Partijcongres
CPN chaotisch
'Zo snel mogelijk nieuwe partij'
De nieuwe loten
liggen klaar.
Is het boven de
Moerdijk ook eens
carnaval.
KKN: nationale actieweek
tegen komst kruisraketten
Levertransplantaties
voor twee jaar veilig
Verkoop boerderij NO-
polder gaat niet door
MAANDAG 6 FEBRUARI 1984
Nieuwe grondslag: feminisme en marxisme
AMSTERDAM (GPD) - De Communistische Partij van Nederland beschouwt voortaan
het marxisme en het feminisme als gelijkwaardige uitgangspunten voor haar politieke
handelen. Met het aanvaarden van die conclusie kwam gisteravond in Amsterdam een
voorlopig einde aan een chaotisch verlopen CPN-congres.
Binnenland
Het congres bracht de ideologische
verdeeldheid binnen de commu
nistische partij scherp aan het
licht. De 750 afgevaardigden
moesten zaterdag en zondag be
slissingen nemen over het nieu
we partijprogramma, maar kwa
men anderhalve dag lang aan
niets anders toe dan het discus
siëren over slechts één van de ve
le tientallen paragrafen uit dat
programma.
Volgende week zondag wordt in
een ingelaste extra-vergadering
de rest van het nieuwe program
ma behandeld, maar het is nog
twijfelachtig of die ene dag daar
voor voldoende zal zijn. Dan
staan immers ook de omstreden
paragrafen over de samenwer
king met andere linkse partijen,
en die over de interne partijorga
nisatie en de partijdemocratie ter
discussie.
De gelijkberechtiging van marxis
me en feminisme vormde het
grote struikelblok op het con
gres. In de oorspronkelijke pro
grammatekst van het partijbe
stuur stond slechts dat de partij
„gebruik maakt" van marxisti
sche ideeën en niet uitgaat van
afgeronde levens- of wereldbe
schouwingen.
Deze omschrijving was afkomstig
van de grote groep, ook in het
CPN-bestuur sterk vertegen
woordigde, vernieuwingsgezin
de communisten. Zij willen een
pluriforme partij („voor heel
links") en vinden dat „ohver-
enigbaar vinden met enige ex
clusiviteit van grondslag", zoals
de voorman van de 'vernieu
wers', de Amsterdammer Rudy
van der Velde, zaterdag zei.
Die opvatting, neergelegd in het
programma, had in de vooraf
gaande discussies al hevige kri
tiek opgeleverd van de zoge
naamde „horizontalen", de com
munisten van de oude stempel
die vinden dat zo het wezensken
merk van de CPN, het marxisme,
wordt losgelaten. Het gevolg
daarvan was een aantal wijzi
gingsvoorstellen waarin de mar
xistische grondslag van de CPN
werd benadrukt.
Zaterdag en zondag werden op het
congres verwoede pogingen ge
daan om tot een compromis te
komen. In veelvuldige en vaak
langdurige schorsingen werden
diverse compromis-teksten op
gesteld, die snel daarna alweer
door andere werden achterhaald.
Uiteindelijk kwam er een compro
mis op tafel van de congreslei
ding, waarin de grote midden
moot van dë party zich wel leek
te kunnen vinden, nadat was op
genomen dat de CPN „voort
bouwt op marxistische inzichten
Steekpartij
ROTTERDAM (ANP) - Een 27-ja-
rige inwoner van Rotterdam is
gisteravond bij zyn woning om
het leven gekomen door enkele
messteken. De man ging volgens
de politie naar buiten toen hij
een sissend geluid hoorde. Bui
ten gekomen zag hy een man
wegvluchten, door wie hij na een
achtervolging werd neergesto
ken. De voorbanden van zijn au
to bleken te zijn doorgestoken.
De politie tast in het duister wat
de betreft de identiteit van dader
en het motief.
en theorieën" en op „de nood
zaak van revolutionaire strijd
voor het socialisme".
Voorts werd vastgesteld dat de
CPN „open staat voor de femi
nistische inzichten over seksete
genstellingen en de daaruitvoort-
vloeiende onderdrukking van
vrouwen en de strijd daartegen"
De groep radicale CPN-vrouwen
was het daarmee oneens, omdat
het feminisme zo ondergeschikt
zou worden gemaakt aan het
marxisme. Dat weigerden zij te
aanvaarden.
Daarentegen legde een deel van de
horizontalen, met name die uit
Oost-Groningen onder leiding
van Fré Meis, zich, zij het mor
rend, by deze tekst neer. De har
de kern van de horizontalen, af
komstig uit Amsterdam en
Noord-Holland bleef zich er ech
ter tegen verzetten, omdat in dit
voorstel het marxisme onvol
doende als de belangrijkste in
spiratiebron van de CPN kon
worden herkend.
Op het laatste moment, zondag
avond om half acht, aanvaardde
het congres na diverse schorsin
gen en orde-debatjes een voor
stel van de afdeling Amsterdam
i de compromistekst i
anderen dat i
i femi
nisme toch als gelijkwaardig
werden aangemerkt. Het partij
bestuur ging met deze tekst ak
koord.
De horizontalen, die regelmatig
met gejoel, geschreeuw en ge
scheld hun ongenoegen lieten
blijken, bleven zich verzetten.
Ook al omdat tegen de regels in
een verandering in de compro
mistekst was aangebracht, ter
wijl het reglement van orde
slechts verduidelijkingen toe
staat. De Amsterdammmers
noemden hun voorstel echter
een 'verduidelijking' en werden
daarin door de congresmeerder
heid gesteund.
Het verzet was tevergeefs. Het vry
gematigd geformuleerde voor
stel om het traditionele revolu
tionair marxisme als belangrijk
ste uitgangspunt te nemen werd
uiteindelijk met 396 tegen 318
stemmen verworpen, waarmee
de verdeeldheid in de CPN
scherp duidelijk werd.
Vervolgens aanvaardde het con
gres met een nog ruimere meer
derheid de inmiddels gewijzigde
compromistekst. De horizonta
len uit Groningen, Amsterdam
en Noord-Holland waren tegen.
Opmerkelijk was dat Marcus
Bakker zich van stemming ont
hield.
Veel CPN'ers hadden brood en koffie meegenomen tijdens het partijcon
gres. Op de foto oud-kamerlid Marcus Bakker in de weer met zijn thermos-
■n PS (fotoANP)
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG/AMSTELVEEN- De levertransplantaties in het Academisch
Ziekenhuis in Groningen zijn vrijwel zeker veilig gesteld. Staatssecre
taris Van der Reyden (volksgezondheid) is bereid het Groningse zie
kenhuis nog 2 jaar toestemming te geven de transplantaties uit te voe
ren. Voorwaarde is wel dat de operaties worden gefinancierd uit de
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
De Ziekenfondsraad neemt eind deze maand over die financiering een
beslissing. Volgens beleidsmedewerker Van der Steur van de ZFR zal
de raad zeer waarschijnlijk akkoord gaan met de voorwaarde van de
bewindsman.
Het Academisch Ziekenhuis in Groningen is het enige in ons land dat de
gecompliceerde levertransplantaties kan uitvoeren. In het verleden
werden deze operaties als experimenteel beschouwd en betaald uit de
begroting van het ministerie van onderwijs en wetenschappen. Aan de
transplantaties dreigde echter een einde te komen, toen minister Deet-
man (onderwys) in zijn begroting driftig het snoeimes zette.
Staatssecretaris Van der Reijden en de Gezondheidsraad, die hem over
de transplantaties advies heeft uitgebracht, noemen de operaties in
Groningen uniek. Het zou te betreuren zijn als de levertransplantaties
niet meer kunnen worden uitgevoerd, aldus Van der Reijden. Het laat
ste woord is nu aan de Ziekenfondsraad die de financiering van de
operaties voor 2 jaar moet veilig stellen. Beleidsmedewerker Van der
Steur verwacht daarover een positieve uitspraak. 'Gezien het feit dat
het patiënten betreft die anders ten dode opgeschreven zijn, kunnen
wij niet veel anders dan deze transplantaties subsidiëren', aldus Van
der Steur.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft besloten de vleeskeuring
onder te brengen by de rijks
overheid. Daartoe zal een rijks
dienst voor de keuring van vee
en vlees worden opgericht. De
centralisatie van de vleeskeu
ring, die op dit moment nog een
verantwoordelijkheid van de ge
meenten is, moet een besparing
opleveren van 25 miljoen gulden.
Volgens staatssecretaris Ploeg
(landbouw en visserij) gaan de
veranderingen, waarvoor een
wijziging van de vleeskeurings-
wet noodzakelijk is, niet ten kos-
Rijksdienst
vleeskeuring
te van de kwaliteit van de vlees
keuring. Wel zal een aantal ge
meentelijke slachthuizen ver
dwijnen. Ploeg kan nog niet zeg
gen om hoeveel sluitingen het
gaat.
Bij de uitvoering van de plannen
worden enige tientallen dieren
artsen overbodig. Personeel in
dienst van de gemeenten wordt
door het rijk overgenomen. Hier
over bestaat overeenstemming
met de ambtenarenorganisaties.
Wanneer er afvloeiingen moeten
plaats vinden, zal dit gebeuren
via natuurlijk verloop of tewerk
stelling elders.
Ploeg onderstreept dat de reden
van de centralisatie van de vlees
keuring vergroting van de doel
matigheid is. De recente gevallen
van mond- en klauwzeer en var
kenspest hebben er niets mee te
maken, aldus de staatssecretaris.
'Kabinet moet
emancipatie
stimuleren'
UTRECHT (GPD) - „Dit kabinet
heeft tot taak de emancipatie van
vrouwen te stimuleren. En die
gaat boven de emancipatie van
mannen, die anders weer allerlei
subsidies zouden aanvragen
waardoor de prioriteiten snel
zouden veranderen". Dit zei
staatssecretaris Kappeyne van
de Coppello zaterdag in Utrecht
by de viering van het 90-jarig be
staan van Neerlands oudste
emancipatievereniging: de Ne
derlandse Vereniging voor Vrou
wen Belangen, Vrouwen Arbeid
en Gelijk Staatsburgerschap.
Haar Beleidsplan Emancipatie
wordt binnenkort aan de Kamer
aangeboden. Elke te nemen
maatregel zal, als het aan de
staatssecretaris ligt, worden ge
toetst op het emancipatiefacet.
De individuahseringsgedachte
loopt er als een rode draad door
heen; ieder mens heeft daarby
zelfstandig recht op inkomen via
werk of uitkering.
Gezinssociologe mr. dr. ir. C. J.
Weeda van het Instituut voor
Westerse Sociologie in Wagenin-
gen vond in haar lezing dat de
emancipatie door de economi
sche crisis juist wordt bevor
derd. „Er is een groot bewust
zijn, een goede voedingsbodem
voor vernieuwingen. De werk
loosheid, ook onder mannen, is
groot en die brengt een eventue
le taak voor mannen dichterbij.
Zoiets zou de oude patronen
doorbreken".
Mannen winnen aan zelfstandig
heid wanneer ze voor zichzelf
kunnen zorgen en warmere rela
ties met vrouwen, mannen en
kinderen kunnen onderhouden,
aldus de gezinssociologe.
Jeugdige
joyrider
OSS (ANP) - Een 9-jarige jon
gen uit Oss heeft gisteren de
auto van zyn vader tijdens
een illegaal ritje zo goed als
total loss gereden. Hij verloor
de macht over het stuur, na
dat een meegenomen hondje
op het gaspedaal was geval
len, aldus een woordvoerder
van de politie in Oss.
In de auto zat ook nog het 7-
jarig zusje van de jeugdige
joyrider. Ongeveer anderhal
ve kilometer van het ouder
lijk huis kwam de hond op
het gaspedaal van de met een
automatische transmissie uit
geruste auto terecht. De wa
gen ging daardoor steeds har
der rijden en reed uiteinde
lijk een boom en een licht
mast omver. Bij het ongeval
raakte niemand gewond.
Het chauffeurtje zag daarna
nog kans de auto terug te rij
den naar huis, waar het voer
tuig keurig voor de deur
werd neergezet. Later op de
dag ontdekte de eigenaar dat
zijn auto zwaar was bescha
digd. Toen de aap uit de
mouw kwam, wilde de politie
de jongen aanvankelijk niet
geloven. Pas nadat hij onder
toezicht van de politie een rij
proef had afgelegd, werd zijn
verklaring voor waar aange-
DEN HAAG/UTRECHT (GPD/
ANP) - Het bestuur van het 'Ko-
mité Kruisraketten Nee' wil van
6 tot 13 mei een nationale actie
week houden tegen de plaatsing
van kruisraketten. Dat heeft
KKN-voorzitster Sinie Strik wer-
da zaterdag meegedeeld tijdens
een landelijke actieconferentie
in Utrecht, waaraan ruim 900 af
gevaardigden uit 530 plaatselijke
platforms deelnamen.
Na twee massale landelijke de
monstraties komt hpt accent in
de actieweek te liggen op plaat
selijke activiteiten. Volgens het
voorgestelde plan van het KKN
zal elke dag bepaalde sector van
de maatschappij worden inge
schakeld, zoals onderwys, amb
tenaren, kamerleden, kunst, ker
ken, vrouwen enz. Plaatselijke
platforms voegden daar zaterdag
nog de jongeren en de etnische
minderheden aan toe
Doel van de week: „Het toch al bre
de front tegen plaatsing nog bre-
DEN HAAG (ANP) De verkoop van een landbouwbedrijf in Espel in de
Noordoostpolder gaat definitief niet door.
De ministers Braks (landbouw) en Ruding (financiën) hebben hierover
dit weekeinde overleg gevoerd. "Gezien de maatschappelijke signalen
en het aantal vragen dat de verkoop opriep, hebben de bewindslieden
besloten van de verkoop af te zien", aldus een woordvoerder.
Het besluit betekent overigens niet dat alle domeingronden in de Noord
oostpolder van verkoop uitgesloten zullen worden. Alleen deze boerde
rij in Espel niet.
De verkoop past binnen de door de Kamer aanvaarde motie-Faber, waar
mee door verkoop van domeingronden jaarlijks 19 miïjoen gulden be
hoort te worden vrijgemaakt voor de aankoop van natuurterreinen.
der te maken en om twijfelaars
over de streep te trekken", aldus
Sinie Strikwerda. In verschillen
de werkgroepen kwam het voor
stel naar voren om tijdens de ac
tieweek te komen tot een werk
onderbreking. Onder luid ap
plaus kondigde Kees Comman
deur, bestuurslid van de FNV, de
aanwezigen mee dat de vakbond
eind februari tot een standpunt
over het voorstel van werkonder
breking zal komen. Mient Jan
Faber, secretaris van het IKV en
tevens lid van het dagelijks be
stuur van het KKN, sprak over
„het begin van een daadwerke
lijk georganiseerd verzet". Faber
sprak zijn bezorgdheid uit oVer
een brief aan de Raad van State
waarin de regering uiteen zet
welke procedure kan worden ge
volgd bij een eventueel plaat-
singsbesluit. In deze procedure
is sprake van een bilateraal ver
drag tussen de Verenigde Staten
en Nederland.
Faber vraagt zich af hoe zo'n ver
drag in de toekomst ongedaan
kan worden gemaakt, als er bij
voorbeeld een andere regering in
Nederland komt die zich tegen
de kruisraketten verzet.
In het middagprogramma werd
verder ingegaan op activiteiten
van de Vredesbeweging na de ac
tieweek in mei. Ter discussie
stonden het petitionement, een
volksoploop naar Woensdrecht
en enkele buiten het KKN ge
maakte voorstellen, zoals het
plan 'Nee zeggen is Nee doen' en
de 'Betaal niet mee-actie'. Het
volkspetitionement werd met
weinig enthousiasme ontvangen
en zal naar alle waarschijnlijk
heid niet doorgaan.
In het actieplan staat onder andere
het idee om een 'Werk niet mee'-
dag te organiseren. Op deze dag.
vóór het parlementaire debat
over de eventuele plaatsing,
moet de samenleving door werk
onderbrekingen en ziektemel
dingen stil komen te liggen.
Lubbers
Een vraaggesprek met premier
Lubbers, dat zaterdag in het
Franse dagblad Le Monde is ver
schenen, heeft het afgelopen
weekeinde in Nederland enige
politieke opschudding gewekt.
Divese media trokken uit Lub
bers' uitlatingen de conclusie dat
hij zijn standpunt over het tyd-
stip, waarop het kabinet een defi
nitief besluit moet nemen over
de plaatsing van kruisraketten,
had herzien.
Volgens een Nederlandse krant
had Lubbers in het interview
meegedeeld dat hy de Kamer
vóór het zomerreces geen uit
sluitsel zou geven over de plaat
sing van kruisraketten in ons
land. Een opmerkelijke uitlating,
omdat de premier tot dusver al
tijd op het standpunt had ge
staan dat het kabinet hierover ui
terlijk in juni een besluit moest
nemen.
De premier heeft intussen via de
Rijksvoorlichtingsdienst meege
deeld dat die conclusie oiyuist is,
en dat hij in het interview niets
heeft meegedeeld dat als een
koerswijziging zou kunnen wor
den uitgelegd.
Bijeenkomst Scholten en Dijkman massaal bezocht
Stef Dijkman feliciteert Jan-Nico Scholten met zijn toespraak op de
politieke bijeenkomst van sympathisanten van het dissidente CDA-duo.
De bijeenkomst afgelopen zaterdag in Ede werd massaal bezocht, (foto anp>
EDE (GPD) - De aanhang van de
twee kamerleden Scholten en
Dijkman heeft zaterdag de „poli
tieke basisbeweging voor vrede
en solidariteit" opgericht. Bo
vendien gaan de twee kamerlé
den de mogelijkheden onderzoe
ken om de organisatie in een
nieuwe politieke partij te bunde
len. Deze partij moet er zo snel
mogelijk komen, aldus Dijkman
na afloop van de bijeenkomst.
De verwachting van de organisato
ren van de bijeenkomst werd
door de massale opkomst (ruim
1200 aanwezigen) ver overtrof
fen. De zaal was overvol, terwijl
bij twee televisietoestellen nog
eens 400 mensen de vergadering
volgden. Vele politieke partijen
zouden jaloers zijn op een derge
lijke opkomst van gelijkgezin
den.
De „stuurgroep van de politieke
basisbeweging" bestaat voorlo
pig uit de twee kamerleden en de
.organisatoren van de vergade
ring onder leiding van de Am
sterdamse gereformeerde predi
kant dr. Koetsier. De leiding zal
de komende weken worden uit
gebreid met vertegenwoordigers
van de „basis" waarop de nieuwe
partij moet komen te rusten.
De beweging moet nu worden op
gebouwd, aldus Koetsier. Vol
gens hem is het draagvlak voor
een politieke partij aanwezig.
„De kunst is nu de organisatori
sche bundeling. Een partij moet
van onderaf worden opge
bouwd", zei hij.
Een eerste aanzet is op het congres
gegeven. Alle aanwezigen kre
gen een formulier aangereikt,
waarop zij naam en adres moes
ten opgegeven. Bovendien werd
daarin de vraag gesteld of zij
voor- of tegenstander zijn van
een nieuw op te richten partij.
Scholten hield het congres voor,
dat een nieuwe partij „alleen in
het belang van de zaak die wij
willen dienen" moet worden op
gericht. „De zwakke medemens,
de bedreigde natuur, de vrede",
zijn volgens Scholten de kern
punten voor een nieuw program-
Hij benadrukte dat de beweging
niet wil concurreren met be
staande, linkse partyen. „We
hebben geen breuk met PvdA,
PPR of EVP. maar met het CDA,
dat zich steeds meer in conserva
tieve richting ontwikkelt", aldus
Scholten.
„Wij willen graag samenwerken
met iedereen. Het gaat niet om
de dogma's van de partijen maar
om de politieke conclusies die
daaruit worden getrokken. Het
gevaar dreigt dat de mensen uit
elkaar worden gespeeld door het
kabinet. Alleen een bundeling
van de krachten kan dat doorbre
ken", vervolgde het kamerlid.
De gesprekken met andere partij
en worden niet exclusief met de
Evangelische Volkspartij ge
voerd, benadrukte het kamerlid.
Ook CDA'ers en politiek daklo
zen komen in aanmerking. Er
mag nog geen fixatie op één par
tij zijn, aldus Scholten. Het EVP-
partij bestuur liet zaterdag aan
het congres weten bereid te zijn
tot een lijstverbinding of een fu
sie met de nieuwe beweging.
Professor Goudzwaard, oud-CDA-
ideoloog en nu één van de drij
vende krachten achter Scholten
en Dijkman, Koetsier en Schol
ten erkende dat hun beweging
op belangrijke punten erg lijkt
op de EVP. Maar kenmerkend
verschil is volgens Goudzwaard
dat de groep achter Scholten en
Dijkman het evangelie noch het
woord progressief in het vaandel
wil voeren. Bovendien ligt voor
de beweging samenwerking met
PSP en CPN minder voor de
hand dan in de EVP het geval
lijkt te zijn, aldus de hoogleraar.
De beweging en de nieuw op te
richten partij wil zich vooral
richten op het weglokken van
CDA-stemmers. Scholten sprak
over „een alternatief voor het
CDA", terwijl Koetsier pleitte
voor het slaan van een bres in het
CDA.
Ze zijn er weer, de nieuwe staatsloten. Twee
miljoen in totaal. En er zitten één miljoen prijzen in
de pot. Van een tientje tot het half miljoen. Die kans
mag u niet missen. Adressen van lotenverkopers
vindt u in de Gouden Gids. Speelt u liever per bank
of giro mee? Dat kan ook. Bel voor inlichtingen de
Staatsloterij, 070-477484.
De meeste kans in de Staatsloterij.
