Justitie sluit
gamalenbedrijf
Thuis bevallen moet kunnen
Verdacht van besmetting
Congres D'66 wijst
partij-aanduiding af
Gamalenhandelaar:
'Ik ben zondebok'
Molukkers bekijken problemen
Voor sportieve, actieve mensen.
Congres tegen toeneming ziekenhuisopname
Ook Italië
weert vlees
uit Nederland
MAANDAG 23 JANUARI 1984
VOLENDAM (ANP) Het Openbaar Ministerie in Amsterdam heeft vrijdagmiddag bij
een bedrijf in Volendam een opslagruimte met een partij garnalen laten verzegelen,
"omdat er aanwijzingen waren dat die is besmet met de shigella-bacil en mogelijk te
maken heeft met de veertien sterfgevallen". Dit heeft officier van justitie mr. H.P.
Wooldrik zaterdag bevestigd.
De Keuringsdienst van Waren in
Alkmaar onderzoekt in zijn labo
ratorium momenteel de garna
len. Daarmee zijn waarschijnlijk
enkele dagen gemoeid aangezien
het een bijzonder moeizaam on
derzoek betreft.
Het gaat om een partij garnalen
van enkele tonnen. Hoe groot de
hoeveelheid precies is was zater
dag nog niet bekend. Mr. Wool
drik wilde de naam van het Vo-
lendamse bedrijf niet vrijgeven.
Als later b^jkt dat er met deze
garnalen niets aan de hand is,
kan het bedrijf wel inpakken, al
dus de officier van justitie.
Dezelfde dag werd echter bekend
dat het om de firma Crevettes
gaat. Directeur B. Mooijer heeft
dat zaterdagmiddag desgevraagd
bevestigd. Volgens hem is er
geen enkele reden om aan te ne
men dat zijn partij garnalen is be
smet met de shigella-bacterie.
In de opslagruimte van Crevettes
ligt 30 ton garnalen. Deze zijn in
verschillende zendingen vanaf
oktober vorig jaar ingevoerd uit
Maleisië. Volgens directeur
Mooijer heeft zijn bedrijf, vol
daan aan alle voorschriften met
betrekking tot het invoeren van
garnalen. Zo heeft hij - naar ei
gen zeggen - certificaten van
oorsprong, gezondheidsverkla
ringen en bacteriologische test-
rapporten van de Maleisische
overheid.
Mooijer zegt dat aankomst van de
zendingen te hebben gemeld bij
de haringcontroledienst, die
monsters heeft genomen. Die
monsters zijn goedgekeurd, al
dus Mooijer.
Als blijkt dat de shigella-bacterie
wordt gevonden in zijn garnalen,
dan is de fimra Crevettes niet
verantwoordelijk maar het mi-
BIDDINGSHUIZEN (GPD) - De
meerderheid van het D'66-con-
gres heeft zaterdag een „nadere
aanduiding" voor de partij afge
wezen. Hiermee is een eind geko
men aan een lange discussie ifi
de partij over de noodzaak van
een ondertitel om zo D'66 naar
buiten beter herkenbaar te ma
ken.
Groot voorstander van een etiket is
oud-kamerlid en campagnelei
der Jan Veldhuizen. Volgens
hem is het „nuttig en nodig" de
filosofie van D'66 nader aan te
duiden met het predikaat 'links
liberaal'
„We moeten met beide beentjes op
de grond komen. Een politieke
partij kan niet zonder gangbare
aanduiding. Daarin moeten we
aangeven waar we staan om de
kiezers aan te trekken. We moe
ten onze identiteit niet blijven
verhullen", aldus Veldhuizen,
gesteund door Erwin Nypels,
D'66-kamerlid, en Gerrit Jan
Wolffensperger, Amsterdams
wethouder.
Het partijbestuur is steeds tegen
het opplakken van een etiket ge
weest. Volgens het bestuur zou
het gaan werken „als een har
nas". Bovendien moeten niet de
D'66-leden die tegen zijn, met
een etiket worden opgezadeld
waarin zij zich niet kunnen vin
den, aldus het partijbestuur.
Ook oud-minister Hans van Mierlo
toonde zich tegenstander van het
voorstel van Veldhuizen. „Een
etiket is dé manier om D'66 klein
te houden. Het is niet nodig dat
we groot worden, maar het is ook
niet nodig dat we klein blijven",
zei hij.
Bij de stemming over de motie-
Veldhuizen bleek een geringe
meerderheid van de 250 Demo
craten die naar het congres in de
Flevohof waren gekomen, tegen.
Een motie waarin slechts werd
gevraagd om het gebruik van het
etiket 'links-liberaal' te accepte
ren zonder het aan iedereen op te
leggen, verwierf evenmin een
meerderheid.
Ook verwierpen de Democraten
een motie van oud-kamerlid Aad
Nuis, waarin een poging werd
gedaan de plaats van D'66 in de
politiek aan te geven. Een soort
gelijk voorstel van het hoofdbe
stuur ging eveneens de mist in.
De ledenvergadering besloot tot de
oprichting van een jongerenver
eniging Jonge Democraten. In
1978 werd een eerste voorstel tot
de oprichting van een aparte jon
gerenorganisatie afgewezen. Het
partijbestuur benadrukte dat
D'66 de afgelopen twee jaar nau
welijks jonge kiezers heeft weten
te binden. Dat moet door een
goed functionerende jongerenor
ganisatie veranderen.
In zijn rede tot het congres haalde
fractievoorzitter Maarten Eng-
wirda scherp uit naar de PvdA.
Volgens de Democraat voert de
PvdA een 'ongeloofwaardige' op
positie. De socialisten properen
„munt te slaan uit de maatschap
pelijke ontevredenheid, die het
gevolg is van het beleid van het
kabinet-Lubbers". Maar daarbij
lukt het de PvdA niet met een ei
gen, echt alternatief beleid te ko
men, zei Engwirda.
nisterie van volksgezondheid die
de regels heeft opgesteld, stelt
Mooijer. Hij heeft inmiddels ont
slag aangevraagd voor zijn negen
personeelsleden en overweegt
een schadeclaim in te dienen bij
de overheid.
CDA/PvdA:
meer goedkope
hartoperaties
en lager loon
DEN HAAG (GPD) - Het CDA en
de PvdA willen dat er in ons land
meer hartoperaties worden ver
richt. Maar ze moeten ook goed
koper worden. Daartoe moeten
onder meer de salarissen van de
hartchirurgen lager worden. Ge
dacht wordt aan een zogenoemd
norminkomen van ongeveer
twee ton. Deze ideëen zullen
donderdag in een debat in de
Tweede Kamer te berde bren
gen.
Een en ander kwam naar voren tij
dens een discussie die zaterdag
in het TROS-radioprogramma
„Kamerbreed" werd gevoerd
tussen de kamerleden mevrouw
Muller-Van Ast (PvdA) en Lan-
sink (CDA). Deze week be
spreekt de Kamer de notitie over
de ontwikkeling van de hartchi-
rurgie die staatssecretaris Van
der Reijden (volksgezondheid)
onlangs voorlegde. Daarin staat
onder meer dat het aantal hart
operaties van bijna 8.000 nu tot
9.000 in 1986 moet worden opge
voerd.
PvdA en CDA lijken het erover
eens dat de gemiddelde operatie
kosten van f25.000 tot f 15.000 of
f 18.000 kunnen worden terugge
bracht. In die richting koerst de
staatssecretaris ook, maar hij
knoopt er geen beschouwingen
over de salarissen aan vast. Dat
zullen de socialisten in ieder ge
val wel doen, zei mevrouw Mul
ler. Ook het CDA wil de inko
menskant belicht hebben.
Lansink stelde dat de houding van
medische specialisten zal moe
ten veranderen. In dit verband
kritiseerde hij het feit dat hoogle
raren in academische ziekenhui
zen opereren en dan een toeslag
van 25 procent „vangen". PvdA
en CDA zijn het er overigens (al
enige tijd) over eens dat alle spe
cialisten in dienstverband moe
ten.
DRUGSHANDEL (AP) - Een 36-
jarige Nederlander is in de stad
Ormond Beach in Florida door
de Amerikaanse politie opgepakt
op beschuldiging van drugshan
del. Hij zou de leider zijn geweest
van een bende die voor 12 mil
joen dollar aan hasjies naar Ne
derland zou hebben gesmok
keld.
Binnenland
VOLENDAM (GPD) - Omdat hij
een aanhoudende stroom journa
listen te verwerken kreeg, zette
Bruin Mooijer-Puul dit week
eind zijn commentaar op de ver
zegeling van zijn gamalenhandel
maar op papier. De hele Neder
landse pers toonde belangstel
ling voor de man die door het
Openbaar Ministerie is gedood
verfd als hoofdverdachte in de
garnalenaffaire, die aan veertien
mensen het leven zou hebben ge
kost. Mooijer zelf spreekt liever
over zondebok dan over ver
dachte. „Er is nog geen letter be
wijs, maar ik kan intussen wel
mijn bedrijf opdoeken".
Schamper reageert hij op de op
merking van officier van justitie
mr. Wooldrik, die zaterdag niet
wilde zeggen welk Volendams
bedrijf op zijn bevel vrijdag
avond was verzegeld. Mocht la
ter blijken dat er met de verze
gelde partij garnalen niets aan de
hand is, dan kan het bedrijf wel
inpakken, was zijn redenering.
„Dat is dus precies wat er nu ge
beurt", zegt de directeur van Cre
vettes. „Wij zijn namelijk het eni
ge Volendamse bedrijf dat op
grote schaal in rose Maleisische
garnalen handelt. Ik heb ge
vraagd om bewijzen of een dui
delijke reden voor het verzegelen
van mijn vriescel maar die heb ik
niet gekregen. Vreemd dat dat
kan, maar inmiddels is er wel een
zondebok gevonden".
Mooijer bevestigt dat het Open
baar Ministerie kennelijk de han
delsroute van de garnalen in het
Utrechtse bejaardentehuis heeft
teruggevolgd en by hem is uitge
komen. Ook het spoor van de dy-
senteriegevallen op de Edamse
lts leidt via visschotels van een
restaurant naar Crevettes. Maar
dat bewijst nog niets zegt hij.
Enerzijds omdat nog altijd niet
vast staat dat de sterftegevallen
werkelijk aan het eten van be
smette garnalen is te wijten, an
derzijds omdat in zijn resterende
voorraad geen shigella-bacteriën
zijn gevonden. „Die dertig ton
rose garnalen die nu verzegeld
zijn, willen ze zeker gaan bemon
steren. Maar dat is al tientallen
keren gedaan de afgelopen tien
dagen! Zonder dat er iets is ge
vonden".
Dat men snel tot verzegeling is
overgegaan omdat hij op het
punt zou staan de partij te expor
teren, wijst hij van de hand. „Ik
ben juist een van de weinigen die
vrijwillig zijn gestopt met ver
koop aan het buitenland. Het
verkoopverbod gold namelijk
niet voor België, wat ik grote
waanzin vind. Plannen om de
garnalen door te verkopen had ik
dus helemaal niet", zegt Mooijer.
Zijn diepvriesvoorraad bestaat
uit garnalen die hij vanaf oktober
tot jongstleden vrijdag via de
normale kanalen heeft inge
voerd. Compleet met gezond
heidscertificaat en een laborato
riumrapport van de Maleisische
overheid, in Rotterdam aange
vuld met een monstertest van de
haringcontroledienst.
Dat brengt Mooijer op zijn hoofd
argument: „Stel nu dat men bij
mij alsnog shigella-bacteriën
aantreft, dan maakt dat mij nog
niet verdacht. Geen sprake van!
Als de controledienst vorig jaar
namelijk de volle honderd pro
cent van de importgarnalen had
onderzocht, dan had men nog
geen shigella gevonden. Om de
doodeenvoudige reden dat er
nooit naar gezocht wordt. Ook in
de omringende landen niet. Let
wel, het gaat hier om een calami
teit die in tachtig jaar nog niet is
voorgekomen. De verantwoorde
lijkheid ligt dus volledig by de
overheid zelf. Als de regels niet
deugen dan moeten ze die regels
aanpassen. En niet één hande
laar aan het kruis nagelen. Als ze
morgen niks vinden in mijn
diepvries, ben ik wel mijn naam
en handel kwijt, terwijl ons be
drijf wat hygiëne betreft juist
model staat voor de hele garna-
lenhandel'\
De directeur verwijt de overheid
en Justitie dan ook dat het hem
allang niet meer om de verdachte
garnalen gaat, maar dat er een
rookgordijn wordt gelegd. „Het
is een puur pobtieke zaak, waar
bij men de handen in onschuld
probeert te wassen, omdat de on-
derzoeksnorm nooit heeft ge
deugd. En meneer Touw uit
Utrecht (directeur van de Keu
ringsdienst van Waren) die toe
vallig geen garnalen lust. slaagt
erin een hele bedrijfstak om zeep
te helpen. Inclusief de Hollandse
garnaal, waarmee nooit iets aan
de hand is".
Zo'n 100 Su.rina.mers demonstreerden zaterdagmiddag voor het Vredespaleis in Den Haag tegen het regime-
Bouterse en toonden hun solidariteit met de stakers in de Surinaamse aluminiumfabriek Suralco. Zie voor
uitgebreider berichtgeving over Suriname de pagina buitenland. (Foto gpdi
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
(GPD) - De Molukse gemeen
schap in Nederland heeft een
commissie ingesteld die op korte
termijn moet komen met een in
ventarisatie van alle problemen
die de Molukkers ondervinden,
nu het rijk het beleid voor de Mo
lukkers heeft overgeheveld naar
de plaatselijke overheid.
Tot de instelling van deze commis
sie werd zaterdag besloten tij
dens een vergadering van verte
genwoordigers van vrijwel alle
Molukse wijkraden en Molukse
belangenorganisaties in Capelle
aan den IJssel. De vergadering
was bijeengeroepen door de
wijkraad van Capelle om te pra
ten over de gebeurtenissen op 3
en 4 januari, toen zes Molukse
gezinnen wegens huurschuld on
der begeleiding van de ME uit
hun woning werden gezet.
De Molukkers gaan er van uit dat
de verzorging van de Molukkers
en hun gezinnen een taak van het
rijk is. Volgens de voorzitter van
de Molukse wijkraad in Capelle
aan den IJssel, Theo Tuankotta,
hebben de Molukkers niet ge
vraagd om naar Nederland te ko
men. „Door het beleid over te la
ten aan lokale overheden, ont
doet de Nederlandse regering
zich bewust van de morele ver
antwoordelijkheid die zij ten
aanzien van de Molukkers heeft.
Het huisvestingsbeleid dat er ten
aanzien van de Molukkers wordt
gevoerd, betekent op den duur
dat zij zonder huisvesting komen
te zitten. Wat nu in Capelle ge
beurd is, gaat binnenkort overal
in het land gebeuren. De sociale
positie van de Molukkers is on
verbrekelijk verbonden met hun
komst naar Nederland als KNIL-
militairen. Er moet een landelij
ke regebng komen voor Moluk
kers".
Volgens Tuankotta zitten overal in
het land Molukkers in zware fi
nanciële problemen. „Dat is een
structureel probleem".
ADVERTENTIE
Vijftien leden van het COC overhandigden zaterdagmiddag een petitie
aan een functionaris van de Westduitse ambassade in Den Haag in ver
band met het ontslag van de Westduise viersterrengeneraal Kiessling. De
generaal is ervan beschuldigd homoseksuele contacten te hebben gehad
waardoor hij een 'veiligheidsrisico' zou hebben opgeleverd. (Foto gpd»
AMSTERDAM (GPD) - Na een
jaar van voorbereidingen is het
de Amsterdamse stichting Beter
Bevallen gelukt om afgelopen za
terdag ruim 1500 belangstellen
den naar de RAI te krijgen. Het
congres Bevallen en Opstaan
(naar het gelijknamige boek, ge
schreven door vrouwen die ook
in de stichting zitten) wilde hier
mee de tegenkrachten bundelen
om een alles overheersende me-
dicalisering van de bevalling te
gen te gaan.
Een dergelijke situatie is gangbaar
in de ons omringende Westeuro-
pese landen; in West-Duitsland
vindt bijna 96 procent van alle
bevallingen plaats in het zieken
huis, thuisbevallingen zoals we
die in ons land kennen zijn daar
zeer ongebruikelijk. Nederland
neemt wat dat betreft een unieke
plaats in. Dankzij een unieke ver
loskundige organisatie met
kraamzorg en zelfstandig
werkende vroedvrouwen vindt
hier ruim 35 procent van de be
vallingen thuis plaats. Zorgvul
dige begeleiding voor de beval
ling, goede samenwerking tus
sen verloskundigen en vrouwen
artsen en het vertrouwen in een
natuurlijk verloop van de beval
ling hebben in ons land geleid tot
een betrekkelijk klein aantal
kunstverlossingen en één van de
laagste zuigelingensterftes ter
wereld.
Wat is de essentie van bevallen,
vroeg vroedvrouw Nicole Hane-
kamp uit Huizen zich in haar
korte lezing af. „Het is een ge-
voelstoestand waarin het li
chaam instinctmatig doet wat
nodig is. Daarbij zijn warmte, be
wegingsvrijheid, rust en een ge
voel van geborgenheid en intimi
teit onontbeerlijk. En daarin ver
schilt de ziekenhuisbevalling
van die van thuis. Het is zoiets
als het verschil tussen vrijen
thuis en vrijen in het ziekenhuis;
het kan, maar het mist net datge
ne wat het geheel waardevol
maakt".
Angst
Ook Nicole Hanekamp, die jaren
lang hoofdverpleegkundige was
van een kraam- en couveuse-af
deling en sinds 1978 als zelfstan
dig gevestigde vroedvrouw
werkt, was tien jaar geleden te
gen de thuisbevalling, uit angst
voor complicaties. Tijdens een
van haar stages in de buurt van
Nunspeet - een uitgestrekt ge
bied met veel thuisbevallingen -
viel haar op dat de aanstaande
vaders niet „bleek en vervelend"
op een stoel zaten en de aan
staande moeders ook op het laat
ste moment bijna nooit in bed la
gen. Last van weeënzwakte zoals
ze later in ziekenhuizen tegen
kwam, kwam er ook nauwelijks
voor. Haar voorkeur voor thuis-
bevallen groeide, ook dankzij de
goede mogelijkheden van prena
tale zorg en deskundige begelei
ding.
De nadruk tijdens het congres van
zaterdag lag heel duidelijk in de
vrije keuze van de vrouw die gaat
bevallen. En op een onwrikbaar
vertrouwen in het menselijk li
chaam. En daardoor op een plei
dooi voor het thuis, in de eigen
veilige omgeving, bevallen met
mensen en een sfeer die je zelf
hebt uitgekozen.
Want in tegenstelling tot andere
Westeuropese landen (in de Ver
enigde Staten bijvoorbeeld is
thuisbevallen verboden) gaat
men er in ons land vanuit dat
zwangerschap en baring in prin
cipe natuurlijke gebeurtenissen
zijn die slechts een medisch in
grijpen nodig maken als het echt
niet anders kan.
Medische indicatie
Volgens vroedvrouw Beatrijs
Smulders, evenals prof. Kloos
terman een van de sprekers op
het congres, gebeurt gemiddeld
ongeveer 38 procent van alle ge
boorten thuis en ongeveer 30
procent op medische indicatie in
het ziekenhuis. Jaarlijks zijn in
ons land rond de 190.000 vrou
wen in verwachting. Het aantal
thuisbevallingen loopt ondanks
de goede prenatale zorg en de
kraamzorg ook hier terug. Het is
een tendens die de stichting Be
ter Bevallen en vele anderen met
groeiende weerzin heeft vervuld
en die een belangrijke rede
vormden om dit congres te orga
niseren.
Plaatselijke verdoving van het on
derlichaam heeft ook bij normale
Devamngen steeds meer plaats,
evenals elektronische bewaking.
Smulders vraagt zich af of het
over tien jaar nog mogelijk is om
thuis een kind te krijgen. Ze
noemt het gevaar dat door we
tenschappelijke en medische
overzorg de geboorte minder
menselijk wordt. „De toenemen
de medische bemoeienis bij de
geboorte geeft vrouwen subtiel
de boodschap dat alleen dankzij
de moderne verloskundige we
tenschap een normale bevalling
goed kan aflopen".
Bij de Nymeegse hoogleraar in de
huiselijke geneeskunde prof. dr.
F. J. A. Huygen, die in zijn loop
baan als huisarts assisteerde by
3000 thuisbevallingen, over
heerst de indruk dat alles vanzelf
goedging. In het grootste deel
van de bevallingen hoefde hy
slechts te bemoedigen en te on
dersteunen, de rest liep vanzelf.
De instelling en voorbereiding
van de vrouw zelf zijn volgens
hem van grote invloed op Jiet
verloop van de geboorte, met de
nadruk op zelfvertrouwen en een
gevoel van eigenwaarde.
Het congres Bevallen en Opstaan
heeft, ook aan hen die daar aan
twijfelden, duidelijk gemaakt
dat gezonde zwangere vrouwen
alles behalve patiënten zijn die in
alle opzichten afhankelijk zijn
van een medische staf. Integen
deel. Maar het vereist soms enige
moed en doorzettingsvermogen
om als leek in het geweer te ko
men tegen de diverse deskundi
gen.
DEN HAAG (ANP) - Na Frankrijk
heeft nu ook Italië de grenzen ge
sloten voor vee en vlees uit Ne
derland. Het besluit is een gevolg
van een geval van mond- en
klauwzeer, dat afgelopen vrijdag
op een boerenbedrijf in het
Noordhollandse Lambertschaag
werd geconstateerd. Dit werd za
terdag door een woordvoerder
van het ministerie van landbouw
en visserij bevestigd.
Frankrijk en Italië mogen de gren
zen sluiten vooruitlopend op een
beslissing in EG-verband. Italië
maakt echter een uitzondering
voor vee en vlees afkomstig uit
de provincies Noord-Brabant,
Zeeland, Limburg en Groningen.
Morgen is er een bijeenkomst van
het permanent veterinair comité
van de EG, waarin wordt beke
ken of Nederland afdoende
maatregelen heeft getroffen te
gen het geconstateerde mond- en
klauwzeer. Eventuele beslissin
gen die daar worden genomen
kunnen het beluit van Italië en
Frankrijk weer ongedaan ma
ken.
Ballon met drank
aan boord inaakt
smak in weiland
HOORN (ANP) - De Rijkspoll-
tie Dienst Luchtvaar heeft
gistermiddag een Duitse gas-
ballon in beslag genomen na
dat het luchtvaartuig tussen
Oudendijk en Grosthuizen
(gemeente Wester-Koggen-
land) in Noord-Holland onge
lukkig in een weiland was ge
land. Volgens een woord
voerder van de rijkspolitie
was de gezagvoerder, een 52-
jarige arts uit Düsseldorf, on
der invloed van sterke drank.
Behalve de arts waren nog drie
mensen aan boord: twee leer
lingen en een gast. De gezag
voerder en een van zijn leer
lingen, een 36-jarige koop
man uit Wuppertal, raakten
licht gewond.
De luchtvaartwet schrijft voor
dat iemand "geschikt en be
kwaam" moet zijn om een
luchtvaartuig te mogen be
sturen. Volgens de woord
voerder wordt nu onderzocht
of dat bij de Duitse gezag
voerder het geval was.
De luchtballon was gisteroch
tend omstreeks negen uur
opgestegen in Marl-Nonnen-
Busch in West-Duitsland. Na
een geslaagde vlucht had de
gezagvoerder ter hoogte van
Hoorn besloten een landing
te maken. Deze werd om
streeks 12.45 uur uitgevoerd,
waarbij de mand zich door
het weiland sleepte. Op een
gegeven moment schoot de
mand door een sloot en
kwam nogal hard met de
grond in aanraking.
ADVERTENTIE
dinsdag 24-woensdag 25-1
GEKOOKTE
BIETJES soop.
HEERLIJKS ~&0n
SMC'JSJES kihSJ™
MENKEN PHP
(W> «O Qi>gnv** lonriNocrt^en Zijd-Htfjr»!
