'Daar word ik erg misselijk van'
1
De woede van Jan Akkerman over VARA, demonstraties en 'new-wave'
Samenwerking bedrijven bij abonnee-tv verrast omroepen
'Onbraaf en zeer gevarieerd'
Muzikaal wonderkind inEelde?
Nieuwe vereniging wil
kunstenaars steunen
WOENSDAG 11 JANUARI 1984
Radio - tv - kunst
AMSTERDAM - "Met Jan
weet je het maar nooit".
De CBS-platenpromoter
is duidelijk zenuwachtig
over de afwezigheid in ho
tel Sonesta van het in Ne
derland bijna vergeten gi-
taarwonder Jan Akker
man. Geen wonder, de
Zuidlimburgse journalist
die al een uur zit te wach
ten heeft zojuist narrig
aangekondigd desnoods
onverrichter zake naar het
zuiden des lands af te zak
ken. Geen beste beurt
voor Akkerman dus. En
daarom ook niet voor zijn
nieuwe platenuitgever die
onlangs Akkermans
J nieuwste en ontstellend
rommelige plaat 'Can't
stand noise' het levens
licht liet zien.
"Ik dacht dat ik in tien minuten
hier zou kunnen zijn", verklaart
Akkerman als de Limburger de
thuisreis reeds heeft aanvaard.
In zijn stem klinkt geen greintje
verontschuldiging door. "Nee, ik
kom nu niet van mijn boerderij
in Friesland vandaan. Ik ben bij
mijn ouders op bezoek en ik ben
in Amsterdam omdat ik van
avond moet optreden in de Melk
weg".
Het is alweer zo'n tien jaar geleden
dat de in de Jordaan geboren gi
tarist in Amerika het predikaat
'de beste ter wereld' kreeg, tij
dens het Grand Gala du Disque
van de AVRO zonder één noot te
hebben gespeeld wegliep en een
ontstelde Willem Duys achter
liet. Toen al gaf Akkerman aan
lak te hebben aan "al het gedoe
erom heen". Hij is niet veel ver
anderd, hij voelt zich stukken be
ter dan toen en dan in zijn Focus-
tijd die bol stond van de rellen
met Thijs van Leer ("Wat maakt
die man tegenwoordig een graf-
muziek"). Als bewijs van zijn ge
groeide welzijn toont de onlangs
37 jaar geworden gitarist zijn
bierbuikje in spe.
"Nee er wordt niet zoveel meer
over me geschreven in Neder
land. In het buitenland ontzet
tend veel. Dat komt doordat ik
niet meer op Nederland georiën
teerd ben. Ik moet de grens over.
Dat begint me na acht jaar kei
hard werken eindelijk te lukken.
Duitsland bijvoorbeeld is veel in
teressanter voor mij. 'Can't stand
noise' is dan ook voor de Duitse
markt gemaakt".
door
Wim Koevoet
Toevallig las ik vandaag in de VA-
RA-gids een stukje over mijn
nieuwe elpee. 'Akkerman heeft
op z'n boerderij eindelijk uitge
vonden hoe een drumcomputer
werkt', schrijven ze. Ik ben er
verdomme mee begonnen op
'Eli' (1976) Maar ik begrijp wel
waarom die nep-socialisten zo'n
hekel aan me hebben".
Linkse muziek
"Ik kreeg een keer een telefoontje
van zo'n VARA-meisje. Of ik
voor ze wilde spelen. Natuurlijk
wilde ik dat, als het kon met m'n
band erbij. Een week later hoor
de ik dat ze de bandleden niet te
pakken konden krijgen, of ik al
leen wilde. Ook geen probleem
natuurlijk. Een paar dagen voor
de uitzending kreeg ik het con
tract: 150 gulden en vijf tientjes
reisgeld. Ik heb niets meer van
me laten horen. Belt Herman
Stok op. Begint-ie te schreeu
wen: "Vuile kaffer, ik zal je bre
ken!". Wat ik heb geantwoord?
"Schrijf er een boek over jochie"
"Vandaar dus die artikeltjes in dat
zeikblaadje. Dat noemt zich pro
gressief. Ik schaam me rot dat ik
één keer in m'n leven progressief
_heb gestemd ook al zit m'n hart
links. Ik stem nu heel liberaal
maar het liberalisme dat ik aan
hang bestaat niet. Mijn liberalis
me steunt op de levenswijsheid
dat niemand perfect is. In een an
der blaadje, nu we het daar toch
over hebben, las ik dat ik weer
een plaat had gemaakt om rijk te
worden. Zeker geschreven door
zo'n wijf met rechtopstaand
haar, van wie het net lijkt alsof er
een granaat in d'r bek is ont
ploft".
"Ze hebben me eens verteld dat ik
linkse muziek maak. Gewoon
omdat alles wat ik doe haaks
staat op wat er van me wordt ver
wacht. Iedereen verwachtte dat
ik me na Focus in de rock roll
zou storten. Dat heb ik dus niet
gedaan, Hoewel, gisteren in Gou
da heb ik een complete r r -set
gespeeld, iedereen ging uit z'n
bol. Al mijn platen na Focus ko
men voort uit een ei dat ik in Fo
cus had opgekropt. Nu verkeer
ik weer in een andere fase van
het proces. Ik wil weer stevigere
muziek maken. Niet grof. Ik ben
weer 'on the road' en de weerslag
daarvan zal spoedig blijken.
Maar ik kan niet alleen r r spe
len. Ik wil niet altijd domweg
rechtop erin".
"Ja, de VARA zit me heel hoog.
Dat komt door die vredesdemon
stratie. Voor negen gulden kon je
zo'n mallotig radiootje krijgen.
Zo van: we moeten die half mil
joen inboorlingen bij Veronica
en de Tros vandaan lokken. Die
dominee die daar de scepter
zwaait moet wel getikt zijn. Drie
keer links is ook rechts zeg ik al
tijd. Je zult toch maar meegelo
pen hebben op 29 oktober. Alle
maal kuddedieren met een VA-
RA-radiootje tegen het oor ge
klemd. Zo denken ze dus over je.
En dat allemaal vanuit het eer
biedwaardige ideaal van vrede
en vrijheid van onze grootou
ders. Dankzij hen zitten die figu
ren in het zadel en moet je nu
toch eens zien hoe ze met die
idealen omspringen. Kotsmisse
lijk word ik daarvan"
"Muzikaal gezien heb ik in Neder
land niets meer te zoeken. Aan
erkenning van die VARA-jon-
gens heb ik niets. In jongeren
centra, daar speel ik graag. Maar
in een Nederlandse schouwburg
Jan Akkerman: "Als ik mezelf met i
eronder op de hoes zou laten zetten, zc
lopen".
zit echt iedereen te wachten tot
ik de fout in ga. Ik hoef toch in
mijn eigen land, of wat zeg ik, in
mijn eigen dorp, want dat is het
i vingers in de oren en een bom
m'n laatste plaat heel wat beter
hier. niet meer te bewijzen dat ik
gitaar kan spelen. Ik heb erken
ning zat. Iedere belangrijke jon
gen in de States noteert me in
zijn top tien. Ik luister nauwe
lijks naar gitaristen die momen
teel zoveel furore maken. Adrian
Belew? Dat vind ik vervelend.
Alles wat-ie doet heb ik al lang
gedaan. Dat geldt eigenlijk voor
al die freaks: Santana en Larry
Carlton. Zelfs die hit van Yes,
'Owner of a lonely heart' is jat
werk".
Picasso
"Jatwerk van Brainbox vooral.
Jammer trouwens dat Kaz Lux
met de heroprichting van Brain-
box zo overstag is gegaan. Alle
maal van die enge new wave
ideeën. Ik geloof niet in een rock
roller die zich nu ineens vol-
prikt met punaises en spelden.
Iedereen probeert het tegen
woordig zo te maken. Oude bo
men verplanten is dat. Zing een
ban-de-bom-lied en succes is ver
zekerd. De VARA helpt je. Ge
mist worden de echte roots. En
werkloosheid en andere ellende
vormen geen goede roots. Waar
om niet? Omdat godverdomme
iedereen z'n uiterste best moet
doen om toch te kunnen blijven
functioneren. Musici zijn geen
politici".
"Bach. Dat blijft altijd mooi. Maar
anno '83 wordt alles aan de kant
geveegd omdat de hele boel een
mode-trend doormaakt. Ineens
moet Picasso voor de boerenlul
worden gebracht. Gerard de
Vries heeft met zijn truckerslie
deren nog meer eerlijke roots in
zijn donder dan al die new wave
klanten bij elkaar. Mijn plaat
heet dus 'Can't stand noise'. Er
zullen er hoogstens 3.000 van
worden verkocht in Nederland.
Als ik mezelf met de vingers in
de oren en een bom eronder op
de hoes had laten afdrukken wa
ren het er meer geweest. Maar
dat vind ik te dom. Ik ga me niet
bezig houden met twee jongens
die in een kruitvat met lucifers
zitten te spelen en doen wie de
meeste lucifers heeft. Die bom
men zijn niet voor mij bestemd
Ook al komen ze natuurlijk ook
op mijn dak als het verkeerd
gaat".
VARA-voorzitter Van den Heu
vel: "Ondergraving van het bestel"
(Foto ANP).
HILVERSUM (GPD/ANP) - De
Verenigde Nederlandse Uitge
versbedrijven VNU, Deltakabel
Holding, Elsevier-NDU en
Vroom en Dreesmann zijn van
plan samen te gaan werken op
het gebied van abonnee-televisie
in ons land. Voor de zendtijd op
het speciale kanaal voor abon
nee-tv zijn meer gegadigden,
waaronder de omroepen. Met
Deltakabel waren de omroepen
al enige tijd in gesprek over een
mogelijke samenwerking, maar
die onderhandelingen zijn nu af
gebroken.
De omroeporganisaties die met het
bedrijfsleven gezamenlijk een
abonnee-tv-project willen begin
nen, zijn verontwaardigd over
het afbreken van de gesprekken.
„We zijn van de ene op de andere
dag aan de kant gezet", aldus
VARA-voorzitter Van den Heu
vel gisteravond. De omroepen
waren volgens Van den Heuvel
nog volop in gesprek met Delta
kabel, terwijl de VNU had laten
weten aan die gesprekken te wil
len deelnemen. „Onbetrouwbare
partners", zei de VARA-voorzit
ter.
„Namens zes omroeporganisaties
waren wij in een intensief ge
sprek gewikkeld met een van de
twee partners, Delta. De andere
partner VNU had zojuist aange
geven dat zij graag met ons in dat
gesprek wilden participeren. En
terwijl wij midden in die onder
handelingen zaten, kregen wij
opeens een telefoontje dat het
niet meer nodig was, omdat de
heren elkaar hadden gevonden.
Ze zouden ons nog wel eens ont
vangen nadat het debat over de
Medianota in de Kamer had
plaatsgevonden", aldus een ver
ontwaardigde VARA-voorzitter.
Deze wending betekent volgens
Van den Heuvel dat mensen die
een abonnement op een abon
nee-kanaal nemen zo'n 400 gul
den per jaar moeten betalen:
driemaal zoveel voor tv-kijken.
„Daarvoor krijg je een aantal
speelfilms, sportevenementen en
andere programma's die een aan
tal keren worden herhaald. Wij
gingen ervan uit dat dat de moei
te waard zou kunnen zijn als het
een aanvullend programma zou
kunnen zijn op Nederlan 1 en
Nederland 2. Er is een aantal din
gen die op deze netten niet kan
gebeuren, zoals volledige sport
wedstrijden".
Wat nu volgens Van den Heuvel
dreigt, is dat het bedrijfsleven
precies hetzelfde als wat op Ne-
d 1 en Ned. 2 wordt aangeboden,
ook op het abonnee-net gaat aan
bieden, „alleen geschoond van al
die programma's waarvoor zo'n 2
tot 3 miljoen omroeporganisatie-
leden grote belangstelling heb
ben. Dus meer van het zelfde
voor erg veel geld"
In de Medianota, die 31 januari in
de Tweede Kamer wordt behan
deld, heeft minister Brinkman
van WVC gezegd dat de omroep
organisaties niet aan abonnee-tv
moeten deelnemen. Van den
Heuvel: „Wij waren nog bezig
aan een inhaaloefenihg om met
elkaar te laten zien dat het heel
nuttig zou zijn voor de Neder
landse kijker en voor het bestel
om dat wel te doen".
Wanneer de omroep niet meedoet
aan abonnee-tv, betekent dat vol
gens de VARA-voorzitter het be
gin van commerciële televisie in
Nederland en daarom „de vol
strekte ondergraving van het be
stel".
1(1) You Are - Dolly Parton
2(2) Love me just a little bit
more - Dolly Dots
3(5) Thriller - Michael Jack
son
4(6) Let's stay together - Ti
na Turner
5(3) Reggae Night - Jimmy
Cliff
6(4) Please don't make me
cry - UB 40
7 (12) The right side won -
What Fun
8 (10) My oh my - Slade
9(7) Running with the night
- Lionel Richie
10 (21) Thuis ben - Hans de
Booy
11 (16)
12 (14)
13 (13)
14 (25)
15 (15)
24 8)
25 (36)
26 9)
27 (11)
28 (33)
31
32
33
34
35 (22)
36 (20)
37 (17)
38 (27)
39 (24)
40 (28)
Eenvoud - Het Goede
Doel
Where is my man - Ear-
tha Kitt
Move over darling -
Tracey Ullman
Only you - Flying Pic
kets
Hee Amsterdam
Drukwerk
Victims - Culture Club
Schlagerfestival Den-
nie Christian en Roy
Black
Love is a golden ring -
The Cats
Love of the common
people - Paul Young
Fraction too much fric
tion - Tim Finn
Wij zijn de vuilnisman
- André van Duin
Fragezeichen - Nena
Sandy's Song - Anita
Meijer
Owner of a lonely heart
- Yes
I got rhythm - The
Broads
Hey You - Rock Steady
Crew
Happy Station - Fun
Fun
Far from over - Frank
Stallone
Obsession - Vanessa
Intimiteit - Kadanz
Starting at the end -
Doris D and the Pins
Let no man put us un
der - First Choice
Oude liefde roest niet -
V.O.F. De Kunst
Ole en Marie doet niet
mee - Havenzangers
Come back and stay -
Paul Young
Meidengroep - Kinde
ren voor Kinderen
2000 miles - Pretenders
Cry just a little bit -
Shakin Stevens
This is not a love song -
Pil
Festival van de Onderste Steen in De Waag
LEIDEN - De wortels, zitten stevig
verstrengeld in de 'strijdcultuur',
maar met de takken wordt de he
dendaagse moderne blaasmu
ziek omvat. 'De Onderste Steen',
in 1975 ontstaan als 'links muzi
kaal tapijt' voor bijeenkomsten
en manifestaties, heeft geleide
lijk de nadruk van 'strijd' naar
'cultuur' verplaatst. 'De Volhar
ding' is hun grote voorbeeld.
Dat verklaart ook de problemen,
die De Onderste Steen had bij
het bedenken van een naam voor
het festival, dat vrijdag wordt ge
houden in De Waag. 'Strijdcul
tuur-festival' kon het niet wor
den; dat zegt de mensen te wei
nig en pretendeert te veel. 'Bla-
zersfestival' dekt de inhoud niet,
want er treden ook popgroepen
zonder blazers op. 'Opblaaspop'
had leuk geweest, want strijd
baar en muzikaal tegelijk, maar
werd op esthetische gronden
verworpen. Uiteindelijk is de
naam 'Blaaspopfestival' op de af
fiches verschenen.
Dat festival heeft De Onderste
Steen aan de gemeente Leiden te
danken. Die stelde vorig jaar
ruim drieduizend gulden be
schikbaar om Leidse componis
ten muziek te laten schrijven
voor het gezelschap. Eén van die
stukken, van Burkhardt Söll,
wordt vrijdagavond uitgevoerd.
De tweede, van Huub de Vriend,
is door omstandigheden niet tij
dig gereed gekomen.
"Voor een orkest met onze bezet
ting (saxen, trompetten, trombo
nes, fluit, hoorn, triangel en bas)
is nauwelijks muziek voorhan
den", vertellen saxofonist Theo
Veld en hoornist Rino Christ.
"We willen het componeren sti
muleren en ook zelf muziek gaan
schrijven". Het repertoire omvat
momenteel werken van onder
meer Mengelberg, Ketting, Afon-
so, Borstlap en De Jong.
"Vroeger zaten we in de echte
strijdcultuur. Speelden we Eis-
ler, Weill en Witkamp. We kwa
men op allerlei linkse evenemen
ten. Het bevordert de saamhorig
heid, maar het kost moeite om
steeds hetzelfde repertoire ten
gehore te brengen. We doen dat
soort optredens nog wel, maar
willen er onze muziek niet aan
ophangen. Je kunt op je vingers
natellen, dat strijdcultuur nooit
als een zich herhalende traditie
bedoeld is geweest. Vorig jaar
hebben we als Onderste Steen
besloten ons op Nederlandse
componisten te gaan richten"
Onbraaf
Betekent dat dan dat de strijdcul
tuur definitief is verlaten? Inte
gendeel, vinden Veld en Christ.
"De muziek die we nu spelen
roept ook tot verzet op. Het her
stellen van het contact tussen de
twintigste eeuwse muziek en het
publiek is op zich al een politieke
zaak". Ze omschrijven hun mu
ziek als: "Gevarieerd en zo on
braaf mogelijk. Herkenbare the
ma's en veel maatsoorten door
elkaar heen".
Moet je links zijn om deel te kun
nen uitmaken van De Onderste
Steen? Na enige aarzeling zeg
gen beide blazers ja. "Als je acte
de presence geeft op manifesta
ties, zul je toch achter de doel
stellingen daarvan moeten staan.
Maar we selecteren mensen er
niet op. Dat gaat vanzelf. Een
groepslid moet zich thuisvoelen
bij ons".
Tot slot iets over de andere groe
pen, die vrijdagavond in De
Waag spelen. 'Hout en Koper'
komt uit Amsterdam, deelt de
voorkeur voor moderne compo
nisten met De Onderste Steen,
maar heeft een nog vreemdere
samenstelling. Het 'Noord-hol
lands Straatorkest', ook uit Am
sterdam, speelt veel buiten en
heeft voorkeur voor het wat ou
dere, swingende repertoire.
De niet-blazersgroepen zijn allen
uit Leiden afkomstig: 'Dempsey'
speelt politieke popmuziek in de
moerstaal, de 'Brobbelband' is
meer folkachtig en ook Neder
landstalig en 'Vrouwenkruid'
brengt een serie op muziek ge
zette liederen.
Een gevarieerd programma dus.
Theo Veld hoopt dat er daardoor
ook mensen van buiten het be
kende kringetje zullen komen.
"Ik zou graag zien dat leden van
fanfares en harmonie-gezel
schappen op het festival komen.
We kunnen van hen leren op het
gebied van nauwgezetheid. Maar
zij kunnen bij ons heel andere
mogelijkheden van hun instru
ment beluisteren".
Het festival in De Waag begint om
acht uur 's avonds.
ARIEJAN KORTEWEG
EELDE (GPD) - Eildert Beeftink uit Eelde kan wel
licht als jongste componist van Nederland wor
den beschouwd. Afgelopen zondag was de ne
genjarige „musicus" te gast in het muzikaal pro
gramma „Für Elise", dat rechtstreeks wordt uit
gezonden vanuit de Spiegelzaal van het Concert
gebouw in Amsterdam. Daar presenteerde Eil
dert Beeftink met een opvallende zelfverzekerd
heid zijn „Opus 1" en „Opus 2", pianostukjes die
hij zelf had geschreven. Een jonge componist!
Een wonderkind? Daar leek het wel op, want de
associatie met het wonderkind Mozart werd op
geroepen door de stijl van de eerste compositie
die verwantschap vertoonde met het jeugdoeu-
vre van Mozart voor klavier. Evenals Mozart in
dertijd heeft ook Eildert een muzikaal begaafde
vader, de in het Noorden niet onbekende Johan
Beeftink, docent orgel aan het Groninger conser
vatorium.
Moeder Karin Beeftink was bereid enige toelich
ting te geven op de artistieke escapades van haar
zoon. Mevrouw Beeftink: „Eildert is uit zichzelf
begonnen met op zijn zesde jaar piano te spelen.
Hij kon amper een noot lezen. Maar bijna een jaar
geleden begon hij op een ongelooflijke manier
vooruit te gaan waarbij hij heel moeilijke stuk
ken opzocht zoals sonates van Beethoven en Mo
zart. Op een gegeven moment is hij begonnen
met het opschrijven van'nootjes en toen is het
snel gegaan. Nu doet hij het helemaal zelf, al
staan er vijf of zeven kruisen voor".
De jonge Eildert toont een niet te stillen honger
naar muziek, zelfs in die mate dat hij de hele
vakantie besteedde met het luisteren naar de pia
nosonates van Beethoven. Voor vriendjes heeft
de jeugdige Eildert soms nauwelijks meer tijd. Er
zit muziek in zijn hoofd en dat moet eerst op pa
pier staan. Zijn z'n ouders van plan om op het
succesvolle optreden in „Für Elise" met de ne
genjarige knaap op tournee te gaan, zoals eens
met de jonge Mozart gebeurde?
Mevrouw Beeftink: „Nou, nee hoor. Het is eerder
zo, dat ik hem af en toe wat afrem en zeg: ga nu
eens buiten spelen. Hij heeft een oudere broer
die ook met muziek bezig is, maar die is veel „all
rounder", want die tennist en schaakt ook goed
Maar Eildert is, behalve dan dat hij ook goed te
kent, componistenportretten met name, hele
maal met de muziek bezig. Het was overigens
zijn eigen idee om voor „Für Elise" op te treden
Hij heeft zelf een brief geschreven met het ver
zoek".
Leden van De Onderste Steen, repeterend op de zolder van het Leids
Vrijetijds Centrum. Van pure strijdcultuur naar hedendaagse Neder
landse componisten. (foto Holvast)
AMSTERDAM (ANP) - Ars ad Ac
tum (kunst in beweging) is de
naam van de nieuwe vereniging
die in Amsterdam is opgericht
met het doel op landelijke schaal
beeldende kunstenaars te helpen
zich een bestaan in hun beroep te
verwerven. Volgens voorzitter
Lia Gorter wordt het voor beel
dende kunstenaars steeds moei
lijker. Zo niet onmogelijk, om
van hun werk te kunnen leven.
Niet alleen is er drastisch bezui
nigd op de beeldende kunste
naars regeling (BKR), maar daar
voor was ook al het mes gezet in
de rijksaankoopregeling voor
stichtingen van beeldende kunst
en was de regeling die het parti
culieren mogelijk maakte kunst
werken te kopen met een flinke
subsidie van het rijk al verdwe
nen, aldus Lia Gorter
De nieuwe vereniging wil
beeldende kunstenaars
mogelijkheden scheppen om
zich aan het publiek te presente
ren en hun werk op de markt te
brengen. Bestaande mogelijkhe
den wil de vereniging vergroten.
Ars ad Actum wil dit onder meer
bereiken door het organiseren
van tentoonstellingen.
Verder wil de vereniging geld be
schikbaar stellen aan instellin
gen die kunst aankopen van kun
stenaars, zoals de Stichtingen
voor Beeldende Kunst (SBK's).
Dit geld wil de vereniging zien
binnen te krijgen door het ver
werven van leden (lidmaatschap
tweeduizend gulden per jaar) en
van donateurs die bereid zijn
geldbedragen beschikbaar te
stellen.
Arcliitect Gibberd overleden
LONDEN (AP) - Sir Frederick
Gibberd. één van de belangrijk
ste Britse architecten, is maan
dag op 76-jarige leeftijd ovérle-
den, zo heeft de familie bekend
gemaakt.
Onder zijn belangrijke werken zyn
de moderne kathedraal van Li
verpool, de passagiersterminals
van de luchthaven Heathrow, het
Intercontinental hotel b(j Hyde
Park, en een moskee bij Regent's
Park. Zijn belangrijkste project
was Harlow, een geheel nieuw
stadje dat na de tweede wereld
oorlog werd gebouwd 32 kilome
ter ten noordoosten van Londen
In het ontwerp van Harlow blijkt
Gibberd's voorkeur voor grote
ruimten en tuinen.
Gibberd, won veel internationale
prijzen voor de architectuur.
Paul Brandt overleden
AMSTERDAM (ANP) - Paul
Brandt, oprichter van de beken
de kunstveilingen Paul Brandt
bv, is maandag in een ziekenhuis
in zijn woonplaats Amsterdam in
de leeftijd van 83 jaar overleden.
Brandt richtte in 1926 in Amster-
dam de bekende naar hem ge
noemde kunstveilingen op en
bracht deze tot grote bloei. Tot
twee jaar geleden bemoeide hij
zich nog dagelijks met de activi
teiten van de kunstveiling, waar
na hij de leiding overdroeg aan
z\jn zoon.
