LEIDSCH
DAGBLAD
Reagan kiest
het pad der
verzoening
Windstoten van 140
kilometer per uur
Verbod op verkoop 'Noorse' garnalen
'Versterk rol
van huisarts'
HUTSPOT EN
ZUURKOOLSPEK
KNMI verwacht opnieuw storm
DRUKKERIJ
DELTABACH
Arrestaties na brand
in Zuidkoreaans hotel
FNV: nog geen
verklaring
over staking
DISCUSSIE
LEIDSCH DAGBLAD
MAANDAG 16 JANUARI 1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37295
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postte 54
2300 AS Leiden
Voor tel nrs. z« cololon
Ministerie neemt maatregelen na overlijden zes bejaarden
is voor de duur van een maand
verboden. Dit onmiddellijke ver
koopverbod is gisteravond laat
uitgevaardigd door het ministe
rie van WVC in overleg met het
departement van landbouw en
visserij en het Produktschap van
Vis en Visprodukten. De maatre
gel is een direct gevolg van het
overlijden van zes bejaarden na
het eten van vermoedelijk be
smette 'Noorse' steurgarnalen,
Als uit onderzoek van de gezond
heidsinstanties blijkt dat de gar
nalen inderdaad de oorzaak zijn
van de besmetting, dan is de mo
gelijkheid van een permanent
verbod op de handel in dit soort
garnalen waarschijnlijk.
Een woordvoerder van het minis
terie van WVC verklaarde van
nacht dat het verkoopverbod ge
zien moet worden als een voor
zorgsmaatregel, in afwachting
van het inmiddels ingestelde on
derzoek naar de besmetting van
Noorse garnalen.
Behalve de dood van vijf bejaarden
uit het Utrechtse bejaardente
huis de Tolsteeg en die van een
bejaarde uit Amsterdam, waren
gisteravond bij het speciaal inge
richte crisiscentrum van het mi
nisterie van welzijn en volksge
zondheid vijftig gevallen bekend
van dysenterie, een ziekte die ge
paard gaat met hoge koorts, bra
ken en diarree. De meldingen
van de ziekte zijn afkomstig uit
Utrecht, Amsterdam, Hilversum,
Delft, Gouda en de Veluwe.
Hoewel pas tegen het eind van de
ze week uit onderzoek precies
bekend moet worden of de gar
nalen de boosdoeners zijn, wordt
het in medische kring vrijwel ze
ker geacht dat de Noorse garna
len de gevaarlijke shigellabacte-
rie hebben overgebracht. De
Noorse garnalen komen overi
gens niet uit Noorwegen, maar
worden ingevroren geïmpor
teerd uit verschillende landen in
het Verre Oosten. Onder de
naam Noorse garnalen worden
ze in de handel gebracht. Deze
garnalen zijn iets groter dan Hol
landse garnalen, hebben een
lichtere kleur en zijn ook goed
koper.
De garnalenhandel wilde het on
derzoek aanvankelijk eerst af
wachten alvorens eventueel
maatregelen te nemen. Gister
avond leidde overleg met alle be
trokkenen ertoe dat de Noorse
garnalen in ieder geval geduren
de een maand uit de handel zul
len blijven. Het ministerie advi
seerde zaterdag al voorlopig
geen 'Noorse' meer te eten.
20 PAGINA'S
Problemen met Russen oplossen
WASHINGTON (AP/UPI) - De Amerikaanse president
Reagan heeft de Sowjet-Unie uitgenodigd een "construc
tieve en van werkelijkheid getuigende dialoog voort te
zetten" met als doel de problemen tussen beide super-
mogendheden op te lossen
John McEnroe (foto ap>
Masters-titel in
drie sets behaald
Geen tegenorders
voor werf Wilton
PAGINA 5
AVENHORN - Honderden bomen capituleerden dit weekeinde voor de harde windstoten i
over ons land trok. Deze in het Noordhollandse Avenhom belandde precies op een woonhuis.
DEN HAAG (GPD/ANP) - De
storm die zaterdagmiddag en
-avond over ons land trok heeft
op tal van plaatsen grote schade
aangericht. Vooral in het noor
den en noordwesten van het land
werden van vele gebouwen de
daken afgerukt en stortten mu
ren in. Voor zover bekend raak
ten twee personen als gevolg van
de storm ernstig gewond.
Aan de reeks winterstormen lijkt
nog steeds geen eirtde te komen.
Het KNMI verwacht voor van
avond opnieuw stormweer. Op
het IJsselmeer kan het tijdelijk
zelfs zwaar stormen.
In het Zeeuwse Wemeldinge raak
te zaterdag een 4-jarig meisje
zwaar gewond toen ze in een ma
nege samen met haar moeder
werd geraakt door een losge
waaide dakplaat. In Den Helder
kwam een fietser door een wind
vlaag onder een passerende auto
terecht en liep ernstige verwon
dingen op.
Het kustwachtstation in deze ma-
rinestad registreerde herhaalde
lijk windstoten met een snelheid
van 144 kilometer per uur. Op
Organisatie, handels- en
reklamedrukwerk is bij ons
in goede handen
Snelle levertijden zijn mogelijk
ordat wij fotoze
I. litho's
Bovendien hebben wij een
eigen binderij-afdeling
Oranjelaan 37
2382 PK Zoeterwoude-Rijndijk
Telefoon 071 -89 92 41
Rijksweg 9 nabij Zijpersluis
werd een vrachtwagencombina
tie van de weg geblazen. Bij Pet
ten werd een benzinestation
zwaar beschadigd, terwijl in
Hoorn de voorgevel van het Sint
Jansziekenhuis instortte.
De dijk Enkhuizen-Lelystad moest
tot zondagochtend tien uur wor
den afgesloten voor het verkeer
in verband met overvliegend
wrakhout. In Groningen werd
het water in het Van Starken-
borghkanaal zo hoog opgestuwd
dat de aangrenzende weg onder
water kwam te staan.
In het hele land sneuvelden hon
derden lichtmasten en bomen.
Bij Opende (Gr.) veroorzaakte
een boom een ongeluk waarbij
drie auto's werden beschadigd.
In Voorschoten belandde een
grote boom op een bungalow bij
het klooster Bijdorp en richtte
flinke schade aan.
Een 61-jarige inwoner van Roelofa-
rendsveen kreeg zaterdagmid
dag de schrik van z'n leven toen
hij plotseling een losgeslagen ca
ravan voor z'n auto zag opdoe
men. De man reed dwars door
het dak van de caravan. De scha
de was groot, maar er vielen geen
gewonden.
Aan de Zuidhollandse kust bleef
de schade beperkt. Volgens het
hoogheemraadschap van Rijn
land is tot dusver geen melding
van ernstige schade aan de dui
nenrij binnengekomen.
Engeland'
De zware storm die in Engeland
gepaard ging met sneeuw en on
weer eiste daar twaalf mensenle
vens. Drie mensen liepen zware
verwondingen op en nog eens
vijf personen worden vermist.
Onder de doden zijn drie bergbe
klimmers, die deel uitmaakten
van een expeditie in het noorden
van het land en door het zware
weer werden overvallen.
Van vijf opvarenden van de Belgi
sche kustvaarder 'Zeepaard' die
sinds vrijdag in het Kanaal wordt
vermist wordt aangenomen dat
zij zijh verdronken. Twee dagen
zoeken heeft niets opgeleverd
Reagan, die vanmiddag in een rede
tegenover het Amerikaanse volk
zijn beleid met betrekking tot de
Sowjet-Unie uiteenzette, ver
klaarde dat de wereld veiliger is
geworden, nadat de Amerikaan
se krijgsmacht de laatste drie
jaar is versterkt. Bovendien is
het gevaar dat de leiders van de
Sowjet-Unie "onze kracht en
doortastendheid zullen onder
schatten" verkleind. Reagans re
de was opmerkelijk verzoenend
van toonzetting.
Noemde hij in het verleden de
Sowjet-Unie "het rijk van het
kwaad", dat wordt bestuurd
door leugenaars en oplichters,
vanmiddag vermeed hij dergelij
ke krachttermen. "Wij noch de
Sowjet-Unie wensen de verschil
len uit te vlakken tussen onze
beide samenlevingen en filoso
fieën. Maar we dienen altijd in
gedachten te houden dat we ge
meenschappelijke belangen heb
ben, waarvan de voornaamste is
oorlog te voorkomen en het ni
veau van bewapening te beper
ken. Er is geen redelijk alterna
tief voor het voeren van een
koers die ik geloofwaardige af
schrikking en vreedzame mede
dinging zou willen noemen. En
als wij die voeren, zouden wij op
sommige terreinen een opbou
wende samenwerking kunnen
beginnen", aldus Reagan.
Reagans rede moet worden gezien
in het licht van het feit dat alle
onderhandelingen met de Sow
jet-Unie over wapenbeheersing
eind vorig jaar zijn opgeschort.
Voornaamste doel ervan is, aan
de vooravond van de Europese
ontwapeningsconferentie in
Stockholm, de Europese bond
genoten gerust te stellen dat de
VS nog wel degelijk zijn geïnte
resseerd in wapenbeersing en
een dialoog met de Sowjet-Unie.
Meer stakingen in
Suriname verwacht
Gabi Schoenbrunn
wint EK-titel
De Russische en Amerikaanse mi
nisters van buitenlandse zaken,
Gromyko en Shultz, hebben ove
rigens afgelopen weekeinde ver
klaard dat van hen in Stockholm
geen nieuwe initiatieven te ver
wachten zijn.
Het Sowjet persbureau Novosti
heeft de rede van Reagan om de
spanningen tussen de supermo-
gendheden te verminderen pro
paganda voor het verkiezings
jaar" genoemd.
SEOEL (Rtr) - De directeur en ze
ven andere personeelsleden van
een hotel in Pusan (Zuid-Korea)
zijn door de politie voor verhoor
gearresteerd na een brand in het
Storm
Half tot zwaar bewolkt met regen-, ha
gel- en sneeuwbuien. Temperatuur
rond 4 graden. Harde wind tot
storm, aan zee en op het IJsselmeer
overdag tijdelijk zeer zware storm,
draaiend van zuidwest naar west.
17 januari 1984
Zon op: 08.40 uur, zon onder: 16.59 uur.
Maan op: 15.25 uur, maan onder: 08.01
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Panklaar hutspot-
groentenpakket.l CA
500 gram
AH Zuurkoolspek,
zonder zwoera,
vacuüm verpakt,
per 100 g
i4.i7 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
hotel die zaterdag aan 38 mensen
het leven kostte en waarbij ver
der bijna 80 gewonden vielen.
Naar de politie vandaag mee
deelde, worden ook twee rege
ringsfunctionarissen gehoord
die met veiligheidsregels voor
hotels te maken hebben.
Volgens een woordvoerder in Pu-
san, een havenstad in het zuid
oosten van het land die na Seoel
de meeste bewoners telt, had
de brandweer veel last van
het drukke verkeer, bouwwerk
zaamheden in de buurt van het
hotel en de sterke wind.
Het was voor Zuid-Korea niet de
eerste hotelbrand waarbij zo veel
slachtoffers vielen. Bij dergelijke
branden vielen in Seoel in 1974
88 doden en in 1971 op eerste
kerstdag 165 doden en 63 gewon
den.
DEN HAAG (GPD) - Als de
huisarts zijn patiènt na
verwijzing naar de specia
list blijft volgen en bege
leiden, kunnen de kosten
voor ziekenhuisverple-
ging worden teruggedron
gen.
Dit staat in het plan Betaalbaar
Perspectief voor kostenbeheer
sing in de gezondheidszorg. Het
plan is opgesteld door particulie
re verzekeraars van ziektekosten
in samenwerking met zieken
fondsen.
Uitgangspunt van het voorstel is
dat de positie en de rol van de
huisarts moeten worden ver
sterkt. Volgens de KLOZ (bun
deling van particuliere verzeke
raars) en de VNZ (ziekenfond
sen) zou de huisarts weer func
ties moeten gaan vervullen die
hem in het verleden langzaam
maar zeker zijn 'ontnomen'.
De verzekeraars sluiten ook aan bij
de voorgestelde versterking van
de zogenaamde eerstelijnszorg
(huisarts, wijkverpleging en aan
verwante hulpverleningsvor
men). Ze vinden bijvoorbeeld
dat de huisarts bij de zorg voor
moeder en kind bepaalde taken
voor zijn rekening zou moeten
nemen. Er zal een groter beroep
op wijkverpleging moeten wor
den gedaan, zodat een vorm van
„verlengde verpleging" thuis zal
kunnen gebeuren. Ook op die
manier kan veel ziekenhuisver-
pleging vervallen.
De verzekeraars hebben ook een
visie op het inkomen van de
huisarts. Dat zou gebaseerd moe
ten zijn op een vast en een veran
derlijk deel, zoals nu in feite ook
het geval is. Maar de hoogte van
het veranderlijke deel zou moe
ten afhangen van de hoeveelheid
en de aard van het werk van de
arts en de mate waarin hij door
verwijst en medicijnen voor
schrijft.
Het plan moet nog gepresenteerd
worden aan de achterban van
beide betrokken partijen.
UTRECHT (ANP) - De FNV is m
verlegenheid gebracht door een
verklaring die is uitgegeven door
een groep die zich 'FNV-werk-
groep Suriname' noemt. Volgens
die verklaring zou de voorzitter
van de Bevrijdingsraad voor Su
riname Chin A Sen, de staking in
Suriname misbruiken voor 'poli
tiek duistere belangen'.
De FNVC ontkent dat de werk
groep enige officiële status heeft.
Volgens FNV-woordvoerder Wa
genmans heeft de werkgroep, be
staande uit Surinaamse FNV-le-
den, zichzelf in december in het
leven geroepen. Sindsdien is
slechts éénmaal met de groep ge
sproken. Doelstellingen en ach
tergronden zijn bij de vakcentra
le onbekend.
De FNV zegt zich nog niet over de
stakingen in Suriname te willen
uitspreken.
(Zie ook pagina 7)
Binnen het bestek van
nauwelijks een half
ZS&liA jaar heeft de commis
sie Kissinger rapport uitgebracht
over Midden-Amerika. In een eer
ste reactie heeft president Reagan
dit werkstuk al groots' genoemd en
hij ziet het als een ondersteuning
van zijn beleid. Een wat merkwaar
dige reactie van de Amerikaanse
president, omdat die hele commis
sie niet aan het werk had hoeven
gaan, als er al een echt beleid ten
aanzien van Midden-Amerika was
geweest.
Met de nieuwe presidentsverkiezin
gen in het vooruitzicht bleek in
Washington immers geen overeen
stemming te bestaan over de ma
nier waarop de problemen in de
'zuidelijke achtertuin' van de Ver
enigde Staten moeten worden aan
gepakt. De linkse revolutie van de
Sandinisten in Nicaragua en de dito
guerrillastrijd in El Salvador tegen
het rechtse bewind aldaar zijn maar
twee voorbeelden, zij het heel be
langrijke, in een zee van moeilijk
heden.
De Kissinger-commissie onder
streept dat de wortels van deze
moeilijkheden liggen in de 16de.
17de en 18de eeuw, maar voegt
daar onmiddellijk aan toe dat de re
volutie ook doelbewust wordt geïm
porteerd door de Sowjet-Unie en
haar handlangers zoals Cuba en
Nicaragua. Met een gezonde dosis
cynisme wordt vervolgens de zoge
naamde 'volksfront-taktiek' doorge
prikt waarmee de hardste commu
nisten allerlei goedgelovigen zand
in de ogen strooien. De guerrilla
strijders in Nicaragua bijvoorbeeld
doen zich voor als niet-communisti-
sche democraten, maar hun over
winning in 1979 is volgens Kissin
ger en de zijnen ook 'een beslis
send keerpunt', waarna het geweld
zich over de hele regio kon ver
spreiden.
Om de problemen de baas te kunnen,
heeft de Amerikaanse president nu
het advies gekregen gelijktijdig drie
doelen te venwezenlijken, te weten
economisch herstel, sociale voor
uitgang en politieke hervormingen.
Dat klinkt allemaal heel mooi, maar
welke middelen moeten worden
toegepast om deze doelen te berei
ken? Over deze kernvraag zijn de
deskundigen het eigenlijk niet eens
geworden, ondanks de vele
scherpzinnige redeneringen en ge
tuige sommige omtrekkende bewe
gingen. Economische hulp, diplo
matieke inspanningen en militaire
ondersteuning van bestaande re
geringen en van opstandelingen
die een links bewind willen verdrij
ven, het zijn middelen die niet altijd
gemakkelijk samengaan.
In het Amerikaanse Congres Is de
verdeeldheid over het buitenlandse
beleid ten aanzien van Midden-
Amerika zeker zo groot als tevoren,
want met name de nadruk op om
vangrijke militaire steun maakt ve
len huiverig. In het Kissinger-rap
port wordt het belang van de men
senrechten onderstreept, maar wat
heeft dat te betekenen in een geval
als El Salvador? Voor de aldaar
opererende doodseskaders acht
Kissinger geen enkel excuus aan
wezig, maar welke waarborg heeft
de Amerikaanse regering dat extra
economische en militaire steun zal
leiden tot het respecteren van de
meest elementaire mensenrech
ten? Een presidentskandidaat als
Walter Mondale geeft er in ieder
geval geen stuiver voor.
Ronduit griezelig zijn de ovenwegin
gen om met militaire middelen de
patstelling te doorbreken waarin
het Salvadoraanse bewind en de
linkse opstandelingen zich bevin
den. President Reagan heeft eer
der zijn veto uitgesproken over de
koppeling tussen steun en de
kwestie van de mensenrechten, hij
gaat nu blijkbaar wel akkoord met
fraaie volzinnen over het respecte
ren van diezelfde rechten.
Het Kissinger-rapport in al zijn com
plexiteit kan geen eenduidig ant
woord geven op de vraag wat de
regering nu te doen staan. Maar
het rapport heeft één grote verdien
ste, de discussie over het Ameri
kaanse beleid ten opzichte van
Midden-Amerika is voor het eerst
goed losgebarsten en zal hopelijk
niet meer verstommen.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WERELD, STAI) EN IAND.
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proef voor f 9,50, öf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
OCCASION-SPECIALIST
een vol jaar garantie mogelijk.
Alkemadelaan 1Roeiotarenasveen
tel 01713 2866 - 2073
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen. (071 -14 4941).