Hoé minnezanger Van der Poel
dichtend door het leven gaat
Ik zit hier
even; ik ken
rust noch duur
Mentorraad
voor nieuwe
ondernemers
opgericht
Twee zenders
opgespoord
DE NATUUR ALS BUUR
Snorfietser ernstig gewond
Voetgangers gewond
op Lammenschansweg
Vidogroep
Al vele malen trad hij op als dichter en
verhalenverteller. Meestal gevraagd, soms
ongevraagd. Vorige week was hij voor de tweede keer
op de radio, deze 66-jarige troubadour - verdwaald in
de twintigste eeuw. We proudly present you: Leidenaar
Adri van der Poel.
LEIDEN - Adri van der Poel stak langzaam de straat over.
Hij torste een grote koffer met zich mee, want hij was op
z'n qui vive. Als altijd. Stel je voor dat hij in dit etablisse
ment weer één van z'n aanvallen kreeg en bijvoorbeeld de
Muizenvanger van Leiden wilde opvoeren. Dan zou hij
zich toch eerst even op het toilet moeten verkleden.
Er kon geen sprake van zijn dat een interview bij hem thuis zou plaats
vinden. O heer, nee! Maandagmiddag kwam de tapijtlegger bij hem
thuis en daarom leek het Adri toch echt raadzamer om elders af te
spreken. Hij noemde een alternatief Toen de verslaggever de drank- en
eetgelegenheid aan de Breestraat binnenwandelde was Adri nog niet
gearriveerd. Wel stond een escadron serveersters op hem te wachten. De
entertainer kon elk ogenblik komen. Hij had in de loop van de dag al
vier keer gebeld om te zeggen dat hij misschien/wellicht/mogelijk een
paar minuten later kwam.
En daar was hij dan: gestoken in een ribfluwelen broek, zoals hij telefo
nisch al had gemeld. Hij ratelde van meet af aan: "U mag direct mijn
doopceel lichten, waarde vriend, maar eerst wil ik toch even een uit
smijter eten. Een lege maag..." Wij beaamden dat het slecht denken is op
een slechte maag.
PAGINA 4
door
Wim Brands
Het gesprek verliep in het begin
zoals wel meer gesprekken tus
sen twee wildvreemden verlo
pen. Op het moment dat Adri
zijn eerste dooier aan het vorkje
wilde spietsen was het ijs even
wel gedooid. Kon de verslagge
ver misschien het dialect van zijn
geboortestreek even spreken,
dan zou hjj zeggen om welk ge
bied het ging.
"Ah, ik hoor het al", zei de minne
zanger even later op een toon als
of hij juist een ernstige ziekte
had ontdekt. "Dat is de Achter
hoek". En hij begon in zijn tas te
rommelen. Te voorschijn kwam
een mapje met verzen. "Ik heb
een gedicht geschreven over een
café in Terborg, een plaats in de
Achterhoek".
Hij had in dat café een gefortuneer
de dame zien zitten die er nu niet
bepaald vrolijk uitzag. De dich
ter schreef later o.a.:
Ik nam een sigaar en vroeg haar
Ze zei: "Ik zit hier even; ik ken rust
noch duur"
Die laatste woorden zouden ook op
hem kunnen slaan. Van der Poel
is nu niet bepaald zo'n oude man
die alleen nog maar uit zijn stoel
opveert als er een auto de straat
inrijdt.
Monnik
Hij werd geboren in Zoeterwoude,
in die plaats had zijn vader een
boerderij. Maar Adri was een de
voot mannetje en bezocht der
halve het seminarie. Toen hij het
laatste examen had gedaan toog
hij naar het Zuiden, naar Ooster
hout in Noord-Brabant.
"Ik ging het klooster in, als mon
nik".
Na een paar jaar trok hij zijn habijt
uit. Niet omdat hij zo'n progres
sieve katholiek avant la lettre
was. Het zat anders: z'n kop kon
het niet meer hebben. "Jongen,
die stiltes in dat gebouw...vrese-
lijk".
Af en toe had hij gewoon zin om
oehoe-roepend door die gangen
te lopen. Óf om zijn bed als tram
poline te gebruiken. Om kort te
gaan: hij gaf het kloosterleven
op, het geloof niet. "Lichamelijk
werk leek me een goede remedie
voor mijn kwaal en daarom ben
ik. m'n vader gaan helpen op de
boerderij".
Het verschil tussen die twee ma
nieren van leven?
Heel simpel. Het verschil tussen de
geur van mest en die van wie
rook. Daarmee is veel gezegd.
Op z'n achtentwintigste ging hij
nog naar de middelbare land
bouwschool. Een jaar later had
hij z'n diploma al. Cum laude.
Maar aangezien het om een land
bouwschool gaat kunnen we be
ter spreken over: met lof.
Vierendertig jaar lang werkte Van
der Poel daarna bij het Produkt-
schap voor Vee en Vlees. Als
landbouwkundige. Het verging
hem als zoveel romantici die ooit
het verlangen koesterden om
smalle paadjes te bewandelen in
vreemde landen: hij was gekluis
terd. Werk. Vrouw. Huis. Zo nu
en dan ging zijn zwerversbloed
koken. Dan sliep hij bijvoor
beeld een nacht onder de blote
hemel. Noem het verzet.
Bonken
Op de dag dat hij 63 werd hield
Van der Poel op met werken. Nu,
ja nu, had hij weer tijd om ge
dichten en verhalen te schrijven,
om op te treden in zaaltjes. Vroe
ger had hij natuurlijk ook wel
eens wat voorgedragen. Maar dat
was dan meestal op bruiloften.
En om nou te zeggen dat...nee.
Hij schreef z'n eerste gedicht, en
nog één. Over een vrouw. Een
soort minnezang, dat als volgt
eindigde:
Het is haast middernacht
Ik kon wel gillen, kreunen:
Gevoel van geluk, ongedacht
Ook wel bonken, steunen
Als buren zich niet storen
En vrezen dat ik word verkracht
Leiden
Van lieverlede werd de ex-monnik
gevraagd voor optredens. Inmid
dels is hij ook al paar keer op de
radio geweest. Eigenlijk zou hij
wel vaker willen voordragen.
"Want mijn repertoire is groot
geworden"
Ta-boe!
Belerend sprak hij ons toe in het
etablissement. "Mijn verzen
moeten strak van opbouw zijn,
glijdend van ritme en altijd rij
mend. En wat de inhoud betreft:
een kind moet het kunnen be
grijpen. Wat heb ik aan al dat
moeilijke gedoe. Daardoor, me
neer, is de poëzie taboe gewor
den. Taboe"
Hij .sloeg hard op het tafeltje om
het woord kracht bij te zetten: ta
boe! Een taartjesetende dame die
had vergeten haar ijsmuts af te
zetten keek verstoord op. Wie
was die gek?
"Sommige mensen zullen me wel
een gek vinden, maar ik ben ge
woon een bezeten mens. Waar ik
over dicht? Vooral over de harde
werkers, de laatste tijd. In dat ra
dioprogramma heb ik bijvoor
beeld een gedicht over een ver
pleegster voorgelezen"
Het werd tijd voor een optreden
meende Van der Poel. Hij keek
eens om zich heen. Zou hij niet
achterin de zaak wat kunnen
voordragen? Nee, eigenlijk deed
hij dat liever niet. De verslagge
ver moest niet vergeten dat hij in
deze gelegenheid al eens terecht
was gewezen. Hij had een dame
ten dans gevraagd - zo maar. Men
had gezegd dat hij weer plaats
moest nemen op zijn zetel.
Afgesproken werd dat Van der
Poel de volgende middag een
voorstelling in zijn eigen huis
zou geven. Om vier uur. "En dan
nodig ik ook wat vrienden en be
kenden uit".
Nepneus
Verslaggever en fotograaf versche
nen iets te laat, maar dat gaf niet:
Van der Poel was toch nog niet
begonnen. In zijn huiskamer:
een aantal vrienden. "Goed", zei
de entertainer, "dan ga ik me nu
even verkleden. Rinus zorg jij er
ondertussen maar even voor dat
die mensen wat te drinken krij
gen. Als ik terugkom voer ik De
Muizenvanger van Leiden op".
Van der Poel kwam terug. Hoed
op, nepneus voor. Hy maakte
een aantal vreemde bewegingen
ter inleiding. Bokkesprongen.
Men keek wat onwennig. En ook
de potsenmaker zelf voelde zich
nog niet helemaal op z'n gemak.
Vooral het opwinden van één
van de speelgoedmuisjes kostte
hem zichtbaar moeite.
"Zeg Rinus, help me nou eens
man! Een mes heb ik nodig".
"Messen heb ik niet op zak Adri.
Nooit gehad ook, trouwens".
"Kom nou eens in beweging jon
gen. Zal je goed doen, want je
bent toch te vet. Ja, dat is dan
m'n gastheer. Ik had beter een
vrouw kunnen bestellen".
Motto
Na enkele minuten donderjagen
kon de show dan toch beginnen.
Te weinig bewegingsruimte had
Van der Poel helaas. Misschien
dat het daardoor kwam dat hij
pas aan het einde van zijn eerste
nummer goed in zijn rol viel.
Met stemverheffing droeg hij ze
voor, de laatste regels van De
Muizenvanger:
Het volk juichte en klapte ontroerd
Ja, dat leven was nog niet zo be
roerd
"Dat motto", had Van der Poel een
dag eerder in het café gezegd,
"dat motto onderschrijf ik wel".
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1984
LEIDEN - Op initiatief van de
CDA-fractie in de gemeenteraad
is gisteravond een Mentorraad
opgericht. Deze Mentorraad
heeft tot doel mensen te advise
ren die een eigen bedrijf willen
stichten. De leden van de raad
zijn ervaren ondernemers of per
sonen die ervaring hebben met
het adviseren van ondernemers.
De adviezen worden kosteloos
verstrekt en kunnen op alle as
pecten van het opzetten van een
onderneming betrekking heb
ben.
Volgens initiatiefnemer en raads
lid Van Duijn is de oprichting
van de Mentorraad een vervolg
op de platform- of discussie
groep werkgelegenheid, die het
CDA vorig jaar in het leven riep
en ook een uitvloeisel van de
CDA-nota economisch beleid.
Van Duijn beschikt al over een
handvol ondernemers, die zich
in dienst willen stellen van de
Mentorraad. Het is volgens Van
Duijn de bedoeling dat de Men
torraad een zelfstandig orgaan
wordt. "De Mentorraad is niet
politiek. Het CDA trekt zich er
zogezegd van terug", aldus Van
Duijn, die tevens bestuurslid is
van, dé Stichting Werkgelegen
heid Leiden.
De werkwijze van de mentoren is
als volgt: De mentoren bieden in
dividueel raadvragende, begin
nende ondernemers de gelegen
heid hun plannen en problemen
met hen te bespreken. De mento
ren doen dit op basis van hun ei
gen kennis en ervaring. De hoe
veelheid tijd die een mentor be
schikbaar wil stellen, het tijdstip
en de plaats, is naar zijn eigen
keuze. De besprekingen hebben
een vertrouwelijk karakter,
waarvan niets zonder toestem
ming naar buiten wordt ge
bracht. De advisering is weder
zijds vrijblijvend en de mentor is
niet aansprakelijk voor de gege
ven adviezen.
Een dergelijke Mentorraad bestaat
volgens Van Duijn al enige tijd in
Gouda en voorziet daar in een
behoefte.
LEIDEN - De politie heeft giste
ren twee illegale zenders opge
spoord en in beslag genomen. In
de Condorhorst werd de appara
tuur van een 36-jarige Leidenaar
in beslag genomen. Hij zond uit
onder de naam Radio Jamaica.
De installatie had een waarde
van circa 300 gulden. In de Aloë-
laan werd een 16-jarige jongen
betrapt tijdens de uitzending van
Radio Spitfire. Zijn apparatuur
had een waarde van ongeveer
800 gulden. De politie ging tot de
actie over, omdat zowel brand
weer als GG en GD last hadden
van storingen in de communica
tie. De twee zenders die uit de
lucht werden gehaald waren ech
ter nogal zwak. Daarom houdt de
politie er rekening mee dat de
veroorzaker van de storingen
nog niet is opgespoord.
LEIDEN - Een 71-jarige man uit Leiden is gistermiddag ernstig gewond
geraakt bij een ongeval op het kruispunt Churchilllaan/De Bazelstraat.
De Leidenaar stak omstreeks halfeen op zijn snorfiets (brommertje) de
Churchilllaan over. Hij reed vermoedelijk door rood licht. De bejaarde
man werd aangereden door een automobilist, die in de richting van de
Haagweg reed. De snorfietser werd met ernstig letsel aan de schedel
overgebracht naar het Academisch Ziekenhuis. (foto Holvast)
LEIDEN - Twee voetgangers zijn
gisteren door een auto geschept
en ernstig gewond geraakt, toen
zij nabij ae Lammenschansro-
tonde de Lammenschansweg
overstaken. Het tweetal, een 75-
jarige man uit Leiden en een 77-
jarige vrouw uit Capelle, staken
omstreeks half vijf de weg over,
toen op de rechter rijstrook een
rij auto's stilstond vanwege een
geopende brug. Op de linker rij
strook reed het verkeer echter
gewoon door. Een 37-jarige auto
mobilist uit Zoetermeer, toch al
in het uitzicht belemmerd door
een laagstaande zon, kon niet
meer tijdig remmen. Bij de aan
rijding werd de voorruit van de
auto vernield en de voorkant be
schadigd. De vrouw werd met
een gebroken been en een hoofd
wond, de man met inwendige
kneuzingen naar het Diacones-
senhuis gebracht.
LEIDEN - Clubhuis Klein Matilo
aan de Zaanstraat organiseert
donderdag een thema-ochtend
over 'Vido' (Vrouwen in de over
gang). Met elkaar en met iemand
die in een Vido-groep actief is,
wordt daarover gesproken. Aan
vang is half tien, om elf uur
wordt gestopt.
In de serie 'De natuur als buur' belichten de Leidse biologen Adema
en In den Bosch natuurverschijnselen die zij in de stad aantref
fen, waar andere voorbijgangers argeloos aan voorbijgaan. Dit
laatste geldt in het algemeen niet voor de Hortus Botanicus,
maar vermoedelijk wel voor een daar voorkomend bijzonder
slakje, dat vandaag het onderwerp van deze rubriek is.
In de Leidse Hortus Botanicus
zijn niet uitsluitend bijzondere
planten te bewonderen. Ook
de dierenwereld van dit unieke
stukje van de stad is zeer de
moeite van het bekijken
waard. Zowel in de zomer als
in de winter kun je hier vogels
aantreffen die elders in de bin
nenstad niet of nauwelijks
voorkomen, 's Zomers is de
tuin rijk aan allerhande insek-
ten. Tussen de planten kruipen
verscheidene soorten slakken
rond. Sommige hiervan wor
den door het Hortus-personeel
niet graag gezien, daar ze nogal
schadelijk kunnen zijn. Ande
re leven hier al jaren zonder
(veel) schade aan de planten te
berokkenen. Een soort, die wei
nig kwaad kan is het slakje op
de foto. Een Nederlandse
naam heeft hij niet, zodat we
ons moeten behelpen met al
leen de wetenschappelijke
naam: Balea biplicata.
Hij is met geen andere van de in
de Hortus (en de overige stad)
voorkomende huisjesslakken
te verwarren. De schelp is
slank spoelvormig en sterk ge
ribd. De lengte bedraagt onge
veer 18-20 mm, de breedte 4
mm. Ten opzichte van de ove
rige soorten die in Leiden
voorkomen zijn er nog twee
belangrijke verschillen. Het
dier kan zijn schelp met een
plaatje afsluiten en zodoende
een droogteperiode overleven
en in tegenstelling tot de overi
ge soorten is de schelp van Ba
lea biplicata linksgewonden,
tegen de klok in. Als u de
schelp in de hand houdt, met
de opening naar u toe en de top
naar boven, dan blijkt de mon
dopening duidelijk (meer) naar
links te liggen.
door J.P.H.M. Adema
en H.A.J. in den Bosch
In de schaduw
Balea biplicata komt voor in het
schaduwrijke deel van de bota
nische tuin, alwaar hij op ste
nen en tussen dorre bladeren
te vinden is. Hij leeft van
schimmels en rottend
plantaardig materiaal; soms
worden ook wel levende lanten
gegeten, maar nooit in die ma
te dat het kwaad kan. Bij voch
tig weer zijn ze na enig speur
werk te zien, rondkruipend op
de stenen. Het is niet makke
lijk om ze te ontdekken, maar
als je er eenmaal één gezien
hebt is het vinden van meerde
re exemplaren niet moeilijk
meer. Bij droog weer verschui
len ze zich tussen de stenen en
onder bladeren, zodat het dan
net lijkt of ze volledig verdwe
nen zijn. De soort hoort eigen
lijk niet in de Hortus thuis, hij
is er tientallen jaren geleden
ingevoerd. Gezien het grote
aantal dat in de tuin leeft, heeft
hij het hier duidelijk naar zijn
zin. In het landslakkendeel van'
de Fauna van Nederland, ge>
schreven in 1933, wordt Leiden
reeds als vindplaats genoemd.
Waarschijnlijk betreft dat de
Hortus Botanicus. Hoe hij hier
is ingevoerd, is niet bekend;
dat kan met planten gebeurd
zijn, maar ook met de ruwe ste
nen die voor de rotstuin zijn
gebruikt. Uit de naaste omge
ving is Balea biplicata bekend
van Oud-Poelgeest en van de
Horsten. Hij leeft aldaar op
niet te droge en niet te vochti
ge, schaduwrijke plaatsen,
vaak tussen brandnetels.
Links een foto van twee exemplaren van de Balea bipclita, slakjes in de Hortus. Rechts een röntgenfoto
van dezelfde soort. De spil van de linksgewonden slak is hierop te zien. In de mondopening zijn met enige
fantasie twee plooien zichtbaar. Het sluitplaatje of clausilium bevindt zich rechtsboven in de mondope
ning. Het is eigenlijk een plooi in de laatste omgang van de schelp, die tijdens de groei langzaam maar
zeker loslaat. Alleen het uiterste puntje blijft nog met het huisje verbonden. (Foto's in den Bosch)
Katwijk
Ook bij Katwijk is de soort vroe
ger veel gevonden. Op de vind
plaats bij Katwijk kwamen
merkwaardig genoeg vele ex
emplaren voor die rechtsge-
wonden waren.
Bij slakkenverzamelaars stond
deze vindplaats dan ook in
hoog aanzien. Helaas voor de
slakken zijn op deze plaats on
langs uitgebreide werkzaam
heden uitgevoerd, in verband
met het vernieuwen van de uit
watering van de Oude Rijn. Of
de dieren dit overleefd hebben
moet nog blijken.
Landslakken hebben een inte
ressante voortplanting. De die
ren zijn hermafrodiet, ze zijn
zowel mannelijk als vrouwe
lijk. Bij de paring bevruchten
ze elkaar. Als u slakken in uw
tuin, of in die van uw buur
man, wilt hebben is het in prin
cipe niet nodig om meer dan
twee exemplaren per soort uit
te zetten.
Bij Balea biplicata is er wat de
voortplanting betreft nog een
bijzonderheid, waarin hij van
de meeste andere soorten ver
schilt. De dieren zijn ovovivi-
paar, hetgeen zeggen wil dat de
eieren direct na het leggen uit
komen. Soms komen de eieren
al uit in het lichaam van de ou
der en dan is het net of de slak
levendbarend is.
Entertainer Adri van der Poel neemt dankbaar en tevreden het applaus van het juichende volk in ontvangst.
