LEIDSCH
DAGBLAD
Spoorwegen bezorgd
Gromyko spreekt in
Zweden harde taal
Zege voor videoconcerns
Gif verloren
Hogere tarieven en minder reizigers
Schoo: geld
blijft voor
Surinamers
HOMO
Moord in Beiroet op hoofd
van Amerikaanse universiteit
Dodelijke garnalen uit Engeland?
LEIDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 18 JANUARI 1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37297
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
AMSTERDAM (ANP)- Een
Deens schip heeft vorige
week op de Noordzee 80 va
ten verloren met het dode
lijk giftige methanol. De
kans bestaat dat sommige
van de vaten zullen aanspoe
len op de Nederlandse kust.
De vaten zijn geel van kleur
en gemerkt met de letters
DNBP.
Hasj gevonden
AMSTERDAM (ANP)- De Am
sterdamse politie heeft afge
lopen nacht in een loods in
de hoofdstad en in een gara
ge in Ouderkerk aan de Am-
stel 4500 tot 5000 kilo hasj en
marihuana in beslag geno
men met een handelswaarde
van 25 miljoen gulden. De
verdovende middelen zaten
verborgen in 150 vaten. Er
zijn vijf personen gearres
teerd.
DEN HAAG (GPD) - Bij de vak
centrale FNV verdwijnen dit en
volgend jaar bij elkaar 68 banen.
Het verlies aan leden en de daar
door dalende inkomsten dwin
gen de organisatie ertoe haar per
soneelsbestand terug te brengen
van 318 naar 250 mensen.
„We zullen ons stinkende best
doen om de onvermijdelijke in
krimping zonder gedwongen
ontslagen te laten verlopen", al
dus FNV-bestuurder Van Eek-
ert deze week in De Vakbonds
krant. Van Eekert is in het FNV-
bestuur belast met de perso
neelszaken.
De inkrimping treft zowel het
hoofdkantoor van de FNV in
Amsterdam als de tien regionale
vestigingen. Er is een reorganisa-
tiebeleid uitgestippeld dat in mei
met de Federatieraad (waarin de
voorzitters van alle aangesloten
bonden) moet worden afgerond.
De FNV heeft vorig jaar 35.000 le
den verloren. „Inkomsten die je
daardoor derft, kun je niet goed
maken met hogere contributies.
FNV-leden worden door de eco
nomische inzinking net zo in hun
portemonnee getroffen als de
rest van de bevolking", aldus
Van Eekert. „En voor de eerstko
mende periode verwachten we
niet dat aan de daling van het le
dental een eind zal komen".
Van Eekert zegt niet te kunnen ga
randeren dat gedwongen ontsla
gen achterwege kunnen blijven.
„Ik zou willen dat ik dat kon.
Maar zo ver reiken onze moge
lijkheden niet. We zullen natuur
lijk in de eerste plaats onderhan
delen met de Dienstenbond, die
de belangen van het FNV-perso-
neel behartigt, en overleg plegen
met de Ondernemingsraad."
UTRECHT (GPD/ANP) - De zeven weken durende stakin
gen en stiptheidsacties eind afgelopen najaar hebben
de NS een strop in het reizigersvervoer opgeleverd van
ongeveer 24 miljoen gulden. Verder zijn tariefsverho
gingen oorzaak van een 'zorgwekkende terugval' van
het aantal reizigers in 1983 met 3,5 procent. Sinds 1977
was er tot vorig jaar een stijging van het aantal trein
reizigers.
De Russische minister van buitenlandse zaken Gromyko sprak vanochtend met opgeheven vinger, tijdens de
veiligheidsconferentie in Stockholm. (FotoAP)
STOCKHOLM (GPD) - De Russische minister van buitenlandse zaken
Gromyko heeft vanochtend in een harde speech op de Europese ont
wapeningsconferentie.in Stockholm de Verenigde Staten de schuld
gegeven van „de verhoging van de kans op oorlog". Hij laakte „het
militarisme en de oorlogshysterie" van de Amerikaanse regering.
Belangrijkste factor van de ver
slechterde internationale situatie
noemde Gromyko de plaatsing
van de nieuwe Amerikaanse
kruis- en Pershingraketten in
Europa. „Deze plaatsing ver
hoogt de veiligheid van de be
trokken landen niet. Integen
deel, ze ondermijnen hun veilig
heid". Gromyko benadrukte dat
met de plaatsing „de basis voor
onderhandelingen is onder
mijnd". De plaatsing heeft on
derhandelingen zinloos ge
maakt".
Gromyko toonde zich niet onder
de indruk van de verzoenende
speech die president Reagan af
gelopen maandag in Washington
heeft uitgesproken over de Oost-
Westrelaties. „Het gaat om da
den, niet om verbale oefeningen.
De Amerikaanse regering heeft
alles gedaan om de eigen geloof
waardigheid te ondermijnen", al
dus de Russische minister die
met name wees naar de Ameri
kaanse activiteiten in Libanon
en Grenada.
Gromyko noemde de bijeenkomst
in Stockholm op zichzelf „een
demonstratie van redelijkheid in
de internationale situatie". Maar
ternationale situatie. Gromyko
herhaalde nog eens de eerdere
voorstellen van de Oostbloklan
den voor een verdrag tegen het
gebruik van geweld, de instelling
van atoomvrije zones en een ver
klaring nooit als eerste atoomwa
pens te gebruiken. „Zo'n af
spraak zou een werkelijke door
braak zijn", aldus Gromyko.
De westelijke landen voelen niet
voor een derlijke verklaring, om
dat zij, voorzover ze lid zijn van
de NAVO, het eerste gebruik van
atoomwapens in geval van een
Russische aanval open willen
houden.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Shultz zei giste
ren in Stockholm: „De deur blijft
open. We zijn bereid te onder
handelen wanneer de Sowjet-
Unie dat ook maar wil". Hij zou
die bereidheid vanmiddag her
halen in zijn gesprek onder vier
ogen met zijn Russische collega,
(zie ook pagina 7)
Vliegtuig stort
bijna op Brits
geheim centrum
LONDEN (Reuter) - Een Brits ge
vechtsvliegtuig is gisteren bijna
neergestort op een geheim on
derzoekcentrum van chemische
wapens bij de Zuidengelse stad
Salisbury.
Een ooggetuige vertelde dat het
toestel op een hoogte van slechts
vijftig meter pal boven het com
plex explodeerde en op een on
bebouwd stuk land buiten het
centrum terecht kwam. De piloot
wist zich met zijn schietstoel in
veiligheid te brengen en kwam
op het dak van het militaire ge
bouw terecht.
Het incident leidde onmiddellijk
tot vragen over het vliegen bo
ven het complex. "De kans dat
een vliegtuig neerstort op dit ge
vaarlijke onderzoekscentrum is
één op een miljoen, maar van
middag gebeurde het bijna", ver
klaarde de woordvoerder van de
Labourpartij, Jeremy Bray.
Dat zei NS-directeur L.F. Ploeger
vandaag in Utrecht tijdens een
persconferentie. Hij noemde de
acties, gericht tegen de kabinets
plannen om de salarissen van
ambtenaren met drie procent te
verlagen, de enige 'grote calami
teit', die de NS vorig jaar trof.
Het staat voor hem als een paal
boven water, dat de acties de be
trouwbaarheid van de spoorwe
gen een deuk hebben bezorgd.
Tijdens de acties liet een kwart
en later 15 procent van de reizi
gers verstek gaan. De gevolgen
op langere termijn zijn moeilijk
te schatten, aldus Ploeger.
Bij de verdeling daarvan voor het
totale verlies van 3,5 procent
noemt Ploeger alleen de tarief
verhogingen (1,6 procent) en de
stakingsacties (1,9 procent). De
invloed van de andere factoren
als koopkrachtdaling en toene
mende werkloosheid laat hij in
dit verband buiten beschouwing.
Ploeger tekent daarbij aan dat de
invloed van de Tarievennota
voor de jaren 1984 tot 1987 nog
zijn uitwerking moet krijgen. De
eerstvolgende tariefverhoging
wordt op 1 april van kracht en
houdt een verhoging in van zes
procent. NS heeft bij Verkeer en
waterstaat een plan ingediend
om de enkele reizen meer te ont
zien dan de andere kaartsoorten,
om al te sterk vervoersverlies te
voorkomen.
Het probleem voor NS, aldus Ploe
ger, is dat tegenover verminde
ring van het aantal reizigers en
daardoor inkomsten nauwelijks
kostenverlaging kan staan. De
spitsuren zijn doorslaggevend
voor het kostenpatroon van de
spoorwegen, aldus Ploeger, die
er op wijst dat de tarieven in het
openbaar vervoer ten minste tot
en met 1987 meer zullen stijgen
dan de kosten van levensonder
houd. Niettemin rekent de NS
dit jaar op een 'omzet' van 9,2
miljard reizigerskilometers te
gen 9,05 miljard vorig jaar.
In het goederenvervoer heeft NS
zich vorig jaar kunnen handha
ven op 18 miljoen ton. Dat is
rond vier procent van het bin
nenlandse goederenvervoer. De
binnenvaart neemt bijna 25 pro
cent voor zijn rekening en de
vrachtwagen ruim 70 procent. In
het kader van de sanering van
het goederenvervoer per trein,
die staatssecretaris Scherpen-
huizen van NS heeft verlangd
om de compensaties wegens de
verliezen van NS in dit vervoer te
halveren, worden in 1984 vijftig
goederenstations en twee (van de
zes) rangeerstations gesloten.
Ter compensatie van de verlie
zen in het goederenvervoer heeft
NS in 1983 uit de schatkist 217
miljoen gulden ontvangen.
De eigen inkomsten van de NS
over 1983 (passagiers, goederen,
andere inkomsten) bedroegen
1,427 miljard gulden. De totale
kosten van het spoorwegbedrijf
bedroegen 2,682 miljard gulden,
waardoor een tekort overblijft
van 1,255 miljard gulden. Hier
van wordt uit de schatkist 1,215
bijgepast, zodat bij NS een tekort
overblijft van 40 miljoen gulden.
NS noemt alleen dit laatste be
drag „verlies".
DEN HAAG (GPD) - Minister
Schoo (ontwikkelingssamenwer
king) is niet van plan iets af te
halen van de tweehonderd mil
joen gulden die is gereserveerd
voor ontwikkelingshulp aan Su-
sjefi
28 PAGINA'S
Rijvers. (foto anp>
Nederlands elftal
toch naar Brazilië
Dodenlijst en
wapens gevonden
PAGINA 5
Russische raketten
in Oost-Duitsland
Order Japan voor
Wilton-Fijenoord?
PAGINA 9
Minister Schoo schrijft dit in ant
woord op een motie van de
Tweede-Kamerleden Knol en
Herfkens, beiden PvdA. De mi
nister vindt dat de bedragen die
voor Suriname in de begroting
van 1984 zijn opgenomen ge
handhaafd moeten blijven. „De
regering acht het van grote bete
kenis dat wij de Surinaamse be
volking een signaal geven dat wij
klaar staan om zo spoedig moge
lijk weer te beginnen met de
hulp als Suriname ons daartoe in
de gelegenheid stelt",aldus de
minister in haar brief die van
daag naar de Tweede Kamer is
gestuurd.
De kamerleden Knol en Herfkens
hadden in een motie voorgesteld
om van de ontwikkelingshulp
voor Suriname vijftig miljoen
gulden af te halen ten behoeve
van Unicef en het ontwikke
lingsfonds van de VN, UNDP
De minister ontraadt de Kamer
de motie aan te nemen.
nataro kurkvloeren
[T71 vanaf 10,50 per m2.
I W. I W bel of kom lartgs voor dokumentatie
Leiden Oude Singel 138 - Telefoon 071-149738
Het plotselinge ontslag
van de Westduitse
vier-sterrengeneraal
Günther Kiessling lijkt in de Bonds
republiek uit te groeien tot een re
gelrechte politieke rel, die de ver
antwoordelijke minister van defen
sie Wörner in grote moeilijkheden
kan brengen. Maar wat bij al het
politieke gekrakeel steeds onder de
oppervlakte is gebleven, is het op
zichzelf staande motief van het ont
slag, dat ook in ons land aanleiding
zou kunnen geven tot onverkwikke
lijke taferelen.
De plaatsvervangend NAVO-bevel-
hebber Kiessling zou hebben ver
zwegen dat hij homoseksueel is, hij
zou zich daarom blootstellen aan
chantage en een 'veiligheidsrisico'
betekenen voor de Westerse strijd
machten. Kiessling heeft de aantij
gingen ontkend en inmiddels heeft
de Keulse politie een dubbelganger
ontdekt met wie de generaal moge
lijk is verwisseld. Daarmee is de
kiem gelegd voor een interessante
politieke strijd, die echter voorbij
gaat aan het onkiese karakter van
de beschuldigingen aan het adres
van de generaal.
Opnieuw is het de homoseksualiteit
die wordt aangegrepen om iemand,
om welke (politieke) reden ook, in
de beklaagdenbank te plaatsen. In
het geval van Kiessling ging het er
uiteindelijk niet meer om of de ge
neraal iets had verzwegen, maar
om de vraag of hij nu wel of geen
homoseksueel zou zijn. Zo wordt
de homoseksualiteit onwillekeurig
gecriminaliseerd en worden allerlei
vooroordelen over een afwijkende
seksuele geaardheid nog eens on
derstreept.
Voor homofielen in de Westduitse
krijgsmacht, en ook hier, geldt wel
iswaar officieel geen 'Berufsver-
bot', maar de 'affaire-Kiessling'
leert dat de praktijk daarvan niet
ver is verwijderd. Het lijkt er ver
dacht veel op dat homofielen hun
seksuele geaardheid eerst publie
kelijk moeten demonstreren willen
zij worden geaccepteerd.
Hoeveel generaals in de Westerse
alliantie zullen er niet in stilte een
liefje van de andere sekse op na
houden? Is dat dan ook een 'veilig
heidsrisico'? Misschien zou er eens
een overspelige generaal moeten
worden ontmaskerd om te zien of
dat tot een vergelijkbare rel zal lei
den als nu in West-Duitsland aan
de gang is.
BEIROET (UPI/Reuter) - Het hoofd van de Amerikaanse universiteit in
Beiroet, Malcolm Kerr, is vanochtend door twee gewapende mannen
doodgeschoten. Zijn met kogels doorzeefde lichaam werd aangetroffen
voor de lift in het gebouw.
Malcolm Kerr volgde in 1982 David Dodge op, die op 19 juli van dat jaar
was ontvoerd. Een jaar later werd Dodge, na bemiddeling van Syrië,
vrijgelaten.
Het hele universiteitsterrein werd vanochtend onmiddellijk nadat de
aanslag bekend werd, afgesloten.
De universiteit ligt in het westelijke deel van Beiroet, dat overwegend
door moslems wordt bewoond. Het complex wordt door Libanese troe
pen bewaakt, behalve aan de kant die aan de Amerikaanse ambassade
grenst. Daar waken Amerikaanse mariniers.
Sinds kort kan men alleen met speciale pasjes het universiteitsgebouw
binnenkomen.
Hof in VS: thuis opnemen programma's legaal
hij benadrukte dat Stockholm UTRECHT (GPD) De garnalen
niet los valt te maken van de in- d,e waarschijnlijk de dood
van dertien Nederlandse bejaar-
den hebben veroorzaakt, zijn
mogelijk afkomstig uit Enge
land. Ze zouden deel hebben uit
gemaakt van een partij van vijf
ton, die in dat land was afge
keurd. De Utrechtse officier van
justitie mr. R. Behling neemt dit
verhaal zo serieus, dat hij inmid
dels een onderzoek is begonnen.
Volgens Behling zijn er serieuze
aanwijzingen dat een Volendam-
se handelaar de afgekeurde par
tij vlak voor de kerst in Scheve-
ningen heeft gekocht. De helft
van die partij zou, zo melden ver
schillende bronnen uit de viswe-
reld, zo slecht zijn geweest, dat
Minder wind
Wisselend bewolkt en enkele winterse
buien, mogelijk met onweer. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 4 graden.
Tot matig en aan de kust tot krach
tig afnemende wind. Draaiend van
west naar noordwest.
19 januari 1981
Zon op: 08.38 uur, zon onder: 17.02 uur
Maan op: 18.05 uur, maan onder: 09.43
de handelaar die in het IJssel-
meer heeft gedumpt. Het restant
zou de Volendammer onder
meer aan een vishandel in
Utrecht hebben verkocht. Een
deel daarvan is in het bejaarden
huis Tolsteeg terechtgekomen,
met fatale gevolgen.
B en W van Utrecht hebben inmid
dels bepaald dat de woordvoer
der van de GG en GD, de Keu
ringsdienst van Waren en het be
jaardenhuis geen rechtstreeks
contact meer met de pers mogen
onderhouden.
De garnalengroothandel Heiploeg
in Zoutkamp onderzoekt de mo
gelijkheid een aanklacht in te
dienen tegen de Staat der Neder
landen wegens het te snel afkon
digen van een invoerverbod voor
garnalen uit Zuidoost-Aziatische
landen. „Wij wachten tot het on
derzoek naar de besmette garna
len is afgerond. Tot nu toe is er
echter nog steeds geen bewijs ge
leverd dat de dysenterie-besmet-
ting door garnalen is veroor
zaakt", aldus directeur Nienhuis
van het grootste Westeuropese
garnalenimportbedrijf.
De handel in Noorse garnalen is
door het tijdelijke importverbod,
dat inmiddels weer is opgehe
ven, in één klap kapot gemaakt,
aldus directeur Nienhuis. Hij
zegt dat zijn bedrijf vanaf van
daag slechts met drie mensen
draait om de zaak gaande te hou
den.
1
WASHINGTON (RTR-UPI)
- Het Amerikaanse Hoog
gerechtshof heeft gisteren
bepaald dat het thuis op
nemen van speelfilms en
andere televisieprogram
ma's met een videorecor
der legaal is.
Deze uitspraak betekent een be
langrijke overwinning voor de
video-industrie.
Het hof, dat tot zijn oordeel kwam
met vijf tegen vier stemmen, liet
in een toelichting op de uit
spraak weten dat de recorderop
namen in de eerste plaats dienen
voor gebruik in eigen huis en dat
zij daarom geen schending vor
men van de Amerikaanse au
teursrechtwetgeving. De recht
bank vond het niet haar taak
wetten toe te passen „die nog
niet zijn geschreven" en meende
dat het aan het Amerikaanse
Congres is zich te buigen over de
consequenties van de video
technologie voor de auteursrech
tenregeling.
De uitspraak werd gedaan in een
zaak die door de filmmaatschap
pijen Universal City Studios en
Walt Disney Productions was
aangespannen tegen Sony en an
dere fabrikanten van video-appa-
ratuur. Sony was enkele jaren ge
leden al in het gelijk gesteld door
een federale rechtbank, maar die
uitspraak werd in 1981 ongedaan
gemaakt door een hof van be
roep in San Francisco.
De filmmaatschappijen vinden dat
zij onvoldoende schadeloos wor
den gesteld voor thuisopnamen
met videorecorders.
Buma/Stemra, het Nederlandse
bureau voor auteursrechten, be
treurt bij monde van woordvoer
der F. van Bronkhorst de uit
spraak van het Amerikaanse ge
rechtshof. Hij noemt het een
voor auteurs nadelige uitspraak,
omdat zij hierdoor minder in
komsten aan rechten binnenkrij
gen.
Voor Nederland zal de uitspraak
geen gevolgen hebben. Ons land
behoort tot de ondertekenaars
van de Berner conventie, waar
een principieel onderscheid
wordt gemaakt tussen privé- en
ander gebruik van opnamen. Het
Amerikaanse auteursrecht kent
tot op heden een dergelijke ont
heffing bij gebruik voor privé-
doeleinden niet.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WERKIA STAD EN IANI).
Ja, ik wil uw krant.
4 weken op proef voor f 9,50, óf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
U kunt deze bon opsturen naar hei Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 - 144941).
