KITS
sfeertje rond hasj roken is weg
Mystiek
Winkel met enge meiden
Malik: 'Van den Broek helpt Indonesië'
WOENSDAG 11 JANUARI 1984
Varia
PAGINA 23
Lacht u even met mij mee om de
Fransen? Op 32 vragen om hun al
gemene ontwikkeling te testen, vie
len onder andere deze antwoorden
te bewonderen: „Wie was Rodin?" -
Een denker. „Wie schreef de Mar
seillaise?" - De Gaulle. „In welk
jaar werd Rusland communis
tisch?" - 1300. „In welk jaar kwam
Hitier aan de macht?" - 1605.
,floem een nederlaag van Napo
leon" - Waterpolo.
Het betrof een test van het week
blad Le Point, nadat er in Frank
rijk enige onrust was ontstaan toen
een meisje, dat haar eindexamen
middelbare school had gedaan, op
de televisie het antwoord schuldig
moest blijven op vragen als „Noem
de vier grootste steden van Frank
rijk" en „Hoe lang duurde de Hon
derdjarige Oorlog?"
Die laatste vraag had ik trouwens
ook niet geweten, volgens de Grote
Winkler Prins duurde hij van 1337
tot 1453. Verontrustender vond
men vermoedelijk dat het meisje
meende dat De Gaulle en Mitter
rand leden van de communistische
partij waren, zodat men zich de
vraag ging stellen: „Wat blijft er
van alle schoolkennis hangen na
dat men alles vergeten is?"
De 32 vragen, die aan een represen-
tatieve doorsnee van de Fransen
boven de 16 jaar werden gesteld,
zal ik nu voor u vertalen, in dubbel
opzicht soms, omdat ik een twaalf
tal vragen die over typisch Franse
onderwerpen gingen, in overeen
komstige Nederlandse vragen heb
vertaald om eenzelfde moeilijk
heidsgraad te bereiken. In plaats
van twee Franse auteurs uit de 18e
eeuw koos ik bijvoorbeeld twee Ne
derlandse schrijvers uit de 19e
eeuw. Hier volgen de 32 vragen:
1. Kunt u twee Nederlandse schrij
vers uit de 19de eeuw noemen?
2. Wie heeft de 'Mona Lisa' geschil
derd?
3. Wat is een centenaar?
4. Noem vier hoofdsteden van
Afrikaanse landen.
5. In welk jaar werd Karei de Gro
te tot Rooms keizer gekroond?
6. Waar bevindt zich Boedapest?
7. Wie heeft de 'Mondscheinsonate'
gecomponeerd
8. Wat is een alexandrijn?
9. Wat is een gelijkzijdige drie
hoek?
10. In welk jaar heeft Columbus
Amerika ontdekt?
11. Noem een bot van de arm.
12. Waaruit ontsnapte Hugo de
Groot in 1621 met behulp van een
boekenkist?
13. Wie schreef de Gysbreght van
Aemstel?
14. Welke toon geeft de stemvork?
15. In welke stad bevindt zich het
'Witte Huis'?
16. In weke stad bevindt zich het
Rode Plein?
17. Wie heeft de 'Camera Obscura'
geschreven?
18. Wie heeft het vaccin tegen de
hondsdolheid ontdekt?
19. Wie was Vermeer?
20. Kunt u een overwinning van
Prins Maurits noemen?
21. In welk jaar werd 'de Grondwet
van Thorbecke' aangenomen?
22. Wie heeft het Wilhelmus, wel
licht, geschreven?
23. Welke bloedlichaampjes zorgen
voor de verdediging van het orga
nisme?
24. Noem een groot Duits schrijver.
25. Noem een groot Italiaans schrij
ver.
26. Hoe groot is de bevolking van
Nederland?
27. Hoe groot is de bevolking van
China?
28. In welk jaar werd het commu
nistische regime in Rusland geves
tigd?
29. Waar stroomt de Amazone?
30. Wat gebeurde er in Linggadjat-
ti?
31. In welk jaar kwam Hitler in
Duitsland aan de macht?
32. Wie heeft de 'Max Havelaar' ge
schreven?
Zo heel eenvoudig zijn alle vragen
nu ook weer niet, zoals u merkt.
Aan het slot zal ik de antwoorden
geven, dan kunt u nu uzelf even tes
ten. Bij de Franse test werden 13
van de 32 vragen door meer dan 50
procent van de ondervraagden
goed beantwoord: de vragen 2, 3, 6,
9. 12, 15, 16, 18 (met 88,3 procent
goed!), 20,22.26. 29 en 32.
De leeftijdsklasse van 16 tot
24 jaar scoorde het laagst, die van
34 tot 49 jaar het hoogst, de man
nen scoorden iets hoger dan de
vrouwen. Hier volgen de antwoor
den:
1. Multatuli, Beets. Potgieter,
Paaltjens.
2. Leonardo da Vinei.
3. Honderd kilo.
4. Algiers, Tunis, Dakar, Rabat,
Tripoli, enz.
5. Achterhonderd.
6. Hongarije.
7. Beethoven.
8. Vers van 12 voeten.
9. Driehoek met drie gelijke zij
den.
10. 1492.
11. Opperarmbeen, spaakbeen, elle-
pijp.
12. Slot Loevestein.
13. Vondel.
14. La.
15. Washington.
16. Moskou.
17. Nicolaas Beets.
18. Pasteur.
19. Een schilder.
20. Nieuw poort.
21. 1848.
22. Marnix van St. Aldegonde
23. De Witte.
24. Goethe, Mann, Brecht, Boll, enz.
25. Dante, Moravia, Pirandello,
26. Ruim 14 miljoen.
27. Eén miljard.
28. 1917.
29. Brazilië (grotendeels).
30. Overeenkomst tussen Neder
land en Indonesië.
31. 1933.
32. Multatuli.
JAKARTA (ANP) - "Inmenging in binnen
landse aangelegenheden is een begrip dat
voor velerlei uitleg vatbaar is. Spreken over
mensenrechten is geen inmenging, maar een
poging om ons te helpen bij het corrigeren
van onze fouten. Als men ons op onze fouten
wijst, dan is dat goed voor Indonesië", zo
heeft de vroegere Indonesische minister van
buitenlandse zaken en vice-president, Adam
Malik, gezegd in een gesprek met Neder
landse journalisten over het bezoek van mi
nister Van den Broek.
Malik, lid van de commissie-Brandt - die een
oplossing probeert te vinden voor het vraag
stuk van de onderontwikkeling - en van de
in Genève gevestigde commissie voor inter
nationale humanitaire vraagstukken, staat
kritisch tegenover het sociale en ontwikke
lingsbeleid van de regering-Suharto, dat
zijns inziens heeft geleid tot toegenomen cri
minaliteit en schendingen van de mensen
rechten. Malik, een der laatste strijders van
het eerste uur voor de onafhankelijkheid
van Indonesië, zou graag lezingen geven op
universiteiten en op bijeenkomsten in ste
den en dorpen, maar hem is te verstaan ge
geven dat hij dit maar beter niet kan doen.
Ruim een maand geleden heeft hij de presi
dent gevraagd een einde te maken aan de
zogenaamd geheimzinnige moorden. Hij
heeft geen antwoord op zijn brief gekregen.
Malik neemt duidelijk afstand van generaal
Benny Murdani. De opperbevelhebber van
de strijdkrachten heeft minister Van den
Broek beschuldigd van inmenging in bin
nenlandse aangelegenheden, nadat deze
zorg had uitgesproken dat "geheimzinnige
schutters" - volgens mensenrechtenactivis
ten militairen - de afgelopen maanden in
het kader van een anti-misdaadcampagne
mogelijk al 4000 mensen hebben neerge
schoten.
Volgens Malik gebeurt het vaak, vooral in dor
pen zonder straatnamen en huisnummers.
Dat leden van "doodseskaders" mensen uit
hun huis slepen en doodschieten die zich
hun leven lang verre van misdaad hebben
gehouden. "Het gevaar is groot dat je men
sen opvoedt tot terroristen. Nu hebben ze
nog geen geweer, maar morgen zullen zij
proberen zich te verdedigen".
De toegenomen misdadigheid wijt Malik aan
de economische situatie. Hij is blij met de
hulp die de IGGI (de door Nederland voor
gezeten intergouvernementele groep voor
Indonesië die de ontwikkelingshulp coördi
neert) de eerste vijf, tien jaar heeft verleend,
maar deze hulp heeft het inkomen van de
boeren niet vergroot.
"Indonesië is nog steeds een ontwikkelings
land. waar mensen nog strijd moeten voeren
om in hun dagelijkse behoefte te kunnen
Minister Van den Broek heeft hem gezegd dat
dit niet zo eenvoudig is, en uiteraard is Malik
het daarmee eens. "Misschien is het zo dat
de IGGI niet kan helpen U zou eens moeten
vragen welk deel van de miljarden die zij
geeft bestemd is voor het volk".
Malik hoopt dat de regering er zelf van door
drongen zal raken dat haar beleid de ver
keerde kant op gaat. Mij is verweten zo zegt
hij, dat ik mij niet loyaal opstel, maar, "ik
ben loyaler dan degenen die de problemen
niet openlijk, objectief bespreken".
Hamburgers
Mc Donald s
meer in trek
AMSTERDAM (GPD) - De omzet
van de 27 snel-service-restau
rants van McDonald's in ons
land is het afgelopen jaar met
25,9 procent gestegen tot een to
taaibedrag van 69 miljoen gul
den. In 1982 boekte de restau
rantketen een omzet van 55 mil
joen gulden.
Vorig jaar heeft het hamburger
concern drie nieuwe vestigingen
in ons land geopend: in Amster
dam, Den Haag en Hilversum
Dit jaar zullen er naar het zich
laat aanzien nog zes nieuwe bij
komen, te weten in Venlo, En
schede. Utrecht, Rotterdam. Am
sterdam en Gouda. Daarmee is
een investering gemoeid van
ruim 7 miljoen gulden.
lum of, toppunt van genot: uit
een heuse waterpijp.
Het was in de tijd dat ik zaterdag
middag op de VARA-radio af
stemde voor de 'beursberich
ten' van Koos Zwart en ik de
marktprijzen van de 'Gele Li
banon' en de helemaal-te-gek-
ke 'Tempel' op een klein blok-
nootje noteerde. M'n vaste dea
ler zou me nooit belazeren,
maar stel je voor dat hij was
opgepakt. Want gepakt wor
den met hasj op zak betekende
onherroepelijk de bak in. Laat
staan als je dealde.
Het was in de tijd dat hasj en ma
rihuana werden aangeduid als
geestverruimende middelen
en de 'stepping-stone-theorie'
opgeld deed: je begon met hasj
en eindigde als heroïne-spui-
ter. De ene groep artsen en we
tenschappers verdedigde die
theorie tegen de andere groep
artsen en wetenschappers die
had uitgezocht dat hasj en ma
rihuana niet verslavend waren
En al wist ik dat laatste zelf na
tuurlijk allang, ik trok me er
toch aan op.
Het was in de tijd dat 'rokers' be
hoorden tot wat werd aange
duid als de subcultuur. Waarin
ik me overigens prima thuis
voelde. Provo was net begra
ven, maar de Oranje-Vrijstaat
stond voor de deur. Kraken
heette bezetten (ik heb wat af
gesjouwd met die legergroene
slaapzak). En er was dat gevoel
iets gemeenschappelijks te
hebben met die wildvreemde
voorbijganger die op het raam
tikte, op de zorgvuldig opge
kweekte marihuana-plantjes in
de vensterbank wees en la
chend uitriep "Hé joh, illegaal
hè!"
Ik kocht de hasj destijds in een
obscure tent, een houten keet
die dienst deed als jongeren
centrum. In een ruimte met
Perzich aandoende tapijten op
de vloer, aan de wanden en aan
het plafond, zat helemaal
achterin en immer op een vaste
stek, de huisdealer, al werd hij
zo toen nog niet genoemd.
Voor 25 gulden kreeg je een
aardig blokie, gewikkeld in zil
verpapier. Met een brievenwe-
ger controleerde hij het ge
wicht.
Het was in de tijd dat een vriend
van me, een uur na z'n eerste
pijpje zei dat-ie er nog steeds
niets van merkte terwijl hij al
tien minuten uitbundig tegen
een schemerlamp stond te la
chen. De tijd van "te gek, man"
en "weet-je-wels" om de ande
re zin. Van lange gespijbelde
uren, doorgebracht op een trap
die van de Scheveningse pro
menade naar het strand leidde.
Met al die gelijkgestemden en
'Harry Tri' (hij dankte z'n ach
ternaam aan een tas vol apo
thekersflesjes met tri) die van
tijd tot tijd naar geschokte toe
risten riep: "Hippies en ver
slaafden, foto's twee-vijftig".
Het was in de tijd dat 'blowen'
omgeven was met een waas
van mystiek. In die tijd nam ik
m'n eerste 'hijs', Vandaag-de-
dag is die mystiek er goeddeels
af. In Amsterdam, maar ook in
Leiden zijn vandaag-de-dag
honderden koffieshops waar je
openlijk hashies en marihuana
kunt kopen. Zelfs een studie
groep uit het CDA bepleit dat
deze 'lichte drugs' moeten wor
den vrijgegeven. Misschien
komt het daardoor dat ik het
nu niet meer zó lekker vind als
vroeger
CDA' 'ers bepleiten vrije verstrekking van hasj
Een studiegroep van het wetenschappelijk bureau
van het CDA vindt dat de overheid een soepeler
houding moet aannemen tegenover lichte drugs
als hashies en marihuana. Dat is deze week be
kend gemaakt.
Volgens de CDA'ers worden deze lichte drugs ten
onrechte over een kam geschoren met zware
drugs, zoals heroine.
De overheid moet volgens de studiegroep bij wijze
van expriment beginnen met het vrij verstrekken
van 'soft drugs'. De staat zou de verkoop van hasj
en marihuana in handen moeten i
instellen van een beperkt aantal verkooppunten.
De handel en het gebruik van hard drugs moet
daarentegen veel strenger worden aangepakt.
Volgens de wetenschappelijke studiegroep van het
CDA zijn de risico's die kleven aan het gebruik
van lichte drugs veel minder groot dan die van
het gebruik van de zware verslavende middelen.
Hasj en marihuana kunnen op een lijn worden
gesteld met alcohol en nicotine.
"So What". Zo heet het winkeltje
in punk- en new wavekleding
dat sinds kort aan de Haarlem
merstraat in Leiden de aan
dacht trekt van het winkelend
publiek. Twee Leidse meiden,
Maijolein en Saskia, zijn daar
met drie naaimachines, een
flinke dosis moed en de nodige
financiële steun aan de slag ge
gaan. Hun bedoeling: aparte
kleren maken voor een betaal
bare prijs. En de zaak draait al
aardig, al loopt het niet storm
"Alleen de panties... Die lopen
als een gek"!
"Een artikeltje voor KINDS..."
vraagt Maijolem. "Oh, voor
KITS. Nooit van gehoord.
"Nee, we lezen geen krant,
want daar hebben we geen
geld voor".
"Hoe dat kan? Ja, we werken na
tuurlijk hard, maar het winkel
tje draait nog niet met winst.
We zijn pas sinds november
bezig en moeten nog bekend
heid krijgen. Tot dusver zijn
we niet ontevreden over de
klandizie, maar het kan beter"
Marjolein en Saskia kwamen vo
rig jaar zomer van de school
voor mode en kleding in Den
Haag. "Toen we op het arbeids
bureau vertelden dat we kle-
dingverkoopster wilden wor
den begonnen ze hard te la
chen. Nee, we zien ons zelf na
tuurlijk ook niet bij Witteveen
staan. Maar aanpassen willen
we ons niet".
aan 't woord
Geen werk dus, toen het tweetal
van school kwam. Maar Marjo
lein en Saskia waren niet van
plan stil te zitten. Met financië
le steun van de Haella-Stich-
ting en de uit het CNV voortge
sproten Stichting Fonds Be
drijvigheid lukte het hen, na
veel vijven en zessen, een ei
gen bedrijfje op te zetten. De
werkvereniging 'So What',
heet het officieel.
"We verkopen punk- en new wa
vekleding, bijpassende siera
den en accessoires zoals
riempjes, petjes en panties.
Niet van het geijkte spul watje
in alle boetieks kunt kopen.
maar aparte kleren volgens ei
gen ontwerp", zegt Saskia.
Is er in Leiden wel voldoende be
langstelling voor zulke kle
ding? "Ja hoor, meent het
tweetal. "We willen geen kle
ding maken waar iedereen
meeloopt, maar het is ook niet
alleen voor echte punkers. Er
komen hier allerlei mensen.
Punkers, disco's en ook van
die Leidse Annies. We hebben
wel eens gehoord dat mensen
hier niet binnen durven te ko
men want 'er zitten van die en
ge meiden binnen' zeggen ze
dan".
"Af en toe staan er ook omaatjes
en ópaatjes voor de ramen te
kijken. Meestal kijken ze wel
geamuseerd, maar soms ook
afkeurend. De buurt en vrien
den hebben onwijs leuk gerea
geerd. Alleen sommige pun
kers vinden het gek dat we
punkkleding verkopen. Die
denken dat we er geld uit wil
len slaan en zeggen dat we te
commercieel zijn".
"Maar het is helemaal niet onze
bedoeling om winst te maken.
De winkel moet alleen loon-
vormend worden. Tot dusver
we er nog geen salaris aan
overgehouden. Wat we verdie
nen hebben we steeds gebruikt
om te investeren, bijvoorbeeld
om de voorraad uit te breiden".
Marjolein en Saskia krijgen geen
uitkering. "Ik woon samen met
een vriend", vertelt Marjolein.
"Dan krijg je geen cent". Sas
kia heeft een uitkering aange
vraagd maar zegt dat het niet
meevalt om in Leiden met be
houd van uitkering te kunnen
werken.
"Gemakkelijk is het niet om vol
te houden zonder dat je wat
verdient. Maar we doen leuk
werk'\ vinden ze allebei. "En.
we zijn eigen baas. We hoeven
ons van niemand iets aan te
trekken. Alleen van elkaar na
tuurlijk".
'So What' is gevestigd aan de
Haarlemmerstraat 268 en is ge
opend van dinsdag tot en met
vrijdag vanaf elf uur tot zes uur
(op koopavond tot negen uur)
en op zaterdag van elf tot vijf
Radactie: Anneloes Timmerlje.
Bijdragen en vragen: Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Telefoonnummer: 071-144941, toestel 245.
Niet-commercieel werk heeft be
trekking op dingen die niet op
de markt kunnen worden ge
bracht en waarvoor geen prijs
wordt gevraagd (bijvoorbeeld
werk dat je kunt verrichtten
als vrijwilliger in een buurt
huis). Onder een beetje com
mercieel verstaat men het op
zetten van kleine ambachtelij
ke bedrijfjes zoals drukkerijen,
de klussenbank of winkeltjes
met zelf gemaakte producten.
Deze producten kunnen echter
meestal niet kostendekkend
aan de man worden worden
gebracht. En verkoop kan al
leen beneden de kostprijs ge
beuren als de makers ervan
hun werkloosheidsuitkering
mogen behouden en bij het op
zetten van hun werkproject een
subsidie krijgen.
In beide gevallen, commercieel of
niet-commercieel, zijn de werk
zaamheden die worden ver
richt gebonden aan strenge
voorwaarden. Maar voor de
bedrijfjes geldt dat er in geen
geval sprake mag zijn van con
currentievervalsing. De aan
vragen voor deze projecten
worden dan ook getoetst door
de zogenaamde Toetsingscom
missie van de Stichting Werk
gelegenheid Leiden. Die voor
ziet de aanvragen van een ad-
Het was in de tijd van illustere
'underground'-groepen als Jef
ferson Airplane, HP Lovercraft
en - toen nog - Pink Floyd. De
platen van die groepen ('See
Emily Play') draaide ik bij
voorkeur wanneer ik bezig was
drie vloetjes aan elkaar te plak
ken voor het 'bouwen' van een
joint. Het vroeg een bepaalde
vaardigheid om een goeie te
draaien: de stick moest met ta
bak en hasj in een juiste hoe
veelheid, op een matrozenma-
nier worden vorm gegeven,
van dun naar dik en zo dat-ie
nog goed trok ook. Hasj heette
toen nog 'shit', en hasj roken
noemden we 'blowen'. Of ge
woon: 'roken'. Als je dót woord
gebruikte behoorde je tot de
genen die op het gebied van
hasj, marihuana en Nederweed
alle 'ins en outs' kenden. Een
tevreden roker was geen on
ruststoker...
Het was in de tijd dat hasj-rokers
als 'gebruikers' werden aange
duid. Je herkende ze aan het
afgescheurde flapje van het
pakje mascotte-vloe. Daar
werd immers, door het op te
rollen, een filtertje van ge
maakt. De puristen onder de
gebruikers hielden overigens
niet van dat gepiel met
vloetjes, die rookten liever
puur: uit een pijpje, een chil-
De grootste klappen vallen in de
categorie lagergeschoolden en
ongediplomeerden. Maar ook
de schoolverlaters met een di
ploma op zak komen niet ge
makkelijk aan de bak. En als je
kijkt naar wat voor beleid de
regering voert om schoolverla
ters aan de slag te helpen dan
gaat het in feite om niet meer
dan de bekende druppel op de
gloeiende plaat.
Geen wonder dus dat steeds meer
mensen er op aandringen om
de regels te veranderen, zodat
meer jongeren maar ook oude
ren) met behoud van een uitke
ring werk kunnen verrichten.
Daarbij wordt meestal een on
derscheid gemaakt tussen een
beetje commerciële en niet-com-
merciële werkprojecten.
Onderstaand verhaal gaat over
twee meiden die met steun van
het district Zuid-Holland van
het CNV een werkproject in
Leiden zijn gestart. Zo'n pro
ject heeft de vorm van een
werkvereniging zonder winst
oogmerk. De aanloopkosten
van het project (marktonder
zoek, notariskosten) zijn gesub
sidieerd door een Fonds Bedrij
vigheid en na verloop van tijd
moet het bedrijfje loon-vor-
mend gaan draaien. Hoe het de
twee meiden vergaat vertellen
ze zelf...
Werken
zonder
loon,
maar
eigen
baas
vies aan de Gemeentelijke So
ciale Dienst.
In de praktijk blijkt dat de kans
om met behoud van uitkering
aan het werk te komen wel zeer
klein is. De huidige regels zijn
eigenlijk te streng vinden ve
len, waaronder ook de minister
van sociale zaken en werkgele
genheid, De Koning. Over hoe
en of de regels versoepeld wor
den is nog veel onduidelijk.
Marjolein
en Saskia (r):
"sommige
mensen
durven niet
binnen te
komen"
(foto Holvast)
In 1984 zullen weer honderden
jongeren van school komen die
zo snel mogelijk aan de slag
willen. De vooruitzichten zijn
echter weinig rooskleurig. Het
aantal schoolverlaters dat niet
direct een baan vindt is de af
gelopen jaren namelijk schrik
barend gestegen. Vooral in de
kantoor-, diensten- onderwijs-
en in de bouwsector is het aan
tal werkloze jongeren ontstel
lend groot.
