Wie is wie
in Nederland
CITY SHOPPER:
flop of uitkomst?
Binnenkort encyclopedie met
prominente landgenoten
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1984
Extra
PAGINA 17
De Leidse regio krijgt als het
aan ondernemer M. J. Binder
uit Boxtel ligt er in maart
van het volgend jaar een
nieuwe vervoersvorm bij: de
city shopper. Kleine wagentjes
die plaats bieden aan hooguit
twee a drie personen waarmee
vanaf speciale parkeerplaatsen
aan de rand van de
stadsgewesten naar de
binnenstand kan worden
gereden. Den Haag en
Amsterdam staan eveneens op
het verlanglijstje van Binder.
De city shoppers worden aange
dreven door geruisloze elektro
motoren. De kosten van het pro
ject - zijnde de aanschaffing van
tweehonderd wagentjes en het
inrichten van een centrale - zijn
begroot op een bedrag dat ligt
tussen de tien- en twaalf miljoen
gulden. Leiden hoeft in die kos
ten geen cent bij te dragen. Het
enige dat de ondernemer van de
gemeente vraagt is het beschik
baarstellen van enkele stukken
grond - op loopafstand (250 me
ter) van station en winkelgebie
den - die als parkeerplaatsen
voor de city shoppers kunnen
worden ingericht.
Waarom Binder juist voor een mid
delgrote gemeente als Leiden
heeft gekozen, blijft. De ver
keerschaos in het centrum van
de stad is groot en er is weinig
ruimte om een auto te parkeren,
zegt hij. Meer laat de onderne
mer niet los.
Witkar
In Amsterdam is jaren geleden ook
al eens een poging gedaan om
iets dergelijks van de grond te
krijgen: het zogenaamde witkar-
project. Er rijden slechts 25 van
'die karretjes rond in de hoofd
stad. Moet het city-shopperplan
als een nieuwe poging worden
gezien?
"Dat is een misvatting", legt Bin
der uit. "De verschillen tussen de
witkar en de city shopper zijn
groot. Je kunt beide wagentjes
zelfs niet met elkaar vergelijken.
De witkar is uit een ideëel oog
punt opgezet, niet echt met com
merciële bedoelingen. Daarom is
het misgegaan."
Wie in een city shopper wil stap
pen moet houder zijn van een
'data key', een sleutel met een in
gebouwd computerprogramma
Met de 'data key' die de be
stuurder bij een vertrekplaats te
gen betaling van statiegeld kan
bekomen - wordt de verbinding
gelegd tuséen het wagentje en de
centrale computer. De computer
registreert in een klap diverse ge
gevens: wie de gebruiker is, van
af welk punt de city shopper ver
trekt, de afstand die is gereden
enz. Als de rit er op zit worden de
kosten bepaald en automatisch
van een bank- of girorekening af
geschreven.
Het kon niet uitblijven. Nadat
in de Verenigde Staten en
diverse Westeuropese landen
al tientallen jaren met succes
een Wie-is-wie-gids op de
markt is gebracht, wordt
binnenkort ook Nederland
'verblijd' met een boekwerk
waarin de namen en
bijzonderheden van meer of
minder prominente personen
staan vermeld.
Eigenlijk is de term gids geen
juiste aanduiding voor het epistel
dat de gegevens van ongeveer
15.000 Nederlanders gaat bevatten,
verdeeld over circa 1700 pagina's.
Uitgever/journalist/pr-man Frans
van Egmond - initiatiefnemer van
het project - spreekt vanachter zijn
bureau in Den Haag liever over een
encyclopedie, een verzamelwerk
dat in april in een eerste oplage van
zo'n 8000 stuks van de persen moet
rollen en de officiële benaming
'Wie is wie in Nederland 1984-1988'
meekrijgt.
Volgens Van Egmond zijn er in het
verleden in Nederland wel een
paar pogingen gedaan om een
Wie-is-wie-gids van de grond te
krijgen, maar die pogingen zijn
blijven steken in het met weinig
succes op de markt brengen van
onvolwaardige epistels met niet
meer dan 3000 namen. Van
Egmond:"Wij pakken het
grootschaliger aan, halen alles bij
elkaar. In principe selecteren we
niet maar de mensen moeten wel
een bepaald niveau hebben, hoe
onsympathiek dat ook klinkt".
"De groenteboer op de hoek is niet
interessant, de president-directeur
van Shell wel. Begrijp me goed,
iemands functie of beroep zegt
niets over de menselijke
kwaliteiten maar is wel bepalend
voor opname in het boek. Om die
reden worden bijvoorbeeld
notarissen wel opgenomen, maar
huisvrouwen niet".
Globaal genomen zullen
leidinggevende of bekende
personen uit de wereld van de
politiek, overheid, bedrijfsleven,
vrije beroepen, sociaal-cultureel
werk, wetenschap, onderwijs,
geestelijk leven, filosofie, sport en
het verenigingsleven hun
autobiografische gegevens in de
encyclopedie kunnen
tegenkomen. Vermeld wprden
onder meer: naam, voornaam,
eventueel pseudoniem, leeftijd,
woonplaats en adres, burgelijke
staat, opleiding, loopbaan,
functies, lidmaatschappen en
commissariaten, publicaties.
Wie is wie in Nederland? Voor degenen die met deze 'klemmende' vraag rondlopen biedt een ongeveer 1700
pagina's tellende encyclopedie binnenkort uitkomst. Zo'n 15.000 min of meer bekende Nederlanders worden
met hun bijzonderheden opgevoerd in de Wie is wie-bijbel die volgens initiatiefnemer Frans van Egmond een
nuttige toepassing kan vinden "al is het niet de grootste uitvinding sinds het wiel".
door Bert Paauw
Mailing
Van Egmond:"Aanvankelijk
dachten we aan het opnemen van
ongeveer 20.000 Nederlanders. We
zijn vorig jaar september
begonnen met een mailing naar
potentiële kandidaten. Bij
adressenbureaus kun je
ledenbestanden van allerlei
organisaties en beroepsgroepen
opvragen. Met die mailing hebben
we eigeqlijk mis geschoten. We
zijn tot de conclusie gekomen dat
we op die manier aan ons doel
voorbijschieten, het wordt te
omvangrijk. We gaan dan ook niet
door op die mailing, mensen die
niets van zich hebben laten horen
activeren we niet om het hun
toegestuurde formulier alsnog te
retourneren".
"We benaderen nu heel gericht,
hebben her en der lijsten op de kop
getikt van groepen als de Orde van
advocaten, tandartsen, apothekers,
Centrum van directeuren".
"Daarnaast hebben we een lijst
opgesteld van absolute 'musts',
mensen die absoluut niet in het
boek mogen ontbreken. Dat zijn er
zo'n 1500. Ik zeg altijd maar: als
Van Agt er niet in staat is het boek
waardeloos. Die 1500 mensen
hebben we aangeschreven, velen
hebben gereageerd. Van degenen
die niet hebben gereageerd halen
we via vrije nieuwsgaring de
gegevens bij elkaar. Die mensen
krijgen dan nog wel vooraf die
gegevens toegestuurd zodat ze
eventueel kunnen corrigeren".
"Dat doen we met het oog op de
privacy. We nemen alleen diè
dingen op die de mensen zelf
aangeven of willen. Coen Moulijn
heeft bijvoorbeeld geen letter
ingevuld over zijn voetbalcarrière,
schrijft alleen maar over zijn
herenmodezaak. Over die
voetballerij zetten we er dan niets
in. Van Agt heeft zijn privéadres
niet ingevuld. Het ontbreken van
dergelijke gegevens doet
natuurlijk afbreuk aan de waarde
van het boek - daar zeg ik
volmondig ja op - maar dat is de
consequentie van het
privacyaspect. Trek je je daar als
uitgever niets van aan dan is er een
grote kans datje wordt
aangepakt".
"In het buitenland doet men
minder concessies aan de privacy,
men heeft daar ook een langere
historie met de
Wie-is-wie-encyclopedie. Men kan
gericht mailen, het bestand wordt
soms ingekrompen. Op zo'n
manier heeft het ook waarde om er
in te staan".
Pittig bedrag
Geïnteresseerden moeten
overigens een pittig bedrag voor de
Nederlandse 'prominentengids'
neertellen: 210 gulden bij
verschijning of 175 gulden bij
voorintekening. Wie worden
geacht het boek te kopen?
Van Egmond:"In de eerste plaats
Frans van Egmond: "We controleren niets, mensen nemen niet het risico
zichzelf voor gek te zetten". (foto gpdj
de mensen die er in staan. Er is een
ijzeren regel die zegt dat een kwart
van de mensen die hun gegevens
insturen het boek willen hebben,
men vindt het leuk om zichzelf in
zo'n boek te zien staan. Ten tweede
is er de verkoop via de boekhandel
en in de derde plaats is er de
naverkoop aan mensen die worden
genoemd maar aanvankelijk geen
interesse in het kopen van het
boek hebben getoond. Wij sturen
hen een overdruk van de pagina
waarop ze staan vermeld. Een
bepaald aantal mensen wil het
boek dan alsnog hebben".
Met de encyclopedie loopt Van
Egmond een fiks financieel risico
want het project vergt naar zijn
zeggen een investering van één
miljoen gulden. "Het heeft wel
enige moeite gekost financiers te
overtuigen van de waarde van het
project. Daar heb je ook
kruiwagens bij nodig. Maar ik ben
absoluut niet bang dat het project
zal floppen. Als een kwart van de
15.000 genoemden het boek bestelt
zijn de kosten er alweer goeddeels
uit".
Om de encyclopedie er zo verzorgd
mogelijk te doen uitzien worden
alle pagina's volgens Van Egmond
driemaal door studenten
Nederlands gecorrigeerd. De
aangedragen gegevens worden
echter niet gecontroleerd op hun
juistheid. Van Egmond:"Die vraag
naar controle wordt ons vaak
gesteld. Wij spreken van het
Schwieterteffect. Wij controleren
niets. In België heeft men eens
nagegaan of de gegevens van
afgestudeerden van de universiteit
van Leuven klopten. Van de 6000
onderzochten bleken er 2 niet te
kloppen. Mensen nemen kennelijk
niet het risico om zichzelf
belachelijk te maken, iedereen kan
de vermelde gegevens namelijk
controleren als ze in zo'n
encyclopedie aan de openbaarheid
worden prijsgegeven".
Veel werk
Gegevens die echter wel voor een
groot gedeelte door de actualiteit
kunnen worden achterhaald. Van
Egmond:"Deze eerste uitgave is
bedoeld voor een periode van vier
jaar. Dat is puur willekeurig. Elk
jaar een aangepaste encyclopedie
uitbrengen houd je niet vol. Zo'n
encyclopedie samenstellen is
gigantisch veel werk. Bovendien
koopt niet iedereen jaarlijks een
boek dat 200 gulden kost. Up to
date kunnen we dus niet zijn. Op
het moment dat de informatie over
iemand bij ons binnen komt kan
de bewuste persoon al overleden
zijn".
"Ach, zo'n encyclopedie is ook niet
de grootste uitvinding sinds het
wiel. Maar het kan wel een nuttige
toepassing vinden als je bepaalde
mensen wilt bereiken of iets over
ze wilt weten. Van elk boek kun je
je natuurlijk het nut afvragen.
Arendsoog lees je in je jeugd en
verdwijnt daarna ook in de
boekenkast".
Wie is wie in Nederland 1984-1988. Uit
geverij Pragma Nederland BV, Jan
van Nassaustraat 67, Den Haag.
Als het aan de Brabantse ondernemer M. Binder ligt wordt Leiden
volgend jaar maart verrijkt met tweehonderd city shoppers,
driepersoonswagentjes waarmee op gemakkelijke, goedkope en
milieuvriendelijke wijze naar de binnenstad kan worden gereden. Zo
op het oog een variant op het voormalige witkarproject al gaat
volgens Binder die vergelijking niet op. Bij de gemeente Leiden is
men niet afwijzend al is er op dit moment nog 'een kist vol vragen'
waarop eerst antwoord moet komen.
door Jan Westerlaken
Die hoeveelheid, denkt hij, moet
voldoende zijn om de Leidse re
gio naar behoren te kunnen be
dienen. Het project levert enkele
tientallen arbeidsplaatsen op.
Van concurrentie die Binder de
busbedrijven of taxi's aandoet,
wil hij niks horen. "We hebben
juist goede contacten met die on
dernemers. Naast de bus of taxi
kan de city shopper uitstekend
functioneren. Wij mikken vooral
op treinreizigers en mensen die
niet met hun eigen auto het cen
trum van de stad in willen. Zij
kunnen met de city shopper op
plaatsen komen waar, bijvoor
beeld, de bus hen nooit kan bren
gen."
Welwillend
Hoewel de gemeente Leiden het
ambitieuze vervoersplan niet di
rect van de hand heeft gewezen,
is zij slechts gematigd optimis
tisch over de eventuele komst
van de wagentjes in maart van
het volgend jaar. Het gemeente
bestuur heeft de Utrechtse Ad
viesgroep Verkeer en Vervoer
opdracht gegeven uit te zoeken
welke mogelijkheden er in Lei
den zijn voor de city shopper. De
groep begint deze maand met
haar onderzoek.
"Het kan aantrekkelijk zijn voor
Leiden", denkt Gerard Aletrino,
woordvoerder van de gemeente,
"want op den duur win je er ze
ker parkeerruimte mee. Mede
daarom hebben we de advies
groep in Utrecht gevraagd eens
na te gaan wat voor onze stad
haalbaar is. Zo op het eerste ge
zicht zie ik nogal wat moeilijkhe
den. Niet alleen waar die wagen
tjes moeten worden geparkeerd,
maar er zal ook antwoord moe
ten worden gegeven op de vraag
wie die parkeerterreinen moeten
gaan beheren. Afgezien nog van
de vraag of de gevraagde par
keerplaatsen wel voorhanden
zijn. Laat ik de Merenwijk maar
eens als voorbeeld nemen. Om
de loopafstanden niet te groot te
maken zouden hier tussen de ze
ven en tien terreinen moeten
worden ingericht vanwaar de ci
ty shoppers kunnen vertrekken.
Maar op die plaatsen staan nu au
to's van de wijkbewoners. Kort
om, je zult groenstroken moeten
gaan opofferen als je aan alle
wensen voor het slagen van dit
plan wilt voldoen. Dan heb ik het
alleen nog maar over de Meren
wijk, een wijk waar ogenschijn
lijk de minste problemen liggen.
Je kunt zelf dan wel nagaan hoe
de situatie in de binnenstad eruit
ziet."
Duizenden
Aletrino vraagt zich verder af of
tweehonderd city shoppers zo
veel kunnen ontlasten dat het
parkeerprobleem in een klap van
de baan is. Zijn rekensom: twee
honderd city shoppers zijn goed
voor drieduizend ritten per dag.
"Als je nagaat dat er vele duizen
den ritten per dag meer worden
gemaakt, is het aantal dat de city
shopper voor zijn rekening
neemt slechts een druppel op
een gloeiende plaat. Wil je de
binnenstad werkelijk ontlasten,
dan zullen er heel wat meer van
die wagentjes moeten worden in
gezet. Duidelijk is dat we heel
goed moeten nadenken over al
lerlei punten die dit nieuwe ver
voersplan met zich meebrengt.
We zitten met een kist vol vragen
waarop het onderzoek van de ad
viesgroep antwoord moet ge-
Het parkeerterrein voor molen de Valk;
nu nog vol auto's straks wellicht ook
thuishaven voor de city shopper
tekening)? (foto Jan Holvast)
Een ritje met ae city shopper gaat
de gebruiker ongeveer een gul
den per kilometer kosten. Is dat
bedrag acceptabel? "Zeker wel",
reageert Binder. "Dat geld ben je
ook kwijt als je met je eigen auto
de stad ingaat. Bovendien moet
je dan ook nog voor een parkeer-
plekje betalen. Met de city shop
per hoeft dat allemaal niet. Op
het speciale parkeerterrein mo
gen alleen maar onze wagentjes
worden gestald. En als dit vol
zou zijn, dirigeert de centrale de
berijder naar een parkeerplaats
in de directe omgeving."
Kostendekkend
Voor een investering tussen de
tien- en twaalf miljoen gulden -
geld dat uit particuliere bronnen
komt - moeten er heel wat ritjes
worden gemaakt om uit de kos
ten te komen. Binder beseft dat
terdege. "We hebben berekend
dat elke city shopper zo'n vijftien
ritten per dag moet maken om de
zaak rendabel te maken. Dat
scheelt niet alleen vijftien par
keerplaatsen per karretje, maar
het wordt daarnaast aanzienlijk
minder druk in de stad. Boven
dien krijg je steeds minder te ma
ken met langparkeerders."
De praktische uitvoering van de ci
ty shopper lijkt geen punt meer
voor de ondernemer. De univer
siteit van Brussel heeft een expe
riment met soortgelijke wagen
tjes gedaan. De proef - met dertig
karretjes - is de onderzoekers uit
stekend bevallen. Het woord is
nu aan de Belgische regering.
Of de Nederlandse overheid voor
het city-shopperplan zal warmlo
pen is nog maar de vraag. "Zij
kan er in elk geval niet met een
grote boog omheen lopen", stelt
secretaris J. Schweers van het
voorlichtingsbureau Verkeer en
Parkeren in Rijswijk. "Het open
baar vervoer heeft ook alle ruim
te gekregen, waarom zou je de ci
ty shopper dan geen kans geven?
De regering kan niet volstaan
met de opmerking 'het wel een
leuk plan' te vinden. Zij moet
een standpunt innemen: je doet
het wel of je doet het niet. Ik
hoop dat die wagentjes er zullen
komen. Wanneer het politiek
goed wordt aangepakt, heeft het
plan alle kans van slagen. Je zult
het accent niet zo op 'shoppen
moeten leggen, maar ook naar
andere mogelijkheden moeten
kijken."
Prototype
De Technische Hogeschool m
Eindhoven werkt aan een proto
type van het model waarmee
Binder denkt te gaan werken.
Binnen een half jaar is dit voor
beeld afgerond en kan er proef
mee worden gereden. De maxi
mum-snelheid van het wagentje
zal niet hoger zijn dan rond de
tachtig kilometer per uur, het
mag niet stagnerend werken ten
opzichte van het overige verkeer
dat de binnenstad aandoet. De
accu's leveren stroom voor een
afstand van minimaal tweehon
derd kilometer. Een afstand die
volgens Binder kan worden op
gevoerd als daar behoefte aan
blijkt te bestaan.
De tweehonderd city shoppers die
de Brabantse ondernemer in Lei
den wil stationeren zijn nog maar
een begin. Slaat het karretje aan,
dan wil hij het aantal uitbreiden
tot zeker vijfhonderd wagentjes.
