Egypte weer lid
Islamitisch kamp
c
Spanje wil Europese aanpak terrorisme
Jordanië wil banden aanhalen
Nieuwe gevechten rond Beiroet
Raad van Europa wacht
met "besluit" Turkije
VS bereid tot één
gesprek in Genève
JINSDAG 31 JANUARI 1984
2AIRO (UPI/Rtr/AFP/AP) Egypte wordt weer lid van de Islamitische Conferentie, de
organisatie die het land vijf jaar geleden schorste na de vredesakkoorden met Israël.
Na een twee uur durend overleg met een delegatie van de ICO deelde de Egyptische
president Moebarak journalisten mee de uitnodiging om weer lid te worden te zullen
aanvaarden.
Buitenland
LONDEN - De Britse premier
vrouw Thatcher hoeft niets te
zeggen over de rol van haar zoon
Mark bij een bouwcontract in
Oman, waarvoor ook de premier
zelf zich sterk heeft gemaakt. Dat
heeft de 'speaker' (voorzitter)
van het Lagerhuis bepaald.
door
Henk Dam
Twee weken geleden kwam voor
het eerst in het nieuws, dat me
vrouw Thatcher in 1981 bij de re
gering van de oliestaat Oman
had gepleit voor een order voor
een Brits bedrijf, waaraan haar
zoon Mark op dat moment met
het oog op diezelfde opdracht als
adviseur verbonden was.
Geen antwoord
op vragen rond
zoon Thatcher
Het ging om de bouw van een uni
versiteit, een opdracht waarmee
een bedrag van 1,4 miljard gul
den gemoeid was. Wat vast staat,
is dat Mark zijn moeder twee
keer tijdens haar officiële bezoek
aan Oman heeft opgezocht. Wat
toen is besproken, heeft de pre
mier nooit willen zeggen.
Op vragen die Labour-parlementa-
riërs de afgelopen weken in het
Lagerhuis op haar hebben afge
vuurd, heeft de premier steeds
geweigerd een antwoord te ge
ven. Haar voornaamste argu
ment was, dat zij zich niet geroe
pen voelt de zaken van haar kin
deren publiekelijk te bespreken.
Een antwoord op een vraag als:
„Hoeveel heeft Mark Thatcher
aan de opdracht verdiend, en in
hoeverre heeft hij de order kun
nen binnenslepen dankzij de be
moeienissen van zijn moeder?"
is dan ook nooitgegeven, en
hoeft nu ook officieel niet te wor
den gegeven.
De 'speaker' van het Lagerhuis
heeft gisteren namelijk ver
klaard, dat de regels van het La
gerhuis voorschrijven, dat de le
den daarvan (en dat is de pre
mier) alleen maar vragen over de
belangen van familieleden hoe
ven te beantwoorden als die door
specifieke voorkennis van het
Lagerhuislid koerswinsten zou
den kunnen behalen.
Een hoge afvaardiging van de Isla
mitische Conferentie Organisatie
(ICO) kwam gisteren in Cairo aan
om Egypte te vragen zijn plaats
in deze organisatie weer in te ne
men. De delegatie, onder leiding
van de Guinese premier Ahmed
Sekou Toure, werd op het vlieg
veld verwelkomd door Moeba
rak.
Tijdens de onlangs gehouden top
conferentie van Islamitische lan
den in de Marokkaanse stad Casa
Blanca besloot de ICO Egypte te
vragen zijn zetel in de organisatie
weer in te nemen. De ICO schort
te vijf jaar geleden Egyptes lid
maatschap op uit protest tegen
het door Egypte en Israël geslo
ten vredesverdrag.
De aankomst van de delegatie op
het vliegveld van Cairo werd di
rect uitgezonden door de Egypti
sche radio. Dit wijst volgens
waarnemers op het grote belang
dat Egypte hecht aan het lid
maatschap van deze organisatie.
De onlangs benoemde Jordaanse
premier, Ahmad Obeidat, heeft
gisteren verklaard dat zijn nieu
we regering zal streven naar de
wederopneming van Egypte in
het Arabische kamp en een
volksleger van reservisten zal op
bouwen als steun achter het le
ger.
Obeidat zei dit in de regerings
verklaring, de eerste van een Jor
daanse premier voor het parle
ment sinds tien jaar. Hij noemde
het noodzakelijk "het plan van
de (Israëlische) vijand te torpe
deren Egypte geheel van de Ara
bische natie te isoleren". De Jor
daanse premier wees erop dat
het besluit Egypte uit te stoten
nadat Cairo de Camp David-ak-
koorden tekende, werd genomen
"in de hoop dat Egypte zijn posi
tie zou herzien en zijn rol onder
de zusters (Arabische staten)
weer zou opnemen". "Vandaag
de dag is een Egyptisch beleid
ontstaan dat open is naar de Ara
bische wereld en bruggen ernaar
bouwt", zei Obeidat.
Nu Egypte zijn positie in de Arabi
sche wereld stap voor stap her
wint, probeert de regering in Cai
ro ook de banden met Afrikaanse
landen ten zuiden van de Sahara
aan te halen. President Moeba
rak begint vandaag aan een reis
van acht dagen naar vier Afri
kaanse landen, bedoeld om de
betrekkingen met die staten op
economisch en militair gebied te
verbeteren. Zaïre is het eerste
land dat Moebarak aandoet en
daarna gaat hij naar Kenia, So
malië en Tanzania.
BEIROET - Een Amerikaanse ma
rinier is gisteren om het leven ge
komen tijdens nieuwe hevige ge
vechten rond de zuidelijke bui
tenwijken van de Libanese
hoofdstad Beiroet. Drie andere
VS verzwijgen
kernproeven
WASHINGTON (AFP) - De Ame
rikaanse regering heeft om vei
ligheidsredenen besloten niet
langer alle ondergrondse kern
proeven te melden. Dat heeft een
hoge Amerikaanse functionaris,
die anoniem wilde blijven, giste
ren meegedeeld. Zondag bericht
te de New York Times dat de re
gering het afgelopen jaar een on
bekend aantal proeven met klei
ne kernladingen heeft verzwe
gen.
Volgens de functionaris werd de
beslissing vorig nsgaar genomen
nadat een anti-nucleaire actie
groep een "gedeeltelijk geslaag
de poging" had ondernomen op
een terrein voor kernproeven
door te dringen.
mariniers raakten gewond. De
gevechten, die 's ochtends rond
een uur of negen begonnen en
sporadisch de hele dag voort
duurden, maakten een abrupt
eind aan een week van vrijwel
ongekende rust en vrede in Bei
roet.
Amerikaanse mariniers, die deel
uitmaken van de multinationale
troepenmacht in Beiroet, scho
ten terug met tanks, mortieren
door
Aernout van Lynden
en zware machinegeweren nadat
scherpschutters in de zuidelijke
buitenwijken van Beiroet hen
onder vuur hadden genomen.
De Amerikanen zijn ingegraven
rond het internationale vliegveld
van Beiroet net ten zuiden van
de buitenwijken, die onder con
trole staan van de radikale sjiieti-
sche militie Amal. Volgens Amal
zijn zeker drie mensen gedood
en ruim 20 gewond in de buiten
wijken toen de Amerikanen te
rugschoten.
Behalve de posities van de Amen-
kanen en het Libanese leger is
ook het internationale vliegveld
van Beiroet met mortier- en artil
lerievuur bestookt. Tot twee
maal toe moest het vliegveld eni
ge tijd gesloten worden. Hoewel
de schade beperkt bleef, raakten
twee mensen gewond toen zij
buiten verrast werden door een
salvo mortiergranaten.
Gedurende de nacht van zondag
op maandag waren nieuwe ge
vechten uitgebroken in de ber
gen ten zuidoosten van Beiroet
tussen het Libanese leger en de
militie van de Druzen. Dit soort
gevechten en artillerieduels zijn
sinds september vorig jaar, toen
de Druzen de bergen ten zuid
oosten van Beiroet op hun chris
ten-tegenstanders en het leger
veroverden, vrijwel aan de orde
van de dag. Het was de afgelopen
week echter vooral rustig geble
ven door het uitermate slechte
weer.
Deze nieuwe uitbarsting van ge
weld rond het zuiden van Beiroet
komt op een moment van vrijwel
algehele impasse. Hoewel de Sa-
oedische bemiddelaar in het Li
banese conflict, Rafik Hariri, zo
wel als de Amerikaanse speciale
afgezant in het Midden-Oosten,
Donald Rumsfeld, hun bespre
kingen met de Syrische regering
en de leiders van de Libanese op
positie voortzetten, zijn er steeds
minder tekenen dat de drie
maanden oude patstelling tussen
de oppositie en de regering in
Beiroet doorbroken zal worden.
Agapito, de broer van de vermoorde Philippijnse oppositieleider Benigno Aquino onderhandelde gisteren met
regeringsfunctionarissen over de wens van zeker tienduizend van zijn aanhangers om in mars naar het vlieg
veld te lopen waar de aanslag afgelopen zomer plaats had. Een akkoord is uitgebleven, maar de demonstranten
laten zich niet weerhouden, aldus Agapito tweede van links). (foto ap>
Klarsfeld
zoekt ook
naar Mengele
SANTIAGO (AFP) - Beate
Klarsfeld, die zich sinds 19 ja
nuari in Chili bevindt om de
uitlevering te bewerkstelli
gen van de nazi-oorlogsmis
dadiger Walter Rauff, gaat
ook naar Paraguay waar vol
gens haar Josef Mengele, één
van de irleest gezochte nazi's,
woont. Dit heeft zij gisteren
in Santiago bekendgemaakt.
Volgens mevrouw Klarsfeld
woont Mengele in Asuncion,
waar hij aanzienlijke be
scherming en steun geniet.
De 73-jarige Mengele, arts en
filosoof, bijgenaamd "de en
gel des doods", wordt er on
der meer van beschuldigd tij
dens de Tweede Wereldoor
log de massamoord op joden,
zigeuneurs en tegenstanders
van Hitier te hebben georga
niseerd in het concentratie
kamp Auschwitz.
WASHINGTON (AFP/Reuter) -
De Verenigde Staten zijn bereid
een eventuele samenvoeging van
de onderhandelingen in Genève
over de euroraketten (INF) en
die over de strategische bewape
ning (Start) in overweging te ne
men als de Sowjet-Unie een der
gelijk voorstel zou doen. Dit liet
de leider van de Amerikaanse de
legatie op de Start-besprekingen,
Edward Rowny, gisteren door
schemeren.
Na een onderhoud met president
Reagan herinnerde Rowny er in
een gesprek met journalisten aan
dat de Verenigde Staten in prin
cipe geen voorstander van een
dergelijke samenvoeging zijn.
"Maar als de Sowjets zeggen dat
Op de vraag of hij, voor het eerst,
de deur opende voor een even
tuele samensmelting van de twee
series onderhandelingen ant
woordde Rowny: "dat is juist,
doch het is niet ons beleid een
dergelijke fusie voor te stellen en
wij denken ook niet dat zoiets
het probleem zou oplossen".
De Amerikaanse onderhandelaar
zei dat de president van mening
was dat bij de Start-besprekin
gen, die vorige maand werden
opgeschort, "meer voortgang is
bereikt dan algemeen gedacht
wordt".
Massamoord op
vluchtelingen
KOEALA LOEMPOER (AP) - Pi
raten opererend in Zuidoostazia-
tische wateren hebben de afgelo
pen drie maanden tenminste 104
Vietnamese vluchtelingen ge
dood. Dit is bekend gemaakt
door D. Bayandor, de regionale
vertegenwoordiger van het hoge
commissariaat voor de vluchte
lingen van de Verenigde Naties,
UNHCR
Zeven Vietnamezen worden nog
vermist en 22 anderen werden
door de piraten ontvoerd, zo ver
klaarde Bayandor tijdens een
ontmoeting van vluchtelingen-
functionarissen in Koeala Loem-
poer.
Functionarissen van de UNHCR
en de Maleisische regering ver
klaarden eerder dat de meeste pi
raten van Thaise afkomst zijn en
opereren in internationale wate
ren, waar geen enkele natie
rechtsbevoegdheid bezit.
De piraten beschikken veelal over
boten met krachtige motoren. Zij
komen eenvoudig langszij en be
roven de vluchtelingen in hun
meestal schamele scheepjes.
Bayandor zei dat Vietnam weinig
doet om de stroom vluchtelingen
tegen te houden, ondanks oproe
pen van de wereldgemeenschap
daartoe.
Nieuw voorstel
Gaddafi voor
regeling Tsjaad
TRIPOLI (DPA) - De Libische lei
der kolonel Muammar Gaddafi,
denkt ter oplossing van de kwes
tie Tsjaad kennelijk aan onder
handelingen met Parijs en sluit
een regeling, waarbij er in plaats
van de onverzoenlijke tegenstan
ders Goukouni Weddeye en His-
sène Habre een nieuwe man aan
de leiding komt niet uit Dit is
gisteren gebleken in een vraag
gesprek voor de Franse radio. In
diplomatieke kringen in Tripoli
werd een spoedig bezoek van de
Franse minister van buitenland
se zaken, Claude Cheysson, ver
wacht.
Libië heeft alleen militaire advi
seurs en geen troepen in Tsjaad,
zo zei Gaddafi. De verlegging
van de grens van de Franse inter
ventiezone honderd kilometer
naar het noorden zei hij niet van
betekenis te achten. Als Franse
troepen echter zouden oprukken
naar Oum Chalouba zou een di
recte confrontatie met de troe
pen van Weddeye, die het noor
den van het land beheersen en
strijden tegen de door Frankrijk
gesteunde Tsjadische regering
van president Habre in het
zuiden, onvermijdelijk worden.
Libië kan Weddeye nu ook niet
meer afhouden van aanvallen op
de Franse 'bezettingstroepen', zo
zei hy.
De mogelijkheid van een militaire
confrontatie tussen Libië en
Frankrijk sloot Gaddafi uit. De
Franse bevolking zou naar zijn
oordeel zeker niet bereid zijn tot
een nieuwe Algerijnse oorlog of
een herhaling van de nederlaag
van Dien Bien Phoe in Indo-Chi-
STRAATSBURG (GPD) - De
Raad van Europa heeft nog geen
besluit genomen over de uitslui
ting van Turkije. Op voorstel van
de politieke en juridische com
missies lijkt de Raad een defini
tief oordeel te willen uitstellen
tot na de komende gemeente
raadsverkiezingen in Turkije. In
de tussentijd zal een speciale
commissie een nieuw onderzoek
moeten instellen naar de situatie
van de mensenrechten onder de
militaire dictatuur van generaal
Evren.
De Raad, waarin parlementariërs
van 21 Europese landen verte
genwoordigd zijn, besloot giste
ren om nog deze week een poli
tiek onderzoek naar de geloofs
brieven van de 12 Turkse af-
gevaardigden te beginnen. In de
tussentijd nemen de Turkse par
lementariërs normaal aan alle de
batten in de Raad en de commis
sies deel. Wel hebben zy toege
zegd zich uiterst terughoudend
te zullen opstellen.
Al in september van het afgelopen
jaar sprak de Raad met een twee
derde meerderheid uit dat de
Turkse verkiezingen van novem
ber jl. niet democratisch waren.
Omdat een aantal partijen niet
aan deze algemene verkiezingen
mochten deelnemen, sprak de
Raad uit dat ook de Turkse af
gevaardigde niet op een demo
cratische wyze gekozen konden
zijn en dus geen zitting in de
Raad mochten nemen.
Sindsdien is echter gebleken dat
de verkiezingen van november
een redelijk grote opkomst te
zien gaven, en dat deze ook op
een behoorlijke wyze verlopen
zijn. Latere onderzoeken hebben
uitgewezen dat de mensenrech
ten in Turkije minder aangetast
lijken te worden dan eerder was
aangenomen.
ADVERTENTIE
De Christelijke Technische
School 'Vijf Meilaan' en de
School voor Huishoud- en Nijver
heidsonderwijs 'Boshuizen' te
Leiden, zullen per 1 augustus
1984 samen verdergaan als
^ONDRI^N SCHOLENGEMEENSCHAP
p* Wilt u zowel ons technisch
■'oV onderwijs als ons huishoud-en
V-* nijverheidsonderwijs in vol bedrijf
zien, kom dan met uw kinderen
naar ons
OPEN HUIS op 3 februari
U bent van 14.00 16.00 uur en 19.00 21.00
uur van harte welkom op de CTS aan de Vijf
Meilaan te Leiden, ingang Johan Wagenaar-
laan. Telefoon 071 760200.
Wij geven u tijdens ons Open Huis graag alle
inlichtingen over de mogelijkheden van onze
school voor uw zoon of dochter.
MADRID - De Spaanse premier
Felipe Gonzalez zal vandaag de
Raad van Europa in Straats
burg officieel voorstellen op
korte termijn een Europese
conferentie te beleggen ter be
strijding van het terrorisme.
Zelden zal de Spaanse rege
ringsleider meer reden hebben
gehad om dit thema urgent aan
de orde te stellen: de moord op
luitenant-generaal Quintana
Lacaci, die afgelopen zondag
in Madrid werd doodgescho
ten, doet het Spaanse leger op
nieuw op zijn grondvesten tril
len, terwijl extreem-rechts de
aanslag dankbaar aangrijpt om
de democratie als inefficiënt af
te schilderen.
door
Gerrit Jan Hoek
De aanslag op luitenant-generaal
Quintana komt de socialisten
uitermate slecht uit. Namelijk
juist op het moment dat het
energieke anti-terreurbeleid
van het socialistische kabinet
de eerste vruchten leek af te
gaan werpen. De strategie van
Gonzalez om de Baskische af
scheidingsbeweging ETA aan
te pakken, de terreurorganisa
tie die volgens de Spaanse pre
mier de grootste bedreiging
vormt voor de democratie,
loopt over drie schijven. In de
eerste plaats de anti-terreur
maatregelen, die ondanks dat
deze op de rand balanceren
van het constitutioneel oirba-
re, het afgelopen najaar door
het parlement werden aange
nomen met inbegrip van de
Baskische nationalistische
partij PNV.
Naast de politionele maatrege
len, zoals onlangs de razzia in
Toloza en de arrestatie van 10
ETA-militanten, hebben de so
cialisten ook gezocht naar een
politieke oplossing. De eerste,
bijna clandestiene akkoorden
van begin 1981 tussen de voor
malige minister van binnen-
Premier Felipe Ganzales woonde gisteren de begrafenisplechtigheid
bij van de vermoorde generaal Quintana. (foto upd
landse zaken, Roson, en de
Baskische parlementariër
Bandres over gratie en sociale
reintegratie van ETA-militan
ten, die zich niet aan bloedmis-
drijven hadden schuldig ge
maakt, hebben de socialisten
verder uitgebreid. Momenteel
wordt onderhandeld over de
gevallen van ongeveer 800
ETA-leden, die uit de gevange
nis zullen worden ontslagen of
ongehinderd uit ballingschap
terug kunnen keren, mits zij de
gewapende actie als politiek
middel af zullen 2
Tenslotte is Gonzalez ook op in
ternationaal niveau actief. De
permanente druk op de Franse
regering om eindelijk de in
Zuidwest-Frankrijk verblij
vende ETA-leden, die voldoen
de bewegingsvrijheid genoten
om bij tijd en wijle de grens
over te wippen om in Spanje
een aanslag te plegen, resul
teerde begin deze maand in de
uitwijzing van zes top-figuren
van de ETA naar Zuid-Ameri-
ka en de deportatie naar ande
re delen van Frankrijk van een
twintigtal andere ETA-militan-
ten.
Minder succesvol was Gonzales
alleen bij zijn pogingen om de
conventie ter bestrijding van
terrorisme, daterend uit 1977
een bredere acceptatie te ge
ven: de meeste landen hebben
tot dusver de conventie niet
geratificeerd vanwege proble
men rond uitlevering van
eventuele terroristen.
De optimistische geluiden die na
deze eerste successen in jaren
tegen de ETA te beluisteren
vielen, dat de ETA op zijn laat
ste benen zou lopen en rijp zou
zijn voor de genadeklap, zijn
na de moord op luitenant-ge
neraal Quintana weer ver
stomd. Stuiptrekkingen of
niet, de nieuwe aanslag komt
zeker niet als een verrassing.
Voor de ETA was het een zaak
van lijfbehoud om de buiten
wereld en de achterban in Bas
kenland te bewijzen dat de or
ganisatie, hoewel van alle kan
ten belaagd, nog in staat is om
een klinkende slag uit te delen.
Het uitblijven van een geweldda
dige reactie als wraak op de po
litieacties in Baskenland en de
uitwijzing van de ETA-leden
uit Frankrijk, zal hoogst waar
schijnlijk ook zijn weerslag
hebben gehad op het resultaat
van de politieke steunpilaar
van de ETA, Herri Batasuna,
bij de regionale verkiezingen
in Baskenland op 26 februari
Tenslotte bezorgt de ontwikke
ling van een tolerante houding
van de autoriteiten jegens de
Baskische „spijtoptanten" de
harde ETA-kern grote kopzor
gen. Immers doordat talrijke
ETA-leden openlijk de gewa
pende actie afkeuren, dreigt de
harde kern steeds meer te slin
ken en nog verder in een uit
zichtloos isolement gedreven
te worden. De ETA-haviken
weten als geen ander dat een
aanslag nieuwe obstakels op
werpt om de gratieregeling
verder ten uitvoer te brengen.
De nieuwe aanslag op luitenant-
generaal Quintana betekent
echter ook koren op de molen
van extreem-rechtse groepen.
De laatste maanden is in het
extreem-rechtse plaatsje El Al
cazar de campagne tegen de
socialisten en het democrati
sche staatsbestel weer tot
hoogten opgevoerd, die doen
herinneren aan de periode vlak
voor de mislukte staatsgreep
van februari 1981. In schreeu
wende koppen wordt het alar
misme gepredikt, de criminali
teit aan de kaak gesteld, de ca
tastrofe van de Spaanse econo
mie wordt voorspeld, terwijl
een algemene nationale sta
king het land definitief in een
chaos zal herschoppen.
De moord op de hoge militair is
in deze kringen het sluitende
bewijs, dat tot dusverre geno
men maatregelen volstrekt
geen zoden aan de dijk zetten
om het terrorisme uit te roeien.
Wat alleen te bereiken is vol
gens een „energiek beleid",
niet alleen een eufemisme voor
het afkondigen van de staat
van beleg in Baskenland maar
ook van een verandering van
het politieke systeem. In offi
ciële kringen houdt men intus
sen zijn hart vast dat de anti-
terreurorganisatie GAL net als
eind vorig jaar, toen in Frans-
Baskenland twee ETA-leden
geliquideerd werden, repre
sailles gaat uitvoeren.
Daarmee dreigt een nieuwe spi
raal van geweld op gang ge
bracht te worden, die niet al
leen het voorzichtige beleid
van de afgelopen jaren jegens
het uiterst gevoelige Basken
land teniet zou doen, maar te
vens de ultra-rechtse sectoren
een motief zou verschaffen om
een nieuwe poging te wagen
om de democratie te ondergra-
Belangrijke factor daarbij is de
heersende onvrede bij veel mi
litairen, gefrustreerd over de
stroomlijning van het officie
renbestand via de recent door
gevoerde hervormingswet van
het leger, de lage salarissen en
het verouderde ontoereikende
materieel. De dirigent van
nieuwe ultra-rechtse campag
ne lijkt de omstreden indus
trieel Ruiz Mateus te zijn, die
uit wrok over de nationalise
ring van zijn zakelijk impe
rium aangekondigd heeft op 23
februari a.s. (wanneer het pre
cies een jaar geleden is dat het
imperium aan hem werd ont
nomen) uit de school te klap
pen en pijnlijke politieke ach
tergronden te onthullen, als op
die datum zijn afgebrokkelde
concern niet is teruggegeven.
Maar 23 februari is toevallig
ook de dag dat de ultra's hun
mislukte coup herdenken.
