
Waar u ook heen wilt met vakantie, hoeveel u
ook wilt besteden, Reisburo Neckermann geeft u een
vollediger beeld. Omdat we naast Neckermann-reizen
ook de vlieg-, bus-, trein- en autovakanties van vele
grote Nederlandse touroperators, o.a. Holland Inter
national, Arke en Hotelplan aanbieden.
Reisburo Neckermann kijkt en adviseert u over
de beste en aantrekkehjkste mogehjkheden.
De meeste vakanties worden goedkoper dan vorig jaar,
Neckermann-reizen zelfs tot 20%. Zo wordt een bezoek
aan één van onze buro's meteen een "ontdekkingsreis!'
HET BESTE ADVIES VOOR
EEN GESLAAGDE VAKANTIE.
Haarlemmerstraat 57, Leiden, 071-13 45 92.
PARAMARIBO/DEN HAAG
(ANP) - Het georganiseerde Su
rinaamse bedrijfsleven is er in
geslaagd twee kandidaten te vin
den voor de nog vacante posten
van financiën en volksgezond
heid in het interim-kabinet
Udenhout. De twee zullen naar
verwachting morgen worden
beëdigd.
Op financiën komt mr. M. Shehin,
de medicus dr. S. Ritfeld is be
reid gevonden minister van
volksgezondheid te worden. De
naam van Chehin was al eerder
genoemd als kandidaat voor fi
nanciën maar hij weigerde aan
vankelijk. Chehin, een fiscaal ju-L
rist, was al eens korte tijd minis
ter van financiën in de regering
Chin A Sen. Hij geldt als finan
cieel deskundige.
Afgelopen vrijdag werden in Para
maribo zeven van de negen mi
nisters beëdigd. Vijf ministers
waren aangewezen door het mili
tair gezag en twee door de vakbe
weging.
De Raad voor de Bevrijding van
Suriname is van mening dat er
geen veranderingen in Suriname
hebben plaats gehad die van we
zenlijke betekenis zijn voor de
terugkeer naar een democratisch
systeem.
„De machtsverhoudingen zijn na
de recente ontwikkelingen onge
wijzigd gebleven. Het militair be
wind houdt in het interim-kabi
net een overwicht en kabinetsle
den zijn slechts na goedkeuring
door het militaire beleidscen
trum benoemd", aldus de Bevrij-
dingsraad.
De Bevrijdingsraad merkte verder
op dat de noodtoestand in Suri
name nog niet is opgeheven en
dat dus de grondrechten van de
burgers „een fictie" zijn. Zolang
dat zo is kan geen geloof worden
gehecht aan de wil van het be
wind een democratische struc
tuur te-vestigen. Het bewind zegt
alleen maar democratische struc
turen te wensen om het Suri
naamse volk, de Nederlandse re
gering en het Nederlandse parle
ment een rad voor ogen te draai
en, opdat weer economische
steun zal worden verleend. Al
sinds mei 1980 worden duurza
me democratische structuren be
loofd", aldus de Bevrijdingsraad.
LONDEN (DPA) Premier Margaret Thatcher van Engeland
heeft het gisteren in het Lagerhuis moeilijk gehad. Een journa
list had in het gebouw een lijst gevonden met "vriendelijke"
vragen, opgesteld door conservatieve kamerleden en bedoeld
om de eerste-minister de kans te geven met gloedvolle betogen
te komen. De journalist gaf de lijst aan een woordvoerder van de
oppositie. De hele Labourfractie benutte het vragenuurtje om
de premier met golven van hoongeroep te overstelpen.
Zodra een van de klaarblijkelijk in de ambtswoning van mevrouw
Thatcher in Downing Street 10 geredigeerde vragen werd ge
steld, zwaaide een 30-tal socialisten met afdrukken van de Ujst
en probeerde in koor mee te lezen.
De woordvoerder van Labour, Peter Shore, veroordeelde de gang
van zaken, maar hij had moeite om ernstig te blijven.
