Big Man uit schaduw Bruce Springsteen
Sterke 'eigen' bijdrage
aan sfeerrijk festival
Saxofonist Clarence Clemons maakt eigen plaat met eigen groep
Onderzoek toneelbestel
Concertzaal kost meer
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1984
Radio - tv - kunst
PAGINA 25
AMSTERDAM - Ergens halverwege het tot dan toe gea
nimeerd verlopen gesprek veert Clarence Clemons
geïrriteerd op. Met een onheilspellende grijns op z'n
gelaat vertrouwt de reusachtige saxofonist zijn vriend
John T. Bowen toe: "I think this guy is looking for trou
ble". Hij schiet overeind en beent naar de rijkelijk ge
vulde koelkast van zijn hotelsuite. "Big man needs mo
re blood", bromt hij en schenkt zich nog eens nijdig een
campari in. Vervolgens duikt hij de badkamer in om
het praten verder aan J.T. over te laten. Oorzaak van de
plotselinge irritatie bij Big Man Clemons: het informe
ren van de interviewer naar de activiteiten van Bruce
Springsteen, de rockheld aan wiens zijde Clemons we
reldberoemd is geworden. Maar de reden waarom Big
Man onlangs Amsterdam aandeed was om te praten
over zijn eerste solo-album, 'Rescue', dat hij met de
steun van zijn eigen begeleidingsband, The Red Bank
Rockers, in elkaar heeft gezet.
En het liefst wil de in Norfolk (Vir
ginia) geboren saxofinist op dit
moment over niets anders praten
dan over zijn eigen solo-acties,
die volgens hem beslist niet dui
den op een naderend einde van
Springsteens E Street Band.
Hoewel er een hechte en diepe
vriendschap bestaat tussen
Springsteen en Clemons, wil Big
Man slechts oppervlakkig over
The Boss praten.
Vandaar de boze uithaal van deze
voormalige beoefenaar van het
American Football. En de verte
genwoordiger van de platen
maatschappij had ondergeteken
de nog zo gewaarschuwd: "In
Italië hebben we één persconfe
rentie gegeven voor alle journa
listen. En om te voorkomen dat
iedereen alleen maar vragen over
Springsteen zou stellen, hebben
-f we Clarence geïntroduceerd met
i de woorden: 'Ladies en gentle
men. As you all can see, this is
nót Bruce Springsteen'. En dat
hielp"
Met 'Rescue' heeft Clemons een
gedateerde rock roll-plaat af
geleverd. Zelf zegt hij met de
rauwe, zwarte rhythm blues
van zijn eerste soloplaat te zijn
teruggekeerd naar zijn 'roots'.
"Ik ben echt zielsgelukkig met
deze plaat. Voor mij is een droom
in vervulling gegaan. De droom
om ooit eens zelf een plaat uit te
brengen met mijn eigen mu
ziek".
door
Jaap Visser
Big Man vervolgt: "Een heleboel
mensen waren verbaasd en ge
schokt toen in september de
plaat uitkwam. Ze konden het al
lemaal niet zo goed plaatsen. 'Is
het nu rhythm blues of rock
roll', werd me steeds gevraagd.
Het is dus beide. Inderdaad, een
feestplaat. En zo hoort het ook te
zijn, want: 'When Big Man comes
to town it's party time'. Ha, ha,
ha!
Tot nu toe heeft Clemons weinig
reden gehad om te lachen om de
verkoopcijfers van 'Rescue'. De
plaat is in de States niet echt aan
geslagen. Clemons heeft er even
wel een verklaring voor: "Ameri
kanen zijn enorm trendgevoelig.
Ze lopen achter de dingen aan
die toevallig in de mode zijn. 'A
programdirector' van een radio
station kwam op een zeker mo
ment naar me toe om te zeggen
dat hij de plaat prachtig vond en
dat hij en z'n vrouw er elke
avond naar luisterden. Maar hij
kon de plaat niet op de radio
draaien omdat-ie niet klonk zoals
de muziek die op dat moment uit
New York kwam".
Clemons verwijt de Amerikanen
geen gevoel meer voor rhythm
blus te hebben. "Wat dat betreft
kunnen de Europeanen de Ame
J.T. en Big Man: "We hebben een feestplaat gemaakt,
rikanen nog een lesje leren. Hier
zeggen de mensen tenminste nog
wat ze voelen en ze zijn ook niet
bang om hun gevoelens te uiten.
Vandaar dat jullie ook niet zo
trendy zijn als in de States.
Nee, wij hollen achter jullie trends
Clemons (verbaasd): "Daar kan ik
niet zo goed over oordelen, maar
in elk geval tref ik hier meer ge
voel voor 'R and B' aan dan in de
States. Daarom verwacht ik dat
mijn plaat het hier beter zal doen
dan in de States"
Opmerkelijke verschijning op
'Rescue' is de volslagen onbe
kende zanger John T. Bowen. Hij
is nauwelijks zo groot als de alt
sax van Big Man, maar is geze
gend met een machtige stem
Zijn ruige, diepe keelgeluid past
uitstekend bij het opzwepende
saxgeluid van Clemons. Die
merkt dan ook terecht op: "If my
sax could speak, it would sound
like Johnny"
Maar waar komt J.T., 36 al, van
daan. Is hij zomaar uit de hemel
komen vallen, in de handen van
Clarence Clemons?
J.T.; "Clarence en ik zijn al vele ja
ren goede vrienden. Ik heb van
alles gedaan, binnen en buiten
de muziek. Ik heb zelfs nog als
portier gewerkt in de beachclub
van Clarence in Jersey. Ik wist
dat we ooit eens samen een plaat
zouden maken. Ik heb lang moe
ten wachten, maar het is de
moeite waard geweest"
Ook voor J.T. is met zijn eerste be
zoek aan Europa een wens in ver
vulling gegaan. "Hier heb ik van
gedroomd. In '67 toen Otis Red
ding stierf, kwam er een plaat
van hem uit: 'Live in Europe'.
Een fantastisch album met een
geweldige sfeer. Toen ik die
plaat voor de eerste keer beluis
terde, dacht ik hoe fantastisch
het zou zijn om een keer naar Eu
ropa te kunnen. Nu zou ik hier
ook dolgraag willen optreden.
Clemons voegt daar aan toe: "En
die kans bestaat. Er zijn plannen
voor een Europese toer van de
Red Bank Rockers. Wanneer? Ik
heb geen idee, ergens in '84"
Waar hangt dat van af?
Clemons: "Van een heleboel facto
ren. Vooral natuurlek van wat er
met de E Street Band gebeurt.
Bruce is op dit moment bezig
lr
'Witte Waan' een hoogtepunt in Rotterdam
ROTTERDAM - Toen Huub Bals
voorstelde om de nieuwe Neder
landse speelfilm De Witte Waan
zijn wereldpremière te laten be
leven tijdens het Filmfestival
Rotterdam, vonden regisseur
Adriaan Ditvoorst en producent
Jan Vrijman dat een schitterend
idee. Maar distributeur Goedings
verbood het, omdat Film Inter
national (de „aannemer" van het
Rotterdamse gebeuren) gesubsi
dieerd wordt en Goedings' be
drijf The Movies niet.
Het is nu onzeker geworden wan
neer en door wie de Witte Waan
in roulatie gebracht zal worden,
want ondanks het kleinzielige
veto van Goedings, beleefde de
film gisteren zijn „wereld-try-
out" voor een internationaal pu
bliek in Rotterdam.
Om geen olie op het vuur te gooien,
werd de pers dringend verzocht
de recensies op te zouten, maar
er zal toch wel mogen worden
vastgesteld dat Adriaan Dit
voorst zijn twee vorige films (Fla
nagan en De mantel der liefde)
heeft overtroffen. Met de Witte
Waan wórdt een portret geleverd
van een kunstenaar die heroine
gebruikt om (als een zeearend)
boven zichzelf en de grauwe
massa „verliezers" uit te stijgen.
Het tegenbeeld van de tragische
Adviseur APhO
AMSTERDAM (ANP) - De Oost-
duitse dirigent Thomas Sander-
ling (41) is per 1 februari 1984 be
noemd tot artistiek adviseur van
het Amsterdams Philharmonich
Orkest. Hij zal in die functie een
aantal taken overnemen van An
ton Kersjes, die vorig seizoen als
chef-dirigent afscheid nam.
Sanderling dirigeerde als gastdiri-
gent orkesten in de DDR en in tal
van Westeuropese landen. In
april 1983 vestigde hij zich in
West-Duitsland. Zijn eerste op
treden met het APhO was in de
cember 1981.
OVERLEDEN - De Duitse au
teur Edzard Schaper is in een zie
kenhuis in Bern op 76-jarige leef
tijd overleden.
Edzard Schaper stelde in zijn werk
vooral de problemen van het reli
gieuze denken en handelen aan
de orde.
5,1 Ikohcc cth.
FESTIVAL
ROTTERDAM
junk waar men meestal aan
denkt bij het woord 'heroïne'.
Thorn Hoffman als de kustenaar,
staat ook nog in een Oedipus-
verhouding tot zijn moeder, een
na een verkeersongeval tot inva
liditeit gedoemde toneelvedette.
Samen lappen die twee de we
reld en de gangbare moraal aan
hun laars. De beelden van de
Witte Waan behoren tot de mooi
ste, de meest indringende die
'Rotterdam' te zien heeft gege
ven tot nu toe.
De voorstelling vond plaats in het
uitstekend gevulde Luxor-thea-
ter (900 zitplaatsen), waar maan
dag tijdens de voorstelling van
Tarkowski's Nostalgia en zondag
bij Naughty Boys publiek zelfs
op de trappen moest plaatsne
men. De schaalvergroting van
het festival blijkt een succesvol
verlopende operatie. De menigte
buitenlanders die via de Cine-M-
Art naar Rotterdam zijn getrok
ken, verlevendigen nog extra het
festivalbeeld dat niet eerder zo
veel sfeer gehad heeft als dit jaar.
Enigszins teleur stelde een dag eer
der Johan van der Keuken met
zijn nieuwe film De Tijd. Een
filmgedicht dat begint met enige
van Bert Schierbeek afkomstige
teksten over tekens van aarde en
tekens van water in aarde en nog
zo wat tekens.
De beeldtekens zijn nogal obligaat
met reeksen muren van bak
steen, betonnen schuttingen, uit
gesleten vloerdelen, stapels ka
pot glas, pilaren vol grafitti die -
en dat is wel weer aardig - opge
nomen werden via een almaar
doorrijdende camera. Opnamen
verder van de Darwiniaanse
mens als resultaat van het uit de
zee en modder gekropen zoog
dier en flauwe, obligate registra
ties van het kleine-kinderen-wor-
den-groot-soort.
De formule, elk commentaar blijft
gelukkig achterwege, heeft wel
spankracht. Dat weet Van der
Keuken wel te bewijzen. Maar je
zou je bij het geheel kunnen af
vragen waarom dit type half-ab-
stracte films toch per definitie
vergezeld moet worden door
elektronische muziek waar je ho
rendol van wordt. Die vraag
heeft hier echter geen geldig
heid, omdat Van der Keuken
juist was uitgegaan van een
reeds bestaande compositie van
Louis Andriessen. Een geldig ex
cuus dus, maar gelukkiger word
je er niet van.
Een andere markante Nederlandse
bijdrage aan het Rotterdamse
festivalprogramma, leverde Rut-
ger Hauer via zijn hoofdrol in
'Eureka', van regisseur Nikholas
Roeg die in het verleden opzien
baarde met 'Dont' look now' en
'The man who fell to earth'; mooi
gemaakte films (Roeg begon in
het vak als cameraman) met op
vallend veel ruimte voor boven
natuurlijke verbanden tussen
aardse gebeurtenissen.
'Eureka' past in het rijtje en gooit
magische stenen, kristallen bol
len, kabala, tarotkaarten en
voodoo op een hoop om de in
druk te wekken dat was voorbe
schikt. Dat Gene Hackman goud
moest vinden in Alaska en daar
door Rutger Hauer later tegen
over zich moest krijgen als een
schoonzoon die jaloers is op het
fortuin van Hackman en de mys
terieuze banden tussen Hack
man en diens beeldschone doch
ter Theresa Russell.
Het loopt uit op een uitzonderlijk
gruwelijk drama. Ondanks het
magnifieke acteren van Hack
man, Russell en Rutger Hauer
overtuigt 'Eureka' allerminst.
Pretentieuze hokus pokus. De
persconferentie van Roeg lever
de geen verhelderende inzichten
op. Wel de wetenschap dat de ci
neast Rutger Hauer ontmoet had
tijdens de opnamen van de tv-se-
rie over Albert Speer, nadat hij
de Nederlander eerder gezien
had in Turks Fruit en Soldaat
van Oranje. Hij was vooral onder
de indruk van Hauer's vermogen
om uiterlijke kracht en innerlijke
kwetsbaarheid uit te stralen en
prees zijn vermogen om uit een
rol alles te halen wat er in zit.
DEN HAAG (ANP) - Een werkgroep onder leiding van oud-CRM-
minister Hans de Boer gaat adviseren over de vraag welke gezel
schappen de eerstkomende jaren het toneelaanbod zullen moe
ten verzorgen. Minister Brinkman van WVC verwacht dat de
werkgroep vóór 1 april klaar is met haar werk en dat hij voor de
zomer er zijn oordeel over heeft gevormd en de kwestie kan
voorleggen aan o.m. de Raad voor de Kunst en de Tweede Ka
mer.
De werkgroep bestaat uit leden uit verschillende geledingen van
de toneelwereld.
De Raad voor de Kunst heeft nog niet zo lang geleden de minister
aanbevolen het toneelbestel te herzien. Volgens de opdracht aan
de werkgroep ziet de minister wel wat in de ideeën van de raad,
zoals afschaffing van subsidiëring door de ene overheid onder
voorwaarde dat de andere overheid het ook doet, meer ruimte
voor incidentele produkties en een flexibeler systeem voor het
subsidiëren van Nederlandse toneelgezelschappen.
Diverse theatermakers hebben plannen om met compleet nieuwe
gezelschappen te beginnen. Het overheidsgeld voor toneel is
evenwel beperkt. De plannen kunnen dan ook niet worden ver
wezenlijkt, tenzij er ruimte voor geschapen wordt ten koste van
bestaande gezelschappen.
De spreiding van voorstellingen over het land moet in elk geval
veilig worden gesteld, vindt Brinkman. De werkgroep zal zich
daar ook over moeten uitlaten. De spreiding lijkt steeds meer te
worden bedreigd door financiële problemen op gemeentelijk
vlak. Schouwburgen proberen meer dan voorheen de risico's
van voorstellingen op de gezelschappen af te wentelen.
met het voltooien van een nieu
we plaat. Een plaat mét de Band.
Wanneer die uitkomt, geen idee.
Ergens in '84. Hoe de plaat pre
cies zal klinken, weet ik ook niet.
Als Bruce mij nodig heeft dan
kom ik naar de studio en blaas
een partij in. Wat hij verder met
het materiaal doet, weet ik niet.
Ik kan je alleen verzekeren dat
het een echte Bruce-plaat wordt.
Met stevige rock".
Dat Clemons niet betrokken is bij
de produktie van de nieuwe el
pee van Bruce Springsteen en de
E Street Band bevestigt het ver
moeden dat de muzikale samen
werking tussen Clemons en
Springsteen, die nu ruim tien
jaar duurt, haar langste tijd heeft
gehad.
Clemons: "Onzin. Ik ben zelf de
laatste tijd veel te veel met m'n
eigen album in de weer geweest
om me met Bruce' zaken te kun
nen bemoeien. Bovendien heb
ben we zojuist met de Red Bank
Rockers een toer door de States
gedaan".
Juist ja. De leden van de E Street
Band hebben het te druk met hun
solo-activiteiten. Eerst brengt
Steve Van Zandt een eigen plaat
en vervolgens jij.
Clemons: "Nou en? In artistiek op
zicht is Bruce een geweldige
werker. Ik heb enorm veel res
pect voor 'm. Hij is meer dan een
vriend. Wij hebben elkaar voor
de eerste keer in Ashbury ont
moet. Dat was in '70 of '71. Een
soort muzikale liefde op het eer
ste gezicht. Ik was 'the missing
link' in zijn leven en hij was dat
in die van mij. Het was net alsof
we in al die jaren daarvoor, maar
een beetje hadden rondgedoold.
Vanaf het eerste moment is er
een hele hechte band tussen ons
ontstaan"
Maar Bruce is zo'n perfectionist
dat hij bijna twee jaar over het
maken van één elpee doet. Jullie
hebben dus alle tijd voor eigen
experimenten en het is best te be
grijpen dat jij, na al die jaren in
de schaduw van Bruce te hebben
geleefd, zelf eens in het voetlicht
wil stappen.
Clemons: "Als jij spelen in de E
Street Band spelen in de scha
duw van Bruce wilt noemen dan
moet jij dat weten. Ik zie het an
ders. Ik zie het als een bepaald
leven leiden, waarvan ik geniet.
En dat is alles. Punt uit.
Het gesprek dreigt abrupt te wor
den beëindigd, maar na onderge
tekende een tijdje met J.T. alleen
te hebben gelaten, keert Big Man
weer lachend terug. De onheil
spellende grijns is verdwenen.
Waarom heb jij je plaat eigenlijk
'Rescue' (verlossing, bevrijding
red.) genoemd?
Clemons: "Because my wife res
cued me from obscurity. Voordat
ik haar (de beeldschone Zweedse
Tina red.) leerde kennen, was ik
een echte killer. Dat kwam door
m'n football-verleden. Ik ben
zelfs nog semiprof geweest bij de
Newark Bears. Ik hing altijd de
bink uit. Ik speelde een keer met
een rockbandje in een of ander
zaaltje toen er een paar
het podium opkwamen die
zo tevreden waren over onze
ziek. Ze gaven ons twintig m
ten om onze biezen te pakken
Anders zouden ze de stekker
het stopcontact trekken. Ik ben
naar voren gestapt en heb gezegd
dat ik ze in dat geval alle hoeken
van de zaal zou laten zien. Vanaf
dat moment ga ik door het leven
als de Big Man. Maar dankzij Ti-
na ben ik achteraf toch best een
aardige jongen geworden".
Over football gesproken. Doe je nog
wat aan sport?
Clemons: "Jazeker. Elke keer als
ik het podium opstap. Dan is het
net alsof ik de scheidsrechter
voor het begin van de wedstrijd
hoor fluiten. De manier waarop
wij bijvoorbeeld met de E Street
Band rock roll maken is
zwaarder dan American Foot
ball. Voor de rest ben ik zeer zui
nig op mijn lichaam. Het lichaam
is namelijk de tempel waarin de
geest rondwaart. Als je lichaam
afsterft dan is je geest ook tot
sterven gedoemd. Of ik christen
ben? Jazeker. Alleen geloof ik op
m'n eigen manier. Net als Bruce
trouwens. Maar beiden geloven
we in iets. In iets waarvan Bruce
ooit heeft gezegd: 'God gave me
something I'm afraid of lose'.
Thorn Hoffman en Pirn Kambeau als zijn invalide moeder in de film 'De
Witte Waan' (fotoGPDi
1 1) Love of the Common
People - Paul Young
2 5) Fraction too much Fric
tion - Tim Finn
3 3) The Right Side Won -
What Fun
4 4) Only You - Flying Pic
kets
5 2) Love me Just a Little bit
More - Dolly Dots
6 (17) Listen to the Radio -
Tom Robinson
7 (12) Far from Over - Frank
Stallone
8 8) Wij zijn de Vuilnisman -
Andre van Duin
9 (11) Obsession - Vanessa
10 (13) Als je Wint - H. Vrienten
en H. Brood
11 (20) Zwart Wit - Frank Boeij-
en Groep
12 (14) Fragezeichen - Nena
13 (28) You are Beautiful - Chic
14 (18) Dolly the Doll - Babe
15 7) Thuis ben - Hans de
Booy
16 (19) Nobody Told Me - John
Lennon
17 (16) Oude liefde roest niet -
V.O.F. De Kunst
18 (23) Let's Break - Master Ge
nius
19 6) You Are - Dolly Parton
20 Radio Ga Ga - Queen
21 A Rockin' Good Way - S.
Stevens en B. Tyler
22 Macho - Doe Maar
23 (24) Let no Man put us Under
- First Choice
24 9) Thriller - Michael Jack-
25 (10) Let's Stay Together - Ti
na Turner
26 (35) Wishful Thinking - Chi
na Crisis
27 (15) Love is a Golden Ring -
The Cats
28 (34) Sugar Sugar Baby -
Highway
29 (33) The Universal Song -
Kim Carnes
30 Relax - Frankie Goes to
Hollywood
31 Guardian Angel - Mas
querade
32 (27) Starting at the End - Do
ris D and the Pins
33 How About It - M.D.M.C.
34 (25) Reggae Night - Jimmy
Cliff
35 (32) Pipes of Peace - Paul
McCartney
36 (36) Steamhammer Sam - In-
taferon
37 (21) Eenvoud - Goede Doel
38 (22) My oh My - Slade
39 (26) I got Rhythm - The
Broads
40 (29) Ole en Marie doet niet
mee - Havenzangers
DEN HAAG (ANP) - Gezamenlijke huisvesting van het Neder
lands Danstheater en het Residentie-Orkest aan het Spui in Den
Haag zal meer kosten dan de 25 miljoen gulden waarvan het
ministerie van WVC uitgaat. Volgens een rapport van een ge
meentelijke werkgroep kost gezamenlijke huisvesting tussen de
25,8 en de 27,5 miljoen gulden. Als de gemeente besluit tot het
combinatieplan zou zij er goed aan doen om by het ministerie
een hogere bijdrage te vragen dan de toegewezen 7,75 miljoen
gulden, zo betoogt de werkgroep.
Het rapport geeft drie mogelijkheden om uit de huivestingsperi-
kelen te geraken: niet bouwen, het bouwen van een balletzaal in
Schevenignen en een concertzaal aan'het Spui en tenslotte het
bouwen van een combinatieplan in drie varianten.
Nieuwbouw voor de twee gezelschappen zou in alle gevallen lei
den tot financiële problemen voor het Congresgebouw, waar nu
het RO concerteert, en het Circustheater, op het ogenblik uit
valsbasis van het NDT.
In het rapport wordt nog geen uiteindelijke voorkeur voor een van
de drie varianten aangegeven. Er worden wel stedebouwkundi-
ge en culturele argumenten genoemd voor een combinatieplan.
De belangrijkste hiervan zijn dat Den Haag een culturele cen
trumfunctie moet blijven vervullen en dat het Spui voor elke
vorm van vervoer gemakkelijk bereikbaar is.
Het rapport van de werkgroep wordt de komende week bespro
ken binnen het college van B en W van Den Haag. Voor half
februari wil de minister van WVC weten of Den Haag het aan
bod van 7,75 mihoen gulden voor een combinatiegebouw accep
teert. Op het ministerie houdt men voorals nog geen rekening
met verhoogde financiële verlangens van de gemeente, zo deel
de een woordvoerster gisteravond mee.
